Bài giảng bài khúc xạ ánh sáng vật lý 11 (6)

ÔN LẠI KIẾN THỨC CŨ
1/ Định luật truyền thẳng của ánh sáng được phát biểu
thế nào ?
TRẢ LỜI: Trong môi trường trong suốt và đồng tính , ánh
sáng truyền đi theo đường thẳng .

2/ Ta nhìn thấy một vật khi nào ?

TRẢ LỜI:Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật
đó vào mắt ta.


- Hiện tượng khúc xạ là gì ?
- Thấu kính hội tụ là gì ? Thấu kính phân kỳ là gì ?
- Các bộ phận chính của mắt là những gì ?
-Tật cận thị là gì ? Khắc phục nó như thế nào ?
- Kính lúp dùng để làm gì ?
- Phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu như
thế nào? Trộn các ánh sáng màu với nhau sẽ được ánh
sáng màu gì ?

- Tại sao các vật có màu sắc khác nhau ?
- Ánh sáng có những tác dụng gì, có những ứng dụng gì ?


Tuần: 23

Tiết : 46

TƯỢNG

Đặt§40.
mắt HIỆN
nhìn dọc
theo KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
I. Hiện
khúcthẳng
xạ ánh sáng
một tượng
chiếc đũa
1.
từQuan
đầu sáttrên (hình
40.1a), ta không nhìn
thấy đầu dưới của
đũa. Giữ nguyên vị trí
đặt mắt, đổ nước vào
bát (hình 40.1b), liệu
có nhìn thấy đầu dưới
của đũa hay không ?


Thí nghiệm kiểm tra (Hình 40.3 SGK trang 110)
- Đổ nước vào bình .

- Ghim đinh vào tấm nhựa tại
điểm A gần với đáy bình , tại
điểm B ngang mặt nước .
- Đặt tấm nhựa vào bình .
- Ghim đinh C ở vị trí tấm
nhựa trên không khí sao cho

khi đặt mắt nhìn thấy đinh C
che khuất cảBhai đinh A và B .
- Nhấc tấm nhựa ra khỏi
nước,dùng bút kẻ đường nối
vị trí ba đinh ghim
A .


C5: Chứng minh
rằng: Đường nối các
vị trí của ba đinh
ghim A, B, C là
đường truyền của tia
sáng từ đinh ghim A
tới mắt.

C

Khi mắt nhìn chỉ thấy B mà không
thấy A vì lúc ấy ánh sáng từ A phát
ra bị B che khuất, không đến được
mắt.
Khi mắt chỉ thấy C mà không thấy
A và B, có nghĩa là ánh sáng từ A,
B phát ra đã bị C che khuất không
đến được mắt.
Khi bỏ B, C mắt lại thấy A có nghĩa
là ánh sáng từ A phát ra đã truyền
qua nước và không khí đến mắt.
Vậy đường nối vị trí A, B và C biểu

diễn đường truyền của tia sáng từ
A đến mắt.

B
A


C6: Nhận xét đường truyền của tia sáng, chỉ ra điểm
tới, tia tới, tia khúc xạ, vẽ pháp tuyến tại điểm tới. So
sánh độ lớn góc khúc xạ và góc tới.
- Đường truyền của tia sáng từ
nước sang không khí bị gãy tại
mặt phân cách giữa hai môi
trường.

C

- B: điểm tới

r

- AB: tia tới
B
i

A

- BC: tia khúc xạ
- Góc khúc xạ lớn hơn
góc tới (r > i )

C7: Phân biệt hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng.
(Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống )
Hiện tượng phản xạ ánh
sáng
- Tia tới gặp mặt phân
cách giữa hai mơi trường
hắt trở lại mơi
bị (1)…….
trường cũ.

Hiện tượng khúc xạ ánh
sáng
- Tia tới gặp mặt phân cách
giữa hai mơi trường trong
khúc tại mặt
suốt bị(2) gãy
………….
phân cách và tiếp tục đi vào
mơi trường trong suốt thứ
hai.
-Góc
khúc
xạ
bằng
- Góc phản xạ (3)…… góc
khơng bằng góc tới .
(4) ………….........
tới .

giải thích hiện tượng nêu ra ở đầu bài .
- Lúc đầu mắt không nhìn
thấy đầu đũa A Vì trong
không khí ánh sáng chỉ
truyền từ A đến mắt theo
đường thẳng nhưng bị
chắn bởi các điểm của
chiếc đũa nằm trên A

- Khi bát có nước, mắt
nhìn thấy đầu đũa A, vì
tia sáng từ A tới mặt
nước bị khúc xạ và
truyền tới mắt.

C
B

A

A


1/ Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì?
Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường
trong suốt này sang môi trường trong suốt
khác bị gãy khúc tại mặt phân cách hai môi
r

trường gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.


Hướng dẫn học tập ở nhà
- Xem trước Bài 41 và trả
lời các câu hỏi sau:
- Học thuộc bài.
- Làm BT: 40.1, 40.2,
40.3 trong SBT.

+ Khi tia sáng truyền từ
không khí sang thủy tinh
góc khúc xạ lớn hơn hay
nhỏ hơn góc tới.

+ Khi góc tới tăng
(giảm), góc khúc xạ thay
đổi như thế nào?