Quy hoạch dải đỗ xe trên phố Thái Hà

Quy ho ch d i

xe trên ph Thái Hà

L IM

U.

Tính c p thi t c a ! tài.
H th ng giao thông v n t i ô th là m t b ph n không th thi u
c c a ô th . Giao
thông v n t i m b o cho vi c v n chuy n hàng hoá, hành khách, s giao l u trao i gi%a
các b ph n trong ô th , c*ng nh gi%a ô th v i bên ngoài. Có 8760 gi trong m t n m .
N u cho là bình quân m i xe ôtô m t n m ch y 10000km và t c
trung bình trong thành
ph là 20km/h thì t ng th i gian ch y s+ là 500 gi . Còn l i 8260 gi trong m t n m thì xe .
i u ó ch ng t, r-ng th i gian xe
chi m m t t& l r t l n so v i th i gian xe ch y, t c là
h th ng giao thông t nh óng góp m t vai trò vô cùng quan tr$ng trong h th ng giao thông
v n t i nh-m áp ng nhu c u
cho ph ng ti n trong tr ng thái t m th i không ho t ng.
D i
xe trên
ng và hè ph là m t b ph n c a h th ng giao thông t nh ph c v cho các
ph ng ti n trong tr ng thái không ho t ng.
. Hà N i v i t c
gia t ng ph ng ti n giao thông cá nhân nh hi n nay â gây s c
ép cho thành ph v nhu c u
xe. Trong khi ó v m/t th c t thì h th ng các b n, bãi
xe c a thành ph còn thi u và y u c v quy mô và s l ng.
Trong th i gian qua, vi c xây d ng các i m, b n, bãi

xe g/p r t nhi u khó kh n do
qu' t c a thành ph còn ít và khâu quy ho ch th c hi n ch a ng b . Theo S" giao thông
công chính Hà N i, n cu i n m 2006, t ng di n tích i m
xe trên a bàn thành ph m i
ch là 137 ha. Toàn b qu' t s0 d ng khai thác, kinh doanh làm n i
xe công c ng ch t
kho ng 0.31% so v i t xây d ng ô th . S" Giao thông công chính Hà N i cho bi t, toàn b
di n tích trên m i ch áp ng
c kho ng 30% nhu c u c a i m , cho kho ng 150000 xe
ô tô " Hà N i, ch a k
n l ng ô tô các t nh khác n hàng ngày.Trong khi ó c*ng theo S"
giao thông công chính thành ph Hà N i 01/2007 thì tính n cu i n m 2006, hi n Hà N i có
kho ng h n 172.000 ôtô, g n 1.7 tri u xe máy và 1 tri u xe p.
Hi n nay, trên h u h t các tuy n ph /c bi t là khu ph c , các tuy n ph th ng m i
vi c l n chi m v a hè, lòng
ng làm n i d ng
xe ang r t ph bi n. i u này gây nh
h "ng r t l n n vi c m b o an toàn giao thông cho ng i i b trên v a hè và giao thông
trên
ng ph . M t trong nh%ng nguyên nhân chính gây nên hi n t ng trên là do s thi u
h t các i m xe, d i
xe công c ng trên các tr c
ng này.
Thái Hà là m t tuy n ph th ng m i, hàng ngày l ng hành khách có nhu c u i n
các c0a hàng trên tuy n ph này là r t l n, i kèm v i i u ó là nhu c u d ng
xe. Nh ng
trên tuy n ph này hi n nay ch a có m t i m
xe, bãi
xe hay d i
xe nào

ct
ch c có quy mô, h th ng, h p lý mà ch y u là do t phát, l n chi m v a hè làm n i xe.

Tr n ình M ng – K44

1


Quy ho ch d i

xe trên ph Thái Hà

ng tr c tình tr ng ó, vi c ti n hành “Quy ho ch d i
xe trên ph cho tr c
ng
Thái Hà” là h t s c c n thi t, /c bi t là khi mà qu' t dành cho giao thông t nh " khu v c
này h u nh là không có.
"i t#$ng và ph%m vi nghiên c&u.
*

it

ng nghiên c u:
i t ng nghiên c u c a
án là các d i
xe có tính ch t ph c v công c ng trên
ng và v a hè c a tr c
ng tuy n ph Thái Hà.

lòng

* Ph m vi nghiên c u:
Ph m vi nghiên c u là trong ranh gi i a chính c a thành ph Hà N i. Do gi i h n v
nhi u m/t (th i gian,tài chính, ngu n l c) nên
tài ch t p trung nghiên c u trên tuy n ph
Thái Hà (t p trung nghiên c u ph c v cho ôtô con, ôtô t i nh, và xe máy).
M'c ích và m'c tiêu nghiên c&u.
* M c ích
M c ích c a
tài là “Quy ho ch d i
xe trên ph Thái Hà” nh-m gi i quy t m t
ph n nhu c u
xe c a ng i dân s ng trong khu v c nghiên c u, áp ng t i a nhu c u c a
các c0a hàng và khách hàng mua s!m, buôn bán trên tuy n ph , c*ng nh áp ng t i thi u
nhu c u
xe cho các i t ng quá c nh qua trên tuy n mà có nhu c u
xe. H n ch t i a
tình tr ng
xe l n x n, nh h "ng d n giao thông trên tuy n.(
* M c tiêu.
- Nghiên c u c s" lý l ân v quy ho ch giao thông v n t i, quy ho ch giao thông t nh.
-

ánh giá hi n tr ng

-

ánh giá tr ng

xe trên

xe trên

xu t và l a ch$n các ph
ng và hè ph trên tuy n Thái Hà.

ng và hè ph " thành ph Hà N i.

ng và hè ph " ph Thái Hà.
ng án thi t k và t ch c giao thông gi i

xe trên

Ph#(ng pháp nghiên c&u.
* Nghiên c u s li u, tài li u s1n có:
- Sách giáo khoa, quy trình k' thu t v quy ho ch giao thông v n t i ô th , quy trình
quy ho ch giao thông t nh.
- Tài li u v quy trình, cách th c thi t k và t ch c giao thông d i
hè ph .

Tr n ình M ng – K44

xe trên

ng và

2


Quy ho ch d i

xe trên ph Thái Hà

- Các chính sách,
nghiên c u.
* Kh o sát hi n tr

* Ph

nh h

ng phát tri n giao thông v n t i c a thành ph và khu v c

ng:

- Xác

nh hi n tr ng h th ng giao thông v n t i c a ô th .

- Xác

nh hi n tr ng giao thông v n t i khu v c nghiên c u.

- Xác

nh qu'

- Xác

nh nhu c u

t giành cho giao thông t nh khu v c nghiên c u.
xe và hi n tr ng

xe khu v c nghiên c u và trên tuy n Thái Hà.

ng pháp i u tra xã h i h$c:

- Ph,ng v n h gia ình v nhu c u
và hè ph trên tuy n Thái Hà.

xe và ý ki n v t ch c các d i

xe trên

ng

* Phân tích t ng h p:
D a trên các s li u thu th p
c và các k ch b n kinh t
c u xe cho khu v c nghiên c u và trên tuy n ph .

xác

nh và d báo nhu

K t c u c a ! tài.
tài g m có 3 ch

ng:

Ch#(ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th .
Ch#(ng II: Hi n tr ng giao thông ô th Hà N i, tình hình s0 d ng
xe trên tuy n ph Thái Hà.
Ch#(ng III: L p và l a ch$n các ph

ng án quy ho ch d i

t và ho t

ng

xe trên ph Thái Hà.

K t Lu)n và ki n ngh*.

Tr n ình M ng – K44

3


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

CH

NG I: T NG QUAN V QUY HO CH GIAO THÔNG T NH Ô TH .

1.1. Các khái ni+m c( b,n v! giao thông v)n t,i và quy ho%ch giao thông v)n t,i.

a . ô th :
ô th là i m t p trung dân c v i m t
cao,ch y u là lao ng phi nông nghi p, có
h t ng c s" thích h p, là trung tâm chuyên nghành hay t ng h p, có vai trò thúc y s phát
tri n kinh t - xã h i c a c n c, m t vùng lãnh th , m t t nh, m t huy n ho/c m t vùng
lãnh th trong t nh, trong huy n.
b. Giao thông v n t i ô th .
Có r
khái ni m
quan i m
i m h th

t nhi u cách khái ni m khác nhau v h th ng giao thông v n t i ô th và m i
u có nh%ng u th riêng và u úng trong nh%ng tr ng h p c th . Tuy nhiên,
hi n i hi n nay thì h th ng giao thông v n t i
c nh ngh a d a trên quan
ng. Theo quan i m này thì h th ng giao thông v n t i
c nh ngh a nh sau:

H th ng giao thông v n t i có th
c hi u là m t t p h p bao g m các thành ph n:
s" h t ng, ph ng ti n và thi t b i u khi n nh-m v n chuy n hàng hoá và hành khách theo
không gian và th i gian (Ngu n: Khu t Vi t Hùng, 2006).
- C s" h t ng: Là nh%ng th c th v t ch t c a h th ng giao thông v n t i c
nh v
không gian và t o thành m t m ng l i các o n ( o n
ng ph , o n
ng ray, o n
ng ng…) và các nút (Ngã t , i m trung chuy n, i m u cu i v n t i hành khách công
c ng, c ng, sân bay.

- Ph ng ti n: là nh%ng n v d ch chuy n trên các c s" h t ng bao g m: xe ap, xe
máy, ô tô, tàu ho , các toa xe, tàu i n ng m…
- Thi t b i u khi n: Hay có th nói cách khác ây là m t h th ng con th c hi n nhi m
v i u khi n h th ng giao thông v n t i, thi t b i u khi n bao gg m hai nhóm: các thi t b
i u khi n ph ng ti n và i u khi n dòng giao thông.
H th ng giao thông v n t i (ho/c h th ng giao thông v n t i ô th ) theo quan i m
này c u trúc cu nó có th
c mô t nh hình 1.1

Tr n ình M ng – K44

4


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

23 TH4NG GIAO THÔNG
V5N T6I Ô TH7

< s" h
t ng

< s"
h t ng
giao
thông
ng

89 ng
ti n

< s"
h t ng
giao
thông
t nh

89 ng
ti n c
gi i

2 th ng
i u khi n

89 ng
ti n phi
c gi i

:9; t b
i u
khi n
ph ng
ti n

Thi t b
i u
khi n
dòng

giao
thông

Hình 1.1. Mô t, c u trúc h+ th"ng giao thông v)n t,i ô th*.
(Ngu n: Khu t Vi t Hùng, 2006)

c. Quy ho ch giao thông v n t i.
Quy ho ch giao thông v n t i ô th
c hi u là vi c t ch c không gian m ng l i
giao thông ô th cùng các công trình có liên quan, thích ng v i ch ng lo i ph ng ti n v n
t i, phù h p v i quy ho ch không gian ki n trúc, chi n l c phát tri n kinh t - xã h i và nhu
c u v n chuy n c a ô th trong m t th i kì nh t nh (Ngu n: Nghiêm V n D nh, 2003).
d. Quy ho ch

xe

Theo Khu t Vi t Hùng, 2007 thì: “Quy ho ch
xe bao g m vi c a ra các ph ng án
v c u trúc, phân b không gian, ph m vi và qu n lý di n tích và các công trình xe”

Tr n ình M ng – K44

5


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

1.2. Quy trình quy ho%ch giao thông v)n t,i.

Quy trình quy ho ch giao thông v n t i ô th hi n
hình 1.2

i

c khái quát thành 7 b

c nh

Thu th p s li u

ánh giá hi n tr ng

Xác

nh m c tiêu

D báo t

ng lai

Mô hình hoá

Th c hi n công tác quy ho ch

Ki m tra ánh giá và i u ch nh
Hình1.2. S( - quy trình quy ho%ch giao thông v)n t,i ô th* (T.ng quát)
(Ngu n: V* H ng Tr

ng, 2001)

1.2.1. Thu th p s li u.
. b c công vi c thu th p s li u s+ bao g m vi c thu th p nh%ng d% li u quan tr$ng
nh t nh-m ti t ki m th i gian và chi phí ng th i v#n m b o tính /c tr ng hi n th c c a
h th ng giao thông v n t i ô th nh-m xây d ng m t ngân hàng d% li u v giao thông v n
t i ô th . Các d% li u
c thu th p có th là: Kh o sát h gia ình
a ra ma tr n chuy n
i; m l u l ng giao thông " trên các
ng vành ai; kh o sát m ng l i
ng ph ;
ph,ng v n ng i i
ng; kh o sát v n t i công c ng; m ph ng ti n giao thông c*ng nh
t& l ph n tr m c a các lo i ph ng ti n v n t i; kh o sát th tr ng v n t i (v n t i hàng hoá,
v n t i hành khách công c ng, v n t i cá nhân…); thông tin v s0 d ng t; kh o sát ch " và
làm vi c…

Tr n ình M ng – K44

6


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

1.2.2. ánh giá hi n tr ng.
B

c này còn

c g$i là " nh n th c tình th ". M c tiêu c a b

c này giúp ta bi t

c:
- Hi n ta ang

ng " âu?

- i m m nh y u là gì?
ánh giá hi n tr ng giao thông v n t i ô th ngu i ta th ng s0 d ng m t h th ng
các ch tiêu. Trong h th ng ch tiêu này bao hàm g m nhi u các nhóm ch tiêu khác nhau và
trong m i nhóm ch tiêu l i g m các ch tiêu khác nhau. Do s gi i h n c a v n nghiên c u
c*ng nh th i gian " ê tài này không i sâu c th vào các ch tiêu trong nhóm các ch tiêu,
các ch tiêu này ã
c trình bày k trong bài gi ng quy ho ch giao thông v n t i ô th . H
th ng các ch tiêu ánh giá giao thông v n t i ô th
c trình bày nh hình 1.3 sau ây
H3 TH4NG CH> TIÊU ÁNH GIÁ
GIAO THÔNG V5N T6I Ô TH7

Nhóm
ch tiêu
ánh
giá
m ng
l i
ng

Nhóm
ch tiêu
ánh
giá h
th ng
giao
thông
t nh

Nhóm
ch tiêu
ánh
giá h
th ng
ph n
g ti n
v nt i

Nhóm
ch tiêu
ánh
giá
m c
ph c
v c a
VTHK
CC

Nhóm
ch tiêu

ánh
giá v
m c
an
toàn
trong
GT T

Nhóm
ch tiêu
ánh
giá v
ut
cho
GTVT
ô th

Nhóm
ch tiêu
ánh
giá
hi u
qu
c a
GTVT
ô th

Nhóm
ch tiêu
ánh

giá tác
ng
n
môi
tr ng
t
phía
GTVT
T

Hình 1.3. H+ th"ng ch/ tiêu ánh giá giao thông v)n t,i ô th*
(Ngu n: V* H ng Tr

1.2.3. Xác

ng, 2001)

nh m c tiêu, quan i m và tiêu chu n phát tri n giao thông v n t i ô th .

D a vào vi c ánh giá hi n tr ng c*ng nh các s li u thu th p
c,b c ti p theo c a
quy ho ch giao thông v n t i ô th là xác nh m c tiêu c a công tác quy ho ch.M c tiêu này
ph i phù h p v i nh h ng phát tri n c a ô th c*ng nh
m b o nguyên t!c th ng nh t,
ng b và hi u qu kinh t xã h i. Tuy nhiên, tu= theo ph m vi c a công tác quy ho ch thì
m c tiêu c a công tác quy ho ch có th là:
- Quy ho ch t ng th .
Tr n ình M ng – K44

7

Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th
- Quy ho ch chi ti t.

âu là n i ta mu n n, cái gì ta mu n th c hi n và khi nào s+ th c hi n ó chính là
m c tiêu c a quy ho ch. Các m c tiêu s+ xác nh các k t qu c n thu
c và ch ra các i m
k t thúc trong các vi c c n làm. N i nào c n ph i
c chú tr$ng u tiên và cái gì c n ph i
hoàn thành b-ng h th ng các bi n pháp, chính sách, th t c, quy t!c ho/c ch ng trình hành
ng, d án u t . ó chính là yêu c u i v i b c th ba trong quy ho ch giao thông v n
t i ô th .
áp ng yêu c u này c n ph i th c hi n hai n i dung sau:
- Xác nh h th ng các quan i m phát tri n bao g m các quan i m mang tính nh
h ng chi n l c và quan i m x0 lý tình th . ây là n i dung c t lõi c a b c ba và
có tác d ng chi ph i toàn b các b c ti p theo c a quy ho ch.
- Xác nh các m c tiêu t ng quát i v i nghành, t ng chuyên nghành và các kh i ho t
ng thu c nghành giao thông v n t i ô th .
M c tiêu cu i cùng c a s phát tri n GTVT trong m t ô th nói chung có th là:
+ mb os
l ch s .

i l i c a ng

i dân

c nhanh chóng, thu n ti n, an toàn, v n minh và

+ m b o cho các quá trình v n t i hàng hoá n i ô, ven ô, t i các thành ph v tinh
và các vùng lân c n luôn
c thông su t v i t c
giao thông cao, nhanh chóng, thu n
ti n, an toàn.
Phát tri n giao thông v n t i áp ng nhu c u i l i và nhu c u v n t i hàng hoá ph c v
i s ng kinh t - xã h i c a thành ph là hai m c tiêu c b n c n ph i ng th i t u c.
Tuy nhiên, các k t qu nghiên c u v giao thông v n t i ô th cho th y: tho mãn
c nhu
c u v i l i c a hành khách thì vi c tho mãn nhu c u v n t i hàng hoá là m t v n
có th
quy t nh m t cách d? dàng và khá thu n ti n b-ng các gi i pháp t ch c, qu n lý và phân
lu ng giao thông.
Chính vì v y, khi nghiên c u và nh h ng tiêu chu n phát tri n giao thông v n t i ô
th thì /c bi t chú tr$ng n các tiêu chu n có liên quan n VTHK. Tuy nhiên các tiêu
chu n này c n
c ki m ch ng cho phù h p v i yêu c u phát tri n hàng hoá c a ô th . M/t
khác sau khi ã nghiên c u, nh h ng t ng tiêu chu n thì nó s+ s+ tr" thành tiêu chu n
chung phát tri n giao thông v n t i " ô th ch không còn là tiêu chu n riêng c a v n t i
hàng hoá hay hành khách. Khi nói n tiêu chu n, thông th ng ng i ta phân ra các tiêu
chu n chung và các tiêu chu n riêng.
Tiêu chu n chung là các tiêu chu n phát tri n t ng th c a c h th ng giao thông v n
t i ô th . Các tiêu chu n riêng là các tiêu chu n phát tri n i v i t ng b ph n c u thành h
th ng giao thông v n t i ô th .

Tr n ình M ng – K44

8

Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

S phát tri n h th ng giao thông v n t i ô th ph i m b o t
c các ch tiêu "
m tm c
nh t nh, ta còn g$i là các tiêu chu n.Các tiêu chu n chính c n xác nh khi quy
ho ch giao thông v n t i ô th thông th ng bao g m:
- Th i gian m t chuy n i (phút).
-M t

m ng l

i giao thông.

-M t

m ng l

i v n t i.

-T c

giao thông.

- Kho ng cách bình quân gi%a các i m d ng

c a v n t i hành khách công c ng.

- Kho ng cách ch y xe.
-S l
- % qu'
-V n

ng gh xe/ ng

i.

t dành cho giao thông v n t i ô th .
u t / ng

1.2.4. D báo xu h

i/ n m.

ng phát tri n trong t

ng lai.

T m c tiêu quy ho ch thì d a vào m c tiêu c*ng nh s li u thu th p u c v hi n
tr ng c a i t ng c n quy ho ch ta i d báo xu h ng phát tri n c a nó trong t ng lai
a ra nh%ng gi i pháp quy ho ch nh-m tho mãn s phát tri n này. Ví d nh có s li u v
m t con
ng là nh, " hi n t i là ch a áp ng hêt
c nhu c u di chuy n c a ph ng ti n
mà d báo trong t ng lai s l ng ph ng ti n s+ t ng lên thì ch!c ch!n chúng ta s+ ph i quy
ho h m" r ng hay san b t m t
ph ng ti n di chuy n trên

ng sang
ng khác b-ng
m t lo t các bi n pháp v t ch c nh c m xe, chuy n thành
ng m t chi u,…
Sau khi nêu ra m t cách tóm t!t d báo phát tri n kinh t - xã h i (Môi tr ng ho t
ng c a giao thông v n t i) bao g m c giá tr ngu n l c có kh n ng huy ng
c " t ng
giai o n quy ho ch s+ t p trung nghiên c u d báo nhu c u v n chuy n trong t ng lai.
Nhu c u v n chuy n c n
c xác nh c v s l ng và ch t l ng. Ph i tiên l ng
c t ng lai th tr ng c n v n chuy n nh%ng gì, bao nhiêu, ch t l ng nh th nào, t âu
n âu,… M/t khác d báo nhu c u v n t i c n m" r ng ph m vi nghiên c u, quét h t "ngo i
di n" c a nhu c u th tr ng. Nó bao g m nhu c u i l i c a m$i t ng l p dân c . Nhu c u
v n chuy n c a m$i thành ph n kinh t . Nhu c u phát sinh t s v n ng bình th ng c a
i s ng kinh t ô th phù h p v i chi n l c n nh và phát tri n kinh t t ng th . Nhu c u
áp ng t o ti n
hoà nh p n n kinh t ô th v i các vùng khác. Không có m t th tr ng
thu n nh t theo ngh a ch có m t ngu i mua và vài ng i bán.
Cùng v i vi c m" r ng ph m vi nghiên c u d báo theo di n r ng nói trên là s t ng
c ng v ch t l ng và chi u sâu c a quá trình d báo. Do quy lu t v n ng khách quan c a
nhu c u, ngoài góc
kinh t nh lâu nay chúng ta v#n quan tâm (Chi phí v n t i, t i thi u

Tr n ình M ng – K44

9


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

hóa chi phí,…) ph i coi tr$ng các nhân t xã h i h$c và nhân t liên quan t i kh n ng áp
d ng ti n b khoa h$c công ngh trong t ng lai, các y u t liên quan n c nh tranh gi%a các
ph ng th c v n t i.
S thay i c ch kinh t và th c t s n xu t kinh doanh v n t i th i gian g n ây bu c
ng i ta t do thay i v ch t trong quan ni m và ph ng pháp d báo. Trong c ch th
tr ng
d báo nhu c u v n t i c n kh o sát, l ng hoá ph ng h ng và c ng
bi n
ng c a 3 lo i y u t nh h "ng ch y u:
( 1 ) Các y u t v gía tr s n xu t, tiêu th , thu nh p t ng ng v i các tình th phát
tri n khác nhau… trong ó quan tr$ng nh t là ch tiêu liên quan d n GDP, nh p i u
t ng tr "ng, bình quân àu ng i và m c
(%) so v i trung bình toàn qu c.
( 2 ) Các y u t xã h i h$c, t& l t ng dân s , m c

ô th hoá…

( 3 ) Các y u t ti n b khoa h$c k' thu t, công ngh . /c bi t là các thông tin liên quan
t i s hình thành các khu công ngh k' thu t m i t p trung.
ng th i có chú ý t i các y u t c ch chính sách i u ti t qu n lý liên quan. Trên c s" ó
th c hi n vi c d báo nhu c u v n t i v i các công o n sau:
- Phân vùng và xác
- Xác

nh kh i l

- D báo l
- Xác

nh m ng l ói v n t i (Hay xác

nh các ph

ng án v cung c u).

ng v n chuy n và dòng d ch chuy n hành khách.

ng hàng, khách v n chuy n theo ph

ng th c v n t i.

nh nhu c u v n t i.

1.2.5. Mô hình hoá m c tiêu quy ho ch.
quy ho ch GTVT thì ph ng pháp mô hình hoá t, ra có hi u qu h n c . Vì GTVT
là m t h th ng ph c t p các m i liên h bên trong nh m ng l i
ng, ph ng ti n v n
t i, dòng xe c , nhu c u v n t i,… Ph ng pháp mô hình hoá có th bi u th
c t t c cá
m i quan h trên b-ng các mô hình (ch y u là các mô hình toán h$c). Nh v y, khi ã có các
s li u u vào c hi n t i và t ng lai thì công o n ti p theo c a quy trình quy ho ch
GTVT T là a ra các gi i pháp t t h n cho giao thông ô th .T t nhiên là các gi i pháp
c coi là t t h n xét trên quan i m t ng th . B"i vì, có th trong gi i pháp ó m t s y u
t s+ t i h n nh m t con
ng có th không áp ng
c kh n ng thông qua c a ph ng
ti n và m t s y u t khác l i là t t h n.
Mô hình phân tích d báo và ánh giá ph ng án quy ho ch giao thông c i n th ng

c nh!c n v i tên g$i "Mô hình b n b c truy n th ng". ây là mô hình v#n ang
c
s0 d ng th ng xuyên
ánh giá m t cách y
và chính xác v hi u qu m t chính sách,
m t ph ng án quy ho ch hay m t d án u t vào l nh v c giao thông v n t i ô th . B n
b c c a mô hình này có n i dung nh sau:
*B

c 1: T ng s chuy n i phát sinh ( thu hút t m i vùng) s+

Tr n ình M ng – K44

cl

ng hoá.
10


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th
* B c 2: T ng s chuy n i phát sinh thu hút t m i vùng s+
vùng thu hút c a nó thông qua mô hình phân b chuy n i.

c phân b

n các

* B c 3: Các lu ng giao thông gi%a các vùng

c phân b theo t ng ph ng th c v n
t i. Vi c phân b này
c d a trên các y u t v /c i n chuy n i (Nh th i gian
trong ngày, chi u dài): V hành khách (nh thu nh p, s" h%u ph ng ti n cá nhân...)
ph ng th c c nh tranh (Nh chi phí, c ng
xe, th i gian chuy n).
* B c 4: Các lu ng giao thông gi%a các vùng
c phân b lên m ng giao thông th c
t . Lu ng v n t i hàng hoá và lu ng v n t i hành khách công c ng
c mô hình hoá
theo các mô hình khác nhau.
Mô hình b n b

cc

S0 d ng

t

i n

c th hi n qua hình 1.4 nh sau:
M ng l

i

Các thông s phát sinh
chuy n i

ng

Mô hình phát sinh

Mô hình phân b
chuy n i

Mô hình phân tích
ph ng ti n

Các thông s phân tích
phu ng ti n

Mô hình phân b
m ng l i

M ng l

i

ng

Lu ng giao thông

Hình 1.4. Mô hình b"n b#0c c. i1n.
(Ngu n: V* H ng Tr

Tr n ình M ng – K44

ng, 2001)

11


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

1.2.6. Th c hi n công tác quy ho ch.
B c này ch y u
c t ch c th c hi n t i hi n tr ng tuy nhiên công o n này c a
quy trình quy ho ch giao thông v n t i chi m r t nhi u th i gian và vi c thanh công hay
không l i ph thu c nhi u vào kh n ng các ngu n u vào có
th c hi n công tác quy
ho ch này hay không.
ng th i, nó c*ng chi tác ng c a các y u t khác nh thói quen
ng i dân, i u ki n l ch s0, a lý,…
M c
phát tri n t
lãnh th
th hi n
tình th ã
B

ích c a b c này là l p và l a ch$n các gi i pháp nh h ng h p lý
c ng c
ng chuyên nghành, l nh v c ho t ng c a nghành, trong c n c và t ng vùng
v a th c hi n
c các m c tiêu và nhi m v c th xác nh trong b c 5 v a
c các quan i m phát tri n và m c tiêu t ng quát " b c 3, ng th i phù h p v i
c nh n th c trong b c 2.

c này th c hi n các công o n nh sau:

* Xác l p các ph

ng án gi i pháp nghiên c u ch$n l a.

* ánh giá l a ch$n ph
* Xây d ng ph

ng án.

ng án l a ch$n và x p lo i u tiên.

1.2.7. Ki m tra ánh giá và i u ch nh công tác quy ho ch.
. ây, vi c ki m tra ánh giá hoàn toàn
c d a vào i u ki n th c t . S thành công
hay th t b i c a quy ho ch chính là có t
c m c ích
ra c a vi c quy ho ch hay
không. Trong tr ng h p không t
c m c ích thì nh t nh ph i có s i u ch nh b-ng
các công c pháp lu t, thông tin i chúng, giáo d c…
1.3. Quy ho%ch giao thông t2nh.
1.3.1. T ng quan v h th ng giao thông t nh ô th .
* Khái ni m:
Quá trình ho t ng c a ph ng ti n g m hai tr ng thái: tr ng thái di chuy n và tr ng
thái ng im t ng i. Hai tr ng thái này liên h m t thi t v i nhau, tuy nhiên chúng có
nh%ng /c i m khác nhau v công ngh , k' thu t, môi tr ng. Do ó c n xem xét h th ng
c s" h t ng giao thông v n t i và ph ng ti n v n t i trong m i quan h t ng i v không

gian và th i gian.
ch các công trình giao thông ph c v ph ng ti n trong tr ng thái di chuy n ng i
ta dùng thu t ng%: “
ng giao thông” và “các công trình trên
ng”, t p h p các
ng
giao thông t o thành m ng l i giao thông.
i v i các công trình giao thông khác, tu= vào
ch c n ng, công d ng c a nó mà các n c có nh%ng tên g$i khác nhau. Ch)ng h n i v i
các i m
xe, thông th ng dùng thu t ng% “Parking”, i m u cu i th ng dùng thu t
ng% “Depot”, i m trung chuy n dùng thu t ng% “Terminal” ho/c “Transit”, i m d ng d$c
tuy n buýt g$i là “Bus Stop”, ga
ng s!t, c ng
ng th y dùng “Station” ho/c “Port”, ga
Tr n ình M ng – K44

12


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

hàng không dùng thu t ng% “Airport”. Nói m t các khác, c s"
phân tách các công trình
giao thông trên là ch c n ng c a t ng công trình. Tuy nhiên có th th y r-ng các công trình
trên có m t /c i m chung là nh-m ph c v ph ng ti n v n t i trong th i gian không ho t
ng (th i gian d ng công ngh ),
ch nh%ng công trình này ng i ta dùng thu t ng% “C

s" h t ng giao thông t nh” mà thông th ng
c g$i t!t là “Giao thông t nh”.
T nh%ng c s" trên, h th ng c s" h t ng giao thông t nh
c hi u nh sau: “C s
h t ng giao thông t nh là m t ph n c a h th ng c s h t ng giao thông ph c v ph ng
ti n và hành khách (ho c hàng hoá) trong th i gian không di chuy n”.
Theo ngh a này c s" h t ng giao thông t nh (g$i t!t là giao thông t nh) g m h th ng
các ga hàng hoá và hành khách c a các ph ng th c v n t i (các nhà ga
ng s!t, các b n
c ng thu&, ga hàng không, các nhà ga v n t i ô tô), các bãi
xe, gara, các i m trung
chuy n, các i m d ng d$c tuy n, các i m cung c p nhiên li u.
* Phân lo i:
a/ Phân lo i theo ph

ng th c v n t i
H+ th"ng giao thông t2nh

#3ng b4

HT
nhà
ga

#3ng s5t

HT
HT
HT
i m

xe
i m
trung trong d ng
chuy n
T

Ga
hàng
hóa

Ga
hành
khách

Ga
l p
tàu

#3ng hàng
không

#3ng th y

Ga
công
nghi p

HT
b n
c ng

sông

HT
c ng
bi n

HT
b n
phà

Hình 1.5. Phân lo%i h+ th"ng giao thông t2nh theo ph#(ng th&c v)n t,i
(Ngu n: T S' Sùa, 2005)

b/ Phân lo i theo ch c n ng
(1) Ga ra, bãi

xe

Các ga ra dùng
gi% gìn, b o qu n ph ng ti n v n t i, bao g m các công vi c gi%
gìn, b o qu n, ng th i có th th c hi n b o d @ng k' thu t và s0a ch%a th ng xuyên
ph ng ti n v n t i. Các gara có th ph c v nhi u ph ng ti n khác nhau và có th th c hi n
các công vi c " các m c khác nhau. Ch
làm vi c c a các gara ph thu c vào ph ng ti n
v n t i mà chúng ph c v . M t cách chung nh t ch c n ng chính c a gara là gi% gìn và b o
Tr n ình M ng – K44

13

Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

qu n ph ng ti n. Theo cách th c b o qu n ph ng ti n các gara
c phân thành các lo i:
Gara không có mái che (gara l thiên) và gara có m t ph n và toàn b mái che.
(2) Bãi

xe

Th ng chia làm 2 lo i: Bãi
xe trong
ng ph là lo i bãi
xe t n d ng ngay
ph n xe ch y ho/c l
ng c a
ng ô th làm v trí d ng,
xe và bãi
xe " ngoài
ng ph . Bãi
xe là m t d ng giao thông t nh ph bi n nh t " b t c ô th nào trên th
gi i, v i xu h ng c gi i hóa ph ng ti n i l i c a ng i dân ô th , bãi
xe càng tr" nên
quan tr$ng và b c xúc.
(3) Các i m

u cu i

i m u cu i là n i th c hi n tác nghi p u cu i trong quy trình v n t i hành khách,

hàng hóa. Thông th ng các i m u cu i
c phân thành hai lo i: Các i m u cu i ph c
v v n t i liên t nh (Các i m này
c xây d ng v i s l ng h n ch và quy mô t ng i
l n ph c v các ph ng ti n v n t i liên t nh. Nó bao g m sân bay, ga tàu b n c ng, b n xe
ô tô…) và các i m u cu i ph c v v n t i n i ô. Các i m u cu i trong v n t i n i ô
c b trí t i u và cu i tuy n v n t i hàng hóa, hành khách nh-m ph c v hành khách i
xe.
(4) Các i m trung chuy n hàng hóa, hành khách
ph
th c.

i m trung chuy n là n i dùng
ng th c v n t i ho/c gi%a các ph

chuy n t i hàng hóa và hành khách trong cùng m t
ng th c v n t i trong quá trình v n t i a ph ng

(5) Các i m d ng d c tuy n
i m d ng d$c tuy n là m t ph n c a h th ng giao thông t nh, nó bao g m v trí
d ng xe và ph n di n tích trên v a hè
xây d ng m t s công trình ph tr nh-m cung c p
thông tin ph c v chuy n i.
(6) Các công trình khác
Là các công trình ph c v ph
công trình trên.

ng ti n trong th i gian t m ng ng không n-m trong

* Các gi i pháp i u ti t trong quy ho ch và khai thác giao thông t nh:

Cùng v i các n l c nh-m c i thi n i u ki n giao thông và u tiên phát tri n v n t i
hành khách công c ng, vi c qu n lý nhu c u giao thông t nh nói chung và nhu c u
xe nói
riêng gi% vai trò quan tr$ng trong vi c ki m soát s l ng xe ra vào các khu v c có áp l c
giao thông cao. Các gi i pháp này /c bi t có ý ngh a i v í khu v c trung tâm thành ph
khi có hàng ch c nghìn ph ng ti n ra vào trong gi cao i m. Các bi n pháp này
c áp
d ng nh phí
xe khác nhau, và các quy nh gây tr" ng i cho các lái xe mô tô cá nhân khi
h$ i vào nh%ng khu v c th ng xuyên t!c ngh+n, t ng phí
xe, áp d ng thu
xe, gi i
Tr n ình M ng – K44

14


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

h n th i gian
xe, gi i h n s l ng
xe ho/c c m xe " m t s khu v c… Vi c qu n lý
xe ã
c các n c phát tri n trên th gi i nghiên c u và em l i hi u qu m t cách rõ
ràng.
1.3.2. Ph

ng pháp l ân quy ho ch h th ng giao thông t nh ô th .

C hai h th ng c s" h t ng giao thông t nh và c s" h t ng giao thông ng (g$i t!t
là h th ng giao thông ng và h th ng giao thông t nh) u nh-m m c ích ph c v ph ng
ti n trong quá trình khai thác. Gi%a h th ng c s" h t ng giao thông ng và c s" h t ng
giao thông t nh v i ph ng ti n v n t i có m i quan h qua l i ch/t ch+,
c trình bày trong
hình 1.6.
Gara

Các i m d ng

Giao thông
t nh

K t thúc
chuy n i

Giao thông
ng

Hình 1.6. M"i quan h+ gi6a ph#(ng ti+n, c( s7 h% t8ng giao thông 4ng và c( s7 h%
t8ng giao thông t2nh.
(Ngu n: V* H ng Tr

ng, Bài gi ng quy ho ch giao thông v n t i ô th )

M/c dù cùng ph c v ph ng ti n trong quá trình khai thác, tuy nhiên t& tr$ng và tính
ch t v th i gian c a c hai h th ng c s" h t ng giao thông ng và t nh l i có s khác bi t
r t l n.
i u này hoàn toàn úng v c v m/t lý thuy t và th c t vì dù th i gian ph ng ti n

di chuy n hay không di chuy n thì chúng u tr c ti p ho/c gián ti p nh h "ng n hi u qu
ho t ng chung c a c h th ng giao thông ô th . B"i v y m t m ng l i giao thông không
ch có th phát huy hi u qu n u không m b o
c m t t& l phát tri n t ng x ng gi%a c
s" h t ng giao thông ng và c s" h t ng giao thông t nh. Trong th c t th i gian ph ng
ti n yêu c u
c ph c v t i h th ng CSHT giao thông t nh r t l n.
i v i nh%ng lo i
ph ng ti n nh xe buýt th i gian này chi m t i 30 – 40%, t& tr$ng th i gian này t ng lên r t
l n i v i các lo i ph ng ti n nh xe p, xe máy, xe con, (kho ng 90%). K t qu tính toán
s b th i gian ph c v c a giao thông ng và giao thông t nh i v i các lo i ph ng ti n
v n t i ph bi n trong ô th
c trình bày trong b ng 1.1.

Tr n ình M ng – K44

15


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

B,ng 1.1. C( c u th3i gian ph'c v' c a h+ th"ng giao thông "i v0i ph#(ng ti+n v)n t,i.
PH
TT

Ch/ tiêu

1

Chi u dài
chuy n i bình
quân

2
3
4

5

6

7

V n t c trung
bình
Th i gian
chuy n i

9

10

Xe buýt

Xe taxi

Xe con

Xe máy

Xe %p

km

15

10

12

8

4

Km/h

15

30

5

30

12

1.00

0.33

0.48

0.27

0.33

gi

S chuy n xe
ho t ng trong
ngày

chuy n/ngày

16

15

4

4

2

Th i gian xe di
chuy n trên
ng

gi

16.00

8.33

1.92

1.07

0.67

gi

16

8

2

1

1

gi

8

16

22

23

23

Th i gian
tình/th i gian
ng

-

8/16

16/8

22/2

23/1

23/1

T& l th i gian
t nh/th i gian
chuy n ng

%

33/67

65/35

92/8

96/4

97/3

33/100

5/100

92/100

96/100

97/100

Th i gian ph c
v t i h th ng
giao thông
ng
Th i gian ph c
v t i h th ng
giao thông t nh

8

(n v*

NG TI N

T& l qu' th i
gian t nh/th i
gian trong ngày

%

(Ngu n: V* H ng Tr

ng, 2001)

K t qu phân tích cho th y th i gian ph c t i h th ng giao thông t nh b-ng 0.5 – 0.9
l n th i gian trong ngày. Th i gian ph c v t i h th ng giao thông t nh g p 1 – 2 l n (xe
buýt) và 7 – 14 l n (v i xe máy) th i gian ph c v t i h th ng giao thông ng. Nh v y n u
không m b o tho mãn nhu c u ph c v c a ph ng ti n lúc t m ng ng ho t ng s+ d#n
n s m t cân i và không ng b gi%a các y u t trong h th ng giao thông. S m t cân

Tr n ình M ng – K44

16


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

i và thi u ng b i li n v i vi c gi m hi u qu khai thác v n hành c a h th ng giao
thông nói chung trong ó có h th ng giao thông t nh ô th .
N i dung c b n c a m t ph

ng án quy ho ch giao thông t nh g m:

- Xác

nh t ng nhu c u giao thông t nh.

- Xác

nh t ng di n tích ho/c không gian dành cho giao thông t nh.

- Xác

nh v trí c a các công trình giao thông t nh.

-

nh d ng các khu ch c n ng c b n c a các công trình giao thông t nh.

-

nh d ng v ki n trúc c a các công trình giao thông t nh.

1.3.3. Ph

ng pháp xác

nh nhu c u giao thông t nh ô th .

( a ). Nhu c u giao thông t nh và các nhân t

nh h

ng.

Nhu c u giao thông t nh là yêu c u
c ph c v c a ph ng ti n và hành khách trong
th i gian ph ng ti n không v n chuy n. Các công trình giao thông t nh suy cho cùng u
nh-m ph c v nhu c u c a con ng i. Nhu c u giao thông t nh là m t d ng nhu c u phát sinh
và
c hình thành theo s
trong hình 1.7 (xem trang sau).
Các nhân t nh h "ng
c chia thành hai nhóm: nhân t nh h "ng tr c ti p và nhân
t nh h "ng gián ti p. Nhân t nh h "ng tr c ti p g m quy mô, dân s ô th và m c s ng
ng i dân. Nhân t tr c ti p bao g m s l ng, k t c u ph ng ti n, không gian, th i gian,
ph ng pháp b o qu n, ki n trúc công trình xây d ng.

Tr n ình M ng – K44

17


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

Quy mô ô
th

Dân s và
các nhu c u
khác

Các Các

M c
phát
tri n ô th

nhân t
khác

Nhu c u di
chuy n

Nhu c u t
di chuy n ( i
b )

Nhu c u s0
d ng ph ng
ti n

Nhu c u t
b o qu n

Nhu c u giao
thông t nh
công c ng

Nhu c u giao
thông t nh
ch qu n

Hình 1.7. C( ch hình thành nhu c8u giao thông t2nh.
(Ngu n: V* H ng Tr

ng, 2001)

* Nhân t" ,nh h#7ng gián ti p.
Nhu c u giao thông t nh xu t hi n khi có nhu c u di chuy n b-ng ph ng ti n v n t i.
Nhu c u di chuy n b-ng ph ng ti n i l i g!n li n v i quy mô, dân s và m c s ng c a
ng i dân, các khu ch c n ng ô th , và m t s nhân t khác.
Quy mô: Quy mô c a ô th th hi n b-ng dân s và di n tích ô th . Quy mô ô th
càng l n, t n su t chuy n i c a ng i dân càng cao d#n n nhu c u di chuy n càng l n. Quy
mô ô th có nh h "ng tr c ti p n vi c l a ch$n các ph ong th c v n t i c a ng i dân ô
th . Khi quy mô ô th càng l n, kho ng cách chuy n i ngày càng t ng lên, ng i dân s+ có
xu h ng c gi i hoá ph ong ti n i l i và s0 d ng nh%ng lo i ph ng ti n v n t i có t c
cao, s c ch a l n nh Metro, Tramway…
Thu nh p: Thu nh p bình quân c a ng i dân ô th (GDP, GNP) s+ quy t nh v c
b n lo i ph ng ti n h$ s+ s0 d ng. Khi thu nh p t ng lên ng i dân ô th có xu h ng c
gi i hoá ph ng ti n i l i, chuy n t nh%ng ph ng ti n i l i thô s nh xe p sang các

Tr n ình M ng – K44

18


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

ph ng ti n ti n nghi h n nh xe máy, xe buýt, taxi, và khi thu nh p
nh h$ s+ chuy n sang s0 d ng ô tô cá nhân.

t én m t m c

nh t

Tuy nhiên ô th th ng u c phân chia thành các khu ch c n ng nh t nh, m i khu
ch c n ng có nhu c u i l i và i u ki n phát tri n c s" h t ng khác nhau d#n n yêu c u
v s l ng và quy mô các công trình giao thông t nh khác nhau. Khi trình
s n xu t càng
phát tri n thì s chuyên môn hoá càng cao, m i ô th s+ có m t ch c n ng chính (ch c n ng
khoa h$c, ch c n ng công nghi p, ch c n ng th ng m i…) do ó s l ng c*ng nh quy
mô các khu ch c n ng c*ng có s thay i phù h p v i trình
phân công lao ng này. C n
c vào các khu ch c n ng có s t ng ng v giao thông có th xác nh nh%ng /c i m,
quy mô, k t c u c a các công trình giao thông t nh.
Môi tr ng, phong t c t p quán, /c tính nhu c u i l i… là nh%ng nhân t có nh
h "ng n nhu c u giao thông t nh, /c i m công trình giao thông t nh. T i nh%ng n i có khí
h u càng kh!c nghi t, ph ng ti n v n t i hành khách công c ng càng phát tri n, nhu c u giao
thông t nh ph c v ph ng ti n v n t i cá nhân càng gi m.
* Nhân t" ,nh h#7ng tr9c ti p.
S l ng, k t c u c a các ph ng ti n v n t i trong ô th ( n, i, và thông qua). M i
ph ng th c ph ng ti n v n t i u có nh%ng /c i m, tính n ng k' thu t, i u ki n khai
thác khác nhau i u này d#n n các công trình giao thông t nh ph c v khác nhau. Tuy nhiên
nhu c u giao thông t nh ch tr" nên b c xúc khi di n tích chi m d ng t nh giành cho m t
ph ng ti n v n t i và m t chuy n i nh, h n gi i h n cho phép. Di n tích chi m d ng t nh

c a m t s ph ng ti n v n t i ph bi n
c trình bày trong b ng 1.2.
Ghi chú: Di n tích chi m d ng t nh " b ng sau ã xét t i h s an toàn
B,ng 1.2. Di+n tích chi m d'ng t2nh c a m4t s" ph#(ng ti+n v)n t,i ch y u.
TT

Lo%i ph#(ng ti+n

S&c ch&a
(ch:)

Dài
trung
bình
(m)

R4ng
trung
bình
(m)

Di+n tích chi m
d'ng t2nh/xe
(m2/xe)

Di+n tích chi m
d'ng t2nh/ng#3i
(m2/ng#3i)

1

Xe

p

2

1.75

0.60

2.10

1.05

2

Xe máy

2

1.80

0.75

2.70

1.35

3

Xe con,taxi

4

5.00

1.60

20.00

5.00

4

Xe buýt

45

8.00

2.20

44.00

0.98

5

Tàu i n bánh s!t

120

12.00

3.00

54.00

0.45

(Ngu n: V* H ng Tr

Tr n ình M ng – K44

ng, 2001)

19


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

H th ng
ng giao thông: H th ng giao thông càng thu n ti n ph ng ti n v n t i
càng phát tri n, nhu c u giao thông t nh càng t ng lên. Ph n l n các ô th trên th gi i có h
th ng
ng r ng có th dùng làm không gian d ng
xe t n th i. Vi c t n d ng

ng giao
thông làm n i
xe d#n n gi m u t cho các công trình giao thông t nh /c bi t t i khu
v c trung tâm o th . H th ng
ng giao thông t t c*ng t o kh n ng cho ph ng ti n v n
t i ( /c bi t ô tô) có th ti p c n khu v c t b o qu n.
K t c u ki n trúc các công trình xây d ng: Ph ng ti n càng ti p c n v i các công trình
xây d ng, nhu c u giao thông t nh công c ng càng nh,. Các công trình giao thông t nh càng
xây d ng cao t ng ho/c ng m d i t càng làm gi m yêu c u qu' t cho giao thông t nh.
Ph ng pháp b trí ph ng ti n ( các thông s hình h c): Ph ng pháp
có nh
h "ng tr c ti p n di n tích giao thông t nh. M t s ph ng pháp b o qu n th ng
c áp
d ng nh b o qu n l thiên, b o qu n kín và bán l thiên. B o qu n l thiên yêu c u chi phí
u t cho giao thông t nh nh, nh ng ch t l ng b o qu n không cao. Di n tích chi m d ng
t nh c a ph ng ti n thay i tu= theo ph ng pháp b trí ph ong ti n. Các ph ng pháp b
trí /c tr ng b"i góc
c a tr c ph ng ti n so v i m t m c nh t nh (
ng ph ho/c công
trình b o qu n).
Th c t các nhân t nh h "ng trên có nh h "ng ng th i, " các m c
khác nhau
trong nh%ng i u ki n c th . Do ó khi phân tích ánh giá c*ng c n
c ti n hành trong
nh%ng i u kiên c th . Trên c s" nh%ng nghiên c u trên, có th khái quát các nhân t nh
h "ng n nhu c u giao thông t nh trong ô th nh hình 1.8 (xem trang sau)

Tr n ình M ng – K44

20

Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

Nhân t
Quy mô ô th

nh h "ng gián ti p
Dân s và m t
dân s

S l ng k t
c u ph ng ti n
v nt i
Nhân t nh
h "ng tr c
ti p

GDP, m c
phát tri n kinh
t - xã h i

/c tr ng c a
m ng l i
ng
giao thông

H th ng giao

thông t nh ô th

Ph ng pháp
b o qu n

K t c u công
trình xây d ng

Th i ti t khí
h u

Hình 1.8. T.ng h$p các nhân t" ,nh h#7ng

Các nhân t
khác

n giao thông t2nh ô th*.
(Ngu n: V* H ng Tr

( b ). Bi n
- Bi n

ng, 2001)

ng nhu c u giao thông t nh ô th .
ng th i gian và m c ích chuy n i.

Tr n ình M ng – K44

21

Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

Th i gian là m t nhân t nh h "ng l n n nhu c u giao thông t nh nói chung. Khi m t
ng i dân di chuy n trên ph ng ti n v n t i thì nhu c u giao thông t nh gi m xu ng và
ng c l i. Nhu c u giao thông t nh bi n i theo t ng khu ch c n ng c a ô th . T ng nhu c u
giao thông t nh trong m t khu ch c n ng ph thu c vào t ng nhu c u giao thông t nh c a các
chuy n i v i m c ích khác nhau (Chuy n i, n và thông qua). Các chuy n i này bi n i
theo th i gian và nh v y t ng nhu c u giao thông t nh trong m i khu ch n ng ô th s+ bi n
i và nh n m t giá tr c c i t i m t th i i m nh t nh, ây chính là "Cao i m giao thông
t nh" i v i toàn b ô th . Cao i m giao thông t nh là c n c chính xác nh t
xác nh
công su t, kh n ng thông qua t i a c a h th ng giao thông t nh trong ô th .
Nhu c u giao thông t nh i v i t ng lo i ph ng ti n còn bi n i theo th i gian.
i
v i ô tô do th i gian ho t ng l n h n nên nhu c u th i gian chi m d ng nh, h n các
ph ng ti n c gi i hai bánh. Tính ch t s" h%u c a các ph ng ti n c*ng có nh h "ng n
nhu c u giao thông t nh. Các ph ng ti n v n t i hành khách công c ng có th i gian ho t
ng l n h n nên nhu c u v giao thông t nh nh, h n so v i các ph ng ti n v n t i cá nhân.
- Bi n

ng trong không gian theo

it

ng v n chuy n.

Nhu c u giao thông t nh i v i các lo i ph ng ti n v n chuy n khác nhau bi n ng
theo không gian. T i khu v c trung tâm th ng có nhu c u giao thông t nh cao h n, càng ra
xa trung tâm th ng có nhu c u giao thông t nh càng gi m.
i v i các ph ng ti n v n t i
hàng hoá thì nhu c u giao thông t nh l i t ng v$t t i các khu v c vành ai ô th .
Quy ho ch các công trình giao thông t nh trong không gian nh-m m c ích ph c v
hành khách m t cách thu n ti n và nhanh chóng nh t. Mu n v y vi c b trí các công trình
giao thông t nh ph i m b o th i gian i b c a hành khách trong gi i h n cho phép. Th i
gian i b ph thu c vào th i gian chuy n i c a ng i dân, i v i m i ô th dao d ng
trong kho ng 30 – 60 phút/chuy n. thông th ng th i gian i b c a hành khách trong m t
chuy n i t 5 – 15 phút, m c trung bình là 10 phút. Theo tiêu chu n nhi u n c trên th gi i
kho ng cách t n i ", n i làm vi c n i m d ng xe n-m trong kho ng t 400 – 500 m.
Vi c b trí công trình giao thông t nh ph i m b o kh n ng ti p c n c a ng i s0
d ng. i u này ch có th tho mãn khi các công trình giao thông t nh
cb v im tm c
nh t nh. M i công trình giao thông t nh u có m t ph m vi thu hút nh t nh, khi c ly
càng l n thì l ng thu hút càng gi m, t i m t c ly gi i h n nhu c u s0 d ng giao thông t nh
s+ gi m m t cách t ng t và ti n d n n không, c ly này là gi i h n thu hút c a công trình
giao thông t nh.
Tu= theo ph ng th c v n t i nh t nh mà c
t nh khác nhau. Nh%ng hành khách s0 d ng các ph
i b m t kho ng cách khá l n
n
c i md
i v i xe buýt và ti p t c gi m i v i ph ong ti

Tr n ình M ng – K44

ly thu hút c a các công trình giao thông
ng ti n v n t i bánh s!t có th ch p nh n

ng . Kho ng cách này s+ gi m xu ng
n v n tái các nhân nh xe máy, xe p.

22


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

M t trong nh%ng nhân t r t quan tr$ng nh h "ng
thông t nh là v n hoá s ng, thói quen c a ng i dân.
( c ). Hoàn thi n ph

ng pháp xác

nh qu

n c ly thu hút các công trình giao

t

* Có r t nhi u ph ng pháp dùng
xác nh qu' t cho giao thông t nh (di n tích
xe), có th s0 d ng ph ng pháp xác nh qu' t nh hình 1.9.

t

Gi i h n khu v c nghiên
c u

Tính toán di n tích
xe c n thi t

k ch b n

<ân

D báo nhu c u

xe

i

89ân b di n tích
theo v trí bãi

Hình 1.9. Ph#(ng pháp xác *nh di+n tích : xe.
Ghi chú:

Quan h nhân qu
Quan h ph thu c
Suy ra/ d#n

n

(Ngu n: Hi p h i nghiên c u khoa h$c giao thông

ng b c ng hoà Liên Bang

c)

* C n c tính toán nhu c u giao thông t nh.
H u h t các ph ng pháp hi n nay u d a vào s l ng ph ng ti n và di n tích
chi m d ng t nh nh m c, tuy nhiên trong th c t m t s ph ng ti n có th có nhu c u
chi m d ng t nh " nhi u a i m khác nhau vào nh%ng th i i m khác nhau. Do ó nhu c u
giao thông t nh th c t có th l n h n r t nhi u so v i di n tích chi m d ng t nh c a toàn b
ph ng ti n v n t i trong ô th . Do v y sau khi ti n hành phân tích khu ch c n ng c n xác
nh s l ng ph ng ti n (nhu c u i l i) l n nh t
xác nh nhu c u giao thông t nh vào
gi cao i m v i t ng khu ch c n ng trong ô th . Nhu c u giao thông t nh c a toàn b ô th
s+ là t ng c a t t c các nhu c u giao thông t nh l n nh t i v i t ng khu ch c n ng. Khi tính

Tr n ình M ng – K44

23


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th

toán nhu c u
b c nh sau:

xe hi n t i c*ng nh d báo cho t

ng lai có th ti n hành theo trình t các

D% li u v hi n tr ng c u trúc ô th

Bi n

ng s0 d ng t trong t ng lai, bi n
d s" h%u ph ng ti n,…
C u trúc ô th trong t

Nhu c u di n tích

ng lai

xe

Nh%ng rào c n & chính sách i u ti t

Nhu c u

ng m c

xe

xe thích áng

Hình 1.10. Các b#0c trong d9 báo nhu c8u di+n tích : xe
(Ngu n: Khu t Viêt Hùng, 2007)

xác nh qu' t giành cho giao thông t nh có th s0 d ng nhi u ph ng pháp khác
nhau, tu= t ng i t ng, ph m vi nghiên c u và t ng tr ng h p c th . Nh ng chúng ta có
th s0 d ng 2 ph ng pháp sau ây (ngu n: Khu t Vi t Hùng, 2007):
- Ph#(ng pháp 1:

Tính toán qu' t thông qua ph ng ti n giao thông (ôtô tính toán – xe tiêu chu n CPU)
t i n m tính toán ( i v i quy ho ch th ng là n m th 20) :
Py = c × B
Py: S ch
c: H s

(1.1)

trong ó:

xe c n thi t vào n m y (tính cho xe con tiêu chu n)
xe

B: T ng s ph

ng th i (ch$n theo kinh nghi m t 0,08
ng ti n s0 d ng trong khu v c trong

n 0,15)

a bàn khu v c nghiên c u

- Ph#(ng pháp 2:
Xác nh theo s0 d ng
theo công th c sau:
Tr n ình M ng – K44

t. Theo ph

ng pháp này s ch

xe c n thi t

c xác

nh

24


Ch

ng I: T ng quan v quy ho ch giao thông t nh ô th
Py =

BGFj / 100 ×
j

(1.2)

fn.Mn / Un
n

Trong ó:
Py: S ch

xe c n thi t (tính cho xe con tiêu chu n)

BGF: T ng di n tích c a lo i s0 d ng

t j (m2)

f: S chuy n i/100 m2 BGF trong 1 ngày
m: t& l ph

ng ti n c gi i cá nhân trong t ng l u l

u: H s quay vòng (su t chu chuy n): Là s l n xe
j: Lo i hình s0 d ng

ng
trong 1h

i v i m t v trí

xe

t th j

n: S nhóm xã h i
Hai mô hình trên hi n nay ang d n
c thay th b"i các mô hình d báo toàn di n
h n, tuy nhiên trong a s các tr ng h p v#n có th áp d ng.
( d ). Phân b h th ng giao thông t nh trong quy ho ch.
Vi c b trí các công trình giao thông t nh trong không gian nh-m m c ích cu i cùng
t o c h i thu n l i nh t cho ng i dân có th s0 d ng d ch v giao thông t nh m t cách thu n
ti n, m b o hi u qu ho t ng c a toàn b h th ng GTVT ô th . Nguyên t!c c b n khi
b trí các công trình giao thông t nh trong không gian ó là :
- Phù h p v i nhu c u trong th c t , g n các n i phát sinh thu hút nhu c u i l i, v n
chuy n.

- m b o thu n ti n v m/t giao thông, có kh n ng k t h p v i các ph
t i khác nhau.
-

m b o tho mãn

- Thi u hoá nh h "ng

c yêu c u qu'
n môi tr

ng th c v n

t.

ng.

- Các i u ki n khác nh ki n trúc, c nh quan...

1.4. T. ch&c giao thông trong thành ph".
1..4.1. Khái ni m v t ch c giao thông.
T ch c giao thông là s0 d ng có hi u qu h th ng
ng, các trang thi t b k thu t
trên
ng nh-m m c ích t ng kh n ng thông qua c a m ng l i
ng, tránh ùn t!c giao
thông trong thành ph . Nâng cao ch t l ng ph c v cho ng i tham gia giao thông /c bi t
nh%ng ng i tham gia giao thông công c ng.
m b o an toàn giao thông nh-m gi m s
l ng các v tai n n giao thông. Gi m tiêu hao nhiên li u c a ph ng ti n, gi m l ng khí

Tr n ình M ng – K44

25