Soạn bài Cảm xúc mùa thu Đỗ Phủ

CẢM XÚC MÙA THU _Đỗ Phủ_
I/ Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Đỗ Phũ (712-770) , xuất thân trong 1 gia đình có truyền thống Nho học , sống trong nghèo khổ và chết trong bệnh
tật
- Là nhà thơ vĩ đại của TQ , được gọi là “Thi sư” , “Thi thánh”
- Nội dung thơ : niềm đồng cảm với nhân dân trong khổ nạn , chứa chang tình yêu và lòng nhân đạo
- Để lại khoảng 1500 bài , tiêu biểu như : Binh xa hành , tam lạy , tam biệt
2. Tác phẩm
a) Hoàn cảnh sáng tác
- Được sáng tác năm 766 ,khi Đỗ Phủ đang ở Quỳ Châu , sau 11 năm tha hương mà vẫn chưa có dịp trở về
- Bài thơ nằm trong chùm Thu hứng (8 bài) , Cảm xúc mùa thu là bài thứ 1
b) Bố cục : 2 phần
- 4 câu đầu : cảnh thu
- 4 câu sau : tâm trjang nhớ quê
II/ Đọc_hiểu văn bản
1. Cảnh thu
- Câu 1,2 :
+ Hình ảnh rừng phong là hình ảnh ước lệ mùa thu : màu đỏ của lá phong bị phủ bởi 1 lớp sương dày đặt
+ Núi Vu , kẽm Vu : 2 địa danh thuộc vùng thượng lưu sông Trường Giang , vốn rất hùng vĩ , hiểm trở  khi vào
thu , khí trời càng mù mịt , hiu hắt
 Cảnh thu trở nên tiêu điều , xơ xác , héo hắt , buồn thương
- Câu 3,4 :
+ Hình ảnh : sóng vọt lên đến tận cùng lưng trời , mây sà xuống giáp mặt đất âm u
 Sông nước , mây trời đảo lộn  khung cảnh trở nên âm u , hoành tráng , dữ dội
 Bức tranh vừa có chiều rộng , vừa có chiều cao ; cảnh từ rừng phong  Vu sơn , Vu giáp
+ Từ rừng phong đến cửa ải : vừa là bức tranh tâm trạng : nỗi niềm tâm sự kính đáo , đau khổ , buồn thương của
Đỗ Phũ trong những ngày tha hương
2. Nỗi lòng nhớ quê :
- Câu 5,6 :
+ Nhóm cúc : lưỡng khai (nở 2 lần) , tha nhật lệ

+ Thời gian lưu lạc của thi nhân được tính bằng mùa cúc nở
+ Phiếm chỉ đã nhiều năm trôi qua
+ Nhìn ra cúc nở biết thơi gian xa quê mà buồn rơi nước mắt : đó là giọt nước mắt của những người co xa xứ
ngày đêm canh cánh bên lòng tình cảm với quê hương
+ “Cô chu” : con thuyền lẻ loi : bóng dáng số phận đơn độc , lạc lõng của lữ khách đã buộc chặt tình yêu nhà thơ
vs cố hương
- Câu 7,8 :
+ “Giụt – thước” : không khí khẩn trương may áo rét
+ “Chày vang” : tiếng chày giặt áo dồn dập
 Quen thuộc , sinh động gợi cảm , tạo không khí rộn ràng , khẩn trương của nhịp sống con người
 Dội vào tâm hồn , đánh thức miền ký ức về quê cũ , làm cho thi nhân bồi hồi , trăn trở , rưng rứt nỗi nhớ
quê , ngậm ngùi cho thân phận hiện tại
 Mối quan hệ chặt chẽ giữa cảnh và tình ; cảnh thu – cảnh đời ; tình thu – tình đời (buồn bã , trống vắng , cô
đơn )
 Bài thơ nói lên nỗi lòng của Đỗ Phủ và cũng là tâm trạng chung của những kẻ xa quê thời loạn lạc
III/ Tổng kết :


-

Nghệ thuật : bút pháp tả cảnh ngụ tình , ngôn ngữ hàm súc , ý tại ngôn ngoại
Hình ảnh thơ gợi cảm , sinh động , mang đậm phong cách thơ Đỗ Phủ
Nội dung : bức tranh thiên nhiên mùa thu : dữ dội ,u buồn , ảm đạm
Bức tranh lòng người , nỗi nhớ quê da diết và ngậm ngùi cho thân phận