Giáo án vật lý 12 học kì 1 tiết 15

Tuần: 8
Tiết: 15

 Giáo án Vật Lý 12 – Ban cơ bản

Trường THPT Phú Hữu

SÓNG DỪNG
I. MỤC TIÊU
- Mô tả được hiện tương sóng dừng trên một sợi dây và nêu được điều kiện để có sóng dừng.
- Giải thích được hiện tượng sóng dừng.
- Viết được công thức xác định vị trí các nút và các bụng trên một sợi dây trong trường hợp có hai đầu cố
định và dây có một đầu cố định, một đầu tự do.
- Nêu được điều kiện để có sóng dừng trong hai trường hợp trên.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Các TN hình 9.1; 9.2 SGK. Vẽ phóng to các hình 9.3, 9.4 v 9.5
2. Học sinh: Đọc kĩ bài 9 SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC
Hoạt động 1 (5 phút): Nêu hiện tượng giao thoa, điều kiện để có giao thoa và các vị trí để có cực đại, cực tiểu.
Hoạt động 2 (10 phút): Tìm hiểu sự phản xạ của sóng.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
Làm thí nghiệm hình 9.1.
I. Sự phản xạ của sóng
Yêu cầu học sinh thực hiện C1.
1. Phản xạ của sóng trên vật cản cố định
Quan sát, nhận xét.
Khi phản xạ trên vật cản cố định, sóng phản
Làm thí nghiệm hình 9.2.
Thực hiện C1.

xạ luôn ngược pha với sóng tới ở điểm phản
Yêu cầu học sinh thực hiện C2.
xạ.
Quan sát, nhận xét.
2. Phản xạ của sóng trên vật cản tự do
Thực hiện C2.
Khi phản xạ trên vật cản tự do, sóng phản xạ
luôn cùng pha với sóng tới ở điểm phản xạ.
Hoạt động 3 (25 phút): Tìm hiểu sóng dừng.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung cơ bản
II. Sóng dừng
Giới thiệu hình vẽ 9.3. Mô tả thí
1. Sóng dừng
nghiệm.
a) Thí nghiệm
Quan sát hình vẽ, nghe thầy
Cho đầu P của dây dao động liên tục, thì
cô mô tả thí nghiệm.
sóng tới và sóng phản xạ liên tục gặp nhau,
chúng giao thoa với nhau và tạo ra trên dây
Cho học sinh dự đoán kết quả khi
Dự đoán kết quả khi sóng những điểm luôn luôn đứng yên (nút) và
sóng tới và sóng phản xạ gặp nhau. tới và sóng phản xạ gặp những điểm luôn luôn dao động với biên
nhau.
độ cực đại. Đó là sóng dừng.
b) Định nghĩa
Giới thiệu sóng dừng.
Sóng dừng là sóng truyền trên sợi dây

Ghi nhận khái niệm.
trong trường hợp xuất hiện các nút và các
bụng.
Giới thiệu hình vẽ 9.4.
2. Sóng dừng trên một dây có 2 đầu cố
Quan sát hình vẽ.
định (một đầu cố định và đầu kia gắn với
cần rung)
Xác định vị trí các nút.
+ Hai đầu cố định là hai nút sóng.
Xác định khoảng cách giữa + Vị trí các nút: Các nút sóng nằm cách các
hai nút liên tiếp.
đầu cố định những khoảng bằng một số
Yêu cầu học sinh nêu vị trí các nút
nguyên nửa bước sóng. Hai nút liên tiếp
và các bụng, khoảng cách giữa hai
Xác định vị trí các bụng.
nằm cách nhau một khoảng bằng λ/2 .
nút liên tiếp và hai bụng liên tiếp.
Xác định khoảng cách giữa + Vị trí các bụng: Xen giữa 2 nút là một
hai bụng liên tiếp.
bụng, nằm cách đều hai nút đó. Các bụng
Yêu cầu học sinh nêu điều kiện để
nằm cách hai đầu cố định những khoảng
có sóng dừng trên một sợi dây có
Nêu điều kiện để có sóng bằng một số nguyên lẽ một phần tư bước
hai đầu cố định.
dừng trên một sợi dây có hai sóng. Hai bụng liên tiếp nằm cách nhau
Giới thiệu hình vẽ 9.5.
đầu cố định.

một khoảng bằng λ/2 .
Xác định khoảng cách giữa
Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi
một nút và một bụng liền dây có hai đầu cố định là chiều dài của sợi


 Giáo án Vật Lý 12 – Ban cơ bản

Trường THPT Phú Hữu

kề.

dây phải bằng một số nguyên lần nửa bước
sóng
Nêu điều kiện để có sóng
l = k.λ/2
dừng trên một sợi dây có 3. Sóng dừng trên một sợi dây có một đầu
một đầu cố định và một đầu cố định, một đầu tự do
tự do.
Điều kiện để có sóng dừng trên một sợi
dây có một đầu cố định, một đầu tự do là
chiều dài của sợi dây phải bằng một số
nguyên lẻ một phần tư bước sóng:
l = (2k + 1)λ/4
Hoạt động 4 (5 phút): Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Cho học sinh tóm tắt những kiến thức đã học trong
Tóm tắt lại những kiến thức đã học trong bài.
bài.

Ghi các bài tập về nhà.
Y/c h/ về nhà giải các bài tập trang 49 sgk và 9.8, 9.9
sbt.
IV. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------BGH DUYỆT

TỔ DUYỆT

GIÁO VIÊN SOẠN

DANH HOÀNG KHẢI