Bài giảng sinh học 8 thực hành tìm hiểu chức năng liên quan tới cấu tạo của tủy sống (3)

Trường THCS Mễ Sở
Gi viên: Man Thị Hà

CẢM ƠN Q THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC
SINH THAM DỰ
TIẾT HỌC.


Tiết 46:

THỰC HÀNH: TÌM HIỂU CHỨC
NĂNG (LIÊN QUAN ĐẾN CẤU TẠO)
CỦA TỦY SỐNG


I.Tìm hiểu chức năng của tủy sống:

* Kó thuật hủy não để có ếch tủy:
- Cầm ếch trong tay trái:
+ Ngón cái, ngón giữa cầm dọc 2 bên thân
ếch đến ngang “ nách”.
+ Ngón trỏ đặt trên sống lưng ếch
+ 2 ngón còn lại giữ chặt 2 chân sau của ếch.
- Tay phải cầm kim nhọn, đặt mũi kim sát trên da
giữa sọ não. Đẩy nhẹ mũi kim sát xương sọ (chính
giữa – một hố khớp đầu cổ), dựng đứng kim và xoáy
nhẹ (ban đầu ếch có phản ứng che mặt)
- Chúc đầu ếch xuống đất, xoay mũi kim hướng về
đầu để luồn kim vào phá não

Treo ếch lên giá
( như hình bên)
Và tiến hành thí
Nghiệm 1,2,3


Bảng 44.Thí nghiệm tìm hiểu chức năng của tủy sống
Bước
TN

1

Điều kiện
TN
Ếch đã
hủy não
để nguyên
tủy

TN Cường độ và vò trí kích thích

1

Kích thích nhẹ 1 chi sau
bên phải bằng HCl 0.3%

2

Kích thích mạnh chi sau

phải đó bằng HCl 1%

3

Kích thích rất mạnh chi
sau phải đó bằng HCl 3%

4

Kích thích rất mạnh
chi sau bằng HCl 3%
Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

Kết quả
quan sát

t ngang
? 2Từ Cắ
kết
quả
đó,
dựa
vào
hiểu
tủy
5
biết về phản xạ, em có thể nêu
6 Kích thích rất mạnh chi
Hủy tủy

trướ
c bằng HCl
3%về chức
lên
những
dự
đốn
gì
trên
3
Vết cắt
7 Kích thích rất mạnh chi
năng của
tủy
sống
ngang
sau bằng HCl 3%


Tiến hành thí nghiệm:

Bước 1:Ếch đã hủy não để nguyên tủy sống

Thí nghiệm 312
HCL
HCL0,3%
3%
1%

Bảng 44.Thí nghiệm tìm hiểu chức năng của tủy sống
Bước
TN

1

Điều kiện
TN

Ếch đã
hủy não
để nguyên
tủy

TN Cường độ và vò trí kích thích

Kết quả
quan sát

1

Kích thích nhẹ 1 chi sau
bên phải bằng HCl 0.3%

Co chi sau
bên phải

2

Kích thích mạnh chi sau

phải đó bằng HCl 1%
Kích thích rất mạnh chi
sau phải đó bằng HCl 3%

Co cả 2
chi sau

3

Co cả 4
chi

4 phải có nhiều căn cứ thần kinh
- Trong tủy sống chắc
Kích thích rất mạnh
điều khiển sự vận động
của các chi
chi
sau
bằng HCl 3%
Cắt ngang
2 căn cứ đó phải
5 có liên hệ với nhau theo đường liên
- Các
tủy
Kích thích rất mạnh chi
hệ dọc ( khi kích thích
các3%
chi dưới thì cả chi
trướmạnh

c bằng HCl
trên cũng co) 6 Kích thích rất mạnh chi

Hủy tủy
trước bằng HCl 3%
trên
Các
dự
đốn đó
3
7 sẽ được khẳng định qua các
Vết cắt
Kích thích rất mạnh chi
thí nghiệm
tiếp
( 3%
Các em theo dỏi)
ngang
sau theo
bằng HCl


Tiến hành thí nghiệm:

Bước 2: Cắt ngang tủy sống ở đôi dây thần kinh 1 và
2 (nhưng chưa hủy tủy sống)
Thí nghiệm 5
HCL 3%

x

Thí nghiệm 4
HCL 3%


Tiến hành thí nghiệm:

Bước 3: Đã hủy tủy sống ở trên vết cắt giữa đôi dây
thần kinh 1 và 2.
Thí nghiệm 6
HCL 3%

Thí nghiệm 7
HCL 3%


Bảng 44.Thí nghiệm tìm hiểu chức năng của tủy sống
Bước
TN

Điều kiện
TN

TN

Cường độ và vò trí
kích thích

1

Kích thích nhẹ 1 chi sau
bên phải bằng HCl 0.3%

Ếch đã
2 Kích thích mạnh chi sau
hủy não
Cho
1 biết:
phải đó bằng HCl 1%
để nguyên
? Thí nghiệm
nhằm mục đích gì?
tủy 4,5
3 Kích thích rất mạnh chi

Kết quả
quan sát
Co chi sau
bên phải
Co cả 2 chi
sau
Co cả 4 chi

? Thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng đinh được điều gì
sau phải đó bằng HCl 3%

4
2

Cắt ngang

tủy

3

Hủy tủy
trên
Vết cắt
ngang

5

Kích thích rất mạnh
chi sau bằng HCl 3%
Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

6

Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

7

Kích thích rất mạnh chi
sau bằng HCl 3%


Bảng 44.Thí nghiệm tìm hiểu chức năng của tủy sống
Bước
TN

1

Điều kiện
TN
Ếch đã
hủy não
để nguyên
tủy

2

Cắt ngang
tủy

3

Hủy tủy
trên
Vết cắt
ngang

TN

Cường độ và vò trí
kích thích

Kết quả
quan sát

1

Kích thích nhẹ 1 chi sau
bên phải bằng HCl 0.3%

Co chi sau
bên phải

2

Kích thích mạnh chi sau
phải đó bằng HCl 1%

Co cả 2 chi
sau

3

Kích thích rất mạnh chi
sau phải đó bằng HCl 3%

Co cả 4 chi

4

Kích thích rất mạnh
chi sau bằng HCl 3%
Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

5

Chỉ 2 chi
sau co
Chỉ 2 chi
trước co

6

Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

2 chi trước
khơng co nữa

7

Kích thích rất mạnh chi
sau bằng HCl 3%

2 chi sau co


Cho biết:
? Thí nghiệm 4,5 nhằm mục đích gì?
? Thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng đinh được điều gì
-

-

Thí nghiệm 4, 5: Có sự liên hệ giữa các căn cứ thần
kinh ở các phần khác nhau của tủy sống nhờ các
đường dẫn truyền
Thí nghiệm 6, 7: Trong tủy sống có nhiều căn cứ
thần kinh điều khiển sự vận động của các chi( vì khi
hủy tủy phần trên vết cắt,kích thích mạnh chi trước
thì chi trước không co, nhưng kích thích chi sau thì
chi sau vẫn co vì còn giữ nguyên phần tủy dưới vết
cắt)


II. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống:
? Hãy đối chiếu các kết quả TN trên, kết hợp quan sát hình
H 44.1, 2 SGK trang 141 hãy hoàn thành bảng bên:
Tủy
sống

Đặc điểm
Vò trí

Cấu
tạo
ngoài

Hình
dạng
Màu
sắc
Màng
tủy

Cấu
tạo
trong

Chất
xám
Chất
trắng


II. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống:
Tủy sống

Đặc điểm
Nằm trong ống xương sống (đốt sống
cổ 1 đến hết đốt thắt lưng II)
Hình dạng Hình trụ dài 50cm
Có hai phình: cổ, thắt lưng
Vò trí

Cấu tạo
ngoài

Cấu tạo
trong

Màu sắc

Màu trắng bóng

Màng tủy 3 lớp: màng cứng, màng nhện, màng
nuôi Bảo vệ và nuôi dưỡng tủy sống
Chất xám Nằm trong, hình cánh bướm
Chất trắng Nằm ngoài, bao quanh chất xám


II. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống:
1. Cấu tạo của tủy sống: gồm chất xám bên trong và chất
trắng bên ngoài
2. Chức năng của tủy sống:
-Là trung khu của các phản xạ không điều kiện
-Là đường dẫn truyền dọc nối các trung khu trong tủy
sống với nhau và não bộ


* HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC:
•ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC NÀY:
- Học bài
- Hoàn thành báo cáo thu hoạch
*ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC TIẾP THEO:
- Chuẩn bò bài 45: “ Dây thần kinh tủy”
+ Nghiên cứu hình vẽ  cấu tạo dây thần kinh tủy
+ Xem lại bài 6: Phản xạ( hình 6.2)