Bài giảng bài chất dẫn điện và chất cách điện – dòng điện trong kim loại vật lý 7 (7)

Tiết 22: Bài 20

CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT
CÁCH ĐIỆN - DÒNG ĐIỆN
TRONG KIM LOẠI

TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Dòng điện là gì? Nguồn điện có mấy cực?
+ Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng .
+ Mỗi nguồn điện đều có 2 cực (cực dương và cực âm).
2. Đang có dòng điện chạy trong vật nào dưới đây ?
A Một mảnh ni lông đã được cọ xát
B Chiếc pin tròn được đặt tách riêng trên bàn
C Đồng hồ dùng pin đang chạy
D Đường dây điện trong gia đình khi không sử dụng

bất cứ một thiết bị điện nào
TaiLieu.VN


3-Hãy quan sát thí nghiệm ở trên bàn giáo viên và trả
lời các câu hỏi sau:

a. Trong mạch điện đã cho có dòng điện đi qua chưa?
v sao?
Trả lời: Chưa có dòng điện trong mạch vì đèn chưa sáng.

b. Muốn có dòng điện chạy trong mạch em phải

kiểm tra và mắc lại mạch điện như thế nào?
Trả lời: Kiểm tra lại và nối hai mỏ kẹp lại với nhau.

c. Dấu hiệu nào giúp em nhận biết có dòng điện
trong mạch?
Trả lời: Nếu đèn sáng chứng tỏ trong mạch có dòng điện.
TaiLieu.VN


Dòng điện ở mạch điện gia đình nếu chạy
trực tiếp qua cơ thể người sẽ rất nguy hiểm
tới tính mạng. Vì vậy tất cả các dụng cụ và
thiết bị dùng điện (dây điện, công tắc, phích
cắm điện, ổ lấy điện, bóng đèn, quạt điện
.v.v.) đều phải được chế tạo đảm bảo an toàn
cho người sử dụng. Chúng gồm những bộ
phận dẫn điện và những bộ phận cách điện .

TaiLieu.VN


Tiết 22: Bài 20

CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT
CÁCH ĐIỆN - DÒNG ĐIỆN
TRONG KIM LOẠI

TaiLieu.VN

I/ chất dẫn điện và chất cách điện
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
………………………………………………………………
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua
…………

…………………………………………………………….
..

TaiLieu.VN


I. chất dẫn điện và chất cách điện
C1: Hãy quan sát hình 20.1 hoặc các vật thật tương ứng và
cho biết chúng gồm:
1. Các bộ phận dẫn
điện là:

Dây tóc
Dây trục

Quan sát hình vẽ, kết hợp với quan
sát các vật thật tương ứng hãy chỉ ra
những bộ phận nào là dẫn điện,
những bộ phận nào là cách điện?

2. Các bộ phận
cách điện là:

Trụ thủy tinh

Thủy tinh đen
ĐUI XOÁY

Hai đầu dây đèn

ĐUI CÀI

Vỏ dây
Vỏ nhựa của phích cắm
Hai chốt cắm

Lõi dây

Hình 20.1: Bóng đèn đui xoáy, bóng đèn đui cài
và phích cắm điện với dây dẫn

TaiLieu.VN


I/ chất dẫn điện và chất cách điện
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
Thí nghiệm
1, Dụng
đèn,đem
dây nối,
(Nếu
đèncụ:Pin,
sáng bóng

thì vật
thử là
mỏ kẹp,
cần xác
địnhđèn
tính dẫn
vật
dẫn vậtđiện,
nếu
không
điện.
sáng
thì vật ấy là vật cách điện.
) 2, Các bước tiến hành thí nghiệm.
+ Bước 1.Lắp mạch điện theo hình 20.2

+Bước 2.Chập hai mỏ kẹp với nhau và
kiểm tra mạch để đảm bảo đèn sáng.
+ Bước 3. Lần lượt kẹp hai mỏ kẹp vào
hai đầu của các vật cần xác định tính
dẫn điện.
TaiLieu.VN

Hình 20.2


Thí nghiệm :

Làm thí nghiệm để kiểm tra vật nào là dẫn điện,
vật nào là cách điện trong những vật sau.

• Một thanh gỗ khơ.
• Một đoạn dây đồng.
• Một đoạn vỏ nhựa bọc dây dẫn điện.
• Một đoạn dây thép.
• Một đoạn ruột bút chì.
• Một mảnh sứ.
TaiLieu.VN


Với từng trường hợp, quan sát bóng đèn và ghi kết
quả vào bảng

Vật dẫn điện

TaiLieu.VN

Vật cách điện


Vật dùng thí nghiệm :

• Một thanh gỗ khơ.
• Một đoạn dây đồng.
• Một đoạn vỏ nhựa bọc dây dẫn điện.
• Một đoạn dây thép.
• Một đoạn ruột bút chì.
• Một mảnh sứ.

Kết quả thí nghiệm :
Vật dẫn điện

Vật cách điện

1- Một đoạn dây đồng.

1- Một thanh gỗ khô.

2- Một đoạn dây thép.

2- Một đoạn vỏ nhựa bọc dây dẫn điện

3- Một đoạn ruột bút chì.

3- Một mảnh sứ.

TaiLieu.VN


I. chất dẫn điện và chất cách điện
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
Ví dụ: đồng, thép, nhôm,…
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
C2: VíHãy
tên bathuỷ
vật tinh,
liệu thường
dụ: kểnhựa,
sứ,… dùng để làm vật dẫn điện, ba
vật liệu thường dùng để làm vật cách điện.
C3: Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ rằng không khí ở điều

kiện bình thường là chất cách điện.

Ví dụ: Trong mạch điện thắp sáng bóng đèn pin, khi
công tắc ngắt, giữa hai chốt công tắc là không khí, đèn
không sáng. Vậy bình thường không khí là chất cách
điện.
TaiLieu.VN


II. Dòng điện trong kim loại :
1. Êlectron tự do trong kim loại:
a- Kim loại là chất dẫn điện
C4: Hãy nhớ lại xem trong nguyên tử, hạt nào mang điện

tích dương, hạt nào mang điện tích âm.

TaiLieu.VN


Êlectrôn

-

Hạt nhân

+
+ +

-

TaiLieu.VN

Mô hình đơn giản của nguyên tử


II. Dòng điện trong kim loại :
1. Êlectron tự do trong kim loại:
a- Kim loại là chất dẫn điện
C4: Hãy nhớ lại xem trong nguyên tử, hạt nào mang điện

tích dương, hạt nào mang điện tích âm.
* Hạt nhân của nguyên tử mang điện tích dương, các êlectron mang
điện tích âm

TaiLieu.VN


II. Dòng điện trong kim loại :
1. Êlectron tự do trong kim loại:
a) Kim loại là chất dẫn điện.
b) Các nhà khoa học đã phát hiện rằng trong kim loại có
các êlectron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự
do trong kim loại . Chúng được gọi là êlectron tự do .
Phần còn lại của nguyên tử dao động xung quanh
những vị trí cố định .

Hình 20.3
TaiLieu.VN

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


II. Dòng điện trong kim loại :
1. Êlectron tự do trong kim loại:
C5: Hãy nhận biết trong mô hình này:

Kí hiệu nào biểu diễn các êlectron tự do?
Kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử. Chúng
mang điện tích gì? Vì sao?
êlectron tự do mang
điện tích âm

Phần còn lại của
nguyên tử mang
điện tích dương
TaiLieu.VN


II/ DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
1, Êlectrôn tự do trong kim loại
a, Kim loại là chất dẫn điện
b, Êlectrôn tự do trong kim loại là các êlectrôn thoát ra khỏi
nguyên tử, chúng chuyển động tự do trong kim loại.

TaiLieu.VN

II. Dòng điện trong kim loại :
1. Êlectron tự do trong kim loại:
2. Dòng điện trong kim loại :
Hình vẽ dây dẫn kim loại nối bóng đèn với 2 cực
của pin và 1 số electron tự do trong dây dẫn đó .

TaiLieu.VN


II. Dòng điện trong kim loại :
1. Êlectron tự do trong kim loại:
2. Dòng điện trong kim loại :
C6: Hãy cho biết các êlectron tự do bị cực nào

của pin đẩy, bị cực nào của pin hút.
Hãy vẽ thêm mũi tên cho mỗi êlectron tự do
này để chỉ chiều dịch chuyển của chúng.

TaiLieu.VN


Êlectron tự do mang điện tích âm bị cực âm của pin đẩy,
bị cực dương của pin hút.

TaiLieu.VN


Hình
TaiLieu.VN

20.4


TaiLieu.VN