Bài giảng sinh học 8 thực hành tìm hiểu chức năng liên quan tới cấu tạo của tủy sống (6)

Bài 44.


MỤC TIÊU
- Tiến hành thành công các thí nghiệm

- Từ các kết qua quan sát được qua thí nghiệm:
+ Nêu được chức năng của tủy sống, đồng thời phỏng
đoán được các thành phần cấu tạo của tủy sống.
+ Đối chiếu với cấu tạo của tủy sống qua các hình vẽ để
khẳng định mối qua hệ giữa cấu tạo và chức năng (đã tìm
hiểu qua thí nghiệm)


NỘI DUNG
I. Tìm hiểu chức năng của tủy sống
HUỶ NÃO ẾCH

- Chọc kim vào
hố khớp ( chú ý
dùng kim miết
từ trên đỉnh
đđầu xuống đđến
chỗ lõm xuống
là vị trí chọc
vào)

3

1

Tay
trái

Tay
2 phải

- Cắm chúc đầu ếch xuống, xoay mũi kim hướng về phía đầu để luồn
kim vào phá não.


Bước 1:
1. Mỗi nhóm tiến hành thí nghiệm 1, 2, 3 trên ếch đã
hủy não, ghi lại các kết quả vào cột kết quả ở
bảng 44.

2. Dựa vào kết quả quan sát, kiến thức học ở bài 6
Phản xạ hãy dự đoán chức năng của tủy sống?


Tiến hành thí nghiệm:

Bước 1:Ếch đã hủy não để nguyên tủy sống

Thí nghiệm 312
HCL
HCL0,3%
3%
1%

Bảng 44/ SGK
Bước
thí
nghiệm

Điều
kiện
thí
nghiệm

Số thí
nghiệm
(Theo
SGK)

tiến
hành
theo
nhóm

kích thích

2

3

-Kích thích chi đó
mạnh hơn bằng HCl
1%.

I.
- Ếch đã
hủy não để
nguyên
tủy.

và vò trí

-Kích thích nhẹ 1 chi
(chẳng hạn chi sau
bên phải) bằng HCl
0,3%.

1
HS

Cường độ

Kết quả
quan sát
- Chi bò
kích thích
sẽ co.
- Co cả 2
chi

- Bốn chi
-Kích thích chi đó rất co, co tùoàn
thân.
mạnh bằng HCl 3%.

=> Chức năng của tủy sống: (dự đoán)

- Tủy sống có các căn cứ thần kinh điều khiển
hoạt động của các chi.
- Các căn cứ có liên hệ nhau theo đường liên hệ
dọc.


Bước 2:
Mỗi nhóm quan sát thí nghiệm 4.5
Hãy cho biết thí nghiệm nhằm mục đích gì?


Cắt ngang tuỷ

Vò trí veát caét
Daây thaàn kinh
da giöõa löng


Bước 2: Cắt ngang tủy sống ở đôi dây thần kinh 1 và
2 (nhưng chưa hủy tủy sống)
Thí nghiệm 5
HCL 3%

x

Thí nghiệm 4

HCL 3%


Bước 3: Đã hủy tủy sống ở trên vết cắt giữa đôi dây
thần kinh 1 và 2.
Thí nghiệm 6
HCL 3%

Thí nghiệm 7
HCL 3%


Bước

Điều

thí

kiện

nghiệm

Thí
nghiệm
- Cắt

II.

Thí
nghiệm

Cường độ

Kết quả

và vò trí

quan sát

kích thích
4

-Kích thích rất

Ngang

mạnh chi sau

tủy (ở đôi
dây thần
kinh da
giữa lưng
1 và 2)

bằng HCl 3%.
5

-Kích thích rất
mạnh chi trước
bằng HCl 3%.

Chi sau
co

Chi trước
co, chi
sau
không co


Mục đích TN 4, 5:

 Khẳng đònh có sự liên hệ giữa các

căn cứ thần kinh ở các phần khác nhau của
tuỷ sống.


Bước 3:
Mỗi nhóm quan sát thí nghiệm 6,7, ghi lại các kết quả
vào cột kết quả ở bảng 44.
Qua thí nghiệm khẳng định được điều gì?


Bước
thí
nghiệm

Điều
kiện

Thí
nghiệm

Hủy

III.

tủy ở
trên vết
cắt
ngang.

Cường độ
Thí
nghiệm

và vò trí

Kết quả

kích thích

quan sát

6

- Kích thích rất
mạnh chi trước
bằng HCl 3%.

7

Chi trước
không co

-Kích thích rất
mạnh chi sau
bằng HCl 3%.

Chi sau
co


Mục đích TN 6, 7:

 Khẳng đònh trong tủy sống có
nhiều căn cứ thần kinh điều khiển sự vận
động của các chi.


2. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống và kết quả
thí nghiệm rút ra chức năng của tủy sống


* Cấu tạo và chức năng của tủy sống:
1. Cấu tạo ngoài
a. Vị trí: Tủy sống được bọc trong lớp màng tuỷ, trong
cột sống từ đốt sống cổ I đến đốt thắt lưng II.
Màng tuỷ có 3 lớp: màng cứng, màng nhện và
màng nuôi.

b. Hình dạng:
+ Hình trụ, dài 50 cm
+ Có 2 chổ phình to: là phình cổ và phình thắt lưng .


2. Cu to trong:
* Chaỏt xaựm : ễ gia cú hỡnh cỏnh bm.
xaựm.

* Chaỏt traộng: ễ ngoaứi, bao quanh chaỏt


3/ Chức năng:
* Chất xám : Là căn cứ của các phản xạ vận động
( PXKĐK).
căn

* Chất trắng: Là các đường dẫn truyền dọc nối các
cứ trong tủy sống với nhau và với não bộ.