MỘT số BIỆN PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN lý HOẠT ĐỘNG THU CHI ở HUYỆN yên THÀNH NGHỆ AN

Đề tài:MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG THU CHI Ở HUYỆN YÊN THÀNH-NGHỆ AN
A.LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu chi của nhà nước trong dự
toán đã được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện
trong một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước.
Ngân sách huyện là hệ thống các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình
tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ của chính quyền nhà nước cấp huyện
nhằm phục vụ cho việc thực hiện các chức năng của nhà nước cơ sở trong khuôn
khổ đã được phân công, phân cấp quản lí. Sự tồn tại và hoạt động của bộ máy
nhà nước cấp huyện, cấp cơ sở là nguồn để trang trải các khoản chi phí của bộ
máy nhà nước cấp huyện.
Chính quyền nhà nước cấp huyện muốn thực hiện được chức năng nhiệm
vụ của mình thì phải tăng cường công tác quản lí thu, chi ngân sách trên địa bàn.
Do vậy thu ngân sách huyện là một khâu hết sức quan trọng. Vì không có nguồn
thu thì mọi nhu cầu chi tiêu sẽ không được thực hiện.
Như vậy thu chi ngân sách nhà nước nói chung và thu chi ngân sách huyện
nói riêng đều được coi như phần cốt lõi nhất của của đối tượng nghiên cứu, mà
đối tượng nghiên cứu là toàn bộ tình hình thu chi nằm trong bộ máy chính quyền
các cấp trong đó có chính quyền nhà nước cấp huyện. Nếu khai thác nhiều
nguồn thu sẽ có điều kiện bổ sung củng cố các nguồn thu tiếp theo đồng thời
đảm bảo nhu cầu chi. Qua đó cho thấy ngân sách huyện là một bộ phận hoạt
động giúp cho bộ máy nhà nước chính quyền cấp huyện thực hiện tốt chức năng
nhiệm vụ hiệu quả hơn, khoa học hơn. Tuy nhiên nếu không khai thác triệt để
mọi nguồn thu, thu ngân sách ít sẽ không đảm bảo mọi nhu cầu chi tiêu của cấp
huyện,cấp cơ sở. Điều đó chứng tỏ rằng năng lực trình độ của chính quyền các
cấp chưa đủ mạnh, hiệu quả hoạt động không cao và càng không có điều kiện để
đầu tư, nuôi dưỡng khai thác nguồn thu. Như vậy mọi hoạt động của bộ máy
chính quyền các cấp đều không có nguồn thu vật chất để đảm bảo chắc chắn, từ
đó có thể bị suy thái.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, Đảng và nhà nước đã
không ngừng đổi mới đề ra phương hướng và cách thức hoạt động để quản lí
1


ngân
sách nhà nước đi vào nề nếp, khuôn khổ. Đồng thời phân rõ nguồn
thu, nhiệm vụ chi cho từng cấp ngân sách. Xuất phát từ yêu cầu đó luật ngân
sách nhà nước ra đời và có hiệu lực thi hành từ năm 1997. Đó là nền tảng và
cũng là bước tiến quan trọng trong công tác quản lí ngân sách nhà nước.
Tổ chức bộ máy ở mọi quốc gia đều có sự phân công, phân cấp quản lí kinh
tế - xã hội, cho mỗi cấp quản lí hành chính ở cấp huyện,cấp cơ sở xã, phường,
thị trấn.Ngõn sỏch huyện là ngõn sỏch của chính quyền nhà nước cấp huyện, là
một cấp ngân sách trong hệ thống ngân sách nhà nước. Trong thời kỳ kinh tế thị
trường hoạt động thu, chi ngân sách huyện ngày càng trở nên đa dạng và phong
phú. Bắt nguồn từ sự phát triển của nền kinh tế và yêu cầu phải đổi mới của cơ
chế quản lí kinh tế - tài chính, đòi hỏi ngân sách huyện phải có nhiều thay đổi
hơn, phù hợp với việc quản lí thu, chi và các quan hệ kinh tế theo luật pháp đã
quy định.
Thu ngân sách huyện có vai trò rất quan trọng trong việc góp phần thực
hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội trên địa bàn là nguồn tài chính quan trọng đảm
bảo nhu cầu chi tiêu cho nhà nước cấp huyện để thực hiện chức năng nhiệm vụ
của bộ máy nhà nước cấp huyện,xó,thị trấn góp phần quan trọng vào sự đổi mới
chung của đất nước.
Với ý nghĩa trên em chọn chuyên đề:MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM
TĂNG CƯỜNG QUẢN Lí HOẠT ĐỘNG THU,CHI Ở HUYỆN YấN
THÀNH-TỈNH NGHỆ AN
Tuy nhiên,thực trạng về tổ chức quản lý và sử dụng ngân sách
huyện Yên Thành còn nhiều hạn chế và kém hiệu quả,gây thất thoát kinh phí của
nhà nước.Đề tài:”Một số biện pháp nhằm tăng cường quản lý hoạt động thu chi

ở huyện Yên Thành – Nghệ An”là công trình nghiên cứu nhằm giúp cho việc
quản lý thu,chi ngân sách nhà nước ở huyện Yên Thành hiệu quả hơn.
2.Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở hệ thống những vấn đề cơ bản quản lý NSNN cấp huyệnvà phân
tích thực trạng công tác quản lý thu,chi ở huyện Yên Thành từ đó đưa ra phương
hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý thu,chi ở huyện
Yên Thành.
3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
về công tác thu,chi ở huyện Yên Thành.để đạt được mục tiêu đề ra,báo cáo
nghiên cứu các vần đề.Báo cáo tập trung phân tích thực trạng công tác quản lý
2


thu,chi ở huyện Yên Thành-Nghệ An từ năm 2009 đến 2010 và định hướng đến
năm 2012
4.Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng,chuyên đề sử dụng tổng
hợp các phương pháp phân tích với khái quát hoá,kết hợp lý luận với khảo sát
thực tế đạt được trong công tác quản lý thu,chi của huyện trong thời gian qua.
5.Hướng đóng góp chính của báo cáo
Thứ nhất:Hệ thống những vấn đề chung về NSNN trong công tác quản lý
Thứ hai:phân tích công tác quản lý thu,chi NSNN ở huyện Yên Thành
Thứ ba:Xác định phương hướng và giảp pháp nhằm nâng cao hiệu quả
hoạt động quản lý thu,chi ở huyện Yên Thành.
6.Kết cấu của đề tài
Gồm có phần mở đầu,nội dung và kết luận
Phần nội dung đề tài gồm 3 chương:
Chương 1: Một số tình hình và đặc điểm của cơ sở thực tập có liên quan
đế đề tài nghiên cứu,vấn đề lý luận về NSNN-quản lý NSNN cấp huyện
Chương 2:Thực trạng công tác tổ chức quản lý thu,chi ở huyện Yên

Thành
Chương 3:Phương hướng và giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý
thu,chi ở huyện Yên Thành.
B NỘI DUNG ĐỀ TÀI
Chương I: MỘT SỐ TÌNH HÌNH VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA CƠ SỞ
THỰC TẬP CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU,VẤN ĐỀ LÝ
LUẬN VỀ NSNN-QUẢN LÝ NSNN CẤP HUYỆN
I TÌNH HÌNH XÂY DỰNG VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ SỞ THỰC
TẬP TỐT NGHIỆP
1. Tên đơn vị: phòng tài chính-kế hoạch huyện Yên Thành
2. Chức năng,nhiệm vụ của phòng tài chính huyện Yên Thành:
a. Vị trí,chức năng:
- Phòng tài chính-kế hoạch huyện Yên Thành là cơ quan chuyên môn
thuộc UBND huyện Yên Thành,có chức năng tham mưu giúp cho UBND huyện
trong hoạt động quản lý nhà nước về lĩnh vực tài chính,kế hoạch đầu tư,dăng ký
kinh doanh trên địa bàn.
3


- Phòng tài chính-kế hoạch chịu sự chỉ đạo,quản lý trực tiếp,toàn diện của
UBND huyện,đồng thời chịu sự chỉ đạo,kiểm tra về chuyên môn,nghiệp vụ của
sở tài chính và sở kế hoạch & đầu tư tỉnh Nghệ An.
- Phòng tài chính-kế hoạch huyện có tư cách pháp nhân,có con dấu và tài
khoản.
b. Quyền hạn và nhiệm vụ:
- Trình UBND huyện ban hành các quyết định,chỉ thị,quy hoạch,kế hoạch
dài hạn,5 năm và hàng năm về lĩnh vực tài chính;chương trình,biện pháp thực
hiện nhiệm vụ cải cách hành chính nhà nước trong lĩnh vực tài chính thực hiện
nhiệm vụ quản lý của phòng.
- Tổ chức thực hiện các quy phạm pháp luật,cơ chế,chính sách,các quy

hoạch,kế hoạch,chương trình đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;thông tin
tuyên truyền,phổ biến,giáo dục pháp luật về lĩnh vực tài chính trên địa bàn.
- Hướng dẫn các cơ quan,đơn vị dự toán thuộc huyện,UBND các xã xây
dựng dự toán ngân sách hàng năm;xây dựng trình UBND cấp huyện dự toán
ngân sách huyện theo hướng dẫn của sở tài chính.
- Lập dự toán thu ngân sách nhà nước dối với các khoản thu được phân cấp
quản lý,dự toán chi ngân sách cấp huyện và tổng hợp dự toán ngân sách cấp
xã,phương án phân bổ ngân sách huyện trình UBND huyện;lập dự toán ngân
sách điều chỉnh trong trường hợp cần thiết để trình UBND huyện,tổ chức thực
hiện dự toán ngân sách đã được quyết định.
- Hướng dẫn,kiểm tra việc quản lý tài chính,ngân sách,giá,thực hiện chế độ
kế toán của chính quyền cấp xã,tài chính hợp tác xã,tài chính kinh tế tập thể và
các cơ quan,đơn vị hành chính sự nghiệp của nhà nước thuộc cấp huyện.
- Phối hợp với cơ quan có liên quan trong việc quản lý công tác thu ngân
sách nhà nước trên địa bàn theo quy định của pháp luật.
- Thẩm tra quyết toán ngân sách các dự án đầu tư do huyện quản lý;thẩm
định,quyết toán thu,chi ngân sách cấp xã,lập quyết toán thu,chi ngân sách
huyện;tổng hợp,lập báo cáo thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện và quyết
toán thu,chi ngân sách cấp huyện báo cáo UBND huyện để trình cơ quan nhà
nước có thẩm quyền phê chuẩn.
- Tổ chức thẩm tra,trình chủ tịch UBND huyện phê duyệt quyết toán đối
với dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của chủ tịch UBND huyện.Thẩm tra,phê
duyệt quyết toán các dự án đầu tư bằng nguồn vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư
xây dựng cán bộ thuộc ngân sách huyện quản lý.
4


- Quản lý tài sản nhà nước tại các cơ quan hành chính,đơn vị sự nghiệp
thuộc cấp huyện quản lý theo quy định của chính phủ và hướng dẫn của bộ tài
chính.Thẩm định,trình UBND huyện quyết định theo thẩm quyền việc mua

sắm,thuê,thu hồi,diều chuyển,thanh lý,bán.tiêu huỷ tài sản nhà nước.
- Quản lý nguồn kinh phí được sự uỷ quyền của cấp trên;quản lý các dịch
vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
- Quản lý giá theo quy định của UBND cấp tỉnh;kiểm tra việc chấp hành
niêm yết giá và bán theo giá niêm yết của các tổ chức;cá nhân kinh doanh hoạt
động trên địa bàn huyện.
- Tổ chức nghiên cứu,ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật;xây dựng hệ
thống thông tin,lưu trữ phục vụ công tác quản lý tài chính và chuyên môn
nghiệp vụ được giao.
- Thực hiện chế độ thông tin báo cáo định kỳ và đột xuất về tài chính,ngân
sách,giá thị trường với UBND huyện và sở tài chính.
- Chủ trì phối hợp với các cơ quan,tổ chức có liên quan kiểm tra việc thi
hành pháp luật tài chính;giúp UBND huyện giải quyết các tranh chấp,khiếu
nại,tố cáo về tài chính theo quy định của pháp luật.
- Quản lý cán bộ,công chức và tài chính,tài sản được giao theo quy định
của pháp luật và phân công của UBND huyện.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác về quản lý nhà nước trong lĩnh vực tài
chính theo phân công,phân cấp hoặc uỷ quyền của UBND huyện và theo quy
định của pháp luật.
c. Công tác kế hoạch – đầu tư
Thực hiện theo thông tư liên tịch số: 05/2009/TTLT-BKHĐT-BNV ngày
05/8/2009 của bộ kế hoạch – dầu tư và bộ nội vụ về việc hướng dẫn về chức
năng,quyền hạn,nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức bộ máy của cơ quan chuyên môn về
lĩnh vực kế hoạch và đầu tư thuộc UBND cấp tỉnh,cấp huyện.
+ Trình UBND huyện:
-Dự thảo các quy hoạch,kế hoạch 5 năm và kế hoạch hàng năm của
huyện;đề án chương trình phát triển kinh tế-xã hội,cải cách hành chính trong
lĩnh vực kế hoạch đầu tư trên địa bàn huyện;
-Dự thảo quyết định,chỉ thị,văn bản hướng dẫn thực hiện cơ chế,chính
sách,pháp luật và các quy định của UBND huyện,sở kế hoạch và đầu tư về công

tác kế hoạch và đầu tư trên địa bàn;
5


+ Trình UBND huyện các chương trình,danh mục,dự án đầu tư trên địa
bàn;thẩm định và chịu trách nhiệm về dự án,kế hoạch đầu tư trên địa bàn thuộc
thẩm quyền của chủ tịch UBND huyện;thẩm định và chịu trách nhiệm về kế
hoạch đấu thầu,kết quả lựa chọn nhà thầu các dự án hoặc gói thầu thuộc thẩm
quyền quyết định của chủ tịch UBND huyện.
+ Tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật,cơ chế,chính
sách,các quy hoạch,kế hoạch,chương trình,dự án,đề án đã được cấp có thẩm
quyền phê duyệt;thông tin tuyên truyền,phổ biến,giào dục pháp luật về kĩnh vực
kế hoạch và đầu tư trên địa bàn.
+ Cung cấp thông tin xúc tiến đầu tư;phối hợp với các phòng,ban chuyên
môn nghiệp vụ có liên quan tổ chức vận động các nhà đầu tư trong và ngoài
nước đầu tư vào địa bàn huyện;hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ là
công tác kế hoạch và đầu tư cấp xã.
+ Chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan giám sát và đánh giá đầu
tư;kiểm tra,thanh tra việc thi hành pháp luật về kế hoạch và đầu tư trên địa bàn
huyện;giải quyết khiếu nại,tố cáo và xử lý vi phạm theo thẩm quyền.
+ Về kinh tế tập thể,kinh tế tư nhân:
-Cấp giấp chứng nhận dăng ký kinh doanh cho các tổ chức kinh tế tập thể
và hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn theo quy định của pháp luật;
-Tổng hợp theo dõi,đánh giá tình hình thực hiện các chương trình,kế
hoạch,cơ chế,chính sách phát triển kinh tế tập thể,kinh tế tư nhân và hoạt động
của các tổ chức kinh tế tập thể,kinh tế tư nhân trên địa bàn huyện;
-Định kỳ lập báo cáo theo hướng dẫn cảu bộ kế hoạch và đầu tư gửi các
sở,ngành có liên quan và sở kế hoạch và đầu tư để tổng hợp và báo cáo UBND
tỉnh và bộ kế hoạch & dầu tư.
+ Tổng hợp và báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ được giao với UBND

huyện và sở kế hoạch & đầu tư định kỳ tháng,quý,năm.
+ Tổ chức nghiêm cứu,ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật;xây dựng hệ
thống thông tin,lưu trữ phục vụ công tác quản lý chuyên môn,nghiệp vụ được
giao.
+ Quản lý cán bộ,công chức và tài chính,tài sản được giao theo quy định
của pháp luật và phân công của UBND huyện.
+ Thực hiện công tác thông tin,báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình
thực hiện nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật.
6


+ Thực hiện các nhiệm vụ khác về quản lý nhà nước trong lĩnh vực kế
hoạch và đầu tư theo phân công,phân cấp hoặc uỷ quyền của UBND huyện và
theo quy định của pháp luật.
II Tổ chức và cơ cấu bộ máy quản lý của phòng tài chính-kế hoạch
huyện Yên Thành
1 Sơ đồ tổ chức phòng tài chính-kế hoạch huyện Yên Thành
Trưởng phòng
Tài chính-Kế hoạch

Phó phòng

Phòng
tài chínhkế hoạch

Phó phòng
tài chính-kế hoạch

Phòng
tài chínhkế hoạch

2 Chức năng,nhiệm vụ của các bộ phận trong đơn vị
-Trưởng phòng tài chính-kế hoạch có trách nhiệm lãnh đạo chung các công
việc,đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ tài chính trên địa bàn,kiểm tra,kiểm soát
việc tuân thủ các chế độ chính sách các tiêu chuẩn định mức chỉ tiêu và nghị
quyết của HĐND về tài chính-kế hoạch,tập trung sáng tạo,phát hiện những vi
phạm trong quá trình quản lý tài chính trên địa bàn huyện.
-Hai phó phòng thực hiện việc kiểm tra,kiểm soát việc tuân thủ các chế độ
chính sách,các tiêu chuẩn định mức về chi tiêu và quyết định của HĐND về tài
chính-kế hoạch.Phó phòng tài chính kế hoạch huyện Yên Thành có trình độ
chuyên môn là đại học về kế toán và tài chính kế toán,có trên 10 năm kinh
nghiệm.
Nhiệm vụ của phó phòng thường là:
+lập dự toán về kế hoạch thu,chi ngân sách trên địa bàn huyện,lập biểu
mẫu quyết toán thu,chi,dự toán khả năng thu,chi,nắm bắt tình hình tài chính xảy
ra trên địa bàn huyện Yên Thành.Phản ánh đầy đủ,kịp thời,chính xác ,ọi khoản
thu chi tài chính,tình hình sử dụng kinh phí của các bộ phận trực thuộc,lên kế
hoạch đảm bảo về tính ổn định trong các khoản thu,chi.
7


+lập và gửi báo cáo kế toán kịp thời đầy đủ theo chế độ quy định để trình
HĐND phê duyệt,phục vụ cho công việc công khai tài chính,gửi sở tài chính
tổng hợp.
-Hai phòng tài chính –kế hoạch còn lại nhận vai trò là đầu mối thu thập tài
liệu,số liệu được tổng hợp từ dưới các xã,thị trấn lên.căn cứ vào các ssố liệu
đó,nắm bắt tình hình thực tế và rồi quyết toán về các khoản thu,chi ngân sách từ
cấp dưới để tổng hợp được những sai sót trong quá trình thu chi ngân sách của
nhà nước.
Trong công tác phát triển và đào tạo của ngành tài chính,huyện đã tạo điều

kiện cho các cán bộ tài chính ở phòng tài chính-kế hoạch của huyện được học
thêm để từ đó nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của mình.
-Hai phòng tài chính –kế hoạch còn lại nhận vai trò là đầu mối thu thập tài
liệu,số liệu được tổng hợp từ dưới các xã,thị trấn lên.căn cứ vào các ssố liệu
đó,nắm bắt tình hình thực tế và rồi quyết toán về các khoản thu,chi ngân sách từ
cấp dưới để tổng hợp được những sai sót trong quá trình thu chi ngân sách của
nhà nước.
Trong công tác phát triển và đào tạo của ngành tài chính,huyện đã tạo điều
kiện cho các cán bộ tài chính ở phòng tài chính-kế hoạch của huyện được học
thêm để từ đó nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của mình.
3 Mối quan hệ công tác giữa các bộ phận trong phòng tài chính-kế
hoạch huyện Yên Thành
Căn cứ vào nhiệm vụ được giao cho tổ chức của bộ máy tài chính-kế
hoạch huyện,các bộ phân chuyên môn được sắp xếp chỗ làm việc tốt,hợp lý,phù
hợp với khả năng của từng người,đảm bảo đúng yêu cầu về trình độ chuyên môn
là từ cấp đại học.Không ngừng nâng cao trách nhiệm trong công tác để dồn hết
tâm huyết và ý chí của mình vào công việc và hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao.Qua mấy ngày thực tập tại phòng tài chính-kế hoạch huyện Yên Thành em
phát hiện ra tại phòng tài chính nơi em thực tập có phong trào thi đua lập thành
tích là thiết thực và tích cực bằng các hình thức giao việc làm và bộ phận nào
hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao xuất sắc hơn sẽ được biểu dương và thưởng.
Ví dụ:trong ngày 03/04/2012 vừa qua có 2 xã là Công thành và xã Quang
thành có nộp kết quả thu,chi năm 2011.cô Dung trưởng phòng chia ra 2 tổ làm
công tác kiểm tra hoạt động thu,chi và quyết toán ngân sách về 2 xã năm vừa
qua bằng hình thức thi đua làm nhiệm vụ.
Kết quả đạt được là gì???
8


-Đó là mọi người tự giác làm công việc của mình được giao hơn

-Tự cảm thấy mình có trách nhiệm đối với công việc hơn
-Tinh thần đoàn kết,khả năng làm việc nhóm sẽ được phát huy hiệu quả
hơn
Em nhận thấy rằng trong qúa trình làm việc cần có được sự quan tâm liên
tục của cấp trên không chỉ trong công việc mà còn cần phải tìm hiểu xem cấp
dưới họ nghĩ gì về công việc mà họ đang làm.
4 Một tình hình khác có liên quan là cơ sở vật chất,kỹ thuật của phòng
tài chính-kế hoạch huyện Yên Thành
Là một huyện nơi vùng trung du không được đánh giá cao về tiềm năng
phát triển kinh tế cao nhưng qua thực tế huyện Yên Thành đã,đang và sẽ phát
triển mạnh trong thời gian tới với một lực lượng khá mạnh là phòng tài chính-kế
hoạch huyện Yên Thành.Hiện tại phòng tài chính-kế hoạch huyện Yên Thành có
5 phòng làm việc,5 tủ đựng tài liệu,12 bàn làm việc,5 quạt trần và 3 quạt treo
tường,9 máy tình để bàn.Với cơ sở vật chất hiện tại như vậy thì khả năng làm
việc của phòng có thể phát huy hiệu quả tốt với tổng nhân sự của phòng là 9
người đều có bằng đại học về chuyên ngành kế toán và tài chính.8 trên tổng số 9
người đã là chuyên viên.
Là bằng chứng có thể chứng minh là nhân sự làm việc tại phòng tài chính
huyện Yên Thành là không hề thiếu bằng cấp và trình độ.

9


Chương II :Thực trạng và đánh giá công tác quản lý thu chi ở huyện
Yên Thành trong thời gian qua
I Tình hình quản lý của phòng tài chính-kế hoạch huyên Yên Thành
Sơ đồ tiến hành thu,chi ngân sách tại huyện Yên Thành
Phòng
tài chính-kế
hoạch

1

2
3

Chi cục thuế
4
(đội thuế huyện)

5

Kho bạc nhà nước
tỉnh
7

6

( 1 ). Chi cục thuế đại diện là đội thuế của hưyện lập dự toán thu gửi phòng
tài chính-kế hoạch để tổng hợp dự toán thu hàng năm.
vị nộp
(Đơn
2 ). Tài
chính-kế hoạch thông báo kế hoạch thu ngânNgân
sáchhàng
nhà nước cho
thuế
kho bạc nhà nước tỉnh.
( 3 ). Chi cục thuế gửi báo cáo kế hoạch thu thuế theo từng quý cho kho bạc
nhà nước của tỉnh.
( 4 ). Các đơn vị nộp thuế nộp thuế cho chi cục thuế của huyện hoặc nộp

cho chi cục thuế của xã rồi tổng hợp lên huyện.
( 5 ). Các đơn vị,các hộ nộp thuế đến nộp trực tiếp vào kho bạc nhà nước
của tỉnh và chuyển vào tài khoản ngân sách huyện (phải mang theo biên lai thu
đã ghi đầy đủ nội dung để nộp thuế)
( 6 ). Trường hợp đơn vị nộp bằng chuyển khoản thì dung biên lai nộp
chuyển khoản,yêu cầu ngân hàng trích nộp thuế từ tài khoản của mình tại ngân
hàng đơn vị mở tài khoản để nộp vào tài khoản thu ngân sách.
( 7 ). Ngân hàng trích tài khoản của đơn vị nộp thuế nộp vào ngân sách kho
bạc của tỉnh,kho bạc hạch toán vào thu ngân sách nhà nước.
10


( 8 ). Kho bạc nhà nước tỉnh thông báo với huyện về số tiền mặt đã thu
được vào kho bạc nhà nước để phòng tài chính-kế hoạch có cơ sở điều hành
ngân sách.
II Thực trạng về phương pháp quản lý thu,chi ở huyện Yên Thành
1. Khái quát về ngân sách nhà nước và hệ thống ngân sách nhà nước
1.1 Khái niệm
Có nhiều định nghĩa khác nhau về NSNN trên các góc cạnh tiếp cận
khác nhau:
Theo luật NSNN:Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu,chi của
nhà nước trong dự toán dã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định
và được thực hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng,nhiệm
vụ của nhà nước.
Thuật ngữ”ngân sách”có nguồn gốc từ tiếng la tinh”Budget”co nghĩa là
nơi trập trung nguồn thu và xuất phát điểm của các khoản chi.Qua quá trình phát
triển,thuật ngữ này được sử dụng phổ biến hơn và dần dần tách khỏi ý nghĩa ban
đầu của nó.
Như vậy,về bản chất NSNN là hệ thống các quan hệ kinh tế giữa nhà nước
với các chủ thể trong xã hội,phát sinh trong quá trình phân phối và phân phối lại

của cải xã hội,nhằm tập trung một phần nguồn lực tài chính vào trong tay nhà
nước để đáp ứng các nhu càu chi gắn liền với việc thực hiện các chức năng quản
lý của nhà nước về hình thức biểu hiện,đó là các dự toán và quyết toán các
khoản thu,chi quá trình thực hiện chức năng của nhà nước trong thời gian là một
năm.
1.2 Hệ thống phân cấp quản lý NSNN
Ngân
sách nhà
Tuỳ theo hệ thống
tổ chức
hànhnước
chính của nhà nước và phân cấp quản lý
ngân sách,hệ thống NSNN tại mỗi quốc gia được hình thành khác nhau.ở nứoc
ta,hệ thống NSNN cũng được tổ chức thành 4 cấp:ngân sách trung ương,ngân
sách tỉnh(thành phố trực thuộc trung ương),ngân sách huyện (quận,thị xã),ngân
sách xã (phường,thị trấn)
Ngân sách địa phương
Ngân sách trung ương

Ngân sách
tỉnh,thành
phố trực
11
thuộc trung
ương

Ngân sách
huyện,quận
thuộc tỉnh

Ngân sách
xã,phường,
thị trấn


Trong hệ thống này,ngân sách trung ương chịu trách nhiệm quản lý thu,chi
theo ngành kinh tế.Nó luôn giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống NSNN.Ngân sách
trung ương cấp phát kinh phí cho yêu cầu thực hiện các chức năng,nhiệm vụ của
nhà nước trung ương(sự nghiẹp kinh tế,an ninh-quốc phòng,an toàn xã hội,đầu
tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng…).trên thực tế ngân sách trung ương
là ngân sách của cả nước,tập trung đại bộ phận nguồn thu và đảm bảo các nhu
cầu chi mang tính quốc gia.Ngân sách trung ương bao gôm các đơn vị dự toán
của cấp này.Mỗi bộ,cơ quan trung ương là một đơn vị dự toán ngân sách trung
ương.
Ngân sách địa phương chịu trách nhiệm quản lý thu NSNN trên địa bàn và
chi NSNN địa phương.Hội đồng nhân dân tỉnh,thành phố trực thuộc trung ương
quyết định việc phân cấp nguồn thu,nhiệm vụ chi giữa các cấp chính quyền địa
phương phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế-xã hội,quốc phòng,an ninh và
trình độ quản lý mỗi cấp trên địa bàn.chính quyền cấp tỉnh cần chủ động,sang
tạo trong việc động viên khai thác thế mạnh trên địa bàn địa phương để tăng
nguồn thu,đảm bảo chi và thực hiện cân đối ngân sách của cấp mình.
Ngân sách cấp huyện,do chính quyền cấp huyện tổ chức thực hiện quản lý
thu,chi theo quy định phân cấp của tỉnh nhằm khai thác tốt nguồn thu để đảm
bảo nhiệm vụ chi ngân sách cấp mình.
Ngân sách cấp xã,phường do chính quyền cấp xã phường tổ chức thực
hiện theo quy định của cấp huyện nhằm đảm bảo các nhiệm vụ phát sinh trên địa
bàn địa phương mình quản lý.
Quan hệ giữa các cấp ngân sách trong hệ thống NSNN được thực hiện
theo các nguyên tắc sau:
Ngân sách trung ương và ngân sách mỗi cấp chính quyền địa phương

được phân định nguồn thu và nhiệm vụ chi cụ thể;thực hiện việc bổ sung từ
ngân sách của chính quyền nhà nước cấp trên cho ngân sách của chính quyền
ngân sách cấp dưới nhằm đảm bảo sự công bằng,phát triển cân đối giữa các
vùng lãnh thổ,các địa phương.số bổ sung này là khoản thu của ngân sách cấp
12


dưới.trường hợp cơ quan quản lý nhà nước cấp trên uỷ quyền cho cơ quan quản
lý nhà nước cấp dưới thực hiện nhiệm vụ chi đó(gọi là kinh phí uỷ
quyền).Không được dùng ngân sách của cấp này chi cho nhiệm vụ của ngân
sách cấp khác,trừ trường hợp đặc biệt theo quy định của chính phủ.
1.3 Phân cấp quản lý ngân sách nhà nước
Phân cấp quản lý NSNN là xác định phạm vi,trách nhiệm và quyền hạn
của chính quyền nhà nước các cấp trong việc quản lý,điều hành thực hiện nhiệm
vụ thu,chi của NSNN.
Phân cấp quản lý NSNN giữa chính quyền trung ương và các cấp chính
quyền địa phương là một tất yếu khách quan do mỗi cấp chính quyền đều cần
đảm bảo nhu cầu chi bằng những nguồn tài chính nhất định.Nếu các nhiệm vụ
đó do mỗi cấp trực tiếp đề xuất và bố trí thì sẽ hiệu quả hơn là sự áp đặt từ trên
xuống.đồng thời,những khoản thu nhỏ lẻ hoặc khó quản lý nếu phân giao cho
chính quyền địa phương quản lý sẽ phát huy tính độc lập,năng động,sang tạo
trong quá trình tổ chức triển khai các nhiệm vụ về xây dựng và phát triển kinh tế
xã hội của từng địa phương.
Phân cấp quản lý ngân sách cũng là phương pháp tốt nhất để ngăn các
hoạt động của NSNN với các hoạt động kinh tế xã hội một cách cụ thể.sự gắn
kết này nhằm tạo lập và tập trung đầy đủ,kịp thời,đúng chính sách,chế độ nguồn
tài chính quốc gia,đồng thời phân phối,sử dụng các nguồn tài chính đó một cách
công bằng,hợp lý,tiết kiệm,có hiệu quả cao phục vụ mục tiêu,nhiệm vụ phát
triển kinh tế xã hội của đất nước.
Phân cấp quản lý NSNN đúng đắn và hợp lý không chỉ đảm bảo phương

tiện vật chất cho việc duy trì,phát triển hoạt động của các cấp chính quyền nhà
nước từ trung ương đến địa phương mà còn tạo diều kiện phát huy được lợi thế
nhiều mặt của từng vùng,từng địa phương trong cả nước:Nó cho phép quản lý và
kế hoạch hoá NSNN và điều chỉnh mối quan hệ giữa các cấp chính quyền cũng
như mối quan hệ giữa các cấp ngân sách được tôt hơn.Phân cấp NSNN còn có
tác động thúc đẩy phân cấp quản lý kinh tế xã hội ngày càng hoàn thiện hơn.
Khi tiến hành phân cấp quản lý NSNN cần phải tôn trọng các nguyên tắc
cơ bản sau:
Một là,phân cấp ngân sách cần phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế xã
hội của nhà nước:phân cấp quản lý kinh tế xã hội là tiền đề,là điều kiện để thực
hiện phân cấp quản lý NSNN.thực chất của nguyên tắc này là việc giải quyết
mối quan hệ giữa nhiệm vụ và quyền lợi của mỗi cấp chính quyền.Mặt
13


khác,nguyên tắc này còn là điều kiện đảm bảo tính độc lập tương đối trong quản
lý NSNN.Quán triệt nguyên tắc này tạo cơ sở cho việc giai quyết mối quan hệ
giữa các cấp chính quyền bằng việc xác định rõ nguồn thu và nhiệm vụ chi của
các câp;
Hai là,ngân sách trung ương giữ vai trò chủ đạo tập trung các nguồn lực
cơ bản thực hiện các mục tiêu trọng yếu trên phạm vi cả nước;
Ba là,phân định rõ nguồn thu,ngiệp vụ chi giữa các cấp ngân sách và ổn
định tỷ lệ phần trăm phân chia các khoản thu,số bổ sung từ ngân sách cấp trên
cho ngân sách cấp dưới từ 3 đến 5 năm.Hằng năm chỉ xem xét điều chỉnh số bổ
sung một phần do đó trượt giá hoặc do tốc độ tăng trưởng kinh tế;
Bốn là,đảm bảo công bằng trong phân cấp quản lý NSNN.Theo nguyên
tắc này,khi tiến hành phân cấp quản lý NSNN phải căn cứ vào các yêu cầu
chung của cả nước,đồng thời phải cố gắng hạn chế thấp nhất sự chênh lệch về
kinh tế,văn hoá,hã hội giữa các vùng lãnh thổ.
Các quan hệ trong phân cấp quản lý NSNN cần được xem xét nhằm quản lý

NSNN hiệu quả hơn.
1.4 Ngân sách cấp huyện trong hệ thống ngân sách nhà nước
NSNN là một tống thể thống nhất bao gồm nhiều cấp ngân sách cấu
thành.Là cấp chính quyền nối tỉnh(thành phố)với xã(phường),chính quyền cấp
huyện không chỉ đơn thuần thực hiện sự chỉ đạo của tỉnh,thành phố mà còn có
hướng riêng phù hợp với tình hình thực tế của huyện trong khuôn khổ pháp luật
cho phép.
Ngân sách huyện là công cụ quan trọng của chính quyền cấp huyện trong
việc ổn định và phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn.Khi xem xét ngan sách
huyện không tách rời khỏi NSNN cấp trên nhưng cũng không được coi ngân
sách huyện là yếu tố thụ động trong hệ thống ngân sách.Theo đó,ngân sách
huyện là toàn bộ khoản thu,chi được quy định đưa vào dự toán trong một năm
do HĐND huyện quyết định và giao cho UBND huyện tổ chức chấp hành nhằm
thực hiện các chức năng,nhiệm vụ của chính quyền cấp huyện.Quan niệm trên
có thể giúp chúng ta hình dung được ngân sách huyện và cơ quan quyết định
cũng như cở quan chấp hành ngân sách huyện.Tuy nhiên,quan điểm trên chưa
phản ánh được các mối quan hệ tiền tệ mà thực chất là quan hệ lợi ích kinh tế
chứa đựng trong ngân sách huyện.Thực tiễn chỉ ra rằng các khoản thu,chi ngân
sách huyện diễn ra tất yếu sẽ nảy sinh sự vận động của nguồn tài chính từ chủ
thể nộp đến ngân sách huyện,từ ngân sách huyện đến mục đích sử dụng nào
14


đó.Toàn bộ quá trình thu tác động đến lợi ích,nghĩa vụ của người nộp và toàn bộ
các khoản chi sẽ mang lại lợi ích cho dân cư,hộ gia đình.Sự vận động của các
nguồn tài chính vào ngân sách huyện đến các mục đích sử dụng khác nhau chứa
đựng các mối quan hệ cụ thể:
Thứ nhất,quan hệ giữa chính quyền cấp huyện với các câp chính quyền
cấp trên thể hiện trong việc xác định cho các huyện nguồn thu được phân chia
giữa các cấp ngân sách và thể hiện trong sự hỗ trợ bổ sung từ ngân sách cấp trên

cho ngân sách cấp huyện.
Thứ hai,quan hệ giữa chính quyền cấp huyện với các tổ chức kinh tế
huyện được thể hiện trong việc các tổ chức này nộp thuế,phí-lệ phí cho ngân
sách huyện và ngược lại ngân sách huyện cũng phải chi trực tiếp,gián tiếp cho tổ
chức này.
Thứ ba,quan hệ giữa chính quyền nhà nước với nhân dân trong huyện
được thể hiện khi ngân sách cấp trên cấp kinh phí uỷ quyền,chuyển giao cho
ngân sách huyện thực hiện.Đó là chương trình quốc gia như chương trình dân số
và kế hoạch hoá gia đình,phổ cập giáo dục….
Thứ tư,quan hệ giữa cấp chính quyền huyện với các tổ chức cá nhân trong
và ngoài nước.Đó là mối quan hệ thong qua việc biếu tặng giúp đỡ tài trợ của
các tổ chức cá nhân đó đối với huyện và là một khoản thu của ngân sách huyện.
Thứ năm,quan hệ giữa cấp chính quyền huyện với tổ chức đảng và các tổ
chức chính trị xã hội khác trong việc hình thành và sử dụng quỹ ngân sách.Quan
hệ này được thể hiện ngân sách cấp kinh phí cho các hoạt động của đảng và các
tổ chức chính trị xã hội trong huyện.
Tất cả các mối quan hệ được trình bày ở trên phản ánh các nội dung thu
và chi của ngân sách cấp huyện.
Tóm lại,ngân sách huyện là quỹ tiền tệ tập trung của huyện được hình
thành bằng các nguồn thu và đảm bảo các khoản chi trong phạm vi huyện.Nó
phản ánh những mối quan hệ một bên là chính quyền cấp huyện và một bên là
các chủ thể khác thông qua sự vận động của các nguồn tài chính,nhằm đảm bảo
thực hiện các chức năng,nhiệm vụ của chính quyền huyện.
1.5 Quản lý ngân sách cấp huyện
Ngân sách cấp huyện là công cụ quan trọng của chính quyền cấp huyện
trong việc ổn định và phát triển kinh tế xã hội trêưn địa bàn.Ngân sách huyện là
quỹ tiền tệ tập trung của huyện được hình thành bằng các nguồn thu và đảm bảo
các khoản chi của huyện.Vì vậy,ngân sách huyện nhất thiết phải được phân cấp
15

quản lý và sử dụng một cách tiết kiệm,hiệu quả và đúng chế độ quy định của nhà
nước.Để thực hiện tốt vấn đề này,cần thiết phải có sự quản lý chặt chẽ của các
cấp chính quyền trong việc thực hiện thu,chi ngân sách cấp huyện.
1.5.1 Nguồn thu,nhiệm vụ chi của ngân sách cấp huyện
Việc phân cấp quản lý ngân sách cấp huyện do chính quyền cấp tỉnh quy
định theo luật NSNN.
Về nguồn thu,ngân sách huyện bao gồm các loại chính sau:
Thứ nhất,các khoản thu phân chia giữa ngân sách tỉnh,ngân sách huyện
với ngân sách xã,phường,thị trấn.Theo quy định,các khoản thu này bao
gồm:thuế tiêu thụ đặc biệt hàng sản xuất trong nước thu vào các mặt hang:bài
lá,hang mã,vàng mã và các dịch vụ kinh doanh vũ trường, massage, karaoke,
casino, đua ngựa, đua xe, thuê nhà đất,thu tiền sử dụng đất,lệ phí trước bạ nhà
đất,thuế sử dụng đất nông nghiệp….
Thứ hai,các khoản thu được bổ sung từ ngân sách tỉnh,thành phố trực
thuộc trung ương.
Thứ ba,các khoản thu ngân sách huyện được hưởng 100% là thuế môn bài
từ các doanh nghiệp,hợp tác xã,hộ sản xuất kinh doanh ngoài quốc doanh,các
khoản thu phí,lệ phí từ hoạt động do các cơ quan thuộc huyện quản lý;thu sự
nghiệp của các đơn vị sự nghiệp do cấp huyện quản lý;các khoản viện trợ,đóng
góp của tổ chức,cá nhân trong và ngoài nước trực tiếp cho ngân sách huyện,cho
đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng theo quy định;thu phạt xử lý vi phạm hành
chính,thu từ hoạt động chống buôn lậu,kinh doanh trái pháp luật theo phân cấp
của tỉnh;thu bổ sung từ ngân sách tỉnh;thu kết dư ngân sách huyện;các khoản thu
khác theo quy định của pháp luật.
Tuỳ theo trình độ phát triển của từng địa phương mà nguồn thu từ nội lực
kinh tế chiếm tỷ trọng khác nhau trong tổng thu NSNN trên địa bàn huyện.
Về khoản chi ngân sách cấp huyện bao gồm các khoản chi chủ yếu sau:
Một là,chi đầu tư phát triển:chi đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ
tầng kinh tế-xã hội theo phân cấp quản lý của tỉnh.

Hai là,chi thường xuyên các lĩnh vực chủ yếu sau:sự nghiệp giáo dục đào
tạo,y tế theo sự phân cấp của tỉnh;sự nghiệp kinh tế,văn hoá thông tin,thể dục
thể thao,xã hội và sự nghiệp khác do cấp huyện quản lý;chi quản lý nhà nước
đảng,đoàn thể cấp huyện,chi quốc phòng,an ninh,trật tự an toàn xã hội,xã hộinghề nghiệp cấp huyện;các khoản chi khác theo quy định của pháp luật;chi bổ
sung ngân sách xã,phường,thị trấn.
16


1.5.2 Chu trình quản lý ngân sách cấp huyện
Công tác quản lý ngân sách huyện được thể hiện bằng chu trình quản lý
thông qua ba khâu:lập dự toán ngân sách,chấp hành ngân sách và quyết toán
ngân sách.
Nội dung từng khâu thể hiện như sau:
Khâu I:Lập dự toán ngân sách nhà nước cấp huyện
Một chu trình NSNN được bắt đầu khâu lập dự toán NSNN.Đây là quá
trình phân tích,đánh giá quan hệ giữa khả năng và nhu cầu các nguồn tài chính
của cấp huyện để từ đó xác lập các chỉ tiêu thu,chi dự toán ngân sách hang năm
một cách phù hợp.Lập dự toán ngân sách thực hiện tốt sẽ tạo điều kiện tốt cho
việc chấp hành và quyết toán ngân sách huyện.Vấn đề quan trọng hàng đầu của
khâu lập dự toán ngân sách là phải tính toán đềy đủ,đúng đắn,có căn cứ các chỉ
tiêu thu,chi của ngân sách huyện trong kỳ kế hoạch.Trong quá trình lập nguyên
tắc phải quán triệt các nguyên tắc cõ bản trong từng yếu tố sau:
+Với kế hoạch ngân sách phải bám sát kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
và có tác động tích cực đối với việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
của huyện.
+Dự toán ngân sách của huyện phải phản ánh đầy đủ các khoản thu,chi
theo đúng chế độ,tiêu chuẩn,định mức do cơ quan có thẩm quyền ban hành,kể cả
các khoản thu,chi từ nguồn viện trợ và các khoản vay;
+Với dự toán ngân sách của huyện phải đảm bảo tính cân đối theo nguyên
tắc:dự toán ngân sách của các năm trong thời kỳ ổn định phải cân bằng giữa

thu,chi trên cơ sở các khoản thu,chi đã được quy định;
+Với báo cáo dự toán ngân sách phải kèm theo bảng thuyết minh chi tiết
các cơ sở,căn cứ tính toán.
Để dự toán ngân sách của huyện mang tính hiện thực,khi lập dự toán phải
dựa vào những căn cứ sau đây:
Thứ nhất,các chỉ tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế,xã hội của nhà nước
trong năm kế hoạch;
Thứ hai,nhiệm vụ phát triển kinh tế,văn hoá,xã hội,an ninh,quốc phòng
của huyện trong năm và những năm tiếp theo;
Thứ ba,các luật,pháp lệnh,chế độ thu,tiêu chuẩn định mức chi ngân sách
do cấp có thẩm quyền quy định;chính sách,chế độ hiện hành làm cơ sở để lập dự
toán thu,chi ngân sách năm.
17


Thứ tư,những quy định về phân cấp quản lý kinh tế-xã hội,phân cấp quản
lý ngân sách cho huyện;
Thứ năm,tỷ lệ phần trăm(%)phân chia các khoàn thu và mức bổ sung từ
ngân sách tỉnh,thành phố;
Thứ sáu,lập dự toán ngân sách phải căn cứ vào kết quả phân tích,đánh giá
tình hình thực hiện kế hoạch ngân sách của năm trước,đặc biệt là năm báo cáo;
Qúa trình lập dự toán ngân sách huyện được tuân thủ theo các bước chuẩn
bị và lập dự toán.
Về chuẩn bị:công tác chuẩn bị dự toán ngân sách hàng năm được tiến
hành vào cuối quý 2 và đầu quý 3 năm báo cáo.
Về quá trình lập dự toán ngân sách:phòng tài chính xem xét dự toán ngân
sách của các đơn vị thuộc huyện gồm:dự toán thu do chi cục thuế lập;dự toán
thu,chi ngân sách của các phường,xã;dự toán thu NSNN trên địa bàn huyện.
Dự toán thu,chi ngân sách huyện bao gồm dự toán thu,chi của tất cả các
xã và dự toán ngân sách cấp huyện.

Dự toán các khoản kinh phí uỷ quyền trình UBND huyện để báo cáo
thường trực HĐND huyện xem xét,báo cáo UBND tỉnh,đồng thời gửi sở tài
chính,sở kế hoạch đầu tư,cơ quan quản lý chương trình quốc gia của thành
phố(phần dự toán chương trình mục tiêu quốc gia).
Sau khi các huyện nhận được các dự toán thu,chi ngân sách trên địa bàn từ
UBND tỉnh,phòng tài chính có trách nhiệm tham mưu và giúp UBND huyện
trình HĐND nghị quyết dự toán thu,chi ngân sách,phương án phân bổ ngân sách
cho các đơn vị dự toán và các cấp xã.Đây là dự toán chính thức để phân bổ cho
các đơn vị thụ hưởng ngân sách trên địa bàn huyện.UBND huyện có trách nhiệm
báo cáo UBND tỉnh,sở tài chính dự toán thu,chi ngân sách huyện và kết quả
phân bổ dự toán ngân sách huyện đã được HĐND huyện kiến nghị.
Khâu II:Chấp hành ngân sách huyện
Chấp hành ngân sách huyện là một trong ba khâu của chu trình ngân
sách:đó là quá trình sử dụng tổng hợp các biện pháp kinh tế-tài chính và hành
chính nhằm biến các chỉ tiêu thu,chi ghi trong kế hoạch ngân sách năm của
huyện trở thành hiện thực.
Sau khi ngân sách được phê chuẩn,năm ngân sách bắt đầu thì việc thực
hiện ngân sách huyện cũng được triển khai.
+Đối với vấn đề thu:mục đích chấp hành dự toán thu là không ngừng bồi
dưỡng phát triển nguồn thu,tìm mọi biện pháp động viên,khai thác nguồn thu
18


sao cho đạt và vượt tỉ lệ đã được HĐND huyện phê chuẩn.trên cơ sở nhiệm vụ
thu cả năm được giao và nguồn thu dự kiến phát sinh trong quý,cơ quan thu lập
dự toán thu ngân sách quý có chia ra từng khu vực kinh tế,địa bàn và đối tượng
thu chủ yếu,hình thức thu(trực tiếp tại kho bạc nhà nước,thu qua chi cụa thuế)và
gửi phòng tài chính.Chi cục thuế lập dự toán thu thuế.phí-lệ phí và các khoản
thu thuộc phạm vi quản lý.phòng tài chính và các cơ quan khác được uỷ quyền
lập dự toán thu các khoản thu còn lại.

+Đối với vấn đề chi:mục đích chấp hành dự toán chi là đảm bảo đầy
đủ,kịp thời nguồn kinh phí của ngân sách cho hoạt động của bộ máy nhà nước
và thực hiện các chương trình kinh tế,xã hội đã được hoạch định trong năm kế
hoạch.Trên cơ sở dự toán chi cả năm được duyệt và nhiệm vụ phải chi trong
quý,các đơn vị sử dụng ngân sách lập dự toán chi quý,chi tiết theo các mục chi
của mục lục NSNN gửi phòng tài chính trước ngày 10 của tháng cuối quý
trước.Phòng tài chính căn cứ vào nguồn thu và nhiệm vụ chi trong quý lập dự
toán điều hành ngân sách quý,báo cáo UBND huyện.Căn cứ vào dự toán chi
NSNN năm được giao và dự toán ngân sách,căn cứ vào yêu cầu thực hiện nhiệm
vụ chi,phòng tài chính tiến hành phân bổ dự toán theo nguyên tắc phân bổ trực
tiếp đến các đơn vị sử dụng ngân sách và thanh toán trực tiếp từ kho bạc nhà
nước cho người hưởng lương,người cung cấp hàng hoá,dịch vụ và người nhận
thầu.
Để đạt được các mục tiêu trên,việc chấp hành dự toán chi ngân sách huyện
thực hiện theo nguyên tắc sau:
Thứ nhất:thực hiện phân bổ dự toán trên cơ sở các định mức tiêu chuẩn;
Thứ hai:đảm bảo phân bổ dự toán theo đúng kế hoạch được duyệt.Cần
quy định rõ chế độ lập,duyệt kế hoạch cấp phát sao cho đơn giản,khoa học,dễ
thực hiện,dễ kiểm tra nhưng đúng chính sách,chế độ;
Thứ ba:triệt để thực hiện nguyên tắc thanh toán chi trả trực tiếp qua kho
bạc nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả của các khoản chi;
Thứ tư:thường xuyên đổi mới phương thức cấp phát vốn của NSNN theo
hướng nhanh gọn,ít đầu mối,dễ kiểm tra.
Trong quá trình chấp hành ngân sách,cần thường xuyên kiểm soát thu,chi
NSNN:công tác kiểm soát thu,chi NSNN là một trong những nội dung quan
trọng trong việc chấp hành ngân sách.Đây là trách nhiệm của tất cả các cấp,các
ngành,các đơn vị,trong đó dặc biệt là cơ quan thanh tra tài chính,cơ quan thu
ngân sách,kho bạc nhà nước.Chỉ có phòng tài chính,chi cục thuế và các cơ quan
19

khác được uỷ quyền giao nhiệm vụ thu,chi ngân sách được tổ chức thu NSNN
trên địa bàn huyện mình quản lý.
Việc phân bổ dự toán NSNN được thực hiện theo các bước sau:
+Bước 1:căn cứ vào dự toán NSNN được giao đơn vị sử dụng lập kế
hoạch chi gửi phòng tài chính.
+Bước 2:phòng tài chính xem xét kế hoạch chi của đơn vị và căn cứ vào
khả năng ngân sách để bố trí mức chi tài chính hàng tháng,quý,thông báo cho
các đơn vị thực hiện.
+Bước 3:căn cứ vào mức chi do phòng tài chính thông báo,thủ trưởng đơn
vị sử dụng ngân sách ra lệnh chuẩn chi,kho bạc nhà nước kiểm tra tính hợp lý
của các tài liệu theo quy định của pháp luật và thực hiện cấp phát,thanh toán.
Khâu III:quyết toán ngân sách huyện
Quyết toán ngân sách huyện là khâu cuối cùng của một chu trình ngân
sách.Đó là việc tổng hợp lại quá trình thực hiện dự toán ngân sách khi năm ngân
sách kết thúc nhằm đánh giá toàn bộ kết quả hoạt động của một năm ngân sách
từ đó rút ra ưu,nhược điểm và bài học kinh nghiệm cần thiết trong việc điếu
hành NSNN trong những chu trình ngân sách tiếp theo.
Ngoài kết quả quyết toán NSNN,công tác quyết toán còn giúp UBND
huyện đánh giá tình hình phát triển kinh tế,xã hội trên địa bàn và có những điều
chỉnh phù hợp,kịp thờil.
Lập báo cáo quyết toán năm cần tôn trọng các nguyên tắc,quy dịnh sau:
Một là:số liệu trong báo cáo quyết toán phải chính xác,trung thực.Nội
dung báo cáo quyết toán ngân sách phải theo đúng nội dung ghi trong dự toán
được dưyệt và báo cáo quyết toán chi tiết theo mục lục NSNN(chương-loạikhoản-nhóm-mục)
Hai là:báo cáo quyết toán năm của đơn vị dự toán gửi phòng tài chính
huyện phải gửi kèo theo đầy đủ các báo cáo theo quy định.
Ba là:trình lập,gửi,xét duyệt báo cáo thu,chi NSNN năm đối với đơn vị dự
toán phải đảm bảo đúng tiến độ và nội dung.Theo quy định hiện hành sau khi
thực hiện xong công tác khoá sổ cuối ngày 31 tháng 12,số liệu trên sổ kế toán

của đơn vị phải đảm bảo cân đối và khớp đúng với số liệu trên cơ quan tài chính
và kho bạc nhà nước cả về tổng số và chi tiết,khi đó đơn vị mới tiến hành lập
báo cáo quyết toán năm.
Lập quyết toán ngân sách thường được thực hiện theo phương pháp lập từ
cơ sở,tổng hợp từ dưới lên,phương pháp này cho phép công tác lập quyết toán
20


ngân sách được thực hiện toàn diện,đầy đủ,chính xác,khách quan và phản ánh
trung thực tình hình hoạt động thu,chi ngân sách huyện.
Về xét duyệt quyết toán ngân sách huyện:phòng tài chính có trách nhiệm
xét duyệt báo cáo quyết toán năm của các đơn vị trực thuộc ngân sách
huyện.Sau đó tổng hợp thành báo cáo thu,chi ngân sách trên địa bàn để gửi
HĐND và UBND huyện đồng thời gửi sở tài chính.
Trong quá trình lập,phê duyệt,thẩm định,quyết toán thu,chi ngân sách phải
đảm bảo các yêu cầu sau:
-Những khoản thu không đúng quy định của pháp luật phải được hoàn trả
tổ chức,cá nhân đã nộp;những khoản phải thu nhưng chưa thu được phải có
biệm pháp truy thu đầy đủ để nộp cho ngân sách.
-Những khoản chi không đúng với quy định của pháp luật phải được thu
hồi về cho ngân sách.
2 Phương pháp quản lý thu,chi ở huyện Yên Thành
Trong những năm gần đây công tác thu,chi ở huyện Yên Thành được tổ
chức như sau:
HĐND huyện Yên Thành đã thực hiện việc quyết định giao dự toán
NSNN,kiểm tra,giám sát quá trình chấp hành NSNN và phê chuẩn quyết toán
NSNN.
• UBND huyện Yên Thành đã thực hiện tương đối đầy đủ nhiệm
vụ,quyền hạn của mình:
- UBND đã thực hiện lập dự toán ngân sách nhà nước,phương án phân bổ

ngân sách của mình theo các chỉ tiêu quy định tại khoản 1 và khoản 2 điều 25
của luật NSNN;dự toán điều chỉnh ngân sách địa phương trong trường hợp cần
thiết,trình hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định và báo cáo cơ quan hành
chính nhà nước,cơ quan tài chính cấp trên.
- Lập quyết toán ngân sách địa phương trình HĐND cùng cấp phê chuẩn và
báo cáo cơ quan hành chính nhà nước,cơ quan tài chính trực tiếp.
- Kiểm tra nghị quyết của HĐND cấp dưới về tài chính-ngân sách.
- Căn cứ vào nghị quyết của HĐND cùng cấp,quyết định giao nhiệm vụ
thu,chi ngân sách cho từng cơ quan,đơn vị trực thuộc;nhiệm vụ thu,chi mức bổ
sung cho ngân sách cấp dưới và tỷ lệ phần trăm phân chia giữa các cấp ngân
sách ở địa phương đối với các khoản thu phân chia;quy định nguyên tắc bố trí và
chỉ đạo thực hiện dự toán ngân sách đối với một số lĩnh vực chi được HĐND
quyết định theo quy định tại điểm c khoản 1 điều 25 luật NSNN.
21


• Phòng tài chính huyện Yên Thành:thực hiện đầy đủ chức năng là cơ
quan tham
mưu cho UBND huyện về chuyên môn.
• Kho bạc nhà nước:trong thời gian qua kho bạc nhà nước huyện Yên
Thành đã thực hiện tốt nhiệm vụ thanh toán,quản lý NSNN và các quỹ tài
chính khác.
• Chi cục thuế huyện đã thực hiện quản lý các khoản thu nội địa,bao
gồm phí,lệ phí,thuế và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.chi
cục thuế đã làm tốt các công việc của mình như:lập dự toán thu thuế năm
2010,hướng dẫn nghiệp vụ về kê khai,tính thuế,phát hành thông báo thuế cho
các đơn vị,tuyên truyền giáo dục,vận động thực hiên nghiêm chỉnh nghĩa vụ
nộp thuế theo quy định.Đề nghị,quyết định theo thẩm quyền việc
miễn,giảm,hoàn thuế,trưng thu thuế,quyết toán thuế và chấp hành luật thuế
đối với các tổ chức,cá nhân nộp thuế,tổ chức cá nhân quản lý thu thuế,giải

quyết khiếu nại tố cáo về thuế.Quản lý hồ sơ,tài liệu,ấn chỉ thuế,lưu giữ các
tài liệu liên quan đến công tác thu thuế của các đối tượng nộp thuế.
Về phân cấp quản lý ngân sách:việc phân cấp quản lý ngân sách huyện do
tỉnh Nghệ An quy định theo luật NSNN đã tạo điều kiện thuận lợi cho ngân sách
huyện có những biện pháp tăng trưởng và tập trung ngồn thu cho ngân sách
huyện.
Về điều hành ngân sách:huyện đã triển khai chỉ đạo chấp hành tốt luật
NSNN từ khâu lập;giao dự toán;chấp hành dự toán;kế toán và quyết toán ngân
sách.Việc chap hành luật NSNN và các chế độ tài chính hiện hành đã từng bước
đi vào nề nếp,chất lượng ngày càng tăng,cụ thể là:
Lập và giao dự toán ngân sách huyện:trên cơ sở dự toán thu,chi được
UBND tỉnh quyết định giao,phòng tài chính huyện Yên Thành căn cứ và tham
mưu cho UBND huyện Yên Thành lập phương án xây dựng dự toán trình
HĐND huyện q với phương hướng phấn đấu tăng thu và tiết kiệm chi.Dự toán
HĐND huyện quyết nghị có thêm một số chỉ tiêu phấn đấu tăng thu.Tỷ lệ này
tăng ở các xã khác nhau,chủ yếu tăng nguồn thu phát sinh từ:thu tiền sử dụng
đất,các khoản phí,lệ phí…chẳng hạn như ở thị trấn Yên Thành nguồn thu này
đạt 3.450 triệu đồng,so với kế hoạch của UBND tỉnh giao đạt 138%,so với nghị
quyết của HĐND huyện đạt 104,5%.

22


Đối với việc lập và giao dự toán chi thường xuyên:căn cứ vào dự toán
UBND tỉnh giao,phòng tài chính rà soát và cân đối lại các lĩnh vực chi cho các
đơn vị dự toán thuộc ngân sách huyện như:y tế,giáo dục,văn hoá,xã hội,an
ninh,quốc phòng…từ đó tham mưu cho UBND huyện tổng hợp trình HĐND
huyện xem xét và nghị quyết giao dự toán trên địa bàn hoàn thành được nhiệm
vụ chính trị được giao.
Chấp hành dự toán thu ngân sách:Yên Thành là một huyện có tỷ trọng thu

trên địa bàn chiếm dưới 50% NSNN
Qua thực tiễn hoạt động cho thấy:địa phương quan tâm chỉ đạo thu đạt và
vượt dự toán thu được giao.Nguồn thu hầu hết tập trung đầy đủ và kịp thời vào
ngân sách theo quy định.Chẳng hạn như năm 2010 tại huyện đã thu được 97.625
triệu đồng vượt so với dự toán HĐND huyện giao 66.482 triệu đồng.
Chấp hành dự toán chi ngân sách:có thể cụ thể chi đầu tư phát triển và chi
thường xuyên như sau:
+ Chi đầu tư phát triển:hầu hết các công trình,dự án xây dựng cho ngân
sách huyện quản lý có giá trị và quy mô nhỏ vì vậy công tác chấp hành dự toán
chi ngân sách đối với lĩnh vực này tại các ban quản lý dự án huyện thực hiện cơ
bản đúng quy trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ công tác quy hoạch chuẩn
bị đầu tư,công tác xây dựng và phân bổ kế hoạch vốn…đến công tác nghiệm thu
khối lượng và thanh toán vốn đầu tư.Kho bạc nhà nước huyện Yên Thành cũng
đã kiểm soát và thanh toán vốn đầu tư đối với lĩnh vực này nhanh chóng,kịp
thời,góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản
trên địa bàn huyện.
+ Chi thường xuyên:về cơ bản huyện đều chấp hành chi ngân sách theo dự
toán của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao,việc quản lý và sử dụng kinh
phí ngân sách cấp được thực hiện một cách chặt chẽ,bám sát vào dự toán và chế
độ,định mức chi ngân sách,huyện ưu tiên chi về sự nghiệp giáo dục,y tế,văn
hoá,xã hội và ổn định chính trị trên địa bàn,…
CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU CHI
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN YÊN THÀNH-NGHỆ AN TRONG
THỜI GIAN QUA
I Giới thiệu sơ lược về tình hình kinh tế_xã hội huyện Yên Thành
1. Tình hình kinh tế
23


Tổng giá trị các ngành sản xuất 549.156 triệu đồng tăng 7,8% so với năm

2009.Nông_lâm nghiệp,thuỷ sản tăng2,2%,công nghiệp tăng 21,4%,xây dựng
tăng 10,7%,thương mại và dịch vụ tăng 15%.
Tổng giá trị các ngành sản xuất 329.627 triệu đồng,tăng 4,5%,chưa đạt
được kế hoạch đề ra.
+Gía trị sản lượng ngành nông_lâm nghiệp và thuỷ sản 280.160 triệu
đồng,tăng 2.2% kế hoạch (kế hoạch:7-8%) trong đó:
Gía trị sản lượng ngành nông nghiệp:202.673 triệu đồng tăng 0,6% so với
năm 2009,đạt 96,2% kế hoạch.
Trồng trọt:124.591 triệu đồng,đạt 97,3% so với năm 2009,đạt 94,4% so với
kế hoạch.
Chăn nuôi:70.781 triệu đồng,tăng 7%so với năm 2009,đạt 99,1% so với kế
hoạch,chiếm tỷ trọng 34,92% giá trị sản xuất nông nghiệp(2009 chiếm 32,8%)
Giá trị sản lượng ngành lâm nghiệp 16.682 triệu đồng,tăng 15,8% so với
năm 2009,đạt 101,6% so với kế hoạch.
Giá trị sản lượng ngành thuỷ sản:60.805 triệu đồng,tăng 4.4% so với năm
2009.đạt 90,8% so với kế hoạch.
+Gía trị công nghiệp:31.917 triệu đồng,tăng 21,4% đạt 98,7% so với kế
hoạch.
+Gía trị ngành xây dựng:88,045 triệu đồng,tăng 10,7% so với năm 2009.
+Gía trị ngành thương mại_dịch vụ:149.034 triệu đồng,tăng 155% so với
năm 2009,trong đó giá trị thương mại_dịch vụ trực tiếp 17,550 triệu đồng,tăng
17% so với năm 2009,đạt 100% kế hoạch.
Nhìn chung nền kinh tế của huyện đã có những biến chuyển tích cực,ổn
định,cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch theo hướng tăng dần tỷ trọng công
nghiệp,thương mại_dịch vụ.Lĩnh vực văn hoá,xã hội có nhiều tiến bộ,đời sống
văn hoá,tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện,quốc phòng an ninh
được giữ vững.Tuy vậy,một số chỉ tiêu chưa đạt được so với chỉ tiêu nghị quyết
của huyện uỷ,HĐND đề ra.
1.1 Công nghiệp
Gía trị công nghiệp năm 2010 đạt 31.917 triệu đồng tăng 21,4% so với

năm trước,đạt 98,7% kế hoạch.
Các sản phẩm như gạch nung tăng 11,6% gỗ xẻ tăng 35% so với năm
2009.Công nghiệp,ngành nghề trên địa bàn tiếp tục được duy trì và phát
triển.Các ngành sản xuất vật liệu xây dựng,cưa xẻ gỗ phát triển mạnh nhờ đầu tư
24


mở rộng quy mô,trang thiết bị kỹ thuật thu hút thêm việc làm cho người lao
động và tăng thêm thu nhập.
Công tác khuyến nông,phát triển các nghề truyền thống,du nhập nghề mới
được quan tâm.cơ sở hạ tầng trên địa bàn huyện ngày càng kiên cố hơn.trên địa
bàn huyện có nhà máy sản xuất đường lớn nhất miền trung,hiện nay UBND
huyện đang kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng một trung tâm thương mại tại thị
trấn Yên Thành.
1.2 Thương mại-dịch vụ
Hoạt động thương mại-dịch vụ có nhiều chuyển biến tích cực,giá trị
thương mại-dịch vụ năm 2010 đạt 149.034 triệu đồng tăng 17% so với năm
2009.
Cơ sở vật chất,hệ thống chợ được nâng cấp sữa chữa(chợ Hôm ở xã hợp
thành mới được xây dựng lại có quy mô hơn)tạo điều kiện thuận lợi cho việc
giao lưu,trao đổi hàng hoá,góp phần phục vụ tốt hơn về nhu cầu sản xuất và đời
sống của nhân dân.
1.3 Giao thông vận tải
Dịch vụ vận tải phát triển mạnh,đáp ứng nhu cầu vận tải trên địa
bàn,doanh thu ngành vận tải 4.734 triệu đồng,tăng 3,1% so với năm 2009.
Một số tuyến vận tải mới đưa vào khai thác như:Đường 22 từ chạy qua các
xã Mã Thành,Quang Thành… đã phục vụ tích cực cho phát triển kinh tế và đi lại
của một số xã miền núi.Pương tiện vận tải được nâng cấp và trang bị mới đáp
ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.Hệ thống giao thông được chú trọng
đầu tư nâng cấp,một số công trình được đư vào sủ dụng trong năm như:tuyến

đường 533 kéo dài từ xã Đô Thành đến xã Hợp Thành (25Km).Các tuyến đường
riêng thuộc địa phận các xã trong huyện đã được đổ bê tông chiếm 87%,việc đầu
tư xây dựng nâng cấp đường liên thôn,liên xá được tập trung thực hiện,phấn đầu
đến năm 2014 sẽ đạt 100% tuyến đường được rải bê tông và đường nhựa,góp
phần cải thiện bộ mặt nông thôn trên địa bàn huyện.
1.4 Xây dựng cơ bản:
Tổng mức đầu tư xây dựng cơ bản do địa phương quản lý,trong năm
2010,đạt 133.074 triệu đồng,tăng 17% so với năm trước.
Trong năm 2010 trên địa bàn huyện đã xây dựng trương THCS Phú
Thành,trường THCS Liên Thành,trạm y tế xã Công Thành,sân vận động
huyện,trường THPT Phan Đăng Lưu,xây dựng tuyến đường liên xã từ xã Nhân
Thành lên xã Vĩnh Thành.Góp phần tốt hơn nhu cầu học hành,chăm sóc sức
25