VAI TRÒ của CHÍNH PHỦ TRONG nền KT THỊ TRƯỜNG, lớp CAO học, TS NGUYỄN THỊ THU

Vai trß cña chÝnh phñ trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng
LỚP CAO HỌC
TS.NGUYỄN THỊ THU
Vai trß cña chÝnh phñ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
ThÊt b¹i cña thÞ trêng vµ sù can thiÖp cña chÝnh phñ


Vai trò, chức năng của chính phủ trong nền kinh tế
thị trờng
Vai trò của chính phủ
Quan điểm tân cổ điển
Thị trờng đóng vai trò trung tâm
Chính phủ đóng vai trò nhỏ: đảm bảo môi trờng kinh tế vĩ
mô ổn định
Quan điểm can thiệp
Chính phủ can thiệp một cách rộng rãi bằng việc thúc đẩy
các khu vực t nhân một cách có lựa chọn


Quan điểm thân thiện với thị trờng
Chính phủ nên can thiệp vào những nơi thị trờng hoạt
động không hoàn hảo, tác động ít hơn vào những nơi thị
trờng hoạt động tốt; Đầu t hợp lý vào con ngời, đảm bảo
không khí cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, thơng mại
mở cửa, ổn định kinh tế vĩ mô.
Chức năng của chính phủ
Chức năng kinh tế vĩ mô: ổn định hóa, điều chỉnh cơ cấu


Chức năng kinh tế vi mô: tác động tới sự phân bổ tài

nguyên nhằm cải thiện hiệu quả kinh tế, hoạch định các ch
ơng trình phân phối lại thu nhập.
Chức năng điều tiết: tạo cơ sở thơng mại và luật pháp cho
nền kinh tế thị trờng: đặt và thực thi các quy tắc trò chơi
kinh tế cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và chính phủ.
Quan điểm về cách thức thực hiện chức năng kinh tế vĩ mô
Lập trờng chính sách chủ động (activist)
Lý do: Nền kinh tế chịu những cú sốc thờng xuyên
Những công cụ MP và FP có cơ sở đúng đắn


Trên phơng diện tổng thể chính phủ đã thành công
trong việc ổn định hóa nền kinh tế
Lập trờng chính sách không chủ động (non-activist)
Lý do: Đối mặt với sự không chắc chắn chính sách chủ động
có thể làm cho nền kinh tế xấu đi.
Chính sách kinh tế tác động đến nền kinh tế sau một
thời gian trễ, khó đa ra đợc dự báo chính xác dẫn đến việc ổn
định hóa là không đáng tin cậy.
Việc ra quyết định của chính phủ cũng mang tính thỏa
hiệp vì không một cách đầy đủ vai trò của kỳ vọng.


Quy tắc cố định hay chính sách năng động
Quy tắc cố định vì chính sách kinh tế không nên trao vào
tay các nhà chính trị.
Chính sách năng động vì tính không nhất quán trong hoạch
định chính sách phá hủy sự tin cậy của những thông báo
chính sách.

¶nh hëng híng ngo¹i
Chi phÝ híng ngo¹i
C¸c biÖn ph¸p chÝnh phñ sö dông ®Ó t¹o ra sù
ph©n bæ tµi nguyªn hiÖu qu¶
QuyÒn së h÷u tµi s¶n
§Þnh lý Coase
PhÝ x¶ chÊt th¶i


Chi phÝ vµ lîi Ých cña chÊt th¶i

B
MSC

D

MPB

O
C
A
Lîng chÊt th¶i


GiÊy phÐp x¶ chÊt th¶i cã thÓ mua b¸n ®îc
Giíi h¹n
chÊt th¶i

PE

MPBX

PE

MPBY

Lîi Ých vµ chi phÝ

SY

Lîi Ých vµ chi phÝ

Lîi Ých vµ chi phÝ

SX

MSC

PE
MPBE

EE


Chi phÝ, gi¸, lîi Ých

ThuÕ

SC0

P1
P0
C1

§iÓm hiÖu
MSC
qu¶ ph©n
MPCt
Chi phÝ
bæ
híng ngo¹i
MPC
C©n b»ng c¹nh
tranh
MB
Q1

Q0

Lîng


Lợi ích hớng ngoại
Kinh tế học tri thức

Chi phí, giá và lợi ích

Biện pháp

Trợ cấp cho hoạt động giáo dục

Cân bằng
cạnh tranh

Điểm phân
bổ hiệu quả

Pe

P = MSC
MSB
Lợi ích hớng
ngoại
MPB

PC
QC

Qe

Số lợng

Ngời học trả học phí PC, trợ cấp thanh toán là Pe PC.


Cung cÊp víi gi¸ thÊp h¬n chi phÝ
B»ng ph¸t minh s¸ng chÕ vµ b¶n quyÒn
ChÝnh s¸ch c¹nh tranh
§iÒu tiÕt
§iÒu tiÕt ®éc quyÒn tù nhiªn

Môc tiªu ®iÒu tiÕt lµ hiÖu qu¶ ph©n bæ: PC
Môc tiªu ®iÒu tiÕt lµ c«ng b»ng: PB
P

§iÒu tiÕt s¶n lîng (QD): PD

PA
PD

B

PB

A

C’

ATC

C

PC

D
QA

QD QB

MR

QC

MC

Q


Các vấn đề về điều tiết:
Chi phí thông tin
Mua chuộc điều tiết
Các tổ chức điều tiết khó đa ra đợc cam kết về hành vi tơng lai
của mình.
Sở hữu công cộng
Hàng hoá công cộng
Tính chất của hàng hoá công cộng
Không loại trừ (non-exclusive)
Không cạnh tranh (non-rival)


Hàng hóa công cộng và hàng hoá cá nhân



Tính loại trừ



Tính không
loại trừ

Hàng hoá cá nhân
thuần túy
Thực phẩm,
Ôtô,
Nhà ở

Tính loại trừ và tính
không cạnh tranh
Truyền hình cáp
Cầu
Đờng cao tốc

Tính không loại trừ
và tính cạnh tranh
Cá ở đại dơng
Không khí

Hàng hoá công cộng
thuần túy

Tính cạnh
tranh

Tính không
cạnh tranh

Hải đăng,
Quốc phòng

Hàng hoá công cộng tạo ra kẻ ăn không
Cung cấp công cộng: bỏ phiếu để phân bổ ngân sách.
Bất bình đẳng về kinh tế
Có thể đánh giá sự bất bình đẳng về kinh tế bằng tỷ trọng
của thu nhập (hay của cải) của một số phần trăm xác định
hộ gia đình trong tổng số.
Thu nhập của hộ gia đình là thu nhập mà hộ gia đình đó
nhận đợc trong một khoảng thời gian xác định.
Của cải của hộ gia đình là của cải mà hộ gia đình đó sở
hữu tại một thời điểm xác định.



§êng Lorenz

% thu nhËp

% d©n sè


Nguồn gốc của sự bất bình đẳng về kinh tế
Giá các yếu tố sản xuất
Lợng yếu tố sẵn có ban đầu mà một gia đình sở hữu
Sự lựa chọn của các thành viên trong gia đình.
Phân phối lại thu nhập
Thuế thu nhập
Các chơng trình duy trì thu nhập
Cung cấp hàng hoá và dịch vụ với giá thấp hơn chi phí

cơ hội.