bài giảng ôn tập văn bản biểu cảm

Bài 16 -Tiết 63

ÔN TẬP VĂN BẢN BIỂU CẢM


Văn biểu cảm là văn được viết ra nhằm biểu đạt tình
cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới
xung quanh
và
khêu VĂN
gợi lòng
đồng cảm
nơi CẢM
người đọc (còn
ÔN
TẬP
BẢN
BIỂU
gọi là văn trữ tình).


Đọc lại đoạn văn về hoa hải đường(Bài 5), về An Giang (Bài
6), bài Hoa học trò(Bài 6), bài Cây sấu Hà Nội (Bài 7), các
đoạn văn biểu cảm (Bài 9), bài Cảm nghĩ về một bài ca dao
(Bài 12) và các văn bản trữ tình khác , hãy cho biết văn miêu
tả và văn biểu cảm khác nhau như thế nào ?


VĂN MIÊU TẢ
Tái hiện đối tượng

(người, vật, cảnh vật)
làm cho người đọc
có thể hình dung và
cảm nhận được nó.

VĂN BIỂU CẢM
Miêu tả đối tượng
nhằm mượn những
đặc điểm, phẩm chất
của nó để bộc lộ suy
nghĩ, tình cảm, cảm
xúc.


Kẹo mầm
Mỗi sáng mẹ tôi gỡ tóc bằng cái lợc tha gỗ vàng vàng, thế
nào rồi cũng có ít tóc rối. Mẹ vo vo giắt nó lên dòn tay chỗ
mái hiên nhà. Rồi chị tôi cũng làm thế, bắt chớc mẹ cũng gỡ
tóc, vo vo giắt mái tóc rối lên chỗ ấy.
Thỉnh thoảng trên đờng làng có bà cụ rao to: Ai tóc rối đổi
kẹo không?. Một bên thúng là mảnh chai vỡ đồng nát, lông
vịt, tóc rối,còn bên kia chỉ có cái niêu đất, đúng hơn là một
cái ang, cái liễn đựng một thứ kẹo mà bất cứ một đứa trẻ
nào cũng phải mê.
Bà cụ lấy kẹo lên bằng chiếc đũa cả, quấn vào đầu que, thật
khéo, kẹo cứ lồng khồng, trông rất nhiều, nhng cho vào
miệng nó xẹp lại chỉ còn tí tẹo. Bà cụ đa kẹo cho chúng tôi,
đổi lại nắm tóc rối của bà, của mẹ hay của chị.

Tóc rối bán bà cụ không mua, mua kẹo bà cụ không
bán, chỉ đổi thôi. Thế là mỗi lần bà cụ qua ngõ,
tôi lại kiễng chân, với tay lên chỗ mái hiênMẹ bảo đó là
kẹo mầm làm bằng mầm cây mạ, mầm thóc, hoàn toàn
không có đờng mật gỡ cả. Nhng sao nó ngọt thế, hơn cả kẹo
bột, kẹo bi.
Mẹ tôi đã
mất, chị tôi đi lấy chồng xa
Cứ mỗi lần có ai đi qua rao lên: Ai đổi kẹo, tôi lại t
ởng nh thấy mẹ tôi ngồi đầu hè gỡ tóc bằng cái lợc màu
vàng vàng, đầu mẹ nghiêng nghiêng, sóng tóc đổ dài một
bên vai, và rồi mẹ vuốt cài lợc, vo vo nắm tóc, giắt nó lên
mái hiên nhà
Que kẹo mầm tuổi thơMẹ ơiCòn có bao giờ con đ
ợc thấy
mẹ ngồi gỡ tóc nh thế na.
( Theo Bang Sơn)


VĂN BIỂU CẢM
Yếu tố tự sự chỉ để
làm nền nhằm nói
lên cảm xúc qua sự
việc.

VĂN TỰ SỰ
Kể lại một câu
chuyện (sự việc)
có đầu, có đuôi, có
nguyên nhân, diễn

biến, kết quả .


Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm đóng vai
trò gì ? Chúng thực hiện nhiệm vụ biểu cảm
như thế nào ?


Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm đóng vai trò
làm giá đỡ cho tình cảm, cảm xúc được bộc lộ.
Thiếu tự sự, miêu tả thì tình cảm mơ hồ, không cụ
thể bởi vì tình cảm, cảm xúc của con người chỉ nảy
sinh từ sự việc, cảnh vật cụ thể.


Tự sự và miêu tả dùng để gợi ra đối tượng biểu cảm
và gửi gắm cảm xúc.
Tự sự và miêu tả ở đây nhằm khêu gợi cảm xúc , do
cảm xúc chi phối chứ không nhằm mục đích kể
chuyện , miêu tả đầy đủ sự việc , phong cảnh .


iểm khác nhau Gia
vAn biểu cảm với vAn tự sự và vAn miêu tả
Phơng
diện

Văn tự sự

Văn miêu tả

Văn biểu cảm

Kể một câu
Tái hiện sự vật, sự
Mục đích
chuyện (sự
việc cụ thể hình Bộc lộ tình cảm, cảm
biểu đạt việc) có đầu, có dung ra sự vật, sự
xúc, đánh giá
cuối ý nghĩa
việc đó

Vai trò
của yếu tố Tự sự là yếu tố
tự sự miêu
chính
tả

Miêu tả là yếu tố
chính

Tự sự, miêu tả là
những yếu tố phụ
làm nền để bộc lộ
cảm xúc


Cho một đề bài biểu cảm , chẳng hạn : Cảm
nghĩ về mùa xuân , em sẽ thực hiện bài làm

qua những bước nào ? Hãy thực hiện bước
tìm hiểu đề và tìm ý .


Lập dàn ý
ề: Cảm nghĩ mùa xuân
-Bớc 1: + ịnh hớng (tỡm hiểu đề, tỡm ý)
+ Xác định bài vn cần biểu hiện nhng tỡnh cảm gỡ đối với ngời hay
cảnh gỡ?
-Bớc 2: Lập dàn ý
-Bớc 3: Viết bài
-Bớc 4: ọc lại và sửa cha
*Dàn ý
Mở bài: Giới thiệu mùa xuân và lí do yêu thích.
Nêu khái quát giá trị của mùa xuân
Thân bài:
-Mùa xuân đem lại cho mỗi ngời 1 tuổi đời (với thiếu niên mùa xuân đánh
dấu sự trởng thành)
-Mùa xuân là mùa đâm chồi nẩy lộc của thực vật, là mùa sinh sôi của
muôn loài.
-Mùa xuân là mùa khởi đầu cho 1 nam, mở đầu cho một kế hoạch, dự định
Kết bài: Tỡnh yêu của em đối với mùa xuân


Híng dÉn vÒ nhµ
1- Hoµn thµnh c¸c bµi tËp
2- chuÈn bÞ bµi: Mïa xu©n cña t«i