NỘI DUNG và địa CHỈ GIÁO dục kĩ NĂNG SỐNG TRONG môn TIẾNG VIỆT 5

GDKNS Lớp 5

Nguyễn Hữu Tuấn

NỘI DUNG VÀ ĐỊA CHỈ GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG TRONG MÔN TIẾNG VIỆT 5

Trong việc giáo dục KNS cho HS có thể thực hiện trong bất cứ giờ học nào. Các nội
dung và địa chỉ giáo dục KNS trong môn Tiếng Việt nêu dưới đây chỉ là những ví dụ
tiêu biểu để hướng dẫn GV khai thác một số KNS có trong nội dung dạy học hoặc
bằng cách thức tổ chức các hoạt động dạy học tăng cường thực hành, luyện tập các
KNS cho học sinh.
T
T

1

Tuầ
n

2

4
3

5

Tập làm văn:
Luyện tập làm
báo cáo thống kê
Tập đọc:
Những con sếu

bằng giấy

2

4

Tên bài học

5

6

Kể chuyện:
Tiếng vĩ cầm ở
Mĩ Lai
Tập làm văn:
Luyện tập làm
báo cáo thống kê
Tập làm văn:
Luyện tập làm
đơn

9
6

7

Tập làm văn:
Luyện tập thuyết
trình, tranh luận

Tập làm văn:
Luyện tập thuyết
trình, tranh luận
(tiếp)

Các KNS cơ bản được giáo dục
-Thu thập, xử lí thông tin.
-Hợp tác(cùng tìm kiếm số liệu,
thông tin).
-Thuyết trình kết quả tự tin.
-Xác định giá trị
-Xác định giá trị
-Thể hiện sự cảm thông(bày rỏ sự
chia sẻ, cảm thông với những nạn
nhân bị bom nguyên tử sát hại)
-Thể hiện sự cảm thông(cảm thông
với những nạn nhân của vụ thảm sát
Mĩ Lai, đồng cảm với những hành
động dũng cảm của những người Mĩ
có lương tri
-Phản hồi/lắng nghe tích cực)
-Tìm kiếm và xử lí thông tin.
-Hợp tác(cùng tìm kiếm số liệu,
thông tin).
-Thuyết trình kết quả tự tin.
-Ra quyết định (làm đơn trình bày
nguyện vọng).
-Thể hiện sự cảm thông (chia sẻ,
cảm thông với nỗi bất hạnh của

những nạn nhân chất độc màu da
cam).
-Thể hiện sự tự tin(nêu được những
lí lẽ, dẫn chứng cụ thể, thuyết phục;
diễn đạt gãy gọn, thái độ bình tĩnh,
tự tin).
-Lắng nghe tích cực (lắng nghe, tôn
trọng người cùng tranh luận).
-Hợp tác (hợp tác luyện tập thuyết
trình tranh luận).
-Thể hiện sự tự tin(nêu được những
lí lẽ, dẫn chứng cụ thể, thuyết phục;
diễn đạt gãy gọn, thái độ bình tĩnh,
tự tin).

Các phương pháp/
kĩ thuật dạy học tích
cực có thể sử dụng
-Phân tích mẫu
-Rèn luyện theo mẫu
-Trao đổi trong tổ
-Trình bày một phút
-Thảo luận nhóm
-Hỏi đáp trước lớp
-Đóng vai xử lí tình
huống
Kể chuyện sáng tạo
-Trao đổi về ý nghĩa câu
chuyên.
-Tự bộc lộ

-Phân tích mẫu
-Rèn luyện theo mẫu
-Trao đổi trong nhóm tổ
-Trình bày một phút
Phân tích mẫu
-Rèn luyện theo mẫu
-Tự bộc lộ

Phân tích mẫu
-Rèn luyện theo mẫu
-Đóng vai
-Tự bộc lộ

-Đóng vai
-Tự bộc lộ
-Thảo luận nhóm


GDKNS Lớp 5

8

9

10

10

11

13

11
14
12

13

14

16

17

18
15

16

Nguyễn Hữu Tuấn

-Lắng nghe tích cực (lắng nghe, tôn
trọng người cùng tranh luận).
-Hợp tác (hợp tác luyện tập thuyết
trình tranh luận).
-Tìm kiếm và xử lí thông tin (kĩ
Ôn tập giữa HK
năng lập bảng thống kê).
I
-Hợp tác(kĩ năng hợp tác tìm kiếm

(Tiết 1):
thông tin để hoàn thành bảng thống
Lập bảng thống
kê).
kê
-Thể hiện sự tự tin(thuyết trình kết
quả tự tin)
-Ra quyết định (làm đơn kiến nghị
Tập làm văn:
ngăn chặn hành vi phá hoại môi
Luyện tập làm
trường).
đơn
-Đảm nhận trách nhiệm với cộng
đồng
-Ứng phó với căng thẳng (linh hoạt,
Tập đọc:
thông minh trong tình huống bất
Người gác rừng tí ngờ).
hon
-Đảm nhận trách nhiệm với cộng
đồng
-Ra quyết định/ giải quyết vấn đề
Tập làm văn:
(hiểu trường hợp nào cần lập biên
Làm biên bản
bản, trường hợp nào không cần lập
cuộc họp
biên bản)
-Tư duy phê phán

Tập làm văn:
-Ra quyết định/ giải quyết vấn đề
Luyện tập làm
-Hợp tác (hợp tác hoàn thành biên
biên bản cuộc
bản cuộc họp)
họp
-Ra quyết định/ giải quyết vấn đề
Tập làm văn:
-Hợp tác làm việc theo nhóm, hoàn
Làm biên bản
thành biên bản vụ việc
một vụ việc

-Trao đổi nhóm
-Trình bày 1 phút

-Tự bộc lộ
-Trao đổi nhóm

Thảo luận nhóm nhỏ.
-Tự bộc lộ

-Phân tích mẫu
-Đóng vai
-Trình bày 1 phút
-Trao đổi nhóm

Phân tích mẫu
-Trao đổi nhóm

-Đóng vai(tưởng tượng
mình là bác sĩ trực phiên
cụ Ún trốn viện, lập biên
bản vụ việc)
-Rèn luyện theo mẫu

Tập làm văn:
Ôn tập về viết
đơn

-Ra quyết định/ giải quyết vấn đề
-Hợp tác làm việc theo nhóm, hoàn
thành biên bản vụ việc

Ôn tập cuối HK
I
(Tiết 1):
Lập bảng thống
kê

-Thu thập xử lí thông tin(lập bảng
thống kê theo yêu cầu cụ thể).
-Kĩ năng hợp tác làm việc nhóm,
hoàn thành bảng thống kê

-Trao đổi nhóm nhỏ

Ôn tập cuối HK
I

-Thu thập xử lí thông tin(lập bảng
thống kê theo yêu cầu cụ thể).

-Trao đổi nhóm nhỏ


GDKNS Lớp 5

17

18

20

19

21
20

21

23

22

25

23

26

24

(Tiết 2):
Lập bảng thống
kê

-Kĩ năng hợp tác làm việc nhóm,
hoàn thành bảng thống kê

Ôn tập cuối HK
I
(Tiết 5):
Viết thư

-Thể hiện sự cảm thông.
-Đặt mục tiêu

-Hợp tác ( ý thức tập thể, làm việc
Tập làm văn:
nhóm, hoàn thành chương trihf hoạt
Lập chương trình
động).
hoạt động
-Thể hiện sự tự tin.
-Đảm nhận trách nhiệm
Tự nhận thức (nhận thức được trách
Tập đọc:
nhiệm công dân của mình, tăng thêm
Trí dũng song

ý thức tự hào, tự trọng, tự tôn dân
toàn
tộc).
-Tư duy sáng tạo
-Hợp tác(ý thức tập thể, làm việc
nhóm, hoàn thành chương trình hoạt
Tập làm văn:
động).
Lập chương trình
-Thể hiện sự tự tin.
hoạt động
-Đảm nhận trách nhiệm.
-Hợp tác(ý thức tập thể, làm việc
nhóm, hoàn thành chương trình hoạt
Tập làm văn:
động).
Lập chương trình
-Thể hiện sự tự tin.
hoạt động
-Đảm nhận trách nhiệm.
Tập làm văn:
Tập viết đoạn đối
thoại; phân vai
đọc, diễn màn
kịch

-Rèn luyện theo mẫu

-Rèn luyện theo mẫu
-Thảo luận nhóm nhỏ

-Đối thoại (với các
thuyết trình viên)
-Đọc sáng tạo
-Gợi tìm
-Trao đổi, thảo luận
-Tự bộc lộ(bày tỏ sự cảm
phục Giang Văn Minh;
nhận thức của mình)
-Trao đổi cùng bạn đê
góp ý cho chương trình
hoạt động (Mỗi HS tự
viết)
-Đối thoại(Với các thuyết
trình viên về chương
trình đã lập)
-Trao đổi cùng bạn đê
góp ý cho chương trình
hoạt động (Mỗi HS tự
viết)
-Đối thoại(Với các thuyết
trình viên )

-Gợi tìm, kích thích suy
nghĩ sáng tạo của HS.
-Trao đổi trong nhóm
nhỏ.
-Đóng vai(bộc lộ bản
thân)
Tập làm văn:
-Thể hiện sự tự tin(đối thoại tự

-Gợi tìm, kích thích suy
Tập viết đoạn đối nhiên, hoạt bát, đúng mục đích, đúng nghĩ sáng tạo của HS.
thoại; phân vai đối tượng và hoàn cảnh giao tiếp).
-Trao đổi trong nhóm
đọc, diễn màn
-Kĩ năng hợp tác (hợp tác để hoàn
nhỏ.
kịch
chỉnh màn kịch)
-Đóng vai
Tập đọc:
Một vụ đắm tàu

29

Nguyễn Hữu Tuấn

-Thể hiện sự tự tin(đối thoại tự
nhiên, hoạt bát, đúng mục đích, đúng
đối tượng và hoàn cảnh giao tiếp).
-Kĩ năng hợp tác (hợp tác để hoàn
chỉnh màn kịch)

-Tự nhận thức (nhận thức về mình,
về phẩm chất cao thượng).
-Giao tiếp, ứng xử phù hợp.

-Đọc sáng tạo
-Gợi tìm
-Trao đổi, thảo luận

GDKNS Lớp 5

Nguyễn Hữu Tuấn

-Kiểm soát cảm xúc.
-Ra quyết định

25

26

27

28

30

29
35
30

-Tự bộc lộ(sự thấm thía
với ý nghĩa của bài đọc;
tự nhận thức những
phẩm chất về giới)
-Tự nhận thức.
-Kể lại sáng tạo câu
-Giao tiếp, ứng xử phù hợp.

chuyện (theo lời nhân
Kể chuyện:
-Tư duy sáng tạo
vật)
Lớp trưởng lớp -Lắng nghe, phản hồi tích cực
-Thảo luận về ý nghĩa
tôi
câu chuyện
-Tự bộc lộ (HS suy nghĩ,
tự rút ra bài học cho
mình)
-Kĩ năng tự nhận thcs (Nhận thức về -Đọc sáng tạo
sự bình đẳng nam nữ).
-Thảo luận về ý nghĩa
Tập đọc:
-Giao tiếp, ứng xử phù hợp giới tính. câu chuyện
Con gái
-Ra quyết định
-Tự bộc lộ (HS suy nghĩ,
tự rút ra bài học cho
mình)
Tập làm văn:
-Thể hiện sự tự tin(đối thoại hoạt
-Gợi tìm, kích thích suy
Tập viết đoạn đối bát, tự nhiên, đúng mục đích, đúng
nghĩ sáng tạo của HS
thoại; phân vai đối tượng và hoàn cảnh giao tiếp).
-Trao đổi trong nhóm
đọc, diễn màn
-Kĩ năng hợp tác có hiệu quả để

nhỏ
kịch
hoàn chỉnh màn kịch.
-Đóng vai
-Tư duy sáng tạo.
-Tự nhận thức.
-Đọc sáng tạo
-Thể hiện sự tự tin (Trình bày ý kiến, -Gợi tìm
Tập đọc:
quan điểm cá nhân).
-Trao đổi về ý nghĩa của
Thuần phục sư tử
-Giao tiếp
câu chuyện
-Tự bộc lộ(nói điều HS
suy nghĩ, thấm thía )
Ôn tập cuối
-Thu thập, xử lí thông tin: lập bảng
Đối thoại với thuyết trình
HKII
thống kê.
viên về ý nghĩa của các
(Tiết 3)
-Ra quyết định (lựa chọn phương án) số liệu
Lập bảng thống
kê
Ôn tập cuối
-Ra quyết định/ giải quyết vấn đề.
-Trao đổi cùng bạn để
HKII

-Xử lí thông tin
góp ý cho biên bản cuộc
(Tiết 4)
họp (mỗi HS tự làm).
Viết biên bản
-Đóng vai
cuộc họp

MÔN ĐẠO ĐỨC
Tuần Tên bài học

Các KNS cơ bản được giáo dục

Các phương pháp/
kĩ thuật dạy học tích
cực có thể sử dụng


GDKNS Lớp 5

Bài 1. Em là
HS lớp 5

Bài 2. Có
trách nhiệm
về việc làm
của mình

Bài 3. Có
chí thì nên

Bài 5. Tình
bạn

Bài 6. Kính
già yêu trẻ

Bài 7. Tôn
trọng phụ nữ

Bài 8. Hợp
tác với
những người
xung quanh

Nguyễn Hữu Tuấn

- Kĩ năng tự nhận thức (tự nhận thức được mình là học
sinh lớp 5).
- Kĩ năng xác định giá trị (xác định được giá trị của
học sinh lớp 5).
- Kĩ năng ra quyết định (biết lựa chọn cách ứng xử phù
hợp trong một số tình huống để xứng đáng là HS lớp 5)
- Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm (biết cân nhắc trước
khi nói hoặc hành động; khi làm điều gì sai, biết nhận
và sửa chữa).
- Kĩ năng kiên định bảo vệ những ý kiến, việc làm
đúng của bản thân.
- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán những hành
vi vô trách nhiệm, đổ lỗi cho người khác).

- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán, đánh giá
những quan niệm, những hành vi thiếu ý chí trong học
tập và trong cuộc sống).
- Kĩ năng đặt mục tiêu vượt khó khăn vươn lên trong
cuộc sống và trong học tập.
- Trình bày suy nghĩ ý tưởng.
- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán, đánh giá
những quan niệm sai, những hành vi ứng xử không phù
hợp với bạn bè).
- Kĩ năng ra quyết định phù hợp trong các tình huống
có liên quan tới bạn bè.
- Kĩ năng giao tiếp, ứng xử với bạn bè trong học tập,
vui chơi và trong cuộc sống.
- Kĩ năng thể hiện sự cảm thông chia sẻ với bạn bè.
- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán, đánh giá
những quan niệm sai, những hành vi ứng xử không phù
hợp với người già và trẻ em.
- Kĩ năng ra quyết định phù hợp trong các tình huống
có liên quan tới người già, trẻ em.
- Kĩ năng giao tiếp, ứng xử với người già, trẻ em trong
cuộc sống ở nhà, ở trường, người xã hội.

- Thảo luận nhóm
- Động não
- Xử lí tình huống.

- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán, đánh giá
những quan niệm sai, những hành vi ứng xử không phù
hợp với phụ nữ
- Kĩ năng ra quyết định phù hợp trong các tình huống

có liên quan tới phụ nữ.
- Kĩ năng giao tiếp, ứng xử với bà mẹ, chị em gái,cô
giáo, các bạn gái và những người phụ nữ khác ngoài xã
hội.
- Kĩ năng hợp tác với bạn bè và mọi người xung quanh
trong công việc chung.
- Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm hoàn tất một nhiệm vụ
khi hợp tác với bạn bè và người khác.
- Kĩ năng tư duy phê phán (biết hê phán những quan

- Thảo luận nhóm.
- Xử lí tình huống.
- Đóng vai.

- Thảo luận nhóm.
- Tranh luận.
- Xử lí tình huống.
- Đóng vai.

- Thảo luận nhóm.
- Làm việc cá nhân.
- Trình bày 1 phút.

- Thảo luận nhóm.
- Xử lí tình huống.
- Đóng vai.

- Thảo luận nhóm.
- Xử lí tình huống.
- Đóng vai.

- Thảo luận nhóm.
- Động não.
- Dự án.


GDKNS Lớp 5

Bài 9. Em
yêu quê
hương

Bài 11. Em
yêu Tổ quốc
Việt Nam

Bài 12. Em
yêu hòa bình

Bài 14. Bảo
vệ tài
nguyên
thiên nhiên

Nguyễn Hữu Tuấn

niệm sai, các hành vi thiếu tinh thần hợp tác).
- Kĩ năng ra quyết định (biết ra quyết định đúng để hợp
tác có hiệu quả trong các tình huống)
- Kĩ năng xác định giá trị (yêu quê hương).

- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán đánh giá
những quan điểm, hành vi, việc làm không phù hợp với
quê hương).
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về truyền thống
văn hóa, truyền thống cách mạng về danh lam thắng
cảnh, con người của quê hương.
- Kĩ năng trình bày những hiểu biết của bản thân về
quê hương mình.
- Kĩ năng xác định giá trị (yêu Tổ quốc Việt Nam).
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về đất nước và
con người Việt Nam.
- Kĩ năng hợp tác nhóm.
- Kĩ năng trình bày những hiểu biết về đất nước, con
người Việt Nam
- Kĩ năng xác định giá trị (nhận thức được giá trị của
hòa bình, yêu hòa bình).
- Kĩ năng hợp tác với bạn bè.
- Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về các hoạt động
bảo vệ hòa bình, chống chiến tranh ở Việt Nam và trên
thế giới.
- Kĩ năng trình bày suy nghĩ/ ý tưởng về hòa bình và
bảo vệ hòa bình.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về tình hình tài
nguyên ở nước ta.
- Kĩ năng tư duy phê phán (biết phê phán, đánh giá
những hành vi phá hoại tài nguyên thiên nhiên).
- Kĩ năng ra quyết định (biết ra quyết định đúng trong
các tình huống để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên).
- Kĩ năng trình bày suy nghĩ/ ý tưởng của mình về bảo

vệ tài nguyên thiên nhiên

- Thảo luận nhóm.
- Động não.
- Trình bày 1 phút.
- Dự án.

- Thảo luận nhóm.
- Động não.
- Trình bày 1 phút.
- Đóng vai.
- Dự án.
- Thảo luận nhóm.
- Động não.
- Dự án
- Trình bày 1 phút.
- Phòng tranh.
- Hoàn tất một
nhiệm vụ.
- Thảo luận nhóm.
- Xử lí tình huống
- Dự án
- Động não.
- Trình bày 1 phút.
- Chúng em biết 3.
- Hoàn tất một
nhiệm vụ.