Bài giảng bài suất điện động cảm ứng vật lý 11

(c )

A.

Nam châm chuyển
động tịnh tiến.

Tịnh tiến
N

S

Dòng điện cảm ứng ngược chiều kim đồng hồ

B.

(c )
Tịnh tiến

Mạch (C) chuyển
động tịnh tiến.

N

S

Dòng điện cảm ứng theo chiều kim đồng hồ


(c)

C.

Mạch (C) quay
N

S
Quay

Không có dòng điện cảm ứng
(c)

D.
S

Nam châm quay liên tục

N

S
N

Quay liên tục

Dòng điện cảm ứng luôn đổi chiều mỗi khi nam
châm quay được nủa vòng


I. Suất điện động cảm ứng trong mạch kín
1. Định nghĩa

Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng
trong mạch kín.
Nhận xét về chiều mũi tên suất
điện động với chiều của dòng
điện chạy qua nguồn ?


Cho biết đâu là cực dương,
B cực âm ?

A



i

Tính u AB

C

Tính uCD

D

i



A

B
i



r

Tính u AB


Nhắc lại biểu thức của điện năng do một nguồn điện sinh ra
trong thời gian t ?
2. Định luật Fa-ra-đây


Suất điện động cảm ứng: ec  
t

Nếu chỉ xét về độ lớn của ec thì: ec 
t

Thương số


t

cho ta biết điều gì ?

Độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ
với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó.


Chứng minh 2 vế của biểu thức 24.4 có cùng đơn vị ? ec 

t

Wb T .m2
N

;T 
s
s
A.m

Wb
N m2
N m
J
1
.
 1 .  1  1V
s
A.m s
A s
C


II. Quan hệ giữa suất điện động cảm ứng và định luật
Len-xơ
Sự xuất hiện dấu (-) trong biểu thức của ec là phù hợp với định
luật Len-xơ.

Trước hết mạch kín (C) phải được định hướng (Chọn chiều dương
cho mạch kín C)

Để
+ Nếu
chọntừchiều
thông
dương
tăng,cho
suấtmạch
điện kín,
độngtangược
tuân theo
chiềuqui
vớitắc nào ?
chiều dương của mạch
+ Nếu từ thông giảm, suất điện động cùng chiều với
chiều dương của mạch


Xác định chiều
của suất điện động
cảm ứng ?

+

S

N

+

S

N


III. Chuyển hoá năng lượng trong hiện tượng cảm ứng
điện từ
Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ là
quá trình chuyển hoá năng lượng từ cơ năng
sang điện năng.


Củng Cố
Câu 1:
Phát biểu nào dưới đây là đúng
Khi một mạch kin phẳng quay xung quanh một trục
nằm trong mặt phẳng chứa mạch trong 1 từ
trường, thì suất điện động cảm ứng đối với mỗi
lần trong
A. 1 vòng quay
B. 2 vòng quay
C. ½ vòng quay
D. ¼ vòng quay


Câu 2:
Một mạch kín hình vuông, cạnh 10 cm, đặt vuông

góc với một từ trường đều có độ lớn thay đổi theo
thời gian. Tính tốc độ biến thiên của từ trường, biết
cường độ dòng điện cảm ứng i=2A và điện trở của
mạch r= 5 
Giải
Suất điện động cảm ứng: ec=ri=5.2=10V
Mặt khác:

ec 


B

S
t
t

Suy ra B  ec  10  103 T / s
2
t

S

0,1


Câu 3:

Một khung dây dẫn hình vuông, cạnh 10 cm, đặt cố định
trong từ trường đều có vectơ cảm ứng từ vuông góc với

mặt khung. Trong khoảng thời gian t  0,05s, cho độ
lớn cảm ứng từ tăng dần từ 0 đến 0,5T. Xác định độ lớn
của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong khung.
Giải

  BS  Ba
 0,5
1 2
e


.(
10
)  0,1V
Suất điện động cảm ứng: c
t 0,05
Từ thông qua mặt S:

2