Bài giảng bài một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt vật lý 6 (16)

Bài 21

MỘT SỐ ỨNG DỤNG
CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

TaiLieu.VN


Ảnh chụp một đoạn đường ray xe lửa
TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
1. Quan sát thí nghiệm.
 Dụng cụ:
•1 thanh thanh thép
•1 ốc vặn.
•1 chốt ngang.
•1 giá đỡ.
•Đèn cồn và hộp đựng
cồn.

TaiLieu.VN

Hình 21.1a


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.

1. Quan sát thí nghiệm.
 Bố trí thí nghiệm:

TaiLieu.VN

Hình 21.1a


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
1. Quan sát thí nghiệm.
 Cách tiến hành:
- Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1a
+ Đặt thanh kim loại lên giá.
+ Lắp chốt ngang ở phía trong.
+ Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại.
- Đốt nóng thanh thép và quan sát hiện tượng.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
1. Quan sát thí nghiệm.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.

1. Quan sát thí nghiệm.
2. Trả lời câu hỏi.
C1 Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh thép khi nó nóng lên?
Thanh thép nở ra (dài ra)
C2 Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì?
Khi giãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây
ra lực rất lớn.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
1. Quan sát thí nghiệm.
2. Trả lời câu hỏi.
C3 Thí nghiệm:
 Bố trí thí nghiệm:

TaiLieu.VN

Hình 21.1b


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
2. Trả lời câu hỏi.
C3 Thí nghiệm:
 Cách tiến hành:
- Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1b
- Lắp chốt ngang ở phía ngoài.

- Đốt nóng thanh thép.
- Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại.
- Dùng khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép và quan sát hiện
tượng.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
1. Quan sát thí nghiệm.
2. Trả lời câu hỏi.
C3

Thí nghiệm:

Hiện tượng: Chốt ngang cũng bị gẫy
Nhận xét: Khi co lại vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thanh thép có
thể gây ra lực rất lớn.
TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
3. Rút ra kết luận:
C4 Khi thanh thép ………
nở ra vì nhiệt nó gây ra ……..
lực rất lớn.
Khi thanh thép co lạivì
………

nhiệt nó cũng gây ra ……..
lực rất lớn.

Sự co giãn vì nhiệt khi bị ngăn cản
có thể gây ra những lực rất lớn.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
4. Vận dụng.
C5 Tại sao chỗ tiếp nối
giữa 2 đầu thanh ray xe lửa
lại có khe hở nhỏ?
Vì khi trời nóng, nhiệt độ
môi trường tăng lên làm
cho thanh ray nóng lên, nó
nở ra (dài ra). Nếu không
để khe hở sự nở vì nhiệt
của thanh ray bị ngăn cản,
sẽ gây ra lực lớn làm cong
đường ray.
TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
4. Vận dụng.
C6 Hai gối đỡ của đầu cầu

thép có cấu tạo giống nhau
không? Tại sao một gối đỡ
phải đặt trên các con lăn?
Hai gối đỡ có cấu tạo
không giống nhau. Một gối
đỡ được đặt trên các con
lăn để khi nhiệt độ môi
trường thay đổi, sự co giãn
vì nhiệt của cầu thép
không bị ngăn cản.
TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.

II. Băng kép.
 Cấu tạo của băng kép:
Băng kép được cấu tạo từ 2 thanh kim loại có bản chất khác
nhau, được tán chặt vào nhau theo chiều dài của thanh.
1. Thí nghiệm.
 Dụng cụ:
+ Băng kép (cấu tạo từ 1 thanh thép và 1 thanh đồng)
+ Đèn cồn.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.

II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
 Bố trí thí nghiệm:
 Cách tiến hành:
- Hơ nóng băng kép trong 2
trường hợp:
+ TH1: Mặt đồng ở phía dưới.
+ TH2: Mặt đồng ở phía trên.

TaiLieu.VN


Bài 21.

MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:

- Băng
- Băng
kép
kép
là gồm
gì? thanh đồng và thép tán chặt với
nhau theo chiều dài

Đồng

Thép :

16

TaiLieu.VN


Tiết 24: Bài 21.

MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

II. Băng kép:
1. Quan sát thí nghiệm:

17

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
1. Thí nghiệm.
2. Trả lời câu hỏi.
C7 Đồng và thép nở vì nhiệt như nhau hay khác nhau?
Đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau.
C8 Khi bị hơ nóng băng kép luôn cong về phía thanh nào? Tại
sao?
Khi bị hơ nóng băng kép luôn cong về phía thanh thép vì
đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn
và nằm ở phía ngoài vòng cung.
TaiLieu.VN

Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
C9 Băng kép đang thẳng, nếu làm cho nó lạnh đi thì nó có bị
cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh
đồng? Tại sao?
Băng kép có bị cong và cong về phía thanh đồng vì đồng
co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn và
nằm phía trong vòng cung.
Băng kép khi bị đốt nóng hay làm lạnh đều cong lại.

TaiLieu.VN


Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT
I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt.
II. Băng kép.
3. Vận dụng.
Băng kép được sử dụng nhiều ở
các thiết bị tự động đóng - ngắt
mạch điện khi nhiệt độ thay đổi.

TaiLieu.VN


Tiết 24: Bài 21.

MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

II. Băng kép:

3. Vận dụng:
C10: Tại sao bàn là điện lại tự động tắt khi đã đủ
nóng? Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt
của bàn là này nắm ở phía trên hay dưới?

21

TaiLieu.VN


Đèn báo ®iện

Lá thép

Tiếp điểm

Băng kép
Lá đồng

22

TaiLieu.VN


23

TaiLieu.VN


24

TaiLieu.VN


25

TaiLieu.VN