đại học bách khoa và sự vận dụng tư tưởng hồ chí minh

BÀI TIỂU LUẬN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
ĐỀ TÀI
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ THANH NIÊN
VÀ VẬN DỤNGTƯ TƯỞNG ĐÓ TRONG CÔNG TÁC ĐOÀN HỘI
SINH VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HIỆN NAY

1


MỤC LỤC
MỤC LỤC.........................................................................................................................................2
2
CHƯƠNG 1– TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ THANH NIÊN...................................................4

nh về giáo dục thanh niên

át triển đất nước

15
21

MỞ ĐẦU
Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng
quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh
vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và
sáng tạo. Trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng ta luôn đề cao vai trò, vị
trí của thanh niên, xác định thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng,
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng; công
tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc. Nghị quyết số 25-NQ/TW
ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá,

hiện đại hoá ra đời, một lần nữa khẳng định sự quan tâm đặc biệt của Đảng
ta đối với công tác thanh niên. Vì thế tìm hiểu tư tưởng hồ chí minh về vấn
đề thanh niên là vô cùng quan trọng, và bản thân là một sinh viên em thấy
việc tìm hiểu về những chủ trương của nhà nước về vấn đề thanh niên, và
những vấn đề liên quan là rất bổ ích, vì thế em xin chọn đề tài “tìm hiểu tư
tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề thanh niên và vận dụng tư tưởng đó trong
2


công tác đoàn, hội sinh viên của trường Đại học Bách Khoa hiện nay”. để có
thể hiểu thêm về vấn đề thanh niên trong tư tưởng của Bác, hiểu thêm về
Bác, và sự quan tâm của Bác đối với thanh niên, và thanh niên cần có những
phẩm chất gì, cần chuẩn bị gì để có thể là lực lượng nồng cốt của đất nước
trong tương lai.
Tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung và tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn
đề thanh niên nói riêng rất rộng lớn và sâu sắc. Học tập và nghiên cứu tư
tưởng Hồ Chí Minh trong việc nhìn nhận, đánh giá vai trò, vị trí và khả năng
cách mạng to lớn của thanh niên vẫn là đòi hỏi cấp thiết trong sự nghiệp đổi
mới đất nước ngày nay.
Trong thực tiễn cách mạng, cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của
Đảng ta, dân tộc ta và nhân dân ta. Chính vì vậy, việc giáo dục Tư tưởng Hồ
Chí Minh ở các học viện, nhà trường trong xã hội nói chung, trong quân đội
ta nói riêng có vai trò to lớn đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.
Nhận thức đúng đắn về đối tượng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh chính
là một trong những điều kiện, yêu cầu cơ bản nhất để nâng cao chất lượng
công tác giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, có quan hệ chặt chẽ, hữu cơ với
việc xác định nhiệm vụ, nội dung, phương pháp môn học này.
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của môn Tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ

thống Tư tưởng Hồ Chí Minh, đó là hệ thống tri thức mang tính qui luật về
đối tượng, đòi hỏi phải có thời gian mới có điều kiện xác lập được một cách
đầy đủ và chính xác. Tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ được phản ánh trong
văn kiện, tác phẩm của Người mà còn được quán triệt trong mọi chủ trương,
đường lối của Đảng và Nhà nước ta do Người đứng đầu, trong toàn bộ cuộc
đời và sự nghiệp Cách mạng mà Người để lại cho chúng ta. Những nội dung
đó đều phải được xem là đối tượng nghiên cứu của bộ môn Tư tưởng Hồ Chí
Minh .
Trong những năm đầu thế kỷ 21, đất nước ta có cơ hội lớn và cả
thách thức không nhỏ. Tình hình thế giới đang diễn biến phức tạp, nhanh
chóng, khó lường. Ðể thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng Việt Nam
trong thời kỳ phát triển mới, cần thấm nhuần sâu sắc, vận dụng sáng tạo
những nguyên lý và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng
Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề nóng bỏng mà thực tiễn đang đặt
ra; nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh phải trở thành
một nhiệm vụ mấu chốt của công tác tư tưởng của Ðảng, cần được toàn
Ðảng thực hiện chặt chẽ, có chất lượng và hiệu quả.
3


Với tinh thần và ý nghĩa đó, ngày 27. Ban Bí thư đã ra Chỉ thị số 23CT/TW về đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí
Minh trong giai đoạn mới và nhân dịp kỷ niệm 113 năm Ngày sinh của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, đã phát động tổ chức đợt tuyên truyền, giáo dục sâu rộng
tư tưởng Hồ Chí Minh. Ðây là một sinh hoạt chính trị rộng lớn, rất quan
trọng cần được tổ chức chặt chẽ, khoa học, có hệ thống và sau này phải trở
thành nền nếp thường xuyên trong hoạt động của Ðảng và trong đời sống xã
hội ta.
Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục tư tưởng Hồ
Chí Minh là nhiệm vụ chính trị quan trọng thường xuyên của toàn Ðảng,
toàn quân, toàn dân; là nội dung trọng yếu trong công tác xây dựng Ðảng, là

tình cảm, nguyện vọng thiết tha của mọi người Việt Nam. Nghiên cứu, tuyên
truyền, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh phải nhằm mục đích lâu dài, nhất
quán, là biến tư tưởng của Người thành hiện thực; hình thành và phát triển tố
chất Hồ Chí Minh, tinh thần độc lập, tự chủ, đổi mới và sáng tạo trong mỗi
con người Việt Nam.
Thông qua bài tiểu luận, chúng em xin được trình bày những vấn đề
cơ bản về nguồn gốc, quá trình hình thành tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh
về vấn đề thanh niên, việc vận dụng tư tưởng vấn đề thanh niên của Người
trong công tác đoàn, hội sinh viên của trường đại học bách khoa hà nội hiện
nay và những biện pháp nhằm phát triển toàn diện, phát huy mọi năng lực
của thanh niên phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
CHƯƠNG 1– TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ THANH
NIÊN
1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò và vị trí của thanh niên đối với
sự nghiệp cách mạng Việt Nam
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí
Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với thanh niên. Từ sự quan tâm
đặc biệt đó, Người đã sớm nhìn thấy được vị trí quan trọng và vai trò to
lớn của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng, giải phóng dân tộc, xây
dựng đất nước. Trong toàn bộ tư tưởng của Người, vai trò của thanh niên
đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá một cách nhất quán là: Thanh
niên người chủ tương lai của nước nhà, là lực lượng xung kích quan trọng
của cách mạng, xuyên suốt từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến
cách
mạng
xã
hội
chủ
nghĩa.
Từ những thập niên đầu của thế kỷ XX, khi còn trong quá trình bôn ba

4


tìm đường cứu nước, thông qua thực tiễn của phong trào công nhân,
phong trào cách mạng và phong trào giải phóng dân tộc trên khắp thế
giới, trong đó có cả Việt Nam, Người đã sớm nhìn thấy được những ưu
điểm, những phẩm chất quý báu và khả năng cách mạng to lớn của thanh
niên. Đó là sự hăng hái, tiên phong, không ngại gian khổ, khó khăn, sẵn
sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng: “Thanh niên cộng sản làm việc rất
nỗ lực, rất hy sinh. […] Việc bãi khóa ở Tàu, vận động ở Cao Ly, bãi
công ở Anh, vân v., Cộng sản thanh niên đều đứng đầu đi trước” . Từ
năm 1916, Người đã nhìn thấy sự anh dũng hy sinh của thanh niên Ấn Độ
đối với phong trào cách mạng nước này: “Năm 1916, một cậu bé 16 tuổi
đã ném bom ngay giữa đường và giữa ban ngày vào xe của tên cầm đầu
nổi tiếng của cục điều tra. Lòng dũng cảm không trừ già hay trẻ.
Danh sách những người bị hy sinh kéo dài rất đau xót. Trong mười
năm, không kể những vụ thảm sát tập thể, đã có hơn 200 người lấy máu
đào tưới gốc cây cách mạng và lý tưởng. [...] Trong số những người hy
sinh
có
50
người
tuổi
chỉ
từ
16
đến
20!”
.
Người cũng thấy được vai trò to lớn của thanh niên, của phong trào

thanh niên đối với cách mạng Trung Quốc. Trong bài viết về “Chủ nghĩa
cộng sản và thanh niên Trung Quốc” đăng trên báo L’Humanité ngày
19/8/1922, Người đã chỉ ra phong trào thanh niên Trung Quốc không chỉ
giúp tập hợp lượng thanh niên mà còn tạo ra được sự đoàn kết, tạo được
một khối liên hiệp dân tộc bao gồm các đối tượng thanh niên và các
nghiệp đoàn, công đoàn. Từ phong trào thanh niên, thanh niên đã được
tập hợp lại thành một tổ chức độc lập, tạo thành một lực lượng cách mạng
to lớn dưới ngọn cờ búa liềm - dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản. Và
các hoạt động, phong trào của thanh niên cũng làm cho tư tưởng cách
mạng, “tư tưởng độc lập” được lan tỏa trong quần chúng: các sinh viên,
các thanh niên nam nữ, binh lính, cảnh sát, công nhân, lao động toàn
Trung Quốc. Người viết: “Phong trào thanh niên xã hội chủ nghĩa mới
bắt đầu ở Trung Quốc từ năm 1920. Nhưng từ đó và chỉ có từ đó thì
những thanh niên mácxít, những thanh niên vô chính phủ chủ nghĩa,
những nghiệp đoàn xã hội chủ nghĩa và những công đoàn mới gia nhập
các hội liên hiệp. Và chỉ từ tháng 11 năm 1921, những thanh niên cộng
sản mới thành lập được các tổ chức độc lập của họ. 5 nghìn thanh niên đã
tập hợp dưới ngọn cờ búa liềm. Hồi tháng 5 năm 1922, họ triệu tập Đại
hội toàn Trung Quốc […] Đại hội kêu gọi các công nhân và lao động
toàn Trung Quốc, các sinh viên, các thanh niên nam nữ, tất cả những
người có tư tưởng độc lập, các binh lính cũng như cảnh sát” .
Nhìn về Đông Dương, về An Nam, Người cũng nhìn thấy được sức
mạnh to lớn tiềm ẩn của thanh niên Đông Dương, thanh niên An Nam đối
với cách mạng. Sức mạnh đó trước hết bắt nguồn từ lòng yêu nước, từ
truyền thống dân tộc: “Chủ nghĩa dân tộc là động lực lớn của đất nước.
Chính nó đã gây nên cuộc nổi dậy chống thuế năm 1908, nó dạy cho
5


những người culi biết phản đối, nó làm cho những người “nhà quê” phản

đối ngầm trước thuế tạp dịch và thuế muối. Cũng chủ nghĩa dân tộc đã
luôn luôn thúc đẩy các nhà buôn An Nam cạnh tranh với người Pháp và
người Trung Quốc; nó đã thúc giục thanh niên bãi khoá, làm cho những
nhà cách mạng trốn sang Nhật Bản và làm vua Duy Tân mưu tính khởi
nghĩa năm 1917” . Sức mạnh đó cũng bắt nguồn từ sự tàn bạo của thực
dân Pháp, từ sự “khai hóa giết người”, “chính sách ngu dân”, chế độ
nghĩa vụ quân sự cay nghiệt “tình nguyện bắt buộc” đang làm cho “thanh
niên bản xứ ghét cay ghét đắng” và “tìm mọi cơ hội để tự cứu lấy
mình”.Người thấy “Đằng sau sự phục tùng tiêu cực, người Đông Dương
giấu một cái gì đang sôi sục, đang gào thét và sẽ bùng nổ một cách ghê
gớm, khi thời cơ đến. Bộ phận ưu tú có nhiệm vụ phải thúc đẩy cho thời
cơ
đó
mau
đến”
.
Mặc dù nhìn thấy thanh niên có sức mạnh tiềm ẩn to lớn như vậy nhưng
Người cũng nhận thấy một thực tế ở nước ta lúc bấy giờ là “chúng ta
thiếu tổ chức và thiếu người tổ chức! Bởi thế công nghiệp và thương
nghiệp của chúng ta là một con số không. Thế thì thanh niên của ta đang
làm gì? Nói ra thì buồn, buồn lắm: họ không làm gì cả. Những thanh niên
không có phương tiện thì không dám rời quê nhà; những người có
phương tiện thì lại chìm ngập trong sự biếng nhác; còn những kẻ đã xuất
dương thì chỉ nghĩ đến việc thoả mãn tính tò mò của tuổi trẻ mà thôi!” .
Vì vậy, Người đã đứng ra kêu gọi thanh niên, làm cho thanh niên “hồi
sinh”, “thức tỉnh thanh niên đi tới thức tỉnh dân tộc”. Trong thư “Gửi
thanh niên An Nam” Người kêu lên tha thiết: “Hỡi Đông Dương đáng
thương hại! Người sẽ chết mất nếu đám thanh niên già cỗi của Người
không sớm hồi sinh”. Đó là hồi chuông cảnh tỉnh thanh niên ở Đông
Dương nói riêng và tất cả các dân tộc ở Đông Dương nói chung. Và để

“hồi sinh” bộ phận quan trọng này của dân tộc, Người đã tích cực chuẩn
bị về tư tưởng, về tổ chức cho thanh niên trong những điều kiện cực kỳ
khó khăn, gian khổ. Cuối năm 1924, Người về Quảng Châu (Trung
Quốc) để có điều kiện thuận lợi hơn trong việc nắm bắt tình hình cách
mạng trong nước và từng bước “thức tỉnh” thanh niên. Dù phải sống
trong hoàn cảnh khó khăn, phải “đi bán thuốc lá và bán báo để sống”
nhưng Người luôn chú ý đến các hoạt động cách mạng diễn ra trong
nước, đặc biệt là hoạt động của thanh niên. Người đã rất chú ý đến “tiếng
bom Sa Diện” của Phạm Hồng Thái (năm 1924): “Mấy tháng trước đây,
một thanh niên cách mạng Việt Nam Phạm Hồng Thái, đã ném bom vào
Méclanh đến Sa Điện, một tô giới quốc tế gần Quảng Châu. Méclanh
thoát chết nhưng liệt sĩ Phạm Hồng Thái phải tự vẫn trên sông Châu
Giang” . Điều này làm cho Người càng tin tưởng thêm vào thanh niên,
vào phong trào đấu tranh giải phóng của dân tộc: “Việc đó tuy nhỏ,
xuân” . Từ đó, Người nhanh chóng thành lập một tổ chức cách mạng để
tập hợp thanh niên yêu nước. Đó là Hội Việt Nam cách mạng thanh niên
6


(tháng 6/1925). Người còn sáng lập và cho xuất bản báo Thanh niên
(21/6/1925), cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên,
để truyền bá cách mạng cho thanh niên trong Hội và nhân dân trong
nước. Tiếp đó, thông qua hoạt động của Hội Việt Nam cách nhưng nó
báo hiệu bắt đầu thời đại đấu tranh dân tộc, như chim én nhỏ báo hiệu
mùa mạng thanh niên, Người đã mở các lớp huấn luyện chính trị, đào tạo
thanh niên thành những người cán bộ cách mạng nòng cốt (thức tỉnh
thanh niên), đưa họ về nước hoạt động, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin,
đưa đường lối cứu nước, đường lối cách mạng vào trong quần chúng
(thức tỉnh dân tộc). Các bài giảng của Người được tập hợp, in thành sách
“Đường Kách Mệnh” (1927) làm tài liệu học tập cho thanh niên. Quyển

sách này cũng là cơ sở tư tưởng cho đường lối cách mạng Việt Nam; là
quyển sách “gối đầu giường” cho những người yêu nước Việt Nam, giúp
giác ngộ những người yêu nước đến với cách mạng, dẫn dắt họ hoạt động
theo đường lối cứu nước đúng đắn. Từ sự hoạt động và phát triển của Hội
Việt Nam cách mạng thanh niên, ngày 03/02/1930, Đảng cộng sản Việt
Nam ra đời để lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Sau đó một năm (1931),
Đoàn Thanh niên cộng sản Đông Dương cũng được thành lập để tập hợp,
lãnh đạo thanh niên. Và từ những hoạt động này của Người, thanh niên ta
đã thực sự “hồi sinh”, dân tộc ta đã hoàn toàn “thức tỉnh”. Thanh niên ta
nói riêng và các tầng lớp nhân dân ta nói chung đã đoàn kết một lòng
dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam (có tiền thân là Hội Việt
Nam cách mạng thanh niên), dưới sự lãnh đạo của Bác Hồ làm nên thắng
lợi của cuộc cách mạng tháng Tám vĩ đại năm 1945, khai sinh ra nước
Việt
Nam
Dân
chủ
Cộng
hòa.
Cách mạng tháng Tám thành công đã mở ra tiền đồ rực rỡ trước mắt
thanh niên ta. Bởi vì từ nay thanh niên ta đã là công dân của một nước
Việt Nam độc lập, tự do. Trong “Thư gửi cho học sinh nhân ngày khai
trường” đầu tiên ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã khẳng định vai trò rất lớn của thanh niên trong công cuộc kiến
thiết và phát triển đất nước: “Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay
không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai với các cường quốc
năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các
cháu” . Người cũng khẳng định thanh niên, tuổi trẻ giữ vai trò rất quan
trọng đối với sự phát triển của xã hội, của đất nước. Vai trò ấy như là một
sự thật khách quan của lịch sử, như là một quy luật mang tính tự nhiên:

“Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là
mùa xuân của xã hội” . Và cũng từ niềm tin sâu sắc của Người đối với
thanh niên như vậy, Người đã chỉ rõ vai trò người chủ nước nhà của
thanh niên ta: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật
vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh
niên”
.
Có thể nói tư tưởng về vai trò làm chủ nước nhà của thanh niên luôn luôn
7


thường trực trong suy nghĩ, nhận thức và hành động của Chủ tịch Hồ Chí
Minh. Người nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần vai trò làm chủ tương lai của
nước nhà của thanh niên. Trong các bức thư gửi cho thanh niên, trong các
buổi nói chuyện với thanh niên, Người thường xuyên đề cập đến điều
này. Người mong muốn thanh niên ta phải nhận thức rõ và sâu sắc vai trò
của mình mà cố gắng phấn đấu cho xứng đáng với vai trò ấy. Trong tác
phẩm “Đời sống mới” (tháng 3/1947), Người viết: “Tương lai của thanh
niên tức là tương lai của nước nhà” . Trong buổi nói chuyện với nam nữ
thanh niên học sinh các trường Trung học Nguyễn Trãi, Chu Văn An và
Trưng Vương (Hà Nội) ngày 18/12/1954, Người nói: “Thanh niên là bộ
phận quan trọng của dân tộc. Dân tộc bị nô lệ thì thanh niên cũng bị nô
lệ. Dân tộc được giải phóng thanh niên mới được tự do. […] Ngày nay, ta
đã được độc lập, tự do, thanh niên mới thật là người chủ tương lai của
nước nhà” . Trong buổi nói chuyện tại đại hội đại biểu toàn quốc Hội liên
hiệp thanh niên Việt Nam (15/10/1956), Người cũng nói: “Ngày nay,
thanh niên là công dân của nước Việt Nam độc lập, tự do, có Đảng, có
Đoàn của mình, có chính quyền, có Mặt trận, có quân đội của mình, là
người chủ tương lai của nước nhà mình” . Tại Đại hội thanh niên tích cực
lao động xã hội chủ nghĩa (17/3/1960), Người một lần nữa nhắc lại:

“Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà” ,…
Chính vì là chủ tương lai của nước nhà nên thanh niên cũng có vai trò
quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Sự nghiệp cách
mạng của chúng ta, con đường cách mạng mà chủ tịch Hồ Chí Minh đã
chỉ ra cho dân tộc ta là hai cuộc cách mạng không tách rời nhau là cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Thanh
niên là chủ tương lai của nước nhà nên cũng là lực lượng xung kích quan
trọng trong cả hai cuộc cách mạng đó. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, dù
cho có khó khăn, gian nan, vất vả và cực khổ đến đâu thanh niên ta cũng
luôn thể hiện rõ vai trò đó và Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng luôn nhìn nhận
và đánh giá vai trò to lớn ấy của thanh niên ta. Trải qua các thời kỳ cách
mạng, dù lịch sử có những lúc thăng trầm, biến cố nhưng Chủ tịch Hồ
Chí Minh trước sau như một vẫn luôn khẳng định vai trò xung kích quan
trọng của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng: “thanh niên là những
đội quân xung kích trên các mặt trận, là đại biểu cái tinh thần tự tôn, tự
lập của dân tộc ta mấy nghìn năm để lại” .
Tinh thần xung kích của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng được
Chủ tịch Hồ Chí Minh ghi nhận ở sự đóng góp lớn lao của thanh niên đối
với cách mạng, sự anh dũng hy sinh của thanh niên vì độc lập, tự do của
Tổ quốc, vì công cuộc kiến thiết, xây dựng nước nhà, vì chủ nghĩa xã hội.
Người nói: “Trong những năm hoạt động bí mật cực kỳ oanh liệt mà
cũng cực kỳ gian nan, Đảng đã hy sinh rất nhiều, thanh niên cũng hy sinh
không ít. Tiêu biểu nhất cho sự hy sinh dũng cảm của thanh niên là Lý
Tự
Trọng.
8


- Năm 1945, cách mạng tháng Tám thành công, tiếp đến cuộc kháng
chiến thắng lợi. Trong hai phong trào vĩ đại ấy, dưới sự lãnh đạo của

Đảng, thanh niên ta được rèn luyện trong khói lửa và đã góp nhiều công
lao”
.
Người cũng nói thêm: “Từ đó đến nay, có nhiều đoàn viên thanh niên
đã noi gương chói lọi của Lý Tự Trọng, đã dũng cảm hy sinh vì Tổ quốc,
vì nhân dân, vì chủ nghĩa cộng sản. Như các liệt sĩ Võ Thị Sáu, Nguyễn
Văn Trỗi, Nguyễn Viết Xuân và nhiều liệt sĩ khác.
Chúng ta có những thanh niên gan dạ, trung thành như Trần Thị Lý bị
địch đánh khảo chết đi sống lại bao nhiêu lần. Như Nguyễn Thị Châu
suốt 1.300 ngày bị địch dùng cực hình tra tấn. Nhưng các cháu ấy kiên
quyết không khuất phục kẻ thù, một lòng một dạ trung thành với Đảng.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trước đây, chúng ta có
nhiều thanh niên anh hùng như Nguyễn Thị Chiên, La Văn Cầu v.v.
Trong cuộc chống Mỹ, cứu nước hiện nay đã trưởng thành nhiều anh
hùng thanh niên. Như Tạ Thị Kiều, tay không mà cướp được đồn giặc.
Bùi Minh Kỳ, 20 tuổi, trong bốn trận đã tiêu diệt 46 tên lính Mỹ và lính
Pắc Chung Hy. Trương Văn Hoà, 24 tuổi, trong bốn tháng đã tiêu diệt 78
tên xâm lược Mỹ và 76 tên ngụy. Nguyễn Văn Điền, 22 tuổi, dù bi
thương nặng, không chịu rời mâm pháo, tự lấy tay nhét ruột vào bụng,
vẫn tiếp tục chiến đấu, quyết tâm hạ máy bay Mỹ, v.v..” .
Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ nhìn nhận, đánh giá vai trò của
thanh niên với quan điểm “tĩnh” trong một thời điểm lịch sử nhất định mà
Người còn còn nhìn nhận, đánh giá vai trò của thanh niên với quan điểm
“động” theo tiến trình lịch sử, theo các giai đoạn, thời kì cách mạng. Từ
quan điểm đó, Người nhận thấy rằng: “Ở nước ta từ ngày Cách mạng
Tháng Tám thành công đến nay, thanh niên đã tích cực tham gia trong
mọi mặt công tác, từ tăng gia sản xuất ở hậu phương đến xung phong
chiến đấu ngoài mặt trận” ; “trong mấy năm kháng chiến, các anh hùng
quân đội, các chiến sĩ kiểu mẫu ở nhà máy, nông thôn, ở công trường
(thanh niên xung phong) đại đa số là các thanh niên” ; “trong thời kỳ vận

động cách mạng bí mật, trong những năm kháng chiến cứu nước và trong
hai năm qua xây dựng hoà bình , thanh niên ta ở bộ đội, ở nhà máy, ở
công trường, ở nông thôn, ở cơ quan, ở trường học đều hăng hái phấn
đấu, góp phần xứng đáng của mình vào sự nghiệp kháng chiến và kiến
quốc của toàn dân” ; “thanh niên là lực lượng cơ bản trong bộ đội, công
an và dân quân tự vệ, đang hăng hái giữ trật tự, trị an, bảo vệ Tổ quốc” ,
“thanh niên là người xung phong trong công cuộc phát triển kinh tế và
văn hoá, trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội” ; “trong sự nghiệp
chống Mỹ, cứu nước hiện nay, theo tiếng gọi của Tổ quốc, thanh niên cả
nước ta cùng giương cao ngọn cờ của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lập
nhiều thành tích xuất sắc. […] Khắp thành thị, nông thôn, miền xuôi,
miền núi, thanh niên ta ngày nay đã thành một đội quân to lớn, hăng hái
9


tiến lên, quyết tâm phấn đấu, hy sinh vì Tổ quốc thân yêu, vì tiến bộ xã
hội”
.
Như vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đánh giá thanh niên ta có vai trò
rất to lớn và quan trọng đối với cách mạng, đối với nước nhà. Những
nhận định đó của Bác không phải xuất phát từ ý nghĩ chủ quan của Người
mà đó là một sự đánh giá khách quan, khoa học, biện chứng và logic dựa
trên thực tiễn hoạt động của thanh niên ta theo tiến trình của lịch sử dân
tộc, tiến trình của cách mạng Việt Nam. Chính vì vậy mà tư tưởng Hồ
Chí Minh về vai trò, vị trí của thanh niên có giá trị bền vững, có sức sống
trường tồn như là chân lý của thời đại.
Việc thành lâp hội “hội viêt nam cách mạng thanh niên “ để chuẩn
bị cho việc thành lập đảng cộng sản việt nam và việc sáng lập tờ báo “
thanh niên “ đã chứng tỏ hồ chí minh có một tầm nhìn chiến lược,khi
người biết rằng chỉ có thanh niên mới có thể “nắm vai trò là những người

châm ngoài lửa đầu tiên cho cách
mạng nước ta. Trong toàn bộ quá
trình của cách mạng việt nam hồ
chí minh luôn coi thanh niên là
động lực chủ yếu của cách mạng.
từ năm 1921, trong màn đêm dày
đặc của chế độ thực dân. Người
đã nhận thấy vai trò ấy: “…đằng
sau sự phục tùng tiêu cực, người
đông dương dấu một cái gì đó sôi sục, đang gào thét và sẽ bùng nổ một
cách ghê gớm, khi thời cơ đến. bộ phận ưu tú có nhiệm vụ phải thúc đẩy
thời cơ đó mau đến”. bộ phận ưu tú ở đây chính là lớp thanh niên của các
mạng việt nam. Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ cha
anh, đồng thời là người phụ trách, dìu dắt thiếu niên nhi đồng, thanh niên
là người xung phong trong lĩnh vực kinh tế văn hóa, thanh niên là lực
lượng cơ bản trong bộ đội, công an và dân quân tự vệ và trong mọi công
việc,” thanh niên thi đua thực hiện khẩu lệnh “ đâu cần thanh niên có,
việc gì khó có thanh niên làm ”. người đã tổng kết “ thanh niên là một bộ
phận quan trọng của dân tộc: dân tộc bị nô lệ thì thanh niên cũng bị nô lệ.
dân tộc được tự do thì thanh niên cũng được tự do. Vì vậy thanh niên
phải hăng hái tham gia cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc”. gắn thanh
niên với vận mệnh của dân tộc. hồ chí ninh trong nhiều bài nói và viết
của mình đã luận giải một cách giản dị,thuyết phục rằng: thanh niên là
10


người chủ tương lai của nước nha:,”nước nhà thịnh hay suy, yếu hay
mạnh một phần là do các thanh niên”. Thanh niên muốn làm chủ tương
lai cho xứng đáng thì ngay hiện tải phải rèn luyện tinh thần và lực lượng
của mình, phải làm việc chuẩn bị cho cái tương lai tươi sáng đó

Xuất phát từ quy luật vận động của xã hội loài người, Hồ Chí Minh
khẳng định thanh niên không những là người kế tục các thế hệ trước, mà
còn là tương lai của đất nước, của dân tộc. Người ta ví thanh niên như
mùa xuân, bắt đầu của một năm.Thanh niên là mùa xuân của xã hội, Câu
nói trên thể hiện vai trò quan trọng của tuổi trẻ đối với sự phát triển của
xã hội. Sự chăm lo tốt cho thế hệ thanh niên là sự bảo đảm cho tương lai
phát triển bền vững và tươi sáng của xã hội Trong quan niệm của Hồ Chí
Minh, thanh niên là những người khỏe mạnh, hăng hái, có sức khỏe. Sự
phát triển lâu dài của xã hội phụ thuộc nhiều vào thanh niên. Người viết:
"Người ta thường nói: Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà.
Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các
thanh niên. Thanh niên muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì
ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra làm
việc để chuẩn bị cái tương lai đó" Trong luận điểm này, Hồ Chí Minh đã
nhắc đến cả hai khía cạnh của một vấn đề, có mối quan hệ khăng khít với
nhau. Hồ Chí Minh rất tin ở thanh niên, tin rằng thanh niên với ý chí,
nghị lực và quyết tâm, có thể vượt qua được mọi khó khăn gian khổ.
Trong126kháng chiến chống thực dân Pháp, Người có bài Khuyên thanh
niên:
"Không có việc gì khó,
Chỉ sợ lòng không bền,
Đào núi và lấp biển,
Quyết chí ắt làm nên”
Từ sự xác định vai trò kế tục của thanh niên , Hồ Chí Minh yêu cầu
thanh niên phải tự mình phấn đấu, học tập và rèn luyện để nắm lấy tri
thức, bồi dưỡng ý chí, nghị lực và tinh thần cách mạng. Việc học tập, rèn
luyện của thế hệ thanh niên có ý nghĩa quyết định đến tương lai của đất
nước. Trong ngày khai trường đầu tiên sau khi thành lập nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa, Hồ Chí Minh đã viết thư gửi học sinh, kêu gọi học
sinh học tập: Sau 80 năm nô lệ làm cho nước nhà bị yếu hèn, ngày nay

11


chúng ta phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta, làm
sao cho chúng ta theo kịp được các nước khác trên hoàn cầu. Trong công
cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Non
sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước
tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay
không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em. Các em
phải thương yêu nước ta. Mong các em mai sau lớn lên thành người dân
xứng đáng với nước độc lập tự do"
Tháng 01/1946, trong thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã viết: "Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi
đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”, tuổi trẻ là lực lượng
quyết định vận mệnh của dân tộc, sự phát triển của đất nước. Người sớm
phát hiện được và tin tưởng ở tiềm năng, sức mạnh to lớn của thế hệ trẻ
trong cuộc đấu tranh cách mạng và sự phát triển xã hội. Người nhận thấy
tuổi trẻ Việt Nam là lực lượng đông đảo, hùng hậu, dũng cảm; có những
ưu thế nổi trội: trẻ, khoẻ, chiếm số đông trong xã hội, hăng hái nhiệt tình,
nhanh nhạy trong tiếp thu cái mới. Thế hệ trẻ tiêu biểu cho sức sống, sức
phát triển của dân tộc, nếu được chăm sóc, rèn luyện có thể đóng vai trò
quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Nhưng, Người cũng nhận
thấy, trong quá trình thống trị Đông Dương và Việt Nam, thực dân Pháp
đã thực hiện chính sách ngu dân, áp đặt nền văn hoá nô dịch đã làm tàn
tạ, mê muội thế hệ trẻ Việt Nam. Đó là điều hết sức nguy hiểm. Vì thế,
trong tác phẩm nổi tiếng Bản án chế độ thực dân Pháp, xuất bản năm
1925, Người đã viết: "Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết
mất, nếu đám thanh niên già cỗi của Người không sớm hồi sinh."2 Chủ
tịch Hồ Chí Minh chỉ ra rằng, chỉ có thể dành độc lập dân tộc khi giác

ngộ được quần chúng nhân dân, mà trước hết là thức tỉnh, giác ngộ thanh
niên, hướng cuộc đấu tranh của họ đi đúng quỹ đạo của cách mạng vô
sản, từ đó thức tỉnh dân tộc. Tư tưởng này, trước đó nhà yêu nước Phan
Bội Châu cũng đã đề xướng và thực hiện, nhưng con đường mà nhà cách
mạng tiền bối hướng cho họ đi không phải là con đường cách mạng vô
sản.
Tháng 12 năm 1924 tại Quảng Châu, Trung Quốc, Nguyễn Ái Quốc
đã tiếp xúc với những thanh niên yêu nước trong nhóm tâm tâm xã và tổ
chức ra 1 nhóm cách mạng đầu tiên. Việc thành lập Hội Việt Nam cách
mạng thanh niên, mở lớp đào tạo về chủ nghĩa Mác - Lênin chính là

12


những bước chuẩn bị đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng - nhân tố con
người, nhân tố thanh niên - những hạt giống đầu tiên cho cách mạng Việt
Nam.
Bằng các hoạt động tích cực và hiệu quả, Hội Việt Nam cách mạng
thanh niên đã nhanh chóng phát triển thành một lực lượng chính trị độc
lập, giác ngộ được nhiều người yêu nước đi theo đường lối của Nguyễn
Ái Quốc, góp phần đưa phong trào công - nông phát triển. Hội Việt Nam
cách mạng thanh niên trở thành tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Được tin tưởng và được đào tạo, giáo dục, thanh niên thực sự đã trở
thành lực lượng quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc,
trở thành đội ngũ hậu bị của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng sớm thấy được sức mạnh của tuổi trẻ
trong sự nghiệp xây dựng đất nước. Ngay trong ngày khai trường đầu tiên
của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, tháng 9 năm 1945, Hồ Chí Minh
đã tin tưởng gửi gắm vào thế hệ trẻ, rằng tương lai của non sông Việt
Nam phụ thuộc "một phần lớn ở công học tập của các em."3

Tháng 8 năm 1947, Người lại khẳng định: "Thanh niên là người chủ
tương lai của nước nhà... Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một
phần lớn là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương lai cho
xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của
mình, phải làm việc để chuẩn bị cho cái tương lai đó" "Thanh niên ta rất
hăng hái. Ta biết tập hợp lòng hăng hái đó lại và dìu dắt đúng đắn thì
thanh niên sẽ thành một lực lượng rất mạnh mẽ".
Người cũng chỉ rõ, hạt nhân để tập hợp thanh niên, giáo dục thanh
niên là Đoàn thanh niên Cộng sản, vì thế Người rất quan tâm đến việc
thành lập Đoàn thanh niên Cộng sản. Và chỉ một năm sau khi Đảng Cộng
sản Việt Nam ra đời, Đoàn thanh niên Cộng sản đã được thành lập. Về
chức năng, nhiệm vụ của Đoàn, Hồ Chí Minh chỉ rõ: "Đoàn thanh niên là
cánh tay và đội hậu bị của Đảng, là người phụ trách dìu dắt nhi đồng”.Để
thực hiện tốt nhiệm vụ trên, Đoàn thanh niên cần phải thường xuyên quan
tâm công tác xây dựng Đoàn vững mạnh, Đoàn phải tìm ra nhiều phương
thức hoạt động để tổ chức, tập hợp rộng rãi thanh niên. Đảng phải chăm
lo giáo dục cho họ, đào tạo họ trở thành người kế thừa xây dựng chủ
nghĩa xã hội.

13


Đó là phương pháp giáo dục cơ bản vừa mang tính khoa học và tính
thực tiễn do chính Hồ Chí Minh đề xướng. Phương pháp này vừa đáp
ứng nhu cầu của con người là muốn học tập noi gương người tốt, việc tốt
để tiến lên, vừa thể hiện niềm tin yêu, lạc quan của Hồ Chí Minh đối với
con người và đối với sự nghiệp giáo dục thanh niên. Hồ Chí Minh luôn
quan tâm khơi dậy và chăm chút những phần tốt, mặt tốt ở mỗi thanh
niên, nêu lên những tấm gương tốt diễn ra hằng ngày để mọi người noi
theo.

Để động viên khuyến khích những việc làm tốt của thanh niên, người
đã gửi hàng ngàn huy hiệu, viết và trả lời hàng ngàn bức thư, tiếp hàng
ngàn thanh, thiếu nhi tiêu biểu cho những gương người tốt việc tốt. Đó là
các anh hùng, dũng sĩ ngoài mặt trận, những tấm gương cứu bạn, hành
động dũng cảm, đến những việc làm tốt như chăm sóc trâu bò của hợp tác
xã, nhặt được của rơi trả lại... Đồng thời, Người còn nhắc nhở thanh niên
luôn luôn trân trọng, lắng nghe, tìm hiểu, suy ngẫm các gương tốt, ý hay
của nhân dân. Người nói: “Dân rất thông minh. Quần chúng kinh nghiệm,
sáng kiến rất nhiều. Chỉ cần mình có biết học hay biết lợi dụng mà thôi”
Với thái độ và tinh thần lạc quan cách mạng, lòng nhân ái, bao dung
đối với con người, Hồ Chí Minh thể hiện tấm lòng yêu mến, trân trọng,
tin tưởng đối với thanh niên, động viên khích lệ họ ra sức học tập, rèn
luyện để kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng mà nhân dân đã giao
cho.
Để giáo dục thanh niên trở thành những con người có ích cho xã hội,
Hồ Chí Minh còn đòi hỏi những người lớn tuổi phải là tấm gương và có
trách nhiệm dìu dắt, giúp đỡ thanh niên: “Các đồng chí già là rất quý, là
gương bền bỉ đấu tranh, dìu dắt, bồi dưỡng, đào tạo thêm đồng chí trẻ.
Đồng chí già phải giúp đỡ cho đồng chí trẻ tiến bộ” . Người nhắc nhở cán
bộ Đoàn cần nêu cao tấm gương của bản thân mình cho thanh niên học
tập. Muốn dạy cho thanh niên trở thành người tốt thì trước hết lớp cha
anh phải là những tấm gương tốt. Điều đó có nghĩa là muốn thanh niên kế
tục được lý tưởng, niềm tin của cha anh, thì lớp cha anh bằng suy nghĩ,
hành động, phải là hiện thân sinh động, vững vàng của lý tưởng và niềm
tin đó.
Lý tưởng độc lập dân tộc, tự do và chủ nghĩa xã hội đã trở thành niềm
tin, lẽ sống của nhiều thế hệ kế tục nhau. Do vậy, Hồ Chí Minh luôn nhắc

14

nhở chúng ta phải giáo dục cho thanh niên nhận thức đúng và hiểu sâu
sắc rằng: vì lý tưởng cao đẹp ấy, mà biết bao chiến sĩ cộng sản, biết bao
người con yêu quý của giai cấp công nhân và của dân tộc đã hy sinh, biết
bao lớp tuổi thanh niên đã lên đường chiến đấu. Con đường đi đến lý
tưởng cao đẹp là con đường phải đổ nhiều mồ hôi, xương máu, nhưng
cũng đầy vinh quang và sự tích anh hùng. Có giác ngộ lý tưởng cách
mạng, thanh niên mới đảm đương được sứ mệnh đưa lá cờ bách chiến,
bách thắng của Đảng và của dân tộc đến thắng lợi cuối cùng.
Tóm lại, quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với vấn đề thanh
niên là một hệ thống hoàn chỉnh. Những quan điểm đó thể hiện một sự
quan tâm đặc biệt đối với thanh niên, thể hiện một tầm nhìn chiến lược
đối với lực lượng quan trọng này. Ngày nay, trong bối cảnh mới, thời đại
của hội nhập và phát triển, trong công tác Đoàn thanh niên, những quan
điểm đó vẫn còn nguyên giá trị, có ý nghĩa chỉ đạo hoạt động của chúng
ta trong công tác lý luận cũng như trong hoạt động thực tiễn. Trung thành
và vận dụng sáng tạo tư tưởng của Người trong công tác thanh niên,
chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng vào những cống hiến to lớn của thanh
niên đối với sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh.
1.2 Quan điểm của Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên
Là một lãnh tụ vĩ đại, có tầm nhìn xa trông rộng, hơn ai hết, Người
thấu hiểu vai trò vô cùng to lớn của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp
cách mạng, trong công cuộc bảo vệ, xây dựng, kiến thiết nước nhà.
Để phát huy vai trò và sức mạnh của tuổi trẻ thì phải tiến hành giáo dục
thanh niên một cách toàn diện và chu đáo. Hiểu sâu sắc tầm quan trọng
của vấn đề này, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã hết sức quan tâm dìu dắt thế hệ trẻ. Ngay từ những
ngày đầu bôn ba cứu nước, để tập hợp, giáo dục và giác ngộ cách mạng
cho thanh niên, Người đã lập ra tổ chức Việt Nam Thanh niên cách mạng

đồng chí hội. Trước lúc đi xa, trong "Di chúc” thiêng liêng, Người còn ân
cần căn dặn: "Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều
hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần
phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành
những người thừa kế xây đựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa

15


"chuyên". Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan
trọng và rất cần thiết".
Trong số những vấn đề cần giáo dục cho thanh niên, Hồ Chí Minh đặt
lên hàng đầu vấn đề giáo dục tinh thần yêu nước. Trong năm điều Người
dạy thiếu niên và nhi đồng, điều thứ nhất là: “Yêu Tổ quốc, yêu đồng
bào", đối với thanh niên, "Trước hết phải yêu Tổ quốc, yêu nhân dân.
Phải có tinh thần dân tộc vững chắc và tinh thần quốc tế đúng đắn”. Tinh
thần yêu nước là vốn quý, là sức mạnh to lớn giúp dân tộc ta đứng vững
trước những thử thách nghiệt ngã trong lịch sử. Nó được hun đúc từ bao
đời và đã trở thành sức mạnh Việt Nam, biểu tượng Việt Nam. Ngày nay,
trong thời đại Hồ Chí Minh, hơn bao giờ hết, tinh thần ấy cần được đề
cao và khơi dậy một cách mạnh mẽ để đưa chúng ta vượt qua đói nghèo,
tụt hậu. Có thể khẳng định rằng, giáo dục tinh thần yêu nước cho thanh
niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là việc làm đặc biệt quan trọng trong bối
cảnh hiện nay, nó tiếp thêm nguồn sức mạnh, trí sáng tạo cho hàng triệu
thanh niên đang ngày đêm chiến đấu, lao động, cống hiến trên mọi lĩnh
vực vì sự vững bền của đất nước, cho sự thăng hoa của dân tộc, cho dáng
đứng Việt Nam tạc sâu vào thiên niên kỷ.
Những tư tưởng của Hồ Chí Minh về giáo dục tinh thần yêu nước đối
với thế hệ trẻ cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị và mang ý nghĩa thời
sự. Chúng ta tuy đã giành được độc lập tự do, đất nước hòa bình và thống

nhất, song vẫn còn biết bao khó khăn và thử thách. Sự nghiệp chấn hưng
đất nước, đưa nền kinh tế nước ta phát triển ngang với trình độ của những
cường quốc lớn đòi hỏi thế hệ trẻ hôm nay phải phấn đấu, nỗ lực cống
hiến nhiều hơn nữa. Họ phải tự giác rèn luyện, trở thành những con
người có ý chí bền vững, có lòng dũng cảm gan dạ để vượt qua những
cám dỗ thấp kém, những thói hư tật xấu,... mà mặt trái của kinh tế thị
trường,
của
toàn
cầu
hoá
mang
lại.
Trong công cuộc giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ cho đất nước, Hồ Chí
Minh nhấn mạnh đến nguyên tắc giáo dục toàn diện. Người cho rằng,
"Nhà nước chú trọng đặc biệt việc giáo dục thanh niên về đức dục, trí
dục và thể dục". Một con người có trí tuệ và nhân cách phát triển lệch lạc
không thể là một người chủ xứng đáng của đất nước, của Tổ quốc. Vấn
đề giáo dục toàn diện là một vấn đề hết sức quan trọng. Theo Chủ tịch Hồ
Chí Minh, thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, vì vậy, ngay
từ hiện tại, "… thanh niên phải chuẩn bị làm người chủ nước nhà. Muốn
16


thế phải ra sức học tập chính trị, kỹ thuật, văn hóa, trước hết phải rèn
luyện và thấm nhuần tư tưởng xã hội chủ nghĩa, gột rửa cá nhân chủ
nghĩa…". Đúng như tư tưởng của Người, để hoàn thành tốt vai trò người
chủ nước nhà, thanh niên phải được giáo dục, đào tạo một cách chu đáo,
phải được chuẩn bị đầy đủ các hành trang cần thiết nhất. Trước hết, họ
phải là những con người gương mẫu về đạo đức, có ý thức đạo đức hoàn

thiện, đầy đủ, đồng thời, có thể chất cường tráng, mạnh mẽ. Có như thế
họ mới có thể vượt qua được những khó khăn, thử thách, mới làm tròn
được những nhiệm vụ vẻ vang nhưng cũng rất nặng nề mà Đảng, dân tộc
và nhân dân giao phó. Đặc biệt, họ phải là những người có trí tuệ cao,
thông minh, sáng tạo, có ý chí khám phá, tìm tòi "dám nghĩ, dám làm",
biết vận dụng những thành quả của khoa học - công nghệ hiện đại vào
thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Để trở thành những con người phát triển hài hoà và toàn diện, con
đường duy nhất của thanh niên là không ngừng ra sức phấn đấu, rèn
luyện, học tập trên tất cả các lĩnh vực, "phải ra sức học tập chính trị, kỹ
thuật, văn hoá, phải thấm nhuần tư tưởng xã hội chủ nghĩa". Điều đó có
ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là trong điều kiện toàn cầu hoá và sự
bùng nổ của cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại. Thanh niên Việt
Nam phải biết vươn lên làm chủ những công nghệ tiên tiến nhất, để rút
ngắn khoảng cách với những quốc gia phát triển. Thực tế cho thấy, rất
nhiều thanh niên đã và đang xứng đáng với lời dạy đó của Người. Những
thắng lợi vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam trong các cuộc thi quốc tế, trong
học tập, sản xuất và kinh doanh,… đã chứng minh vai trò và năng lực của
các thế hệ thanh niên trong công cuộc xây dựng đất nước. Tuy nhiên, tuổi
trẻ ngày nay cần phải làm được nhiều hơn thế, cần phải tiếp tục phấn đấu
và rèn luyện. Trên nhiều lĩnh vực, chúng ta còn tụt hậu, có khoảng cách
quá xa so với các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới. Nhiệm
vụ của thanh niên là phải góp phần thu hẹp, san bằng khoảng cách đó. Hồ
Chí Minh đặc biệt chú trọng việc giáo dục đạo đức cách mạng cho thế hệ
trẻ. Người chỉ rõ: "Thanh niên phải luôn luôn rèn luyện đạo đức cách
mạng. Đạo đức cách mạng có thể tóm tắt trong mấy điểm:
Trung thành: Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ
quốc, với Đảng, với giai cấp.

17

Dũng cảm: Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện: "Đâu cần thanh
niên có, việc gì khó thanh niên làm", "gian khổ thì đi trước, hưởng thụ
sau mọi người".
Khiêm tốn: Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công,
không tự phụ.
Được ví như mùa xuân của xã hội, nhiệm vụ của thanh thiếu niên
không chỉ là học tập, rèn luyện, mà còn phải biết cống hiến và hy sinh.
Trong bài nói chuyện tại buổi lễ khai mạc trường Đại học nhân dân Việt
Nam, Hồ Chí Minh đã ân cần chỉ bảo: "Nhiệm vụ của thanh niên không
phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm
gì cho nước nhà! Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn?
Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?". Lời nói
của Người tuy giản dị mà thật sâu sắc biết bao. Ngày nay, còn nhiều bạn
trẻ đang mải mê theo đuổi những giá trị vật chất thấp kém, tầm thường
mà quên đi trách nhiệm, nghĩa vụ lớn lao của mình đối với Tổ quốc, với
non sông đất nước. Thói quen đua đòi, hưởng lạc, chạy theo những thói
hư tật xấu, những tệ nạn xã hội đang làm hư hỏng một số thanh, thiếu
niên vốn không tự giác học tập, rèn luyện. Họ đang sa vào một cuộc sống
thiếu lý tưởng, không có niềm tin, không có sự định hướng một cách
đúng đắn. Không có lý tưởng cao cả để phấn đấu, cuộc sống con người sẽ
trở nên tẻ nhạt, tầm thường, thậm chí vô nghĩa. Có lẽ đây cũng là một
trong những nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng những hiện tượng rất đáng
lo ngại trong giới trẻ ngày nay, như đua xe máy, nghiện ngập ma túy…
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Thanh niên cần phải có tinh thần và gan
dạ sáng tạo, cần phải có chí khí hăng hái và tinh thần tiến lên, vượt mọi
khó khăn, gian khổ để tiến mãi không ngừng". Dù trong bất cứ hoàn cảnh
nào, người thanh niên cũng phải sống xứng đáng với truyền thống vẻ
vang của dân tộc. Trong bối cảnh hội nhập và mở cửa hiện nay, đất nước

đang đứng trước những thời cơ và những thử thách lớn lao, hơn bao giờ
hết, vai trò và trách nhiệm của thanh niên, của tuổi trẻ lại càng vinh dự và
nặng nề. Tương lai của đất nước, của dân tộc đang nằm trong tay thế hệ
trẻ. Chúng ta có thể sánh vai với các cường quốc năm châu được hay
không? Chúng ta có thể đi tắt, đón đầu thời đại được hay không? Chúng
ta có thể vượt ra khỏi đói nghèo, tụt hậu để trở thành một quốc gia giàu
có, vững mạnh, phát triển về mọi mặt được hay không? Tất cả đang trông
chờ vào ý chí, nghị lực và bản lĩnh của tuổi trẻ, tất cả đang được quyết

18


định bởi những việc làm, những hành động cụ thể của tuổi trẻ hôm nay.
Chúng ta không thể quên lời căn dặn thiết tha của Người: "Thanh niên ta
có vinh dự to thì cũng có trách nhiệm lớn. Để làm tròn trách nhiệm,
thanh niên ta phải nâng cao tinh thần làm chủ tập thể, trừ bỏ chủ nghĩa
cá nhân”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt niềm tin lớn vào thế hệ trẻ, quan tâm đặc
biệt đến sự phát triển toàn diện của họ, trong đó có sự phát triển về thể
chất. Người đã nêu một tấm gương sáng về rèn luyện thể dục, thể thao,
đồng thời kêu gọi mọi người, nhất là thanh niên, phải thường xuyên rèn
luyện sức khoẻ, coi đó là trách nhiệm và bổn phận của thanh niên. Họ cần
có những hoạt động vui chơi lành mạnh: "Thanh niên phải chuyên tâm
học hành và công tác, nhưng cũng cần có vui chơi. Vui chơi lành mạnh
là một bộ phận trong sự sinh hoạt của thanh niên”. Rõ ràng, trong bối
cảnh ngày nay, lời nhắc nhở đó của Bác có ý nghĩa rất quan trọng. Có lẽ,
một phần do thiếu những sân chơi lành mạnh, bổ ích mà không ít bạn trẻ
đã và đang lao vào những trò chơi dại dột, vô cùng nguy hiểm, như đua
xe trái phép, cá độ bóng đá, cờ bạc, nghiện ngập, hút xách. Hoặc có
không ít nam nữ thanh niên mải mê truy tìm những cảm giác xa lạ trên

sàn nhảy, vũ trường với đủ các loại thuốc kích thích. Vui chơi, giải trí là
điều không thể thiếu được đối với lứa tuổi thanh niên, song các hoạt động
đó phải mang tính giáo dục, tính văn hoá và lành mạnh. Vui chơi để có
thêm niềm tin và ý chí trong học tập, rèn luyện. Hổ Chí Minh đã từng
nhắc nhở: "Trong vui chơi cũng có giáo dục. Cần có những thú vui chơi
văn hoá, thể dục có tính chất tập thể và quần chúng".
Để giáo dục thế hệ trẻ, Hồ Chí Minh rất chú trọng tới vai trò của nhà
trường, của ngành giáo dục - đào tạo. Có thể nói, trường học là môi
trường thuận lợi nhất để giáo dục thanh niên trên mọi phương diện. Nhà
trường là nơi tuổi trẻ tiếp thu những tri thức, những kinh nghiệm để
chuẩn bị bước vào đời, trau dồi đạo đức ý chí, luyện rèn những phẩm
chất cần thiết cho một tương lai tươi sáng. Trong Đời sống mới, Hồ Chí
Minh đã nhấn mạnh vai trò của nhà trường trong chế độ mới: "Cốt nhất
là phải dạy học trò biết yêu nước, thương nòi, phải dạy cho họ ý chí tự
lập tự cường, quyết không chịu thua kém ai, quyết không chịu làm nô lệ"
Hiện nay, do cơ chế, chính sách chưa thực sự hoàn thiện, đồng bộ nên
trong bản thân các trường học, các cơ quan, bộ phận của ngành giáo dục -

19


đào tạo vẫn còn tồn tại những hạn chế, thiếu sót. Những căn bệnh phổ
biến, như "bệnh thành tích", hiện tượng tiêu cực, bất công, gian lận trong
thi cử, ngồi "nhầm" chỗ, "nhầm" lớp… vẫn chưa được khắc phục một
cách triệt để. Trong điều kiện hiện nay, chúng ta càng phải quán triệt tư
tưởng có tính chỉ đạo của Hồ Chí Minh: dù khó khăn đến đâu cũng phải
quyết tâm dạy thật tốt, học thật tốt.
Bên cạnh trường học, tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh cũng có vai trò quan trọng đối với việc giáo dục, bồi dưỡng thanh
niên. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là một tổ chức cách mạng

do chính Hồ Chủ tịch và Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, rèn luyện, là
đội ngũ của những người thanh
niên Việt Nam ưu tú. Trong suốt
quá trình cách mạng Việt Nam,
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh đã có những đóng góp to lớn
vào sự nghiệp cách mạng của dân
tộc. Đây vừa là tổ chức, vừa là môi
trường cho người thanh niên yêu
nước rèn luyện và cống hiến. Để phát huy vai trò của tuổi trẻ, Hồ Chí
Minh căn dặn: "Trung ương Đoàn cần phải tăng cường hơn nữa việc giáo
dục tinh thần yêu nước, giác ngộ giai cấp và đạo đức cách mạng cho đoàn
viên và thanh niên". Trong bối cảnh ngày nay, lời nhắc nhủ đó của Người
lại càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết.
Những thế hệ cha anh đi trước đã hy sinh biết bao xương máu cho dân
tộc được độc lập và tự do, cho Tổ quốc được hòa bình thống nhất, cho
lãnh thổ Việt Nam được vẹn toàn. Trong hai cuộc kháng chiến thần thánh
trường kỳ chống đế quốc Pháp và đế quốc Mỹ, nhân dân Việt Nam nói
chung và thanh niên Việt Nam nói riêng đã nêu cao tinh thần yêu nước, ý
chí kiên cường, bất khuất, thà hy sinh đến giọt máu cuối cùng chứ nhất
định không chịu mất nước, nhất định không chịu sống cuộc đời nô lệ.
Con người Việt Nam vĩ đại nhất, tiêu biểu nhất cho tinh thần và ý chí đó
chính là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Là nhà ái quốc vĩ đại, cuộc đời cao cả
của Người chính là tấm gương sáng ngời cho thế hệ trẻ hôm nay noi theo
và học tập. Việc giáo dục tuổi trẻ thông qua những tấm gương cách mạng
là một vấn đề hết sức quan trọng. Hồ Chí Minh là người rất thấu hiểu
điều này và Người đã từng nhắc nhở: "Có số thanh niên tưởng xây dựng
20

chủ nghĩa xã hội ngày nay là trên trời rơi xuống, không biết sự gian nan,
cực khổ cũ. Các đồng chí già phải kể lại cho họ nghe. Đó là một cách
giáo dục thanh niên". Đối với những tấm gương anh hùng cách mạng, với
những chiến công của các anh hùng dũng sĩ đã lập nên trong công cuộc
cứu nước và giữ nước, Người căn dặn: "Chúng ta phải ghi chép và
thường nhắc lại những sự tích ấy… để giáo dục thanh niên ta rèn luyện
một ý chí kiên quyết quật cường, một tâm lý quả cảm xung phong, tin
tưởng vào tương lai tươi sáng của Tổ quốc".
Người thanh niên có giáo dục phải là người "uống nước nhớ nguồn,
ăn quả nhớ kẻ trồng cây". Đạo lý này được lưu giữ từ nghìn đời nay và đã
trở thành một lẽ sống quý báu của dân tộc ta. Với những anh hùng liệt sĩ
đã cống hiến máu xương mình cho Tổ quốc, chúng ta phải đời đời ghi
nhớ công ơn của họ. Trong “Di chúc" để lại cho đồng bào cả nước, Hồ
Chí Minh căn dặn: "Đối với các liệt sĩ mỗi địa phương (thành phố, làng
xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của
các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta".
Những tư tưởng quý báu của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục thanh
niên sẽ mãi mãi tỏa sáng trong suốt hành trình lịch sử của dân tộc Việt
Nam. Trong bối cảnh thời đại và quốc tế ngày nay, những tư tưởng đó lại
càng có giá trị hơn bao giờ hết. Thấm nhuần và quán triệt một cách sâu
sắc những lời dạy đó sẽ giúp thanh niên có thêm niềm tin và sức mạnh.
Đó cũng là biểu hiện sinh động của phong trào toàn dân, trong đó có
thanh niên "sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ
đại".
Tin tưởng vào bản chất và sức mạnh của thanh niên nhưng phải giáo
dục họ để họ trở thành lực lượng kế tục sự nghiệp cách mạng. Theo
Người, thanh niên phải được giáo dục vừa "hồng", vừa "chuyên". Một tư
tưởng hết sức ngắn gọn nhưng cũng hết sức đầy. Bồi dưỡng thế hệ thanh
niên là công việc hết sức công phu và bền bỉ, là sự nghiệp của toàn Đảng,
toàn dân

1.3 Thanh niên với tiến trình phát triển đất nước
Bất cứ một quốc gia, dân tộc và chế độ xã hội nào muốn tồn tại và
phát triển đều phải quan tâm đến việc bồi dưỡng và phát huy trí tuệ của
thanh niên.

21


Sự phát triển của thanh niên không những quan hệ đến vận mệnh và tồn
tại của đất nước, mà còn ảnh hưởng đến tương lai của dân tộc đó. Vì vậy,
thanh niên là lực lượng quan trọng của mỗi quốc gia, dân tộc.
Năm 1925, Nguyễn Ái Quốc đưa ra vấn đề thức tỉnh thanh niên, từ đó
thức tỉnh cả dân tộc với niềm tin chắc rằng: luồng gió từ nước Nga thợ
thuyền đang thổi đến sẽ giải độc cho người Đông Dương. Bằng nhiều
hình thức khác nhau, Người đã từng bước thức tỉnh các tầng lớp thanh
niên nước nhà thực hiện điều đó. Sau khi Luận cương về thanh niên
thuộc địa được nhất trí thông qua tại Đại hội quốc tế thanh niên cộng sản
lần thứ IV đã được Nguyễn Ái Quốc - tác giả văn kiện nổi tiếng này đã
từng bước thực hiện chủ trương xây dựng tổ chức Hội Việt Nam cách
mạng thanh niên (trước đây còn gọi là Việt Nam thanh niên cách mạng
đồng chí hội) bao gồm phần lớn là thanh niên trẻ tuổi theo xu hướng cộng
sản, tiền thân của Đảng cộng sản Việt Nam và cũng là tiền thân của Đoàn
thanh niên cộng sản Đông Dương.
Cách mạng tháng 8 thành công đã mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do cho
đất nước. Bác Hồ dạy: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh phần lớn
là do thanh niên”. Nói về nhiệm vụ xây dựng đất nước sau chiến tranh,
trong thư gửi các cháu thiếu nhi năm 1946, Bác viết: “trong công cuộc
kiến thiết đó, nước nhà trông mong , chờ đợi ở các cháu rất nhiều và
tương lai của đất nước sẽ ra sao? Việt Nam có được vẻ vang sánh vai với
các cường quốc hay không chính nhờ một phần lớn ở công học tập của

các cháu”.
Vai trò của thanh niên luôn được Bác đánh giá cao trong 2 cuộc kháng
chiến chống Pháp và chống Mỹ, Bác nói: “Bác rất tự hào, sung sướng và
thấy hình như mình trẻ lại, thấy tương lai của dân tộc ta vô cùng vững
chắc và vẻ vang”.
Quán triệt tư tưởng của Người, Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành
Trung ương Đảng lần thứ 4 khoá VII đã khẳng định: “thanh niên là lực
lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự nghiệp
đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí
xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có
vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tuỳ
thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ
thanh niên. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một
trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng.
Phải nói rằng, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đúng là đội
quân xung kích cách mạng, đội dự bị tin cậy của Đảng. Vị trí, vai trò và
sự lãnh đạo của Đảng không thể thành công nếu thiếu vai trò hoạt động
của tổ chức Đoàn thanh niên - lực lượng xung kích đi đầu thực hiện một
cách chủ động và sáng tạo các chủ trương, nghị quyết của Đảng. Đội ngũ
Đảng cũng không thể mạnh, nếu không được củng cố, phát triển, bổ sung
từ nguồn lực trẻ, có tri thức, có trí tuệ, có bản lĩnh và sinh lực dồi dào.
22


Thế hệ thanh niên ngày nay đã kế tục xứng đáng truyền thống hào
hùng của Đảng, của dân tộc, của các thế hệ thanh niên đi trước, thực sự là
thế hệ thanh niên thời kỳ mới, có đạo đức, nhân cách, tri thức, sức khoẻ,
tư duy năng động và hành động sáng tạo, nêu cao lòng yêu nước, ý thức
xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc xã hội chủ nghĩa, không ngại khó khăn,
gian khổ, tình nguyện vì cộng động, có trách nhiệm với gia đình, xã hội,

có ý thức vươn lên lập thân, làm giàu chính đáng, quyết tâm đưa đất nước
thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu.
Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất
nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc, một
trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp
hoá, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã
hội. Đảng ta luôn đặt thanh niên ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi
dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người, coi việc chăm lo phát
triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực đảm bảo cho sự ổn định
và phát triển bền vững của đất nước.
Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng hiện nay, Đảng ta chủ trương
tiếp tục xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự
cường dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có
đạo đức cách mạng, có ý thức chấp hành pháp luật, sống có văn hoá, vì
cộng đồng, có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế, có sức khoẻ, tri
thức, kỹ năng và tác phong công nghiệp trong lao động tập thể, trở thành
công dân tốt của đất nước. Cổ vũ thanh niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài
bão lớn, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học, công nghệ tiên tiến, vươn
lên ngang tầm thời đại. Hình thành một lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh
vực, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của
dân tộc, phấn đấu cho mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng,
dân chủ, văn minh”góp phần to lớn vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội
chủ nghĩa, sánh vai cùng các nước tiên tiến trên thế giới. Đảng, Nhà nước
và toàn thể xã hội chăm lo, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi để thanh
niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành, được học tập, có việc làm.
nâng cao thu nhập, có đời sống văn hoá, tinh thần lạnh mạnh. Bản thân
thanh niên phải nỗ lực học tập, rèn luyện phấn đấu không ngừng.
Nền kinh tế xã hội nước ta đang trong quá trình chuyển đổi, chuyển
dịch cả về kết cấu hạ tầng, cả về cơ cấu kinh tế theo hướng phát triển của

nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc đẩy mạnh sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo xu hướng phát triển
rút ngắn, phát triển bền vững từng bước phát triển kinh tế tri thức theo
yêu cầu là phải kết hợp nội lực với ngoại lực, nâng cao năng lực nội sinh,
tranh thủ ngoại lực, chủ động hội nhập quốc tế. Sự chuyển biến mạnh mẽ
đó đã phần nào tác động vào ý thức, hành vi, lối sống, văn hoá của con

23


người, của thanh niên trong hoạt động sáng tạo của mình theo hướng hiện
đại.
Trong những thập kỷ vừa qua, vai trò to lớn của thanh niên đã được
Đảng và nhà nước ta khẳng định: thanh niên là lớp người mà chúng ta
trao gửi vận mệnh đất nước, tiền đồ dân tộc cho họ. Khi khoa học, kỹ
thuật và công nghệ đã trở thành yếu tố tác động có ý nghĩa quyết định sự
phát triển của xã hội thì lực lượng trẻ ngày càng có vai trò quan trọng đối
với sự phát triển của đất nước. Vì “thanh niên ta ngày nay là lực lượng xã
hội to lớn, có tiềm năng hùng hậu. Thanh niên chính là lực lượng nòng
cốt trong tiến trình đổi mới và phát triển xã hội ở nước ta.
Thanh niên Việt Nam luôn là một lực lượng nòng cốt của xã hội, là chủ
tương lai của đất nước và của cả dân tộc. Trong lịch sử các thời kỳ cách
mạng, thanh niên đã có nhiều cống hiến xuất sắc cho Tổ quốc và ngày
nay họ là nguồn nhân lực chủ yếu của công cuộc xây dựng và đổi mới đất
nước, là tác nhân chủ chốt trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
để phát triển xã hội. Những hoài bão và lý tưởng cao đẹp, những nghị lực
và tầm nhìn của thanh niên Việt Nam là điều kiện cơ bản và quyết định
cho sự thành bại của đất nước mà họ đang sống, cống hiến và trưởng
thành.
Tại phiên họp ngày 24/9/2010, sau khi nghe Ban Bí thư Trung ương

Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh báo cáo Đề án năm thanh niên
2011, ý kiến của các cơ quan Trung ương có liên quan, Ban Bí thư đã
thảo luận và kết luận: đồng ý chủ trương lấy năm 2011 là “năm thanh
niên” và cơ bản nhất trí Đề án năm thanh niên 2011 của Trung ương
đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Với mục tiêu phát huy mạnh mẽ vai trò xung kích, sáng tạo, tinh thần
tự nguyện của thanh niên trong phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ
quốc cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, nâng cao trách
nhiệm của chính quyền các cấp đối với công tác thanh niên, đầu tư tập
trung hơn cho công tác bồi dưỡng, giáo dục truyền thống yêu nước, tinh
thần cách mạng cho thế hệ trẻ, góp phần xây dựng nguồn nhân lực có
chất lượng phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và
hội nhập quốc tế, xây dựng tổ chức Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh làm nòng cốt để tăng cường, đoàn kết tập hợp thanh niên.
Qua đây mới thấy, rõ ràng thanh niên có phát triển thì dân tộc mới
trường tồn. Nhìn nhận và đánh giá đúng vai trò, vị trí của thanh niên cũng
như các vấn đề của thanh niên trong quá trình phát triển của lịch sử và
trong từng thời kỳ cách mạng là để hiểu sâu, hiểu kỹ về thanh niên và các
vấn đề của thanh niên. Đây chính là tiền đề, là điều kiện hết sức quan
trọng để định ra chiến lược, vạch ra đường lối, nội dung nhằm đào tạo,
bồi dưỡng và tổ chức thanh niên thành lưc lượng chính trị hùng hậu kế
tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp của Đảng và dân tộc.

24


CHƯƠNG 2-VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐÓ TRONG CÔNG TÁC
ĐOÀN, HỘI SINH VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
HIỆN NAY
2.1 Sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh của trường đại học Bách

Khoa trong 55 năm qua
Trải qua hơn 50 năm xây dựng và phát triển, trường Đại học Bách
Khoa Hà Nội (ĐHBKHN) luôn giữ vị trí là một trường đại học kỹ thuật
hàng đầu của cả nước. Ngày nay, trường đã có những tiến bộ vượt bậc
trong mọi lĩnh vực: học tập, giảng dạy, quy mô tổ chức, các hoạt động
phong trào của sinh viên và cán bộ trẻ.
Theo từng bước phát triển của trường, được sự quan tâm chỉ đạo tận
tình của Đảng uỷ, Ban giám hiệu và các đơn vị chức năng trong toàn
trường, Đoàn Thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh (ĐTN) trường ĐHBK
HN đã ngày càng lớn mạnh, trưởng thành và luôn là đơn vị dẫn đầu trong
mọi mặt hoạt động của khối các trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn
Thủ đô và cả nước. Đoàn Thanh niên trường luôn được Trung ương
Đoàn, Thành Đoàn Hà Nội, UBND Thành phố Hà Nội, Bộ Giáo dục và
Đào tạo tặng bằng khen và cờ thi đua; nhiều năm liền được Trung ương
Đoàn công nhận là đơn vị đạt thành tích xuất sắc trong công tác đoàn và
phong trào thanh niên – sinh viên.
Đoàn Thanh niên trường ĐHBKHN đã vinh dự được Chủ tịch nước trao
tặng Huân chương Lao động Hạng Ba (ngày 13/1/2001), Huân chương
Lao động Hạng Nhì (ngày 11/10/2006) vì những thành tích trong hoạt
động Đoàn và phong trào Thanh niên, góp phần đáng kể vào thành tích
chung của Trường.
Ngày 25 tháng 01 năm 1957 Đảng bộ Đại học Bách Khoa Hà Nội
đã ra đời. Một nhiệm vụ cấp thiết đặt ra cho Đảng bộ Trường vào thời
điểm đó chính là việc xây dựng một tổ chức của Đảng thật vững mạnh
với những cán bộ vừa hồng vừa chuyên, mà Đoàn Thanh niên chính là
cánh tay phải đắc lực. Trước tình hình đó, được sự chỉ đạo trực tiếp của
Đảng uỷ - Ban Giám hiệu, Đoàn Thanh niên trường ĐH Bách Khoa Hà
Nội được thành lập; và, có thể nói, ngay từ những ngày đầu, Đoàn Thanh
niên trường đã luôn giữ vị trí là một cơ sở đoàn lớn mạnh nhất thuộc khối
các trường Đại học – Cao đẳng trực thuộc Thành Đoàn Hà Nội, là lá cờ

đầu của phong trào thanh niên và là nơi khởi xướng nhiều mô hình hoạt
động hiệu quả được nhân rộng tại Hà Nội và cả nước.
Nổi bật là phong trào "giành kết quả cao trong học tập" của thanh niên
sinh viên cũng như các hoạt động "Gắn liền Nhà trường với xã hội, học
25