Trục lợi bảo hiểm trong bảo hiểm tài sản: thực trạng và giải pháp

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Lời mở đầu
Trước năm 1993 trên thị trường bảo hiểm Việt Nam chỉ có một công ty
bảo hiểm duy nhất đó là Bảo Việt.Vì vậy mọi khách hàng tham gia bảo hiểm
đều phải qua Bảo Việt do đó Bảo Việt nắm rõ mọi thông tin về khách
hàng.Tuy nhiên sau khi có nghị định 100/CP (ngày 18/12/1993) nhiều doanh
nghiệp mới được thành lập thị trường bảo hiểm Việt Nam sôi động hơn chấm
dứt thời kì độc quyền của Bảo Việt.Với nhiều doanh nghiệp mới được thành
lập nên cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cũng ngày càng quyết liệt, gay gắt
hơn.Khi thị trường bảo hiểm phát triển thì các hình thức gian lận, trục lợi
cũng ngày càng gia tăng- đây cũng là một tất yếu khách quan không chỉ ở thị
trường bảo hiểm Việt Nam mà tất cả các nước trên thế giới đều phải đối mặt
với thực trạng này.
Trục lợi bảo hiểm là một yếu tố làm tăng chi phí cho các DNBH, ảnh
hưởng không nhỏ đến lợi nhuận thu được của mỗi công ty.Hoạt đông này
ngày càng gia tăng về số lượng cũng như tính chất nghiêm trọng của vụ
việc.Vì vậy, công tác phòng chống TLBH trở nên cần thiết và quan trọng thực
hiện tốt công tác này sẽ góp phần làm tăng lợi nhuận của công ty.
Trước sự cần thiết của công tác phòng chống TLBH vì vậy khi làm đề
án môn học em đã chọn đề tài: “Trục lợi bảo hiểm trong bảo hiểm tài sản:
thực trạng và giải pháp” để nghiên cứu.Do trình độ và kinh nghiệm thực tế
còn nhiều hạn chế nên bài viết của em không thể tránh khỏi những sai sót.Em
kính mong được sự góp ý của cô giáo TS.Phạm Thị Định để bài viết của em
được hoàn thiện.

1


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

I.Vấn đề trục lợi trong bảo hiểm tài sản
1.Trục lợi bảo hiểm là gì?
Khi thị trường bảo hiểm phát triển thì tất yếu gian lận và trục lợi bảo
hiểm sẽ có xu hướng gia tăng. Đây có thể coi là một rủi ro lớn đối với các
công ty BH trên thế giới cũng như ở Việt Nam.Vậy trục lợi BH là gì?
TLBH là hành động của một người hoặc nhóm người nào đó(người
được BH,người thụ hưởng BH,cán bộ BH,cán bộ y tế,cán bộ công an,…)có
hành vi lừa dối gian lận công ty BH
Theo hiệp hội BH Canađa thì “TLBH là một hành vi cố tình gian dối,lừa
đảo có thể có chủ ý ngay từ khi tham gia BH hoặc phát sinh sau khi đã xảy ra
rủi ro cho đối tượng BH nhằm chiếm đoạt một số tiền từ DNBH mà đáng lí ra
họ không được hưởng”
Hành vi trục lợi có thể xuất phát từ phía khách hàng cũng có thể từ phía
công ty BH, có thể xảy ra ngay từ khi tham gia BH hoặc sau khi rủi ro đã xảy
ra cho đối tượng BH.
TLBH diễn ra ở hầu hết các nghiệp vụ BH và bất cứ nước nào khi đã
triển khai BH thương mại thì tất yếu sẽ có TLBH.Nhiều DNBH đã bỏ ra rất
nhiều tiền để khắc phục vấn đề trục lợi, song số vụ trục lợi vẫn ngày càng gia
tăng với nhiều hành vi, thủ đoạn tinh vi.Vì vậy công tác phòng chống trục lợi
là việc làm cần thiết và quan trọng đối với mỗi DNBH cũng như đối với toàn
bộ thị trường BH.
2.Nguyên nhân dẫn đến hành vi trục lợi
2.1 Nguyên nhân khách quan
Đây là những nguyên nhân không thuộc phạm vi kiểm soát của các
DNBH, nó chịu sự chi phối tác động của các nhân tố bên ngoài doanh
nghiệp.Những nguyên nhân khách quan chủ yếu là:
-Do hệ thống văn bản pháp luật về hoạt đông kinh doanh bảo hiểm còn
nhiều chồng chéo và chịu sự tác động của nhiều nguồn luật.

2

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Hoạt động kinh doanh bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm Việt Nam chịu
sự điều chỉnh của nhiều nguồn luật: bộ luật dân sự, luật hàng hải, luật hàng
không dân dụng, luật kinh doanh bảo hiểm,…Ngoài ra còn có các văn bản
dưới luật như các thông tư, nghị định hướng dẫn,giải thích luật khi áp dụng
thi hành.Vì nhiều văn bản pháp luật điều chỉnh nên có sự chồng chéo và thậm
chí có những nguồn luật quy định trái ngược nhau.
VÍ dụ: Tại khoản 2 điều 228 Bộ luật hàng hải năm 2005 quy định:” Đơn
BH có thể được cấp theo đơn BH đích danh, đơn BH theo lệnh hoặc đơn BH
vô danh” thì ngay tại khoản 4 lại quy định” Đơn Bh phải có những nội dung
cơ bản sau đây: tên người được bảo hiểm hoặc có quyền lợi bảo hiểm…”.Tuy
nhiên tại điều13 luật kinh doanh bảo hiểm lại quy định hợp đòng bảo hiểm
phải có những nội dung cơ bản: “Tên, địa chỉ của DNBH, bên mua BH, người
thụ hưởng hoặc người được BH…”. Còn ở Điều 14 lại quy định : “Hợp đồng
bảo hiểm phỉa được lập thành văn bản….”.Từ những quy định trong các
nguồn luật nêu trên thì sẽ không có “Đơn bảo hiểm vô danh” như quy định
của luật hàng hải.
Tuy nhiên do quy tắc áp dụng luật là luật riêng được áp dụng trước luật
chung thì trong trường hợp này luật hàng hải lại được ưu tiên áp dụng trước
luật kinh doanh bảo hiểm.
-Các chế tài xử phạt về hành vi trục lợi còn quá nhẹ không đủ sức răn đe
những kẻ có hành vi trục lợi.
Hiện nay theo Nghị định số:118/2003/NĐ-CP ban hành ngày
13/10/2003;Thông tư 31/2004/TT-BTC do Bộ tài chính ban hành thì cá nhân
tổ chức có hành vi trục lợi bảo hiểm có thể bị xử phạt từ 1.000.000 đến
5.000.000 đồng.Với mức xử phạt này nếu hành vi trục lợi bị phát hiện thì
cũng chỉ bị phạt tối đa là 5 triệu đồng trong khi đó nếu việc trục lợi thành

công thì số tiền trục lơi lớn hơn rất nhiều có thể lên đến hàng tỉ đồng.Sự
chênh lệch quá lớn này có thể tiếp tay cho những kẻ có tư tưởng “ Được ăn cả
ngã về không” thực hiện hành vi trục lợi.
3


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

-Nhận thức của người dân về pháp luật nói chung và pháp luật về bảo
hiểm còn nhiều yếu kém hạn chế.
Pháp luật của một quốc gia là quy tắc để mọi người xử sự điều chỉnh
hành vi của mình.Tuy nhiên hiện nay do trình độ dân trí của mọi người dân
còn thấp nên mọi người cũng hiểu một cách mơ hồ về các văn bản pháp luật
nói chung và các văn bản pháp luật về bảo hiểm nói riêng.
Một bộ phận không nhỏ người dân cho rằng quỹ BH là một quỹ phúc
lợi xã hội nhiều người còn đứng ra làm chứng giả cho các đối tượng trục lợi
với suy nghĩ là mình đã giúp đỡ người khác và làm được một việc tốt.Nhưng
đây lại là một tinh thần nhân đạo đặt không đúng chỗ, một nhận thức hết sức
sai lầm vì KDBH thực hiện được là dựa trên quy luật “số đông bù số ít”.Mọi
người tham gia BH không những tự bảo về mình mà còn san sẻ rủi ro giữa
những người tham gia BH với nhau. Điều này thể hiện tính nhân văn của BH.
-Do địa hình địa lí phức tạp hiểm trở
Đôi khi tai nạn rủi ro xảy ra ở những nơi có địa hình địa lí phức tạp như
ngoài biển khơi hoặc ở những nơi đèo dốc vắng nằm ngoài tầm kiểm soát của
các DNBH.Vì vậy công tác giám định trở nên khó khăn và khó có thể xác
minh được chính xác tổn thất thực tế là bao nhiêu.Từ đó tạo điều kiện thuận
lợi cho những hành vi trục lợi diễn ra.
2.2 Nguyên nhân chủ quan
Đây là những nguyên nhân nằm bên trong doanh nghiệp mà doanh
nghiệp có thể kiểm soát được.Những nguyên này bao gồm:

-Sự non kém thiếu kinh nghiệm của cán bộ nhân, nhân viên BH
Nói chung các cán bộ nhân viên BH đều có trình độ chuyên môn nghiệp
vụ về BH.Tuy nhiên trong quá trình khai thác bảo hiểm họ còn phải có trình
độ về các lĩnh vực khác để đánh giá rủi ro của đối tượng bảo hiểm nhưng họ
lại thiếu kinh nghiệm thực tế về những lĩnh vực này.Do đó rất khó có thể đối
phó được những mánh khóe ngày càng tinh vi hơn của những kẻ trục lợi.
-Ý thức đạo đức nghề nghiệp của cán bộ nhân viên bảo hiểm
4


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Một số cán bộ nhân viên BH đã thông đồng với khách hàng để thực hiện
hành vi trục lợi. Đây là một hành vi rất nguy hiểm bởi vì các nhân viên BH là
người hiểu rất rõ và biết làm thế nào,chỉ đường đi nước bước để qua mắt được
các bộ phận khác khi bị kiểm tra.
Đặc biệt do đặc thù của ngành KDBH là các nhân viên tiếp xúc với
khách hàng, tư vấn giải thích cho khách hàng nếu khách hàng có nhu cầu thì
sẽ cấp đơn bảo hiểm.Trong quá trình tư vấn một số không ít nhân viên đã vì
lợi ích cá nhân mà tư vấn sai nhằm mục đích lôi kéo khách hàng mua bảo
hiểm với nhiều lợi ích hấp dẫn.Các doanh nghiệp không thể kiểm soát được
việc trao đổi gặp gỡ giữa nhân viên với khách hàng.Vì vậy rất khó cho doanh
nghiệp khi bị nhân viên của mình “phản bội”.
-Thị trường bảo hiểm ngày càng phát triển nên cạnh tranh giữa các
doanh nghiệp cũng ngày càng gay gắt quyết liệt.Vì vậy việc trao đổi thông tin
giữa các doanh nghiệp với nhau còn rất hạn chế và hầu như không có.Mọi
doanh nghiệp luôn muốn giữ kín mọi thông tin liên quan đến khách hàng của
mình.
Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng TLBH diễn ra
thuận lợi , có khi cùng một mánh khóe thủ đoạn nhưng có thể thực hiện thành

công ở rất nhiều công ty BH khác nhau.Khi các vụ trục lợi bị phát hiện thì các
doanh nghiệp cũng không muốn làm to chuyện mà họ chỉ cần ngăn chặn được
tổn thất bởi vì:
+Khi làm to chuyện thì sẽ ảnh hưởng đến tâm lí của khách hàng còn lại
của công ty, từ đó tạo ra tâm lí không tin tưởng và hoang mang.vì vậy việc
giữ chân khách hàng cũng như thu hút thêm khách hàng mới là rất khó điều
này ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp
+Các doanh nghiệp cũng chỉ cần đạt được mục đích ngăn chặn tổn thất
chứ không có ý định phạt hay đưa nhau ra tòa.Vì chí phí theo kiện cũng
không nhỏ, nếu kéo dài không những chi phí tốn kém mà còn làm ảnh hưởng
đến hoạt động kinh doanh của công ty.Như vậy không chỉ làm cho chi phí
5


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

tăng mà còn làm giảm doanh thu nên cách tốt nhất là các doanh nghiệp không
khiếu kiện khi phát hiện khách hàng có hành vi trục lợi.
+Trong KDBH nó còn liên quan đến các mối quan hệ, có thể đối tượng
trục lợi lại là người thân quen của một khách hàng lớn.Nếu làm to chuyện thì
không hay, có thể sẽ mất đi một khách hàng lớn tiềm năng và như vậy sẽ làm
ảnh hương đến kết quả của doanh nghiệp.
-Sự chủ quan của các doanh nghiệp trong quá trình giám định bồi thường
Hầu hết đối với các hồ sơ bồi thường có số tiền tổn thất nhỏ(<10 triệu
đồng) thì các doanh nghiệp rất chủ quan không đánh giá xem xét một cách kĩ
càng.Vì vậycác vụ trục lợi có số tiền bồi thường nhỏ rất ít bị phát hiện.
Chính vì những nguyên nhân nêu trên mà hiện tượng trục lợi ngày
càng gia tăng bởi vì tâm lí của những kẻ trục lợi là được thì càng tốt mà
không được thì cũng chẳng sao.
3.Các hình thức trục lợi trong BHTS

Mỗi nghiệp vụ BH khi triển khai đều có những hành vi trục lợi.Nếu như
trong BH con người,BH trách nhiệm dân sự thì TLBH thường diễn ra dưới
một số hình thức như:
-Người được bảo hiểm chết do các bệnh có thời gian tiến triển bệnh lí
kéo dài như: ung thư, lao, xơ gan, suy thận, suy tim…..
-Người được bảo hiểm chết khi hợp đồng có hiệu lực trong những năm
đầu
-Người được bảo hiểm đã điều trị bệnh( thuộc trường hợp những bệnh
không chấp nhận bảo hiểm) dưới tên người khác trước khi hợp đồng bảo hiểm
có hiệu lực
-Hợp đồng bảo hiểm có số tiền bảo hiểm lớn so với khả năng tài chính,
hoàn cảnh kinh tế của người tham gia BH
-Rủi ra xảy ra liên quan đến nhiều hợp đồng bảo hiểm được phát hành
vào những thời điểm gần nhau
-Khai báo rủi ro không trung thực
6


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

-Khai giảm tuổi so với tuổi thực trong bảo hiểm nhân thọ để được giảm
phí
-Gian lận đối với người thứ ba
………………………..
Tuy nhiên do BHTS có đối tương bảo hiểm là tài sản và thường áp dụng
một số nguyên tắc như: nguyên tắc bồi thường, nguyên tắc thế quyền, bảo
hiểm trùng……Vì vậy hiện tượng trục lợi trong BHTS thương diễn ra dưới
các hình thức không giống như trong bảo hiểm con người, bảo hiểm trách
nhiệm dân sự. Đối với BHTS hiện tượng trục lợi thường diễn ra dưới các hình
thức phổ biến như:

-“Cháy hàng” rồi mới mua bảo hiểm
Có nghĩa là khi tổn thất thực tế đã xảy ra chủ sở hữu tài sản mới đi mua
BH. Đây là hình thức trục lợi rất phổ biến, kiểu trục lợi này thường nảy sinh
khi sự cố tai nạn đã xảy ra mà chủ tài sản chưa mua BH.Tuy nhiên kiểu trục
lợi này chỉ có thể thành công khi có sự tiếp tay của cán bộ nhân viên trong
công ty bảo hiểm.Bởi vì một trong những nguyên tắc của hoạt động KDBH là
“ rủi ro có thể bảo hiểm”.Theo nguyên tắc này các công ty BH chỉ có thể BH
cho những rủi ro bất ngờ, không lường trước được.Các công ty BH sẽ không
BH cho những rủi ro đã xảy ra hoặc chắc chắn sẽ xảy ra.Trước khi bán dịch
vụ BH cho khách hàng các công ty bảo hiểm phải đánh giá rủi ro cho đối
tương BH nếu thấy rủi ro đó có thể BH được thì mới cấp đơn bảo hiểm cho
khách hàng và hợp đồng bảo hiểm mới bắt đầu có hiệu lực.Vì vậy hành vi
trục lợi này chỉ có thể thành công khi có sự tiếp tay giữa người tham gia bảo
hiểm với các cá nhân trong công ty bảo hiểm để thực hiện hành vi trục lợi,
cùng chia nhau số tiền trục lợi được từ công ty.
-Khai tăng số tiền tổn thất từ các vụ tai nạn
Một trong những nguyên tắc của BHTS là nguyên tắc bồi thường:
STBT=Giá trị thiệt hại thực tế*(STBH/GTBH)

7


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Vì vậy trong mọi trường hợp số tiền bồi thường mà người tham gia bảo
hiểm nhận được không thể vượt quá giá trị thiệt hại thực tế.Vì nguyên tắc này
mà một số kẻ đã trục lợi bằng cách khai tăng số tiền tổn thất trong các vụ tai
nạn dưới nhiều hình thức như thực tế tài sản không bị hư hỏng, không bị sửa
chữa nhưng ngươi tham gia BH vẫn kê khai vào hồ sơ khiếu nại đòi bồi
thường, sửa chữa.

Hoặc người được BH “mượn gió bẻ măng” lợi dụng tổn thất đã xảy ra
để làm hư hỏng thêm hoặc phá hủy tài sản đã tham gia BH nhằm được bồi
thương cao hơn hoặc thay thế tài sản đã bị hư hỏng đã cũ bằng một tài sản
mới có giá trị cao hơn.
-Tự phá tà sản để nhận tiền bồi thường
Vì BHTS có đối tượng BH là tài sản và khi tài sản bị hư hỏng thiệt hại
thuộc phạm vi bảo hiểm thì người tham gia bảo hiểm có quyền đòi các DNBH
bồi thường.Do đó một số kẻ lợi dụng hình thức này đã tự phá tài sản để được
bồi thường bởi vì như vậy họ vừa được bồi thường mà lại không ảnh hưởng gì
đến tính mạng và tình trạng sức khỏe của bản thân họ. Để thực hiện hành vi
trục lợi này người tham gia bảo hiểm đã có kế hoạch từ trước, chuẩn bị công
phu. Đây là hình thức TLBH nghiêm trọng nhất và cũng khó phát hiện nhất.
Vì vậy hành vi trục lợi này thường gây khó khăn cho công việc điều tra
khi tổn thất xảy ra. Ý đồ trục lợi của hình thức này thường diễn ra từ trước khi
tham gia BH, quy mô trục lợi lớn số tiền gian lận trục lợi rất cao.Việc trục lợi
được thực hiện dưới hình thức người tham gia bảo hiểm sẽ tháo dỡ các bộ
phận tài sản máy móc thiết bị có giá trị cao thay vào đó là các bộ phận tài sản,
máy móc thiết bị cũ, hư hỏng,có giá trị thấp.Sau đó,sẽ cố ý phá huỷ tài sản đã
mua BH.Và khi tài sản đã phá huỷ xong thì kẻ trục lợi sẽ đòi bồi thường
tương ứng với các giá trị của các bộ phận tài sản,máy móc, thiết bị có giá trị
cao.

8


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Ví dụ: chủ tàu biển sau khi kí kết hợp đồng bảo hiểm sẽ tháo dỡ các
trang thiết bị trên tàu đi nơi khác sau đó đánh chìm tàu xuống biển(tức là gây
nên tổn thất toàn bộ) và đòi bảo hiểm bồi thường.

Hoặc là trong bảo hiểm vật chất xe cơ giới các chủ phương tiện sau khi
bảo hiểm sẽ thay thế các bộ phận có giá trị bằng các bộ phận cũ, giá trị
thấp.Sau đó sẽ tự đốt chiếc xe hoặc cho xe đâm xuống vực và việc cuối cùng
là yêu cầu các công ty bảo hiểm bồi thường.
-Lập hồ sơ hiện trường giả
Đối với hình thức trục lợi này những kẻ trục lợi thường cố tình tạo ra
một hiện trường tai nạn rủi ro giả giống như một vụ tai nạn thật.
Ví dụ: Một chiếc xe bị tai nạn gây tổn thất toàn bộ nhưng chủ xe lại
không tham gia bảo hiểm.Lúc đó những kẻ trục lợi sẽ tháo biển số xe của
một chiếc xe khác đã mua bảo hiểm đến nơi xảy ra tai nạn.Sau đó sẽ báo cho
công ty bảo hiểm đến giám định và yêu cầu bồi thường.tuy nhiên để thực hiện
được hành vi này thì phải có sự chuẩn bị từ trước.Bởi vì khi khách hàng yêu
cầu bồi thường thì các công ty bảo hiểm thường yêu cầu khách hàng phải có
giấy chứng nhận bảo hiểm còn hiệu lực.
-Trục lợi bảo hiểm thông qua bảo hiểm trùng
Trong BHTS áp dụng nguyên tắc đóng góp khi có bảo hiểm trùng.Bảo
hiểm trùng là trường hợp cùng một đối tượng BH được bảo hiểm bởi nhiều
đơn khác nhau( hai đơn trở lên) cho cùng một thời hạn bảo hiểm cùng một
phạm vi bảo hiểm và có tổng số tiền bảo hiểm từ tất cả các hợp đồng bảo
hiểm lớn hơn giá trị bảo hiểm.Và khi có tổn thất xảy ra thì tổng số tiền bồi
thường từ tất cả các đơn không vượt quá giá trị thiệt hại thực tế của tài sản.Số
tiền bồi thương của mỗi công ty được phân bổ theo nguyên tắc đóng góp dựa
trên số tiền bảo hiểm hoặc phí bảo hiểm của từng đơn.
Dựa vào nguyên tắc này một số kẻ đã trục lợi bằng cách dùng tài sản để
tham gia bảo hiểm ở nhiều công ty bảo hiểm khác nhau.Và khi có rủi ro xảy
ra thì đòi tất cả các công ty bảo hiểm bồi thường.Do cạnh tranh giữa các công
9


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

ty bảo hiểm với nhau rất gay gắt nên việc trao đổi thông tin giữa các doanh
nghiệp với nhau hầu như không có.Chính vì vậy cùng một đối tượng bảo
hiểm có thể tham gia bảo hiểm tại rất nhiều công ty bảo hiểm khác nhau mà
các công ty bảo hiểm không hề biết.Và khi tổn thất xảy ra thì tất cả các công
ty bảo hiểm đều bồi thường cho tổn thất đó dựa vào tổn thất thực tế mà không
hề dựa vào nguyên tắc đóng góp.
Đại lí bán bảo hiểm nhưng không nộp phí về cho công ty bảo hiểm
Thông thường các hợp đồng bảo hiểm thường có thời hạn bảo hiểm dưới
một năm, có những nghiệp vụ chỉ có thời gian bảo hiểm trong mấy
ngày.Chính vì có thời hạn ngắn, trách nhiệm phát sinh trong thời hạn ngắn
nên một số đại lí bảo hiểm khi bán bảo hiểm đã không nộp phí về cho công ty
mà bỏ vào túi.Những trường hợp này thì chỉ khi phát sinh trách nhiệm và
khách hàng yêu cầu giả quyết bồi thường thì các công ty bảo hiểm mới phát
hiện được.Khi đó công ty bảo hiểm vẫn phải bồi thường cho khách hàng bởi
vì đại lí bảo hiểm là người đại diện cho công ty bảo hiểm đi bán dịch vụ bảo
hiểm.
Ví dụ:Trong bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường
biển.Các chuyến hàng thường có thời gian vận chuyển khoảng một vài
tháng.Và khi chuyến hàng đó kết thúc thì hợp đồng bảo hiểm cũng chấm
dứt.Các chuyến hàng thường có giá trị lớn nên phí bảo hiểm cũng cao.Một số
đại lí sau khi cấp đơn bảo hiểm cho khách hàng đã không nộp phí về cho công
ty và khi chuyên hàng kết thúc thì trách nhiệm của công ty bảo hiểm cũng
hết.Nếu không có tổn thất đối với chuyến hàng thì công ty bảo hiểm không hề
biết.
Bên cạnh đó trong nghiệp vụ bảo hiểm hàng hoá vận chuyển bằng đường
biển còn có hiện tượng trục lợi xuất phát từ phía khách hàng đó là:trước khi
thực hiện chuyến vận chuyển họ đến các công ty bảo hiểm để mua bảo hiểm
nhưng chưa đóng phí.Khi cuộc hành trình kết thúc họ đến công ty bảo hiểm

10


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

yêu cầu chấm dứt hợp đông để khỏi đóng bảo hiểm. Đây cũng là kiểu trục lợi
mà các chủ tàu chủ hàng rất hay áp dụng.
4.Hậu quả
Trục lợi là hành vi gian lận chiếm đoạt tài sản một cách bất chính.Nó để
lại hậu quả rất nguy hại cho các DNBH cũng như toàn nền kinh tế bởi vì BH
là một ngành dịch vụ giữ vai trò ổn định tài chính cho kinh tế khi có rủi
ro.Mặt khác, TLBH còn làm suy đồi đạo đức xã hội, đạo đức nghề
nghiệp.Hành vi trục lợi thường để lại những hậu quả:
4.1 Đối với doanh nghiệp bảo hiểm
Hành vi trục lợi tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của mỗi
DNBH.Khi hành vi trục lợi diễn ra thì lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ giảm
xuống bởi vì:
Lợi nhuận =Tổng doanh thu - Tổng chi phí
Doanh thu của các doanh nghiệp bảo hiểm bao gồm các khoản thu chủ
yếu sau:
+Doanh thu từ hoạt động KDBH như: KDBH gốc, kinh doanh tái bảo
hiểm, và các hoạt động khác có liên quan như đại lí bảo hiểm, giám định tổn
thất…
+Doanh thu từ hoạt động tài chính: Các DNBH luôn có trong tay một
lương tiền nhàn rỗi tương đối lớn phải đem đầu tư nên nguồn thu từ hoạt động
tài chính là tương đối lớn. Đối với các DNBH lớn gần như toàn bộ chi phí
hoạt động và lợi nhuận là từ nguồn thu này.
+Doanh thu từ các hoạt động khác như: Thu từ nhượng bán thanh lí tài
sản cố định, thu tiền vi phạm hợp đồng,….
Trong các khoản thu trên thì thu từ hoạt động KDBH là nguồn thu cơ

bản và đóng vai trò quyết định đối với hoạt đông của DNBH.Khoản thu này
sẽ quyết định các khoản thu khác của DNBH.
Chi phí của DNBH bao gồm các khoản chi:

11


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

+Chi cho hoạt động KDBH như:chi cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm
gốc, chi cho hoạt đông nhận và nhượng tái bảo hiểm và chi cho các hoạt động
khác có liên quan như chi giám định tổn thất, chi đánh giá rủi ro đối tương
bảo hiểm, chi đề phòng hạn chế tổn thất
+Chi cho hoạt động tài chính: khi thực hiện hoạt đông tài chính thì các
doanh nghiệp cũng mất một khoản chi phí cho hoạt động này.
+Chi phí khác: chi phí khác của các doanh nghiệp bảo hiểm bao gồm các
khoản chi như chi nhượng bán thanh lí tài sản cố định,chi tiền phạt do vi
phạm hợp đồng….
Khi hành vi trục lợi xảy ra làm cho doanh thu từ hoạt động KDBH giảm
xuống.Khi hành vi này diễn ra phổ biến nó làm ảnh hưởng đến công tác khai
thác của nhân viên bảo hiểm vì họ bị phân tán trong công việc vừa thực hiện
khai thác tìm kiếm khách hàng vừa phải thực hiện công tác điều tra gian lận
trong bảo hiểm. Đồng thời công tác điều tra gian lận còn làm cho quá trình
giám định bồi thường bị gián đoạn, kéo dài thời gian, chất lượng dịch vụ bị
giảm tạo tâm lí không thoải mái yên tâm cho những khách hàng trung
thực.Tức là uy tín của doanh nghiệp bị ảnh hưởng, khách hàng mất niềm tin
vào doanh nghiệp.Hậu quả là làm giảm số lượng khách hàng.Nhìn chung sẽ
làm cho doanh thu phí giảm cả hiện tại và tương lai.
TLBH ảnh hưởng trực tiếp theo hương tăng lên của chi phí kinh doanh,
chi phí bồi thường của DNBH.Trong các khoản chi thì chi bồi thường là

khoản chi lớn nhất thường chiếm khoảng 50% tổng chi của toàn doanh
nghiệp.Thậm chí có một số nghiệp vụ khoản chi này lêntới 90% tổng chi củ
toàn doanh nghiệp.Khi nhận thấy có các dấu hiệu nghi ngờ về hành vi trục lợi
doanh nghiệp phải tiến hành điều tra xác minh.Và như vậy chưa kể đến điều
tra có thành công hay không thì doanh nghiệp cũng đã phải chi một khoản chi
không nhỏ cho công tác này, làm tăng chi phí quản lí của doanh nghiệp.Nếu
những nghi ngờ không chứng minh được thì doanh nghiệp vừa phải tốn chi

12


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

phí điều tra vừa phải bồi thường đúng trách nhiệm của mình.vì vậy chi phí
của doanh nghiệp sẽ tăng lên.
Chi phí kinh doanh tăng lên, doanh thu lại giảm.Do đó lợi nhuận của
doanh nghiệp sẽ giảm xuống. Đây là điều mà không một doanh nghiệp nào
mong muốn bởi vì mục tiêu của các doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận.
Hanh vi trục lợi còn làm ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm uy tín
của doanh nghiệp.Vì vậy sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường sẽ
giảm.
Khi hành vi trục lợi diễn ra ở mức độ nghiêm trọng làm cho chi bồi
thường cao quá dự kiến buộc các doanh nghiệp phải tính lại phí bảo hiểm theo
chiều hướng tăng lên bù đắp chi phí bồi thường quá cao để đạt được lợi nhuận
hợp lí.Phí bảo hiểm là giá cả sản phẩm bảo hiểm đây cũng là một trong những
yếu tố được khách hàng quan tâm khi lựa chọn mua một sản phẩm dịch vụ bất
kì.Vì vậy tăng phí bảo hiểm sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm uy tín
của doanh nghiệp dẫn đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp sẽ giảm.
Nói chung hậu quả mà hành vi trục lợi gây ra cho các DNBH là rất lớn,
đây là đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp đầu tiên.Nếu không có biện pháp

ngăn chặn kịp thời thì hậu quả ngày càng nghiêm trọng.
4.2 Hậu quả đối với xã hội
- Khi hành vi trục lợi xảy ra thì nguồn thu ngân sách của nhà nước sẽ
giảm.
Nguồn thu lớn nhất của ngân sách nhà nước là nguồn thu từ thuế.Nộp
thuế là quyền lợi nghĩa vụ của tất cả mọi cá nhân cơ quan tổ chức.Khi lợi
nhuận của các DNBH giảm xuống thì sự đóng góp của các công ty bảo hiểm
vào ngân sách sẽ giảm.Vì vậy việc chi tiêu của chính phủ cũng bị giảm đi một
phần, làm lợi ích chung của xã hội cũng bị mất đi một phần không nhỏ.
-Hành vi trục lợi gây ảnh hưởng đến kỉ cương pháp luật, đạo đức xã hội
bị suy đồi.

13


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Trục lợi là một hành vi mà nó làm tha hoá đạo đức của con người, làm
suy đồi đạo đức nghề nghiệp.Từ đó làm ảnh hưởng đến môi trường kinh
doanh của các DNBHnói riêng và của toàn bộ nền kinh tế nói chung.
-Khi hành vi trục lợi phát triển thành tổ chức mà các doanh nghiệp
không có biện pháp hạn chế thì sẽ gây rối trật tự an ninh xã hội và tạo ra tâm
lí coi thường pháp luật của người dân.
4.3 Hậu quả đối với khách hàng
Hành vi trục lợi xảy ra làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp, buộc các
doanh nghiệp phải tính toán lại phí bảo hiểm và tất nhiên là phí bảo hiểm sẽ
cao hơn so với các doanh nghiệp làm tốt công tác trục lợi.Do đó với những
khách hàng trung thực thì họ sẽ bị thiệt thòi về quyền lợi.Bởi vì phí bảo hiểm
mà họ đóng lại dùng để bồi thường cho những hành vi gian lận trái pháp
luật.Nó không đảm bảo được nguyên tắc “ số đông bù số ít” san sẻ rủi ro giữa

khách hàng tham gia bảo hiểm với nhau.
II. Tình hình trục lợi trong BHTS ở Việt Nam
1.Thực trạng
Thị trường bảo hiểm càng phát triển thì các hình thức trục lợi ngày càng
đa dạng hơn, thủ đoạn trục lợi ngày càng tinh vi hơn và số tiền gian lận trục
lợi cũng ngày càng nhiều hơn.Thị trường bảo hiểm Việt Nam đang phải đối
mặt với thách thức từ nhiều hành vi trục lợi, có nhiều vụ trục lợi đã gây ảnh
hưởng và tác động xấu đến thị trường.Có một số vụ trục lợi tiêu biểu như:
-Vụ trục lợi với số tiền 3,8 tỷ đồng tại công ty bảo hiểm PJICO
Diễn biến của vụ trục lợi này như sau:
Ngày 9/10/2002, công ty TNHH Sông Tiền bán 2 lô hàng tôm biển cho
công ty Pizoler AG(Thụy Sĩ) từ TP HCM vận chuyển sang Đức.Trên đường
đi, một lô hàng gần 16 tấn bị cháy.Sự việc xảy ra sáng ngày 11/11/2002.Vài
giờ sau vụ cháy, Phan Hồng Thu(Giám đốc công ty Việt Thái Phong) nhờ một
nhân viên của công ty Sông Tiền mang 2 bộ hồ sơ liên quan việc xuất nhập
khẩu lô hàng tới chi nhánh công ty cổ phần BH Petrolimex(PJICO) tại TP
14


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

HCM để làm thủ tục mua BH.Người tiếp nhận và hoàn tất thủ tục cho họ là
Nguyễn Thị Bích Hợp (nhân viên phòng hàng hải).Theo đó chấp nhận công ty
Sông Tiền đứng tên mua nhưng đơn vị được nhận BH lại là Việt Thái
Phong.Ngày 26/11/2002,Phan Hồng Thu kí công văn gửi PJICO TPHCM đề
nghị được trả tiền BH cho lô hàng bị tổn thất gần 250.000 USD.
Vụ việc sau đó PJICO TPHCM chuyển sang cho công ty mẹ ở Hà Nội
giải quyết theo thẩm quyền.Vũ Dương Quý (Phòng giám định bồi thường)
trực tiếp nhận hố sơ, giải quyết bồi thường. Đầu tháng 2/2003, Tổng giám đốc
PJICO Trần Nghĩa Vinh và Phó tổng giám đốc Hồ Mạnh Quân nhận định:

“vụ này có nhiều dấu hiệu trục lợi bảo hiểm”.Họ biết rõ đơn bảo hiểm ngày
11/11/2002 mà PJICO TPHCM cấp cho Việt Thái Phong là vô hiệu ngay tại
thời điểm giao kết hợp đồng bảo hiểm , bởi bên mua không có quyền lợi có
thể được bảo hiểm và có hành vi gian dối khi giao kết hợp đồng.
Tuy vậy Phan Hồng Thu vẫn chưa từ bỏ ý định.Tháng 9/2004 bà từ
TPHCM ra Hà Nội gặp lãnh đạo PJICO và những người trực tiếp giải quyết…
sau nhiều lần “đàm phán”, tháng 2/2005,nữ giám đốc của Việt Thái Phong
đồng ý chi 1,9 tỷ đồng cho ông Vinh và Quân nếu được nhaanj3,8 tỷ đồng
bảo hiểm.Lúc này vụ việc lập tức chuyển sang thái cực khác.Ngày 24/2/2005,
trong hồ sơ bảo không có tình tiết, chứng từ mới nào về việc PJICO có nghĩa
vụ chi tiền bảo hiểm cho Việt Thái Phong, nhưng Vũ Dương Quý (mới được
bổ nhiệm làm Trưởng phòng giám định bồi thường) và Ngô Hồng Khoa(phó
phòng) đã trình và đề xuất trả tiền bảo hiểm cho Việt Thái Phong.Với sự hợp
tác đó, Tổng giám đốc Vinh chỉ đạo giải quyết bồi thường.
Như vậy có thể nói vụ trục lợi này có quy mô lớn nhất từ trước đến nay
trên thị trường bảo hiểm Việt Nam.Vụ trục lợi này có sự móc nối của những
người lãnh đạo trong DNBH.
-Tự đốt ôtô để trục lợi của khách hàng tham gia bảo hiểm tại Bảo
Việt KonTum

15


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Đối với vụ trục lợi này chủ xe là ông Phạm Đại Việt đã chỉ đạo tài xế đốt
chiếc xe ôtô cũ để đòi bồi thường rủi ro.Theo chỉ đạo của chủ xe thì khi xe lên
gần hết đèo sẽ đổ xăng vào thùng xe và châm lửa tự đốt.Chiếc xe Fordtransit
(đời 2000) được mua bảo hiểm tại Bảo Việt KonTum với mức trách nhiệm
bồi thường là 400 Triệu đồng.Giá trị thực của phương tiện trước khi bị cháy là

170-180 triệu đồng.Với những thủ đoạn trục lợi tinh vi nhưng khi nhận được
tin báo Bảo Việt KonTum đã cùng với công an tỉnh Lâm Đồng phanh phui vụ
an này.
-Vụ trục lợi đòi bồi thường hơn 900 triệu đồng tại bảo hiểm Viễn
Đông
Công ty vật tư vận tải và công trình giao thông đã đòi công ty cổ phần
bảo hiểm Viễn Đông bồi thường hơn 900 triệu đồng tiền bảo hiểm cho 72
chiếc xe máy bị cháy.Vụ trục lợi này diễn biến như sau:
Ngày 20/10/2004 tại Quốc lộ 1A tỉnh Bình Định xảy ra vụ cháy chiếc ô
tô tải vận chuyển 72 chiếc xe máy hiệu Star-MH3.Toàn bộ tìa sản này bị thiêu
cháy.sau khi chiếc xe bị cháy,11h03 cảnh sát PCCC nhận được tin báo đã cử
tổ công tác đến cứu ứng.
Đại diện phía công ty bảo hiểm Viễn Đông cho biết, cũng ngay thời
điểm xe đang cháy là 11h10 công ty vật tư vận tải và công trình giao thông đã
gọi diện đến cho nhân viên kinh doanh của công ty cổ phần bảo hiểm Viễn
Đông chi nhánh Hà Nội yêu cầu mua bảo hiểm cho chuyến hàng vận chuyển
nội địa từ Đồng Nai đến Hà Tây khởi hành từ chiều 19/12/2004.mặc dù đặt
mua bảo hiểm qua điện thoại chưa thanh toan tiền bảo hiểm và hợp đồng vẫn
chưa có đầy đủ chữ kí cả 2bên nhưng cả phía công ty vật tư vận tải và công
trình giao thông và công ty cổ phần bảo hiểm viễn đông vẫn thoả thuận là hợp
đồng có hiệu lực từ 11h ngày 20/12/2004.Do công ty vật tư vận tải và công
trình giao thông là khách hàng quen của bảo hiểm Viễn Đông đã từng mua
bảo hiểm 2 lần tại bảo hiểm viễn đông

16


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Qua làm việc với lái xe và các nhân chứng có mặt tại thời điểm xảy ra vụ

cháy cho biết thời điểm phát hiện lửa bùng cháy ở thân xe khoảng 11h khi xe
đang vận hành.Như vậy thời gian phát cháy chiếc xe ô tô đã xảy ra trước 11h
ngày 20/12/2004.Có nghĩa là khi chiếc xe đã phát lửa cháy thì phía công ty
vật tư vận tải và công trình giao thông mới có yêu cầu mua bảo hiểm.Và cũng
do là khách hàng quen nên công ty bảo hiểm viễn đông đã không đánh giá đối
tượng bảo hiểm trước khi kí hợp đồng. Đây cũng là một nguyên nhân chủ
quan của công ty bảo hiểm viễn đông nên mới xảy ra vụ đòi thương với số
tiền trục lợi lớn như vậy.
Vụ trục lợi này cũng là bài học cho các công ty khác trước khi kí hợp
đông bảo hiểm.Cho dù khách hàng là chỗ thân quen như thế nào thì cũng phải
đánh giá đối tượng bảo hiểm trước khi kí hợp đồng.
…………………….
2.Nguyên nhân chủ yếu
Qua một số vụ trục lợi nhu trên có thể thấy nguyên nhân chủ yếu của
hiện tượng này là:
-Về phía khách hàng
Nguyên nhân sâu xa chủ yếu của hành vi này là do lòng tham vô đáy của
con người muốn chiếm đoạt tài sản của các DNBH.
Hơn nữa ý thức của họ về BH đang còn thấp, nếu đã có ý mua BH tại
sao lại không mua trước khi thực hiện chuyến vận tải mà lại mua sau khi tai
nạn rủi ro dã xảy ra.Họ đã không muốn bỏ ra một khoản tiền để mua bảo
hiểm nhưng khi rủi ro đã xảy ra họ mới sẵn sàng bỏ tiền ra mua bảo hiểm để
nhận tiền bồi thường.
Nếu như khách hàng nào của bảo hiểm cũng có những hành vi như thế
này thì chắc chắn các DNBH không thể tồn tại được.
- Về phía các DNBH

17

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Cùng với lòng tham vô dáy và ý thức đạo đức nghề nghiệp của một số
cán bộ công nhân viên trong công ty đang còn thấp đã cấu kết với khách hàng
để trục lợi “biển thủ” tiền công để sử dụng vào mục đích cá nhân.
Bên cạnh đó cũng là do sự chủ quan của công ty BH đã không đánh giá
đối tượng bảo hiểm trước khi kí hợp đồng, dựa vào sự quen biết mà “nhắm
mắt” kí hợp đồng không thực hiện đúng trình tự.
3.Biện pháp của các doanh nghiệp bảo hiểm
-Các biện pháp chung
Đây là các biện pháp lâu dài nhằm ngăn chặn từ xa không để cho đối
tượng trục lợi thực hiện được hành vi trục lợi.Cụ thể:
+Xây dựng các quy tắc bảo hiểm chặt chẽ
+Cán bộ khai thác cũng như giám định bồi thường phải nắm vững các
quy tắc BH, chuyên môn nghiệp vụ của mình để không bị các khách hàng có
hành vi gian lận qua mắt
+Luôn tổ chức những buổi tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp ụu của nhân viên và tạo điều kiện cho các nhân viên trao đổi thông
tin,kinh nghiệm trong công việc từ đó tránh được các vụ trục lợi đáng tiếc xảy
ra do thiếu thông tin hoặc kinh nghiệm.
-Biện pháp ngay từ khi tham gia bảo hiểm
+Công tác quả kí sổ, đơn bảo hiểm cấp cho các nhân viên, đại lí BH phải
được tổ chức chặt chẽ.
+Yêu cầu người tham gia BH trực tiếp khai đầy đủ các thông tin về đối
tượng BH không cho người khác khai hộ.
-Các biện pháp áp dụng cho các vụ trục lợi có ý định sau khi đã mua
bảo hiểm.
+Kiểm tra kĩ giấy yêu cầu BH, giấy chứng nhận BH, hoá đơn thu phí,
thời gian nộp phí về công ty
+Kiểm tra tính hợp pháp,logic và hợp lí thống nhất của các giấy tờ trong

hồ sơ mà đối tượng gửi lên yêu cầu đòi bồi thường
18


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

+Thu thập các thông tin liên quan đến đối tượng, nguyên nhân xảy ra tai
nạn, rủi ra từ nhiều nguồn khác nhau
III.Một số đề xuất
Từ những nguyên nhân và thực trạng về tình hình trục lợi trên thị trường
bảo hiểm hiện nay em xin đề xuất một số biện pháp nhằm hạn chế tình trạng
này như sau:
1.Về phía nhà nước
-Nhà nước cần rà soát lại hệ thống văn bản pháp luật về bảo hiểm nhằm
điều chỉnh các quy định chưa phù hợp,bổ sung các quy định còn thiếu hoặc
chưa rõ.
Nhà nước cần thống nhất các hoạt động KDBH vào một nguồn luật để
tránh chồng chéo, điều chỉnh những quy định mâu thuẫn nhau trong các
nguồn luật về một nội dung liên quan hoạt động bảo hiểm.Ban hành các văn
bản hướng dẫn thực hiện một số nôi dung quy định trong luật, thống nhất các
khái niệm, thuật ngữ sử dụng trong các văn bản pháp luật.
-Nâng mức xử phạt đối với hành vi trục lợi bởi vì mức xử phạt hiện nay
còn quá nhẹ chua đủ sức răn đe những kẻ có hành vi trục lợi.Số tiền mà họ bị
phạt nếu bị phát hiện hiện nay là rất nhỏ so với số tiền mà họ nhận được nếu
như trục lợi thành công.
2.Về phía các doanh nghiệp bảo hiểm.
-Trước hết các doanh nghiệp cần thực hiện tốt công tác tuyển dụng nhân
viên đại lí.
Đối với mỗi doanh nghiệp nói chung và DNBH nói riêng thì nguồn nhân
lực là yếu tố cơ bản quyết định đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Đối với

hoạt động KDBH thì nguồn nhân lực càng có ý nghĩa và cần thiết bởi vì:
+Bảo hiểm thương mại là ngành kinh doanh dịch vụ nên đội ngũ lao
động phải là những người có trình độ chuyên môn nghiệp vụ,có kiến thức và
am hiểu các vấn đề kinh tế-xã hội và kỹ thuật liên quan đến nghề nghiệp.

19


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

+Sản phẩm bảo hiểm là sản phẩm trừu tượng được xếp vào nhóm sản
phẩm “ được bán chứ không phải được mua”.Vì vậy hoạt động KDBH gặp
không ít khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn giới thiệu và tung sản phẩm mới
vào thị trường.Do đó DNBH cần có đội ngũ lao động có năng lực chuyên
môn để có thể tiếp cận được với khách hàng
+Khách hàng bảo hiểm rất đa dạng và loại hình bảo hiểm phong phú.Vì
vậy khi trình độ hiểu biết của người dân về bảo hiểm còn hạn chế thì việc
kinh doanh bảo hiểm gặp nhiều khó khăn. Để có thể giải thích cho khách hàng
hiểu rõ về từng loại hình, nghiệp vụ bảo hiểm,giúp họ tránh nhầm lẫn khi lựa
chọn sản phẩm bảo hiểm.
Chính vì vậy các doanh nghiệp cấn thực hiện hiện tốt công tác tuyển
dụng nguồn nhân lực không chỉ tuyển những người có trình độ chuyên môn
nghiệp vụ mà còn phải tuyển những người có tư cách đạo đức tốt, có đạo đức
nghề nghiệp. Đặc biệt trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế thì nguồn nhân
lực càng có vai trò quan trọng hơn nữa. Đây là một trong nhưng yếu tố góp
phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp bảo hiểm.
-Tổ chức các khoá học nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
cũng như đạo đức nghề nghiệp của nhân viên đại lí bảo hiểm
-Khi kí kết các hợp đồng bảo hiểm cần đánh giá thận trọng về đối tượng
bảo hiểm cũng như người tham gia bảo hiểm

Đối tượng bảo hiểm cũng như người tham gia bảo hiểm là một trong
nhưng nhân tố có ảnh hương đến hành vi trục lợi.Hành vi trục lợi chỉ có thể
xảy ra khi có sự tham gia của hai đối tượng này.Vì vậy khi kí kết hợp đông
phải đánh giá một cách nghiêm túc về đối tượng này để tránh hiện tượng trục
lợi xảy ra sau khi kí kết hợp đồng
-Quá trình giám định bồi thường phải thực hiện đúng nguyên tắc và trình
tự
Khi nhận được thông báo của khách hàng về rủi ro xảy ra công ty bảo
hiểm phải cử nhân viên đến giám định tổn thất.Nếu trong quá trình giám định
20


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

tổn thất thấy có ngi ngờ về hành vi trục lợi thì phải điều tra kĩ càng.Quá trình
giám định tổn thất được thực hiện đúng nguyên tắc và trình tự thì sẽ đánh giá
đúng tổn thất thực tế và tránh được hành vi trục lợi từ khách hàng.
-Giữa các doanh nghiệp bảo hiểm cần có sự trao đổi thông tin để tránh
tình trạng trục lợi bảo hiểm thông qua bảo hiểm trùng
Bên cạnh đó các DNBH cần kết hợp với nhau để thực hiện việc tuyên
truyền cho người dân hiểu rõ hơn về bảo hiểm để nâng cao ý thức và sự hiểu
biết của người dân về bảo hiểm.Hiện nay công nghệ thông tin rất phát triển
tuy nhiên ở vùng nông thôn thì người dân được tiếp cận với internet đang còn
rất hạn chế.Vì vậy các doanh nghiệp có thể kết hợp với nhau thực hiện các
chương trình lên truyền hình để thu hút sự chú ý của người dân.Ví dụ hiện
nay trên truyền hình thường có các chương trình như: tìm hiểu về chứng
khoán, tìm hiểu về luật an toàn giao thông…Các doanh nghiệp bảo hiểm cũng
có thể thực hiện các chương trình như vậy để nâng cao nhận thức và sự hiểu
biết của người dân về bảo hiểm.Các doanh nghiệp có thể thực hiện các
chương trình tư vấn về các sản phẩm bảo hiểm.Hiện nay trên kênh truyền

hình VTC1 đã có chương trình tư vấn về các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ của
một số công ty.
3. Về phía hiệp hội bảo hiểm
Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam được thành lập năm 1999, mặc dù chỉ là
một tổ chức xã hội nghề nghiệp song trong lĩnh vực bảo hiểm lại có vai trò rất
lớn.Hiệp hội là ngôi nhà chung, đại diện cho tiếng nói của các DNBH, là cầu
nối giữa các DNBH với nhau.Với mục đích đại diện và bảo vệ lợi ích hợp
pháp của các hội viên, liên kết hỗ trợ,hợp tác thúc đẩy lẫn nhau cùng phát
triển lành mạnh theo khuôn khổ của pháp luật Việt Nam. Để góp phần thúc
đẩy thị trường bảo hiểm phát triển lành mạnh thì Hiệp hội cần phải:
-Phát huy hơn nữa vai trò của mình trong hoạt động của các DNBH, đặc
biệt là trong vấn đề trục lợi đòi hỏi toàn ngành, toàn thể các doanh nghiệp trên

21


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

thị trường tham gia tích cực cùng loại bỏ vấn nạn này.Hiệp hội là cầu nối giữa
các DNBH với nhau để cùng thực hiện nhiệm vụ này.
-Hàng năm Hiệp hội nên tổ chức các cuộc thảo luận trao đổi về tình hình
trục lợi giúp các DNBH có cơ hội gặp gỡ trao đổi thông tin, kinh nghiệm với
nhau từ đó rút ra kinh nghiệm cho công tác này đạt hiệu quả cao.
-Thành lập ra bộ phận tổ chức chuyên điều tra giải quyết các vụ TLBH.
Đây là một việc rất cần thiết bởi vì các hành vi trục lợi ngày càng tinh vi và
khó đối phó hơn nhiều.Vì vậy cần có sự chuyên nghiệp trong việc điều tra
gian lận.

22

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Kết luận
Trong điều kiện kinh tế thị trường cạnh tranh là điều tất yếu không thể
tránh khỏi, để tồn tại và phát triển trên thị trường các doanh nghiệp đều phải
rất nhanh nhạy nhưng cũng rất thận trọng trong kinh doanh.Hoạt động kinh
doanh ngày càng trở nên khó khăn hơn cho các DNBH.Hành vi gian lận trục
lợi ngày càng tinh vi và mang tính chuyên nghiệp hơn.Thử thách đối với các
nhà BH là làm sao để nhanh chóng và hiệu quả khi xúc tiến quá trình giải
quyết đơn khiếu nại nhưng phải khôn ngoan để nhận ra những khiếu nại
không trung thực tiềm ẩn.
Ngành BH phải không ngừng tìm ra các phương pháp hiệu quả và sáng
tạo để đánh giá và quản lí khiếu nại.Nếu các nhà bảo hiểm muốn chiến thắng
trên mặt trận này thì điều kiện sống còn là ngành BH và những cá nhân liên
quan trong việc quản lí khiếu nại phải làm việc cùng nhau để vừa giải quyết
khiếu nại hợp pháp vừa tạo ra và duy trì những phương pháp có hiệu quả để
không bảo hiểm cho những trường hợp không trung thực.
Em xin chân thành cảm ơn cô giáo TS.Phạm Thị Định đã giúp em hoàn
thành bài viết này.

23


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Một số từ viết tắt
BH

: Bảo hiểm

TLBH

: Trục lợi bảo hiểm

KDBH

: Kinh doanh bảo hiểm

DNBH

: Doanh nghiệp bảo hiểm

BHTS

: Bảo hiểm tài sản

24


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình kinh tế bảo hiểm NXB thống kê.
2. Giáo trình quản trị kinh doanh BH - NXB thống kê.
3. Luật kinh doanh bảo hiểm - NXB Chính trị Quốc gia.
4. Tạp chí bảo hiểm.
5. Internet.
6. Thị trường bảo hiểm Việt Nam cơ hội và thách thức trong quá trình
hội nhập - NXB lý luận Chính trị.

25