Phát triển hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại vietinbank chi nhánh 4

TR

NG

IH CM

TP. H

KHOA ÀO T O

CHÍ MINH

C BI T

KHÓA LU N T T NGHI P
NGÀNH NGÂN HÀNG

PHÁT TRI N HO T
NG THANH
TOÁN QU C T THEO PH
NG TH C
TÍN D NG CH NG T T I
VIETINBANK – CHI NHÁNH 4
SVTH: Nguy n Ng c Vân Nga
MSSV: 1154030291
Ngành: Ngân hàng
GVHD: PGS-TS. Nguy n Minh Ki u

Thành ph H Chí Minh – N m 2015

L IC M

N

Em xin g i l i c m n chân thành đ n Giáo viên h ng d n c a em là
PGS-TS. Nguy n Minh Ki u đã r t t n tình trong vi c h ng d n em t lúc hình thành
đ tài, t i nh ng b n th o c a khóa lu n t t nghi p đ em nh n ra đ c nh ng thi u
sót c a mình trong t ng câu ch c ng nh trong cách trình bày, b c c toàn bài, l i
v n s d ng đ phân tích.
Em xin c m n t t c nh ng gi ng viên đã truy n đ t cho em nh ng ki n th c
vô cùng quý giá trong su t b n n m h c đ i h c t i Khoa ào t o đ c bi t đ em có
đ c n n t ng v ng vàng hình thành nên khóa lu n t t nghi p này.
Em c ng mu n bày t lòng bi t n c a mình v i ch Nguy n Th Thúy Ki u –
giáo viên CoreBanking Thanh toán qu c t t i Trung tâm đào t o VietVictory đã t n
tình chia s cho em nh ng tình hu ng th c t trong th c hi n ho t đ ng thanh toán
qu c t c ng nh luôn s n sàng h tr gi i đáp nh ng th c m c c a em trong quá trình
th c hi n khóa lu n.
Em c ng xin c m n cô Tr n Th T Lang – phó phòng Khách hàng Doanh
nghi p và ch L i Th Ph ng Nga – nhân viên Thanh toán qu c t đã h tr em r t
nhi u trong vi c tìm hi u các nghi p v tài tr th ng m i và thanh toán qu c t t i
VietinBank – Chi nhánh 4.
L i c m n sau h t em xin g i đ n cô Ph m Th Ánh Tuy t – Phó Giám đ c
VietinBank – Chi nhánh 4, dù cô không tr c ti p h ng d n em trong công vi c nh ng
cô đã giúp đ em r t nhi u trong vi c hoàn thi n và phát tri n ý t ng cho khóa lu n
t t nghi p này.

TP H Chí Minh, ngày 2 tháng 4 n m 2015
Trân tr ng

Nguy n Ng c Vân Nga

i


NH N XÉT C A GI NG VIÊN H

NG D N

..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
TP. H Chí Minh, ngày

tháng n m 2015

ii


DANH M C CÁC T

VI T T T

NH: Ngân hàng
NHTMCP: Ngân hàng Th

ng m i C ph n

NHNNVN: Ngân hàng Nhà n

c Vi t Nam

VIETINBANK: Ngân hàng Th

ng m i C ph n Công Th

VIETINBANK – CN 4: Ngân hàng Th

ng

ng m i C ph n Công Th

ng – Chi nhánh 4

SGD: S giao d ch
KH: Khách hàng
DN: Doanh nghi p
KHCN: Khách hàng cá nhân
KHDN: Khách hàng doanh nghi p
DNNN: Doanh nghi p nhà n

c

XK: Xu t kh u
NK: Nh p kh u
XNK: Xu t nh p kh u
TTQT: Thanh toán qu c t
TDCT: Tín d ng ch ng t
L/C: Th tín d ng
VT:

n v tính

VND: Vi t Nam đ ng
USD: ô la M
GHTD/GHBL: Gi i h n tín d ng/Gi i h n b o lãnh

iii


M CL C
CH
1.1 T NG QUAN V HO T
1.2 LÝ DO CH N

NG 1: GI I THI U
NG TTQT C A NGÂN HÀNG.............................. 1

TÀI.......................................................................................... 2

1.3 M C TIÊU VÀ CÂU H I NGHIÊN C U ........................................................... 3

1.3.1 M c tiêu nghiên c u ...................................................................................... 3
1.3.2 Câu h i nghiên c u ........................................................................................ 3
1.4 PH

NG PHÁP NGHIểN C U .......................................................................... 4

1.5 PH M VI NGHIÊN C U ..................................................................................... 4
1.6 K T C U C A KHÓA LU N ............................................................................. 4
K T LU N CH
CH

NG 1 ............................................................................................ 4

NG 2: T NG QUAN V PHÁT TRI N HO T
NG THANH TOÁN
QU C T THEO PH
NG TH C TÍN D NG CH NG T T I
NGỂN HÀNG TH
NG M I

2.1 HO T
2.1.1

NG THANH TOÁN QU C T ............................................................ 5
c đi m c a ho t đ ng TTQT ..................................................................... 6

2.1.2 Vai trò c a ho t đ ng TTQT ......................................................................... 7
2.2 PH

NG TH C TÍN D NG CH NG T .......................................................... 9

2.2.1 Các bên tham gia ph
2.2.2

u nh

c đi m c a ph

ng th c TDCT ......................................................... 10
ng th c TDCT ..................................................... 11

2.3 PHÁT TRI N HO T
NG THANH TOÁN QU C T THEO PH NG
TH C TÍN D NG CH NG T T I NGÂN HÀNG TH NG M I ..................... 12
2.3.1 Các ch tiêu đánh giá s phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT
t i NHTM .................................................................................................................. 13
2.3.2 Các nhân t nh h ng đ n s phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c
TDCT t i NHTM ....................................................................................................... 14
K T LU N CH
CH
PH

NG 2 .......................................................................................... 17

NG 3: TH C TR NG HO T
NG THANH TOÁN QU C T THEO
NG TH C TÍN D NG CH NG T T I VIETINBANK– CHI NHÁNH 4

3.1 GI I THI U V VIETINBANK – CN4.............................................................. 18
3.1.1 Quá trình hình thành và phát tri n c a VietinBank – CN4 ............................ 18

iv


3.1.2 Mô hình ho t đ ng kinh doanh c a VietinBank – CN4................................. 18
3.1.3 K t qu ho t đ ng kinh doanh c a VietinBank – CN4 trong giai đo n
2011-2014 ................................................................................................................. 20
3.2 T NG QUAN V
HO T
NG THANH TOÁN QU C T
T I
VIETINBANK – CN4 ............................................................................................... 21
3.2.1 Ch c n ng, nhi m v và c c u t ch c c a b ph n TTQT ......................... 21
3.2.2 V n b n pháp lý, quy đ nh đi u ch nh .......................................................... 22
it

3.2.3

ng đ

c VietinBank – CN4 cung c p các d ch v TTQT .................. 24

3.2.4 Quy n và trách nhi m c a VietinBank – CN4 khi th c hi n các nghi p v
TTQT ........................................................................................................................ 24
3.2.5 Tình hình ho t đ ng TTQT t i VietinBank – CN4........................................ 25
3.3 HO T
CH NG T

NG THANH TOÁN QU C T THEO PH NG TH C TÍN D NG
T I VIETINBANK – CHI NHÁNH 4 ................................................. 28

3.3.1 Th c tr ng thanh toán L/C t i VietinBank – CN4 ......................................... 28
3.3.2 Nh ng r i ro trong ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT t i
VietinBank – CN4 ..................................................................................................... 33
K T LU N CH
CH

NG 3 .......................................................................................... 34

NG 4: GI I PHÁP PHÁT TRI N HO T
NG THANH TOÁN QU C
T THEO PH
NG TH C TÍN D NG CH NG T T I
VIETINBANK – CHI NHÁNH 4

4.1 ÁNH GIÁ S PHÁT TRI N HO T
NG THANH TOÁN QU C T THEO
PH NG TH C TÍN D NG CH NG T T I VIETINBANK – CN4 .................. 35
4.1.1 Thành t u ..................................................................................................... 35
4.1.2 H n ch và nguyên nhân .............................................................................. 40
4.2

NH H

NG PHÁT TRI N C A VIETINBANK .......................................... 43

4.2.1

nh h

ng chi n l

4.2.2

nh h

ng phát tri n ho t đ ng TTQT ....................................................... 43

c phát tri n trung và dài h n ....................................... 43

4.3 GI I PHÁP PHÁT TRI N HO T
PH NG TH C TÍN D NG CH NG T

NG THANH TOÁN QU C T THEO
T I VIETINBANK – CN4 .................. 44

4.4 KI N NGH PHÁT TRI N HO T
PH NG TH C TÍN D NG CH NG T

NG THANH TOÁN QU C T THEO
............................................................. 47

4.4.1 Ki n ngh đ i v i VietinBank....................................................................... 47
v


4.4.2 Ki n ngh đ i v i Chính ph ........................................................................ 49
4.4.3 Ki n ngh đ i v i Ngân hàng Nhà n
K T LU N CH

c ....................................................... 50

NG 4 .......................................................................................... 51

K T LU N .............................................................................................................. 52

vi


DANH M C B NG
S hi u
b ng

Tên b ng

Trang

3.1

K t qu ho t đ ng kinh doanh c a VietinBank – CN4 trong giai
đo n 2011-2014

20

3.2

T c đ t ng tr ng qua các n m c a VietinBank – CN4 trong
giai đo n 2011-2014

20

3.3

Doanh s thanh toán XNK và phí t i VietinBank – CN4

25

3.4

Doanh s và s l

29

3.5

Doanh s phát hành L/C NK và doanh s thanh toán L/C NK

30

3.6

Doanh s và s l

32

3.7

T c đ
t ng doanh
VietinBank – CN4

4.1

Doanh s thanh toán XNK t i VietinBank – CN4

35

4.2

Doanh s thanh toán XNK theo ph

37

4.3

S l

ng L/C NK t i VietinBank – CN4

ng L/C XK t i VietinBank – CN4
s

và

s

l

ng

L/C

ng th c TDCT

ng ngân hàng đ i lý c a m t s ngân hàng

XK

t i

32

38

vii


DANH M C HÌNH
S hi u
hình

Tên hình

Trang

3.1

C c u t ch c VietinBank–CN4

19

3.2

Tình hình thanh toán XNK t i VietinBank – CN4

26

3.3

Phí d ch v t i VietinBank – CN4

26

3.4

Doanh s và s l

29

3.5

T tr ng doanh s thanh toán L/C NK trong t ng doanh s phát
hành L/C NK

31

3.6

Doanh s và s l

32

4.1

T tr ng thanh toán XNK theo t ng ph
VietinBank – CN4

4.2

T tr ng thanh toán XNK theo ph

ng L/C NK t i VietinBank – CN4

ng L/C XK t i VietinBank – CN4

ng th c thanh toán t i

ng th c TDCT

36

37

viii


CH

NG 1:

GI I THI U

1.1
T NG QUAN V HO T
QU C T C A NGÂN HÀNG

NG THANH TOÁN

N n kinh t th tr ng đ nh h ng xã h i ch ngh a c a Vi t Nam đã tr i qua
bi t bao th ng tr m, sau nhi u n l c và c g ng c a c m t dân t c,Vi t Nam đang
t ng b c h i nh p, không ng ng đi lên b t k p trình đ c a khu v c và th gi i. S
phát tri n này đã đ c ghi nh n b ng nh ng thành qu đáng t hào, Vi t Nam tr
thành thành viên chính th c c a T ch c Th ng m i Th gi i (WTO) vào ngày 7
tháng 11 n m 2006, đang t ng b c hoàn thành vi c đàm phán Hi p đ nh
i tác
xuyên Thái Bình D ng (TPP), các hi p đ nh th ng m i t do (FTA) th h m i v i
Liên minh Châu Âu (EU), Hàn Qu c và Liên minh Thu quan (Nga, Belarus và
Kazakhstan). Nh ng hi p đ nh này khi hoàn thành s là c h i đ Vi t Nam h i nh p
sâu h n vào n n kinh t th gi i, giúp n c ta cân b ng đ c quan h th ng m i v i
các khu v c th tr ng tr ng đi m và ti p c n đ c nh ng th tr ng r ng l n, giàu
m nh nh M , Nh t B n, Cananda v i thu nh p kh u b ng 0%. S phát tri n không
ng ng ngh trong ho t đ ng giao th ng gi a các qu c gia v i nhau trong b i c nh h i
nh p kinh t qu c t , toàn c u hóa n n kinh t th gi i s hình thành nh ng n n t ng
vô cùng quan tr ng và m ra m t k nguyên m i thúc đ y s phát tri n c a ho t đ ng
thanh toán qu c t .
Thanh toán qu c t là m t lo i hình d ch v liên quan đ n tài s n ngo i b ng
c a ngân hàng, khi th c hi n ho t đ ng này, ngân hàng đã gián ti p m r ng ho t đ ng
tín d ng, phát tri n kinh doanh ngo i t , b o lãnh và chi t kh u ch ng t trong th ng
m i qu c t . Trên c s đó, ho t đ ng thanh toán qu c t đã góp ph n gia t ng doanh
thu c a ngân hàng, m r ng th ph n và t o d ng nên s c m nh th ng hi u c a t ng
ngân hàng. Bên c nh đó, ho t đ ng này còn làm t ng tính thanh kho n cho ngân hàng

vì khi th c hi n các nghi p v thanh toán qu c t , ngân hàng có th s d ng ngu n
ti n ký qu c a doanh nghi p đ c p tín d ng cho các doanh nghi p khác ho c kinh
doanh ngo i t .
M t u đi m không th không đ c p đ n khi tham gia ho t đ ng thanh toán
qu c t chính là vi c các ngân hàng s m r ng m i quan h đ i lý v i nh ng ngân
hàng n c ngoài, giúp ngân hàng trong n c có c h i ti p c n v i nh ng công ngh
hi n đ i khi t t c nh ng nghi p v này gi a các ngân hàng v i nhau đ u đ c x lý
qua h th ng, nh đó ho t đ ng xu t nh p kh u đ c di n ra nhanh chóng, an toàn và
hi u qu .

1


Ch

1.2

LÝ DO CH N

ng 1: Gi i thi u

TÀI

Ý th c đ c t m quan tr ng c a mình khi đóng vai trò là t ch c trung gian
cung c p nh ng d ch v thanh toán ti n ích đa d ng, góp ph n làm cho ho t đ ng xu t
nh p kh u di n ra nhanh chóng và hi u qu , hi n nay các ngân hàng đang không
ng ng hoàn thi n và phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t b ng nh ng ph ng án c
th trong chi n l c kinh doanh phù h p v i th m nh trong m ng l i đ i lý c a t ng
ngân hàng.
Là m t Ngân hàng th ng m i l n, gi vai trò quan tr ng tr c t c a ngành

Ngân hàng, VietinBank luôn ph n đ u v n lên nh m th hi n s m nh c a mình là
ngân hàng s m t c a h th ng ngân hàng Vi t Nam cung c p s n ph m d ch v tài
chính ngân hàng hi n đ i, ti n ích, đ t tiêu chu n qu c t . Trong nhi u n m qua,
VietinBank nói chung và VietinBank – Chi nhánh 4 nói riêng đã không ng ng nghiên
c u c i ti n các s n ph m, d ch v hi n có và phát tri n các s n ph m m i nh m đáp
ng cao nh t nhu c u c a khách hàng v i ph ng châm khách hàng là trung tâm trong
m i ho t đ ng c a VietinBank.
Hòa cùng v i xu h ng h i nh p, VietBank – Chi nhánh 4 đã không ng ng t o
đi u ki n cho các doanh nghi p n m b t nh ng c h i thu n l i bên ngoài đ thúc đ y
xu t kh u c ng nh đ m b o cho ho t đ ng thanh toán c a doanh nghi p nh p kh u
đ c di n ra nhanh chóng, cung c p ngu n nguyên li u đ u vào k p th i cho s n xu t
kinh doanh, chính đi u này s l i gián ti p t o đi u ki n và góp ph n th c hi n đúng
ch tr ng khuy n khích c a Chính ph cho ho t đ ng xu t kh u.
th c hi n t t t t
c nh ng m c tiêu đ ra, VietinBank – Chi nhánh 4 trong giai đo n m i đã chú tr ng
phát tri n, nâng cao hi u qu ho t đ ng c a m ng thanh toán qu c t – m t b ph n
đem l i ngu n thu n đ nh cho chi nhánh th i gian v a qua. Nh nh ng đi m m i
trong vi c chuy n d ch c c u kinh doanh c a VietinBank – Chi nhánh 4, ho t đ ng
thanh toán qu c t đ c bi t là thanh toán xu t nh p kh u theo ph ng th c tín d ng
ch ng t trong nh ng n m g n đây ngày càng đ c a chu ng vì nh ng u đi m v t
tr i c a nó so v i các ph ng th c thanh toán khác, th hi n qua các con s t ng
tr ng n t ng. Dù c ng qua quá trình nghiên c u k l ng đi sâu vào t ng quy trình
và rút kinh nghi m t t ng l n th c hi n nghi p v v i t ng đ i t ng doanh nghi p
c th , VietinBank – Chi nhánh 4 v n ch a đ ra đ c nh ng gi i pháp th c s hi u
qu nh m m r ng ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t
và t o d ng th ng hi u m nh m v thanh toán xu t nh p kh u nh m t s ngân hàng
th ng m i khác. Vì v y, em ch n đ tài “Phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t theo
ph ng th c tín d ng ch ng t t i VietinBank – Chi nhánh 4” đ th c hi n khóa lu n
t t nghi p c a mình.

2


Ch

1.3

ng 1: Gi i thi u

M C TIÊU VÀ CÂU H I NGHIÊN C U

1.3.1 M c tiêu nghiên c u
có th đ a ra đ c nh ng gi i pháp c th nh m phát tri n ho t đ ng thanh
toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i VietinBank – Chi nhánh 4, m c
tiêu c a khóa lu n này bao g m:
 H th ng hóa nh ng khái ni m c b n v ho t đ ng thanh toán qu c t nói
chung và thanh toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t nói riêng.

a ra đ c nh ng ch tiêu đánh giá s phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t
theo ph ng th c tín d ng ch ng t đ ng th i tìm ra nh ng nhân t nh h ng
đ n s phát tri n này.

ánh giá đ c hi u qu c ng nh s phát tri n c a ho t đ ng thanh toán qu c
t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i VietinBank – Chi nhánh 4 thông qua
vi c phân tích nh ng s li u chi ti t v doanh s thanh toán xu t nh p kh u c a
nghi p v th tín d ng, đ a ra đ c nh ng so sánh v i hai nghi p v chuy n
ti n và nh thu trong giai đo n 2011-2014. Nh ng nh n đ nh này s góp ph n
kh ng đ nh t m quan tr ng c a nghi p v tín d ng ch ng t t i VietinBank –
Chi nhánh 4.


xu t các gi i pháp kh c ph c nh ng h n ch trong th c tr ng ho t đ ng
thanh toán qu c t t i ngân hàng đ góp ph n phát tri n ho t đ ng thanh toán
qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i VietinBank – Chi nhánh 4.

1.3.2 Câu h i nghiên c u
có th đ t đ c nh ng m c tiêu nêu trên, đ tài đi sâu vào tìm hi u v n đ
nghiên c u v i nh ng câu h i c th nh sau:
 Nh ng khái ni m c n thi t đ c nêu ra trong đ tài nghiên c u “Phát tri n ho t
đ ng thanh toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i VietinBank –
Chi nhánh 4”?
 Nh ng ch tiêu đánh giá s phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph ng
th c tín d ng ch ng t ?
 Nh ng nhân t nh h ng đ n s phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t theo
ph ng th c tín d ng ch ng t ?
 Ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i
VietinBank – Chi nhánh 4 đã phát tri n nh th nào?
 Nh ng gi i pháp nào đ phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph ng
th c tín d ng ch ng t t i VietinBank – Chi nhánh 4?
3


Ch

1.4

PH

ng 1: Gi i thi u

NG PHÁP NGHIÊN C U

tài nghiên c u đi sâu vào tìm hi u, thu th p s li u th c p, th ng kê s li u
qua các n m t báo cáo ho t đ ng kinh doanh c a VietinBank – Chi nhánh 4 và nh ng
báo cáo n i b c a b ph n thanh toán qu c t . Sau đó, nh ng s li u này s đ c x
lý b ng vi c t ng h p, tính toán, phân tích và so sánh s bi n đ ng theo th i gian qua
các n m t 2011 đ n 2014 th hi n d i d ng b ng và bi u đ đ có th đ a ra đ c
nh ng đánh giá, nh n xét v hi u qu ho t đ ng nghi p v tín d ng th c a chi nhánh
và đ ra đ c nh ng gi i pháp nh m phát tri n ho t đ ng này.

1.5

PH M VI NGHIÊN C U

VietinBank – Chi nhánh 4 th c hi n kinh doanh t t c các ho t đ ng đa d ng
c a VietinBank và đ t đ c nh ng thành tích r t n i b t trong h th ng. Tuy nhiên,
v i th i gian tìm hi u tình hình th c t có h n, đ tài nghiên c u ch đi sâu tìm hi u v
ho t đ ng c a b ph n thanh toán qu c t v i ph ng th c tín d ng ch ng t đang
đ c nhi u khách hàng a chu ng t i VietinBank – Chi nhánh 4 trong giai đo n
2011-2014.

1.6

K T C U C A KHÓA LU N

hoàn thành t t nh ng m c tiêu đã đ t ra c a đ tài nghiên c u “Phát tri n
ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i VietinBank – Chi
nhánh 4”, khóa lu n đ c th c hi n v i b n ch ng c th :
Ch

ng 1: Gi i thi u

Ch ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph
d ng ch ng t t i Ngân hàng th ng m i
Ch ng 3: Th c tr ng ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph
t t i VietinBank – Chi nhánh 4

ng th c tín d ng ch ng

Ch ng 4: Gi i pháp phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t theo ph
d ng ch ng t t i VietinBank – Chi nhánh 4
K T LU N CH

ng th c tín

ng th c tín

NG 1

Qua ch ng 1, khóa lu n đã nêu đ c t ng quan v v n đ nghiên c u, lý do
ch n đ tài c ng nh th hi n rõ đ c nh ng m c tiêu qua nh ng câu h i nghiên c u.
Bên c nh đó, ch ng này đã trình bày tóm t t nh ng ph ng pháp nghiên c u đ c áp
d ng trong ph m vi gi i h n c th và k t c u b n ch ng c a khóa lu n.

4


CH
NG 2:
T NG QUAN V PHÁT TRI N
HO T

NG THANH TOÁN QU C T THEO
PH
NG TH C TÍN D NG CH NG T T I
NGỂN HÀNG TH
NG M I
2.1

HO T

NG THANH TOÁN QU C T

Tr i qua nh ng giai đo n phát tri n c a nhân lo i, d a vào nh ng đ c tr ng v
tài nguyên thiên nhiên, đi u ki n đ a lý và th m nh v công ngh , trình đ khoa h c
k thu t mà b n thân các n c đã có th s n xu t ra đ c nh ng lo i hàng hóa, d ch v
mang đ m b n s c riêng c a t ng dân t c. Khi nh ng hàng hóa trong n c không đ
đáp ng nhu c u c a ng i dân do b n thân qu c gia không th s n xu t ra đ c, ho c
s n xu t ra nh ng s n ph m kém c v ch t l ng l n s l ng, thì lúc này vi c trao
đ i hàng hóa không th ch di n ra trong ph m vi c a m t qu c gia mà các n c đã
d n m c a và trao đ i hàng hóa v i nhau. Nh ng ho t đ ng giao th ng nh v y
ngày càng m r ng ra không ch v i các n c láng gi ng, mà còn v i m i qu c gia
trên th gi i. Các th ng nhân khi mua bán hàng hóa v i nhau s g p không ít khó
kh n v ngôn ng , ngo i t s d ng c ng nh pháp lu t riêng c a t ng đ t n c. Vì
th mà ho t đ ng thanh toán lúc này không th ti n hành tr c ti p mà ph i qua m t
trung gian thanh toán đó chính là ngân hàng v i m ng l i đ i lý ph r ng trên ph m
vi toàn th gi i. Nh v y, ho t đ ng thanh toán qu c t đã t ng b c hình thành và
phát tri n, theo th i gian đã tr thành m t ho t đ ng quan tr ng trong nh ng d ch v
mà ngân hàng cung c p cho các doanh nghi p xu t nh p kh u.
Tr m Th Xuân H ng đ nh ngh a TTQT là quá trình th c hi n các kho n thu
chi ti n t qu c t thông qua h th ng ngân hàng trên th gi i nh m ph c v cho các
m i quan h trao đ i qu c t phát sinh gi a các n c v i nhau.

TTQT đã ra đ i t lâu nh ng ho t đ ng này ch m i phát tri n m nh vào cu i
th k 20 khi mà kh i l ng mua bán, đ u t và chuy n ti n qu c t ngày càng t ng,
t đó làm cho kh i l ng các giao d ch TTQT qua ngân hàng c ng không ng ng t ng
theo. Ho t đ ng TTQT đã thúc đ y quá trình xu t nh p kh u di n ra nhanh chóng và
thu n ti n h n, vì khi các doanh nghi p c a nh ng qu c gia khác nhau không th tr c
ti p thanh toán hàng hóa d ch v v i nhau, thì chính ph ng th c thanh toán hi n đ i
qua trung gian ngân hàng v i th m nh c a các đ nh ch tài chính này là m ng l i đ i
lý r ng kh p n m châu. Khi ho t đ ng TTQT càng phát tri n do nh ng ti n ích mà nó
mang l i k t h p v i ho t đ ng xu t nh p kh u ngày càng đ c khuy n khích, các
ngân hàng lúc này mu n t o v th c nh tranh trong toàn h th ng l i không ng ng m
5


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

r ng m ng l i ngân hàng đ i lý, đi u này không nh ng kh ng đ nh ch đ ng c a
chính ngân hàng mà l i ti p t c chu trình thúc đ y tr c ti p ho t đ ng TTQT c ng nh
gián ti p t o đi u ki n thu n l i cho th ng m i qu c t .

2.1.1

c đi m c a ho t đ ng thanh toán qu c t

Ho t đ ng TTQT có nh ng đi m đ c tr ng nh sau:
Do các ch th tham gia vào ho t đ ng TTQT các qu c gia khác nhau nên
ho t đ ng này luôn di n ra trên ph m vi toàn c u, ph c v các giao d ch m u d ch và

phi m u d ch thông qua m ng l i ngân hàng th gi i.
TTQT khác v i thanh toán n i đ a vì ho t đ ng này liên quan đ n vi c trao đ i
ti n t gi a các qu c gia v i nhau. Khi doanh nghi p ký k t nh ng h p đ ng ngo i
th ng, h đã ph i th a thu n v i nhau s l y đ ng ti n nào làm đ ng ti n thanh toán
sao cho h n ch nh t r i ro v t giá và r i ro lãi su t. Do đó, khái ni m t giá luôn
đ c đ c p đ n trong h p đ ng ngo i th ng và lo i ngo i t mà các bên th a thu n
c ng đ c th hi n rõ trong h p đ ng ngo i th ng. Trên th c t , nh ng đ ng ti n
đ c s d ng ph bi n nh t trong ho t đ ng ngo i th ng là đ ng ô la M (USD),
đ ng ti n chung Châu Âu (EUR), đ ng Yên Nh t (JPY), đ ng b ng Anh (GBP). Do s
đa d ng trong vi c l a ch n lo i ngo i t thanh toán nên b n thân các doanh nghi p
luôn ph i chú tr ng phòng ng a r i ro t giá. Trong nh ng tr ng h p nh v y h có
th s d ng các nghi p v phái sinh ho c t i thi u hóa r i ro qua th tr ng ti n t .
Ti n t trong TTQT th ng không ph i là ti n m t, khi đó, vi c thanh toán ph i
s d ng các ph ng ti n TTQT ph bi n nh h i phi u th ng m i, k phi u, séc và
th ngân hàng. Vì th , b n ch t TTQT chính là các nghi p v ngân hàng qu c t ,
chúng đ c hình thành và phát tri n trên c s h p đ ng ngo i th ng và các trao đ i
ti n t qu c t .
Ho t đ ng thanh toán gi a các n c đ u đ c ti n hành qua trung gian ngân
hàng và ph m vi thanh toán r ng nên ngân hàng các qu c gia ph i có quan h đ i lý
v i nhau và ph i là thành viên c a h th ng ngân hàng toàn c u SWIFT.
TTQT ch u s chi ph i c a pháp lu t c a t ng qu c gia nói riêng và h th ng
pháp lu t qu c t nói chung. Do đó, tr c khi tham gia vào ho t đ ng TTQT, bên c nh
hi u bi t rõ v t p quán th ng m i qu c t , b n thân ngân hàng và các doanh nghi p
xu t nh p kh u đã ph i ch đ ng tìm hi u pháp lu t n c b n c ng nh nh ng đ c
tr ng v chính sách kinh t c a t ng qu c gia đ tránh g p ph i nh ng tr ng h p
đáng ti c x y ra.
TTQT đòi h i trình đ chuyên môn, kh n ng ngo i ng và công ngh t ng
x ng v i trình đ qu c t . Vì nh ng nghi p v th c hi n trong ho t đ ng này s d ng
ngôn ng ch y u là ti ng anh v i ph ng th c hi n đ i qua h th ng ngân hàng toàn
6

Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

c u SWIFT, nên nh ng chuyên viên TTQT luôn ph i không ng ng nâng cao ki n th c
c a mình đ có th v ng vàng h n trong x lý m i tình hu ng có th x y ra các
nghi p v c th c ng nh h n ch t i đa r i ro cho ngân hàng và c khách hàng.

2.1.2 Vai trò c a ho t đ ng thanh toán qu c t
Nh ng đ c đi m n i b t trên c a TTQT đã làm cho ho t đ ng này đóng m t vai
trò nh t đ nh đ i v i n n kinh t , ngân hàng th ng m i và các doanh nghi p xu t
nh p kh u, c th là:
i v i n n kinh t
TTQT đã góp ph n bôi tr n và thúc đ y xu t nh p kh u b i vì ho t đ ng giao
th ng gi a các n c di n ra đ c là nh s thu n ti n và phát tri n v t b c c a ho t
đ ng thanh toán. Trong quá trình l u thông hàng hóa, TTQT là khâu cu i cùng nên
n u ho t đ ng thanh toán đ c th c hi n nhanh chóng và liên t c, s làm cho toàn b
quy trình xu t nh p kh u di n ra thu n l i, giúp các doanh nghi p thu h i v n nhanh.
Chính s h tr này đã t o đ ng l c cho ho t đ ng xu t nh p kh u c a các qu c gia.
TTQT c ng góp ph n bôi tr n và thúc đ y đ u t n c ngoài. Nh đã đ c p
trên, ho t đ ng TTQT đóng vai trò quan tr ng trong s phát tri n c a ho t đ ng xu t
nh p kh u. Lúc này, khi nhà đ u t n c ngoài nh n th y h đ c h tr r t nhi u t
ngân hàng th ng m i không ch v ph ng ti n, cách th c thanh toán mà còn v t p
quán qu c t …, h đã m nh d n đ u t vào th tr ng Vi t Nam không ch đ ph c v
nhu c u c a chính ng i dân n c h mà còn xu t kh u tr c ti p ra kh p các qu c gia
trên th gi i. Bên c nh đó, mu n th c hi n ho t đ ng thanh toán này ph i qua m ng

l i ngân hàng đ i lý đang không ng ng đ c m r ng, chính đi u này đã làm cho
ngân hàng th ng m i c a n c ta đ c bi t đ n nhi u n c trên th gi i. Các ngân
hàng n c ngoài lúc này s m nh d n h n trong vi c đ u t vì h có c h i đ c bi t
đ n các s n ph m d ch v chính c ng nh th m nh c a t ng ngân hàng th ng m i
c a n c ta. Vai trò này đ c th hi n r t rõ ràng thông qua ho t đ ng đ u t c a các
ngân hàng n c ngoài vào ngân hàng th ng m i n c ta không ng ng gia t ng.
TTQT t ng c ng thu hút ki u h i. B i chính nh vai trò thúc đ y xu t nh p
kh u và đ u t n c ngoài, ho t đ ng TTQT đã góp ph n thu hút ki u h i qua các
thanh toán m u d ch d a trên c s hàng hóa xu t nh p kh u và các d ch v th ng
m i cung ng cho n c ngoài, và các thanh toán ph m u d ch nh vi c thanh toán cho
chi phí c a các c quan ngo i giao n c ngoài, tr c p c a cá nhân n c ngoài cho
cá nhân trong n c.
Cu i cùng, TTQT đã th hi n vai trò r t quan tr ng trong vi c thúc đ y th
tr ng tài chính h i nh p qu c t . Nh t t c nh ng ch c n ng mà TTQT đã th hi n
trong ho t đ ng xu t nh p kh u, đ u t n c ngoài đã t o thành m t vòng tu n hoàn
7


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

thúc đ y s thành công trong h i nh p th tr ng tài chính qu c t c a n c ta. i u
này đ c th hi n rõ ràng khi Vi t Nam t ng b c hoàn thành nh ng b c cu i cùng
đ gia nh p C ng đ ng kinh t ASEAN (AEC), c ng nh ký k t nh ng hi p đ nh
th ng m i t do (FTA) v i Liên minh Châu Âu (EU), Hàn Qu c và Liên minh Thu
quan (Nga, Belarus và Kazakhstan).
i v i ngơn hƠng th

ng m i

TTQT t ng c ng và h tr nghi p v kinh doanh ngo i t . Do luôn ph i đ i
m t v i r i ro t giá trong ho t đ ng xu t nh p kh u, b n thân doanh nghi p không
ng ng tìm ra nh ng gi i pháp t i u nh t đ gi m thi u r i ro này. Chính đi u này góp
ph n thúc đ y s phát tri n c a ho t đ ng kinh doanh ngo i t - khi ngân hàng th ng
m i đóng vai trò là đ nh ch tài chính cung c p cho doanh nghi p các công c phòng
ng a r i ro nh s d ng h p đ ng k h n, hoán đ i, quy n ch n, t ng lai v i m t
kho n phí c đ nh ph thu c vào t ng lo i k h n và ngo i tê s d ng.
TTQT c ng góp ph n t ng c ng và h tr nghi p v tài tr xu t nh p kh u.
Trong quá trình th c hi n ngh a v thanh toán, doanh nghi p xu t nh p kh u r t c n
đ n s h tr c a ngân hàng. C th nh vi c chi t kh u b ch ng t cho doanh
nghi p xu t kh u khi h có th xu t trình b ch ng t phù h p theo đúng quy đ nh
trong th tín d ng, đ i l i ngân hàng s nh n đ c m t kho n phí t ng x ng. Hay
doanh nghi p nh p kh u c ng đ c ngân hàng cung c p cho d ch v b o lãnh đ th c
hi n ngh a v tài chính thay cho phía nh p kh u khi h không th c hi n ho c th c hi n
không đúng ngh a v đã cam k t v i nhà xu t kh u. Nh ng nghi p v tài tr th ng
m i nh v y v a t o thu n l i cho doanh nghi p đ h có kh n ng quay vòng v n
nhanh, đáp ng t t cho chu trình s n xu t kinh doanh ti p theo, v a giúp cho h ti t
ki m đ c kho n vay v n đáng k , v a có thêm ngu n tài tr cho nhu c u v n l u
đ ng. Ngân hàng ngoài vi c thu đ c m t kho n phí t b o lãnh còn kh ng đ nh và
nâng cao v th c a mình trong n c và trên th gi i.
TTQT t ng c ng và h tr nghi p v tín d ng c ng nh các d ch v ngân hàng
khác. Khi doanh nghi p không th thanh toán các h p đ ng nh p kh u b ng v n t có
thì ngân hàng s cho khách hàng vay qua các ph ng th c đa d ng nh cho vay t ng
l n, cho vay theo h n m c ho c cho vay theo d án đ u t … i u này s t o l i th
cho ngân hàng khi chính b n thân h đã thu hút đ c m t l ng khách hàng ti m n ng
s n có, ti t ki m th i gian cho công tác th m đ nh, góp ph n t o thêm thu nh p cho
ngân hàng.

TTQT góp ph n t o ra thu nh p cho ngân hàng. V
trong vi c thu ti n, các ngân hàng th ng m i không ch
hàng trong các giao d ch thanh toán mà còn t v n cho h
h n ch r i ro trong quan h thanh toán v i đ i tác n

i s y thác c a khách hàng
b o v quy n l i c a khách
nh m t o nên s tin t ng,
c ngoài. Ho t đ ng TTQT
8


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

không ch đem l i ngu n thu d ch v khi t ng phí thu đ c t ho t đ ng TTQT góp
ph n không nh vào thu nh p c a ngân hàng, mà còn t ng c ng ngu n v n, đa d ng
hóa các d ch v t o nên v th , c ng c uy tín v ng ch c c a các ngân hàng n c ta
trên th tr ng tài chính qu c t .
i v i doanh nghi p xu t nh p kh u
TTQT có tác d ng khuy n khích các doanh nghi p kinh doanh xu t nh p kh u
m r ng quan h giao th ng v i các n c trên toàn th gi i, t ng kh i l ng c ng
nh ch t l ng hàng hóa giao d ch. Ho t đ ng xu t nh p kh u phát tri n s t o đ ng
l c cho b n thân các doanh nghi p khi h ph i làm ra nh ng s n ph m mang tính c nh
tranh cao đ đáp ng yêu c u ngày càng kh t khe c a các n c b n, th ng hi u c a
chính doanh nghi p trên tr ng qu c t s ngày càng đ c kh ng đ nh.

2.2

PH

NG TH C TÍN D NG CH NG T

Các ph ng th c TTQT ch y u các ngân hàng th ng m i hi n nay là
chuy n ti n b ng đi n (T/T), nh thu, tín d ng ch ng t (L/C). Trong ba ph ng th c
trên, ph ng th c TDCT đang ngày càng đ c khách hàng a chu ng vì nó th hi n
cam k t thu đ c ti n t phía ngân hàng cho nhà xu t kh u c ng nh nhà nh p kh u
đ c đ m b o r ng ch khi nào ng i bán đáp ng đ y đ các đi u kho n c a L/C thì
vi c thanh toán m i đ c th c hi n.
“TDCT là ph ng th c thanh toán trong đó m t ngân hàng theo yêu c u c a
khách hàng cam k t s tr m t s ti n nh t đ nh cho ng i th h ng ho c ch p nh n
h i phi u do ng i này ký phát trong ph m vi s ti n đó n u ng i này xu t trình đ c
b ch ng t thanh toán phù h p v i nh ng quy đ nh nêu ra trong th tín d ng. Di n
đ t m t cách đ n gi n h n, ph ng th c TDCT là m t s th a thu n mà trong đó m t
ngân hàng (ngân hàng m th tín d ng) đáp ng nh ng nhu c u c a khách hàng
(ng i xin m th tín d ng) cam k t hay cho phép ngân hàng khác chi tr ho c ch p
nh n nh ng yêu c u c a ng i h ng l i khi nh ng đi u ki n và đi u kho n quy đ nh
trong th tín d ng đ c th c hi n đúng và đ y đ .” (Tr n Hoàng Ngân và Nguy n
Minh Ki u, 2008, tr.301)
Khái ni m trên cho ta th y r ng tín d ng th hay còn g i là th tín d ng là v n
b n quan tr ng nh t trong ph ng th c thanh toán TDCT.
“Th tín d ng (Letter of Credit) g i t t là L/C là v n b n pháp lý trong đó m t
ngân hàng theo yêu c u c a khách hàng đ ng ra cam k t s tr cho ng i th h ng
m t s ti n nh t đ nh n u ng i này xu t trình b ch ng t phù h p v i nh ng quy
đ nh đã nêu trong v n b n đó” (Tr n Hoàng Ngân và Nguy n Minh Ki u, 2008, tr.302)

9

Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

2.2.1 Các bên tham gia ph

ng th c TDCT t i NHTM

ng th c tín d ng ch ng t

Khái ni m TDCT nêu trên đã th hi n rõ các bên tham gia trong ph
TDCT g m có:
Ng

i xin m th tín d ng (Applicant) là nhà nh p kh u hay ng

Ng

ih

ng th c

i mua.

ng l i th tín d ng (Beneficiary) là nhà xu t kh u hay ng

i bán.

Ngân hàng phát hành th tín d ng (The issuing bank) là ngân hàng đ i di n cho
nhà nh p kh u, cung c p tín d ng cho nhà nh p kh u, th ng đ c hai bên nh p kh u
và xu t kh u th a thu n, l a ch n và đ c quy đ nh trong h p đ ng th ng m i. N u
ch a có s quy đ nh tr c thì nhà nh p kh u có quy n l a ch n. (Tr n Hoàng Ngân và
Nguy n Minh Ki u, 2008)
Ngân hàng thông báo th tín d ng (The advising bank) là ngân hàng t i n c
ng i th h ng, đ m b o và đ i di n quy n l i cho nhà xu t kh u, thông báo cho h
bi t là th tín d ng đã đ c m .
Theo Tr n Hoàng Ngân, ngoài các bên tham gia v a đ c p trên đây còn có th
có các ngân hàng khác tham gia trong ph ng th c thanh toán này:
Ngân hàng xác nh n (The confirming bank) là ngân hàng xác nh n trách nhi m
c a mình s cùng ngân hàng m th tín d ng b o đ m vi c tr ti n cho ng i xu t
kh u trong tr ng h p ngân hàng m th tín d ng không đ kh n ng thanh toán.
Ngân hàng xác nh n có th v a là ngân hàng thông báo th tín d ng hay là m t ngân
hàng khác do ng i xu t kh u yêu c u. Th ng là m t ngân hàng l n, có uy tín trên
th tr ng tín d ng và tài chính qu c t .
Ngân hàng thanh toán (The paying bank) có th là ngân hàng m th tín d ng
ho c có th là ngân hàng khác đ c ngân hàng m th tín d ng ch đ nh thay mình
thanh toán tr ti n hay chi t kh u h i phi u cho ng i xu t kh u.
Ngân hàng th ng l ng (The negotiating bank) là ngân hàng đ ng ra th ng
l ng b ch ng t và th ng c ng là ngân hàng thông báo L/C. Tr ng h p L/C quy
đ nh th ng l ng t do thì b t k ngân hàng nào c ng có th là ngân hàng th ng
l ng. Tuy nhiên, c ng có tr ng h p L/C quy đ nh th ng l ng t i m t ngân hàng
nh t đ nh.
Ngân hàng chuy n nh ng (The transferring bank), ngân hàng ch đ nh (The
nominated bank), ngân hàng hoàn tr (The reimbursing bank), ngân hàng đòi ti n (The
claiming bank), ngân hàng ch p nh n (The accepting bank), ngân hàng chuy n ch ng
t (The remitting bank). T t c đ u đ c giao trách nhi m c th trong th tín d ng.

10

Ch

2.2.2

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

u nh

c đi m c a ph

ng th c TDCT t i NHTM

ng th c tín d ng ch ng t

Trong ba ph ng th c TTQT ch y u thì ph ng th c TDCT đ c s d ng r t
ph bi n vì nh ng ti n ích v t tr i. L i ích s nghiêng v ng i bán nhi u h n trong
ph ng th c chuy n ti n tr tr c vì ng i mua lúc này r t d b đ ng v n khi đã
chuy n ti n thanh toán mà ch a nh n đ c hàng. Còn đ i v i ph ng th c chuy n ti n
tr ngay/tr ch m, ng i mua có th ch đ ng trong vi c thanh toán nên vi c nh n
đ c ti n c a ng i bán hoàn toàn ph thu c vào thi n chí c a ng i mua, d n đ n r i
ro cao, d b chi m d ng v n. Ng c l i trong ph ng th c nh thu, khi ti n hành giao
hàng xong ng i mua m i ph i tr ti n nên nhà xu t kh u s ch u r i ro trong tr ng
h p nhà nh p kh u không thi n chí tr ti n, n ng l c tài chính y u kém, l a đ o ho c
không mu n nh n hàng hóa. So sánh v i hai ph ng th c v a nêu trên, ph ng th c
TDCT đ m b o đ c c quy n l i c a bên mua và bên bán khi nh n đ c cam k t t
trung gian gi a nhà nh p kh u và xu t kh u lúc này là ngân hàng v i kh n ng tài
chính d i dào, uy tín cao. Ng i bán s nh n đ c ti n n u xu t trình b ch ng t phù
h p v i nh ng quy đ nh trong L/C và ng i mua s nh n đ c hàng n u thanh toán

ho c ch p nh n thanh toán đúng nh đã th a thu n trong h p đ ng.
V i nh ng đ c đi m nh trên, ph ng th c này đem l i nh ng u đi m sau cho
c nhà xu t kh u, nh p kh u và ngân hàng:
i v i nhà xu t kh u, h ch c n giao hàng và xu t trình đ c b ch ng t phù
h p v i L/C thì s ch c ch n đ c ngân hàng thanh toán ngay c trong tr ng h p nhà
nh p kh u m t kh n ng thanh toán hay di n bi n giá c th tr ng không có l i nên
nhà nh p kh u mu n trì hoãn th m chí t ch i nh n hàng và thanh toán ti n, gây b t
l i cho nhà xu t kh u. u đi m này đã làm h n ch đ n m c th p nh t r i ro có th
x y ra đ i v i các khách hàng m i ch a có uy tín và th ng hi u trên th tr ng.
Ng i bán c ng có th yêu c u m t ngân hàng khác xác nh n th tín d ng n u h ch a
tin t ng tuy t đ i vào ngân hàng phát hành. Bên c nh đó, h còn đ c h ng nh ng
d ch v t v n chuyên môn trong nghi p v TTQT b ng ph ng th c tín d ng th t
các nhân viên ngân hàng.
i v i nhà nh p kh u, ph ng th c này đã góp ph n giúp h có th nh p
kh u hàng t các n c b n ngay c khi h ch a có đ danh ti ng và uy tín trên tr ng
qu c t do bên đ i tác đã nh n đ c s cam k t thanh toán r t ch c ch n. B ch ng t
đ nhà nh p kh u nh n hàng đã đ c ngân hàng ki m tra k l ng v s phù h p v i
nh ng đi u kho n trong L/C nên h n ch t i đa r i ro cho khách hàng. Ngoài ra, ngân
hàng còn t v n cho nhà nh p kh u v nh ng đi u kho n trong h p đ ng đ xây d ng
m t th tín d ng ch t ch , bên c nh đó trong m t s tr ng h p nhà nh p kh u s
đ c h ng lãi t các kho n ký qu m L/C.
11


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

i v i ngân hàng, m c dù L/C đ c hình thành trên c s c a h p đ ng ngo i
th ng nh ng đ c l p v i h p đ ng ngo i th ng nên các ngân hàng hoàn toàn không
b ràng bu c b i các tranh ch p liên quan t i tình tr ng hàng hóa c ng nh các tranh
ch p phát sinh gi a ng i mua và ng i bán khi ng i mua đã thanh toán ti n cho
ngân hàng. Kho n ti n ký qu L/C s mang đ n cho ngân hàng m t ngu n v n đáng k
và thúc đ y ho t đ ng tín d ng c a ngân hàng. Bên c nh đó, nghi p v TTQT theo
ph ng th c TDCT đem l i ngu n thu n đ nh cho ngân hàng t phí m , tu ch nh,
thông báo, xác nh n L/C. Các kho n phí này th ng chi m t tr ng cao trong t ng thu
d ch v hàng n m c a các ngân hàng. u đi m n i b t nh t khi ngân hàng th c hi n
nghi p v này chính là vi c c ng c m i quan h v i các ngân hàng n c ngoài, t o
thêm nh ng c h i đ phát tri n, m r ng m ng l i toàn c u.
ng th i giúp ngân
hàng đa d ng hóa s n ph m d ch v , nâng cao ch t l ng c a ngân hàng mình thông
qua vi c h c h i, trao đ i, ti p c n v i nh ng ph ng pháp x lý nghi p v hi n đ i,
góp ph n nâng cao v th , uy tín c a ngân hàng trên tr ng qu c t .
Ngoài nh ng u đi m đ c tr ng nh trên, ph
t n t i m t s nh c đi m nh sau:

ng th c thanh toán TDCT v n

i v i nhà xu t kh u, khi th c hi n thanh toán b ng ph ng th c này, h ph i
đáp ng đ y đ các đi u kho n quy đ nh trong th tín d ng n u mu n nh n đ c ti n
thanh toán t ngân hàng phát hành.
i l i nh ng cam k t ch c ch n c a ngân hàng
phát hành trong vi c thanh toán là phí d ch v nhà xu t kh u ph i n p th ng cao h n
so v i các ph ng th c thanh toán khác.
i v i nhà nh p kh u, ph ng th c này không th đ m b o cho ng i mua
r ng hàng hóa đ c giao có ch t l ng và s l ng đúng nh h p đ ng đã ký k t mà
nh ng đi u này hoàn toàn ph thu c vào ng i bán.
i v i ngân hàng, do đây là nghi p v đòi h i n ng l c, trình đ chuyên môn

cao nên n u nh ng nhân viên th c hi n không đ c đào t o nâng cao đ v ng vàng
trong x lý nghi p v s r t d d n đ n r i ro cho ngân hàng. Bên c nh đó, vì nh ng
ho t đ ng này luôn ph i th c hi n trên n n t ng t p quán th ng m i qu c t nên n u
v phía ngân hàng không n m v ng s gây b t l i cho c ngân hàng và khách hàng.

2.3
PHÁT TRI N HO T
NG THANH TOÁN QU C
T THEO PH
NG TH C TÍN D NG CH NG T T I
NGỂN HÀNG TH
NG M I
Phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT t i ngân hàng th ng m i
là m t chu i các ho t đ ng có k ho ch theo m c tiêu, đ nh h ng c th nh m th
hi n n l c c a ngân hàng trong vi c m r ng ho t đ ng v quy mô c ng nh c i ti n
12


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ch t l ng, đ m b o r ng quy trình thanh toán luôn đ
ti n, an toàn.

ng th c TDCT t i NHTM

c di n ra nhanh chóng, thu n

Phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT đ đ t đ c hi u qu cao

nh t ph i th c hi n phát tri n đ ng b trên c chi u r ng l n chi u sâu. Trong đó phát
tri n ho t đ ng theo chi u r ng là phát tri n d a trên s m r ng v quy mô ho t đ ng
b ng cách m r ng thêm chi nhánh và phòng giao d ch đ m nh n ch c n ng th c hi n
nghi p v TTQT, m r ng m i quan h v i ngân hàng n c ngoài, gia t ng m ng l i
ngân hàng đ i lý. Phát tri n theo chi u sâu là chú tr ng phát tri n v ch t l ng thông
qua vi c nâng cao ch t l ng d ch v cung ng cho khách hàng, phát tri n các ho t
đ ng h tr TTQT, hoàn thi n nghi p v tín d ng th nói riêng và các nghi p v khác
nói chung nh m đáp ng cao nh t nhu c u c a khách hàng trong t ng tr ng h p c
th .

2.3.1 Các ch tiêu đánh giá s phát tri n ho t đ ng thanh
toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t t i ngân
hƠng th ng m i
Nh ng ch tiêu đ đánh giá s phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c
TDCT t i ngân hàng th ng m i đ c chia thành hai nhóm chính là đ nh tính và đ nh
l ng:
Các ch tiêu đ nh tính
T ng tính ti n ích cho nghi p v th tín d ng b ng s c i ti n công ngh hi n
đ i mà ngân hàng cung c p cho khách hàng nh m ti t ki m th i gian trong khâu thanh
toán mà v n đ m b o an toàn, hi u qu . c bi t, đ an toàn càng cao thì ngân hàng
càng có đ c s tin t ng c a khách hàng, nâng cao đ c v th c a ngân hàng trong
m t khách hàng.
an toàn th hi n an toàn ng d ng các công ngh hi n đ i, b o
m t thông tin khách hàng.
M c đ đáp ng nhu c u c a khách hàng đ c đo l ng b ng m c đ hài lòng
c a khách hàng đ i v i s n ph m TDCT mà ngân hàng cung c p. S th a mãn c a
khách hàng càng cao ch ng t ngân hàng đã làm t t đ c vai trò c a mình trong vi c
t v n, cung c p cho khách hàng s n ph m phù h p v i nhu c u c a h .
Danh ti ng c a ngân hàng là m t tài s n vô hình trong vi c gi i thi u các d ch
v c a ngân hàng đ n v i khách hàng. Giá tr th ng hi u th hi n s c m nh và ti m

l c phát tri n c a b t k t ch c nào đ c bi t trong đi u ki n c nh tranh ngày càng gay
g t gi a các ngân hàng v i nhau nh hi n nay. M t ngân hàng có th ng hi u m nh s
t o d ng đ c ni m tin cho khách hàng, thu hút đ c nh ng khách hàng m i đ n v i
mình và gi chân đ c nh ng khách hàng truy n th ng.
13


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

Các ch tiêu đ nh l

ng th c TDCT t i NHTM

ng

T c đ t ng tr ng c a ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT là t c đ gia
t ng v l ng c a ho t đ ng này trong m t th i k nh t đ nh. T c đ này th hi n c
th qua s gia t ng phí d ch v thu đ c và s l ng giao d ch theo ph ng th c
TDCT trong m t giai đo n nh t đ nh.
Công th c tính t c đ t ng tr

ng c a n m nghiên c u so v i n m li n k tr

c

đó:
T c đ t ng tr

1

ng =

×100%

1

Trong đó:
: Phí d ch v thu đ c/ S l ng giao d ch theo ph ng th c TDCT c a n m
th n.

c/ S l ng giao d ch theo ph ng th c TDCT c a
1 : Phí d ch v thu đ
n m th n-1.


C c u ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT th hi n t tr ng c a nghi p
v th tín d ng so v i nh ng ph ng th c TTQT khác t i ngân hàng. i n hình nh
nghi p v chuy n ti n, nh thu…
M c đ gia t ng doanh s t ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT th hi n
hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng khi th c hi n phát tri n nghi p v th
tín d ng. Vì doanh s là m t ch tiêu r t quan tr ng đ đánh giá s phát tri n ho t đ ng
TTQT, doanh s càng l n đ ng ngh a v i vi c s l ng khách hàng đang s d ng d ch
v này c a ngân hàng càng nhi u, ngân hàng càng thành công trong ho t đ ng kinh
doanh c a mình.

2.3.2 Các nhân t nh h ng đ n s phát tri n ho t đ ng
thanh toán qu c t theo ph ng th c tín d ng ch ng t
t i ngơn hƠng th ng m i

S phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT t i ngân hàng th
m i ch u nh h ng b i các nhân t khách quan và ch quan sau đây:

ng

Các nhân t khách quan
Nhân t đ u tiên là chính sách qu n lý ngo i h i - nh ng quy đ nh pháp lý c a
chính ph trong vi c qu n lý ngo i t , vàng b c đá quý, gi y t có giá b ng ngo i t
c ng nh các quan h thanh toán tín d ng v i n c ngoài. Nhà n c ti n hành ki m
soát các lu ng v n đ ng v ngo i h i t n c ngoài vào trong n c và t trong n c
ra n c ngoài có liên quan đ n quan h ngo i th ng c ng nh nh ng quan h khác
14


Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

b ng ngo i t , góp ph n phát tri n ho t đ ng ngo i th ng, t o s cân b ng cho cán
cân TTQT, n đ nh giá tr đ ng ti n, xây d ng đ c qu d tr ngo i h i h p lý. ng
ti n s d ng trong thanh toán xu t nh p kh u t i Vi t Nam là ngo i t do đó t giá h i
đoái là đi u b n tâm hàng đ u c a doanh nghi p xu t nh p kh u và c ngân hàng. S
bi n đ ng c a t giá h i đoái nh h ng tr c ti p đ n ho t đ ng ngo i th ng, nên nó
c ng nh h ng tr c ti p đ n ho t đ ng xu t nh p kh u và TTQT. Do v y trong ho t
đ ng ngo i th ng, doanh nghi p xu t nh p kh u đ c bi t là các ngân hàng th ng
m i ph i đ a ra đ c nh ng d đoán v xu h ng c a t giá đ ng th i chú tr ng đ n
qu n lý r i ro t giá nh m gi m thi u r i ro cho cho c hai bên, bên c nh đó c ng t n
d ng đ c nh ng bi n đ ng có l i đ tìm ki m l i nhu n và ngân hàng có th thu hút

thêm khách hàng m i.
Nhân t khách ti p theo là chính sách ngo i th ng. Chính sách ngo i th ng là
m t h th ng các nguyên t c, bi n pháp kinh t , hành chính và pháp lu t đ th c hi n
các m c tiêu đã xác đ nh trong l nh v c ngo i th ng c a m t n c trong th i k nh t
đ nh. Chính sách ngo i th ng là m t b ph n quan tr ng c a chính sách kinh t c a
m t n c, nó góp ph n thúc đ y th c hi n các m c tiêu kinh t c a đ t n c trong m t
th i k . Do m c tiêu phát tri n kinh t c a m t n c trong t ng th i k khác nhau nên
đ ng l i chính sách ngo i th ng c ng ph i thay đ i đ đ t đ c nh ng m c tiêu c a
chính sách kinh t . Ho t đ ng kinh t đ i ngo i nói chung và ho t đ ng ngo i th ng
nói riêng có nh h ng đ n s phát tri n c a nhi u l nh v c nh đ u t và h p tác
qu c t , xu t nh p kh u, TTQT. Xét riêng đ i v i ho t đ ng TTQT, vi c m r ng và
phát tri n kinh t đ i ngo i làm phát sinh nhu c u nghi p v ti n t v i các qu c gia
khác, chính đi u này đã thúc đ y ho t đ ng TTQT phát tri n trong đó có nghi p v th
tín d ng. Nh v y, chính sách ngo i th ng c a m i qu c gia khuy n khích kinh t đ i
ngo i phát tri n thì nó c ng góp ph n phát tri n ho t đ ng TTQT.
Môi tr ng pháp lý là nhân t quan tr ng nh h ng đ n s phát tri n ho t
đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT. Khi tham gia các ho t đ ng th ng m i qu c t ,
các qu c gia ph i ch p hành theo m t h th ng pháp lu t qu c t đã đ c quy đ nh và
th ng nh t t tr c. Do ho t đ ng TTQT v a ph i th c hi n theo lu t pháp qu c gia
và qu c t nên khung pháp lý c a m i qu c gia đòi h i ph i đ c b sung, hoàn thi n
đ theo h ng h i nh p v i c ng đ ng qu c t . Vì v y các v n b n pháp lý quy đ nh
v ho t đ ng TTQT ph i đ c ban hành c th , rõ ràng, đ ng b , tránh ch ng chéo b t
c p d n đ n nh ng s h , đ ng th i luôn ph i phù h p v i lu t pháp qu c t , t o ra c
s pháp lý đ y đ và hoàn ch nh cho ho t đ ng TTQT.
Các nhân t ch quan
Nhân t ch quan đ u tiên nh h ng đ n s phát tri n c a ho t đ ng TTQT
theo ph ng th c TDCT c a ngân hàng th ng m i chính là uy tín c a ngân hàng
15

Ch

ng 2: T ng quan v phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph

ng th c TDCT t i NHTM

trong n c và qu c t . Uy tín c a m t ngân hàng đ c th hi n qua k thu t x lý
nghi p v , kh n ng thanh toán, th i h n thanh toán, kh n ng đáp ng các ph ng
ti n thanh toán, đ hài lòng c a khách hàng v i các d ch v mà ngân hàng cung c p.
Ngân hàng càng có uy tín s càng có đ c s tin t ng n i khách hàng và chính d ch
v chuyên nghi p ngân hàng mang đ n cho h s càng thu hút h s d ng nh ng d ch
v khác c a ngân hàng.
c bi t v i ho t đ ng TTQT thì uy tín c a ngân hàng càng
đóng vai trò quan tr ng h n n a vì khâu thanh toán là khâu quan tr ng nh t trong ho t
đ ng ngo i th ng và nó ch a đ ng r t nhi u r i ro nên khi ho t đ ng này đ c th c
hi n qua m t ngân hàng có uy tín s đ m b o đ c đ y đ ti n ích cho khách hàng b i
vì ngân hàng này v a có th th c hi n nghi p v b o lãnh cho khách hàng trong n c,
đ ng th i các ngân hàng và đ i tác n c ngoài s tin t ng l a ch n ngân hàng đ
giao d ch. Nh đó, ngân hàng th ng m i không ch có thêm đ c ngu n thu n đ nh
t các kho n phí mà còn thu hút thêm đ c khách hàng và t o m i quan h lâu dài v i
các khách hàng xu t nh p kh u.
Nhân t ti p theo đó là m ng l i kênh phân ph i, th ph n. M t ngân hàng có
m i quan h v i càng nhi u ngân hàng đ i lý th hi n uy tín càng cao trên th tr ng
ngân hàng trong và ngoài n c. Chính đi u này s giúp ngân hàng rút ng n th i gian
chuy n ti n v i các ngân hàng và đ t đ c đ an toàn cao h n. H n th n a, phí d ch
v trong và ngoài n c s đ c gi m thi u t i đa cho khách hàng giao d ch. Bên c nh
đó, m ng l i chi nhánh c a ngân hàng là m t nhân t quan tr ng nh h ng đ n s
phát tri n c a nghi p v TDCT vì nó là h th ng kênh phân ph i s n ph m này c a
ngân hàng đ n v i khách hàng. M t ngân hàng có h th ng chi nhánh r ng l n s t o
ra nhi u c h i đ ngân hàng đó thu hút đa d ng m i đ i t ng khách hàng xu t nh p

kh u ti m n ng, m r ng ho t đ ng TTQT t đó gia t ng đ c th ph n c a ngân hàng
mình.
Công ngh ngân hàng là m t nhân t vô cùng quan tr ng, b i vì ngày nay, m i
ho t đ ng c a ngân hàng đ u đ c th c hi n qua h th ng máy tính nên đ đ m b o và
thúc đ y nhanh thao tác nghi p v c a nhân viên, ngân hàng đ u trang b cho mình
m t h th ng công ngh hi n đ i, phù h p. c bi t khi khoa h c công ngh trên th
gi i ngày càng phát tri n s t o đ ng l c thúc đ y ngân hàng ph i ng d ng nh ng
thành t u tiên ti n đó vào khâu thanh toán trong ho t đ ng TTQT, giúp ngân hàng có
th th c hi n thao tác chuyên nghi p, đ y nhanh t c đ x lý t ng khâu trong toàn b
quá trình thanh toán, gi m thi u các sai sót do thao tác th công. ây đ c xem nh là
nh ng thành t u mang đ n cho ngân hàng khi h áp d ng nh ng công ngh k thu t
hi n đ i vào ho t đ ng TTQT, lúc này, h đã hoàn thành t t nhi m v c a mình khi
cung c p cho khách hàng d ch v có ch t l ng t t, góp ph n nâng cao uy tín c a ngân
hàng và t o đi u ki n phát tri n ho t đ ng TTQT theo ph ng th c TDCT.
16