Tài liệu hướng dẫn thí nghiệm viễn thông

TRѬӠNG ĈҤI HӐC TÔN ĈӬC THҲNG
KHOA ĈIӊN - ĈIӊN TӰ
BӜ MÔN ĈIӊN TӰ - VIӈN THÔNG

#

"

TÀI LIӊU HѬӞNG DҮN THÍ NGHIӊM

VIӈN THÔNG

Tp.H͛ Chí Minh, tháng 4 - 2010


TRѬӠNG ĈH TÔN ĈӬC THҲNG
KHOA ĈIӊN – ĈIӊN TӰ
---------------------

CӜNG HÒA XÃ HӜI CHӪ NGHƬA VIӊT NAM
Ĉӝc lұp - Tӵ do - Hҥnh phúc
**************

NӜI QUY
PHÒNG THÍ NGHIӊM ĈIӊN-ĈIӊN TӰ
ĈIӄU I. TRѬӞC KHI ĈӂN PHÒNG THÍ NGHIӊM SINH VIÊN PHҦI:
1. Nҳm vӳng quy ÿӏnh an toàn cӫa phòng thí nghiӋm.
2. Nҳm vӳng lý thuyӃt và ÿӑc kӻ tài liӋu hѭӟng dүn bài thӵc nghiӋm.
3. Làm bài chuҭn bӏ trѭӟc mӛi buәi thí nghiӋm. Sinh viên không làm bài chuҭn bӏ theo ÿúng
yêu cҫu sӁ không ÿѭӧc vào làm thí nghiӋm và xem nhѭ vҳng buәi thí nghiӋm ÿó.
4. ĈӃn phòng thí nghiӋm ÿúng giӡ quy ÿӏnh và giӳ trұt tӵ chung. TrӉ 15 phút không ÿѭӧc vào

thí nghiӋm và xem nhѭ vҳng buәi thí nghiӋm ÿó.
5. Mang theo thҿ sinh viên và gҳn bҧng tên trên áo.
6. Tҳt ÿiӋn thoҥi di dӝng trѭӟc khi vào phòng thí nghiӋm.
ĈIӄU II. VÀO PHÒNG THÍ NGHIӊM SINH VIÊN PHҦI:
1. Cҩt cһp, túi xách vào nѫi quy ÿӏnh, không mang ÿӗ dùng cá nhân vào phòng thí nghiӋm.
2. Không mang thӭc ăn, ÿӗ uӕng vào phòng thí nghiӋm.
3. Ngӗi ÿúng chӛ quy ÿӏnh cӫa nhóm mình, không ÿi lҥi lӝn xӝn.
4. Không hút thuӕc lá, không khҥc nhә và vӭt rác bӯa bãi.
5. Không thҧo luұn lӟn tiӃng trong nhóm.
6. Không tӵ ý di chuyӇn các thiӃt bӏ thí nghiӋm
ĈIӄU III. KHI TIӂN HÀNH THÍ NGHIӊM SINH VIÊN PHҦI:
1. Nghiêm túc tuân theo sӵ hѭӟng dүn cӫa cán bӝ phө trách.
2. Ký nhұn thiӃt bӏ, dөng cө và tài liӋu kèm theo ÿӇ làm bài thí nghiӋm.
3. Ĉӑc kӻ nӝi dung, yêu cҫu cӫa thí nghiӋm trѭӟc khi thao tác.
4. Khi máy có sӵ cӕ phҧi báo ngay cho cán bӝ phө trách, không tӵ tiӋn sӱa chӳa.
5. Thұn trӑng, chu ÿáo trong mӑi thao tác, có ý thӭc trách nhiӋm giӳ gìn tӕt thiӃt bӏ.
6. Sinh viên làm hѭ hӓng máy móc, dөng cө thí nghiӋm thì phҧi bӗi thѭӡng cho Nhà trѭӡng và
sӁ bӏ trӯ ÿiӇm thí nghiӋm.
7. Sau khi hoàn thành bài thí nghiӋm phҧi tҳt máy, cҳt ÿiӋn và lau sҥch bàn máy, sҳp xӃp thiӃt
bӏ trӣ vӅ vӏ trí ban ÿҫu và bàn giao cho cán bӝ phө trách.
ĈIӄU IV.
1. Mӛi sinh viên phҧi làm báo cáo thí nghiӋm bҵng chính sӕ liӋu cӫa mình thu thұp ÿѭӧc và
nӝp cho cán bӝ hѭӟng dүn ÿúng hҥn ÿӏnh, chѭa nӝp báo cáo bài trѭӟc thì không ÿѭӧc làm
bài kӃ tiӃp.
2. Sinh viên vҳng quá 01 buәi thí nghiӋm hoһc vҳng không xin phép sӁ bӏ cҩm thi.
3. Sinh viên chѭa hoàn thành môn thí nghiӋm thì phҧi hӑc lҥi theo quy ÿӏnh cӫa phòng ÿào tҥo.
4. Sinh viên hoàn thành toàn bӝ các bài thí nghiӋm theo quy ÿӏnh sӁ ÿѭӧc thi ÿӇ nhұn ÿiӇm kӃt
thúc môn hӑc.
ĈIӄU V.
1. Các sinh viên có trách nhiӋm nghiêm chӍnh chҩp hành bҧn nӝi quy này.

2. Sinh viên nào vi phҥm, cán bӝ phө trách thí nghiӋm ÿѭӧc quyӅn cҧnh báo, trӯ ÿiӇm thi.
Trѭӡng hӧp vi phҥm lһp lҥi hoһc phҥm lӛi nghiӋm trӑng, sinh viên sӁ bӏ ÿình chӍ làm thí
nghiӋm và sӁ bӏ ÿѭa ra hӝi ÿӗng kӹ luұt nhà trѭӡng.
Tp.HCM, Ngày 20 tháng 09 năm 2009
KHOA ĈIӊN-ĈIӊN TӰ
(Ĉã ký)
PGS TS. PHҤM HӖNG LIÊN


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

BÀI 1

ĈIӄU CHӂ VÀ GIҦI ĈIӄU CHӂ BIÊN ĈӜ (AM)
I. MӨC ĈÍCH
Khi hoàn thành bài thí nghiӋm này, sinh viên có thӇ mô tҧ máy phát tín hiӋu ÿiӅu chӃ biên ÿӝ
và giҧi thích tín hiӋu tin tӭc ҧnh hѭӣng ÿӃn hình dҥng cӫa tín hiӋn AM nhѭ thӃ nào, tính chӍ
sӕ ÿiӅu chӃ và phҫn trăm ÿiӅu chӃ tӯ các tham sӕ AM, mô tҧ ÿiӅu chӃ 100%, quá ÿiӅu chӃ, và
hiӋu suҩt truyӅn. Sinh viên cNJng có thӇ mô tҧ máy thu AM, giҧi thích ҧnh hѭӣng cӫa các tҫng
RF, IF ÿӃn viӋc phát hiӋn tín hiӋu AM, hiӇu ÿѭӧc phѭѫng pháp giҧi ÿiӅu chӃ AM bҵng cách
tách sóng ÿѭӡng bao.

II. CѪ SӢ LÝ THUYӂT
1. Giӟi thiӋu
ĈiӅu chӃ biên ÿӝ (AM) là quá trình kӃt hӧp tín hiӋu tin tӭc vӟi tín hiӋu sóng mang trong ÿó
biên ÿӝ cӫa tín hiӋu sóng mang thay ÿәi theo tín hiӋu tin tӭc. Nhѭ hình 1-1 trình bày, AM tҥo
ra mӝt hình bao ÿiӅu chӃ mà có dҥng sóng tѭѫng tӵ nhѭ tín hiӋu tin tӭc. Các sӵ thay ÿәi biên
ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc gây ra các sӵ thay ÿәi biên ÿӝ trong tín hiӋu sóng mang tҫn sӕ cao.

Hình 1.1.

Khi tín hiӋu tin tӭc (fm) là sóng sine, phә tҫn sӕ cӫa tín hiӋu sóng mang ÿѭӧc ÿiӅu chӃ (tín
hiӋu AM) gӗm có ba thành phҫn tҫn sӕ: sóng mang (fc), biên trên (USB = fc + fm), và biên
dѭӟi (ISB = fc - fm). Hình 1-2 minh hӑa các thành phҫn này. Ví dө, nӃu tín hiӋu sóng mang (fc
) là 2000 kHz và tín iӋu tin tӭc (fm ) là 4 kHz, tҫn sӕ LSB sӁ là 1996 kHz (fc- fm = 2000 - 4),
và tҫn sӕ USB sӁ là 2004 kHz (fc + fm = 2000 + 4) .

Hình 1.2.

1-1


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

Hình 1.3

ChӍ sӕ ÿiӅu chӃ (m) là tӍ sӕ cӫa biên ÿӝ ÿӍnh tín hiӋu tin tӭc trên biên ÿӝ ÿӍnh cӫa tín hiӋu
sóng mang. Phѭѫng pháp tính ÿӇ xác ÿӏnh chӍ sӕ ÿiӅu chӃ (m) tӯ tín hiӋu AM dӵa vào hình
1-3 và công thӭc dѭӟi ÿây:
M=

A B
A B

Phҫn trăm ÿiӅu chӃ là chӍ sӕ ÿiӅu chӃ ÿѭӧc biӇu diӉn theo phҫn trăm (m x 100).

Hình 1.4

Dҥng sóng AM trình bày trong hình 1-4 là ÿiӅu chӃ 100% (chӍ sӕ ÿiӅu chӃ bҵng 1); các ÿiӇm
trNJng tiӃp xúc vӟi ÿѭӡng chuҭn zero. Công suҩt và hiӋu suҩt trong truyӅn AM liên quan trӵc
tiӃp ÿӃn chӍ sӕ ÿiӅu chӃ; ÿiӅu chӃ 100% là nhҵm ÿҥt công suҩt biên lӟn nhҩt.

Hình 1.5.

Khi quá ÿiӅu chӃ xҧy ra (lӟn hѫn 100%), cҧ hai biên cӫa hình bao ÿiӅu chӃ băng qua ÿѭӡng
chuҭn zero, nhѭ hình 1-5. Trong truyӅn thông AM, quá ÿiӅu chӃ gây ra các tҫn sӕ biên giҧ gӑi
là biên splatter. Splatter này gây ra méo trong máy thu và nhiӉu vӟi các trҥm radio khác.
Khi chӍ sӕ ÿiӅu chӃ tăng, mӭc công suҩt cӫa các biên (PSB) tăng khi công suҩt sóng mang (PC)
giӳ không ÿәi. Bӣi vì thông tin có ích ÿѭӧc chӭa trong tín hiӋu tҫn sӕ radio (RF) nҵm trong
các biên, do ÿó có thӇ ÿҥt cӵc ÿҥi công suҩt biên bҵng cách tăng chӍ sӕ ÿiӅu chӃ mong muӕn.
Tuy nhiên, trong AM, chӍ sӕ ÿiӅu chӃ phҧi không ÿѭӧc lӟn hѫn 1, nӃu không méo và nhiӉu sӁ
xҧy ra.
Công suҩt tәng (PT) trong tín hiӋu AM là tәng cӫa công suҩt sóng mang (PC) và công suҩt
biên dѭӟi và biên trên (PSB).
PT = PC + PSB
1-2


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

HiӋu suҩt truyӅn (P) là phân sӕ cӫa công suҩt tәng màÿѭӧc chӭa trong các biên.
P=

PSB

PT

HiӋu suҩt truyӅn cNJng liên quan ÿӃn chӍ sӕ ÿiӅu chӃ.
P = m2/ (2 + m2 )
2. Máy phát AM

Hình 1.6.

Có nhiӅu cách ÿӇ tҥo ra mӝt tín hiӋu AM. Nhѭ hình 1-7, mҥch tích hӧp bӝ ÿiӅu chӃ cân bҵng
(IC), mӝt phҫn tӱ phi tuyӃn, có thӇ có chӭc năng ÿiӅu chӃ biên ÿӝ. Các tín hiӋu tin tӭc và
sóng mang là các tín hiӋu vào mҥch ÿiӅu chӃ biên ÿӝ.

Hình 1.7

Mҥch ÿiӅu chӃ biên ÿӝ trӝn tín hiӋu tin tӭc và sóng mang ÿӇ dӏch tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc:
nó dӏch tín hiӋu tin tӭc ÿӃn tҫn sӕ cӫa tín hiӋu sóng mang. Hình bao cӫa tín hiӋu sóng mang là
bҧn copy cӫa tín hiӋu tin tӭc và thay ÿәi tҥi các tҫn sӕ giӕng vӟi tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc.
Bӝ khuӃch ÿҥi công suҩt RF là phҫn cuӕi cùng trѭӟc khi ÿӃn anten phát. Nó cung cҩp sӵ
khuӃch ÿҥi công suҩt cҫn thiӃt cho anten ÿӇ bӭc xҥ các tín hiӋu RF trên các khoҧng cách dài.
Hình 1-8 trình bày sѫ ÿӗ cӫa mҥch khuӃch ÿҥi công suҩt trong khӕi mҥch AM/SSB
TRANSMITTER. Vùng này gӗm có RF POWER AMPLIFIER (Q1) và ANTENNA
MATCHING NETWORK có chӭc năng tҥo trӣ kháng ngõ ra Q1 cҫn thiӃt ÿӇ truyӅn công
suҩt yêu cҫu ÿӃn anten trӣ kháng thҩp (ÿѭӧc mô phӓng bӣi R5).

1-3


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

Hình 1.8.

ĈiӋn dung C1 trong bӝ chân ÿӃ cách ly ÿiӋn áp cӵc nӅn DC bӣi ÿiӋn trӣ R1. Các ÿiӋn trӣ R2
và R3 làm thành mҥch chia áp ÿӇ cung cҩp ÿiӋn áp DC không ÿәi ӣ cӵc nӅn khoҧng 4.8V.
Bӝ khuӃch ÿҥi công suҩt RF (Q1) là mӝt bӝ khuӃch ÿҥi E chung. Q1 luôn ÿѭӧc phân cӵc
thuұn bӣi vì ÿiӋn áp DC ӣ cӵc nӅn Q1 không ÿәi. KӃt quҧ là Q1 hoҥt ÿӝng nhѭ mӝt bӝ
khuӃch ÿҥi lӟp A.

Hình 1.9.

Trong bӝ khuӃch ÿҥi lӟp A, dòng cӵc thu dүn 3600 cho tín hiӋu ngõ vào, và tín hiӋu ngõ ra
không bӏ méo. Trong bӝ khuӃch ÿҥi lӟp B, dòng cӵc thu dүn 1800 cho tín hiӋu ngõ vào, và
tín hiӋu ngõ ra bӏ méo. Trong bӝ khuӃch ÿҥi lӟp C, dòng cӵc thu dүn ít hѫn 1800 cho tín hiӋu
ngõ vào, và tín hiӋu ngõ ra bӏ méo ÿáng kӇ (xem hình 1-9).
Ĉӕi vӟi trѭӡng hӧp phát quҧng bá, hiӋu suҩt là quan trӑng bұc nhҩt trong các bӝ khuӃch ÿҥi
công suҩt bӣi vì bҩt kǤ suy hao công suҩt ÿӅu dүn ÿӃn ít công suҩt hѫn cho quá trình bӭc xҥ
và tín hiӋu không truyӅn ÿѭӧc xa. Các bӝ khuӃch ÿҥi lӟp C cung cҩp hiӋu suҩt tӕt hѫn lӟp B,
và các bӝ khuӃch ÿҥi lӟp B cung cҩp hiӋu suҩt tӕt hѫn lӟp A.
3. Máy thu AM
Hình 1-10 trình bày sѫ ÿӗ khӕi ÿѫn giҧn cӫa máy thu AM quҧng bá. Tҫng RF và bӝ dao ÿӝng
nӝi ÿѭӧc ÿiӅu chӍnh ÿӗng thӡi, tҫng RF sӁ khuӃch ÿҥi tín hiӋu AM. Bӝ ÿәi tҫn chuyӇn tҫn sӕ
AM thành tҫn sӕ IF (trung tҫn) 455 kHz, và tҫng IF lӑc và khuӃch ÿҥi tín hiӋu trung tҫn IF.
Bӝ tách sóng khôi phөc lҥi tín hiӋu tin tӭc tӯ tín hiӋu IF, và cuӕi cùng tҫng audio khuӃch ÿҥi
tín hiӋu tin tӭc ÿӃn loa.

1-4


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

Hình 1.10.

Xem hình 1-11. Tín hiӋu AM tӯ anten máy phát AM kӃt nӕi ÿӃn ÿiӋn trӣ 1M: (R8) ÿӇ giҧm
công suҩt cӫa tín hiӋu AM ÿѭӧc nhұn tҥi máy thu. Trӣ kháng ngõ vào bӝ khuӃch ÿҥi RF xҩp
xӍ 3 k:. R8 nӕi ÿӃn mӝt biӃn áp tӵ ngүu L4 có tӍ sӕ vòng là 7.7. Vӟi tӍ sӕ này, trӣ kháng ngõ
vào cӫa bӝ lӑc RF sӁ xҩp xӍ 50 : khi bӝ lӑc cӝng hѭӣng ӣ tҫn sӕ 1000 kHz.
CHÚ Ý: Tҥi tҫn sӕ cӝng hѭӣng cӫa RF FILTER, XL4 = XC7 và mҥch có trӣ
kháng là ÿiӋn trӣ thuҫn.

Hình 1.11.

Nhѭ ÿѭӧc trình bày trong hình 1-12, mҥch RF FILTER gӗm mӝt ÿiӋn cҧm và mӝt ÿiӋn dung
cӕ ÿӏnh mҳc song song. Ĉó là mҥch lӑc thông dҧi LC song song. Tҫn sӕ cӝng hѭӣng(fr) xҧy
ra khi ÿiӋn kháng và ÿiӋn dung bҵng nhau (XL = XC). Tҥi fr, trӣ kháng RF FILTER là ÿiӋn trӣ
thuҫn và tín hiӋu ngõ ra là lӟn nhҩt.

Hình 1.12.

ĈiӅu chӍnh RF FILTER cho tҫn sӕ cӝng hѭӣng là 1000 kHz: ÿiӅu chӍnh cuӝn ÿiӋn cҧm (L4)
sao cho tín hiӋu ngõ ra RF AMPLIFIER lӟn nhҩt.
RF AMPLIFIER khuӃch ÿҥi tín hiӋu AM 1000 kHz ÿӃn RF FILTER và tăng mӭc công suҩt
cӫa nó khoҧng 72 dB (ÿӝ lӧi khoҧng 16,000,000).
Sinh viên ÿiӅu chӍnh L5 ÿӇ cho mҥch RLC cӵc thu ÿѭӧc cӝng hѭӣng ӣ 1000 kHz ÿӇ cho ÿӝ
lӧi cӵc ÿҥi. Khi mҥch RLC cӵc thu ÿѭӧc cӝng hѭӣng ӣ 1000 kHz, ÿiӋn dung và ÿiӋn kháng
triӋt tiêu, và mҥch chӍ còn lҥi ÿiӋn trӣ thuҫn.
Các mӭc công suҩt vào và ra cӫa RF STAGE và các thành phҫn khác cӫa mӝt máy thu AM
thѭӡng ӣ decibel (dB) liên quan ÿӃn mӭc công suҩt tham chiӃu. Thông thѭӡng sӱ dөng ӣ

1-5


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

miliwatt (mW). BiӇu thӭc dѭӟi ÿây cho quan hӋ giӳa công suҩt tính bҵng dBm vӟi công suҩt
(P) tính bҵng mW.
dBm = 10 x [log10 (P/1 mW)]
Mӝt dBm là mӝt lѭӧng công suҩt thұt sӵ, khác vӟi dB ÿҥi diӋn cho tӍ sӕ công suҩt. Cách dùng
cӫa dBm thì thuұn lӧi khi xӱ lý vӟi các mҥch nhiӅu tҫng. HiӋu sӕ giӳa mӭc dBm tҥi ngõ ra và
ngõ vào mӝt tҫng chính là ÿӝ lӧi công suҩt tính bҵng dB cӫa tҫng ÿó (hình 1-13).

Hình 1.13.

Loҥi IC ÿã dùng cho bӝ ÿiӅu chӃ cân bҵng cNJng ÿѭӧc dùng cho bӝ ÿәi tҫn (xem hình 1-14).
Bӝ ÿәi tҫn có hai ngõ vào: M (tin tӭc) và C (sóng mang). Ngõ vào tín hiӋu RF cӫa bӝ ÿәi tҫn
(M) lҩy tӯ ngõ ra bӝ khuӃch ÿҥi RF. Ngõ vào tín hiӋu dao ÿӝng nӝi cӫa bӝ ÿәi tҫn (C) là mӝt
tín hiӋu 1455 kHz ÿѭӧc tҥo ra tӯ khӕi mҥch VCO-HI.

Hình 1.14.

Bӣi vì tín hiӋu ngõ vào RF ÿӃn bӝ ÿәi tҫn có ba thành phҫn tҫn sӕ, tín hiӋu ngõ ra bӝ ÿәi tҫn
cân bҵng sӁ gӗm các tҫn sӕ tәng và hiӋu cӫa ba thành phҫn RF. Các tҫn sӕ ngõ vào RF không
có biên ÿӝ ÿáng kӇ trong ngõ ra.
Bӝ lӑc IF là mӝt bӝ lӑc sӭ có băng thông 20 kHz, nó loҥi bӓ tҩt cҧ các tҫn sӕ dѭӟi 455 kHz và
trên 465 kHz. ĈӇ cho bӝ ÿәi tҫn tҥo ra mӝt tín hiӋu vӟi tҫn sӕ hiӋu là 455 kHz ÿӃn bӝ lӑc IF,
tҫn sӕ VCO-HI phҧi ÿѭӧc chӍnh chính xác ӣ 1455 kHz.

Bӝ tách sóng ÿѭӡng bao (xem hình 1-15 và 1-16): trên nӱa chu kǤ dѭѫng cӫa tín hiӋu ngõ ra,
tө ÿiӋn nҥp ÿӃn ÿiӋn áp ÿӍnh ngõ vào. Vì thӃ, ÿiӋn áp qua R12 và C10 sӁ bҵng ÿiӋn áp cӫa tín
hiӋu ngõ vào (trӯ sөt áp diode) bӣi vì diode (CR1) ÿѭӧc phân cӵc thuұn. Khi tín hiӋu ngõ ra
nhӓ hѫn giá trӏ này, diode (CR1) tҳt và tө ÿiӋn (C10) bҳt ÿҫu xҧ tӯ tӯ qua ÿiӋn trӣ (R12) vӟi
tӕc ÿӝ ÿѭӧc xác ÿӏnh bӣi thӡi hҵng RC.

Hình 1.15.

1-6


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

Hình 1.16.

Trên nӱa chu kǤ dѭѫng kӃ tiӃp cӫa tín hiӋu ngõ vào, CR1 dүn và C10 ÿѭӧc nҥp ÿiӋn ÿӃn giá
trӏ mӟi ÿѭӧc xác ÿӏnh bӣi tín hiӋu ngõ vào. Quá trình lһp lҥi mӝt cách tӵ ÿӝng và liên tөc.
Có mӝt giá trӏ tӕi ѭu cho thӡi hҵng xҧ cӫa RC. NӃu thӡi hҵng xҧ quá lӟn hoһc quá nhӓ, ngõ ra
cӫa bӝ tách sóng sӁ không cùng dҥng vӟi hình bao cӫa tín hiӋu AM ӣ ngõ vào. Ҧnh hѭӣng
cӫa thӡi hҵng quá lӟn hoһc quá nhӓ ÿѭӧc trình bày trong hình 1-17.

Hình 1.17.

ĈiӅu khó khăn chính cӫa bӝ tách sóng hình bao là phҧi có mӝt ÿiӋn áp xҩp xӍ tӯ 0.4 V ÿӃn 0.6
V rѫi trên diode khi diode dүn. Vҩn ÿӅ trӣ nên nghiêm trӑng ÿӕi vӟi các tín hiӋu nhӓ hay các
tín hiӋu ÿiӅu chӃ 100%. Ҧnh hѭӣng cӫa sөt áp phân cӵc thuұn cӫa diode ÿѭӧc trình bày trong
hình 1-18.

Hình 1.18.

III. YÊU CҪU THIӂT Bӎ
ƒ

Bӝ chân ÿӃ.

ƒ

Board mҥch ANALOG COMMUNICATIONS

ƒ

Nguӗn cung cҩp 15 Vdc

ƒ

Dao ÿӝng ký hai kênh

ƒ

Máy phát sóng sine/vuông

IV. TIӂN HÀNH THÍ NGHIӊM
1-7


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

1. Máy phát AM
Trình tӵ tiӃn hành A - Các tín hiӋu AM
Trong phҫn TRÌNH TӴ TIӂN HÀNH này, bҥn sӁ quan sát tác ÿӝng cӫa tín hiӋu tin tӭc trên
tín hiӋu AM.
1. Xác ÿӏnh vӏ trí các khӕi mҥch AM/SSB TRANSMITTER và VCO-LO và kӃt nӕi mҥch
nhѭ trên hình 1-19. Gҳn jumper ӣ vӏ trí1000 kHz trên khӕi mҥch VCO-LO. Ĉһt các công tҳc
S1, S2, và S3 ӣ OFF.

Hình 1.19.

2. KӃt nӕi ÿҫu dò dao ÿӝng ký kênh 1 tӟi ngõ vào tín hiӋu tin tӭc (M) cӫa MODULATOR.
Khi quan sát tín hiӋu trên kênh 1, ÿiӅu chӍnh máy phát tín hiӋu ÿӇ có mӝt tín hiӋu sóng sine
0.2 Vpk-pk, 2 kHz tҥi M.
3. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 ÿӃn ngõ vào tín hiӋu sóng mang (C) cӫa MODULATOR. Khi quan
sát tín hiӋu trên kênh 2, ÿiӅu chӍnh VCO-LO cho mӝt tín hiӋu 0.2 Vpk-pk, 1000 kHz tҥi C. ĈiӅu
chӍnh tҫn sӕ sóng mang vӟi núm NEGATIVE SUPPLY trên bӝ chân ÿӃ, và ÿiӅu chӍnh biên
ÿӝ sóng mang vӟi núm vһn trên khӕi mҥch VCO-LO.
4. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 ÿӃn ngõ ra cӫa MODULATOR. Ĉһt VERT MODE cӫa dao ÿӝng
ký ӣ vӏ trí ALT, và trigger trên kênh 1 (tín hiӋu tin tӭc).
5. ĈiӅu chӍnh núm ÿiӋn thӃ MODULATOR ÿӇ cho dҥng sóng AM trên kênh 2 dao ÿӝng ký
là 2.0 V giӳa các ÿӍnh trên và dѭӟi, nhѭ hình 1-20.

Hình 1.20.

6. Hình bao tín hiӋu AM (kênh 2) có tҫn sӕ và dҥng giӕng nhѭ tín hiӋu tin tӭc (kênh 1)?
… Có

… Không

7. ChӍnh tҫn sӕ tín hiӋu sóng mang (fc) bҵng 1000 kHz và tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc (fm) bҵng 2
kHz. Các tҫn sӕ gì hiӋn diӋn trên phә tҫn sӕ cӫa tín hiӋu AM?
...................................................................................................................................................

1-8


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

8. Thay ÿәi chӭc năng tín hiӋu máy phát tӯ mӝt sóng sine thành mӝt sóng hình vuông. Hình
bao cӫa tín hiӋu ngõ ra AM có thay ÿәi tӯ mӝt sóng sine thành mӝt sóng vuông?
… Có

… Không

9. ChӍnh lҥi chӭc năng máy phát tín hiӋu cho mӝt sóng sine. Khi quan sát tín hiӋu ngõ ra
AM trên kênh 2, thay ÿәi núm ÿiӅu khiӇn AF FREQUENCY cӫa máy phát tín hiӋu ÿӇ thay
ÿәi tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc. Tҫn sӕ cӫa hình bao tín hiӋu AM có thay ÿәi tѭѫng ӭng vӟi tҫn sӕ
cӫa tín hiӋu tin tӭc?
… Có

… Không

10. ChӍnh lҥi tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc ÿӃn 2 kHz. Khi quan sát tín hiӋu ngõ ra AM, thay ÿәi núm
ÿiӅu khiӇn AF LEVEL cӫa máy phát tín hiӋu ÿӇ thay ÿәi biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc. Biên ÿӝ
cӫa hình bao tín hiӋu AM có thay ÿәi tѭѫng ӭng vӟi biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc?
… Có

… Không

Trình tӵ tiӃn hành B - ChӍ sӕ ÿiӅu chӃ và phҫn trăm ÿiӅu chӃ
Trong phҫn TRÌNH TӴ TIӂN HÀNH này, bҥn sӁ thӵc hiӋn các phép ÿo dao ÿӝng ký cӫa tín
hiӋu AM và tính chӍ sӕ ÿiӅu chӃ (m) và phҫn trăm ÿiӅu chӃ (%Mod.).

Hình 1.21.

11. KiӇm tra các công tҳc S1, S2, và S3: các công tҳc này phҧi ӣ vӏ trí OFF.
12. Trên kênh 1 dao ÿӝng ký, ÿiӅu chӍnh ÿiӋn áp ÿӍnh-ÿӍnh cӫa tín hiӋu tin tӭc ÿӃn 0.2Vpk-pk.
NӃu cҫn, ÿiӅu chӍnh núm ÿiӋn thӃ MODULATOR sao cho dҥng sóng AM trình bày trên kênh
2 là 2.0 V giӳa các ÿӍnh trên và dѭӟi (xem hình 1-20). 2.0 V là sӕ ÿo A trong hình 1-21.
Trên kênh 2 dao ÿӝng ký, ÿo ÿӝ cao dӑc (ӣ volt) giӳa các ÿiӇm trNJng trên và dѭӟi (sӕ ÿo B
trong hình 1-21) cӫa dҥng sóng ÿѭӧc ÿiӅu chӃ: B = ____________ V.
13. Tính chӍ sӕ ÿiӅu chӃ:

m = _________________________.

14. Tính phҫn trăm ÿiӅu chӃ %Mod = _____________________.

Hình 1.22.

1-9


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

15. Khi quan sát tín hiӋu AM trên kênh 2, tăng biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc cho ÿӃn khi dҥng

sóng ÿѭӡng bao cӫa tín hiӋu AM tiӃp xúc ÿѭӡng chuҭn zero, nhѭ trong hình 1-22. Khoҧng
cách B trên dҥng sóng tín hiӋu AM bây giӡ là 0.0 V.
16. Trên kênh 2 dao ÿӝng ký, ÿo (theo ÿѫn vӏ volt) khoҧng cách dӑc giӳa các ÿӍnh trên và
dѭӟi cӫa dҥng sóng ÿѭӧc ÿiӅu chӃ (sӕ ÿo A trong hình 1-22): A = _____________ V.
17. Tính chӍ sӕ ÿiӅu chӃ:

m = _____________ .

18. Tính phҫn trăm ÿiӅu chӃ: % Mod = _________.
Trình tӵ tiӃn hành C - ĈiӅu chӃ 100%, quá ÿiӅu chӃ, và hiӋu suҩt truyӅn
Trong phҫn TRÌNH TӴ TIӂN HÀNH này, sinh viên quan sát trҥng thái ÿiӅu chӃ 100%, quan
sát hiӋn tѭӧng quá ÿi͉u ch͇, và tính hi͏u sṷt truy͉n (P).
26. Các công tҳc S1, S2, và S3 ӣ vӏ trí OFF. ChӍnh dao ÿӝng ký ӣ mode NORMAL. ChӍnh lҥi
dao ÿӝng ký VOLTS/DIV và TIME/DIV ÿӇ cho tín hiӋu AM trên kênh 2 xuҩt hiӋn nhѭ trên
hình 1-21.
27. Tăng biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc trên kênh 1 bҵng cách ÿiӅu chӍnh núm AF LEVEL trên máy
phát tín hiӋu cho ÿӃn khi tín hiӋu AM xuҩt hiӋn nhѭ hình 1-23. Tín hiӋu AM chѭa ÿѭӧc ÿiӅu
chӃ hay quá ÿiӅu chӃ?
… Chѭa ÿѭӧc ÿiӅu chӃ

… Quá ÿiӅu chӃ

Hình 1.23.

28. ChӍ sӕ ÿiӅu chӃ cӫa tín hiӋu AM lӟn hѫn hay nhӓ hѫn 1?
… Lӟn hѫn 1

… Nhӓ hѫn 1

29. Tín hiӋu quá ÿiӅu chӃ có ÿѭӧc mong muӕn trong truyӅn thông AM? Tҥi sao?

...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
30. Giҧm tín hiӋu tin tӭc ÿӇ cho tín hiӋu AM trên kênh 2 ÿѭӧc ÿiӅu chӃ 100% (xem lҥi hình
1-22).
31. Tính hiӋu suҩt truyӅn P = m2/ (2 + m2) = ______________ .
32. NӃu công suҩt tәng tín hiӋu (PT) là 50 kW, tính công suҩt biên (PSB) bҵng cách dùng các
giá trӏ tính ÿѭӧc cӫa P
PSB = P x PT = _______________.
2. Máy thu AM
Trình tӵ tiӃn hành A - KӃt nӕi mҥch máy phát AM
Trong phҫn TRÌNH TӴ TIӂN HÀNH này, bҥn sӁ kӃt nӕi và chӍnh máy phát AM và dùng tín
hiӋu ngõ ra cӫa máy phát nhѭ tín hiӋu ngõ vào cӫa máy thu.

1-10


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

1. KӃt nӕi mҥch máy phát AM, nhѭ trình bày trong hình 1-24.

Hình 1.24.

2. Trên khӕi mҥch VCO-LO, nӕi jumper vào vӏ trí 1000 kHz.
3. Ĉһt các công tҳt S1 và S2 ӣ vӏ trí OFF, S3 ӣ vӏ trí ON. Khi S3 ӣ ON, ANTENNA
MATCHING IMPEDANCE sӁ tӵ ÿӝng chӍnh ÿӃn 330:.
4. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ vào tín hiӋu sóng mang cӫa MODULATOR
(C).

5. Khi quan sát tín hiӋu trên kênh 1, chӍnh biên ÿӝ tín hiӋu sóng mang ÿӃn 0.1Vpk-pk bҵng
cách ÿiӅu chӍnh núm trên khӕi mҥch VCO-LO và ÿiӅu chӍnh tҫn sӕ tín hiӋu sóng mang ÿӃn
1000 kHz bҵng cách chӍnh núm NEGATIVE SUPPLY trên bӝ chân ÿӃ.
6. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ vào tín hiӋu tin tӭc MODULATOR (M).
7. Khi quan sát tín hiӋu trên kênh 2 dao ÿӝng ký, chӍnh tín hiӋu máy phát tín hiӋu ÿӇ có tín
hiӋu sóng sine 0.1Vpk-pk, 2 kHz tҥi ngõ vào tin tӭc cӫa MODULATOR.
KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ ra cӫa anten (R5). Ĉһt sweep ÿӃn 0.1 ms/DIV, và
trigger trên kênh 2. ĈiӅu chӍnh núm MODULATOR ÿӇ dҥng sóng AM ÿѭӧc ÿiӅu chӃ 100%,
nhѭ trình bày trong hình 1-22.
Trình tӵ tiӃn hành B - Bӝ lӑc RF
Trong phҫn TRÌNH TӴ TIӂN HÀNH này, bҥn ÿiӅu chӍnh bӝ lӑc RF cho tҫn sӕ cӝng hѭӣng
là 1000 kHz, là tҫn sӕ cӫa tín hiӋu ÿѭӧc phát.
8. Dùng jumper kӃt nӕi TRANSMITTER ÿӃn ÿiӋn trӣ 1M: (R8) tҥi ngõ vào khӕi mҥch
AM/SSB RECEIVER (hình 1-25). KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ vào R8. Tín
hiӋu AM có ÿѭӧc phát ÿӃn ngõ vào R8?
… Có

… Không

Hình 1.25.

16. Bӓ nhӳng kӃt nӕi không cҫn thiӃt trong các phҫn RF FILTER và RF AMPLIFIER cӫa
mҥch máy thu ngoҥi trӯ jumper kӃt nӕi mҥch TRANSMITTER, hình 1-26 trình bày sѫ ÿӗ RF
FILTER và RF AMPLIFIER.

1-11


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

Hình 1.26.

17. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ ra RF AMPLIFIER. ĈiӅu chӍnh L5 ӣ ÿiӇm
giӳa ÿӇ cho mӝt tín hiӋu xuҩt hiӋn trên kênh 1.
18. ĈiӅu chӍnh ÿiӋn cҧm L4 cho tín hiӋu ÿӍnh – ÿӍnh cӵc ÿҥi tҥi ngõ ra RF AMPLIFIER. Tҫn
sӕ cӝng hѭӣng (fr) cӫa RF FILTER là bao nhiêu? ____________ kHz.
19. Vӟi tín hiӋu sóng mang 1000 kHz và tín hiӋu tin tӭc 2 kHz, LSB mà bӝ lӑc RF phҧi cho
qua là tín hiӋu gì? Tҫn sӕ bao nhiêu?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
20. Vӟi tín hiӋu sóng mang 1000 kHz và tín hiӋu tin tӭc 2 kHz, băng thông (BW) tӕi thiӇu
cӫa RF FILTER cҫn thiӃt ÿӇ cho qua tín hiӋu AM thu ÿѭӧc?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Trình tӵ tiӃn hành C - Bӝ khuӃch ÿҥi RF: ÿӝ lӧi công suҩt cӵc ÿҥi
Trong phҫn TRÌNH TӴ TIӂN HÀNH này, sinh viên sӁ ÿiӅu hѭӣng mҥch RLC trong mҥch
khuӃch ÿҥi cӵc thu RF sao cho ÿӝ lӧi RF AMPLIFIER lӟn nhҩt. Sau ÿó ÿo tín hiӋu ngõ ra ÿӇ
tính công suҩt ngõ ra rms và ÿӝ lӧi công suҩt cӫa tҫng RF.
21. Khi quan sát tín hiӋu trên kênh 1, ÿiӅu chӍnh ÿiӋn cҧm R5 trong mҥch cӵc thu RF
AMPLIFIER cho tín hiӋu sóng mang ÿӍnh – ÿӍnh lӟn nhҩt tҥi ngõ ra RF AMPLIFIER.
22. Trên kênh 1, ÿo ÿiӋn áp ÿӍnh – ÿӍnh cӫa tín hiӋu sóng mang tҥi ngõ ra RF AMPLIFIER
(VRF(0)). Ghi lҥi kӃt quҧ: ______________ V.
23. ChuyӇn ÿәi giá trӏ VRF(o)pk-pk ÿã tính ӣ bѭӟc 22 thành giá trӏ rms (VRF(o)rms = VRF(o)pk-pk x
0.3535). Dùng kӃt quҧ này thay vào biӇu thӭc dѭӟi ÿây ÿӇ tính công suҩt rms cӫa tín hiӋu
sóng mang tҥi ngõ ra RF AMPLIFIER. Trӣ kháng ngõ ra RF AMPLIFIER là 2 k:. Ghi kӃt
quҧ theo ÿѫn vӏ microwatt. PRF(o) = VRF (o)2 / 2 k:.
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

24. Công suҩt ngõ vào và ngõ ra cӫa tín hiӋu sóng mang ÿӃn và ÿi khӓi tҫng RF (RF FILTER
và RF AMPLIFIER) ÿѭӧc trình bày. Tính và ghi công suҩt ngõ vào theo dBm.
dBmRF(i) = 10 x [log10 (PRF(i) / 1 mW)] = ______________ dBm.
25. Tính công suҩt ngõ ra theo dBm.
dBmRF(o) = 10 x [log10 (PRF(o) / 1mW)] = ______________ dBm.
26. Tӯ công suҩt ngõ vào và ngõ ra theo dBm, tính ÿӝ lӧi công suҩt cӫa tҫng RF theo dB.

1-12


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

APRF = dBmRF(O) – dBmRF(i) = _____________ dB.
27. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn ÿiӇm M tҥi khӕi MIXER. ChӍnh L5 vӅ ÿiӇm giӳa
ÿӇ mӝt tín hiӋu xuҩt hiӋn trên kênh 1.
28. ChӍnh ÿiӋn cҧm L4 cho tín hiӋu AM peak-peak lӟn nhҩt tҥi ngõ ra RF AMPLIFIER.
29. ChӍnh ÿiӋn cҧm thay ÿәi (L5) trong mҥch cӵc thu RF AMPLIFIER sao cho tín hiӋu AM
có biên ÿӝ ÿӍnh -ÿӍnh lӟn nhҩt tҥi ngõ ra RF AMPLIFIER.
TiӃn trình thӵc hành D - Bӝ ÿәi tҫn
Trong phҫn TIӂN TRÌNH THӴC HÀNH này, sinh viên sӁ khҧo sát ҧnh hѭӣng cӫa bӝ
MIXER trên tín hiӋu AM bҵng cách quan sát các tín hiӋu ngõ ra và ngõ vào cӫa MIXER.
15. KӃt nӕi ngõ ra cӫa khӕi mҥch VCO-HI 1455 kHz ÿӃn ngõ vào dao ÿӝng nӝi (C) cӫa
MIXER nhѭ hình 1-27. ChӍnh núm ÿiӋn thӃ VCO-HI xoay mӝt vòng theo chiӅu kim ÿӗng hӗ.
KӃt nӕi ngõ ra MIXER ÿӃn ngõ vào IF FILTER bҵng mӝt jumper.

Hình 1.27.

16. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ ra cӫa MIXER. Vһn núm ÿiӅu chӍnh cӫa

MIXER cho tӟi khi tín hiӋu ngõ ra xuҩt hiӋn nhѭ trong hình 1-28. Sӵ ÿiӅu chӍnh này làm triӋt
ÿi tҫn sӕ VCO-LO 1455 kHz trong tín hiӋu ngõ ra.

Hình 1.28.

17. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ ra cӫa IF FILTER. Khi quan sát ngõ ra IF
FILTER, chӍnh tҫn sӕ VCO-HI 1455 kHz bҵng cách ÿiӅu chӍnh núm POSITIVE SUPPLY
trên bӝ chân ÿӃ sao cho tín hiӋu có ÿiӋn áp ÿӍnh - ÿӍnh lӟn nhҩt. NӃu viӋc ÿiӅu chӍnh này
không chính xác, tín hiӋu AM sӁ không xuҩt hiӋn. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 dao ÿӝng ký ÿӃn
ngõ ra cӫa MIXER, và kӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 ÿӃn ngõ vào M cӫa MIXER.
18. ChӍnh ÿiӋn thӃ cӫa MIXER cho tín hiӋu ngõ ra có hình dҥng rõ. So sánh tín hiӋu ngõ ra
trên kênh 2 vӟi tín hiӋu ngõ vào trên kênh 1 cӫa MIXER. Có mӝt hình bao ÿiӅu chӃ khác
giӕng nhѭ tín hiӋu trình bày trong hình 1-29, trong tín hiӋu AM tҥi ngõ ra MIXER không?
… Có

… Không

1-13


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

Hình 1.29.

19. ChӍnh sweep dao ÿӝng ký ÿӃn 1Ps/DIV và trigger trên kênh 2. Tín hiӋu ngõ ra cӫa
MIXER sӁ giӕng vӟi tín hiӋu phӭc tҥp trình bày trên hình 1-30. Ĉo thӡigian giӳa các ÿӍnh
cӫa dҥng sóng phӭc tҥp, là sӕ ÿo xҩp xӍ cӫa chu kǤ (T). Mӛi vҥch chia ngang là 1 Ps.
T = _____________ Ps

Hình 1.30.

20. Tӯ chu kǤ (T), tính toán tҫn sӕ cӫa dҥng sóng phӭc tҥp (f =1/T) theo ÿѫn vӏ kilohertz.
f = __________ kHz
21. ĈӇ chӭng tӓ các thành phҫn tҫn sӕ trong khoҧng tҫn sӕ 2455 kHz có hiӋn diӋn, chӍnh
sweep dao ÿӝng ký ÿӃn 0.2 P/DIV. Tín hiӋu trên kênh 2 sӁ xuҩt hiӋn. Ĉo và ghi tҫn sӕ (f).
Mӛi vҥch chia là 0.2 Ps.
f = ______________ kHz.
TiӃn trình thӵc hành G - Bӝ lӑc IF
Trong phҫn TIӂN TRÌNH THӴC HÀNH này, sinh viên sӁ quan sát tҫn sӕ cӫa bӝ dao ÿӝng
nӝi ҧnh hѭӣng ÿӃn tín hiӋu ngõ ra bҵng cách so sánh các tín hiӋu ngõ vào và ngõ ra cӫa bӝ
lӑc IF .
23. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh mӝt dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ ra IF FILTER. Kênh 2 sӁ kӃt nӕi ÿӃn ngõ
vào IF FILTER. ChӍnh sweep dao ÿӝng ký ÿӃn 0.2 ms/DIV. Trigger trên kênh 2.
24. So sánh ngõ ra IF FILTER trên kênh 1 vӟi ngõ vào IF FILTER trên kênh 2. Có mӝt hình
bao ÿiӅu chӃ khác xuҩt hiӋn trong tín hiӋu tҥi ngõ ra IF FILTER không ?
… Có

… Không

25. Khi quan sát tín hiӋu ngõ ra IF FILTER trên kênh 1, thay ÿәi mӝt ít tҫn sӕ cӫa tín hiӋu
1455kHz ÿӃn bӝ MIXER bҵng cách ÿiӅu chӍnh vòng chӍnh tinh cӫa núm POSITIVE
SUPPLY trên bӝ chân ÿӃ.

1-14


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 1

26. Tҥi sao tín hiӋu ngõ ra IF FILTER biӃn mҩt khi tҫn sӕ cӫa tín hiӋu 1455 kHz ÿӃn MIXER
bӏ tăng hoһc giҧm mӝt ít?
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
TiӃn trình thӵc hành H - Bӝ tách sóng hình bao
Trong phҫn TIӂN TRÌNH THӴC HÀNH này, sinh viên sӁ quan sát tín hiӋu ngõ ra
ENVELOPE DETECTOR cӫa máy thu và so sánh nó vӟi tín hiӋu tin tӭc ÿѭӧc gӣi ÿӃn máy
phát ÿӇ kiӇm tra ngõ ra cӫa máy thu có thұt sӵ là tín hiӋu tin tӭc hay không.
27. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn ngõ vào tín hiӋu tin tӭc MODULATOR trên khӕi
mҥch AM/SBB TRANSMITTER, và kӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 ÿӃn ngõ ra ENVELOPE
DETECTOR.
28. Tín hiӋu tҥi ngõ ra ENVELOPE DETECTOR có tҫn sӕ giӕng nhѭ tín hiӋu tin tӭc không?
… Có

… Không

29. Tҥi máy phát tín hiӋu, thay ÿәi tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc 2 kHz. Tҫn sӕ ngõ ra
ENVELOPE DETECTOR có thay ÿәi theo tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc?
… Có

… Không

30. Các ÿӍnh âm bӏ xén phҷng do méo cӫa tín hiӋu tin tӭc ÿѭӧc gây ra do tín hiӋu ÿiӅu chӃ
100% ÿӃn ENVELOPE DETECTOR. Giҧm chӍ sӕ ÿiӅu chӃ cӫa tín hiӋu AM phát bҵng cách
xoay tӯ tӯ núm ÿiӅu chӍnh trên khӕi MODULATOR theo ngѭӧc chiӅu kim ÿӗng hӗ, ÿӗng
thӡi quan sát các ÿӍnh âm cӫa tín hiӋu tin tӭc ÿѭӧc khôi phөc trӣ lҥi bình thѭӡng.
31. Tҥi máy phát tín hiӋu, thay ÿәi biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc 2 kHz. Biên ÿӝ ngõ ra

ENVELOPE DETECTOR có thay ÿәi theo biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc?
… Có

… Không

Bұt công tҳc CM 9 (chuyӇn sang vӏ trí ON) ÿӇ thay ÿәi thӡi hҵng xҧ RC cӫa mҥch
ENVELOPE DETECTOR. Quan sát tín hiӋu tin tӭc ÿѭӧc khôi phөc. Sӵ tăng hay giҧm công
tҳt CM 9 có thay ÿәi thӡi hҵng xҧ RC? (sinh viên có thӇ bұt công tҳc CM 9 ÿóng và mӣ ÿӇ
xem sӵ khác nhau.)

VI. KӂT LUҰN
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

1-15


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

BÀI 2

ĈIӄU CHӂ VÀ GIҦI ĈIӄU CHӂ GÓC (FM VÀ PM)
I. MӨC ĈÍCH
Hoàn thành bài thí nghiӋm này, sinh viên có thӇ mô tҧ quá trình ÿiӅu chӃ và giҧi ÿiӅu chӃ góc
bҵng cách dùng các khӕi mҥch VCO-LO, PHASE MODULATOR, và QUADRATURE

DETECTOR trên board mҥch ANALOG COMMUNICATIONS.

II. CѪ SӢ LÝ THUYӂT
1. ĈiӅu chӃ
Quá trình ÿiӅu chӃ góc gӗm hai dҥng: ÿiӅu chӃ tҫn sӕ (FM) và ÿiӅu chӃ pha (PM). FM và PM
có liên hӋ vӟi nhau; khi cái này thay ÿәi thì cái kia cNJng thay ÿәi theo. Nhѭ hình 2-1(a) minh
hӑa, khi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc là zero, không có thay ÿәi ӣ tҫn sӕ sóng mang FM; tín hiӋu
có tҫn sӕ ӣ tҥi t̯n s͙ trung tâm cӫa nó, tӭc là tҫn sӕ sóng mang chѭa ÿiӅu chӃ. Các thay ÿәi
dѭѫng hay âm trong tҫn sӕ sóng mang so vӟi tҫn sӕ trung tâm cӫa nó ÿѭӧc gӑi là ÿ͡ l͏ch t̯n
s͙ hay ÿ͡ di t̯n.
Sau ÿây là ba khái niӋm ÿiӅu chӃ tҫn sӕ (FM) mà sinh viên cҫn nhӟ:
1. Tҫn sӕ tín hiӋu sóng mang chӍ thay ÿәi tӹ lӋ vӟi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc.
2. Tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc không ҧnh hѭӣng ÿӃn ÿӝ lӋch tҫn sӕ cӫa tín hiӋu sóng mang
nhѭng ҧnh hѭӣng ÿӃn tӕc ÿӝ lӋch.
3. Bҩt kǤ các thay ÿәi ӣ biên ÿӝ cӫa sóng mang FM ÿӅu không chӭa thông tin cӫa tín hiӋu
tin tӭc; chӍ các ÿӝ lӋch vӅ tҫn sӕ mӟi chӭa thông tin.
Nhѭ minh hӑa trong hình 2-1, ÿӝ lӋch tҫn sӕ sóng mang (cӝng hoһc trӯ) trong tín hiӋu FM là
lӟn nhҩt khi biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc có giá trӏ ÿӍnh lӟn nhҩt hay nhӓ nhҩt. Khi tín hiӋu tin
tӭc là zero, ÿӝ lӋch tҫn sӕ sóng mang là zero, bӣi vì sóng mang ӣ tҥi tҫn sӕ trung tâm cӫa nó.

Hình 2.1.

Quan sát hình 2-2. Bӣi vì các thay ÿәi biên ÿӝ FM không chӭa bҩt kǤ thông tin cӫa tín hiӋu
tin tӭc, biên ÿӝ cӫa sóng mang FM có thӇ ÿѭӧc giӟi hҥn trong khoҧng giá trӏ mong muӕn. KӃt
quҧ là các gai biên ÿӝ nhiӉu có thӇ ÿѭӧc giҧm bӣi các mҥch giӟi hҥn. Các bӝ khuӃch ÿҥi lӟp
C hiӋu suҩt cao, chӍ ҧnh hѭӣng biên ÿӝ nhѭng không ҧnh hѭӣng tҫn sӕ, có thӇ ÿѭӧc dùng
trong thiӃt bӏ FM.
TruyӅn FM có khҧ năng loҥi nhiӉu ngүu nhiên tӕt hѫn truyӅn AM. Bӣi vì sӵ loҥi nhiӉu tӕt
hѫn ӣ máy thu, FM có thӇ truyӅn trên khoҧng cách lӟn hѫn AM vӟi cùng mӝt tҫn sӕ và công
suҩt máy phát

2-1


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

Hình 2.2.

Ĉӝ di tҫn cӫa tín hiӋu FM là ÿӝ lӋch tӕi ÿa cӫa tҫn sӕ tín hiӋu FM so vӟi tҫn sӕ sóng mang.

Hình 2.3.

Ch͑ s͙ ÿi͉u ch͇ FM (MI) là tӍ sӕ cӫa ÿӝ di tҫn ¨ trên tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc (fm)
E = ¨ / fm
Ví dө, nӃu tín hiӋu tin tӭc 5 kHz (fm) gây ra ÿӝ lӋch tҫn sӕ sóng mang là r 10 kHz (¨), MI sӁ
là 2.
E = 10/5 = 2
Ph̯n trăm ÿi͉u ch͇ (% Mod) là tӹ sӕ giӳa ÿӝ di tҫn vӟi tҫn sӕ sóng mang. Tҫn sӕ trung tâm
cӫa tín hiӋu sóng mang là tҫn sӕ sóng mang không ÿѭӧc ÿiӅu chӃ: tҫn sӕ không có tín hiӋu tin
tӭc (biên ÿӝ là zero).
Khi ÿӝ lӋch sóng mang là ít hѫn r 75kHz qui ÿӏnh bӣi FCC cho ÿiӅu chӃ 100% (hình 2-4),
phҫn trăm ÿiӅu chӃ cNJng giҧm. Ví dө, ÿӝ lӋch cӫa 56.25 kHz (3/4 cӫa 75 kHz) là ÿiӅu chӃ
75%. Ĉӝ lӋch cӫa r 37.5 kHz (1/2 cӫa 75 kHz) là ÿiӅu chӃ 50%.

Hình 2.4.

2-2

Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

Giӕng nhѭ AM, các biên tín hiӋu sóng mang FM chӭa thông tin tín hiӋu tin tӭc (hình 2-5).
Phә cӫa tín hiӋu FM gӗm mӝt vҥch phә ӣ tҫn sӕ f c ӭng vӟi thành phҫn tҫn sӕ sóng mang và
các cһp vҥch phә bên ӣ các tҫn sӕ f c r f m , f c r 2 f m , . . . ÿӝ lӟn cӫa các vҥch phә này ÿѭӧc
tính dӵa vào hàm Bessel.

Hình 2.5.

Băng thông cӫa tín hiӋu FM là dҧi tҫn sӕ mà trong ÿó tұp trung 99% công suҩt tín hiӋu FM.
Băng thông này phө thuӝc vào hai thông sӕ : biên ÿӝ và tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc. Carsson ÿã
ÿѭa ra công thӭc tính gҫn ÿúng băng thông tín hiӋu FM, gӑi là quy tҳc Carsson, nhѭ sau:
BW | 2(¨ + f m )

(3)

vӟi f m là tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc.
Bҧng sau ÿây chӍ ra sӕ lѭӧng các vҥch phә (kӇ cҧ vҥch phә trung tâm) nҵm trong băng thông
tín hiӋu FM ӭng vӟi giá trӏ cho trѭӟc cӫa chӍ sӕ ÿiӅu chӃ:
ChӍ sӕ ÿiӅu chӃ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Sӕ vҥch phә

7

9

13

15

17

19

23

25

27

29

B̫ng 2.1.

Trong PM, tín hiӋu sóng mang thay ÿәi pha cӫa nó (và tҫn sӕ) theo thay ÿәi trong biên ÿӝ và
tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc (hình 2-6). Ĉӝ dӏch pha tӹ lӋ vӟi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc. Khi pha cӫa
sóng mang thay ÿәi, cNJng xҧy ra sӵ lӋch tҫn sӕ. Ĉӝ lӋch tҫn sӕ (ÿӝ di tҫn) tӹ lӋ vӟi tӕc ÿӝ và
lѭӧng dӏch pha. Tӕc ÿӝ dӏch pha tӹ lӋ vӟi tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc. Vì thӃ ÿӝ lӋch tҫn sӕ
trong PM ÿӕi xӭng trӵc tiӃp vӟi biên ÿӝ và tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc.

Hình 2.6.

Ĉӕi vӟi FM, sӵ thay ÿәi tҫn sӕ tín hiӋu tin tӭc không gây ra các ÿӝ lӋch tҫn sӕ trong tín hiӋu
sóng mang. ChӍ khi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc thay ÿәi mӟi gây ra sӵ lӋch tҫn sӕ sóng mang
(xem hình 2-7).

2-3


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

Hình 2.7.

ĈӇ có t͑ s͙ tín hi͏u trên nhi͍u tӕt trong ÿiӅu chӃ pha và tҫn sӕ, ngѭӡi ta thѭӡng dùng các bӝ

khuӃch ÿҥi lӟp C hiӋu suҩt cao bӣi vì méo biên ÿӝ không ҧnh hѭӣng chҩt lѭӧng tín hiӋu. Các
nhѭӧc ÿiӇm cӫa phát thanh FM và PM là băng thông rӝng và sӵ cҫn thiӃt phҧi thiӃt lұp ÿѭӡng
truyӅn thҷng (line-of-sight) cho các tín hiӋu FM.

2. Giҧi ÿiӅu chӃ
Các bӝ giҧi ÿiӅu chӃ FM còn gӑi là các bӝ tách sóng hay các bӝ tách pha. Bӝ tách sóng cҫu
phѭѫng là mӝt trong các mҥch giҧi ÿiӅu chӃ FM. Các mҥch giҧi ÿiӅu chӃ FM khác gӗm bӝ
tách sóng Foster-Seeley, bӝ tách sóng tӍ sӕ, bӝ tách sóng ÿӃm xung, và bӝ tách sóng dùng
vòng khoá pha. Tҩt cҧ các mҥch này chuyӇn sӵ thay ÿәi tҫn sӕ FM thành biên ÿӝ và tҫn sӕ
cӫa tín hiӋu tin tӭc.
Phҫn ÿҫu cӫa máy thu FM rҩt giӕng vӟi máy thu AM hay SSB. Nhѭ hình 2-8 trình bày, phҫn
ÿҫu cӫa máy thu FM gӗm mӝt tҫng RF, mӝt bӝ ÿәi tҫn, bӝ dao ÿӝng nӝi, và mӝt tҫng IF.
Ngoài ra có thӇ có thêm mҥch tӵ ÿӝng ÿiӅu chӍnh ÿӝ khuӃch ÿҥi (AGC). Tҫn sӕ chuҭn cho
tҫng IF là 10.7 MHz, thay vì 455 kHz nhѭ ÿiӅu chӃ AM. Tҫng RF FM, bӝ ÿәi tҫn, và tҫng IF
cӫa máy thu FM rҩt giӕng vӟi các mҥch thu AM tѭѫng ӭng. Bӣi vì các khӕi này ÿã ÿѭӧc
khҧo sát trong phҫn AM nên chúng không hiӋn diӋn trong máy thu FM trên board thí nghiӋm
(quá trình giҧi ÿiӅu chӃ).

Hình 2.8.

Hình 2-8 trình bày máy thu FM gӗm mӝt mҥch hҥn biên và mӝt b͡ tách sóng. Bӝ tách sóng là
mӝt thiӃt bӏ lӑc ra tín hiӋu tin tӭc tӯ các thay ÿәi tҫn sӕ hay pha cӫa tín hiӋu sóng mang.
Thuұt ngӳ mҥch tách sóng thѭӡng ÿѭӧc dùng thay cho thuұt ngӳ bӝ giҧi ÿiӅu chӃ FM. Bӝ
tách sóng tҥo ra tín hiӋu tin tӭc có ÿӝ lӟn phө thuӝc vào ÿӝ lӋch tҫn sӕ sóng mang: tӕc ÿӝ
thay ÿәi cӫa tҫn sӕ sóng mang xác ÿӏnh tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc, và ÿӝ lӋch tҫn sӕ không
ÿәi xác ÿӏnh biên ÿӝ cӫa tín hiӋu tin tӭc.
Mҥch deemphasis mang phҫn tҫn sӕ cao cӫa tín hiӋu tin tӭc trҧ lҥi thành các tҫn sӕ thҩp hѫn
vӟi ÿӝ chính xác cao. Tҫng audio khuӃch ÿҥi và ÿiӅu khiӇn âm lѭӧng cho tín hiӋu tin tӭc
ÿѭӧc khôi phөc.
Thuұt ngӳ c̯u ph˱˯ng diӉn tҧ quan hӋ vӅ pha giӳa hai tín hiӋu có tҫn sӕ bҵng nhau và vuông

pha 900. Trên board mҥch thí nghiӋm, khӕi mҥch QUADRATURE DETECTOR thӵc hiӋn
chӭc năng bӝ tách sóng: giӟi hҥn và giҧi ÿiӅu chӃ tín hiӋu FM. Bӝ tách sóng FM chuyӇn ÿӝ
2-4


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

lӋch và tӕc ÿӝ thay ÿәi tҫn sӕ thành biên ÿӝ và tҫn sӕ cӫa tín hiӋu tin tӭc. Sѫ ÿӗ ÿѫn giҧn cӫa
bӝ tách sóng cҫu phѭѫng ÿѭӧc trình bày trong hình 2-9.

Hình 2.9.

Tҥi ngõ vào cӫa bӝ tách sóng cҫu phѭѫng, tín hiӋu FM chia thành hai ÿѭӡng. Mӝt tín hiӋu
FM ÿi ÿӃn bӝ giӟi hҥn / bӝ dӏch pha, có tác dөng chuyӇn ÿӝ di tҫn thành ÿӝ di pha vӟi giá trӏ
lӋch pha khoҧng 900. Các tín hiӋu ÿѭӧc gӑi là cҫu phѭѫng khi chúng có pha lӋch nhau 900.
Tín hiӋu FM ban ÿҫu và tín hiӋu FM dӏch pha là hai ngõ vào cӫa bӝ tách sóng pha, tӭc bӝ
ÿiӅu chӃ cân bҵng. Bӝ tách sóng pha tҥo ra mӝt tín hiӋu vӟi tҫn sӕ bҵng hai lҫn tҫn sӕ FM và
mӝt ÿiӋn áp DC thay ÿәi theo sӵ lӋch pha giӳa hai ngõ vào.
Bӣi vì sӵ lӋch pha giӳa các tín hiӋu ngõ vào bӝ tách sóng pha thay ÿәi theo ÿӝ lӋch tҫn sӕ cӫa
tín hiӋu FM nên ÿiӋn áp ngõ ra DC cӫa bӝ tách sóng pha thay ÿәi theo biên ÿӝ và tҫn sӕ cӫa
tín hiӋu tin tӭc FM. Mӝt bӝ lӑc thông thҩp tҥi ngõ ra cӫa bӝ tách sóng pha loҥi bӓ tín hiӋu tҫn
sӕ cao và cho qua ÿiӋn áp ngõ ra DC thay ÿәi, ÿó chính là tín hiӋu tin tӭc ÿѭӧc khôi phөc.

III. YÊU CҪU THIӂT Bӎ
ƒ

Bӝ chân ÿӃ F.A.C.E.T.

ƒ

Board mҥch DIGITAL COMMUNICATIONS 2

ƒ

Nguӗn cung cҩp 15 Vdc

ƒ

Dao ÿӝng ký hai kênh

ƒ

Máy phát sóng sine

ƒ

V.O.M

IV. TRÌNH TӴ THÍ NGHIӊM
1. ĈiӅu chӃ FM và PM
TiӃn trình thӵc hành A – ĈiӅu chӃ tҫn sӕ (FM)
Trong phҫn TIӂN TRÌNH THӴC HÀNH này, sinh viên sӁ ÿiӅu chӃ tҫn sӕ tín hiӋu sóng
mang, ÿo các thông sӕ cӫa nó, và quan sát các ÿһc tính cӫa nó.
Tín hiӋu FM ÿѭӧc phát bӣi khӕi mҥch VCO-LO. Trong bài này, sinh viên sӁ ÿһt jumper ӣ vӏ
trí 452 kHz. (chѭa thӵc hiӋn lúc này). Núm ÿiӅu chӍnh trên khӕi mҥch VCO-LO dùng ÿӇ
ÿiӅu chӍnh biên ÿӝ ngõ ra. ĈӇ ÿiӅu chӍnh tҫn sӕ ngõ ra VCO-LO, sinh viên sӁ ÿiӅu chӍnh núm
NEGATIVE SUPPLY trên phҫn bên trái cӫa bӝ chân ÿӃ.
Sѫ ÿӗ ÿѫn giҧn cӫa khӕi mҥch VCO-LO ÿѭӧc trình bày trong hình 2-10. Tҫn sӕ bӝ dao ÿӝng

ÿѭӧc xác ÿӏnh bҵng cách ÿiӅu hѭӣng mҥch LC. Sinh viên có thӇ ÿiӅu hѭӣng mҥch LC bҵng
cách thay ÿәi giá trӏ ÿiӋn thӃ NEGATIVE SUPPLY tҥi anode cӫa diode varactor CR2. Giá trӏ
cӫa ÿiӋn áp âm tác ÿӝng ÿӃn ÿiӋn dung cӫa CR2, do ÿó tác ÿӝng ÿӃn tҫn sӕ cӝng hѭӣng cӫa
mҥch LC. Khi ÿiӋn áp NEGATIVE SUPPLY trӣ nên âm hѫn thì tҫn sӕ ngõ ra cӫa VCO-LO

2-5


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

tăng. Tҥi 0V DC, tҫn sӕ ngõ ra khoҧng 310 kHz. Tҥi –10 V DC, tҫn sӕ ngõ ra khoҧng 510
kHz.

Hình 2.10.

1. Trên khӕi mҥch VCO- LO, nӕi jumper ӣ vӏ trí 452 kHz (hình 2-11). Xoay núm chӍnh biên
ÿӝ mӝt vòng theo chiӅu kim ÿӗng hӗ.
2. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 2 dao ÿӝng ký ÿӃn (FM)
OUT trên VCO-LO. ChӍnh kênh 2 ÿӃn 200
mV/DIV và TIME/DIV ÿӃn 0.5 Ps/DIV.
3. ChӍnh voltmeter ӣ chӃ ÿӝ ÿo ÿiӋn áp DC. KӃt
nӕi voltmeter DC ÿӃn T trên khӕi mҥch VCO-LO.
4. ĈӇ thay ÿәi tҫn sӕ VCO-LO, chӍnh
NEGATIVE SUPPLY ÿӃn giá trӏ –4.0 V DC tҥi
ÿiӇm T.
5. KӃt nӕi ÿҫu dò kênh 1 dao ÿӝng ký ÿӃn T.
ChӍnh kênh 1 ÿӃn 1.0V/DIV và Vertical Mode ÿӃn
vӏ trí DC.

Hình 2-11

6. ChӍnh kênh 1 và kênh 2 dao ÿӝng ký ÿӇ các dҥng sóng xuҩt hiӋn nhѭ trong hình 2-12. Tín
hiӋu DC ӣ kênh 1 (tҥi T - chӍ thӏ–4.0V) sӁ nҵm trên vҥch chia thӭ hai tӯ ÿӍnh cӫa màn hình
dao ÿӝng ký.

Hình 2.12.

7. Ĉo chính xác chu kǤ (T) giӳa các ÿӍnh cӫa tín hiӋu sóng mang FM không ÿѭӧc ÿiӅu chӃ
trên kênh 2. Ghi kӃt quҧ theo ÿѫn vӏ ms: T = _________ ms.
8. Tӯ chu kǤ (T), tính toán tҫn sӕ trung tâm (f) cӫa tín hiӋu sóng mang FM không ÿѭӧc ÿiӅu
chӃ. Ghi kӃt quҧ theo ÿѫn vӏ kHz: f = 1/T = ___________ Hz.
9. Sinh viên thay ÿәi ÿiӋn áp ÿӇ mô phӓng sӵ thay ÿәi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc (mӝt tín hiӋu
sine). Quan sát màn hình dao ÿӝng ký, chӍnh núm NEGATIVE SUPPLY theo chiӅu kim
2-6


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

ÿӗng hӗ và sau ÿó theo ngѭӧc chiӅu kim ÿӗng hӗ ÿӇ cho ÿiӋn áp DC trên kênh 1 thay ÿәi
khoҧng 1V DC. Trên kênh 2, tҫn sӕ sóng mang FM có thay ÿәi khi các ÿiӋn áp DC trên kênh
1 thay ÿәi không?

… Có

… Không

10. Xác ÿӏnh ÿӝ lӋch tҫn sӕ cӫa sóng mang FM khi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc thay ÿәi 1V DC.
ChӍnh núm NEGATIVE SUPPLY theo chiӅu kim ÿӗng hӗ ÿӇ thay ÿәi ÿiӋn áp tҥi T trên khӕi
mҥch VCO-LO ÿӃn –5.0 V DC.
11. Ĉo chính xác chu kǤ (T) giӳa các ÿӍnh cӫa tín hiӋu sóng mang FM ÿѭӧc ÿiӅu chӃ trên
kênh 2. Ghi kӃt quҧ theo ÿѫn vӏ Ps: T = _________ Ps.
12. Tӯ T, tính toán tҫn sӕ cӫa tín hiӋu sóng mang
FM ÿѭӧc ÿiӅu chӃ. Ghi kӃt quҧ bҵng kHz.
f = ____________ kHz
13. Tính ÿӝ lӋch tҫn sӕ FM khi biên ÿӝ cӫa tín
hiӋu tin tӭc thay ÿәi 1V. Tҫn sӕ trung tâm FM là
giá trӏ sinh viên tính ÿѭӧc trong bѭӟc 8 và tҫn sӕ
cӫa tín hiӋu tin tӭc -1 V DC là giá trӏ sinh viên vӯa
tính toán trong bѭӟc 12: ' = _________ kHz
14. ĈӇ chӍnh tҫn sӕ sóng mang trӣ lҥi giá trӏ tҫn sӕ
Hình 2-13
trung tâm, chӍnh núm NEGATIVE SUPPLY theo
chiӅu kim ÿӗng hӗ ÿӇ thay ÿәi ÿiӋn áp tҥi T trên khӕi mҥch VCO-LO tӯ -5.0 V DC ÿӃn -4.0
V DC.
15. Bây giӡ sinh viên sӁ quan sát ҧnh hѭӣng cӫa tín hiӋu tin tӭc 2 Vpk-pk, 5 kHz ÿӕi vӟi tҫn sӕ
sóng mang FM. KӃt nӕi SIGNAL GENERATOR ÿӃn (M) trên khӕi mҥch VCO-LO, nhѭ
trong hình 5-15.
16. ChӍnh SIGNAL GENERATOR ÿӇ tҥo mӝt sóng sine 2.0Vpk-pk, 5 kHz tҥi T. ĈiӅu chӍnh này
tѭѫng ÿѭѫng vӟi thay ÿәi ÿiӋn áp tҥi T là r 1V.
17. ChӍnh TIME/DIV ÿӃn 0.5 Ps/DIV, và trigger trên kênh 2. Quan sát trên kênh 2 ÿӇ thҩy tín
hiӋu FM. Khi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc là –1V, ÿiӋn áp tҥi T giҧm ÿӃn –5V và tҫn sӕ tăng tӯ tҫn
sӕ trung tâm ÿӃn giá trӏ sinh viên tính toán ÿѭӧc trong bѭӟc 12. Khi biên ÿӝ tín hiӋu tin tӭc là
1V, tҫn sӕ sӁ giҧm so vӟi tҫn sӕ trung tâm.
18. Tính toán chӍ sӕ ÿiӅu chӃ (MI) cho mӝt tín hiӋu FM vӟi ÿӝ lӋch tҫn sӕ (fcd) sinh viên xác
ÿӏnh ӣ bѭӟc 13 và vӟi mӝt tín hiӋu tin tӭc 5 kHz (fm) (MI = fcd /fm).
.........................................................................................................................................

19. Dùng giá trӏ MI tính toán ÿѭӧc ӣ bѭӟc 18, tính sӕ vҥch phә có trong băng thông tín hiӋu
FM (xem bҧng 2-1). NӃu MI không phҧi là sӕ nguyên, dùng MI cao nhҩt kӃ tiӃp ÿӇ tính sӕ
lѭӧng các vҥch phә. Sӕ vҥch phә = ________ .
20. Vӟi mӝt tín hiӋu tin tӭc 2.0 Vpk-pk, 5 kHz, các cһp phә biên chiӃm khoҧng 5 kHz trên mӛi
biên cӫa tҫn sӕ trung tâm. Tính toán băng thông (BW) cӫa tín hiӋu tin tӭc. Ghi kӃt quҧ theo
ÿѫn vӏ kilohertz. (BW = SSB x 5 kHz x2 = _______ kHz)

TiӃn trình thӵc hành B – Sӵ ÿiӅu chӃ pha (PM)
Trong phҫn TIӂN TRÌNH THӴC HÀNH này, sinh viên sӁ thӵc hiӋn ÿiӅu chӃ pha mӝt tín
hiӋu sóng mang, ÿo sӵ thay ÿәi pha, và quan sát các ÿһc tính cӫa nó.

2-7


Ta̖i Liê̙u H˱ͣng D̳n Thi̗ Nghiê̙m Viê˾n Thông

Ba̖i 2

Sinh viên dùng khӕi mҥch PHASE MODULATOR, nhѭ trong hình 2-14(a), ÿӇ tҥo ra mӝt tín
hiӋu PM. Sѫ ÿӗ ÿѫn giҧn cӫa khӕi mҥch PHASE MODULATOR ÿѭӧc trình bày trong hình
2-14(b).

Hình 2.14(a)

.Hình 2-14(b).

ViӋc ÿiӅu hѭӣng mҥch LC xác ÿӏnh sӵ dӏch pha
cӫa tín hiӋu sóng mang. Sinh viên ÿiӅu hѭӣng
mҥch LC bҵng cách thay ÿәi giá trӏ cӫa ÿiӋn áp
POSITIVE SUPPLY tҥi cathode cӫa diode

varator CR5. Giá trӏ cӫa ÿiӋn áp POSITIVE
SUPPLY xác ÿӏnh ÿiӋn dung CR5, tӯ ÿó ҧnh
hѭӣng ÿӃn tҫn sӕ cӝng hѭӣng cӫa mҥch LC. Sinh
viên sӁ chӍnh ÿiӋn áp POSITIVE SUPPLY ÿӇ
ngõ ra cӫa MODULATOR (ngõ vào LIMITER)
là cùng pha vӟi tín hiӋu sóng mang.

Hình 2-15

Khi ÿiӋn áp POSITIVE SUPPLY tăng, ngõ ra cӫa MODULATOR sӟm pha hѫn ngõ vào. Khi
ÿiӋn áp POSITIVE SUPPLYgiҧm, ngõ ra cӫa MODULATOR chұm pha hѫn ngõ vào (hình
2-15).
Khi mӝt tín hiӋu tin tӭc sóng sine ÿѭӧc ÿѭa ÿӃn M, ÿӝ lӟn cӫa nó làm cho pha cӫa ngõ ra
MODULATOR thay ÿәi.
Vì biên ÿӝ cӫa tín hiӋu PM không chӭa bҩt kǤ thông tin gì cӫa tín hiӋu tin tӭc, các gai nhӑn
tín hiӋu bӏ gây ra do nhiӉu có thӇ bӏ cҳt bӓ ÿӇ cҧi thiӋn tӍ sӕ tín hiӋu trên nhiӉu cӫa tín hiӋu
PM. Mҥch LIMITTER giӳ biên ÿӝ cӫa tín hiӋu PM trong phҥm vi mong muӕn (hình 2-16).
Mҥch LIMTTER gӗm mӝt opamp vӟi ÿӝ lӧi là 1.0 và hai diode Schottky (CR6 và CR7) ÿѭӧc
nӕi tӯ ngõ ra ÿӃn ngõ vào. ChiӅu phân cӵc cӫa các diode bӏ ngѭӧc nhau: các anode nӕi ÿӃn
các cathode. Các diode phân cӵc ngѭӧc giӟi hҥn các ÿӍnh âm và dѭѫng cӫa tín hiӋu ÿӃn giá
trӏ ÿiӋn áp thuұn cӫa diode. Khi ÿӍnh tín hiӋu PM tiӃn ÿӃn khoҧng 0.2 V, diode vӟi anode cӫa
nó ÿѭӧc nӕi ÿӃn ngõ ra dүn và duy trì ÿiӋn áp ÿӍnh dѭѫng PM tҥi giá trӏ khoҧng 0.2 V. Tѭѫng
tӵ, diode còn lҥi duy trì ÿiӋn áp ÿӍnh âm PM tҥi 0.2 V. Các ÿiӋn áp không mong muӕn trên và
dѭӟi r 0.2 V bӏ loҥi bӓ bӣi mҥch LIMTTER.
CHÚ Ý: Diode Shottky có sөt áp thuұn thҩp trong khoҧng tӯ 0.2 V ÿӃn 0.4 V.

Hình 2.16.

2-8