SKKN NGỮ VĂN 7 _ GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH QUA VĂN BẢN “CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ”

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN HOÀNG MAI
……………………………………………
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH QUA VĂN
BẢN : “CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ”
( SGK NGỮ VĂN 7, TẬP 1)
MÔN: NGỮ VĂN
Năm học 2014 – 2015
PHẦN A: PHẦN MỞ ĐẦU
I/ Lí do chon đề tài
Trước sự phát triển và thay đổi nhanh chóng của xà hội, môn văn không chỉ
cung cấp tri thức, bồi dưỡng tình cảm cho học sinh mà còn cần đề cập đến
những vấn đề xã hội mà trong đó lứa tuổi học sinh có thể gặp phải.
Những năm gần đây trẻ em phải đối mặt với tình trạng ly hôn của cha mẹ. Theo
số liệu thống kê được, mỗi năm ỏ Việt Nam có khoảng 60.000 vụ ly hôn và
theo đó là số lượng trẻ em ở trong hoàn cảnh có bố mẹ ly hôn cũng tăng lên.
Theo điều tra của tôi qua các gvcn 20 lớp trong trường thcs LĩnhNam, số lượng
hs đối mặt với tình trạng ly hôn của bố mẹ là 82 HS trên tổng số 800 HS.Trước
sự đổi thay, xáo trôn quá lớn này, rất nhiều em hoang mang, lo lắng, dẫn đến
những hậu quả không tốt, có thể ảnh hưởng đến việc học, đôi khi còn tác động
rất lớn đến tâm lý các em.
Với tư cách là một GVCN đồng thời là GV giảng dạy bôn môn Ngữ Văn tôi
nhận thấy trong chương trình không có văn bản nào đề cập trực tiếp , cụ thể đến
vấn đề này mà chỉ duy nhất Văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê (
Khánh Hoài- SGK Ngữ văn 7 tập 1 ) GV có thể khai thác để định hướng kĩ năng
sống cho hs thông qua nội dung đề cập của VB.
Tuy không nói nhiều đến việc cha mẹ hai nhân vật Thành và Thủy chia tay,
nhưng theo tôi qua văn bản này GV có thể chia sẻ, định hướng cho các em hs
nếu như không may rơi vào những trường hợp tương tự thì nên có những suy
nghĩ , hành động tích cực như thế nào để không làm xáo trộn nhiều đến cuộc
sống và việc học tập của các em.Phải đối mặt với những vấn đề nảy sinh trong

xã hội là cách tốt nhất để xác định cho các em một suy nghĩ dúng đắn, tích cực.
Lẩn tránh không nói đến sẽ tạo sự mơ hồ và dẫn đến việc thiếu hụt kĩ năng ứng
xử trong cuộc sống đời thường. Vậy đặt ra vấn đề và giải quyết vấn đề này như
thế nào ở văn bản là nội dung tôi muốn đề cập đến ở đây.
II. Môc ®Ých nghiªn cøu:
- Giúp HS rèn luyện kĩ năng sống
2/19
- Giúp học sinh củng cố, khắc sâu đợc kiến thức trọng tâm của bài học.
- Tạo hứng thú, giúp học sinh học tập tốt môn Ngữ văn.
- Tự bồi dỡng, góp phần tạo hiệu quả tích cực trong thực tế giảng dạy.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài.
- Tìm hiểu thực trạng vấn đề nghiên cứu.
- Nghiên cứu, áp dụng qua bi dy Cuc chia tay ca nhng con bỳp bờ
(Khỏnh Hoi SGK Ng vn 7/ tp 1)
V. Đối tợng nghiên cứu:
- Chơng trình ngữ văn THCS.
VI. Phơng pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu tài liệu.
- Trao đổi với đồng nghiệp.
- Thực nghiệm.
VII. Phạm vi nghiên cứu:
- Hình thức vn ỏp, gi m qua bi Cuc chia tay ca nhng con bỳp
bờ (Khỏnh Hoi SGK Ng vn 7/ tp 1)
VIII. Kế hoạch nghiên cứu:
- Năm 2014 - 2015.
3/19
B/ PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trẻ em là hạnh phúc của gia đình, là tương lai của đất nước, là lớp người kế tục

sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nếu không được sự quan tâm xã hội, sự
bảo vệ của pháp luật thì những mầm non của hôm nay không thể trở thành những
công dân có ích cho xãhội mai sau được. Những trẻ có cha mẹ ly hôn phải chịu
nhiều thiệt thòi so với các bạn bè đồng lứa, hơn nữa, chúng vẫn còn chưa thể tự lo
được cho mình, vì vậy,rất cần có sự quan tâm đặc biệt đến đối tượng này. Mặt
khác,
chúng đang trong quá trình phát triển về nhân cách và nhận thức, rất cần được
dạy đỗ, chỉ bảo, định hướng của những người đi trước. Đây cũng là lứa tuổi dễ
bị lợidụng, dễ sa vào cạm bẫy nên sự quan tâm, sự định hướng của người lớn lại
càng cần thiết.
Khi cha mẹ ly hôn, cuộc sống không phát triển được các kỹ năng giao tiếp xã
hội, để đối phó với thế giới bên ngoài vô vàn thử thách và đầy của con cái sẽ
không bao giờ được như những đứa bạn cùng trang lứa, được sống trong tình
yêu thương, trong sự chăm sóc của bạn bè cùng trang lứa nữa.Với những gia
đình chỉ còn một bố hoặc một mẹ thì sự kiểm soát, uốn nắn sẽ trở nên khó khăn
hơn. Từ đó dẫn đến sự mất cân đối trong tiến trình phát triển tâm lý của con cái.
Trẻ em có cha mẹ ly thân khi chúng còn nhỏ sẽ rẫy những tệ nạn rình rập. Bởi
ngay từ khi còn nhỏ, chúng đã cảm thấy tự ti, mặc cảm, muốn sống thu mình lại
với nỗi đau bố mẹ chia ly, cuộc sống nội tâm của trẻ sẽ ảnh hướng rất nhiều tới
khả năng giao tiếp, hướng ngoại với xã hội bên ngoài.
Dưới đây là một số vấn đề trẻ phải đối mặt với việc cha mẹ li hôn thường gặp
phải
• Dễ bị bệnh
Việc ly hôn của bố mẹ đặt nhiều áp lực lên trẻ nhỏ, có thể ảnh hưởng nghiêm
trọng tới sức khỏe của trẻ. Vấn đề ly hôn của bố mẹ làm suy yếu hệ thống miễn
dịch, khiến chúng dễ mắc nhiều bệnh tật hơn. Bởi ly hôn dẫn đến thiếu hụt sự
4/19
quan tâm, chăm sóc và tình yêu của cả bố và mẹ, chúng sẽ luôn cảm thấy bất an,
không yên tâm vì cuộc sống của mình.
• Ảnh hưởng việc học hành

Với nhiều gia đình, sự kiện ly hôn có thể kéo theo việc bé con phải chuyển chỗ
ở hoặc nơi học hành. Nếu bé may mắn không phải chuyển trường và làm quen
lại thầy cô, bạn bè mới thì những trêu ghẹo vô ý từ bạn cùng lứa về tình trạng
“thiếu cha” hoặc “vắng mẹ” có thể làm trẻ sợ đến trường. Ngoài ra, những môn
học có thể tham vấn ý kiến từ bố hoặc mẹ như trước đây cũng bị gián đoạn càng
làm cho tình hình học hành của bé thêm phần nghiêm trọng.
• Tính tình thất thường, hung hăng
Không phải ngẫu nhiên khi sự phát triển tâm sinh lý của bất kỳ đứa trẻ nào cũng
đều cần sự giáo dục mang tính cương nhu tuỳ lúc của bố mẹ (mỗi người giữ một
vai trò nghiêm khắc và dỗ dành nhất định). Với những gia đình chỉ còn một bố
hoặc một mẹ thì sự kiểm soát, uốn nắn này sẽ trở nên khó khăn hơn. Từ đó dẫn
đến sự mất cân đối trong tiến trình phát triển tâm lý của con cái. Hệ quả dễ thấy
là có những bé trở nên hung hăng, hiếu chiến trong khi những trẻ khác có thể rụt
rè và tự ti trước cuộc sống.
• Dễ sa ngã
Trước hết, hậu quả tiêu cực của ly dị đối với con cái là những trẻ em này sẽ bị
giằng co giữa bố và mẹ sau khi ly dị. Ai thắng, ai thua, ai phải, ai trái. Tất cả
những điều này sẽ tùy vào từng hoàn cảnh của phụ huynh mà con cái được nghe
những điều xấu xa về bố hay mẹ của chúng. Thông thường, sau khi ly dị sẽ
không ai chịu trách nhiệm phần lỗi về mình, và do đó, sẽ tìm cách bao che
khuyết điểm của mình bằng đổ lỗi cho người còn lại. Trong nhiều năm hành
nghề của tôi, tôi không thấy mấy trường hợp cha mẹ sau khi ly dị đã nhận phần
lỗi của mình, và tìm cách đền bù lại đối với con cái trong lãnh vực giáo dục.
Sau cùng, khi những điều tiêu cực kia ngày ngày được đưa vào tâm trí những
đứa trẻ này, chúng sẽ mất dần hình ảnh đẹp của bố mẹ, nhất là khi chúng gặp
những khó khăn và thử thách của cuộc sống. Ảnh hưởng này sẽ khiến các em có
cái nhìn tiêu cực về hôn nhân và gia đình.
5/19
CHƯƠNG 2. NỘI DUNG KHAI THÁC RÈN LUYỆN KĨ NĂNG SỐNG
CHO HS QUA BÀI DẠY

I / Dẫn dắt vào vấn đề
Dẫn dắt vào đề là một yêu tố vô cùng quan trọng bởi nó sẽ tạo cảm giác và định
hướng ban đầu ở hs. Các em có sắn sàng lắng nghe và chia sẻ hay không phụ
thuộc rất nhiều vào cách dẫn dắt vấn đề của người gv. Có thể có nhiều cách để
Gv dẫn vào vấn đề nhưng mục đích cơ bản phải đạt được là sự chia sẻ, chân
thành.Đặc biệt trong lớpcó hs có bố mẹ li hôn, các em thường rất nhạy cảm đòi
hỏi sự tinh tế, khéo léo của người gv.
Dưới đây là một vài cách dẫn dắt vào vấn đề:
* Có một tờ báo gắn bó đã rất lâu với tuổi học trò chúng mình là tờ báo hoa học
trò. Cũng giống như các em lớp mình vậy, ở tuổi các em cô cũng rất thích và
chờ đón hàng tuần.Trên HHT cô nhớ mãi một bài thơ dịch từ
Bài hát big big word, có nhan đề là Thế giới rộng lớn. Một bài thơ khiến cô vô
cùng xúc động:
Bên ngoài trời mưa tuôn
Nước mắt con đẫm buồn
Tại sao xảy ra thế ?
Tất cả cùng mất luôn?
Con có vòng tay mẹ,tay cha
Hơi ấm nồng nàn như chẳng muốn xa
Nhưng,chao ôi,khi con tỉnh giấc
Mẹ đi rồi,cha cũng rời xa
Con gái mẹ đã thực sự lớn rồi
Trong thế giới này bao la hùng vĩ,
Nhưng điều ấy chẳng là gì,mẹ nhỉ
Nếu phải giã từ bởi cuộc chia ly.
Lời tâm sự của người bạn gái khi không được sống trong vòng tay của bố mẹ
đều khiến trái tim chúng ta lay động.Ai cũng mong được sống trong một gia
6/19
đình ấm áp, đầy đủ bố mẹ nhưng nếu phải” giã từ bởi cuộc chia ly “ thì chúng ta
sẽ làm gì, sẽ đối mặt ra sao.Nhân vật Thành và Thủy trong tp Cuộc chia tay của

những con búp bê mà chúng ta đã học cũng đang đối mặt với
việc phải xa nhau khi bố mẹ chia tay.
II / Một số câu hỏi gợi mở định hướng kĩ năng sống khi giảng dạy bài
“ Cuộc chia tay của những con búp bê ’’
1. Tại sao nhân vật Thành và Thủy phải chia tay nhau?
Nếu em là nhân vật Thành ( hoặc Thủy ) em sẽ có hành động như thế nào?
2. Hai anh em Thành và Thủy thật thân thiết, gắn bó. Tình cảm của hai anh
em gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm của anh em trong gia đình?
3. Trước khi theo mẹ về quê, Thủy đã đến trường tạm biệt thầy cô giáo và
các bạn. Em hãy thuật lại cảnh tượng xúc động ấy và trình bày suy nghĩ của em
về tình cảm của mọi người dành cho Thủy?
4. Nhân vật Thành và Thủy trong truyện đã rơi vào một tình cảnh thật tội
nghiệp. Nếu bạn của em cũng rơi vào tình cảnh tương tự như vậy thì em có suy
nghĩ gì và sẽ hành động ra sao để có thể giúp đỡ bạn?
5. Nhan đề “Cuộc chia tay của những con búp bê” gợi cho em những suy
nghĩ gì? Nếu rơi vào hoàn cảnh như vậy em sẽ suy nghĩ và hành động như thế
nào?
6. Chia sẻ và cảm thông là những yếu tố cần thiết cho cuộc sống. Các bạn
của nhân vật Thủy đã thể hiện tình cảm như thế nào trước hoàn cảnh của bạn?
Em rút ra được bài học gì cho mình qua cách cứ xử của các bạn dành cho Thủy?
7. Những suy nghĩ của em sau khi tìm hiểu vb “ Cuộc chia tay của những
con búp bê” ?
III/ Tài liệu tham khảo
1. Tư liệu 1
HS thể hiện đời sống tình cảm, tâm lí của một phần thông qua các bài Tập làm
văn mà nếu GV để ý và quan tâm đến sẽ tác động tích cực đến những chuyển
biến tình cảm này. Dưới đây là những dòng tâm sự của một cô giáo về học sinh
của mình và nhờ sự tâm huyết, tình thương thật sự với trò, trách nhiệm với nghề
7/19
nghiệp cô giáo đã giúp em HS và cả gia đình em vượt qua được cơn giông tố mà

bất cứ gia đình nào cũng có thể gặp phải
“Có đôi khi mình cảm thấy hạnh phúc và may mắn khi có cơ hội để khám phá
thêm những mảnh nhỏ cuộc đời. Những cung bậc vui buồn dằn vặt của những
tâm hồn mong manh qua các bài văn học trò. Thường là trong 90 phút viết bài
hai tiết, tâm hồn vốn nhậy cảm và chân thực ấy biểu hiện nhiều điều.
Trong những bài văn ấy, có một bài văn mà làm mình xúc động vô cùng. Đề văn
với yêu cầu: Em hãy viết những cảm xúc của mình về một người thân nay đã xa.
Con bé ấy khi đọc đề là bắt đầu viết cắm cúi. Mình yên lặng chờ đợi. Nó viết và
hầu như không ngẩng lên trong suốt thời gian ấy, chỉ có điều mình nhận rõ con
bé vừa viết vừa khóc. Nó nộp bài cho mình đầu tiên rồi ngồi yên lặng.
Bài viết là một cảm xúc về gia đình:
“Tôi có một gia đình nhỏ bé. Bố, mẹ và cậu em trai nghịch ngợm lắm. Bố thì
bận công việc suốt ngày những lại nấu ăn rất giỏi và vui tính nữa. Bao giờ cũng
vậy, vào cuối tuần là bố trổ tài nấu nướng. Khi bầy thức ăn lên bàn rồi, tôi mới
thấy bố tài ba đến thế nào. Bố hay cười và vì thế mà không khí gia đình tôi rất
vui. Bố rất yêu hoa phong lan và thường chăm sóc nó. Đặc biệt là giò phong lan
móng rồng mầu vàng.Chiều nào cũng vậy, tôi cùng bố lên chăm sóc những
khóm hoa phong lan ấy. Hương thơm của hoa , sự chăm chỉ của tôi và bố khiến
giàn hoa nhà tôi đẹp lắm! Tôi thấy mình có một gia đình thật là hạnh phúc.
Nhưng rồi, niềm hạnh phúc của gia đình tôi thật là ngắn ngủi. Mẹ đi làm về
muộn hơn. Bố mẹ thường đóng cửa và cãi vã nhau. Lúc đó, tôi và em chỉ biết
bảo nhau im lặng. Tôi sợ không khí ấy, sợ một điều gì đó sẽ đến với gia đình
mình. Thế rồi nó đã đến thật.Tôi khóc mãi khi nghe mẹ nói với tôi rằng: Bố mẹ
sẽ ly hôn, em sẽ ở với bố và con sẽ ở với mẹ. Tôi xin mãi mà bố mẹ không nghe
lời tôi.Tôi khóc, em trai cũng vậy. Tôi ôm em trai và buồn vô cùng khi nghĩ rằng
nó sẽ phải về một nơi xa để sống cùng bố và ông bà nội.
Bố và em đi rồi. Trong nhà bây giờ chỉ còn tôi với mẹ. Tôi thấy căn nhà rộng
quá. Tối đến, mẹ vào phòng làm việc rồi, chỉ còn mình tôi. Tôi nhớ em, nhớ bố.
Tôi nhớ bố lắm. Bằng giờ này mọi khi bố cũng lúi cúi trong phòng làm việc, bên
8/19

bản vẽ.Tôi nhớ tiếng bố đi hay kéo đôi dép xốp lẹt xẹt, nhớ cách bố hút thuốc lá,
nhớ tiếng ho của bố, nhớ nụ cười của bố. Tôi nhớ những buổi tối cuối tuần với
bữa ăn mà bố chế biến cùng nụ cười bố hiền từ biết bao.Tôi không ngủ được.
Suốt đêm tôi nghĩ về bố, nghĩ về ngôi nhà rộng và lạnh lẽo chỉ có hai mẹ con, tôi
khóc ướt đầm cả gối mà mẹ không biết.
Mấy tuần rồi, tôi không dám lên tầng để tưới cho những giò hoa phong lan. Tôi
sợ lên đó. Vì nơi đó sẽ gợi nhớ hình ảnh thân yêu và cặm cụi của bố mỗi buổi
chiều ngày xưa. Bố yêu hoa lắm mà. Tôi không lên đó nữa.Nhưng rồi chiều nay,
không hiểu sao, tôi đã lò dò bước lên. Khi nhìn những giò hoa phong lan yêu
quí, tôi ngồi xụp xuống và không ngăn được dòng nước mắt.
Những giò hoa phong lan của bố xanh mướt là thế, hoa đẹp là thế mà đang dần
chết héo vì thiếu nước. Những chiếc lá lan vàng úa, khô khỏng. Tôi vội vã tưới
nước và thì thầm nói lời xin lỗi Tha lỗi cho ta nhé lan. Tại tao sợ nhìn chúng
mày Tại tao nhớ bố quá.Lâu rồi, tôi không gặp bố. Mà có lẽ gần một tháng
rồi, bố không gọi điện cho tôi. Tôi nhớ bố và mong gặp bố biết chừng nào. Bố
ơi! Con nhớ bố lắm! Biết đến bao giờ bố và em trở về ngôi nhà mình để cả nhà
lại sống như ngày xưa hả bố? Con nhớ bố lắm bố ơi!”.
Đọc bài viết của con bé, mình không kìm nổi xúc động và bảo ngay: Cho cô xin
số điện thoại của bố.! Mình chạy ra ngoài và gọi. Không biết trước sau mình đã
nói những gì bởi vì mình nói trong một tâm trạng đầy xúc động.
“Tôi là giáo viên dậy văn của cháu. Tôi không biết hoàn cảnh gia đình mình cho
đến khi đọc bài văn của cháu hôm nay. Có thể vì một lý do nào đó mà gia đình
mình không còn vẹn toàn song là một giáo viên, cũng là một người mẹ nữa, tôi
mong anh chị đừng làm tổn thương con trẻ, bù đắp cho cháu để nó không cảm
thấy mất mát quá.
Bởi vì tôi thấy trong bài viết , cháu nó rất yêu bố, rất mong gặp bố, mong bố trở
về. Tự nhiên tôi nghĩ đến trách nhiệm và đôi khi là sự ích kỷ của người lớn
chúng ta anh ạ.Chúng ta mải mê quá, tìm điều gì xa xôi mà không để ý tới tình
yêu thương và hạnh phúc của các con mình đang dành cho ta đang ở rất gần.
9/19

Tôi xin lỗi vì nói nhiều tới chuyện gia đình xong mong anh hãy trở về thăm cháu
nhiều hơn anh ạ, gọi điện cho cháu nữa. Con gái anh là một đứa trẻ nhậy cảm và
giàu tình yêu thương nó rất yêu anh.”
Có thể người cha ấy nhận ra cảm xúc của mình khi nói nên giọng trầm xuống
buồn bã. Người cha ấy nói lời cảm ơn mình và xin lại bài văn viết của con gái.
Anh hứa sẽ về thăm cháu thường xuyên hơn và vì hoàn cảnh công việc luôn phải
xa nhà. Anh hứa sẽ dành nhiều thời gian hơn cho con gái
Sau buổi học, mẹ cô bé đến đón, mình gọi ra một góc và nói chuyện đó. Người
mẹ trẻ nghe xong câu chuyện về con gái không nói một câu nào mà chỉ ngồi
khóc mãi không thôi.Có lẽ một điều linh cảm nào đó cho mình biết nguyên nhân
có thể bắt đầu từ người mẹ và sau đó mình đã không lầm.
Một tuần sau, con bé thì thầm nói với mình. Bố em về thăm em cô ạ. Một tuần 3
lần cô ạ. Bố còn gọi điện liên tục cho em nữa. Bố nói chuyện với mẹ rất lâu cô ạ.
Đôi mắt con bé ngập đầy hạnh phúc.
Hết học kỳ 1 con bé lại thì thầm thông báo: "Bố em nói rằng: Hết học kỳ I này
sẽ chuyển cho em trai lên thành phố học cô ạ. Em vui lắm.
Và một thông báo mới toanh trước khi nghỉ Tết. Bố và em trai em về nhà ăn Tết
rồi. Bố chuyển hết đồ về nhà rồi. Chiều qua, em với bố lại lên tưới hoa phong
lan. Bố mẹ em làm hòa với nhau rồi cô ạ. Cô ơi! Có phải là do bài văn của em
không cô?".
Tư liệu 2. Bài thơ Gia đình
Khi rời xa mới biết ý nghĩa của gia đình
Mới biết niềm vui trong từng cử chỉ
Mới biết hạnh phúc phải đâu nào xa xỉ
Vì chỉ một nụ cười cũng đủ ấm con tim…
Giữ mãi gia đình trong một góc riêng
Để nhớ để mong để âm thầm cầu nguyện:
- Xin nỗi buồn đừng hằn trên mặt mẹ
Và nụ cười đừng chia cách môi cha…
10/19

Gia ỡnh thõn thng trong hỡnh búng quờ nh
Ni cú m cha cú ụng b anh ch
Cú c xúm ging v nhng ngi tri k
Luụn cnh bờn chia s ni vui bun
IV / Giỏo ỏn bi dy Cuc chia tay ca nhng con bỳp bờ
A. Mục tiêu cần đạt: Qua bài học hs có đợc:
1. Kiến thức: Giúp HS :
- Thấy đợc những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu
chuyện.
- Cảm nhận đợc nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may gặp cảnh gia
đình bất hạnh.
- Thấy đợc cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động.
2. Kĩ năng: Đọc hiểu tác phẩm truyện.
3. Thái độ: Biết thông cảm và chia sẻ với những ngời bạn ngời bạn có cảnh ngộ
thiếu may mắn.
B. Chuẩn bị:
1. GV: Soạn GA, tài liệu tham khảo.
2. HS: Soạn bài.
D. Tiến trình các hoạt động dạy và học :
1. Kiểm tra bài cũ:
(1)Nêu cảm nhận của em về hình ảnh ngời mẹ qua hai văn bản đã học.
(2) Nêu nét đặc sắc về nghệ thuật của hai văn bản?
2. Bi mi
Ho t ng c a th y
Hoạt động 1: Hớng dẫn tìm hiểu
chung
H ca HS
- HS c
- HSTL
N i dung c n t

I. Đọc - Tìm hiểu chung :
1. Tác giả :
2. Tác phẩm :
a. Đọc và tóm tắt :
11/19
* GV đọc + HS đọc liên tiếp đến hết
tác phẩm
- Tóm tắt ngắn gọn ND ( khoảng 5, 7
câu)
(1) Tác phẩm thuộc kiểu văn bản nào?
Thể loại?
(2) Có ba sự việc đợc lần lợt kể trong
cuộc chia tay này: + Hai anh em
Thành và Thủy chia đồ chơi
+ Thủy chia tay với lớp học
+ Cuộc chia tay của hai anh em.
Hãy xác định các đoạn văn tơng ứng?
-> Hs phát biểu , gv chốt.
Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu chi
tiết văn bản
(3) VB là một truyện ngắn. Truyện kể
về việc gì? Ai là nhân vật chính? Vì
sao em biết?
-> hs phát biểu, gv chốt
- Sv chính: Cuộc chia tay của hai anh
em ruột khi gia đình tan vỡ.
- Nv chính: Thành và Thủy. Vì mọi
việc của câu chuyện đều có sự tham
gia của hai anh em.
(4) Câu chuyện đợc kể theo ngôi thứ

mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có
tác dụng gì?
-> Truyện đợc kể theo ngôi thứ nhất.
- HSPB
- HSTL
- Lng
nghe
-HS tho
lun
b. Thể loại:Văn bản nhật
dụng
( Tự sự: truyện ngắn)
c. Bố cục: 3 phần.
- Đoạn 1 : Từ đầu đến nớc
mắt ứa ra
- Đoạn 2 : Tiếp theo đến
nắng vẫn vàng ơm trùm lên
cảnh vật
- Đoạn 3 : Tiếp theo đến hết.
II. Đọc - Tìm hiểu chi tiết :
1. Tình cảm anh em của
Thành và Thủy:
12/19
Ngời xng tôi trong truyện là ngời
chứng kiến các sự việc xảy ra, cũng là
ngời cùng chịu nỗi đau nh em gái
mình > cách lựa chon ngôi kể nh vậy
giúp tác giả thể hiện một cách sâu sắc
những suy nghĩ, tâm trạng của nhân
vật. Mặt khác kể theo ngôi này cũng

làm tăng tính chân thực của truyện và
do vậy, sức thuyết phục của truyện
cũng cao hơn.
(5) Bố mẹ ly hôn, Thành và Thủy phải
chia tay nhau. Câu chuyện diễn tả sâu
sắc tình cảm trong sáng của hai anh
em trớc cuộc chia tay. Em hãy tìm các
chi tiết trong truyện để thấy hai anh
em Thành và Thủy rất mực yêu thơng,
gần gũi, chia sẻ và quan tâm tới nhau?
-> Hs thảo luận nhóm đôi, phát biểu,
bổ sung.
(6) Lời nói và hành động của Thủy
khi thấy anh chia hai con búp bê vệ sĩ
và em nhỏ ra hai bên có gì mâu
thuẫn? Theo em có cách gì để giải
quyết đợc mâu thuẫn?
-> Học sinh phát biểu, gv chốt.
+ Thủy rất giận dữ không muốn chia
rẽ hai con búp bê. Em tru tréo lên:
Sao anh ác thế. Sau lại thơng anh,
Thủy sợ đêm không có con vệ sĩ canh
giấc ngủ cho anh.
- HSPB
- HSPB
- HSPB
- HSTL
- Rất mực gần gũi, thơng
yêu, chia sẻ và quan tâm tới
nhau.

+ Thủy mang kim chỉ ra tận
sân vận động vá áo cho anh.
+ Thành giúp em mình học.
+ Chiều nào Thành cũng đón
em đi học về, vừa đi vừa nói
chuyện.
+ Thành nhờng hết đồ chơi
cho em, nhng Thủy lại sợ
lấy ai gác đêm cho anh nên
lại nhờng cho anh con Vệ Sĩ.
2. Cảnh chia đồ chơi:
+ Hai anh em đùn đẩy, nh-
ờng đồ chơi cho nhau.
+ Thấy anh chia những con
búp bê, Thủy tru tréo lên
giận dữ.
+ Cuối cùng,Thủy để con
búp bê Em Nhỏ ở lại, bắt anh
hứa luôn đặt cạnh con Vệ Sĩ
để 2 con búp bê gần nhau.
13/19
+ Muốn giải quyết mâu thuẫn, chỉ còn
cách gia đình Thủy - Thành phải đoàn
tụ, hai anh em không phải chia tay.
(7) Kết thúc truyện, Thủy đã lựa chọn
cách giải quyết ntn? Chi tiết này gợi
lên trong em những suy nghĩ và tình
cảm gì?
-> Thủy để con em nhỏ lại bên con vệ
sĩ để chúng không bao giờ xa nhau.

-> Thủy rất giàu lòng vị tha, rất thơng
anh, thơng những con búp bê, thà
mình chịu chia lìa chứ không để búp
bê phải chia tay, thà mình chịu thiệt
thòi để anh luôn có con vệ sĩ canh
giấc ngủ đợc ngon lành.
(8) Sau khi chia đồ chơi, Thành dẫn
em đến trờng để Thủy chia tay với cô
giáo và các bạn.
Thái độ của cô giáo và các bạn ra sao
trớc cảnh ngộ éo le của Thủy? Chi tiết
nào trong cuộc chia tay của Thủy với
lớp học khiến cô giáo phải bàng
hoàng?
- Thủy nói: Mẹ bảo sẽ sắm cho em
một thúng hoa quả để ra chợ bán .
- Cô giáo bàng hoàng, chua xót. Thủy
thật đáng thơng. Bố mẹ Thủy thật vô
tình.
(7) Thành dắt em ra khỏi cổng trờng
và kinh ngạc thấy mọi ngời vẫn đi lại
- HSTL
- HSPB
-> Khát khao của tuổi thơ: đ-
ợc ở bên nhau, không bao
giờ phải chia xa.
=> Nhắc nhở những ngời
làm cha làm mẹ: Cuộc chia
tay của các em nhỏ là vô lý,
là không nên có, không nên

để nó xảy ra.
=> Thể hiện khát khao cháy
bỏng của tuổi thơ: tuổi thơ
phải đợc hạnh phúc.
3. Cảnh chia tay với lớp
học:
+ Thủy khóc nức nở.
+ Cả lớp sững sờ, kinh ngạc
+ Cô giáo sửng sốt, tái mặt,
nớc mắt giàn giụa.
-> Ai cũng xúc động, đau
xót trớc cảnh ngộ của Thủy.
14/19
bình thờng và nắng vẫn vàng ơm trùm
lên cảnh vật
Em hãy giải thích tại sao Thành lại có
tâm trạng nh vậy?
- Học sinh thảo luận nhóm, phát biểu,
gv chốt.
GV: Đây là tình huống trớ trêu, đối
chọi giữa nội tâm và ngoại cảnh. Cũng
là diễn biến tâm lí đợc tác giả miêu tả
rất hài hoà. NT miêu tả thiên nhiên,
tạo vật đẹp đẽ, vô t, bình thản trớc
cảnh ngộ bất hạnh của con ngời làm
tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm, trạng
thái thất vọng, bơ vơ, lạc lõng của
nhân vật trong truyện và nh một lời
nhắc khẽ : mỗi ngời hãy lắng nghe và
chú ý đến những gì đang diễn ra

quanh ta, để san sẻ nỗi đau cùng đồng
loại. Không nên sống dửng dng, vô
tình.
? Cuối truyện, tác giả kể việc hai anh
em đã chia tay nhau ntn?
(8) Tại sao truyện lại có tên là Cuộc
chia tay của những con búp bê ? Tên
truyện có liên quan gì đến ý nghĩa của
truyện?( HS khá , giỏi.
-> Hình ảnh ẩn dụ Cuộc chia tay của
những con búp bê . Những con búp
bê vốn là đồ chơi của tuổi nhỏ thờng
4. Cảnh hai anh em chia
tay nhau:
+ Thủy nh ngời mất hồn, mặt
tái xanh nh tàu lá, khóc nức
lên.
+ Thành khóc nấc lên, mếu
máo nhìn theo bóng em
-> Cuộc chia tay vô lí, không
đáng có.( Bởi tình anh em
gắn bó sâu nặng, cả hai đều
rất đau khổ khi phải rời xa
nhau)
15/19
gợi lên TG trẻ em với sự ngộ nghĩnh,
trong sáng, ngây thơ, vô tội. Tên
truyện gợi ra tình huống buộc ngời
đọc phải theo dõi và góp phần thể
hiện ý đồ t tởng của ngời viết.

(9) Qua câu chuyện này, theo em thì
tác giả muốn nhắn nhủ điều gì?
-> Tình cảm của gia đình, hạnh phúc
của gia đình vô cùng quý giá và quan
trọng. Mọi ngời hãy cố gắng bảo vệ
và giữ gìn, không nên vì bất cứ lý do
nào để làm tổn hại đến những tình
cảm tự nhiên, trong sáng ấy, làm tan
vỡ hạnh phúc gia đình.
* Hoạt động 4. Tổng kết.
(10) Truyện có những đặc sắc gì về
nghệ thuật ?
- Cho học sinh đọc ghi nhớ.
* Hoạt động 5: Hớng dẫn luyện tập
* Hot ng 6 : Dn dũ
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
- Truyện cho ta thấm thía:
Tổ ấm gia đình là vô cùng
quí giá và quan trọng. Mọi
ngời hãy cố gắng bảo vệ, gìn
giữ, không nên vì bất kì lí do
gì mà làm tổn hai đến những
tình cảm tự nhiên, trong sáng
ấy.
2. Nghệ thuật:
- Lựa chọn ngôi kể phù hợp
- Lời kể chân thành giản dị,
phù hợp với tâm trạng nhân
16/19

vật nên có sức truyền cảm.
- Kết hợp kể với tả và bộc lộ
cảm xúc.
IV. Luyện tập:
C. Kết luận và khuyến nghị
thc hin tt yờu cu vi b mụn Ng vn, GV khụng ch nm vng kin
thc, phng phỏp truyn t m cũn bit vn dng nhng tri thc ú thnh k
nng sng cho HS m bo yờu cu dy hc gn vi thc tin . Vi phng
phỏp rốn k nng sng cho HS thụng qua bi dy Cuc chia tay ca nhng con
bỳp bờ tôi mong muốn góp phần giúp học sinh ngày càng yêu thích môn Ngữ
17/19
Văn , cú nhng k nng sng ỏp ng yờu cu ca cuc sng đồng thời góp phần
tự rèn luyện, nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân.
Để hoàn thành đề tài này, tôi đã nhận đợc sự giúp đỡ hết sức nhiệt tình của các
đồng chí trong Ban giám hiệu, các bạn đồng nghiệp, cũng nh sự ủng hộ của các
em học sinh. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất đến tất cả mọi ngời!
Do thời gian có hạn nên đề tài còn có những thiếu sót. Hi vọng trong thời gian
tới, với sự góp ý của các đồng chí đồng nghiệp, đề tài này sẽ đợc mở rộng và
khai thác sâu hơn, thực sự có ý nghĩa trong công tác giảng dạy.
D. Danh mục tài liệu tham khảo
1. Sách giáo khoa Ngữ văn 6, 7, 8, 9.
2. Tõm lớ hc gia ỡnh, Nguyn Khc Vin, NXB Th Gii 2000
3. Giáo dục học, Sách Cao đẳng s phạm.
18/19
4. Phan Trọng Luận, Phơng pháp dạy môn Ngữ văn ở trờng THCS, NXB
Giáo dục.
5. Khi cha m chia tay, GS Geraard Possin ( Nguyn Vn S dch ), NXB
Ph N 2010.
6. Tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học s phạm, Sách Cao đẳng s phạm.
19/19

E. Mục lục
Trang
A. Phần mở đầu.
1-2
B. Phần nội dung.
3-16
Chơng I: Cơ sở lí thuyết của đề tài
3-4
Chơng II: Ni dung khai thỏc rốn luyn k nng 5-16
C. Kết luận và khuyến nghị.
17
D. Danh mục tài liệu tham khảo.
18
E. Mục lục
19
20/19