Bài 12 xác định gia tốc rơi tự do

Bài 12: XÁC ĐỊNH GIA TỐC RƠI TỰ DO
I.
MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Củng cố, khắc sâu kiến thức về chuyển động của vật dưới tác dụng của trọng
trường
- Nắm được tính năng của đồng hồ đo thời gian hiện số
- Biết cách phân tích số liệu, vẽ đồ thị, lập được báo cáo hoàn chỉnh
2. Về kĩ năng
- Biết thao tác chính xác với bộ thí nghiệm
- Vận dụng công thức để tính toán được gia tốc g và sai số của phép đo g
- Rèn luyện kĩ năng làm việc theo nhóm
II.
CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh 1 trong 2 bộ thí nghiệm
- Phương án 1: Bộ rung đo thời gian, quả nặng, dây treo, kẹp, thước đo dẹt có GHĐ
30cm ĐCNN 1mm
- Phương án 2: Đồng hồ đo thời gian hiện số, dụng cụ đo gia tốc rơi tự do, nam
châm điện, cổng quang điện
2. Học sinh
- Đọc kĩ bài thực hành, nhất là cơ sở lí thuyết
- Ôn lại kiến thức về sai số
- Chuẩn bị giấy viết báo cáo
III. THIẾT KẾ PHƯƠNG ÁN DẠY HỌC
Hoạt động 1: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Đặt câu hỏi, gọi học sinh lên trả lời
Suy nghĩ trả lời câu hỏi
- Sự rơi tự do là gì? Công thức tính

- Sự rơi tự do là sự rơi chỉ do tác
gia tốc rơi tự do
dụng của trọng lực. Công thức
-

Mục đích của giờ thực hành này
là gì?

tính gia tốc rơi tự do g 
-

2s
t2

Xác định gia tốc rơi tự do

Đặt vấn đề: để thực hiện mục đích trên
Phương án chung: đo thời gian rơi giữa
thì ta cần phải đo cái gì? Phương án
hai điểm khác nhau trong không gian và
chung để làm thí nghiệm này là gì?
khoảng cách giữa hai điểm đó
Hoạt động 2: Giới thiệu dụng cụ đo
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Giới thiệu bộ thí nghiệm 1:
Học sinh quan sát GV giới thiệu các
Đối với đồng hồ đo thời gian hiện số,
thiết bị thí nghiệm
cần bật điện và chỉ cho học sinh từng chi

tiết trên mặt đồng hồ: mặt hiện số, nút


reset, ổ A nối với nam châm và đưa tín
hiệu khởi động đến bộ đếm thời gian, ổ
B nối với cổng quang điện, núm chọn
thang thời gian, chuyển mạch chọn
MODE làm việc.
- Giải thích cho học sinh nguyên tắc làm
việc của máy đếm thời gian: dòng điện
cung cấp cho nam châm điện được lấy từ
ổ A, khi bấm nút, nam châm bị ngắt điện
làm vật rơi, đồng thời phát ra tín hiệu
khởi động bọ đếm thời gian. Khi vật rơi
đến cổng quang điện sẽ có một tín hiệu
phát ra từ cổng quang điện theo dây dẫn
chuyển đến ổ B làm ngứng đếm
- Giới thiệu giá đỡ, cách điều chỉnh
thẳng đứng nhờ quả dọi sao cho vật
được thả rơi đúng lỗ tròn của cổng
quang điện.
- Cách xác định vị trí ban đầu của trụ và
cách xác định khoảng cách s.
-Lưu ý cho học sinh càn nhấn nút reset
cho đồng hồ về vị trí 0000 và sau động
tác nhấn ngắt điện cần nhả ra ngay
Giới thiệu bộ thí nghiệm 2
Học sinh quan sát GV giới thiệu các
Lưu ý cho học sinh là khoảng thời gian
thiết bị thí nghiệm và lưu ý những điều

giữa hai lần nhỏ giọt liên tiếp đều bằng
cần thiết
nhau và bằng 0,02s
Hoạt động 3: Tìm, phân tích các phương án thí nghiệm
Yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa và Đọc SGK và nêu các bước tiến hành thí
nêu các bước tiến hành thí nghiệm
nghiệm
đặt câu hỏi: trong mỗi bài thí nghiệm
Đối với thí nghiệm 1 thì cần đo khoảng
cần có các số liệu gì
cách giữa các chấm và ghi thời gian
tương ứng
Đối với thí nghiệm 2 cần đo thời gian rơi
ứng với các khoảng cách khác nhau
Giáo viên đặt vấn đề: trong hai thí
Suy nghĩ trả lời câu hỏi: Thí nghiệm 1
nghiệm thì theo các em thí nghiệm nào
xuất hiện ma sát giữa tay và băng giấy,
sẽ có độ chính xác cao hơn
ma sát giữa kim và băng giấy, vết mực
to, khó đo chính xác được khoảng cách
Giáo viên khẳng định lại là thí nghiệm 1
kém chính xác hơn, yêu cầu cả lớp làm
thí nghiệm 2
Hoạt động 4: Cho học sinh tiến hành thí nghiệm


GV cần tiến hành đo trước để biết được Học sinh làm việc theo nhóm, tiến hành
giá trị đo nằm trong khoảng nào để đánh các thao tác và ghi số liệu
giá kết quả đo của học sinh, nếu học sinh

có kết quả quá sai lệch thì yêu cầu học
sinh thao tác lại thí nghiệm
Trong quá trình thí nghiệm, giáo viên đi
đến từng nhóm để kiểm tra
Sau khi hết giờ làm thí nghiệm, yêu cầu
học sinh thu dọn dụng cụ và nộp lại số
liệu
Hoạt động 5: Tổng kết, dặn dò
Yêu cầu học sinh viết báo cáo thí
Nhận nhiệm vụ
nghiệm theo các số liệu thu được, dặn
ngày nộp báo cáo
yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi SGK
trang 56
Đọc phần tổng kết chương và chuẩn bị
kiểm tra 1 tiết
IV. RÚT KINH NGHIỆM