VAI TRÒ và ý NGHĨA của các NGUYÊN tố đa TRUNG VI LƯỢNG

VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA CỦA CÁC
NGUYÊN TỐ ĐA - TRUNG - VI
LƯỢNG
•
•
•

Vai trò của nguyên tố đa lượng
Vai trò của nguyên tố trung lượng
Vai trò của nguyên tố vi lượng


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ
ĐA LƯỢNG




Vai trò của đạm (N)
Vai trò của lân ( P2O5)
Vai trò của kali ( K2O )


VAI TRÒ CỦA ĐẠM (N)

• Là môôt trong những chất hình thành tế bào, tham
gia vào thành phần axid nuclêic, axit amin vì thế
là bôô phâôn cần thiết của protêin, tham gia tổng
hợp các chất sinh trưởng, nhiều vitamin và enzim,
diêôp lục…

• Bón đạm thúc đẩy quá trình tăng trưởng của cây
làm cho cây ra nhiều nhánh, phân cành, ra lá
nhiều. Lá cây có kích thước to, màu xanh. Lá
quang hợp mạnh do đó làm tăng năng suất cây.


VAI TRÒ CỦA ĐẠM (N)

• Thiếu đạm cây sinh trưởng còi cọc, đẻ nhánh kém,
ít phát triển mầm non, quang hợp kém từ đó ra
hoa kết quả muôôn, ít hoa ít quả, khả năng tích lũy
đạm – bôôt – đường kém dẫn tới năng suất giảm.
• Thực vâôt bâôc cao không sử dụng được đạm từ khí
quyển, cây chỉ hấp thu đạm dưới dạng anion NO3-,
NO2- và cation NH4+ cũng như dưới dạng axit amin
và của các hợp chất hữu cơ khác. Môôt số loài xạ
khuẩn, tảo lam, vi khuẩn sống tự do, cũng như môôt
số nấm có thể cố định đạm trong không khí.


VAI TRÒ CỦA LÂN (P2O5)
• Lân có trong thành phần của protit, cấu tạo nên nhân tế
bào vì thế không thể thiếu cho sự sống của cây, cần thiết
cho sự hình thành nên các bôô phâôn của mầm non, đẻ
nhánh, ra hoa đâôu quả và phát triển bôô rễ, ảnh hưởng đến
sự vâôn chuyển đường – bôôt tích lũy về hạt và các bôô
phâôn thu hoạch

• Lân ảnh hưởng đến tính lưu đôông của chất nguyên sinh
làm cho cây chống được lạnh, chống được nóng. Lân còn

có tác dụng đêôm, làm cho cây chịu được đất chua, kiềm.

• Cây không chỉ hấp thụ ở dạng vô cơ, mà cả ở dạng hữu
cơ, môôt số cây họ đâôu có khả năng hấp thụ photphat vô
cơ khó tan và kéo chúng vào chu trình chung của photpho


VAI TRÒ CỦA KALI
• Kali có vai trò chủ yếu trong viêôc chuyển hóa năng lượng
trong quá trình đồng hóa các chất dinh dưỡng của cây, làm
tăng khả năng chống chịu của cây đối với các tác đôông
không lợi từ môi trường bên ngoài và chống chịu đối với
môôt số loại bêônh.

• Kali còn làm cho cây cứng chắc, ít đổ ngã, tăng khả năng
chịu úng, hạn và chịu rét, làm tăng chất lượng nông sản và
góp phần làm tăng năng suất cây trồng. Kali làm tăng hàm
lượng đường trong quả, làm cho màu sắc quả đẹp tươi, làm
cho hương vị quả thơm và làm tăng khả năng bảo quản của
quả. Kali làm tăng chất bôôt trong củ khoai và tăng hàm
lượng đường trong mía.

• Trên phương diêôn khối lượng, cây trồng cần nhiều K hơn
N. Nhưng vì trong đất có tương đối nhiều K hơn N và P, cho
nên người ta ít chú ý đến viêôc bón Kali cho cây.


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ
TRUNG LƯỢNG
•

•
•

Vai trò của Magiê (Mg)
Vai trò của lưu huỳnh (S)
Vai trò của canxi (Ca)


VAI TRÒ CỦA MAGIÊ (Mg)

• Tham gia vào thành phần phân tử diêôp lục, tham
gia vào hoạt đôông enzim của chu trình axit citric,
thúc đẩy sự hoạt đôông của enzim kinaza, thúc đẩy
quá trình chuyển hóa và hấp thu đường của cây.
• Trong đất thường có môôt lượng lớn magiê nên
không cần bón magiê vào trong đất. Magiê có tính
linh đôông cao trong cây và được dùng lại trung
bình.


VAI TRÒ CỦA LƯU HUỲNH (S)

• S có vai trò quan trọng đối với cây. Là thành phần
của axit amin, giúp cho quá trình trao đổi chất
trong cây, làm cho cấu trúc các protein vững chắc
giúp cây tổng hợp, tích luỹ chất dầu. Lưu huỳnh
có tác dụng nhiều đối với cây họ đâôu, cây hoa
màu (cải dầu).

• Lưu huỳnh thấy trong cây dưới dạng anion SO42-.

Lưu huỳnh được cây hấp thụ từ dạng sunfat,
sunfic và sunfua có thể được đồng hóa môôt lượng
không đáng kể khi pha loãng nhiều. Ở nồng đôô
cao, dạng khử của lưu huỳnh đôôc đối với cây (khi
hàm lượng cao hơn 0,0006%).


VAI TRÒ CỦA LƯU HUỲNH (S)

• Sự khử và oxy hóa lưu huỳnh liên quan với sự có

•

măôt của nitrat và hoạt đôông quang hợp, khi thừa
nitrat sự khử lưu huỳnh bị kiềm hãm, khi chiếu
sáng tốt và thiếu CO2 trong không khí quá trình
này tăng lên.
Thiếu S lá cây chuyển sang màu vàng úa, gân lá
biến sang màu vàng, các chồi cây sinh trưởng
kém.


VAI TRÒ CỦA CANXI (Ca)

• Trong cây, Canxi là thành phần của tế bào, tham gia
vào viêôc hình thành màng tế bào và bôô máy chứa
diêôp lục. Trong tế bào canxi ở dưới dạng pectat –
canxi. Canxi đảm bảo cho quá trình phân chia tế
bào được diễn ra bình thường.

• Canxi tích lại ở các bôô phâôn già cỗi chết của cây,
canxi ngăn cản chúng mục nát. Nhu cầu canxi của
cây được thỏa mãn khi bón vôi vào đất, nó tồn tại
trong cây dưới dạng ion.

• Trên đất nhiễm măôn, canxi thay thế natri làm giảm
đôô măôn, cải thiêôn lý tính và tăng đôô tơi xốp cho đất.


VAI TRÒ CỦA CANXI (Ca)

• Trên đất nhiễm phèn, canxi giúp hạ phèn và giải
phóng nhiều chất trung và vi lượng.

• Canxi đảm bảo sự bền vững của cấu trúc nhiễm
sắc thể, Canxi tăng đôô cứng cho màng tế bào,
làm cứng cây nên hạn chế đổ ngã và sự xâm
nhâôp của sâu bêônh.

• Canxi hoạt hoá các loại enzim, làm trung hòa
axit hữu cơ trong cây, cho nên có tác dụng giải
đôôc cho cây.


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ VI
LƯỢNG
•
•
•
•

•

Vai trò của nguyên tố Bo (B)
Vai trò của nguyên tố Đồng (Cu)
Vai trò của nguyên tố Kẽm (Zn)
Vai trò của nguyên tố Mangan (Mn)
Vai trò của nguyên tố Molipđen (Mo)


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ BO (B)
• Bo bảo đảm cho hoạt đôông bình thường của mô phân
sinh ngọn cây. Bo xúc tiến các quá trình tổng hợp các
protit, lignin. Bo xúc tiến viêôc chuyển hóa các
hydratcacbon, thúc đẩy quá trình phân chia tế bào. Bo
đẩy mạnh viêôc hút canxi của cây, tăng cường hút Ca
cho cây và đảm bảo tỷ lêô K : Ca trong cây.

• Ảnh hưởng đến sự di chuyển của các chất tạo hình, cần
thiết đối với sự cung cấp oxi của rễ, xúc tiến hút môôt số
khoáng chất trong đất của cây, liên quan chăôt chẽ với
dinh dưỡng khoáng thực vâôt.

• Bón Bo vào thời kỳ cây sắp ra hoa làm tăng tỷ lêô đâôu
hoa, quả.


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ ĐỒNG (Cu)
• Nguyên tố Cu tham gia vào thành phần cấu tạo của
enzim thúc đẩy chức năng hô hấp, chuyển hoá của cây.
Đồng thúc đẩy quá trình hình thành Vitamin A trong cây,

loại Vitamin rất cần thiết cho sự phát triển bình thường
của hạt. Các loại cây ngũ cốc nếu thiếu đồng thì hạt khó
hình thành, tỷ lêô hạt lép rất cao.

• Tham gia vào phản ứng quang hợp và các quá trình sinh
tổng hợp khác, ảnh hưởng quan trọng đến sự hút và làm
tăng hiêôu lực của Kẽm, Mangan, Bo.

• Đồng được bón dưới dạng sunfat đồng, quăông pyrít nung.
Đồng ở nồng đôô cao hơn 0,4mg/lít (0,00004%) gây đôôc
với thực vâôt bâôc cao, đối với tảo nồng đôô gây đôôc còn
thấp hơn.


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ KẼM (Zn)

• Kẽm thúc đẩy quá trình hình thành các hoocmôn
trong cây

• Zn làm tăng tính chịu nóng, chịu hạn của cây, làm
tăng đăôc tính chống chịu bêônh của cây.

• Kẽm làm tăng khả năng tổng hợp protit, các axit
nuclêic, Zn thúc đẩy viêôc sử dụng và chuyển hóa
đạm trong cây. Cây bị thiếu kẽm làm năng suất
giảm 50%, măôc dù cây không có biểu hiêôn ra
triêôu chứng bên ngoài.


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ MANGAN (Mn)

• Tham gia vào sinh tổng hợp diêôp lục và đồng hóa đạm, giữ
vai trò quan trọng nhất trong sự điều chỉnh quá trình oxy
hóa và khử sắt.

• Mangan thúc đẩy cây nẩy mầm sớm, làm cho rễ to khỏe,
cây ra hoa kết quả nhiều, lúa trổ bông đều. Bón Mn tốt nhất
vào giai đoạn cây đang ra hoa.

• Mangan có tác dụng làm tăng hiêôu lực phân lân, kích thích
cây hút nhiều lân. Mn thúc đẩy quá trình hô hấp trong cây,
xúc tiến quá trình oxi hoá các hydratcacbon tạo thành CO 2
và H2O. Mn làm tăng hoạt tính của men trong quá trình
tổng hợp chất diêôp lục.

• Mangan chứa và xâm nhâôp trong cây dưới dạng oxyt
mangan hóa trị hai, với mức oxi hóa khác cây trồng không
sử dụng được.


VAI TRÒ CỦA NGUYÊN TỐ Mo
• Molipđen có vai trò tích cực trong viêôc làm tăng khả năng
quang hợp của cây. Mo rất cần cho quá trình tổng hợp
vitamin C trong cây.

• Mo giúp cho cây hấp thu được nhiều N và giúp cho quá
trình cố định N. Mo rất cần cho vi sinh vâôt cố định đạm
côông sinh ở rễ cây và giúp cho sự phát triển nhiều nốt sần
ở rễ cây họ đâôu.

• Đem bón dưới dạng muối của acid molipdic như Molipđat

Natri, Molipđat Amon và chất thải có chứa Mo. Trong đất
chua cây không sử dụng được Molipden, ta khắc phục
bằng cách bón thêm vôi cho đất.

• Mo làm tăng hiêôu quả sử dụng lân của cây và phát huy
tác dụng tích cực của các loại phân lân.