TRƯỜNG ĐÀO TẠO CÁN BỘ LÊ HỒNG PHONG THÀNH PHỐ HÀ
NỘI
Lớp bồi dưỡng ngạch Chuyên viên K4A - 2015
TIỂU LUẬN TỐT NGHIỆP
Tên đề tài:
Xác định thẩm quyền ban hành văn bản quy định việc điều chỉnh, bổ
sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế
của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội.
Họ và tên: Vũ Thị Hạnh
Chức vụ: Chuyên viên
Đơn vị công tác: Phòng Văn bản pháp quy
Sở Tư pháp TP Hà Nội
Hà Nội, ngày 12 tháng 11 năm 2015
Phần I. MỞ ĐẦU
1) Lý do lựa chọn đề tài
Cùng với sự phát triển nền kinh tế - xã hội các loại hình khám chữa bệnh
ngày càng trở nên phong phú và đa dạng giúp cho người dân thành phố Hà Nội
có nhiều cơ hội lựa chọn các loại hình dịch vụ khám chữa bệnh phù hợp với khả
năng chi trả của mình. Phấn đấu đạt đến sự cơng bằng hơn trong việc tiếp cận sử
dụng dịch vụ khám chữa bệnh là một vấn đề quan trọng trong hoạt động quản lý
nhà nước của thành phố Hà Nội đối với lĩnh vực y tế, Ủy ban nhân dân thành
phố Hà Nội đã xem xét và nghiên cứu việc ban hành văn bản quy phạm pháp
luật liên quan đến việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa
bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội.
Tôi là một công chức làm việc tại phòng Văn bản pháp quy – Sở Tư pháp
thành phố Hà Nội, chức năng nhiệm vụ của phịng nơi tơi làm việc là tham gia
xây dựng, góp ý, thẩm định dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm
quyền ban hành của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội do các cơ quan chuyên
môn của Ủy ban nhân dân Thành phố chủ trì, soạn thảo. Do đó, tiểu luận tình
huống của tơi lựa chọn đó là việc góp ý cho Sở Y tế - cơ quan chuyên môn thuộc
Ủy ban nhân dân trong việc xác định thẩm quyền ban hành việc điều chỉnh, bổ
sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà
nước thuộc thành phố Hà Nội mà Sở Y tế là cơ quan được Ủy ban nhân dân giao
chủ trì, soạn thảo dự thảo.
2) Mục tiêu lựa chọn đề tài
Văn bản quy phạm pháp luật do thành phố Hà Nội ban hành muốn đảm
bảo được chất lượng phụ thuộc rất nhiều vào việc tuân thủ chặt chẽ quy trình
soạn thảo và ban hành văn bản theo quy định của Luật ban hành văn bản của
Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2004; một trong những khâu quan
trọng nhất của quy trình ban hành văn bản là góp ý, thẩm định văn bản. Do đó,
tơi tham gia góp ý vào việc xác định thẩm quyền ban hành văn bản quy định về
việc điều chỉnh giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế
của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội giúp Sở Y tế xác định chính xác thẩm
1
quyền ban hành văn bản để xây dựng dự thảo báo cáo Ủy ban nhân dân thành phố
có ý nghĩa rất quan trọng. Việc xác định đúng thẩm quyền ban hành sẽ đảm bảo
cho văn bản của thành phố Hà Nội ban hành có hiệu lực pháp lý cao, khơng trái với
các quy định pháp luật của văn bản Trung ương, làm tăng sự tin tưởng và làm theo
pháp luật của người dân, giúp cho hoạt động quản lý nhà nước của thành phố Hà
Nội đạt được hiệu quả cao góp phần ổn định trật tự an ninh, an tồn xã hội, thúc
đẩy phát triển kinh tế của Thủ đô.
3) Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết tình huống này, tơi sử dụng các phương pháp: thu thập thơng
tin (tìm hiểu các văn bản liên quan đến việc quy định thẩm quyền về giá); phân
tích; và phương pháp đánh giá.
4) Phạm vi nghiên cứu
Xung quan nội dung công văn của Sở Y tế về việc yêu cầu Sở Tư pháp tham
gia ý kiến đối với việc xác định thẩm quyền ban hành văn bản quy định về việc
điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế
của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội.
5) Bố cục của tiểu luận
Bố cục của tiểu luận gồm ba phần:
Phần I. Mở đầu
1) Lý do lựa chọn đề tài.
2) Mục tiêu chọn đề tài.
3) Phương pháp nghiên cứu.
4) Phạm vi nghiên cứu.
5) Bố cục.
Phần II. Nội dung
1) Mơ tả tình huống
2) Xác định mục tiêu xử lý tình huống
3) Phân tích ngun nhân và hậu quả
4) Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống
5) Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã chọn
Phần III. Kết luận và kiến nghị
2
Phần II. NỘI DUNG
Ngày 22/5/2014, Sở Y tế thành phố Hà Nội ban hành Công văn số
1713/SYT-TCKT đề nghị Sở Tư pháp tham gia ý kiến về việc xác định thẩm
quyền ban hành quy định về việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám
bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội.
Nội dung công văn như sau:
Thực hiện Công văn số 3306/UBND–TH ngày 13/5/2014 của Ủy ban
nhân dân thành phố Hà Nội về việc giao Sở Y tế căn cứ vào các quy định của
pháp luật và tình hình thực tiễn trên địa bàn thành phố Hà Nội chủ trì, soạn thảo
dự thảo Quyết định ban hành Quy định về việc điều chỉnh, bổ sung giá một số
dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành
phố Hà Nội trình Ủy ban nhân dân thành phố.
Tại Luật khám bệnh, chữa bệnh năm 2008 có quy định “Căn cứ vào
khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh quy định tại khoản 3 Điều này, Bộ
trưởng Bộ Y tế quy định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám
bệnh, chữa bệnh thuộc Bộ Y tế và các bộ khác; Hội đồng nhân dân cấp tỉnh
quy định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa
bệnh của Nhà nước thuộc phạm vi quản lý của địa phương theo đề nghị của
Ủy ban nhân dân cùng cấp.”
Tuy nhiên, tại Luật giá năm 2012 lại quy định “ Bộ trưởng Bộ Tài chính,
các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh định
giá hàng hóa, dịch vụ quy định tại Điều 19 của Luật này theo sự phân công,
phân cấp của Chính phủ.” (Điều 19. Nhà nước định khung giá và mức giá cụ
thể đối với: Dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và dịch vụ giáo dục, đào tạo tại cơ
sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở giáo dục, đào tạo của Nhà nước;).
Cùng quy định về việc định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ
sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước nhưng lại có quy định khác nhau về
thẩm quyền ban hành. Để soạn thảo dự thảo Quyết định ban hành quy định về
việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các
cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội phù hợp và không trái với các
3
quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2008 vả Luật Giá năm 2012 về
thẩm quyền ban hành đề nghị Sở Tư pháp tham gia ý kiến về việc xác định thẩm
quyền ban hành văn bản trên để Sở Y tế soạn thảo dự thảo và trình Ủy ban nhân
dân thành phố cho đúng tiến độ.
2) Xác định mục tiêu xử lý tình huống
Theo u cầu tại cơng văn số 1713/SYT-TCKT của Sở Y tế, để xác định
được thẩm quyền ban hành về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ
sở y tế của nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội chính xác khơng trái với quy
định của pháp luật cần phải tìm được các văn bản hướng dẫn có liên quan đến
vấn đề này.
Việc xác định chính xác thẩm quyền ban hành thuộc về Hội đồng nhân
dân thành phố Hà Nội hay Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội góp phần làm cho
văn bản của thành phố khi được ban hành không vi phạm các quy định của pháp
luật cấp trên và có hiệu lực áp dụng ngay vào thực tiễn, đáp ứng được nhu cầu
quản lý nhà nước về vấn đề khám chữa bệnh trên địa bàn thành phố Hà Nội. Bảo
vệ được lợi ích chính đáng khơng chỉ của các cơ sở y tế của Nhà nước mà còn
bảo vệ được quyền và lợi ích của người khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn
thành phố.
3) Phân tích nguyên nhân và hậu quả
3.1 Nguyên nhân dẫn đến tình huống trên
Một số nguyên nhân dẫn đến việc có sự quy định khác nhau về thẩm
quyền ban hành văn bản quy định về cùng một lĩnh vực dẫn đến sự lúng túng,
khó khăn trong việc áp dụng văn bản để xây dựng dự thảo Quyết định của Ủy
ban nhân dân thành phố đối với cơ quan chủ trì, soạn thảo.
Thứ nhất: khi tham gia góp ý dự thảo Luật Giá năm 2012 cơ quan xây
dựng dự thảo Luật đã chưa chú trọng việc việc rà soát, đối chiếu và so sánh các
quy định về thẩm quyền ban hành giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại Luật
Khám bệnh, chữa bệnh năm 2008 dẫn đến tình trạng khi góp ý dự thảo Luật Giá
lại quy định thẩm quyền ban hành giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh khác với
4
thẩm quyền ban hành được quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh dẫn đến sự
chồng chéo và mâu thuẫn nhau.
Thứ hai: khi ở giai đoạn soạn thảo dự thảo Luật cơ chế đặt ra là phát huy
trí tuệ của từng nhà chuyên môn cũng như cơ quan ban hành phải lấy ý kiến
đóng góp và phải có sự phản biện của cơ quan, tổ chức và xã hội. Nhưng thực tế
khâu này làm chưa tốt thậm chí cẩu thả dẫn đến tình trạng cùng quy định về vấn
đề giá dịch vụ y tế nhưng lại quy định khác nhau về thẩm quyền ban hành.
Thứ ba: các văn bản của Trung ương chỉ quy định chung chung về giá và
giao cho các cơ quan quản lý căn cứ vào nhu cầu thực tiễn quản lý tại địa
phương để ban hành mà chưa có văn bản chung hướng dẫn thống nhất về thẩm
quyền ban hành giá theo Luật Khám chữa bệnh hay theo Luật Giá.
Thứ tư: cơng việc chính của cán bộ, công chức trong cơ quan thiên về
công tác chuyên mơn, kỹ thuật, vì thế khả năng tiếp cận các văn bản quy phạm
pháp luật liên quan đến công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp
luật của cán bộ, cơng chức trong ngành y tế cịn hạn chế. Do đó, khi bắt tay vào
việc soạn thảo văn bản đọc các quy định của Luật có sự mâu thuẫn nhau dẫn đến
việc lúng túng trong việc xác định thẩm quyền ban hành là điều rất dễ hiểu.
Thứ năm: do hiện nay chưa có phịng pháp chế tại Sở Y tế để tư vấn, tham
mưu và giúp Sở về cơng tác xây dựng văn bản. Do đó, khi được Ủy ban nhân
dân thành phố giao chủ trì, soạn thảo lãnh đạo sẽ phân về các phịng chun
mơn phụ trách lĩnh vực đó để soạn thảo. Dẫn đến tình trạng nội dung dự thảo thì
nắm rất rõ và chính xác nhưng xác định hình thức để thể hiện nội dung văn bản
là Nghị quyết của Hội đồng nhân dân hay Quyết định của Ủy ban nhân dân thì
lại rất mơ hồ và lúng túng.
3.2. Hậu quả
Việc xác định không đúng thẩm quyền ban hành sẽ gây ra hậu quả vô
cùng nghiêm trọng:
Thứ nhất: Văn bản ban hành không đúng thẩm quyền khơng có giá trị về
mặt pháp lý trong thực tiễn làm cho văn bản khi ban hành ra không thực hiện
được.
5
Thứ hai: việc ban hành sai thẩm quyền sẽ làm tốn kém thời gian, cơng sức
trong q trình xây dựng đề cương, kế hoạch thực hiện việc soạn thảo dự thảo,
tổ chức các cuộc hội thảo, hội nghị để lấy ý kiến các chuyên gia, cơ quan chuyên
môn và tổ chức, cá nhân có liên quan; tốn kém ngân sách nhà nước trong việc
trích một phần kinh phí vào quá trình xây dựng, soạn thảo văn bản.
Thứ ba: ban hành văn bản không đúng thẩm quyền ảnh hưởng nghiêm
trọng đến công tác quản lý của thành phố đối với nhu cầu khám chữa bệnh của
người dân. Ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các cơ sở khám chữa bệnh và
lợi ích của người bệnh. Làm giảm lịng tin của nhân dân đối với hệ thống pháp
luật của cơ quan quản lý nhà nước.
4) Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống
Qua việc phân tích, xác định mục tiêu của tình huống đặt ra tơi có thể đưa
ra các phương án xác định thẩm quyền ban hành quy định điều chỉnh, bổ sung
giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước
thuộc thành phố Hà Nội
4.1. Phương án 1: Ủy ban nhân dân ban hành Quyết định quy định về
việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với
các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội
Nếu cơ quan chủ trì, soạn thảo dự thảo ban hành thuộc thẩm quyền của
Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội có những ưu điểm và nhược điểm sau:
a) Ưu điểm:
Thứ nhất: Phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 22 Luật Giá năm 2012
và phù hợp với quy định tại điểm i khoản 4 Điều 8 Nghị định 177/2013/NĐ-CP
ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số
điều của Luật giá. Theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Luật này thì “Ủy ban nhân
dân cấp tỉnh định giá hàng hóa, dịch vụ quy định tại Điều 19 của Luật này theo
sự phân cơng, phân cấp của Chính phủ.”; điểm i khoản 4 Điều 8 Nghị định
177/2013/NĐ-CP có quy định “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định giá dịch vụ
khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước thuộc
phạm vi quản lý của địa phương”.
6
Thứ hai: vì Ủy ban nhân dân thành phố là cơ quan quản lý nhà nước trên
địa bàn thành phố Hà Nội có chức năng quản lý hành chính nhà nước trên tất cả
các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế…đối với mọi đối tượng sinh sống
và cư trú trên địa bàn thành phố nên việc Ủy ban nhân dân ban hành Quyết định
quy định điều chỉnh giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở
y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội là phù hợp với chức năng, nhiệm vụ
của mình.
Thứ ba: Ủy ban nhân dân hoạt động thường xuyên, thống nhất và liên tục
nên việc Ủy ban nhân dân ban hành Quyết định này sẽ giúp cho các cơ sở y tế
của Nhà nước đều phải áp dụng chung và thống nhất mức giá được Ủy ban nhân
dân thành phố quy định, đảm bảo được quyền và lợi ích khơng những của người
dân đi khám chữa bệnh mà còn đảm bảo được nguồn thu của các cơ sở khám
chữa bệnh.
Thứ tư: hình thức hoạt động chủ yếu của Ủy ban nhân dân thành phố theo
quy định của Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2003 là
phiên họp mỗi tháng một lần. Thông qua phiên họp Ủy ban nhân dân nắm bắt
được tình hình khám chữa bệnh của người dân để có thể điều chỉnh và đưa ra
được mức giá quy định về khám chữa bệnh dịch vụ một cách nhanh chóng và
phù hợp đáp ứng được tình hình quản lý khám chữa bệnh trên địa bàn thành phố.
Thứ năm: thành phần tham dự phiên họp của Ủy ban nhân dân thành phố
ngoài các thành viên của Ủy ban nhân dân cịn có sự tham gia của các tổ chức,
đoàn thể xã hội và các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân nên khi họp
bàn về những vấn đề có liên quan đến lĩnh vực y tế thì các đại biểu tham dự
cuộc họp sẽ có những ý kiến của mình xung quanh việc điều chỉnh giá để Ủy
ban nhân dân nắm vững được tình hình thực tiễn và đưa ra được quyết định phù
hợp.
b) Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm thì cịn tồn tại những nhược điểm sau:
Thứ nhất: Giá dịch vụ khám chữa bệnh là một trong những vấn đề rất
nhạy cảm bởi nó ảnh hưởng và tác động rất lớn đến người dân đi khám chữa
7
bệnh nên nếu để Ủy ban nhân dân ban hành Quyết định sẽ khơng thể hiện được
ý chí của đối tượng chịu sự tác động - người dân khám bệnh, chữa bệnh mà chỉ
thể hiện được ý chí chủ quan của người quản lý vào trong Quyết định.
Thứ hai: Ủy ban nhân dân thành phố quản lý hoạt động trên tất cả các lĩnh
vực nên chỉ có thể quản lý một cách bao quát, chung chung chứ không quản lý
một cách cụ thể tới từng lĩnh vực do đó khơng thể đưa ra được mức giá phù hợp
nhất về vấn đề giá dịch vụ khám chữa bệnh.
4.2. Phương án 2: Hội đồng nhân dân thành phố ban hành Nghị quyết
về việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối
với các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội
a) Ưu điểm:
Thứ nhất: Hội đồng nhân dân ban hành Nghị quyết phù hợp với quy định
tại khoản 4 Điều 88 Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2008. Tại khoản 4 Điều
88 Luật này quy định “Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định giá dịch vụ khám
bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước thuộc phạm
vi quản lý của địa phương theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cùng cấp.”
Thứ hai: Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước của Thành
phố Hà Nội, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân
nên khi Hội đồng nhân dân ban hành Nghị quyết về việc điều chỉnh, bổ sung
một số giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước
thuộc thành phố Hà Nội sẽ thể hiện được ý chí và nguyện vọng của đối tượng
chịu sự tác động – người dân khám bệnh, chữa bệnh, đảm bảo được việc tham
gia của người dân trong việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật
đối với vấn đề này.
Thứ ba: Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội có chức năng giám sát việc
tuân theo pháp luật của cơ quan nhà nước, các tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội,
đơn vị vũ trang và của nhân dân thành phố. Do đó, khi Nghị quyết Hội đồng
nhân dân ban hành có hiệu lực thi hành thì Hội đồng nhân dân thực hiện chức
năng của mình là giám sát việc chấp hành theo quy định pháp luật đối với các cơ
sở khám bệnh, chữa bệnh của thành phố để đảm bảo quyền và lợi ích của người
8
dân đi khám bệnh, chữa bệnh; đồng thời đánh giá được tính hợp lý của quy định
khi triển khai vào thực tiễn.
b) Nhược điểm
Thứ nhất: nếu Hội đồng nhân dân ban hành theo hình thức Nghị quyết sẽ
khơng phù hợp với Luật ban hành văn bản năm 2008 về xác định thẩm quyền
ban hành khi có sự mâu thuẫn trong cùng một lĩnh vực. Tại Khoản 3 Điều 83
Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 có quy định: “Trong
trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành mà
có các quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản
được ban hành sau.”
Thứ hai: Theo quy định của Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban
nhân dân năm 2003 thì Hội đồng nhân dân họp mỗi năm 02 kỳ, thời gian mỗi kỳ
họp lại rất ít có từ 03 – 04 ngày mà nội dung mỗi kỳ họp thường có rất nhiều vấn
đề cần đưa ra để ban hành Nghị quyết. Do đó dẫn tới việc các vấn đề cần thảo
luận, quyết định sẽ khơng có đủ thời gian nhất là vấn đề về quy định giá khám
chữa bệnh lại là một vấn đề rất nhạy cảm ảnh hưởng rất lớn đến lợi ích và quyền
lợi của người khám chữa bệnh. Khi đưa nội dung này ra kỳ họp của Hội đồng
nhân dân để thơng qua ban hành sẽ dẫn đến tình trạng thảo luận qua loa và ban
hành sẽ không đi sâu, đi sát với thực tiễn dẫn tới việc khi ban hành văn bản
khơng có tính khả thi cao.
Thứ ba: đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố là những người do nhân
dân bầu ra, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân tham dự các kỳ họp
của Hội đồng nhân dân và tham gia thảo luận, phát biểu ý kiến và biểu quyết các
vấn đề thuộc chức năng nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân. Tuy nhiên, đa số đại
biểu Hội đồng nhân dân lại hoạt động kiêm nhiệm, khơng có nhiều thời gian
giành cho cơng tác đại biểu trong khi đó các đại biểu chuyên trách lại rất ít nên
khơng thể tổ chức nhiều cuộc giám sát, điều tra tình hình khám chữa bệnh của
người dân nên không nắm bắt được bức xúc của người dân trong việc khám
chữa bệnh để đưa ra các kiến nghị trong phiên họp nhằm nâng cao chất lượng
9
khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế song song với việc điều chỉnh giá dịch vụ phù
hợp với chất lượng khám chữa bệnh.
Thứ tư: đại biểu Hội đồng nhân dân do dân bầu ra nhưng đa số là những
đại biểu mới cịn non trẻ về tuổi đời, ít kinh nghiệm, không chuyên nghiệp trong
hoạt động đại biểu nên khi tham gia các phiên họp Hội đồng nhân dân còn lúng
túng trong phương pháp hoạt động, chưa mạnh dạn phát biểu ý kiến, ngại va
chạm, tranh luận đặc biệt là trong hoạt động chất vấn và đề xuất những bức xúc,
nổi cộm cho nên không thể hiện được ý chí, nguyện vọng của người dân đối với
vấn đề này.
4.3. Phương án 3: Hội đồng nhân dân ban hành Nghị quyết về việc
điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ
sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội. Ủy ban nhân dân ban hành
Quyết định quy định về việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Hội đồng
nhân dân thành phố Hà Nội trong việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch
vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành
phố Hà Nội.
a) Ưu điểm:
Thứ nhất: giải quyết được hài hòa quy định mâu thuẫn và chồng chéo về
thẩm quyền ban hành được quy định tại Luật khám bệnh, chữa bệnh năm 2008
và Luật giá năm 2012.
Thứ hai: đảm bảo được tính hợp lý và tính hợp pháp của văn bản quy
phạm pháp luật trong việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh,
chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của nhà nước thuộc thành phố Hà Nội. Thể hiện
được sự phối hợp nhịp nhàng giữa cơ quan quyền lực nhà nước (Hội đồng nhân
dân thành phố) với cơ quan quản lý, chấp hành cơ quan quyền lực (Ủy ban nhân
dân thành phố) góp phần nâng cao hiệu lực pháp lý của văn bản trong công tác
quản lý nhà nước về lĩnh vực khám chữa bệnh và thể hiện được ý chí, nguyện
vọng của người dân trong quá trình xây dựng và ban hành văn bản quy phạm
pháp luật của thành phố Hà Nội
10
Thứ 3: với tư cách là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, khi Hội
đồng nhân dân ban hành Nghị quyết trên cơ sở Nghị quyết Ủy ban nhân dân ban
hành Quyết định triển khai Nghị quyết nhằm đảm bảo cho Nghị quyết của Hội
đồng nhân dân được triển khai nhanh chóng, dễ đi vào thực tiễn phục vụ công
tác quản lý hiệu quả và đáp ứng được nhu cầu của đối tượng điều chỉnh.
b) Nhược điểm:
Thứ nhất: theo quy định tại Điều 51 Luật ban hành văn bản Hội đồng
nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2004 thì văn bản quy phạm pháp luật của Hội
đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có hiệu lực sau 10 ngày kể từ ngày
Hội đồng nhân dân thông qua, hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân ký ban hành. Như
vậy, theo quy định của pháp luật sẽ làm cho thời gian có hiệu lực của Nghị quyết
về việc điều chỉnh, bổ sung một số giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với
các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội bị kéo dài do phải chờ văn
bản của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội triển khai thực hiện Nghị quyết của
Hội đồng nhân dân thành phố. Nghị quyết Hội đồng nhân dân có hiệu lực sau 10
ngày kể từ ngày thơng qua và trong điều khoản thi hành có một điều Hội đồng
nhân dân thành phố quy định giao cho Ủy ban nhân dân thành phố có nhiệm vụ
triển khai thực hiện Nghị quyết. Ủy ban nhân dân ban hành Quyết định quy định
về việc triển khai thực hiện Nghị quyết có hiệu lực sau 10 ngày kể từ ngày ký
ban hành. Như vậy, nếu chuẩn bị tốt và chủ động trong công tác triển khai soạn
thảo xây dựng Quyết định của Ủy ban nhân dân thành phố thì Nghị quyết của
Hội đồng nhân dân quy định về vấn đề này có hiệu lực tối thiểu cần phải có 20
ngày mới thực hiện được. Nếu trong trường hợp Nghị quyết của Hội đồng nhân
dân có hiệu lực thi hành nhưng Ủy ban nhân dân chưa ban hành Quyết định để
triển khai thực hiện thì Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tuy có hiệu lực nhưng
chưa thể áp dụng được vào thực tiễn.
Thứ hai: Nghị quyết do Hội đồng nhân dân ban hành thì sẽ phải do Hội
đồng nhân dân soạn thảo nhưng trên thực tế hiện nay, Hội đồng nhân dân
thường giao cho Ủy ban nhân dân soạn thảo dự thảo và trình Hội đồng nhân dân
tại kỳ họp Hội đồng nhân dân. Việc soạn thảo ban hành văn bản như vậy sẽ dẫn
11
đến tình trạng vừa đá bóng vừa thổi cịi làm cho việc soạn thảo ban hành văn
bản về việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối
với các cơ sở y tế của Nhà nước thiếu khách quan mà lồng vào đó là ý chí chủ
quan của những nhà quản lý.
Từ ba phương án nêu ở trên, để giải quyết tình huống này tơi đề nghị Sở
Y tế lựa chọn phương án 03 đó là Hội đồng nhân dân ban hành Nghị quyết và
Ủy ban nhân dân ban hành Quyết định quy định về việc triển khai thực hiện
Nghị quyết về việc điều chỉnh, bổ sung giá một số dịch vụ khám bệnh, chữa
bệnh đối với các cơ sở y tế của Nhà nước thuộc thành phố Hà Nội.
5) Kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn
Stt Nội dung công
việc
1
Xây dựng nội
Chủ thể
Thời gian
Điều kiện cơ
Giám sát,
thực hiện
thực hiện
sở vật chất
kiểm tra
thực hiện
thực hiện
Sở
Y tế 15/7/2014
Nghị thành
dung
phố
Kinh
phí
từ Văn
nguồn chi xây phịng Ủy
quyết về việc Hà Nội
dựng văn bản ban nhân
điều chỉnh, bổ
quy phạm pháp dân thành
sung một số
luật đã được phố
giá
phê duyệt
khám
dịch
vụ
Hà
Nội
bệnh,
chữa bệnh đối
với các cơ sở
y tế của Nhà
nước
thuộc
thành phố Hà
Nội.
2
Góp ý dự thảo Sở Tư pháp Sau 10 ngày Kinh
Nghị quyết về thành
việc
điều Hà Nội
chỉnh, bổ sung
phí
từ Văn
phố kể từ ngày nguồn chi xây phòng Ủy
nhận
được dựng văn bản ban nhân
công
văn quy phạm pháp dân thành
12
một số giá dịch
yêu cầu góp luật đã được phố
vụ khám bệnh,
ý
chữa bệnh đối
Nghị
quyết
với các cơ sở y
Hội
đồng
tế
Nhà
nhân dân do
thuộc
Sở Y tế gửi
của
nước
thảo phê duyệt
dự
Hà
Nội
thành phố Hà
Nội.
3
Thẩm định dự Sở Tư pháp Sau 15 ngày Kinh
thảo
Nghị thành
phí
từ Văn
phố kể từ ngày nguồn chi xây phòng Ủy
quyết về việc Hà Nội
nhận
được dựng văn bản ban nhân
điều chỉnh, bổ
công
văn quy phạm pháp dân thành
sung một số
yêu
cầu luật đã được phố
giá
thẩm
khám
dịch
vụ
bệnh,
định phê duyệt
Nội
dự thảo Nghị
chữa bệnh đối
quyết
Hội
với các cơ sở
đồng
nhân
y tế của Nhà
dân do Sở Y
nước
tế gửi
thuộc
Hà
thành phố Hà
Nội
4
Hoàn chỉnh dự Sở Y tế Hà Hồn
thảo
Văn
trong
thời
phịng Ủy
quyết về việc
gian
giữa
ban nhân
điều chỉnh, bổ
tháng
dân thành
sung một số
10/2014
phố
giá
khám
Nghị Nội
thiện
dịch vụ
Hà
Nội
bệnh,
chữa bệnh đối
với các cơ sở y
13
tế
của
nước
Nhà
thuộc
thành phố Hà
Nội trình Ủy
ban nhân dân
thành phố Hà
Nội kiểm tra
5
Trình dự thảo Ủy
ban Tháng
Thường
Nghị quyết về nhân
dân 04/11/2014
trực
việc
phố
đồng nhân
điều thành
Hội
chỉnh, bổ sung Hà Nội
dân thành
một số
phố,
các
dịch vụ khám
đại
biểu
bệnh,
chữa
Hội đồng
bệnh đối với
nhân dân
các cơ sở y tế
thành phố
giá
của Nhà nước
thuộc
thành
phố Hà Nội tại
kỳ họp thường
kỳ
của
Hội
đồng nhân dân
thành phố
6
Thông qua dự Hội
thảo
đồng Sau 10 ngày
Nghị nhân
quyết về việc thành
Thường
dân kể từ ngày
trực
Hội
phố thông qua
đồng nhân
điều chỉnh, bổ Hà Nội
dân thành
sung một số
phố
giá
khám
dịch
vụ
bệnh,
14
chữa bệnh đối
với các cơ sở y
tế
của
nước
Nhà
thuộc
thành phố Hà
Nội
6
Xây dựng dự Sở Y tế Hà Sau khi Nghị Kinh
thảo
Quyết Nội
phí
từ Văn
quyết
Hội nguồn chi xây phòng Ủy
định ban hành
đồng
nhân dựng văn bản ban nhân
quy định điều
dân có hiệu quy phạm pháp dân thành
chỉnh, bổ sung
lực
một số giá dịch
ngày
vụ khám bệnh,
qua
kể
từ luật đã được phố
thông phê duyệt
Hà
Nội
chữa bệnh đối
với các cơ sở
y tế của Nhà
nước
thuộc
thành phố Hà
Nội
7
Góp ý dự thảo Sở Tư pháp Trog
thời Kinh
phí
từ Văn
Quyết định ban
hạn 10 ngày nguồn chi xây phòng Ủy
hành quy định
kể từ ngày dựng văn bản ban nhân
điều chỉnh, bổ
nhận
sung một số
công
giá
của Sở Y tế phê duyệt
khám
dịch
vụ
bệnh,
được quy phạm pháp dân thành
văn luật đã được phố
Nội
đề nghị Sở
chữa bệnh đối
Tư
pháp
với các cơ sở
tiến
hành
y tế của Nhà
góp
nước
thảo
thuộc
Hà
ý
dự
15
thành phố Hà
Nội
8
Thẩm định dự Sở Tư pháp Trog
thảo
thời Kinh
phí
từ Văn
Quyết
hạn 15 ngày nguồn chi xây phòng Ủy
định ban hành
kể từ ngày dựng văn bản ban nhân
quy định điều
nhận
chỉnh, bổ sung
công
một số giá dịch
của Sở Y tế phê duyệt
vụ khám bệnh,
đề nghị Sở
chữa bệnh đối
Tư
pháp
với các cơ sở
tiến
hành
y tế của Nhà
thẩm
định
nước
dự thảo
thuộc
được quy phạm pháp dân thành
văn luật đã được phố
Hà
Nội
thành phố Hà
Nội
9
Trình dự thảo Sở Y tế
10/12/2014
Văn
Quyết định ban
phịng Ủy
hành quy định
ban nhân
điều chỉnh, bổ
dân thành
sung một số
phố
giá
Nội
khám
dịch
vụ
Hà
bệnh,
chữa bệnh đối
với các cơ sở
y tế của Nhà
nước
thuộc
thành phố Hà
Nội
10
Ký ban hành Chủ
tịch Có hiệu lực
Văn
Quyết định ban Ủy
ban sau 10 ngày
phòng Ủy
16
hành quy định nhân
dân kể từ ngày
ban nhân
điều chỉnh, bổ thành
phố ký ban hành
dân thành
sung một số Hà
Nội
phố
giá
mặt
Nội
khám
dịch
vụ thay
bệnh, Ủy
Hà
ban
chữa bệnh đối nhân
dân
với các cơ sở ký
ban
y tế của Nhà hành Quyết
nước
thuộc định
thành phố
Phần III. Kết luận và kiến nghị
1. Kết luận
Quản lý nhà nước trong lĩnh vực điều chỉnh giá một số dịch vụ khám
bệnh, chữa bệnh đối với các cơ sở y tế của nhà nước thuộc thành phố Hà Nội có
ý nghĩa rất quan trọng đối với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội. Vấn đề điều
chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh là vấn đề nhạy cảm tác động và ảnh hưởng
trực tiếp đến lợi ích của người dân trong quá trình khám bệnh và điều trị bệnh.
Do đó, nếu đưa ra những quyết định không đúng về mặt thẩm quyền làm cho
văn bản không có giá trị pháp lý trong thực tiễn, ảnh hưởng đến quyền và lợi
ích của người bệnh vì đưa ra những quy định mức giá trên trời do thiếu sự điều
tra, khảo sát thực tế dẫn đến các quy định ban hành không phù hợp với thực tiễn
quản lý. Do đó, để các quy định của pháp luật thật sự trở thành công cụ sắc bén
trong quản lý nhà nước tôi đưa ra một số kiến nghị sau:
2. Kiến nghị
a) Đối với cơ quan trung ương
Thứ nhất: đề nghị cơ quan trung ương khi tiến hành soạn thảo dự thảo văn
bản mới cần phải rà soát, đối chiếu với các quy định của những văn bản có liên
quan đã ban hành để so sánh và quy định phù hợp với những quy định đã có tại
các văn bản khác để tránh tình trạng khi ban hành văn bản mới sẽ không bị mâu
17
thuẫn, chồng chéo hay trùng lắp, giúp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khi thực
hiện theo văn bản đó được dễ dàng.
Thứ hai: đề nghị cơ quan trung ương khi ban hành văn bản nên quy định
cụ thể để khi văn bản được ban hành có hiệu lực áp dụng được ngay vào trong
thực tiễn mà không cần phải giao trách nhiệm tới cơ quan cấp dưới ban hành văn
bản để triển khai thực hiện.
b) Đối với Thành phố Hà Nội
Thứ nhất: cần phải bố trí thêm một phịng thuộc Hội đồng nhân dân thành
phố Hà Nội giúp Hội đồng nhân dân xây dựng và soạn thảo Nghị quyết khắc
phục tình trạng như hiện nay là dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân lại
do Ủy ban nhân dân xây dựng như vậy sẽ làm cho văn bản khi ban hành chỉ thể
hiện được ý chí chủ quan của nhà quản lý.
Thứ hai: đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu thủ trưởng các đơn vị
tại các Sở căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và yêu cầu công tác, khẩn
trương xây dựng đề án thành lập Phòng pháp chế trên cơ sở rà sốt chức năng,
nhiệm vụ của từng phịng, ban trong cơ quan để bố trí cơng việc cho phù hợp
bảo đảm sự liên thông, thống nhất nhịp nhàng trong cơ quan, đơn vị, giúp Ủy
ban nhân dân trong quá trình xây dựng dự thảo các Quyết định được nhanh
chóng và đúng với quy định của pháp luật.
18
Tài liệu liên quan đến việc xác định thẩm quyền ban hành văn bản
1. Luật khám bệnh, chữa bệnh năm 2008;
2. Luật giá năm 2012;
3. Nghị định 177/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ quy định chi
tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật giá;
4. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2003;
5. Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008;
6. Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy
ban nhân dân năm 2004.
19