Nghị luận xã hội về lí tưởng trong cuộc sống con người
Trong cu ộc s ống, m ỗi con ng ười t ừ khi sinh ra đã là m ột hành trình t ư t ưởng. Cha m ẹ kh ắc kho ải m ột lí t ưởng là
con sinh ra đ ược kho ẻ m ạnh, l ớn khôn con là đ ứa tr ẻ ngoan ngoãn, gi ỏi gian, mai kia con tr ở thành môt ng ười thành
đ ạt. R ồi khi con đ ủ l ớn, đ ủ ý th ức đ ể s ống cho nh ững lí t ưởng riêng c ủa mình. Con s ẽ tr ở thành m ột h ọc sinh xúât
s ắc , l ớn h ơn n ửa con s ẽ là m ột danh nhân l ớn hay là m ột bác s ĩ tài ba, con có cu ộc s ống riêng cùng m ột gia đình
h ạnh phúc. Cu ộc s ống đ ược nuôi d ưỡng b ằng nh ững lí t ưởng. Nói cách khác: Lí t ưởng là ng ọn đèn ch ỉ đ ường. Không
có Lí t ưởng thì không có ph ương h ướng kiên đ ịnh, mà không có ph ương h ướng thì không có cu ộc s ống".( Lép Tôn
-xtôi)
M ỗi chúng ta khi vô tình ch ạm đ ến hai ch ữ "lí t ưởng" thì c ảm th ấy nh ư g ặp m ột cái gì xa
v ời, không th ực t ại chút nào. Ta c ứ ngh ĩ r ằng lí t ưởng là cái gì đó v ĩ đ ại nh ư lí t ưởng cách m ạng
c ủa Các Mác- Ăngghen, lí t ưởng vô sàn c ủa Lênin. Nh ưng chúng ta l ại không bi ết r ằng lí t ưởng
lá th ực t ại, r ất đ ời th ường và g ần g ũi g ắn bó bên cu ốc s ống m ỗi chúng ta. Hoàn toàn có th ể hi ểu "
lí t ưởng là m ột ng ọn đèn", nói d ễ hi ểu lí t ưởng là ni ềm tin, lòng ao ước mong mõi c ủa m ỗi ng ười
đ ặt ra trong cu ộc s ống. Lí t ưởng chính là cái m ục tiêu ph ấn đ ấu. Lí t ưởng tr ở thành m ột ph ần c ủa
cu ộc s ống, và ví th ế cu ộc sông s ẽ vô v ị bi ết bao n ếu thi ếu đi "lí t ưởng".
Theo cách nói c ủa Lép Tôn-xtôi thí lí t ưởng là ng ọn đèn chí đ ường, và vì là ng ọn đèn ch ỉ
đ ường nên khi thi ếu v ắng nó con ng ười ta s ẽ d ễ l ầm l ạc, đôi khi ch ậm tr ễ trên lô trình c ủa
cu ộc
s ống: "Lí t ường là ng ọn đèn ch ị đ ường. Không có lí t ưởng thì không có ph ương h ướng kiên
đ ịnh,
mà không có ph ương h ướng thí không có cu ộc s ống".
Hành trình đi đ ến lí t ưởng, ph ấn đ ấu theo lí t ưởng, c ũng nh ư m ột v ận đ ộng viên đi ền kinh
đang ra s ức chinh ph ục ch ặng d ường đua c ủa mình.anh chàng v ận đ ộng viên ch ỉ bi ết r ằng phía
tr ước, nh ững b ước cu ối cùng c ủa chăng đ ường đua là dãi băng gôn v ề đích. anh c ố h ết s ức và lao
v ề tr ước v ới m ột tinh th ần s ức m ạnh thiêng liêng, nh ư m ỗi chúng ta đ ều h ướng v ề lí t ưởng c ủa
mình. Cu ộc s ống c ũng là m ột ch ặng đua và n ếu ch ặng đua ấy không có đích đ ến, không có
h ướng đi thì chúng ta s ẽ đi đâu v ề đâu.
Nh ưng Lép Tôn-xtôi b ảo r ằng: " lí t ưởng là ph ương h ướng kiên đ ịnh", đó không có ngh ĩa
r ằng lí t ưởng là m ột kh ối v ật kh ổng l ồ, n ặng ch ịt không bao gi ờ có th ể chuy ển d ịch. N ếu hi ểu
ng ược ki ểu ấy ch ả nh ẻ lí t ưởng c ủa cu ộc s ống hi ện đ ại l ại là m ột ông già phong ki ến c ổ h ữu,
cùng nh ững đ ạo lu ật kh ắc khe c ủa ch ế đ ộ x ưa.Đó hoàn toàn không ph ải là lí t ưởng. Đã là lí
t ưởng thiêng liêng c ủa m ột cu ộc s ống t ươi đ ẹp thì đòi h ỏi ở cái khí ch ất cao đ ẹp.
Trong cu ộc s ống có vô vàng lí t ưởng nh ưng nh ư th ế nào m ới là m ột lí t ưởng chính đáng.Lí
t ượng c ủa m ột ng ười kinh doanh là làm giàu, nh ưng không ph ải là đ ược làm giàu m ọi cách. anh
ta ph ải tuân theo khuôn kh ổ c ủa pháp lu ật và trách nhi ệm c ủa l ương tâm.Lí t ưởng c ủa m ột c ậu
h ọc sinh là đ ỗ cao trong kì thi đ ại h ọc. Th ế r ồi ngày anh đ ến phòng thi đ ể th ực hi ện cái lí t ượng
đó c ủa mình thì l ương tâm, xã h ội không bao gi ờ cho phép anh có quy ền làm ng ơ khi th ấy m ột
ng ưòi ch ết đu ối. m ột hành đông đi trái l ại pháp lu ật, trái v ới đ ạo lí thì không còn là lí t ưởng.
M ỗi b ước đi c ủa chúng ta bây gi ờ đ ều b ước theo nh ững b ậc thang c ủa lí t ưởng, và luôn
luôn có lí t ưởng sáng soi ch ỉ đ ường. Lúc ấy chung ta nh ư nh ững đ ứa tr ẻ vô tri đ ược bàn tay
ng ười m ẹ nâng niu dìu d ắt t ừng b ước đi. Và khi ấy n ếu không có m ẹ, không có lí t ưởng con là
đ ứa tr ẻ b ơ v ơ, l ạc loài, r ồi s ẽ đi đâu v ề đâu.Anh mu ốn chinh ph ục n ốc nhà th ế gi ới, mu ốn đ ứng
trên đ ỉnh Everrét dù ch ỉ l à m ột giây, dùi ph ải trãi qua ngàn gi ờ hãi hùng, có lúc t ưởng r ằng hi
sinh c ả tính m ạng, nh ưng v ẫn h ết mình th ực hi ện cái lí t ượng c ủa b ản thân. N ếu m ột con ch ị t ồn
t ại nh ư m ột b ản năng, ho ạt đ ộng nh ư m ột cái máy, kh ởi đông thì ch ạy, h ết nhiên li ệu thì t ắt. Ta
t ự h ỏi th ế có ph ải là cu ốc s ống? Đ ể ch ứng minh r ằng ta đang s ống, đang t ồn t ại tr ước tiên ta ph ải
có lí t ưởng, và khi đã có lí t ưởng ta s ẽ có d ũng khí làm nh ững gí ta quy ết.
Ngày 5.6.1911, chàng thanh niên mang tên Nguy ễn T ất Thành cùng bàn tay tr ắng xu ống
tàu buôn ra n ước ngoài mang trên mình hàng trang duy nh ất là lí t ưởng tìm đ ưỡng c ứu n ước. Gi ả
d ụ, n ếu không có đ ủ s ức m ạnh c ủa lí t ưởng thì Bác đã không bao gi ớ có can đ ảm ra đi. Chính vì
th ế ta hãy s ống, và th ực s ự sông khi đã có lí t ưởng riêng c ủa bàn thân. Xuân Di ệu thì mài mê v ới
lí t ưởng:
" Thà m ột phút huy hoàng r ồi ch ợt t ắt
Còn h ơn ng ồi bu ồn le lói su ốt trăm năm."
Cám ơn nhà th ơ đã đem đ ến m ột quan ni ệm m ới v ề lí t ưởng c ủa cu ộc s ống. Ch ắc
h ẳn,chúng ta ai c ũng bi ết Xuân Di ệu là m ột nhà th ơ khát khao giao c ảm v ới đ ời, yêu đ ời m ột
cách tha thi ết nh ất. Chính vì th ế nhà th ơ đem h ết trái tim c ủa mình c ống hi ến cho cu ộc s ống này,
cho lí t ưởng s ống tràn đ ầy yêu th ương. Xuân Di ệu mong mu ốn đ ược s ống chân thành v ới lí
t ưởng c ủa riêng ông, đ ược hi ến dâng c ả cu ộc đ ời đ ể đ ổi l ấy " 1 phút huy hoàng" , đó là giây phút
cháy b ổng c ủa m ột tâm h ồn s ống trong lí t ưởng. Đông th ời nhà th ơ, nhà th ơ c ũng mu ốn g ửi g ắm
lí t ưởng s ống ấy cho m ọi ng ười trong cu ốc đ ời. S ống ph ải s ống sao cho đáng s ống, ph ải đem h ết
d ũng c ảm đ ể s ống cho cái lí t ưởng c ủa mình, đ ể t ừ đó tìm ra ph ương h ướng đi theo ti ếng g ọi c ủa
"lí t ưởng" nh ư L.Tôn-xtôi đã kh ẳng đ ịnh " không có lí t ưởng thì không có ph ương h ướng, mà
không có ph ương h ướng thì không có cu ộc s ống"
Nh ưng th ử h ỏi có m ấy ai có đ ủ d ũng c ảm đ ể s ống h ết mình, s ống m ột cách tr ọn đ ấy cho lí
t ưởng. Ch ắc h ẳn, chúng ta - nh ững ng ười con c ủa dân t ộc Vi ệt Nam s ẽ không bao gi ờ quên và
c ũng không bao gi ờ đ ược quên ng ười thi ếu n ữ đã ch ết cho "mùa hoa lê-ki-ma n ở, ở quê ta vùng
Đ ất Đ ỏ", và ch ết cho đ ời sau. N ữ anh hùng Võ Thi Sáu đã dâng c ả cu ộc đ ời mình cho dân t ộc,
cho t ổ qu ốc yêu th ương và c ũng cho riêng lí t ưởng s ống c ủa ch ị, khi m ới tr ọn đ ầy cái tu ổi 16.
Tôi không so sánh b ạn, c ũng nh ư không dám so sánh mình v ới lí t ưởng cháy b ỗng yêu th ương
c ủa tâm h ồn thi s ĩ Xuân Di ệu, v ới lí t ưởng cách m ạng cao c ả c ủa n ữ anh hùng, li ệt s ỉ Võ Th ị Sáu.
Qua đó, tôi ch ỉ có th ể kh ẳng đ ịnh r ằng m ỗi chúng ta đ ều có th ể g ắng h ết s ức vì lí t ưởng s ống c ủa
bán thân mình đ ể th ật s ự có m ột ph ương h ướng s ống, ph ương h ướng đ ể t ồn t ại. C ũng nh ư t ừ đ ầu
v ẫn nói, lí t ưởng khônh h ề xa v ời,lí t ưởng l2 đo ạn đ ường, là l ối đi g ắn bó v ới chúng ta trong su ốt
cu ộc đ ời.
M ột l ần n ữa xin chân thành c ảm ơn L.Tôn-xtôi đã đem đ ến cho chúng ta cái nhìn t ổng quát
v ế lí t ưởng:"Lí t ưởng là ng ọn đèn ch ỉ đ ường. Không có lí t ưởng là không có ph ương h ướng kiên
đ ịnh, m à không có ph ương h ướng kiên đ ịnh thì không có cu ộc s ống". Con đ ường hôm qua, hôm
kia c ủa tôi, c ủa b ạn, c ủa t ất c ả chúng ta đ ều đã lùi vào quá khg ứ m ột cách m ờ nh ạt và ti ếp t ục
nh ạt nhoà. Nh ưng con đ ường c ủa hôm nay và c ủa ngày mai còn tu ỳ tôi, b ạn, chúng ta đi nh ư th ế
nào, ch ọn l ựa "ng ọn đèn lí t ưởng " nào, đi theo ph ương h ướng nào, đ ể ti ếp t ục phát tri ển và đi
lên cùng v ới s ự thăng hoa c ủa "ánh sáng lí t ưởng".