Y học thường thức

Y Ho ̣c Thường Thức
(Edited for BLACKBERRY by )
Mu ̣c Lu ̣c

Số t
Cúm
Mu ̣n
Nấ c Cu ̣t
Di ư
̣ ́ ng
Bênh
̣ Cảm
Sổ Muĩ
Nôn Mửa
Đau Lưng
Tắ t Tiế ng
Bênh
̣ Mấ t Ngủ
Bênh
̣ Tiể u Đường
Bênh
̣ Trı ̃
Bênh
̣ Cao Huyế t Áp
Chứng Đau Cổ Ho ̣ng
Gầ u Trên Tóc
Bênh
̣ Hiế m Muô ̣n
Khô Môi, Nứt Môi
Mùi Hôi Trong Người
Tâ ̣t Ngủ Ngáy

Bênh
̣ Tiêu Chảy
Tránh Nôn Mửa Khi Có Thai
Chứng Đau Thắ t Trong Kinh Kỳ
Chứng Chuô ̣t Rút, Tê La ̣nh Ngón Tay, Chân

Thuố c Vờ
Đau Lưng
Phé p Thở
Phé p Đi Bô ̣
Đau Cổ Gáy
Liêụ Pháp Giác
Bài Tiế t Hàng Ngày
Vê ̣ Sinh Răng Miêng
̣
Tri Mẩ
̣ n Ngứa Phát Ban
Dưa Hấ u Khử Rôm Sảy
Phòng Và Chữa Câ ̣n Thi ̣


Để Thân Thể Thơm Tho
Viêc̣ Làm Cho Người Già
Dưỡng Sinh Bằ ng Tắ m Gô ̣i
Bấ m Huyêṭ Lòng Bàn Chân
Muĩ Kim Và Ly Nước Mıá
Nên Nă ̣ng Bao Nhiêu Là Đủ
Những Ai Không Nên Cười To
Luyêṇ Tâ ̣p Ở Người Cao Niên
Xoa Bóp Bấ m Huyêṭ Chữa Bé o

Mô ̣t Số Rau Củ Chố ng Ung Thư
Các Loa ̣i Nấ m Dùng Làm Thuố c
Bấ m Huyêṭ Chữa Liêṭ Dương
Hôi Nách Không Còn Đáng Nga ̣i
Ăn Uố ng Với Cuô ̣c Số ng Lứa Đôi
Tri Bê
̣ nh
̣ Bằ ng Thiên Nhiên: Tắ m
Laser Làm Trẻ Hoá Khuôn Mă ̣t
Chữa Bênh
̣ Không Dùng Thuố c
Sắ c Mă ̣t, Hàn Thử Biể u Đo Sức Khỏe
Ba Chữ "Lý" Trong Phé p Dưỡng Sinh
Uố ng Nước Nhiề u Chữa Sỏi Niêụ Quản
Bố n Loa ̣i Người Không Nên Mát Xa Nhiề u
Đa ̣o Dẫn, Phé p Giữ Sức Khỏe Của Người Xưa
Số t
Số t là mô ̣t từ ngữ thông du ̣ng để mô tả tı̀nh tra ̣ng thân nhiê ̣t lên rấ t cao (trên 100 đô ̣ F hoă ̣c 38 đô ̣
C). Thân nhiê ̣t con người có thể tăng lên vı̀ nhiề u lý do như tâ ̣p thể du ̣c, uố ng rươụ , thời tiế t quá nóng,
bê ̣nh... Sự gia tăng này thường làm cho ba ̣n cảm thấ y khó chiu,̣ và nế u số đo đo ̣c đươc̣ trên nhiê ̣t kế lên
trên 40 đô ̣ C, ba ̣n có thể đang ở trong tı̀nh tra ̣ng nguy hiể m.
Thâ ̣t ra, không phải bấ t cứ cơn số t nào cuñ g nguy hiể m. Theo bác sı ̃ Stephen ta ̣i Đa ̣i ho ̣c
Columbia, có những cơn số t có lơị . Đó có thể là những phản ứng của cơ thể để chố ng la ̣i vi khuẩ n gây
ha ̣i, có thể là dấ u hiê ̣u cơ thể đang phản ứng với mu ̣c đı́ch làm mô ̣t cơn bê ̣nh chóng khỏi, hoă ̣c do ba ̣n
dùng mô ̣t loa ̣i thuố c kháng sinh và thuố c này phát sinh hiê ̣u quả...
Nhı̀n chung, nế u bi ̣ số t nhe ̣, haỹ đừng vô ̣i làm gı̀ cả, mà chı̉ cẩ n thâ ̣n theo dõi thân nhiê ̣t của mı̀nh.
Chı̉ bắ t đầ u làm giảm cơn số t nế u có những hiê ̣n tươṇ g sau đây:
- Có cảm giám tê da ̣i ở cổ song song với cơn số t.
- Thân nhiê ̣t lên cao hơn 40 đô ̣ C.
- Cơn số t kéo dài hơn 5 ngày.

- Cơn số t của hài nhi nhỏ hơn 4 tháng.
Dù cơn số t thuô ̣c loa ̣i nguy hiể m hay không, những phương pháp dưới đây đề u có thể giúp ba ̣n ứng
phó mô ̣t cách hữu hiê ̣u và kip̣ lúc.
Uố ng nhiề u nước
Trong cơn số t, cơ thể thường ra mồ hôi. Đó là phản ứng tự nhiên để làm giảm cơn số t. Khi mồ hôi
đổ ra nhiề u, cơ thể cầ n thêm nước để bù đắ p la ̣i số bi ̣ mấ t. Do đó, viê ̣c uố ng nhiề u nước là chuyê ̣n hế t
sức cầ n thiế t. Dı ̃ nhiên, ngoài nước lo ̣c ra, ba ̣n có thể uố ng nước trái cây, nước trà.. miễn là đừng uố ng
rươụ hoă ̣c bia. Men rươụ có thể làm thân nhiê ̣t tăng vo ̣t lên.
Đắ p nước la ̣nh lên trán và lau những nơi quá nóng
Biê ̣n pháp này nên dùng khi thân nhiê ̣t lên quá cao. Dùng mô ̣t khăn nhúng nước la ̣nh đắ p lên trán,
thay 5-10 phút mô ̣t lầ n.
Đồ ng thời, khi thân nhiê ̣t lên cao, dùng khăn nhúng nước ấ m lau những chỗ kı́n như nách, háng.
Nước bố c hơi ta ̣i những chỗ này sẽ làm thân nhiê ̣t ha ̣ xuố ng.
Tắ m nước ấ m
Nế u ba ̣n cảm thấ y khó chiụ hay rùng mı̀nh vı̀ cảm giác nóng hoă ̣c la ̣nh của cơn số t, có thể ngâm
mı̀nh trong mô ̣t bồ n nước ấ m (chı̉ ấ m thôi, không nóng quá. Nhiê ̣t đô ̣ của bồ n nước cầ n thấ p hơn thân
nhiê ̣t để có thể hấ p thu ̣ sức nóng tỏa ra từ cơ thể . Thường thı̀ nhiê ̣t đô ̣ của nước bồ n nên bằ ng với nhiê ̣t
đô ̣ của không khı́ trong nhà. Sau khi tắ m, nên lau khô và mă ̣c quầ n áo vừa đủ ấ m.
Uố ng thuố c giảm số t
Thường thı̀ để tự cơn số t giảm sẽ tố t hơn. Dù sao, nế u ba ̣n thấ y khó chiu,̣ có thể uố ng các thuố c
giảm số t như aspirin và acetaminophen (hoă ̣c tylenol). Nên uố ng theo chı̉ dẫn trên nhañ thuố c (liề u
lươṇ g trung bı̀nh là 2 viên mỗi 3 tiế ng). Không nên dùng aspirin cho những người bi ̣ di ̣ ứng với thuố c
này và trẻ em dưới 21 tháng tuổ i. Có nên trùm chăn hoă ̣c mă ̣c quầ n áo thâ ̣t ấ m không?
Trái với thành kiế n cổ xưa ta ̣i Viê ̣t Nam rằ ng người bi ̣ số t phải trùm chăn thâ ̣t kı́n và mă ̣c quầ n áo
thâ ̣t ấ m, haỹ để cơ thể ba ̣n tự nhiên. Cởi bớt y phu ̣c ra hoă ̣c mă ̣c thêm vào là tùy theo ba ̣n thấ y nóng
hay la ̣nh, sao cho cảm thấ y thoải mái là đươc̣ . Đố i với hài nhi chưa biế t nói, nên theo dõi cẩ n thâ ̣n
xem chúng đang cảm thấ y nóng hay la ̣nh.
Về nhiê ̣t đô ̣ trong phòng cuñ g vâ ̣y, nên giữ khoảng 20-25 đô ̣ C, không nên quá nóng. Mở cửa sổ

vừa phải để không khı́ tươi mát lùa vào (nế u thời tiế t quá nóng hoă ̣c quá la ̣nh thı̀ đóng cửa sổ và dùng
máy điề u hòa không khı́). Nhı̀n chung, cơ thể con người là bô ̣ máy huyề n diê ̣u nhấ t, haỹ làm những gı̀
cơ thể cảm thấ y thoải mái, bê ̣nh sẽ mau lành hơn.
Về ăn uố ng


Mô ̣t số bác sı ̃ cho rằ ng chı̉ nên uố ng nước trái cây trong thời gian bi ̣ bê ̣nh. Mô ̣t số khác la ̣i cho
rằ ng nên ăn để bù đắ p vào số năng lươṇ g bi ̣ hao hu ̣t. Hai phương pháp này đề u có lý và đề u dựa trên
những căn bản y ho ̣c vững chắ c. Điề u này cho thấ y, viê ̣c cho ̣n phương pháp nào là tùy thuô ̣c nơi ba ̣n,
và chúng sẽ không ảnh hưởng nhiề u đế n cơn bê ̣nh (miễn là đừng ăn quá nhiề u và ăn những thực phẩ m
quá khó tiêu). Ảnh hưởng tâm lý cuñ g rấ t quan tro ̣ng. Có nhiề u bê ̣nh nhân chı̉ bi ̣ số t nhe ̣, nhưng la ̣i nằ m
trên giường cả tuầ n lễ chı̉ vı̀ những thực phẩ m ho ̣ ăn (như cháo, súp) mỗi ngày làm ho ̣ có cảm tưởng là
mı̀nh còn bê ̣nh rấ t nă ̣ng.
Cúm
Cảm và cúm khác nhau ra sao? Đây có lẽ là mô ̣t câu hỏi khó trả lời cho bấ t cứ ai, ngoa ̣i trừ những
nhân viên phân chấ t mẫu vi khuẩ n của hai loa ̣i bê ̣nh này. Thông thường, theo kinh nghiê ̣m của bác sı,̃
chúng có những điể m khác nhau đươc̣ ghi nhâ ̣n như sau:
- Cảm lâu lành hơn cúm.
- Cúm gây khó chiụ nhiề u hơn cảm.
- Người bê ̣nh cúm hay lên cơn số t hơn, và cơn số t thường đế n rấ t nhanh, rấ t đô ̣t ngô ̣t.
- Cúm hay gây nhức đầ u hơn cảm.
- Cúm gây nhức mỏi mı̀nh mẩ y, uể oải nhiề u hơn cảm.
- Cảm và cúm đề u có thể gây triê ̣u chứng tố i tăm mă ̣t mày, nhưng triê ̣u chứng của cúm thường ma ̣nh
hơn nhiề u. - Cảm thường làm sổ muĩ , cúm rấ t ı́t khi.
- Người bê ̣nh cúm thường ho nhiề u và ho rũ rươị hơn người bê ̣nh cảm. Bê ̣nh cảm thường ı́t ho, có
thể chı̉ ho khan vài tiế ng.
Và dı ̃ nhiên, dù không phải là bác sı,̃ ba ̣n cuñ g có thể nhâ ̣n biế t mı̀nh bi ̣ cúm rấ t dễ dàng, vı̀ cúm là
căn bê ̣nh theo mùa và rấ t hay lây. Khi ba ̣n tiế p xúc với người bi ̣ cúm và hôm sau bắ t đầ u thấ y khó
chiu...
̣ thı̀ chắ c chắ n là bi ̣cúm rồ i!

Có lẽ không ai quên đươc̣ cảm giác khó chiụ khi bi ̣ bê ̣nh cúm. Mo ̣i triê ̣u chứng của bê ̣nh này đề u
hế t sức khó chiụ và thường ở mức đô ̣ ma ̣nh. Đã bi ̣ mô ̣t lầ n, ba ̣n không bao giờ muố n nghı ̃ đế n mı̀nh sẽ
bi ̣ lầ n thứ hai... Thuố c kháng sinh, thầ n dươc̣ của loài người, hoàn toàn bó tay trước bê ̣nh này. Mô ̣t khi
đã lỡ nhiễm bê ̣nh, chı̉ có những phương pháp dưới đây là có thể làm ba ̣n dễ chiụ hơn, cuñ g như giúp
ba ̣n qua khỏi cơn bê ̣nh nhanh hơn.
Haỹ nằ m mà nghı̉ cho khỏe.
Nên nằ m nhà nghı̉ để cơ thể dố c toàn lực đố i phó với cơn bê ̣nh khó chiụ này. Nế u ba ̣n còn yế u mà
la ̣i không chiụ dưỡng sức, sự chố ng đỡ của cơ thể sẽ yế u hơn và lâu khỏi hơn.


Dı ̃ nhiên ba ̣n cuñ g không muố n vào cơ quan làm lây bê ̣nh này cho những người khác, để rồ i ho ̣ lây
ngươc̣ la ̣i cho ba ̣n khi ba ̣n đã khỏi bê ̣nh!
Uố ng nhiề u nước
Nế u bê ̣nh cúm đi đôi với cơn số t, dù nă ̣ng hay nhe ̣, viê ̣c phải làm đầ u tiên là uố ng nước thâ ̣t nhiề u.
Nước có tác du ̣ng điề u hòa thân nhiê ̣t, bù đắ p la ̣i lươṇ g nước trong cơ thể bi ̣ mấ t đi do số t. Ba ̣n có thể
uố ng nước lo ̣c hoă ̣c bấ t cứ thứ gı̀ chứa nhiề u nước (canh, súp chẳ ng ha ̣n). Nước trái cây như chanh,
cam... chứa nhiề u sinh tố C, giúp ba ̣n ı́t bi ̣ vâ ̣t vã với cơn bê ̣nh. Nước cà rố t cuñ g tố t vı̀ chứa nhiề u
khoáng chấ t và các sinh tố khác. Các loa ̣i nước trái cây này nên pha loañ g, thêm chút đường để cung
cấ p lươṇ g đường bi ̣mấ t đi trong lúc bi ̣bê ̣nh (đừng bỏ đường nhiề u quá, ba ̣n có thể bi ̣tiêu chảy).
Uố ng thuố c
Ba ̣n đừng bỏ công su ̣c tı̀m loa ̣i thuố c chuyên tri ̣ cúm ta ̣i các nhà thuố c Tây. Không có đâu. Thuố c
dành cho bê ̣nh nhân cúm chı̉ là aspirin, acetaminophen (Tylenol), hoă ̣c ibuprofen (Advil) mà thôi.
Gầ n đây có loa ̣i thuố c công hiê ̣u rấ t thầ n tố c là Thera-Flu; nế u đo ̣c kỹ nhañ thuố c, ba ̣n sẽ thấ y nó chẳ ng
qua chı̉ là mô ̣t liề u lươṇ g lớn acetaminophen mà thôi. Với 3 loa ̣i thuố c căn bản trên, nế u đươc̣ sử du ̣ng
đúng cách, ba ̣n có thể bı̀nh phu ̣c nhanh chóng. Liề u lươṇ g thuố c đươc̣ ghi trên nhañ , thường là 2 viên
cho mỗi 4 giờ. Uố ng thường xuyên vào buổ i trưa và tiế p tu ̣c cho đế n trước khi đi ngủ (đây là thời gian
những triê ̣u chứng cúm thường hoành hành ma ̣nh nhấ t). Nhớ không bao giờ cho trẻ em dưới 21 tháng
tuổ i uố ng thuố c Aspirin vı̀ thuố c này có thể dẫn đế n hô ̣i chứng Reye's syndrome, có thể gây chế t
người.
Đau cổ ho ̣ng? Haỹ súc miê ̣ng bằ ng nước muố i.

Pha mô ̣t thı̀a cà phê muố i ăn vào nửa lı́t nước ấ m, súc miê ̣ng và ngửa cổ cho nước muố i cha ̣y vào
cổ ho ̣ng, thổ i hơi lên cho nước bi ̣ dô ̣i lên ta ̣o ra tiế ng kêu, sau đó nhổ ra. Làm như vâ ̣y ngày vài lầ n,
ba ̣n sẽ thấ y bớt hẳ n chứng đau cổ ho ̣ng.
Viê ̣c súc miê ̣ng như trên cuñ g giúp giảm các triê ̣u chứng về muĩ như nghe ̣t muĩ , sổ muĩ . Nước muố i
có khả năng giế t vi trùng, vi khuẩ n thường bám vào muĩ , miê ̣ng.
Để chữa đau ho ̣ng, ba ̣n cuñ g có thể mua các viên ngâ ̣m ở hiê ̣u thuố c Tây.
Nghe ̣t muĩ , sổ muĩ , khô muĩ ?
Thường chứng sổ muĩ đi đôi với nghe ̣t muĩ hay khô muĩ . Nế u muĩ bi ̣ khô, nên đă ̣t mô ̣t máy phun
hơi ẩ m trong phòng, hoă ̣c xức thuố c chố ng khô muĩ . Máy phun hơi ẩ m còn giúp ba ̣n bớt bi ̣ đau cổ ho ̣ng
và ho.
Có 2 loa ̣i máy phun hơi ẩ m, loa ̣i cha ̣y bằ ng siêu âm (ultrasonic-humidifier) phun hơi mát, nên dùng
vào mùa hè; loa ̣i cha ̣y bằ ng điê ̣n trở hay điê ̣n cực (vaporizer) nên dùng vào buổ i tố i hoă ̣c mùa đông.
Loa ̣i humidifier đắ t tiề n hơn và ı́t hao điê ̣n hơn; loa ̣i vaporizer rẻ gầ n mô ̣t nửa nhưng tố n điê ̣n hơn.


Nên xem kỹ nhañ hiê ̣u (về cách sử du ̣ng và công suấ t tiêu thu ̣ điê ̣n) trước khi mua.
Ca ̣o gió
Tương tự với phương pháp ca ̣o gió của Viê ̣t-Nam, các bác sı ̃ Tây y có thể chữa cúm bằ ng cách
thường xuyên xoa lên lưng bê ̣nh nhân (thường xoa với những dầ u nóng thơm mùi long naõ ). Phương
pháp này có tác du ̣ng kı́ch thı́ch hê ̣ thố ng miễn dich
̣ của cơ thể chố ng la ̣i bê ̣nh cúm.
Cúm có thể nguy hiể m
Năm 1918, mô ̣t dich
̣ cúm phát xuấ t từ Tây Ban Nha đã giế t chế t 20 triê ̣u người trên toàn thế giới.
Vı̀ vâ ̣y, ba ̣n không nên khinh thường căn bê ̣nh này. Nên đi khám bác sı ̃ khi thấ y có những triê ̣u chứng
như: thân nhiê ̣t tăng cao hơn 37 đô ̣ C, khan tiế ng hoă ̣c tắ t tiế ng, đau trong lồ ng ngực, khó thở, kha ̣c ra
đờm vàng hoă ̣c xanh.
Me ̣o vă ̣t:
- Ngâm chân vào nước nóng: Làm giảm chứng nhức đầ u hay nghe ̣t muĩ .
- Đừng để cơ thể bi ̣la ̣nh và y phu ̣c bi ̣ẩ m.

- Súc miê ̣ng nước muố i trong cổ ho ̣ng 4 lầ n mỗi ngày.
- Cứ 4 giờ la ̣i uố ng 2 viên Tylenol (bắ t đầ u từ 12 h trưa đế n lúc ngủ).
- Ngâ ̣m ke ̣o ho hoă ̣c ke ̣o sinh tố C thường xuyên.
- Mỗi ngày uố ng 50 mg thuố c kem
̃ (zinc) để giảm đau cổ ho ̣ng. Có 3 loa ̣i thuố c kem
̃ là Zinc-Oxide,
Zinc-Sulfate, và Zinc-Gluconate. Chı̉ nên mua loa ̣i Zinc-Gluconate hoă ̣c các loa ̣i có đề chữ
"Chelated". Các loa ̣i khác thường làm cơ thể bi ̣thiế u sắ t và các kim loa ̣i cầ n thiế t khác.
Mu ̣n
Mô ̣t buổ i sáng đe ̣p trời, sau khi đánh răng rửa mă ̣t xong, ba ̣n lau la ̣i gương soi ở phòng tắ m, chơṭ
phát giác trong gương mô ̣t khuôn mă ̣t không phải của ba ̣n... Không, đó vẫn là khuôn mă ̣t của ba ̣n đấ y
chứ, chı̉ hơi khác là trên làn da miṇ màng thường ngày, sáng nay xuấ t hiê ̣n mô ̣t chấ m đỏ; và chẳ ng may,
chấ m đỏ này hơi sưng lên và to ̣a la ̣c chễm chê ̣ ngay trên chóp muĩ ba ̣n...
Ba ̣n nhón gót lên, đưa khuôn mă ̣t la ̣i gầ n gương soi hơn nữa. Ba ̣n quan sát kỹ càng từng chỗ nhỏ
trên mă ̣t và phát hiê ̣n thêm mô ̣t mu ̣n đầ u trắ ng gầ n sát mép môi dưới, mô ̣t số mu ̣n đầ u đen nằ m rải rác
hai bên má. Sự thâ ̣t đang phơi bày trước mắ t: ba ̣n có mu ̣n, khá nhiề u mu ̣n!!!
Thâ ̣t ra, mu ̣n chı̉ là mô ̣t tra ̣ng thái tự nhiên hầ u như ai cuñ g từng trải qua trong tuổ i dâ ̣y thı̀. Đố i với
mô ̣t số người, những nố t mu ̣n đáng ghét này vẫn còn đeo đuổ i ho ̣ đế n tuổ i trung niên, thâ ̣m chı́ ở cả tuổ i
già nữa. Bác sı ̃ James F., sáng lâ ̣p viên Hô ̣i Nghiên Cứu chuyên khoa về mu ̣n ở Newporrt Beach Hoa


Ky,̀ nói: "Phu ̣ nữ có thể vẫn còn nổ i mu ̣n ở tuổ i 25, 35 hoă ̣c ở những tuổ i lớn hơn nữa. Cu ̣ thể là me ̣
tôi, bà cu ̣ vẫn còn mu ̣n ở tuổ i 62."
Theo từ ngữ y khoa, mu ̣n đươc̣ chia làm 3 loa ̣i: blackhead (mu ̣n đầ u đen), whitehead (mu ̣n tấ m,
mu ̣n đầ u trắ ng có cùi nhỏ như sơị chı̉), và pimples (mu ̣n bo ̣c, mu ̣n sưng đỏ rấ t cô ̣m, thường có mủ hoă ̣c
cùi lớn). Cả 3 loa ̣i này go ̣i chung là acne (mu ̣n).
Mu ̣n là gı̀? Ta ̣i sao có mu ̣n?... Bác sı ̃ Peter P., giáo sư về môn Dermatology ta ̣i Đa ̣i ho ̣c Y khoa
Boston, đinh
̣ nghıã như sau: "Đó là mô ̣t tra ̣ng thái của cơ thể khi các tuyế n bài tiế t trên da bi ̣ nghe ̣t, sẽ
ta ̣o ra những tế bào bê ̣nh. Những tế bào này có thể làm chỗ đó sưng (mu ̣n trắ ng, đỏ) hoă ̣c không sưng

(mu ̣n đen)".
Cái gı̀ làm nghe ̣t những tuyế n bài tiế t đó? "Nó chẳ ng phải vı̀ người đó ăn đồ nóng, chẳ ng phải vı̀
phầ n da chỗ đó không đươc̣ rửa ráy thường xuyên, cuñ g chẳ ng phải vı̀ viê ̣c giao hơp̣ sinh lý quá ı́t hay
quá nhiề u như đa số người thường nghı.̃ . Yế u tố ảnh hưởng lớn nhấ t chı́nh là sự di truyề n!". Các bác sı ̃
chuyên khoa nói như vâ ̣y.
Nế u cả cha và me ̣ ba ̣n bi ̣mu ̣n, hầ u như 80% tổ ng số con cái sẽ bi ̣mu ̣n, chẳ ng ha ̣n như mô ̣t gia đı̀nh
có 5 người con, thı̀ hẳ n 4 người bi ̣chứng mu ̣n di truyề n từ cha me ̣.
Nhưng nế u mă ̣t ba ̣n đầ y mu ̣n đỏ, trắ ng trong khi các chi ̣hoă ̣c em của ba ̣n la ̣i không có chút mu ̣n nào
hoă ̣c chı̉ có rấ t ı́t, ba ̣n nên xem xét la ̣i. Có những lý do khác ngoài yế u tố di truyề n, chẳ ng ha ̣n như sự
lo nghı ̃ quá đô ̣, ra nắ ng nhiề u quá, hoă ̣c khı́ hâ ̣u vùng ba ̣n ở không đươc̣ tố t lắ m. Ngoài ra, còn có
những lý do về hóa chấ t như dùng loa ̣i thuố c ngừa thai không hơp̣ với cơ thể , những mỹ phẩ m đang
dùng không phù hơp̣ với loa ̣i da của ba ̣n.
Có thể tı̀m la ̣i mô ̣t làn da miṇ màng tươi trẻ qua những me ̣o vă ̣t sau đây:
Đổ i loa ̣i mỹ phẩ m đang dùng
Ở phu ̣ nữ đã quá tuổ i dâ ̣y thı̀, mô ̣t trong những nguyên nhân gây mu ̣n chı́nh là loa ̣i mỹ phẩ m ho ̣
dùng. Bác sı ̃ Fulton nói: "Nguyên nhân chı́nh là những loa ̣i mỹ phẩ m có chứa chấ t dầ u (oil-based).
Những yế u tố khác như phấ n, nước, màu... trong các loa ̣i phấ n, son, kem dưỡng da, kem lót làm nề n
mă ̣t (foundation) không có ảnh hưởng nhiề u. Nế u ba ̣n bi ̣ mu ̣n nhiề u, haỹ đổ i qua dùng mô ̣t loa ̣i mỹ
phẩ m không chứa chấ t dầ u".
Khi mua sắ m mỹ phẩ m, ba ̣n có thể hỏi người bán hàng hoă ̣c đo ̣c nhañ hiê ̣u tı̀m hàng chữ non-oilbased (không phải gố c dầ u) hoă ̣c water-based (gố c nước), hoă ̣c đo ̣c bảng thành phầ n cấ u ta ̣o trên nhañ
hiê ̣u xem có chứa chấ t dầ u hay không.
Rửa mă ̣t kỹ mỗi đêm
Nên rửa hế t phấ n son trang điể m ngay lúc từ sở làm về . Trong trường hơp̣ ba ̣n muố n làm đe ̣p ở
nhà, cuñ g cầ n rửa mă ̣t thâ ̣t sa ̣ch trước khi đi ngủ. Nên dùng loa ̣i xà bông nhe ̣ (mild soap hoă ̣c
neutralized soap) rửa thâ ̣t kỹ cho lớp mỹ phẩ m sa ̣ch hế t, sau đó rửa la ̣i bằ ng nước càng nhiề u lầ n càng


tố t (khoảng 5-6 lầ n) để làm hế t xà bông còn dư. Nên nhớ xà bông cuñ g có chấ t dầ u mỡ, và có tác du ̣ng
như các mỹ phẩ m oil-based nế u không đươc̣ rửa sa ̣ch hế t.
Giảm tố i đa viê ̣c trang điể m

Ba ̣n chı̉ nên trang điể m những lúc thấ y thâ ̣t sự cầ n thiế t như đi làm, đi da ̣ hô ̣i... Dùng mỹ phẩ m loa ̣i
oilbased hay waterbased đề u có ha ̣i. Chúng chı̉ khác nhau ở chỗ ha ̣i nhiề u hay ı́t mà thôi. Nế u ông xã
ba ̣n thı́ch nhı̀n thấ y mô ̣t gương mă ̣t đe ̣p mỗi đêm trước khi đi ngủ, haỹ khuyên và tâ ̣p cho chàng quen
với nét đe ̣p tự nhiên không son phấ n của ba ̣n.
Đổ i loa ̣i thuố c ngừa thai
Mô ̣t số thuố c ngừa thai có thể làm ba ̣n nổ i mu ̣n nhiề u hơn, thường những thuố c này có chứa mô ̣t
trong các chấ t như Ovral, Norinyl, Loestrin, hoă ̣c Norlestrin. Haỹ nhớ la ̣i có phải mu ̣n bắ t đầ u nổ i lên
từ lúc ba ̣n bắ t đầ u dùng thuố c ngừa thai hay không... Nế u có, nên thảo luâ ̣n với bác sı ̃ ngừa thai của
ba ̣n.
Cẩ n thâ ̣n về thực phẩ m
Đố i với mô ̣t số người, chấ t iố t (iodine) trong thực phẩ m cuñ g là nguyên nhân ta ̣o nên mu ̣n vı̀ chấ t
này có tác du ̣ng ăn mòn các tuyế n bài tiế t trên da của ba ̣n. Phầ n lớn các loa ̣i thực phẩ m đề u chứa chấ t
này như nước mắ m, muố i ăn. Đây là mô ̣t chấ t có ı́ch cho cơ thể . Dù sao, nế u ba ̣n bi ̣ mu ̣n, nên tránh
những thức ăn có quá nhiề u iố t như: rong biể n, gan bò, thiṭ gà tây, măng tây (asparagus), bông cải
xanh, hành tây trắ ng.
Nên cứ dùng các thứ trên, nên ăn ı́t nước mắ m la ̣i.
Ngoài ra, các loa ̣i sinh tố B, nhấ t là B12, thường làm mu ̣n nổ i nhiề u hơn. Chấ t sắ t (iron) và sinh tố
E cuñ g tương tự. Nế u ba ̣n đang uố ng những sinh tố này và bi ̣mu ̣n nă ̣ng hơn, haỹ ngưng uố ng la ̣i.
Nă ̣n mu ̣n
Trên thực tế , ba ̣n chı̉ nên nă ̣c các mu ̣n đầ u đen để ngăn chă ̣n chúng biế n thành tàn nhang mà thôi.
Các mu ̣n bo ̣c và mu ̣n tấ m hoàn toàn không nên nă ̣n.
Bác sı ̃ Pochi nói: "Mu ̣n bo ̣c là mô ̣t vế t sưng, và nế u ba ̣n nă ̣n mô ̣t vế t sưng có thể làm nó sưng hơn,
hoă ̣c nó sẽ làm đô ̣c". Ba ̣n không có cách gı̀ làm mu ̣n bo ̣c lă ̣n nhanh hơn. Ông này nói thêm: "Thông
thường mu ̣n bo ̣c kéo dài từ mô ̣t đế n bố n tuầ n lễ, nhưng chắ c chắ n nó sẽ lă ̣n sau thời gian này".
Mu ̣n tấ m hay mu ̣n đầ u trắ ng là mô ̣t tuyế n bài tiế t da bi ̣nghe ̣t nhưng không bi ̣sưng lớn như mu ̣n bo ̣c.
Khi ba ̣n nă ̣n mu ̣n tấ m, nó sẽ ra cùi trắ ng nhỏ như sơị chı̉. Nế u ba ̣n nă ̣n ma ̣nh quá có thể làm cùi này phá
vỡ vách chứa cùi và tràn ra bên dưới làn da. Mu ̣n tấ m bi ̣ vỡ ra mô ̣t hai ngày sau sẽ sưng lên. Lúc đó
nó trở thành mu ̣n bo ̣c, sưng đỏ và lớn hơn nhiề u.
Nă ̣n mu ̣c bo ̣c

Mu ̣n bo ̣c không nên đu ̣ng đế n, nó sẽ tự đô ̣ng lă ̣n đi. Dù sao, nế u ba ̣n muố n nă ̣n thı̀ chờ đế n lúc chóp
mu ̣n nổ i nho ̣n lên và trở thành màu vàng mới có thể nă ̣n đươc̣ . Viê ̣c nă ̣n mu ̣n này có thể làm mu ̣n mau
lành hơn hoă ̣c cuñ g có thể làm mu ̣n sưng to hơn, nhấ t là khi mu ̣n chưa đủ già và có đầ u to để nă ̣n.
Công du ̣ng thầ n kỳ của các sinh tố
Bác sı ̃ Mary E., chuyên gia về sử du ̣ng sinh tố để chữa bê ̣nh có đề ra các phương pháp chữa mu ̣n
sau đây:
1. Sự kế t hơp̣ 2 loa ̣i sinh tố A và E có thể làm giảm từ 50% đế n 75% mu ̣n trong vòng 4 đế n 6 tuầ n
lễ. Mỗi ngày 2 lầ n, trước bữa ăn, uố ng 1 viên sinh tố E 400 IU và 2 viên sinh tố A 25.000 IU (tổ ng
cô ̣ng 400 IU sinh tố E và 50.000 IU sinh tố A).
Sau 4-6 tuầ n (khi mu ̣n đã gầ n hế t), uố ng 1 lầ n mỗi ngày (tổ ng cô ̣ng E - 400 IU và A - 25.000 IU
mỗi ngày) để giữ cho mu ̣n đừng trở la ̣i.
Lưu ý: Lươṇ g sinh tố A quá cao trong cơ thể có thể có ha ̣i. Tuyê ̣t đố i không nên uố ng nhiề u hơn
liề u lươṇ g kể trên. Chấ t Beta-carotene có cùng công du ̣ng như sinh tố A nhưng không gây ha ̣i, tuy
nhiên hơi đắ t tiề n hơn, thường bày bán chung với sinh tố A.
2. Nế u mu ̣n chı̉ đế n trong thời gian có kinh ky,̀ ba ̣n có thể dùng sinh tố B6 loa ̣i 25 mg. Mỗi ngày
uố ng 2 lầ n vào bữa cơm. Uố ng liên tu ̣c chừng 1 tháng sẽ thấ y có kế t quả. Nế u muố n kế t quả tố t hơn, có
thể tăng lên dùng loa ̣i 50 mg, mỗi ngày uố ng 4 lầ n là tố i đa. Quá nhiề u B6 cuñ g có ha ̣i.
Thuố c tri ̣mu ̣n
Có mô ̣t số thuố c tri ̣ mu ̣n bán rô ̣ng raĩ trong các tiê ̣m thuố c tây không cầ n đơn. Trong những loa ̣i
này, bác sı ̃ Fulton khuyế n khı́ch ba ̣n nên mua những thuố c chứa chấ t benzoyl peroxide. Có nhiề u loa ̣i
bán trên thi ̣ trường dưới da ̣ng nước, kem sê ̣t... Ba ̣n dùng loa ̣i nào cuñ g đươc̣ , nhưng nhớ đừng dùng
loa ̣i có chấ t dầ u (oilbased). Bác sı ̃ này cuñ g khuyên ba ̣n nên thoa thuố c vào buổ i chiề u, để chừng mô ̣t
giờ, rồ i rửa thâ ̣t sa ̣ch trước khi đi ngủ. Nhớ đừng thoa thuố c mu ̣n trong khi ngủ, không tố t.
Lưu ý: Thuố c chı̉ cầ n dùng loa ̣i có chứa chừng 5% chấ t benzoyl peroxide là đủ. Ngoài thi ̣ trường
có bán các loa ̣i từ 2,3% đế n 10%. Kế t quả thı́ nghiê ̣m ta ̣i Đa ̣i ho ̣c Y khoa Ohio cho thấ y, mô ̣t liề u
thuố c chứa 5% chấ t này cuñ g tác du ̣ng giố ng như loa ̣i có chứa 10%. Đừng phı́ tiề n vô ı́ch.
Các ba ̣n có làn da khô
Chấ t benzoyl peroxide khi xức lên làn da khô có thể làm da bi ̣ đỏ lên, tuy không có ha ̣i nhưng
trông không đươc̣ thẩ m mỹ cho lắ m. Nên bắ t đầ u dùng với lươṇ g tố i thiể u khoảng 2-3 phầ n trăm, khi

da đã quen dầ n mới tăng lên. Khi xức thuố c mu ̣n, đừng ra nắ ng
Thường đa số các thuố c mu ̣n đề u có thể gây phản ứng phu ̣ khi tiế p xúc với ánh nắ ng mă ̣t trời. Vı̀
thế , nên tránh ra nắ ng trong thời gian xức thuố c. Đồ ng thời, phải cẩ n thâ ̣n với các du ̣ng cu ̣ sưởi điê ̣n


hoă ̣c bóng đèn sưởi dùng hồ ng ngoa ̣i tuyế n (infra-red), thường trang bi ̣trong phòng tắ m.
Dùng thuố c mô ̣t cách hiê ̣u quả Dầ u đóng trên da mă ̣t thường cản trở viê ̣c xức thuố c, vı̀ thế nên rửa
mă ̣t sa ̣ch trước khi xức, trừ khi bác sı ̃ có chı̉ đinh
̣ khác.
Không nên dùng nhiề u loa ̣i thuố c mô ̣t lúc
Trong khi các thuố c điề u tri ̣ mu ̣n có chấ t benzoyl peroxide đươc̣ bán tự do không cầ n đơn thı̀ loa ̣i
thuố c chứa Retin-A chı̉ đươc̣ bán khi có đơn của bác sı.̃ Nế u ba ̣n đang dùng mô ̣t trong hai loa ̣i này,
haỹ nhớ không đươc̣ dùng cùng lúc với loa ̣i kia. Chúng có thể gây phản ứng không tố t khi gă ̣p nhau.
Thuố c chı̉ giúp ngừa mu ̣n, không phải tri ̣mu ̣n
Các thuố c kể trên hoàn toàn không thể làm mô ̣t mu ̣n đang hiê ̣n diê ̣n biế n mấ t đi. Nó chı̉ có tác du ̣ng
ngăn chă ̣n những mu ̣n sắ p nổ i lên mà thôi. Vı̀ thế , khi bôi thuố c mu ̣n, ba ̣n không phải bôi vào những
mu ̣n đã có sẵn, mà phải bôi vào những chỗ hay nổ i mu ̣n (thường là các vùng hai bên má, trên trán...) để
ngăn không cho mu ̣n nổ i lên ở các chỗ này. Mô ̣t số người hay bôi thuố c lên cu ̣c mu ̣n rồ i đắ p giấ y che
la ̣i bên ngoài. Viê ̣c làm này vô ı́ch và trông không đe ̣p mắ t!
Me ̣o vă ̣t:
1. Đang nổ i mu ̣n nhiề u? Chấ t xơ (fiber) có thể làm mu ̣n giảm đi. Haỹ ăn nhiề u đâ ̣u, súp lơ trắ ng
hay xanh; hoă ̣c uố ng mỗi ngày 2-4 viên Fiber-Con. Đây là loa ̣i chấ t xơ đóng thành viên, thường bày
bán chung với các loa ̣i thuố c tri ̣tiêu chảy ở hiê ̣u thuố c.
2. Mỗi ngày uố ng đề u 5 mg hỗn hơp̣ các chấ t Calcium Phosphate, Croscamellose Sodium, Folicacid, và Magnesium Stearate. Thuố c sẽ giúp mu ̣n lă ̣n bớt rõ rê ̣t (trên 85%) trong thời gian từ 4 đế n 6
tuầ n. Lưu ý: Hỗn hơp̣ này tuy tri ̣ mu ̣n rấ t thầ n tố c nhưng viê ̣c dùng lâu ngày có thể dẫn đế n tı̀nh tra ̣ng
thiế u sinh tố B12 trong máu. Nên bắ t đầ u với liề u lươṇ g 5 mg/ngày trong tháng đầ u tiên. Sau đó, nế u
muố n dùng tiế p hoă ̣c tăng thêm liề u, nên đế n bác sı ̃ để xét nghiê ̣m xem có bi ̣thiế u B12 không. Nế u bác
sı ̃ cho phép, có thể tăng thêm 6 mg mỗi ngày trong tháng kế tiế p, sau đó mỗi tháng tăng thêm 1 mg, cho
đế n 10 mg mỗi ngày là liề u tố i đa. Trong khi dùng thuố c, nhớ khám bác sı ̃ về lươṇ g B12 mỗi quy.́
3. Đôi lúc mu ̣n nổ i lên vı̀ phản ứng của cơ thể đố i với chấ t carbonhydrates (chấ t này có rấ t nhiề u

trong lúa ga ̣o và các loa ̣i bô ̣t). Trong trường hơp̣ này, có thể uố ng mỗi ngày mô ̣t viên Chromium
Picolinate 200 mcg, sẽ có kế t quả rấ t rõ. Khoáng chấ t này có thể tı̀m mua ta ̣i các hiê ̣u thuố c tây.
4. Sau khi bôi thuố c Retin-A, da bi ̣ nổ i đỏ lên? Đó là vı̀ ba ̣n vừa rửa mă ̣t bằ ng xà phòng xong đã
vô ̣i bôi thuố c. Haỹ chờ đô ̣ 1-2 tiế ng sau khi rửa mă ̣t mới làm viê ̣c này. Nế u vẫn còn bi ̣ đỏ da, haỹ tăng
thời gian chờ đơị lên 3- 4 tiế ng, hoă ̣c giảm bớt liề u lươṇ g thuố c. Chı̉ nên bôi mô ̣t lớp thuố c thâ ̣t mỏng
là đủ, vı̀ viê ̣c bôi Retin-A quá dày cuñ g thường làm da bi ̣nổ i đỏ.
5. Thuố c Retin-A đồ ng thời có công du ̣ng làm mờ đi các nế p nhăn và các vế t đồ i mồ i trên mă ̣t, có
thể coi là mô ̣t trong những thuố c giữ la ̣i tuổ i xuân.


Nấ c Cu ̣t
Chứng bê ̣nh này không gây nguy hiể m cho ai, nhưng nó thâ ̣t tai ha ̣i nế u đế n không phải lúc. Ba ̣n
đang tỏ tı̀nh? Ba ̣n đang đươc̣ phỏng vấ n tı̀m viê ̣c làm? Ba ̣n đang đo ̣c mô ̣t bài diễn văn trước công
chúng? Ba ̣n không thể kiề m chế nó đươc̣ . Tự nó đế n không có gı̀ báo trước, và cuñ g tự nó đi không
mô ̣t tiế ng giã từ.
Y ho ̣c ngày nay vẫn chưa tı̀m ra nguyên nhân ta ̣i sao cơ thể la ̣i có loa ̣i phản ứng kỳ la ̣ này. Chı̉ biế t
chứng này thường đế n do hâ ̣u quả của viê ̣c ăn quá nhanh, nuố t quá nhanh (mắ c nghe ̣n), hoă ̣c lươṇ g
không khı́ bi ̣nuố t vào da ̣ dày nhiề u quá.
Các bác sı ̃ đề u nhı̀n nhâ ̣n rằ ng, chứng nấ c cu ̣t thường tự đế n, rồ i tự đi trong vòng vài phút... Nhưng
ba ̣n có biế t, mô ̣t người Mỹ tên là Charles Osborne (bang Iowa) đã bắ t đầ u bi ̣ nấ c cu ̣t từ năm 1992 và
cứ thế tiế p tu ̣c đế n năm 1997?
Làm thế nào chữa khỏi cơn nấ c cu ̣t? Theo các nhà chuyên môn, có 2 cách:
1- Tı̀m cách làm gián đoa ̣n tác du ̣ng của phầ n naõ bô ̣ ra lê ̣nh nấ c cu ̣t.
2- Tı̀m cách làm tăng lươṇ g thán khı́ (carbon monoxide) trong máu (thán khı́ làm giảm nấ c cu ̣t,
dưỡng khı́ làm tăng nấ c cu ̣t). Ba ̣n có thể kiể m chứng bằ ng cách trong lúc bi ̣ nấ c, haỹ hı́t mô ̣t hơi không
khı́ vào đầ y buồ ng phổ i, lâ ̣p tức sẽ có mô ̣t cái nấ c cu ̣t tiế p nố i sau hơi thở này)
Những phương pháp đươc̣ đề câ ̣p dưới đây không nằ m ngoài 2 nguyên tắ c trên. Mô ̣t phương pháp
có thể rấ t hiê ̣u quả với người này nhưng vô hiê ̣u với người khác. Ba ̣n cầ n thử qua mô ̣t vài cách để biế t
cơ thể mı̀nh hơp̣ với cách nào, và dùng la ̣i cách này cho những lầ n sau.
Haỹ nuố t mô ̣t thı̀a đường

Mô ̣t trong những phương pháp dễ dàng và hiê ̣u quả nhấ t là nuố t mô ̣t thı̀a cà phê đường cát khô.
Viê ̣c này thường chă ̣n đứng chứng nấ c cu ̣t chı̉ trong mô ̣t vài giây. Có lẽ đường trong miê ̣ng có tác du ̣ng
thúc đẩ y hê ̣ thầ n kinh ban lê ̣nh xuố ng những cơ ở bu ̣ng không đươc̣ nấ c cu ̣t nữa".
Phương pháp trên đươc̣ nhiề u bác sı ̃ khác kiể m chứng và công nhâ ̣n là rấ t công hiê ̣u.
Đố i với trẻ em bi ̣nấ c cu ̣t, ba ̣n có thể cho uố ng thı̀a cà phê đường pha vào 120 ml nước.
Uố ng mô ̣t ly nước ngươc̣
Bác sı ̃ Richard, Đa ̣i ho ̣c Y khoa Virginia (My)̃ cho biế t: "Tôi tự chữa chứng nấ c cu ̣t cho mı̀nh
bằ ng cách dùng mô ̣t ly nước la ̣nh, khum người tới trước, và uố ng ly nước ngươc̣ . Phương pháp này
luôn luôn công hiê ̣u và tôi ma ̣nh da ̣n đề nghi ̣ nó cho tấ t cả những bê ̣nh nhân có sức khỏe bı̀nh thường
đế n khám bê ̣nh."
Viê ̣c uố ng nước ngươc̣ ở trên có thể đươc̣ diễn tả mô ̣t cách đơn giản và dễ hiể u hơn: Haỹ uố ng mô ̣t


ly nước bằ ng mép ly đố i diê ̣n với ba ̣n. Thông thường, khi uố ng nước, ba ̣n uố ng ở mép ly gầ n với ba ̣n
hơn, và môi trên ba ̣n nằ m trong vòng tròn của vành ly. Khi nấ c cu ̣t, haỹ uố ng ở mép ly bên kia, sao cho
môi dưới ba ̣n nằ m trong vòng tròn của vành ly.
Viê ̣c này có vẻ quái la ̣ và hơi khó làm. Nhưng ba ̣n yên tâm, bác sı ̃ Richard đã thı́ nghiê ̣m trên rấ t
nhiề u người với kế t quả bảo đảm 100%.
Bơm hế t không khı́ ra khỏi buồ ng phổ i
Như trên đã nói, nấ c cu ̣t xuấ t hiê ̣n do cơ thể có quá nhiề u dưỡng khı́. Haỹ dồ n hế t không khı́ ra
khỏi phổ i thâ ̣t châ ̣m và đề u (ba ̣n sẽ thấ y hơi ngô ̣p thở, nhưng haỹ cố giữ la ̣i vài mươi giây). Phương
pháp này tuy hơi khó, nhưng có kế t quả khả quan trên rấ t nhiề u người.
Me ̣o vă ̣t:
- Dùng hai ngón tay trỏ của nhét chă ̣t vào hai lỗ tai chừng nửa phút. Hành đô ̣ng này kı́ch thı́ch hê ̣
thầ n kinh và làm hế t nấ c cu ̣c (me ̣o vă ̣t này có kế t quả trên 95% tổ ng số bê ̣nh nhân).
Ngoài những phương pháp hữu hiê ̣u nói bên trên, các me ̣o vă ̣t dưới đây thường có kế t quả khoảng
trên 50%. Ba ̣n có thể thử từng me ̣o vă ̣t mô ̣t để tı̀m phương pháp dễ dàng, thı́ch hơp̣ cho mı̀nh:
- Há miê ̣ng ra và nhı̀n sâu vào, ba ̣n sẽ thấ y có mô ̣t cu ̣c tròn treo ngay giữa thành trên của cổ ho ̣ng,
đó là cu ̣c phát âm. Dùng mô ̣t thı̀a cà phê nâng cu ̣c này lên vài lầ n, có thể hế t nấ c cu ̣c.
- Dùng bông gòn quấ n vào đầ u đuã , gõ nhe ̣ vào vòm trên của miê ̣ng (vòm khẩ u cái), chỗ phầ n cứng

và mề m gă ̣p nhau.
- Ngồ i chồ m hổ m, tựa ma ̣nh ngực trên hai đầ u gố i.
- Ngâ ̣m và hút mô ̣t cu ̣c nước đá cho đế n khi hế t nấ c cu ̣t.
- Nhai và nuố t mô ̣t miế ng bánh mỳ khô.
Di ư
̣ ́ ng
Di ̣ ứng là phản ứng của cơ thể khi bi ̣ ảnh hưởng của thời tiế t, hoă ̣c những chấ t la ̣ xâm nhâ ̣p từ bên
ngoài. Các hiê ̣n tươṇ g như nghe ̣t muĩ , sổ muĩ , mắ t bi ̣ ngứa và chảy nước mắ t, buồ ng phổ i có cảm giác
nóng ran, co thắ t... đề u là triê ̣u chứng của di ̣ứng.
Di ̣ ứng bắ t nguồ n từ 3 nguyên nhân: sự tiế p xúc, thức ăn và những bu ̣i bă ̣m trong không khı́. Ba ̣n
thường bi ̣ nghe ̣t muĩ , sổ muĩ vào mùa xuân, khi có nhiề u phấ n hoa trong không khı́; hoă ̣c khi ăn quá
nhiề u tôm, cua... Phổ biế n nhấ t là di ̣ứng do bu ̣i bă ̣m trong không khı́.
Bác sı ̃ Thomas, Trưởng khoa Di ̣ ứng và Miễn dich
̣ Trung tâm y khoa Đa ̣i ho ̣c Virginia nhâ ̣n đinh
̣
như sau: "Không khı́ trong nhà thường chứa rấ t nhiề u bu ̣i bă ̣m đủ loa ̣i, và loa ̣i dễ gây di ̣ ứng nhấ t là


những vi sinh vâ ̣t nhỏ li ti bay theo bu ̣i bă ̣m trong không khı́".
Những vi sinh vâ ̣t này chı̉ có thể nhı̀n thấ y qua kı́nh hiể n vi, có hı̀nh thù tương tự như con nhê ̣n
hoă ̣c con bo ̣ chét. Tự chúng không ta ̣o ra di ̣ ứng. Chı́nh các chấ t tiế t ra từ cơ thể chúng còn vướng la ̣i
trên bàn ghế , nê ̣m, thảm... và xác chế t của chúng mới là nguyên nhân chı́nh ta ̣o nên di ̣ứng.
Ngoài ra, những bu ̣i bă ̣m bay trong nhà có thể chứa phấ n của các loa ̣i nấ m li ti, những phân tử phát
ra từ da, lông chó, mèo nuôi trong nhà... Nế u là người mẫn cảm, ba ̣n sẽ rấ t dễ bi ̣hắ t hơi và hắ t hơi liên
tu ̣c khi hı́t phải chúng. Các phương pháp dưới đây có thể giúp ba ̣n chữa tri ̣ và phòng ngừa các triê ̣u
chứng của di ̣ứng.
Dùng đúng loa ̣i thuố c
Mô ̣t người không quen với các tên thuố c có thể mua lầ m loa ̣i thuố c không tri ̣ đươc̣ triê ̣u chứng di ̣
ứng của mı̀nh. Có người đứng hàng giờ trước những tên thuố c, cuố i cùng cuñ g không cho ̣n đươc̣ loa ̣i
thı́ch hơp̣ . Những hướng dẫn sau có thể giúp ba ̣n ı́t nhiề u trong những lúc phân vân này.

- Bi ̣ di ̣ ứng vı̀ thức ăn (tôm, cua, thiṭ bò...): Dùng Cloro-trimeton là hữu hiê ̣u nhấ t. Thuố c này bán
không cầ n đơn, có 3 loa ̣i từ nhe ̣ đế n nă ̣ng là 4 mg, 8 mg, 12 mg. Ba ̣n nên bắ t đầ u từ loa ̣i nhe ̣ trước và
tăng lên nế u cầ n.
- Bi ̣nghe ̣t muĩ , ba ̣n có thể tı̀m loa ̣i thuố c có đề chữ NASAL DECONGESTANT. Loa ̣i thuố c uố ng
tố t hơn là thuố c nhỏ muĩ . Loa ̣i nhỏ hoă ̣c xiṭ thường làm hế t nghe ̣t muĩ ngay, nhưng nế u dùng quá 3 ngày
sẽ làm muĩ sưng lên và nghe ̣t hơn trước.
- Bi ̣ sổ muĩ , chảy nước muĩ : Nên dùng loa ̣i có đề chữ ANTIHISTAMINE. Loa ̣i thuố c này chă ̣n
đứng sự bài tiế t nước muĩ , nhưng thường gây ra buồ n ngủ.
Nhı̀n chung, các loa ̣i thuố c bán không cầ n đơn như Dimetapp, Sudafed Plus... hoă ̣c các thuố c đề
chữ Cold-Pills, Cold-Capsules với hàng chữ Nasal Decongestant và Antihistamine đề u rấ t hiê ̣u quả
trong viê ̣c chữa các triê ̣u chứng hắ t hơi, sổ muĩ , nghe ̣t muĩ , ngứa mắ t, chảy nước mắ t... Tuy các thuố c
này bán không cầ n đơn, nhưng nế u ba ̣n đang có bê ̣nh và đang uố ng thuố c do bác sı ̃ cho, nên hỏi bác sı ̃
của mı̀nh trước khi dùng chúng. Nhớ đo ̣c kỹ nhañ hiê ̣u trước khi dùng.
Dùng máy la ̣nh hoă ̣c máy lo ̣c không khı́
Máy la ̣nh hoă ̣c máy làm khô (air de humidifier) có thể giảm bớt đô ̣ ẩ m của không khı́ trong nhà
ba ̣n, giúp ha ̣n chế sự sinh sản của các vi sinh vâ ̣t.
Máy lo ̣c không khı́ (air cleaner) cuñ g là mô ̣t thiế t bi ̣ tố t nế u ba ̣n thường bi ̣ di ̣ ứng. Máy này có thể
hút các vi sinh vâ ̣t trong không khı́, giữ la ̣i trong máy và nhả ra không khı́ trong lành.
Máy lo ̣c không khı́ thường đươc̣ bán ta ̣i các cửa hàng máy móc gia du ̣ng hoă ̣c các cửa hàng bán vâ ̣t
liê ̣u xây cấ t. Tấ n công các nơi sinh sản của vi sinh vâ ̣t


Các nơi có đô ̣ ẩ m cao như phòng tắ m, nhà hầ m... rấ t thuâ ̣n lơị cho sự sinh sản của các vi sinh vâ ̣t
và nấ m mố c gây di ̣ ứng. Ba ̣n có thể diê ̣t các ổ sinh sản này với các loa ̣i thuố c xiṭ nấ m mố c (fungicide)
có bán ở các tiê ̣m thuố c tây.
Thuố c tẩ y quầ n áo Clorox có thể đươc̣ dùng như mô ̣t loa ̣i thuố c sát trùng. Pha chấ t này với nước,
dùng giẻ lau các tường, vách, vâ ̣t du ̣ng ở nơi có đô ̣ ẩ m cao, lau la ̣i bằ ng nước thường sau 5 phút.
Không cho chó, mèo vào nhà
Bác sı ̃ Richard P. thuô ̣c Đa ̣i ho ̣c Y khoa tiể u bang NJ (My)̃ cho biế t, trong 1 tuầ n, chó mèo của
ba ̣n chı̉ cầ n đi qua căn phòng mô ̣t lầ n, căn phòng đó có thể gây di ̣ ứng cho ba ̣n trong mô ̣t tuầ n lễ sau

đó. Biê ̣n pháp tố t nhấ t là đừng nuôi chó mèo; nế u đã lỡ nuôi, đừng để chúng vào phòng, nhấ t là phòng
ngủ của ba ̣n.
Mang khẩ u trang khi tiế p xúc với bu ̣i bă ̣m
Khẩ u trang là mô ̣t miế ng vải nhỏ hoă ̣c giấ y xố p che trước muĩ , dùng để tránh bu ̣i bă ̣m. Những
người làm nghề phải tiế p xúc nhiề u với bu ̣i bă ̣m nguy hiể m như bác sı,̃ thơ ̣ sơn, thơ ̣ móng tay... thường
dùng loa ̣i này.
Nế u ba ̣n đang bi ̣di ̣ứng mà phải do ̣n de ̣p nhà kho, phải hút bu ̣i thảm... ba ̣n bắ t buô ̣c phải dùng khẩ u
trang nế u không muố n chứng di ̣ứng của mı̀nh trở nên trầ m tro ̣ng hơn.
Nê ̣m, thảm là chỗ tâ ̣p trung bu ̣i bă ̣m
Các ghế nê ̣m, giường nê ̣m, là chỗ tâ ̣p trung của các vi sinh gây di ̣ ứng. Nế u ba ̣n bi ̣ mô ̣t chứng di ̣
ứng dai dẳ ng kéo dài nhiề u ngày, có thể là do giường ngủ có quá nhiề u bu ̣i. Viê ̣c dùng plastic bao nê ̣m
la ̣i có thể giúp ba ̣n mau khỏi bê ̣nh hơn.
Tố t nhấ t ba ̣n không nên dùng thảm lót nhà; nên lót ga ̣ch, vinyl hoă ̣c dùng những miế ng thảm nhỏ có
thể giă ̣t thường xuyên.
Các vâ ̣t du ̣ng trong phòng ngủ
Các vâ ̣t du ̣ng có thể giữ bu ̣i bă ̣m và vi sinh như chăn, gố i, tấ m lót dưới lớp ra trải giường, tấ m phủ
trên ra trải giường... đề u nên đươc̣ giă ̣t thường xuyên bằ ng nước nóng và xà phòng. Nế u ba ̣n đang bi ̣ di ̣
ứng, viê ̣c giă ̣t những vâ ̣t này có thể giúp bê ̣nh mau lành hơn rấ t nhiề u.
Me ̣o vă ̣t:
- Mỗi ngày uố ng 200 mg-300 mg chấ t Niacin (bày bán chung với các sinh tố trong nhà thuố c tây).
Các triê ̣u chứng di ̣ứng sẽ giảm đi thấ y rấ t rõ. Nên uố ng trước khi đi ngủ.
- Di ̣ứng với mı̀ chı́nh: Nhiề u người sau khi ra quán ăn mô ̣t tô phở, mô ̣t tô hủ tı́u... thı̀ cảm thấ y mê ̣t
ở cổ , chóng mă ̣t, bầ n thầ n, hoă ̣c khát nước cả ngày hôm đó... Đó là tı̀nh tra ̣ng di ̣ứng với mı̀ chı́nh. Haỹ


uố ng 50 mg-100 mg sinh tố B6 (không nên dùng thường xuyên liề u lươṇ g này vı̀ có thể sinh biế n
chứng).
- Trước khi đi ngủ khoảng 30 phút, uố ng mô ̣t viên sinh tố B5 loa ̣i 150 mg để không bi ̣ nghe ̣t muĩ
khi nằ m ngủ, đồ ng thời xoa diụ đươc̣ các triê ̣u chứng di ̣ ứng khác. Thuố c này tuyê ̣t đố i an toàn, có thể
dùng mỗi ngày (không ta ̣o biế n chứng khi dùng nhiề u hoă ̣c dùng thường xuyên).

Bênh
̣ Cảm
Làm thế nào để giảm bớt các triê ̣u chứng và thời gian bi ̣bê ̣nh?
Khi bê ̣nh cảm đế n, từ người lực lưỡng cho đế n người chân yế u tay mề m đề u chı̉ có thể làm mô ̣t
viê ̣c giố ng nhau là ... chiụ đựng. Thuố c kháng sinh, thầ n dươc̣ của nhân loa ̣i trên mo ̣i chứng nhiễm
trùng, hoàn toàn bó tay trước virus cảm cúm. Vı̀ vâ ̣y, ta chı̉ có thể uố ng thuố c cảm rồ i chờ đơị , cầ u trời
cho cơn bê ̣nh chóng qua.
Có nhiề u cách để rút ngắ n thời gian bi ̣cơn bê ̣nh hành ha ̣ xuố ng còn 1-2 ngày thay vı̀ mô ̣t tuầ n, hoă ̣c
làm giảm các triê ̣u chứng khó chiụ như sổ muĩ , đau ho ̣ng, ho, nhảy muĩ xuố ng còn 20% mức thông
thường.
Vitamin C: Chấ t này như mô ̣t người lao công do ̣n de ̣p sa ̣ch sẽ những rác rưởi trong cơ thể ba ̣n, bao
gồ m cả vi khuẩ n hay vi trùng. Nhờ đó, cơn bê ̣nh đáng lẽ phải kéo dài 7-8 ngày chı̉ còn la ̣i 2-3 ngày.
Vitamin C còn giúp làm giảm ho, nhảy muĩ , nghe ̣t muĩ , sổ muĩ , bầ n thầ n... và nhiề u triê ̣u chứng cảm
khác. Mô ̣t thı́ nghiê ̣m ta ̣i đa ̣i ho ̣c Wisconsin cho thấ y, ở những người dùng vitamin C (mỗi ngày 4 lầ n,
mỗi lầ n 500 mg), các triê ̣u chứng cảm chı̉ bằ ng mô ̣t nửa so với những người không uố ng.
Viê ̣c bổ sung vitamin C bằ ng cách ăn nhiề u trái cây hoă ̣c rau sẽ tố t hơn là uố ng thuố c viên.
Mô ̣t số cách tri ̣ cảm cúm khác. - Bổ sung chấ t kem
̃ : Có công du ̣ng rút ngắ n cơn bê ̣nh, làm diụ cảm
giác khô cổ , rát cổ . Kem
̃ đươc̣ chế thành thuố c viên hoă ̣c ke ̣o ngâ ̣m. Phải tuyê ̣t đố i tuân theo chı̉ dẫn
trên nhañ thuố c hoă ̣c đơn bác sı.̃ Nế u đươc̣ dùng quá nhiề u, kem
̃ có thể trở thành chấ t đô ̣c.
- Ăn tỏi: Có công du ̣ng giế t vi trùng và rút ngắ n cơn cảm cúm. Ăn tỏi số ng có hiê ̣u quả cao hơn
uố ng thuố c làm từ tỏi.
- Uố ng nước la hán quả (Lohan quo): Có bán ta ̣i hầ u hế t các chơ ̣ thực phẩ m dưới da ̣ng thỏi hoă ̣c
quả, dùng pha nước uố ng. Vi ̣ thuố c này có công du ̣ng tiêu đờm rấ t nhanh chóng; thường chı̉ sau 1-2 lầ n
uố ng là có thể tiêu trừ hế t đờm ở cổ ho ̣ng.
- Súc miê ̣ng nước muố i: Khi súc, ngửa cổ lên cho nước muố i cha ̣y vào cổ ho ̣ng, thổ i hơi lên ta ̣o
thành tiế ng kêu. Hành đô ̣ng này giúp cho cổ ho ̣ng thông hơn, bớt nghe ̣t muĩ , giế t vi trùng, kha ̣c ra đờm
nhiề u hơn.

- Uố ng trà nóng hoă ̣c canh nóng: Càng nóng càng tố t, miễn là đừng để bi ̣ bỏng miê ̣ng. Uố ng từng


ngu ̣m nhỏ cho đế n khi hế t. Có công du ̣ng làm thông muĩ .
- Tắ m nước nóng: Tắ m đứng chừng 20 phút với nước nóng bố c hơi cuñ g có công du ̣ng làm thông
muĩ và điề u hòa nhiê ̣t đô ̣ cơ thể . Phương pháp này có công hiê ̣u gầ n giố ng như phương pháp xông cổ
truyề n ta ̣i Viê ̣t Nam.
- Không hút thuố c: Khói thuố c làm tăng cảm giác khó chiụ và làm cơn bê ̣nh lâu dứt hơn. Dùng
thuố c chữa nghe ̣t muĩ , sổ muĩ , chảy nước mắ t.
- Thuố c kháng histamine với tên biê ̣t dươc̣ là Sudafed Plus, Contact, Dimetapp, Cholotrimeton...
dưới da ̣ng thuố c nhỏ. Thuố c này ngăn chă ̣n các histamine, không cho tiế t nước muĩ , nước mắ t, phòng
ngứa. Không dùng quá 3 ngày liên tiế p; nế u dùng lâu hơn, muĩ sẽ sưng và nghe ̣t trầ m tro ̣ng hơn. Thuố c
có thể gây buồ n ngủ.
- Thuố c chố ng nga ̣t muĩ : Loa ̣i thuố c uố ng tuy công hiê ̣u châ ̣m hơn loa ̣i xiṭ nhưng có thể dùng lâu
hơn mà không bi ̣biế n chứng. Chı̉ đươc̣ dùng tố i đa 3 ngày (thuố c xit)̣ hoă ̣c 7 ngày (thuố c uố ng).
Sổ Muĩ
Trung bı̀nh mỗi ngày có khoảng 9.000 lı́t không khı́ đi qua lỗ muĩ của mô ̣t người trưởng thành để
vào phổ i. Dù không khı́ có khô đế n đâu, có la ̣nh đế n đâu đi nữa, muĩ vẫn phải làm cho không khı́ đủ
ấ m (vừa bằ ng với thân nhiê ̣t) và ẩ m (bằ ng đô ̣ ẩ m của cơ thể ) trước khi vào đế n phổ i; nế u không, phổ i
sẽ bi ̣ hư ha ̣i. Ta ̣i sao muĩ có thể làm đươc̣ chuyê ̣n này, khi chiề u dài của khı́ quản từ muĩ đế n phổ i chı̉
dài trên dưới hai tấ c tây?
Trên đường từ lỗ muĩ vào phổ i, không khı́ phải đi qua 2 buồ ng trố ng nằ m hai bên cánh muĩ và phı́a
dưới mắ t. Ta ̣i những buồ ng trố ng này có các tuyế n tiế t ra nước muĩ để làm không khı́ đủ ẩ m khi vào
đế n phổ i. Các tuyế n này mỗi ngày trung bı̀nh tiế t ra chừng 2 lı́t nước muĩ để giữ ẩ m cho các cơ trong
muĩ , miê ̣ng, cổ ho ̣ng và các buồ ng không khı́ nói trên.
Thông thường, nước muĩ chảy do ̣c xuố ng theo vách sau của muĩ và cổ ho ̣ng, kế đó đươc̣ đánh văng
lên do mô ̣t số tế bào mỏng như chı̉ (các tế bào này lúc nào cuñ g phe phẩ y qua la ̣i, có công du ̣ng như
mô ̣t cây chổ i quét do ̣n những vâ ̣t có thể làm ngheñ lố i không khı́ lưu thông; đồ ng thời, các nhu đô ̣ng này
cuñ g làm nước muĩ bay hơi để làm ẩ m không khı́).
Trong những mùa không khı́ quá khô, chấ t đờm trong cổ ho ̣ng bi ̣ khô la ̣i và trở nên dı́nh như keo.

Chấ t này làm nhu đô ̣ng phe phẩ y của những tế bào hı̀nh sơị châ ̣m la ̣i (mô ̣t số loa ̣i vi khuẩ n cuñ g có khả
năng làm các tế bào này bi ̣ tê liê ̣t, không phe phẩ y đươc̣ ). Khi đó, nước muĩ sẽ đo ̣ng la ̣i thành vuñ g ở
vách sau của muĩ , không khı́ ra vào ma ̣nh thường ta ̣o nên tiế ng kêu sô ̣t soa ̣t, và như thế là ba ̣n đã bi ̣ sổ
muĩ . Bây giờ ba ̣n đã biế t đươc̣ nước muĩ ở đâu mà chảy ra hoài như vâ ̣y; giai đoa ̣n kế tiế p là tı̀m cách
ngăn chă ̣n chúng bằ ng những phương pháp sau đây:
Rửa muĩ bằ ng nước muố i
Nước muĩ đo ̣ng la ̣i thành chấ t keo thường là nguyên nhân của chứng sổ muĩ . Vı̀ thế , ba ̣n nên rửa


chấ t keo này bằ ng nước muố i để các tế bào hı̀nh sơị có thể hoa ̣t đô ̣ng bı̀nh thường trở la ̣i.
Haỹ pha nửa thı̀a cà phê muố i vào 1/4 lı́t nước (tương đương với khoảng 2/3 lon bia). Ba ̣n có thể
dùng du ̣ng cu ̣ nhỏ gio ̣t hoă ̣c mô ̣t chai thuố c nhỏ muĩ đã hế t, cho nước muố i vào đó, ngửa mă ̣t lên cho
nước muố i có thể chảy vào muĩ . Kế đó xiṭ nước muố i vào muĩ ; trong lúc xit,̣ nhớ hı́t nhe ̣ để giúp nước
muố i vào muĩ sâu hơn.
Ba ̣n sơ ̣ nước muố i vào muĩ sẽ ta ̣o cảm giác khó chiu?
̣ Không đâu, dung dich
̣ nước muố i đươc̣ pha
như trên có nồ ng đô ̣ gầ n bằ ng nồ ng đô ̣ muố i trong cơ thể , và ba ̣n sẽ cảm thấ y nó giố ng như nước muĩ ,
nước miế ng của chı́nh ba ̣n, hoàn toàn không chút khó chiụ nào. Mỗi lầ n rửa muĩ , nên xiṭ chừng vài ba
lầ n, sẽ thấ y có hiê ̣u quả.
Súc miê ̣ng bằ ng nước muố i
Cuñ g với dung dich
̣ nước muố i pha sẵn với nồ ng đô ̣ như trên (nửa thı̀a cà phê muố i trong 1/4 lı́t
nước), haỹ ngâ ̣m mô ̣t ngu ̣m vào miê ̣ng, rồ i ngửa cổ lên cho nước muố i chảy vào cổ ho ̣ng. Đừng nuố t,
haỹ tố ng hơi lên cho nước muố i bi ̣đẩ y ngươc̣ trở la ̣i, ta ̣o nên tiế ng đô ̣ng trong cổ ho ̣ng.
Nước muố i vào cổ ho ̣ng có công du ̣ng rửa bô ̣ phâ ̣n phát âm trong đó. Khi ba ̣n thổ i hơi lên nhiề u,
mô ̣t phầ n nước muố i bi ̣tố ng ngươc̣ lên muĩ và rửa cho muĩ sa ̣ch hơn.
Uố ng nhiề u nước
Viê ̣c uố ng nhiề u nước có thể giúp cuố n trôi đi mô ̣t số đờm hay nước muĩ còn đo ̣ng la ̣i trong cổ
ho ̣ng, giúp ba ̣n ı́t phải đằ ng hắ ng hơn. Nên uố ng nước ấ m có pha chút chanh là tố t nhấ t. Có thể pha

thêm đường hay mâ ̣t nế u không quen với vi ̣chua của chanh.
Đừng ăn cay
Có lẽ ba ̣n từng có cảm giác nước muĩ chảy ra khi ăn quá cay. Các chấ t cay như tiêu, ớt, mù ta ̣t,
càri... có tác du ̣ng kı́ch thı́ch nước muĩ chảy ra nhiề u hơn.
Đừng uố ng sữa
Khi bi ̣ sổ muĩ vı̀ vi khuẩ n xâm nhâ ̣p đường hô hấ p, không nên uố ng sữa bò vı̀ nó sẽ cung cấ p chấ t
dinh dưỡng, giúp cho các vi khuẩ n này số ng ma ̣nh, số ng lâu và sinh sản mau le ̣ hơn. Trong sữa bò có
rấ t nhiề u chấ t lactose, mô ̣t loa ̣i đường đươc̣ các vi khuẩ n rấ t ưa thı́ch. Đồ ng thời, những thực phẩ m
làm từ sữa như kem cuñ g không nên ăn nhiề u.
Có phải ba ̣n thường sổ muĩ khi lo nghı ̃ nhiề u?
Mô ̣t số người thường bi ̣ sổ muĩ hay nghe ̣t muĩ khi buồ n phiề n hay lo lắ ng nhiề u. Bác sı ̃ Jerold ta ̣i
Đa ̣i ho ̣c y khoa Washington cho biế t, hê ̣ thầ n kinh đảm nhiê ̣m viê ̣c điề u hành và giữ ấ m đường hô hấ p.
Khi mô ̣t người lo lắ ng hay buồ n phiề n, thầ n kinh hê ̣ thường không hoàn thành đươc̣ nhiê ̣m vu ̣ này. Nế u
ba ̣n để ý thấ y chuyê ̣n này có xảy ra cho mı̀nh, haỹ cố quên đi sự buồ n phiề n bằ ng cách tı̀m những


chuyê ̣n vui!
Chı̉ dùng thuố c khi cầ n thiế t
Các dươc̣ phẩ m thuố c bán tự do ngoài hiê ̣u thuố c tây dưới cái tên nasal decongestant (thuố c tri ̣
nghe ̣t muĩ ), antihistamine (thuố c tri ̣ di ̣ ứng, thường có công du ̣ng làm muĩ ngưng chảy nước) tuy có thể
làm ba ̣n dễ chiụ hơn nhưng cuñ g không nên uố ng thường xuyên vı̀ chúng có thể gây lê ̣ thuô ̣c thuố c.
Thuố c decongestant loa ̣i xiṭ hay nhỏ vào muĩ chı̉ có thể dùng tố i đa 3 ngày, viê ̣c dùng lâu hơn có
thể gây biế n chứng ngươc̣ , thường làm muĩ bi ̣ bı́t kı́n la ̣i. Thuố c antihistamine có thể gây chứng buồ n
ngủ, bầ n thầ n; không nên uố ng lúc lái xe hoă ̣c điề u khiể n máy móc nguy hiể m.
Ngăn ngừa bằ ng máy phun hơi ẩ m
Khi trời khô, chúng ta phải hı́t vào không khı́ quá khô ráo và viê ̣c này thường dẫn đế n chứng sổ
muĩ hay nghe ̣t muĩ . Tố t nhấ t là trong phòng ngủ nên có mô ̣t máy phun hơi ẩ m loa ̣i tự đô ̣ng (humidipier).
Loa ̣i này thường tự phun hơi ẩ m lên lúc không khı́ trở nên khô, ngăn ngừa đươc̣ chứng sổ muĩ , nghe ̣t
muĩ .
Nôn Mửa

Có nhiề u lý do gây nên sự nôn mửa, từ viê ̣c ăn quá no, uố ng rươụ quá say cho đế n chứng say nóng
khi đi tàu, xe, phi cơ... Nhiề u người nôn mửa chı̉ vı̀ nhı̀n thấ y những vâ ̣t quá bẩ n.
Cuñ g có lúc nôn mửa là mô ̣t tra ̣ng thái tự nhiên của cơ thể giúp cho chúng ta không bi ̣ các chấ t đô ̣c
làm ha ̣i (như trường hơp̣ ăn trúng nấ m đô ̣c). Trong trường hơp̣ này, tố t nhấ t là haỹ để tự nhiên cho cơ
thể tố ng hế t chấ t đô ̣c ra. Trong những trường hơp̣ khác, ba ̣n có thể dùng các phương pháp dưới đây để
giúp ngăn chă ̣n cơn nôn mửa.
Uố ng nước đường hoă ̣c mâ ̣t
Mâ ̣t hoă ̣c các siro, nước đường đề u có công du ̣ng làm giảm nôn mửa. Dùng hai muỗng canh cho
người lớn, hai muỗng cà phê cho trẻ em.
Uố ng thuố c gừng
Hai ba viên thuố c gừng có công du ̣ng chă ̣n đứng cơn nôn mửa. Nế u ba ̣n không có sẵn thuố c gừng ở
nhà, có thể nhai số ng vài lát gừng, hoă ̣c pha nước trà với thâ ̣t nhiề u gừng, cuñ g có công hiê ̣u không
kém.
Dùng cách châm cứu huyê ̣t đa ̣o
Ở đây ba ̣n không cầ n phải có kim, chı̉ cầ n dùng móng tay ấ n ma ̣nh vào huyê ̣t Hơp̣ Cố c (muố n biế t
huyê ̣t này ở đâu, trước hế t haỹ dùng tay sờ tı̀m chỗ xương của ngón tay trỏ và ngón cái nố i nhau theo
hı̀nh chữ V. Phầ n gân mề m phı́a trong chữ V này là huyê ̣t Hơp̣ Cố c).


Haỹ ấ n ma ̣nh và xoáy ngón tay vào huyê ̣t này liên tu ̣c trong vòng vài phút, chứng nôn mửa sẽ chấ m
dứt. Ba ̣n cuñ g có thể dùng phương pháp tương tự với phầ n gân nằ m trong chữ V giao nhau giữa ngón
chân trỏ và ngón chân giữa trên lưng bàn chân.
Đau Lưng
Mô ̣t buổ i sáng nào đó, sau khi đánh răng, ba ̣n làm rơi bàn chải xuố ng đấ t. Ba ̣n cúi xuố ng nhă ̣t lên
và chơṭ nghe nhói ở xương số ng, ngang thắ t lưng.
Chứng đau lưng có thể xuấ t hiê ̣n nế u ba ̣n thường xuyên phải cúi xuố ng nâng mô ̣t vâ ̣t nă ̣ng, khiế n
xương số ng của ba ̣n phải vă ̣n ve ̣o, đẩ y, cong, gâ ̣p... ở những tư thế hế t sức nguy hiể m. Các chuyên gia
chữa tri ̣ đau nhức lưng ở châu Âu nhâ ̣n đinh
̣ rằ ng, cứ 5 người thı̀ có 4 người từng biế t nỗi khổ của
chứng đau mỏi lưng trong cuô ̣c đời. Các bác sı ̃ chuyên khoa chia bê ̣nh đau lưng làm 2 loa ̣i: loa ̣i tức

thı̀ và loa ̣i lâu ngày. Loa ̣i tức thı̀ (go ̣i nôm na là chứng "cu ̣p xương số ng") thường xảy ra do mô ̣t lúc
nào đó, ba ̣n cúi xuố ng cố nâng mô ̣t vâ ̣t nă ̣ng lên. Nó có thể làm ba ̣n đau đớn trong nhiề u ngày. Loa ̣i lâu
ngày thường bắ t nguồ n từ công viê ̣c hằ ng ngày của ba ̣n. Khi làm những nghề đòi hỏi phải ngồ i lâu trong
mô ̣t tư thế như thơ ̣ may, thư ký văn phòng, tài xế xe hàng..., ba ̣n thường bi ̣đau lưng.
Đau lưng, mỏi lưng là mô ̣t chứng khó chữa tri.̣ Tuy nhiên, những me ̣o vă ̣t y khoa dưới đây chắ c
chắ n sẽ giúp ba ̣n rấ t nhiề u.
A- Cu ̣p xương số ng
Khi bi ̣ cu ̣p xương số ng, những phương pháp sau đây sẽ làm giảm đau đớn và ngăn chă ̣n những ảnh
hưởng tai ha ̣i khác.
Nên nằ m nhiề u
Ở tư thế nằ m, xương số ng không phải chiụ đựng quá nhiề u sức nă ̣ng, đỡ ha ̣i sức khỏe hơn các tư
thế ngồ i, đứng. Cầ n ha ̣n chế tố i đa viê ̣c đứng và ngồ i trong 2 ngày đầ u tiên sau khi bi ̣cu ̣p xương số ng.
Không nên ngồ i dâ ̣y bằ ng sức của lưng.
Khi đang nằ m, có thể ba ̣n cầ n ra khỏi giường để làm những viê ̣c cầ n thiế t. Nên nhớ đừng bao giờ
ngồ i dâ ̣y từ tư thế nằ m ngửa; hành đô ̣ng này bắ t lưng ba ̣n phải làm viê ̣c nhiề u và đau hơn. Haỹ lăn về
mép giường, ở tư thế sấ p, thả chân xuố ng đấ t trước. Như vâ ̣y, ba ̣n có thể đứng dâ ̣y mà không cầ n phải
dùng sức của các bắ p thiṭ ở lưng. Không nên nằ m quá lâu.
Người bi ̣ cu ̣p xương số ng sẽ bớt đau rấ t nhiề u sau khi nằ m khoảng 2 ngày. Ba ̣n nên rời khỏi
giường ở ngày thứ 3, hoă ̣c cùng lắ m là ngày thứ 4 để bắ t đầ u những cử đô ̣ng nhe ̣ nhàng. Viê ̣c nằ m trên
giường quá lâu không có lơị cho cơ thể . Bác sı ̃ David L. nói: "Mo ̣i người thường nghı ̃ rằ ng cứ viê ̣c
nằ m tıñ h dưỡng khoảng mô ̣t tuầ n lễ là hế t cơn đau. Nhưng sự thâ ̣t không phải như vâ ̣y; nế u ba ̣n nằ m
mô ̣t tuầ n, cơ thể ba ̣n phải cầ n hai tuầ n nữa mới hồ i phu ̣c đươc̣ ".


Mô ̣t thı́ nghiê ̣m ta ̣i Đa ̣i ho ̣c Texas (My)̃ cho thấ y, mô ̣t người cu ̣p xương số ng nằ m dưỡng bê ̣nh 2
ngày hoàn toàn có những hồ i phu ̣c giố ng hê ̣t như người nằ m dưỡng bê ̣nh mô ̣t tuầ n. Chı̉ có khác là cơ
thể người nằ m mô ̣t tuầ n yế u ớt hơn, và cầ n thời gian phu ̣c hồ i lâu hơn.
Đắ p nước đá vào chỗ đau
Theo bác sı ̃ Ronald ở Đa ̣i ho ̣c Mc. Gill (Canada), phương pháp tố t nhấ t để xoa diụ chứng cu ̣p
xương số ng là đắ p nước đá. Nước đá sẽ làm giảm bớt chỗ sưng và sự căng thẳ ng của bắ p thiṭ lưng.

Nên cho nước đá vào bo ̣c cao su, đắ p trong 7-8 phút, kế t hơp̣ xoa bóp chỗ đau. Làm thường xuyên
trong vòng 1-2 ngày đầ u tiên.
Hơ nóng chỗ đau
Sau khi đắ p nước đá khoảng 1-2 ngày, ba ̣n nên chuyể n qua hơ nóng chỗ đau. Dùng mô ̣t khăn lông
tẩ m nước nóng, vắ t ráo và đắ p vào chỗ đau (nhớ đừng để khăn có nế p nhăn). Nên giữ cho khăn ấ m lâu
bằ ng cách nhúng nước nóng thường xuyên. Dùng mô ̣t vâ ̣t nă ̣ng dằ n lên để khăn nóng có thể ép sát vào
lưng.
Khi đắ p nước đá hoă ̣c hơ nóng, ba ̣n phải ở tư thế nằ m sấ p, kê mô ̣t gố i phı́a dưới bu ̣ng để giữ cho
lưng không bi ̣ưỡn ngươc̣ ra phı́a dưới (có ha ̣i cho xương số ng).
Cong người làm giañ cô ̣t số ng
Nằ m ngửa trên giường, từ từ đưa đầ u gố i lên gầ n cha ̣m ngực, làm nhiề u lầ n, mỗi lầ n đưa gầ n ngực
hơn mô ̣t chút. Hành đô ̣ng này làm xương số ng giañ ra theo chiề u có lơị và giúp ba ̣n có cảm giác thoải
mái hơn.
B- Đau lưng, mỏi lưng lâu ngày
Đố i với mô ̣t số người, mỏi lưng là mô ̣t bê ̣nh kinh niên, hầ u như ngày nào cuñ g bi ̣ mỏi lưng. Khi
ngồ i, khi đứng, khi đi..., chứng mỏi lưng quái ác này luôn làm phiề n ba ̣n.
Những phương pháp sau đây có thể làm giảm rõ rê ̣t chứng mỏi lưng kinh niên. Nế u áp du ̣ng triê ̣t
để , có thể ba ̣n sẽ hoàn toàn khỏi chứng đau lưng dai dẳ ng đó.
Giường ngủ
Mô ̣t miế ng nê ̣m quá mề m thâ ̣t hế t sức nguy ha ̣i cho lưng ba ̣n; nhấ t là loa ̣i nê ̣m cũ dùng lâu ngày, lò
xo ở giữa bi ̣ liê ̣t đi và lõm xuố ng. Khi ba ̣n ngủ trên nê ̣m này, xương số ng không thẳ ng, từ đó sinh ra
đau lưng. Để giải quyế t vấ n đề này, cách rẻ tiề n nhấ t là lót mô ̣t miế ng ván ép mỏng (plywood) phı́a
dưới nê ̣m (mattress) và bu ̣c kê nê ̣m (box-spring) để nê ̣m đừng bi ̣lõm xuố ng nữa.
Ba ̣n cuñ g nên mua mô ̣t nê ̣m mới loa ̣i thâ ̣t cứng và thẳ ng như miế ng ván, đô ̣ nhún càng ı́t càng tố t
cho lưng ba ̣n. Ngoài ra, các bác sı ̃ về lưng công nhâ ̣n hiê ̣u quả của loa ̣i giường nước (weter bed), các
loa ̣i giường nước kiể u mới sau này (loa ̣i không bi ̣ dơṇ sóng) rấ t tố t cho lưng ba ̣n. Giường nước có tác


du ̣ng chia đề u áp suấ t lên lưng, mo ̣i điể m trên lưng đề u chiụ mô ̣t sức ép giố ng nhau.
Tư thế nằ m ngủ

Tư thế nằ m ngủ cuñ g góp phầ n không ı́t trong viê ̣c làm giảm sự đau lưng. Các bác sı ̃ thường
khuyên những bê ̣nh nhân của ho ̣ lót mô ̣t gố i dưới cổ , mô ̣t dưới đầ u gố i để có thể ngủ trong tư thế nằ m
ngửa với đầ u gố i cong lên. Tư thế này làm lưng dán sát xuố ng giường, giúp cho bê ̣nh mỏi lưng giảm
đi.
Viê ̣c nằ m nghiêng và ôm gố i tố t cho lưng ba ̣n.
Dùng aspirin và vitamin B1
Từ lâu, mo ̣i người đề u biế t công du ̣ng của thuố c aspirin là tri ̣nhức mỏi. Gầ n đây, người ta còn chế
ra các thuố c như ibuprofen hoă ̣c loa ̣i aleve; những loa ̣i này đề u có thể xoa diụ bê ̣nh mỏi lưng.
Thói quen uố ng 1 viên aspirin mỗi ngày rấ t tố t, nó giúp ba ̣n tránh đươc̣ chứng mỏi lưng kinh niên,
làm diụ đau nhức khớp xương, giảm nguy cơ bê ̣nh tim. Dı ̃ nhiên, ba ̣n chı̉ nên uố ng aspiri sau bữa ăn,
tránh uố ng rươụ cùng lươṭ với aspiri vı̀ tác du ̣ng tổ ng hơp̣ của 2 loa ̣i này không tố t cho da ̣ dày.
Vitamin B1 cuñ g đươc̣ công nhâ ̣n là mô ̣t phương thuố c tri ̣nhức mỏi rấ t hay. Viê ̣c uố ng 1-2 viên B1
đề u đă ̣n mỗi ngày có thể giúp ba ̣n không còn cảm thấ y mỏi lưng, đau lưng nữa. Uố ng liên tu ̣c trong 1-2
tuầ n sẽ bắ t đầ u thấ y hiê ̣u quả. Viê ̣c tiế p tu ̣c sau đó để duy trı̀ hiê ̣u quả này.
Tâ ̣p thể du ̣c
Bô ̣ môn bơi lô ̣i rấ t tố t cho bê ̣nh đau lưng kinh niên. Luyê ̣n tâ ̣p môn Thái cực (T'ai Chi) cuñ g tố t.
Ngoài ra, các đô ̣ng tác thể du ̣c sau đây cuñ g đem la ̣i hiê ̣u quả khả quan (nế u ba ̣n đang trong thời kỳ
chữa tri ̣bê ̣nh đau lưng, nên hỏi bác sı ̃ trước khi tâ ̣p):
- Hı́t bu ̣ng: Giố ng như hı́t đấ t, nhưng khi đẩ y lên, phầ n bu ̣ng dưới của ba ̣n vẫn tiế p xúc với mă ̣t đấ t,
nghıã là ba ̣n chı̉ dùng tay đẩ y nửa thân trên lên xuố ng mà thôi, không phải cả thân mı̀nh như hı́t đấ t.
Viê ̣c thực hiê ̣n đô ̣ng tác này, 2 lầ n mỗi ngày, mỗi lầ n 10-20 cái sẽ giúp bắ p thiṭ lưng rắ n chắ n hơn.
- Ngóc đầ u: Nằ m ngửa trên mă ̣t đấ t, hai đầ u gố i cong lên, hai tay vắ t tréo la ̣i đă ̣t vào hai bên vai,
dùng sức đưa phầ n trên của lưng lên khỏi mă ̣t đấ t, trong khi phầ n dưới lưng vẫn còn tiế p xúc với mă ̣t
đấ t, giữ tư thế này vài giây, rồ i thả ra, trở về tư thế đầ u tiên. Tiế p tu ̣c làm lầ n thứ nhı̀.
- Bơi lô ̣i trên bờ: Nằ m sấ p trên mă ̣t đấ t, cùng lúc đưa tay phải và chân trái lên khỏi mă ̣t đấ t, giữ
la ̣i mô ̣t vài giây rồ i ha ̣ xuố ng. Kế đó, tiế p tu ̣c làm như vâ ̣y với tay trái và chân phải, rồ i tay phải và
chân trái... Càng làm nhiề u lầ n, tay chân đưa lên càng cao, ba ̣n càng bớt mỏi lưng hơn. Mỗi lầ n làm
đô ̣ng tác này, lưng không bi ̣ mỏi trong vài ngày đế n mô ̣t tuầ n. Nế u ba ̣n làm đề u đă ̣n mỗi ngày, chứng
mỏi lưng có thể biế n mấ t hẳ n.
Đi xe đa ̣p

Cưỡi xe đa ̣p vòng quanh khu phố hoă ̣c ngồ i trên xe, đứng yên mô ̣t chỗ (exercise bike) với xương
số ng giữ thâ ̣t thẳ ng. Nhớ tuyê ̣t đố i không bao giờ để cho lưng khom trong lúc đa ̣p xe. Nế u cầ n, nên đă ̣t
mô ̣t gương soi để nhı̀n thấ y tư thế mı̀nh trong lúc ngồ i yên trên xe.
Sửa tư thế ngồ i
Mô ̣t trong những nguyên nhân chı́nh gây ra chứng mỏi lưng, đau lưng chı́nh là tư thế ngồ i của ba ̣n;
nhấ t là khi ba ̣n làm những công viê ̣c đòi hỏi phải ngồ i trong thời gian dài như thư ky,́ thơ ̣ may, thơ ̣
móng tay, tài xế ... Lúc nào cuñ g phải giữ lưng thâ ̣t phẳ ng. Tránh tư thế ngồ i khom lưng vı̀ nó chắ c chắ n
gây cho ba ̣n chứng mỏi lưng, nhức lưng sau chừng 1 năm làm viê ̣c. Nế u ba ̣n làm nghề tài xế , hoă ̣c phải
lái xe đường xa đi làm, nê ̣m ghế xe là điề u không thể bỏ sót. Bác sı ̃ Roger M., chuyên gia về bê ̣nh đau
lưng ta ̣i Mỹ nhâ ̣n đinh
̣ rằ ng ghế ngồ i của các xe Đức thường không tố t cho lưng, kế đế n là xe Pháp,
My,̃ trung bı̀nh là xe của Thu ̣y Điể n. Tố t cho lưng nhấ t là xe Nhâ ̣t.
Ba ̣n có thể nhâ ̣n thấ y ngay điề u này nế u từng ngồ i qua 2 trong các loa ̣i xe kể trên. Thường thı̀ xe
Nhâ ̣t có ghế ôm lấ y lưng và có thể điề u chı̉nh cho lưng ghế gâ ̣p lên xuố ng theo ý muố n, gố i dựa đầ u
cuñ g thường đỡ ngay phầ n sau cổ người ngồ i lái. Với xe Đức và xe My,̃ nhấ t là các loa ̣i xe chế ta ̣o
khoảng năm 1990 trở về trước, người tài xế luôn phải ngồ i khom lưng khi lái xe; gố i dựa đầ u thường ở
tư thế quá cao, quá thấ p hay quá xa khiế n cho cổ phải gươṇ g.
Khi ba ̣n lỡ mua xe My,̃ Đức hay xe nào khác khiế n ba ̣n phải ngồ i ở tư thế khòm lưng khi lái, có thể
dùng mô ̣t gố i tấ n thêm phı́a sau băng ghế (thấ p hơn eo lưng mô ̣t chút, chỗ giữa eo và mông), sao cho tư
thế lưng thẳ ng khi ngồ i lái là đươc̣ .
Me ̣o vă ̣t:
- Dùng vitamin B5: Nế u ba ̣n thường bi ̣ nhức mỏi, sưng khớp xương, mỏi lưng, mỏi vai... mà mo ̣i
thứ thuố c khác đề u chữa không hế t, haỹ thử dùng vitamin B5.
Mỗi ngày uố ng 2 lầ n, mỗi lầ n mô ̣t viên 100 mg kèm theo mô ̣t viên B-complex 100 mg (B-100).
Ba ̣n sẽ bắ t đầ u cảm thấ y hế t nhức mỏi sau 2-4 tuầ n uố ng đề u đă ̣n. Tiế p tu ̣c uố ng đề u mỗi ngày, bê ̣nh sẽ
không trở la ̣i. Theo tài liê ̣u của bác sı ̃ Mary E., chuyên khoa sinh tố tri ̣ liê ̣u ta ̣i My,̃ liề u lươṇ g này có
hiê ̣u quả rấ t khả quan trên 75% tổ ng số bê ̣nh nhân đươc̣ điề u tri.̣
- Dùng các thuố c khác như dầ u cá (cod liver oil), niacin, các sinh tố A, C, E khi bi ̣nhức mỏi.

Tắ t Tiế ng
Ba ̣n thức dâ ̣y vào mô ̣t buổ i sáng. Như thường lê ̣, ba ̣n bước vào phòng tắ m để rửa mă ̣t, chuẩ n bi ̣ đi
làm. Vơ ̣ ba ̣n đang loay hoay trong nhà bế p, có lẽ đang chuẩ n bi ̣ món điể m tâm cho hai vơ ̣ chồ ng. Từ
phòng tắ m, ba ̣n go ̣i với ra: "Em ơi, pha giùm anh ly cà phê!". Kỳ la ̣ chưa, ba ̣n chơṭ nhâ ̣n ra rằ ng tiế ng
nói không còn thuô ̣c về mı̀nh nữa. Chı̉ có những tiế ng khò khè trong cổ ho ̣ng. Ba ̣n tằ ng hắ ng và thử la ̣i
mô ̣t lầ n nữa, chẳ ng có gı̀ khá hơn. Ba ̣n biế t mı̀nh đã bi ̣ tắ t tiế ng. Nói theo y ho ̣c, ba ̣n bi ̣ nhiễm trùng bô ̣
phâ ̣n phát âm.


Bô ̣ phâ ̣n giúp ba ̣n phát ra tiế ng nói nằ m ở cổ ho ̣ng, chúng ta thường go ̣i đùa là trái táo của ông
Adam. Ở cổ ho ̣ng đàn bà, bô ̣ phâ ̣n này không lồ i ra như với đàn ông, vı̀ vâ ̣y tiế ng nói của ho ̣ thanh hơn.
Phı́a dưới bô ̣ phâ ̣n phát âm này có hai màng rung giố ng như lưỡi gà của mô ̣t cây kèn, giúp chúng ta
phát ra tiế ng nói khi hơi đươc̣ đẩ y từ phổ i lên miê ̣ng.
Chı̉ cầ n mô ̣t thay đổ i rấ t nhỏ ở màng rung này là tiế ng nói nghe khác hẳ n. Thay đổ i này có thể ta ̣o
ra do mô ̣t lầ n la hét quá to, do nhiễm trùng của bô ̣ máy hô hấ p, do chứng di ̣ ứng khi thời tiế t thay đổ i,
hoă ̣c chı̉ đơn giản vı̀ không khı́ quá khô khan. Tấ t cả các lý do này đề u có thể ta ̣o sự thay đổ i từ nhe ̣
(như khan tiế ng), đế n nă ̣ng (như tắ t tiế ng), thâ ̣m chı́ đế n mức nguy hiể m khi sự khan tiế ng hay tắ t tiế ng
này đi kèm theo cảm giác đau đớn ở cổ ho ̣ng mỗi khi ba ̣n nuố t nước miế ng.
Ba ̣n nên khám bác sı ̃ khi triê ̣u chứng tắ t tiế ng kéo dài hơn 5 ngày, hoă ̣c nghe có tiế ng khò khè trong
cổ ho ̣ng khi hı́t thở, hoă ̣c kha ̣c ra máu... Đó là dấ u hiê ̣u chứng tỏ tı̀nh tra ̣ng nhiễm trùng cổ ho ̣ng đã rấ t
nă ̣ng, hoă ̣c có thể ba ̣n bi ̣ nổ i mu ̣n trong cổ ho ̣ng. Sự nhiễm trùng hay nổ i mu ̣t này có thể làm phầ n trên
của bô ̣ phát âm sưng to, dẫn đế n sự tắ c ngheñ của đường không khı́ vào phổ i.
Trước khi bê ̣nh kéo dài đế n 5 ngày, ba ̣n có thể dùng những phương pháp dưới đây (trong đa số
trường hơp̣ , các phương pháp này có thể giúp ba ̣n lấ y la ̣i tiế ng nói không mấ y khó khăn).
Đừng nói chuyê ̣n
Viê ̣c nói chuyê ̣n, hơn bấ t cứ lý do nào khác, làm triê ̣u chứng tắ t tiế ng lâu khỏi hơn, vı̀ các màng
rung trong cổ ho ̣ng cứ phải hoa ̣t đô ̣ng nhiề u mà không có dip̣ nghı̉ ngơi để bı̀nh phu ̣c.
Ngay cả viê ̣c thı̀ thầ m rấ t nhỏ cuñ g gây ha ̣i. Theo bác sı ̃ George ta ̣i bê ̣nh viê ̣n Boston (My)̃ , khi
chúng ta thı̀ thầ m bằ ng tiế ng gió, các màng rung trong cổ ho ̣ng la ̣i dao đô ̣ng mañ h liê ̣t không kém gı̀ khi
chúng ta hét thâ ̣t to.

Giữ cho cổ ho ̣ng không bi ̣khô
Không khı́ quá khô thường là nguyên nhân của đa số trường hơp̣ mấ t tiế ng. Ba ̣n có để ý rằ ng tiế ng
nói của mı̀nh hơi bi ̣ khàn đi sau mô ̣t buổ i đi picnic ngoài trời không, nhấ t là khi ba ̣n đi về miề n núi
trong khi thời tiế t khô? Không khı́ khô thường làm khô màng rung trong cổ ho ̣ng cuñ g như lớp đờm bảo
vê ̣ quanh nó. Khi bi ̣ khô, lớp đờm này la ̣i trở thành mô ̣t chấ t rấ t dı́nh, càng làm sự phát âm bi ̣ cản trở
nhiề u hơn.
Để tránh làm cổ ho ̣ng bi ̣khô, ba ̣n có thể dùng những cách dưới đây:
- Haỹ thở bằ ng muĩ : Không khı́ đi vào bằ ng đường muĩ sẽ phải qua nhiề u ngõ ngách ẩ m ướt trước
khi vào đế n cổ ho ̣ng, và những ngõ ngách ẩ m ướt này làm cho không khı́ bớt khô đi.
- Đừng hút thuố c trong lúc bi ̣ tắ t tiế ng: Khói thuố c là nguyên nhân đứng đầ u trong các nguyên nhân
làm cổ ho ̣ng bi ̣khô.


- Uố ng nhiề u nước (chừng 10 ly mỗi ngày): Viê ̣c này có thể giúp cho cổ ho ̣ng giữ ẩ m nhiề u hơn.
Nên uố ng nước la ̣nh hoă ̣c nước trái cây. Nước trà quá đâ ̣m và các loa ̣i rươụ có thể làm cổ ho ̣ng có
cảm giác khô hơn.
- Ngâ ̣m ke ̣o ho: Các loa ̣i ke ̣o này thường có thể giúp giữ ẩ m ướt trong cổ ho ̣ng. Nên dùng loa ̣i có
mùi trái cây, tránh loa ̣i the có ba ̣c hà hay mùi cay (mint).
- Đừng uố ng thuố c aspirin: Nế u ba ̣n vı̀ hét quá lớn mà bi ̣khan tiế ng, thuố c này có thể gây phản ứng
phu ̣ cho cổ ho ̣ng và làm bê ̣nh lâu lành hơn. Các thuố c làm diụ đau có chấ t acetaminophen (như thuố c
Tylenol) đỡ ha ̣i hơn aspirin.
Nhı̀n chung, chı̉ với 2 viê ̣c là nói ı́t và giữ cho cổ ho ̣ng đừng bi ̣ khô, ba ̣n đã có thể chữa bê ̣nh tắ t
tiế ng của mı̀nh trong vài ngày. Nên khám bác sı ̃ khi những phương pháp trên không làm giảm đươc̣
bê ̣nh tắ t tiế ng của ba ̣n.
Bênh
̣ Mấ t Ngủ
Ba ̣n nằ m trên giường, đồ ng hồ chı̉ 2 giờ khuya, và ba ̣n đang hoàn toàn tı̉nh táo. Đáng lẽ ba ̣n đã ngủ
từ mấ y tiế ng đồ ng hồ trước, cơn buồ n ngủ kéo dài làm ba ̣n cảm thấ y mı́ mắ t nă ̣ng trıũ . Nhưng không
hiể u sao khi đă ̣t lưng xuố ng giường thı̀ cơn buồ n ngủ la ̣i hoàn toàn tan biế n. Đầ u óc ba ̣n bắ t đầ u suy
nghı.̃ Ba ̣n suy nghı ̃ nhiề u viê ̣c, từ viê ̣c no ̣ sang viê ̣c kia... càng lúc ba ̣n càng thấ y tı̉nh táo hơn! Nhiề u

lầ n ba ̣n đã cố nhắ m nghiề n mắ t, cố xua đuổ i những tư tưởng ra khỏi đầ u và muố n rơi thâ ̣t nhanh vào
giấ c ngủ... Nhưng cuố i cùng những nghı ̃ ngơị quay cuồ ng đó đã trở la ̣i, ba ̣n không tài nào dỗ mı̀nh vào
giấ c ngủ đươc̣ ...
Chuyê ̣n này thâ ̣t ra không có gı̀ la ̣, nó cuñ g chẳ ng phải là mô ̣t căn bê ̣nh. Chẳ ng qua ba ̣n chı̉ góp mă ̣t
thêm vào trong số hàng triê ̣u người trên thế giới có cùng triê ̣u chứng này mà thôi.
Khoảng vài mươi năm trước đây, khi mô ̣t bê ̣nh nhân than phiề n là bi ̣ mấ t ngủ, bác sı ̃ thường cho
ngay mô ̣t đơn thuố c ngủ. Ngày nay, khoa ho ̣c tiế n bô ̣ hơn, người ta bắ t đầ u đi tı̀m nguyên nhân của
chứng mấ t ngủ và tı̀m đươc̣ những phương pháp hay hơn, phù hơp̣ với tự nhiên hơn, cuñ g ı́t nguy ha ̣i
hơn để giúp những người mấ t ngủ tı̀m đươc̣ mô ̣t giấ c ngủ bı̀nh an, khỏe ma ̣nh.
Ba ̣n bi ̣mấ t ngủ? Haỹ theo những phương pháp đơn giản dưới đây.
Có mô ̣t giờ giấ c đi ngủ nhấ t đinh
̣ mỗi ngày Giấ c ngủ là chuyê ̣n tự nhiên phải có của con người
trong mô ̣t chu kỳ 24 giờ, các bác sı ̃ chuyên khoa nói như vâ ̣y. Ba ̣n nên tự đă ̣t cho mı̀nh giờ giấ c đi ngủ
nhấ t đinh
̣ trong mỗi ngày. Đừng để những dip̣ thả lỏng cuố i tuầ n làm xáo trô ̣n thời khóa biể u của mı̀nh.
Tố i thứ bảy đi dự mô ̣t buổ i tiê ̣c về khuya, sau đó la ̣i xem mô ̣t chương trı̀nh TV hấ p dẫn. Điề u này bảo
đảm rằ ng ba ̣n khó tı̀m la ̣i giấ c ngủ đúng giờ vào tố i chủ nhâ ̣t để có thể thức dâ ̣y sớm vào sáng thứ hai.
Haỹ tı̀m số giấ c ngủ vừa đủ cho mı̀nh; và đừng phı́ thı̀ giờ "lên giường sớm" hoă ̣c "nằ m nướng"
trên giường Ba ̣n nên tâ ̣p thói quen khi nằ m lên giường là ngủ ngay, cuñ g như khi đã thức thı̀ đừng nán
la ̣i trên giường. Thói quen này giúp cho ba ̣n tránh khỏi những đêm trằ n tro ̣c mấ t ngủ.


Cơ thể mỗi con người khác nhau. Không hề có con số nào ấ n đinh
̣ số giờ ngủ cầ n thiế t mỗi ngày là
7 hay 8 tiế ng như nhiề u người lầ m tưởng. Mô ̣t hài nhi mới ra đời có thể ngủ vùi hơn 15 tiế ng mỗi ngày.
Số giờ ngủ này giảm la ̣i còn chừng 9 tiế ng khi đứa bé lên mười. Khi lớn tuổ i, giấ c ngủ trung bı̀nh mỗi
đêm chı̉ còn khoảng 5 tiế ng. Đó là con số chung chung. Nế u ba ̣n ở tuổ i trưởng thành và có thói quen
ngủ mỗi ngày 5 tiế ng?... Con số này chẳ ng có gı̀ là quá ı́t hay quá thiế u. Mô ̣t người khác cùng tuổ i ba ̣n
la ̣i có giấ c ngủ kéo dài hơn 10 tiế ng? Giấ c ngủ này cuñ g không hẳ n là nhiề u. Mỗi người có mô ̣t cơ thể
khác nhau. Khoa ho ̣c cuñ g như y ho ̣c không hề ấ n đinh

̣ số giờ nào cho giấ c ngủ cả.
Ba ̣n có thể ngủ 5 hay 10 tiế ng, hoă ̣c ı́t hơn, hoă ̣c nhiề u hơn, miễn sao cơ thể không thấ y mỏi mê ̣t,
không buồ n ngủ, không ngáp dài trong ngày hôm sau là đươc̣ . Để biế t đươc̣ số giờ ngủ cầ n thiế t cho cơ
thể mı̀nh, haỹ làm theo phương pháp sau đây:
Trước hế t, đă ̣t mô ̣t số giờ ngủ hơi ı́t hơn ba ̣n thường ngủ mô ̣t chút. Giả sử ba ̣n có thói quen vào
giường lúc 11 giờ đêm, tı̉nh dâ ̣y lúc 7 giờ sáng (nhưng thường hay thức giấ c nửa đêm), haỹ đă ̣t cho
mı̀nh giờ giấ c mới. Thay vı̀ vào giường lúc 11 giờ, haỹ thử lên giường lúc 12 giờ, và vẫn để đồ ng hồ
báo thức vào 7 giờ sáng. Nế u ngày hôm sau ba ̣n không hề có cảm giác buồ n ngủ hay mê ̣t mỏi, thı̀ giấ c
ngủ 7 tiế ng có thể hoă ̣c vừa đủ, hoă ̣c hơi dư cho ba ̣n. Đêm hôm đó thử đi ngủ trễ hơn 15 phút nữa và
vẫn thức dâ ̣y 7 giờ sáng... Tiế p tu ̣c mỗi đêm như vâ ̣y cho đế n khi ba ̣n cảm thấ y hơi buồ n ngủ vào ban
ngày. Số giờ ngủ của đêm chót cô ̣ng thêm 15 phút chı́nh là giấ c ngủ mà cơ thể ba ̣n cầ n. Với số giờ này,
ba ̣n sẽ ngủ mô ̣t hơi tới sáng mà không còn trằ n tro ̣c hay thức giấ c nửa đêm nữa. Tương tự, nế u sau khi
giảm giấ c ngủ la ̣i mô ̣t tiế ng, ba ̣n cảm thấ y buồ n ngủ vào ngày hôm sau, haỹ đi ngủ sớm hơn mỗi ngày
15 phút cho đế n khi không còn cảm giác buồ n ngủ ban ngày nữa. Số giờ ngủ đêm cuố i cùng chı́nh là
giấ c ngủ cầ n thiế t.
Sau khi đã biế t đươc̣ số giờ ngủ cầ n cho cơ thể mı̀nh, haỹ tâ ̣p thói quen lên giường đúng giờ và
thức dâ ̣y đúng giờ (dù là ngày chủ nhâ ̣t hay thứ bảy).
Nế u vı̀ lý do nào đó mà có đêm ba ̣n phải lên giường hơi trễ, đừng nằ m nướng để bù vào chỗ bi ̣
mấ t trong buổ i sáng, mà haỹ lên giường sớm hơn mô ̣t chút vào tố i hôm sau.
Muố n lo nghı,̃ tı́nh toán, haỹ làm trước khi lên giường.
Lý do gây mấ t ngủ phổ biế n nhấ t là sự lo nghı,̃ tı́nh toán để làm mô ̣t viê ̣c gı̀. Ngày mai có mô ̣t buổ i
ho ̣p quan tro ̣ng chẳ ng ha ̣n, phải đă ̣t kế hoa ̣ch ra sao? Phải nói thế nào cho có kế t quả? Sau đó phương
pháp hành đô ̣ng thế nào? Chuyê ̣n này đơn giản thôi. Sau giờ cơm chiề u, haỹ ngồ i ta ̣i bàn giấ y hay
phòng khách mà suy nghı ̃ thâ ̣t chu đáo trong mô ̣t hai tiế ng. Chı̉ suy nghı ̃ những gı̀ cầ n làm cho ngày mai
thôi, đừng nghı ̃ xa quá. Viê ̣c cầ n làm vào ngày kia nên để dành suy nghı ̃ vào chiề u mai. Đừng để tâm
trı́ ba ̣n phiêu lưu, nhiề u lúc la ̣i đi vào tưởng tươṇ g hay mơ mô ̣ng.
Chẳ ng ha ̣n như ngày mai công ty ba ̣n sẽ ký mô ̣t giao kèo xuấ t khẩ u, sẽ cầ n những giấ y tờ này, sẽ
cầ n xem xét kỹ những viê ̣c này... thế thôi. Đừng để tâm trı́ lang thang về kế t quả của giao kèo. Ngưng
la ̣i!... Những chuyê ̣n này chắ c chắ n làm ba ̣n mấ t ngủ.
Đừng biế n phòng ngủ thành phòng làm viê ̣c, phòng ăn hay phòng hô ̣i nghi.̣