Kỹ năng viết bài báo khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

KỸ NĂNG
VIẾT BÀI BÁO KHOA HỌC
PGS.TS. VÕ TRUNG HÙNG
BAN KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
, Tel. (84)511-847373/841292

1


NỘI DUNG
• Báo cáo
– Một số thông tin chung
– Cách viết bài báo khoa học
– Hệ thống quản lý tạp chí của ĐHĐN

• Phương pháp
– Nắm các vấn đề cơ bản
– Thực hành

• Trao đổi
2


LÝ DO CÔNG BỐ BÁO CÁO KHOA HỌC ?
• Vai trò quan trọng của bài báo khoa học
– Tổng kết một công trình nghiên cứu
– Chia sẻ thông tin khoa học

– Góp phần làm khoa học phát triển

• Nghĩa vụ bắt buộc

• Tiêu chuẩn đánh giá người làm khoa học
3


LÀM THẾ NÀO ĐỂ CÓ BÀI BÁO KHOA HỌC ?
• Phải trải qua một quá trình nghiên cứu
– Chọn đề tài
– Tổ chức nghiên cứu
– Tổng kết, đánh giá

• Chọn tạp chí, hội thảo khoa học
• Viết bài  chờ phản biện  hiệu chỉnh
Để có được một bài báo trên một tạp chí uy tín là một
quá trình gian khổ và hạnh phúc
4


PHÂN LOẠI TẠP CHÍ KHOA HỌC

5


VIẾT BÀI BÁO KHOA HỌC

6

CÁCH ĐẶT TIÊU ĐỀ BÀI BÁO
• Tiêu đề bài báo rất quan trọng
• Nên
– Hấp dẫn, lôi cuốn, thể hiện nội dung
– Tựa đề bài báo nên có yếu tố mới
– Cần phải để ý đến những từ khóa
• Không nên
– Không bao giờ sử dụng viết tắt
– Không nên đặt tựa đề quá mơ hồ
– Không nên đặt tựa đề quá dài
– Không nên đặt tựa đề như là một phát biểu
7


BỐ CỤC MỘT BÀI BÁO
• Các nội dung chủ yếu
– Dẫn nhập (introduction)
– Phương pháp (methods)
– Kết quả (results)
– Bàn luận (discussion)

 Cấu trúc này được gọi tắt là cấu trúc IMRAD
 Đây là một cấu trúc phổ biến
• Tùy theo từng bài báo sẽ có thêm các phần khác
nếu cần
8


TÓM LƯỢC

• Các nội dung chủ yếu
– Câu hỏi và mục đích của nghiên cứu.
• Câu 1: mô tả vấn đề mà tác giả quan tâm là gì và tình trạng
hiện tại ra sao.
• Câu 2: mô tả mục đích nghiên cứu một cách gọn, rõ ràng.

– Phương pháp nghiên cứu (2-5 câu)
– Kết quả  trả lời cho mục đích đặt ra
– Kết luận: 1 hoặc 2 câu văn kết luận và ý nghĩa của kết
quả nghiên cứu

• Chú ý giới hạn về số lượng từ
9


DẪN NHẬP
• Mục đích: trả lời câu hỏi “Tại sao làm nghiên cứu
này?”
• Nội dung
– Định nghĩa vấn đề
– Những gì đã được làm để giải quyết vấn đề
– Tóm lược những kết quả đã được công bố
– Mục đích của nghiên cứu này là gì
– Giới thiệu các nội dung ở phía sau

10


PHƯƠNG PHÁP
• Mục đích: trả lời câu hỏi “Làm nghiên cứu này

như thế nào?”
• Nội dung
– Bối cảnh nghiên cứu
– Đề xuất các mô hình, giải pháp
– Đối tượng nghiên cứu
– Phạm vi nghiên cứu
– Qui trình triển khai
– Định nghĩa các tiêu chí để đánh giá
11


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• Mục đích: trả lời câu hỏi “Đã đóng góp, đã tìm ra
được cái gì mới?”
• Nội dung
– Viết một cách ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề nêu ra
trong phần dẫn nhập.
– Nên có số liệu, biểu đồ cụ thể
– Phải trả lời cho các mục đích nghiên cứu đặt ra trong
phần dẫn nhập
– Kết quả phải trung thực
12


BÀN LUẬN
• Mục đích: trả lời câu hỏi trả lời cho được câu hỏi “Những
phát hiện đó có ý nghĩa gì”
• Nội dung
–
–

–
–
–
–

Tóm lược giả thuyết, mục tiêu và phát hiện chính
So sánh với các nghiên cứu trước
Giải thích kết quả bằng cách đề ra mô hình mới
Khái quát hóa và ý nghĩa của kết quả
Những ưu điểm và khuyết điểm của công trình nghiên cứu
Một kết luận sao cho người đọc có thể lĩnh hội được một cách dễ
dàng
13


CÁC NỘI DUNG KHÁC
• Cảm ơn: cảm ơn những tổ chức, cá nhân đã hỗ
trợ quá trình nghiên cứu
• Tài liệu tham khảo: liệt kê đầy đủ các tài liệu
tham khảo
– Tránh liệt kê quá nhiều nhưng không thực sự có tham
khảo và sử dụng
– Viết đúng qui định

• Phụ lục (nếu có)
14


MỘT SỐ KHUYẾN CÁO
• Nên có định hướng rõ ràng và tổ chức nghiên cứu

bài bản để có các kết quả tốt  bài báo tốt
• Nên xác định các tạp chí, hội thảo để chuẩn bị
viết bài cho phù hợp
• Nên nghiên cứu theo nhóm
• Nên nhờ đồng nghiệp đọc, góp ý để hoàn thiện
bài báo trước khi gửi công bố
• Cần kiên trì và liên tục hoàn thiện các bài báo
15


TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

16


GIỚI THIỆU CHUNG
• Danh sách các Hội đồng chức danh GS
Ngành/Liên ngành công nhận Tạp chí KH&CN
STT Tên
Hội đồng
STT Tên Hội đồng
Đại
học
Đà Nẵng
1

Cơ học

9

Tâm lý học – Giáo dục học

2

Cơ khí – Động lực

10

Thủy lợi

3

Điện – Điện tử - Tự động hóa

11

Triết học – Xã hội học – Chính trị học

4

Giao thông vận tải

12

Vật lý

5

Hóa học – Công nghệ thực phẩm

13

Xây dựng – Kiến trúc

6

Luyện kim

14

Công nghệ thông tin

7

Ngôn ngữ học

15

Kinh tế học

8

Sinh học

16

Toán

THỐNG KÊ SỐ LƯỢNG BÀI BÁO
Tháng

Thống kê số lượng bài báo
Cán bộ ĐHĐN

Ngoài ĐHĐN

Tổng nhận được

Được in

2

1

01/2012

2

02/2012

16

2

18

17

03/2012

20

8

28

22

04/2012

14

7

21

17

05/2012

22

4

26

23

06/2012

45

7

52

45

07/2012

27

9

36

28

08/2012

81

17

98

84

09/2012

25

11

36

29

10/2012

163

47

210

49

11/2012

325

77

402


THỐNG KÊ SỐ LƯỢNG BÀI BÁO

SO SÁNH SỐ BÀI BÁO TRONG 5 NĂM
Thống kê số lượng bài báo
Năm

ĐHĐN

Ngoài
ĐHĐN

Tổng

Được in

2008

161

19

180

157

2009

170

14

184

168

2010

352

19

371

330

2011

322

93

415

357

2012

325

77

402

315


MỘT SỐ CẢI TIẾN TRONG QL TẠP CHÍ
• Xây dựng hệ thống quản lý một cửa trực tuyến
– Tác giả: gửi và xem thông tin về tình trạng bài báo
– Phản biện: nhận và phản biện trực tuyến
– Quản lý: nhận bài, kiểm tra hình thức bài báo, trả lời tác giả,
mời phản biện, tổng hợp lên số báo, thống kê,… tự động qua
hệ thống phần mềm
 Tiện lợi cho tác giả, phản biện, quản lý
 Thu hút được nhiều tác giả ở ngoài ĐHĐN, cán bộ đi học xa
 Minh bạch trong công tác quản lý

 Tăng chất lượng và uy tín Tạp chí


TRÌNH BÀY BÁO BÁO CÁO

22


YÊU CẦU CHUNG
• Nội dung
– Thông tin đầy đủ
– Độ xác thực
– Hàm lượng khoa học cao

• Hình thức
– Bố cục chặt chẽ
– Văn phong súc tích, cô đọng
– Đáp ứng yêu cầu

• Trích dẫn đầy đủ, rõ ràng
23


CÔNG VIỆ
VIỆC CẦ
CẦN LÀM TRƯỚ
TRƯỚC
C KHI BÁO CÁO?
• Xác định đối tượng
– Người nghe là ai?
– Chuyên môn của người nghe?

– Sở thích và mối quan tâm của họ?

• Xác định thông tin chủ yếu
• Chuẩn bị nội dung của báo cáo
• Chuẩn bị slides
• Tập cách trình bày
24


CÁC LOẠ
LOẠI HÌNH TRÌNH BÀY BÁO CÁO

• Thuyết trình

• Hội thảo
• Hội nghị
– Trong nước
– Quốc tế

• Bảo vệ đề tài nghiên cứu khoa học

25