Bài giảng ngữ văn 7 bài 2 cuộc chia tay của những con búp bê 2

NGỮ VĂN 7
CUỘC CHIA TAY
CỦA NHỮNG CON
BÚP BÊ
KHÁNH HOÀI
TaiLieu.VN


Nhà văn Khánh Hoài
•
•
•
•
•

Bút danh khác: Bảo Châu
Tên Khai sinh: Đỗ Văn Xuyền, sinh năm 1937.
Quê gốc: xã Đông Kinh, Đông Hưng, Thái Bình.
Nơi ở hiện nay: thành phố Việt Trì.
Là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1981) Khánh Hoài học tiểu học và trung học
ở Thái Bình, Hà Nội và Hải Phòng. Thời kỳ học Trung học đã tham gia hoạt động
bí mật trong phong trào học sinh, sinh viên. Năm 1956-1959 học Đại học sư
phạm Hà Nội. Từ 1959-1987: Dạy học, làm hiệu trưởng nhiều trường phổ thông
ở Vĩnh Phú. Từ 1988 đến nay: Chi Hội trưởng chi hội Văn nghệ Việt Trì; Trưởng
Ban Văn hóa-Xã hội và Phó chủ nhiệm thường trực ủy ban bảo vệ chăm sóc trẻ
em thành phố Việt Trì.
• Tác phẩm đã xuất bản: Trận chung kết (truyện dài, 1975); Những chuyện bất
ngờ (truyện vừa 1978); Cuộc chia tay của những con búp bê (truyện, 1992);
Chuyện ở lớp, chuyện ở nhà (hay Băng ngũ hổ, truyện vừa, 1993-1994)
• Nhà văn đã được nhận: giải A, giải Văn nghệ Vĩnh Phú 10 năm (1975-1985).Giải
chính thức giải thưởng Hùng Vương

TaiLieu.VN


Nhân vật chính của văn bản
là ai? Vì sao?
Hai anh em đều là nhân vật chính
vì mọi sự việc của câu chuyện đều
có sự tham gia của cả hai.

TaiLieu.VN


Câu chuyện được kể theo
ngôi thứ mấy? Việc chọn lựa
ngôi kể này có tác dụng gì?
Truyện được kể theo ngôi thứ nhất. Người
xưng tôi trong truyện là người chứng kiến các
việc xảy ra, cũng là người chịu nỗi đau như
em gái của mình. Cách chọn lựa ngôi kể này
cũng làm tăng lên tính chân thực của câu
chuyện và do vậy sức thuyết phục của truyện
tăng cao hơn.
TaiLieu.VN


Tại sao tên truyện lại là “Cuộc chia tay của
những con búp bê”? Tên truyện có liên quan
gì đến ý nghĩa của câu truyện?
Những con búp bê vốn là đồ chơi của tuổi nhỏ,

thường gợi lên thế giới trẻ em với sự ngộ nghĩnh,
trong sáng, thơ ngây, vô tội . Những con búp bê
trong truyện cũng như hai anh em Thành và Thuỷ
trong sáng, vô tư, không có tội lỗi gì…thế mà lại
phải chia tay nhau. Tên truyện đã gợi ra một tình
huống buộc người đọc phải theo dõi và góp phần
thể hiên được ý đồ mà người viết muốn thể hiện.
TaiLieu.VN


* Bố cục

TaiLieu.VN


* Bố cục : 3 đoạn
• Từ đầu -> hiếu thảo như vậy: Chia búp bê
• Tiếp ->trùm lên cảnh vật :Chia tay lớp học
• Còn lại: Chia tay anh em

TaiLieu.VN


Vì bố mẹ chia tay nhau, hai anh em
Thành và Thủy cũng phải mỗi người một
ngả: Thủy về quê với mẹ, còn Thành ở lại
với bố. Hai anh em nhường đồ chơi cho
nhau, Thủy đau đớn chia tay thầy cô, khi
chia tay còn quyến luyến anh không muốn
rời…

TaiLieu.VN


• Biết anh bị rách áo, Thủy đem kim chỉ ra tận
sân bóng vá áo cho anh.
• Thành tỉ mỉ giúp em trong học tập
• Chiều nào cũng đến lớp đón em, vừa đi vừa trò
chuyện.
• Thành nhường hết đồ chơi cho em nhưng
Thuỷ lại sợ “lấy ai gác đêm cho anh” nên lại
nhường anh con búp bê Vệ Sĩ…
Hai anh em rất mực gần gũi, yêu
thương, chia sẻ và quan tâm lẫn nhau.
TaiLieu.VN


Truyện “Cuộc chia tay của những con búp
bê” kể về việc:
A. Hai anh em Thành và Thủy chia búp
bê.
B. Những con búp bê chia tay nhau.
C
C. Cuộc chia tay đầy cảm động của
Thành và Thủy khi bố mẹ li hôn.

TaiLieu.VN


Trong truyện, nhân vật chính là:

A
A. Hai anh em Thành và Thủy
B. Hai con búp bê.
C. Bố mẹ Thành và Thủy.

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


2. Cảnh ngộ của hai anh em:
- Rơi vào cảnh gia đình tan vỡ.
- Phải sống trong nỗi đau tinh thần :
sống thiếu cha hoặc thiếu mẹ.

TaiLieu.VN


• Thủy:
- Run lên bần bật.
- Cặp mắt tuyệt vọng.
- Hai bờ mi sưng mọng lên vì khóc nhiều.
• Thành:
- Cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc.
- Nước mắt cứ tuôn ra như suối ướt đầm cả gối
và hai cánh tay áo.

TaiLieu.VN

2. Cảnh ngộ của hai anh em:
- Rơi vào cảnh gia đình tan vỡ.
- Phải sống trong nỗi đau tinh thần :
sống thiếu cha hoặc thiếu mẹ.
Phải chia đồ chơi, tâm trạng của hai
anh em đau đớn, xót xa, tủi hờn.

TaiLieu.VN


Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy
anh chia hai con búp bê Vệ sĩ và Em Nhỏ ra
hai bên có gì mâu thuẫn? Theo em có cách nào
để giải quyết được mâu thuẫn ấy không? Kết
thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn cách giải quyết
như thế nào? Chi tiết này gợi lên trong em
những suy nghĩ và tình cảm gì?

TaiLieu.VN


• Mâu thuẫn ở chỗ một mặt Thuỷ rất giận dữ không muốn
chia rẽ hai con búp bê, nhưng mặt khác em lại rất
thương Thành, sợ đêm đêm không có con vệ sĩ canh
giấc ngủ cho anh, nên em rất bối rối sau khi đã “tru tréo
lên giận dữ’’.
• Muốn giải quyết mâu thuẫn này, chỉ còn cách gia đình
Thủy Thành phải đoàn tụ.
• Cuối truyện, Thuỷ lựa chọn cách để lại con Em nhỏ ở

bên cạnh con Vệ sĩ để chúng không bao giờ xa nhau.
• Cách lựa chọn của Thuỷ gợi lên trong lòng người đọc
lòng thương cảm đối với Thuỷ, em vừa giàu lòng vị tha,
vừa thương anh, thương cả những con búp bê, thà mình
chịu chia lìa chứ không để búp bê phải chia tay, thà
mình chịu thiệt thòi để anh luôn có con Vệ sĩ gác cho
ngủ đêm đêm.
TaiLieu.VN


Quan sát đoạn “Tôi đứng dậy -> cảnh vật.” Chi tiết
nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học làm em “giật
mình’’ và chi tiết nào khiến em cảm động nhất? Vì sao?
• Chi tiết khiến ai cũng phải giật mình là Thuỷ cho biết em
sẽ không được đi học nữa do nhà bà ngoại xa trường quá,
mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi
bán.
• Chi tiết cảm động: Cô giáo Tâm tặng Thuỷ quyển vở và
cây bút máy nắp vàng. Cô Tâm thốt lên: Trời ơi! Cô giáo
tái mặt và nước mắt giàn giụa.
Thuỷ không được hưởng quyền của trẻ em. Gia đình tan
vỡ, em mất đi quyền được cả bố mẹ yêu thương, chăm sóc,
nuôi nấng, dạy dỗ. Mất quyền được cha mẹ chăm sóc, em
mất tiếp quyền được học hành
TaiLieu.VN


Em hãy giải thích vì sao khi dắt em ra
khỏi trường, tâm trạng của Thành lại
“kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình

thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên
cảnh vật’’.
Thành kinh ngạc vì trong khi mọi việc
đều diễn ra rất bình thường, cảnh vật vẫn
rất đẹp, cuộc đời vẫn bình yên… ấy thế
mà Thành và Thuỷ lại phải chịu đựng sự
mất mát và đổ vỡ quá lớn.
TaiLieu.VN


Cuối truyện, hình ảnh Thủy hiện ra qua
những chi tiết nào?
•
•
•
•

Mặt tái xanh như tàu lá.
Chạy vội vào nhà ghì lấy con búp bê.
Khóc nức lên, nắm tay tôi dặn dò.
Đặt con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ Sĩ.
Thủy là em nhỏ có tâm hồn trong sáng, nhạy
cảm, rất yêu quí anh trai. Em đã phải chịu nỗi
đau không đáng có.

TaiLieu.VN


Tiêu đề của truyện là cuộc chia tay của
những con búp bê nhưng cuối truyện lại không

chia. Nêu nhận xét của em về kết thúc truyện?
Kết thúc tác phẩm có hậu, không hoàn toàn
bi quan, gợi một cái gì đó tích cực

TaiLieu.VN


1. Nghệ thuật
• Kể bằng con mắt và những suy nghĩ của người
trong cuộc (nhân vật Thành - người kể xưng tôi
trong truyện)
• Lời kể chân thành, giản dị, không có xung đột dữ
dội, ồn ào… phù hợp tâm trạng nhân vật và có
sức truyền cảm.
2. Nội dung: Truyện khắc hoạ những tình cảm và
tấm lòng vị tha, nhân hậu trong sáng và đẹp đẽ
của hai em bé.

TaiLieu.VN


Hai anh em Thành và Thủy không muốn
chia búp bê vì:
A. Ai cũng muốn mình được cả hai con.
B. Không muốn hai con búp bê xa nhau.
C. Không muốn nghe lời mẹ phải chia
tay nhau.
C

TaiLieu.VN

Thông điệp nào được gửi gắm qua câu
chuyện?
A. Hãy tôn trọng và bảo vệ ý thích của
trẻ em.
B. Hãy để trẻ em được sống trong một
B
mái ấm gia đình.
C. Hãy hành động vì trẻ em.

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN