Đấu vật

Đấu vật

Đấu vật
Bởi:
Wiki Pedia
Đấu vật là môn thể thao tác chiến giữa hai đối thủ cố gắng kềm chế đối phương bằng
cách nắm, kéo, vặn, đè, v.v... nhưng không được trực tiếp đấm hay đá. Tùy theo luật lệ
của từng địa phương, bàn thắng về tay người dự giải nào chiếm được nhiều ưu điểm:
bằng các đè ngữa đối phương, hoặc đối phương chịu thua hay bị đẩy ra ngoài vòng thi
đấu. Những vận động viên tham gia môn thể thao này được gọi là các đô vật.

Thi vật trong đội Không quân Hoa Kỳ( Vật theo phong cách Mỹ)

Tranh dân gian Đông Hồ miêu tả đấu vật tại Việt Nam

Đấu vật là môn thể thao có lịch sử lâu đời ,tồn tại ở nhiều quốc gia trên thế giới và có
nhiều biến thể khác nhau.

Đấu vật tại Việt Nam
Thông tin chung
Tại Việt Nam ,đấu vật là một trò chơi dân gian mang tính cổ truyền ở hầu hết các tỉnh
miền Bắc. Các làng nổi tiếng với môn vật là :Chung Màu ( Bắc Ninh ), Vị Thanh ( Vĩnh
Yên ). Mai Động ( Hà Đông ), Thức Vụ ( Nam Định ), Phong Châu, Đoan Hùng ( Vĩnh
Phú)...

1/6


Đấu vật

Một sân đấu vật tại Hội Lim (Việt Nam)

Tại Việt Nam,một trân đấu có hai người vật nhau gọi là một keo vật, những thế vật gọi
là "miếng". Một đô vật giỏi, không chỉ cần khỏe mà cần nhanh nhẹn để có thể thi thố
những miếng vật bất ngờ mới đủ hạ được đối phương.
Theo phong tục Việt Nam(gọi là lệ), muốn thắng phải vật cho đối phương "ngã ngựa
trắng bụng" hoặc nhấc bổng được đối phương lên.
Vật tại Việt Nam thường tổ chức dưới dạng các hội vật vào tháng Giêng âm lịch. Vật có
nhiều giải phụ và ba giải chính. Những giải phụ gọi là giải hàng dành cho ai thắng một
keo vật bất kỳ . Những giải chính hàng năm đều có người giữ với điều kiện người đó
phải thắng trong suốt thời gian mở hội.
Người phá giải là người vật thắng người giữ giải năm trước, tuy nhiên phải vật ngã thêm
một số đồ vật khác mới thắng giải.
Diễn biến chung của một keo vật
Đô vật khi dự vật mình trần trùng trục và chỉ đóng một chiếc khố. Trước khi vật, hai đối
thủ cùng nhau lên đài, múa tay co chân, đi lại rình miếng lẫn nhau. Sau đó hộ xông vào
nhau ôm lấy nhau mà vật.
Có hai người làm nhiệm vụ phất cờ và đánh trống trong lúc các đối thủ vật nhau . Người
đánh trống cầm một chiếc trống khẩu ghé vào tai các lực sĩ đánh ba tiếng một như để
khuyến khích thúc giục. Người phất cầm cờ cán dài để ngăn cản người xem khỏi lấn vào
sân vật và phất cờ theo nhịp trống khi có người thắng cuộc để cổ động người thắng.
Lúc vật, khi biết mình bị " bắt bài" (gọi là lỡ miếng ), đô vật liền nằm bò sát đất, mặc cho
đối phương vằn bốc nhằm trành bị nhấc khỏi mặt đất, và chỉ nhổm dậy khi đối phương
hở cơ.
Hai loại tấn công chủ đạo của vật Việt Nam là những miếng ngáng, miếng đệm làm cho
đối phương ngã xuống và những miếng bốc để nhấc bổng đối thủ lên.

2/6


Đấu vật

Đối với ba giải chính, phá xong mỗi giải, hoặc do người giữ giải đã vật đủ số người theo
lệ định, hoặc do người phá giải đã toàn thắng, dân làng thường đốt một bánh pháp toàn
hồng để mừng.
Tín ngưỡng
Theo truyền thuyết, Bà Lê Chân nữ tướng tiên phong của Hai Bà Trưng, xưa kia đã dùng
môn vật để tuyển binh, tuyển tướng. Vì vậy, làng Mai Động, mỗi khi mở hội vật đều có
làm lễ xin phép Bà và đồng thời để nhắc nhở lại những kỷ niệm của Bà Lê Chân thuở
trước.

Đấu vật chuyên nghiệp (Đấu vật tự do kiểu Mỹ)
Đấu vật chuyên nghiệp (professional wrestling) là một dạng đấu vật mang tính biểu
diễn. Khác với những môn thi đấu mang tính cạnh tranh, trong đấu vật chuyên nghiệp
chuyện thắng hay thua hoàn toàn không quan trọng, bởi vì thắng thua là do người viết
kịch bản quyết định (gọi là "booker"). Tuy nhiên, "booker" chỉ quyết định ai sẽ thắng,
và thắng như thế nào. Mỗi đô vật được gọi là "siêu sao" (superstar), nữ gọi là "diva". Ví
dụ, "booker" quyết định "siêu sao" A sẽ thắng "siêu sao" B một cách rõ ràng, hay thắng
nhờ ăn gian, hay có người giúp đỡ, v.v. Sau đó những đô vật này sẽ tự tập luyện những
chi tiết với nhau trong vòng một tuần, và khi ra đấu sẽ diễn lại những gì đã tập dợt sẵn.
Trong lúc những môn như quyền Anh, những vận động viên tập luyện kĩ năng để gây sát
thương cho nhau, thì những đô vật chuyên nghiệp luyện kỹ năng để giúp đỡ lẫn nhau,
và bảo vệ nhau trong lúc biểu diễn để tránh chấn thương.
Mỗi "siêu sao" có một chiêu thức để kết thúc trận đấu, ví dụ như Triple H có "Pedigree",
hay Shawn Michaels có "SCM" (Sweet Chin Music), khi sử dụng chiêu thức này thường
là chiến thắng luôn. Chiến thắng có thể bằng nhiều cách, như "Pin fall" (đè đếm đến
3), hay "submission" (chịu thua). "The Ankle Lock" của Kurt Angle là thuộc loại
"submission". Những chiêu thức này thường có vẻ ghê gớm, nhưng khi đánh thì các đô
vật sử dụng tiểu xảo để bảo vệ đối thủ khỏi bị chấn thương. Khi một đô vật chuyên
nghiệp giả vờ tỏ ra đau đớn sau khi bị đánh thì gọi là "sell a move".
Trong đấu vật chuyên nghiệp có thể nói là không có đô vật, chỉ có "nhân vật", mỗi "nhân

vật" cố tạo ngoại hình, tính cách khác biệt, và phải đăng ký "chiêu thức" khác nhau để
tránh trùng lặp. Ví dụ: Eddie Fatu từng đóng vai các nhân vật Jamal, Ekmo, và gần đây,
Umaga. Tuy Eddie Fatu nói tiếng Anh rất rành (là người Mỹ), nhân vật Umaga lại tỏ ra
hoàn toàn không biết tiếng Anh.

3/6


Đấu vật

Kurt Angle, vô địch hạng nặng Olympic Atlanta 1996. Anh là đô vật chuyên nghiệp duy nhất có
huy chương vàng

Những đô vật ký hợp đồng với một công ty sẽ có những câu chuyện để họ "xung đột"
với nhau. Một "xung đột" giữa "siêu sao" A và "siêu sao" B sẽ đánh nhau trong một
thời gian vài tuần, nếu được khán giả hâm mộ, sẽ kéo dài thêm. Thường trong những
buổi diễn bình thường, họ dùng lúc này để xây dựng vụ xung đột cho thêm gây cấn, sau
đó sẽ có trận đấu ở các buổi diễn lớn (gọi là "Pay Per View"). Để dễ viết những câu
chuyện, các đô vật được chia làm 2 phe: vai tốt (gọi là "babyface") và vai xấu (gọi là
"heel"). Một cuộc "xung đột" thường diễn ra giữa một "vai tốt" và một "vai xấu". "Vai
tốt" thường tỏ ra mạnh mẽ và hay giúp đỡ kẻ yếu, còn "vai xấu" tỏ ra hèn nhát, tìm cách
ăn gian để chiến thắng. Những "siêu sao" thường xuyên đổi từ "vai tốt" sang "vai xấu"
và ngược lại. Ví dụ như Randy Orton khi "xung đột" với Triple H ở năm 2003 thì là "vai
tốt", nhưng vào năm 2007 khi "xung đột" với John Cena thì đóng "vai xấu". Khi khán
giả đi xem đấu vật, họ sẽ cổ vũ cho nhân vật tốt, và chế giễu nhân vật xấu; ví dụ như dù
nhiều khán giả hâm mộ Edge, họ vẫn sẽ chế giễu anh ta, bởi vì anh ta đóng vai xấu.
Do không có tính cạnh tranh, nên các đô vật chuyên nghiệp thản nhiên sử dụng chất kích
thích (steroid), để giảm mỡ, tăng trọng, và có cơ bắp cuồn cuộn để khán giả thích. Tuy
nhiên, việc sử dụng chất kích thích này gây hại, và gần đây nhiều vụ scandal đã xảy ra
như cái chết của Eddie Guerrero (suy tim năm 2005) và vụ tự sát giết vợ con của Chris

Benoit (2007).
Công ty professional wrestling lớn và lâu đời nhất là WWE (có tới 3 show là RAW,
SmackDown! và ECW), với những người cực kỳ nổi tiếng như Hulk Hogan, Stone Cold
4/6


Đấu vật

Steve Austin, The Rock và RVD. Những công ty bé hơn là TNA, ROH. TNA gần đây
có nhiều đô vật nổi tiếng như A.J. Styles và Samoa Joe.
Do một kĩ năng quan trọng của đô vật chuyên nghiệp là diễn xuất nên một số người đã
được mời đi đóng phim, như Hulk Hogan, The Rock, Stone Cold, hay HHH trong phim
Blade 3: Trinity.
Thành tích tại các thế vận hội

Điêu khắc "Võ sĩ Đô Vật" do Pankratiast - Viện bảo tàng Uffizi, Firenze Ý

Những người đoạt huy hương giải đấu vật hạng nặng (96kg)

Đấu vật tại Nhật Bản (Sumo)
Sumo (tiếng Nhật: ?? hoặc ???, đọc là Xư-mô) là một môn võ cổ truyền của Nhật Bản.
Hai lực sĩ sumo sẽ phải đấu với nhau trong một vòng tròn gọi là dohyo (??) có đường

5/6


Đấu vật

kính khoảng 4,55 mét (hay 15 shaku theo đơn vị đo chiều dài ở Nhật Bản). Lực sĩ nào
bị ngã trong vòng tròn trước hay bị đẩy khỏi vòng tròn trước là người thua cuộc.

6/6