con cái chúng ta giỏi thật

1

CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

MU C
Å LUC
Å
Lúâ
i c
a tấ
c góa ..........................................................................................3
Bûá
c thû àêìu tiï n .......................................................................................4
Kiï n
ë tr
c sû... àậxêy nï n Chêu M.......................................................6
Mổ
i ưng bưëàï u
ì àậtûâ
ng xï p
ë thûánhêë
t...................................................14
Hậ
y qụ n têët cẫnhûä
ng gò cấ
c em àậhổ
c!.............................................20

Cốlâ
m múá
i cốùn.....................................................................................32
Bâ
i hổ
c ln l(1)...................................................................................41
Sûåhưëi tiï ëc ................................................................................................49
Ngûúâ
i cha c
a tấ
m cư gấ
i .......................................................................55
Con chûa thï íhiï u
í ...................................................................................63
Cấ
i xûúng.................................................................................................69
Lï ỵsinh nhêå
t ............................................................................................74
Tưi àậlâ
m quen mưå
t thêìn àưìng............................................................80
Nhiï u
ì giổ
t nûúá
c lâ
m nï n biï ín cẫ...........................................................85
Ch
ng tưi bûúá
c sang nùm múá
i bònh an.................................................91

Con bếcêíu thẫ
.........................................................................................94



AZIZ NESIN

2

Möå
t cêu noá
i tuå
c ......................................................................................101




CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

3

LÚIÂCUA
à TAC
Á GĨA
" Tưi viïët truån nây khưng phẫi chó dânh cho trễ em,
mâ àùåc biïåt cho cấc bêåc cha mể vâ thêìy cư giấo ca

chng."
A.N




4

AZIZ NESIN

BÛC
Á THÛ ÀÊU
Ì TIÏ N
Ankara 12-11-1963
Bẩ
n Acmet thên mï ën.
Nhû ch
ng mònh àậhûá
a l
c chia tay,tưi bùỉ
t àêìu thûúâ
ng xu n
viï ët thû cho bẩ
n àêy.Chẫhiï íu sao bẩ
n lẩ
i cốvễkhưng tin tưi. Tưi
nhû cô
n àang nghe bẩ
n nố
i:" Nâ

y Zeynep, àï ën Ankara cốthï m nhiï ìu
bẩ
n múá
i, bẩ
n sệqụ n ngay chđnh mònh cho mâxem!".
Bẩ
n thêëy àêëy, tưi àêu cốqụ n bẩ
n c
. Tưi àậgiûäà
ng lúâ
i hûá
a
àêëy chûá
,phẫ
i khưng bẩ
n?Thï ëlâàậhún mưå
t tìn rưìi,kï ítûâhưm ch
ng
tưi tûâbiï å
t Istanbun,cẫnhâdổ
n àï ën chưí úãmúá
i úãAnkara.Vò cốquấ
nhiï ìu viï å
c phẫ
i phgi
p ba mể
,tưi khưng thï íviï ët thû cho bẩ
n ngay
àûúå
c,thưng cẫ

m nhế
.Tưi c
ng àậxin hổ
c tiï ëp tẩ
i trûúâ
ng úãàêy
rưìi.Hưm qua,ba tưi cho biï ët àõa chó nhâmúá
i c
a ch
ng tưi úãàêy,thï ëlâ
tưi vưå
i vâ
ng viï ët thû ngay cho bẩ
n.
Ai lẩ
i mën tûâgiậtrûúâ
ng lúá
p càang giûä
a nùm hổ
c mưå
t cấ
ch
vưå
i vâ
ng nhû thï ë.Riï ng tưi àậquen vúá
i bẩ
n bêmâch
ng mònh àậ
tûâ
ng hổ

c vúá
i nhau bưën nùm trúâ
i cô
n gò.Nhûng,biï ët lâ
m sao àûúå
c,vò
cưng viï å
c lâ
m c
a ba tưi bêy giúâúãAnkara cú mâ
...Trûúá
c àêy,cốlêìn tưi
kï ícho bẩ
n,mêëy ngûúâ
i bẩ
n c
a ba tưi àậtòm cho ưng àûúå
c mưå
t viï å
c
lâ
m tưët úãAnkara.Ba tưi c
ng nhûä
ng ngûúâ
i bẩ
n cêëy lâ
m chung mưå
t
hậ
ng. Hún nûä

a ch
ng tưi cô
n àûúå
c úãc
ng vúá
i hổtrong mưå
t khi nhâ
nûä
a kia.Nhû thï ë,nhûä
ng ngûúâ
i bẩ
n tưët c
a ba tưi khưng nhûä
ng tòm



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

5

àûúå
c viï å
c lâ
m cho ba mâcô
n kiï ëm cẫnhâcho ch

ng tưi úãnûä
a.
Mêëy ngûúâ
i bẩ
n c
a ba tưi úãàêy c
ng cốkhấnhiï ìu con.Têët cẫlúá
n bế
ch
ng tưi cốgêìn ch
c àûá
a vúá
i nhau trong khu nhânâ
y.Cốnùm àûá
a
hổ
c c
ng trûúâ
ng vúá
i tưi, thêå
m chđtưi cô
n cốcẫmưå
t àûá
a bẩ
n hổ
c c
ng
lúá
p nûä
a. Tưi àậkõp lâ

m quen vúá
i mêëy àûá
a bẩ
n hổ
c c
ng lúá
p.Àưëi vúá
i
tưi chu å
n nâ
y thêå
t dï ỵ dâ
ng,thï ëmâMentin ,em trai tưi thò lẩ
i
khố
.Nốvêỵn chûa lâ
m sao quen àûúå
c vúá
i trûúâ
ng múá
i,bẩ
n múá
i.
Nhû ch
ng ta àậhể
n nhau thãnâ
o,hậ
y viï ët têët cẫnhûä
ng gò
xẫ

y ra úãnhâ
,úãtrûúâ
ng,úãxung quanh ch
ng ta,phẫ
i khưng bẩ
n?Àï ën úã
nhâmúá
i,vâ
o hổ
c trûúâ
ng múá
i,cốthï m bẩ
n bê
...l
c nâ
y cốlệlânhûä
ng
viï å
c duy nhêët tưi cốthï í kï í cho bẩ
n thưi.Tưi chûa thêëy cốgò quan
trưng vâthvõ hún.
Gò ài nûä
a thò tưi c
ng àậbùỉ
t àêìu thêëy nhúábẩ
n bêcúã
Istanbun.Khưng biï ët àï ën bao giúâch
ng ta lẩ
i àûúå
c gùå

p nhau nhó?
Tưi tin rùçng cẫbẩ
n c
ng giûälúâ
i hûá
a vâbẩ
n sệtrẫlúâ
i tưi ngay.Châ
o
bẩ
n,cho tưi gúã
i lúâ
i châ
o têët cẫnhûä
ng ngûúâ
i bẩ
n c
,ch
c bẩ
n àûúå
c
nhiï ìu àiï ím tưët.
Bẩ
n gấ
i c
ng lúá
p
Zeynep

AZIZ NESIN

6

KIÏ N
Ë TRUC
Á SÛ... À ẬXÊY NÏ N CHÊU M
Istanbun 15-11-1963
Zeynep q
i mï ën.
Tưi rêët mûâ
ng khi nhêå
n àûúå
c thû bẩ
n.À
ng lâtưi àậnghơ rùçng
àï ën trûúâ
ng múá
i úãAnkara chùỉ
c gò bẩ
n cô
n nhúáàï ën ch
ng tưi. Vui biï ët
mêëy khi tưi àậsai lêìm. Tưi àậàổ
c thû c
a bẩ
n úãlúá
p cho têët cẫc

ng
nghe. Mổ
i ngûúâ
i àï ìu vui mûâ
ng vâai c
ng mën gûã
i lúâ
i thùm
bẩ
n,ch
c bẩ
n nhiï ìu thùỉ
ng lúå
i.
Bêy giúâtưi xin giûälúâ
i hûá
a vâkï ícho bẩ
n têët cẫnhûä
ng gò quan
trổ
ng xẫ
y ra úãàêy. Khỗ
ang vâ
i ngâ
y sau khi bẩ
n ài khỗ
i, trong lúá
p
mònh xẫ
y ra mưå

t chu å
n khưng dï ỵgò qụ n àûúå
c.Tưi sệkï ícho bẩ
n
nghe.
Mưå
t hưm, vâ
o bíi sấ
ng,cư giấ
o dẩ
y ch
ng tưi,vêỵn cư gđao cmâ
bẩ
n biï ët êëy, àï ën bấ
o cho cẫlúá
p sệcốthanh tra àï ën trûúâ
ng lâ
m viï å
c.
Cư giấ
o cốvễrêët lo lùỉ
ng bưìn chưìn. Viï å
c àốlâ
m cho ch
ng tưi àêm súå
hậ
i; ch
ng tưi lo lùỉ
ng hún cẫcư nûä
a.

Ngâ
y hưm sau tin chi tiï ët vï ìưng thanh tra àûúå
c loan bấ
o trong
hổ
c sinh cẫtrûúâ
ng. Chẫlâưng àậàï ën cấ
c trûúâ
ng xung quanh ch
ng
tưi rưìi. Thï ëlâtûâhònh dấ
nh àï ën tđnh nï ët,àï ën nhûä
ng cêu hỗ
i ưng ra àï í
kiï ím tra hổ
c sinh, àï ìu àûúå
c ch
ng tưi hỗ
i kbẩ
n bêúãcấ
c trûúâ
ng ưng
thanh tra àï ën,ưng êëy thûúâ
ng nốvúá
i cấ
c giấ
o viï n: "Bẩ
n hậ
y ra mưå
t àï ì

tố
an cho hổ
c sinh c
a bẩ
n lâ
m vâ
o têå
p. "Sau àốcấ
c hổ
c sinh phẫ
i viï ët
mưỵi àûá
a mưå
t bâ
i thú. Ưng thûúâ
ng àổ
c lûúá
t qua mưå
t vâ
i qu ín têå
p r ưìi



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

7

bùỉ
t àêìu ra cêu hỗ
i cho hổ
c sinh. Nhûä
ng àûá
a bẩ
n úãcấ
c trûúâ
ng nhêën
mẩ
nh mưå
t chi tiï ët khấquan trưng lâcấ
c cêu hỗ
i thûúâ
ng giưëng y nhû
nhau úãcấ
c lúá
p,cho têët cẫcấ
c hổ
c sinh àûúå
c kiï ím tra. Chó cốbưën cêu
hỗ
i nhû thï ënâ
y: "Chêu Màûúå
c tòm ra nùm nâ
o?" "Em u ai
nhêët?""Ai àậchinh ph
c thâ

nh Istanbun?" vâ
"Ai àậxêy thâ
nh
Sulêymanie?"
Hưm say theo lï å
nh c
a cư giấ
o, ch
ng tưi cốthï m mưå
t cën têå
p
múá
i. Ngay giúâàêìu, cư viï ët lï n bẫ
ng mưå
t àï ìtố
a rêët khố
,kê
m theo lúâ
i
giẫ
i vâbẫ
o têët cẫlúá
p ch
ng tưi:
- Cấ
c em hậ
y chế
p tô
an bưåvâ
o cën têå

p múá
i àï ìtố
an vâlúâ
i giẫ
i
nâ
y khưng àûúå
c thiï ëu mưå
t chûä
.
Ch
ng tưi cô
n phẫ
i chế
p thï m cẫmưå
t bâ
i thú nûä
a. Sët giúâhổ
c,
cư gđao xem lẩ
i cưng viï å
c c
a ch
ng tưi,cư kiï ím tra àï ën cẫtûâ
ng dêëu
chêëm dêëu phêíy xem àậàûúå
c àùå
t à
ng chưỵchûa. Nï ëu qu ín têå
p nâ

o
cốlưỵi, dnhỗ
, cư àï ìu tûåtay chûä
a lẩ
i.
- Cấ
c em, khi nâ
o ưng thanh tra túá
i lúá
p ta,cư sệàổ
c cho cấ
c em
viï ët àï ìtố
an vâbâ
i thú nâ
y àêëy nhế
.Cư dõu dâ
ng nố
i vúá
i ch
ng tưi
nhû vêå
y.
L
c ch
ng tưi chế
p xong thú vâtố
an,cư lẩ
i nố
i:

- Cô
n bêy giúâcấ
c em sệhổ
c cho thå
c cấ
c cêu trẫlúâ
i, khi ưng
thanh tra hỗ
i àï ën em nâ
o, em àốphẫ
i trẫlúâ
i thêå
t nhanh, nhû mưå
t cấ
i
mấ
y...
Cư giấ
o viï ët lï n bẫ
ng cấ
c cêu trẫlúâ
i vâch
ng tưi bùỉ
t àêìu hổ
c
thå
c lô
ng nhû chấ
o. Lúá
p hổ

c biï ën thâ
nh mưå
t dâ
n àưìng ca. Cư hỗ
i:
- Chêu Màûúå
c tòm ra nùm nâ
o?
- Nùm 1492 ẩ
!- ch
ng tư i àưìng thanh gâ
o lï n.
- Em u ai nhêët?




AZIZ NESIN

8

Cêu nâ
y cư giấ
o cho trẫlúâ
i tûådo, mưå
i àûá
a trẫlúâ
i mưå
t cấ
ch nï n

lúá
p hổ
c trúãthâ
nh êìm ó nhû chúå
. Mưå
t sưëàûá
a trẫlúâ
i "Atat
c"- tï n mưå
t
anh h
ng dên tưå
c ThưíNhơ Ky â- sưëcô
n lẩ
i thò "Mểem"hóå
c "Cha em."
- Ai àậchinh ph
c thâ
nh Istanbun? Cư hỗ
i tiï ëp.
- Vua Mechmet vư àõch ẩ
!- lêå
p tûá
c ch
ng tưi tưi trẫlúâ
i
- Ai àậxêy dûå
ng thâ
nh Sulêymanie? - cư gđao chûa nố
i hï ët cêu

hỗ
i, ch
ng tưi àậgâ
o tûúá
ng lï n:
Kiï ën tr
c sû Sinan ẩ
...
Cûánhû vêå
y hai ngâ
y liï ìn ch
ng tưi hổ
c cấ
c cêu hỗ
i vâtrẫlúâ
i.
Cư giấ
o cô
n nhùỉ
c nhúãch
ng tưi:
- Cấ
c em hậ
y cêín thêå
n àêëy, àûâ
ng cốqụ n nhế
! Hậ
y hổ
c ài hổ
c

lẩ
i úãnhâ
... cẫl
c chúi, cẫl
c ùn l
c nâ
o c
ng hổ
c cho thêå
t thå
c lô
ng
vâ
o nhế
!
Vâthï ëlâtưi l
c nâ
o c
ng hổ
c, cûálêím nha lêím nhêím cẫngâ
y àï í
khỗ
i qụ n cấ
c cêu trẫlúâ
i. Tưi àổ
c trún tru, cêu nổsau cêu kia theo
thûátûåcư cho: 1492, ba em, vua Mechmet vư àõch, kiï ën tr
c sû Sinsn,
1492, ba em...
Tưi chùm hổ

c àï ën nưỵi cẫngâ
y lêím bêím àổ
c cấ
c cêu trẫlúâ
i. Cố
mưå
t bíi sấ
ng, mểtưi súâtay lï n trấ
n vâhỗ
i:
- Con cốbõ sưët khưng thï ë?
- Dẩ
, khưng ẩ
!
Sao mâsët àï m qua,l
c ngcon la hế
t " 1492, ba em, vua
Mechmet, kiï ën tr
c sû Sinan... "lâ
m mểsúåquấ
, cûátûúã
ng con nố
ng
sưët vấnố
i mï sẫ
ng...
Cëi c
ng thò ưng thanh tra c
ng àậàï ën trûúâ
ng tưi, mâưng êëy

lẩ
i àï ën lúá
p tưi àêìu tiï n, tûâsấ
ng súá
m múá
i chï ët chûá
. Tđnh tưi thò bẩ
n
biï ët rưìi, tưi àêu cốsúålï n bẫ
ng àổ
c bâ
i,nhêët lâlẩ
i chín bõ krưìi. êëy
thï ëmâchẫ
ng hiï íu vò sao,hưm àốtưi cûárun lï n nhû bõ ma q ấ
m



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

9

êëy.Cốlệtưi bõ ẫ
nh hûúã
ng búã

i sûälo lùỉ
ng êëy,mêëy bònh tơnh thấ
i quấcẫ
cư gđao tưi thò phẫ
i.Trúâ
i,cư êëy múá
i run lâ
m sao chûá
,cư cûálố
ng nga
lố
ng ngố
ng chùèng biï ët phẫ
i lâ
m gò...
Ưng thanh tra bùçng giổ
ng hấ
ch dõch ra lï å
nh:
- Cư hậ
y àổ
c cho cấ
c em viï ët mưå
t bâ
i thú.
Cư giấ
o c
ng lúá
n tiï ëng bẫ
o ch

ng tưi:
- Cấ
c em nghe rộcẫchûá
? Ngâ
i thanh tra mën ch
ng ta chế
p
mưå
t bâ
i thú vâ
o têå
p.
Vâcư àổ
c cho ch
ng tưi bâ
i thú mâch
ng tưi àậchế
p tûâmêëy
hưm trûúá
c. Ch
ng tưi giẫvúâchùm chó,cùỉ
m c
i viï ët. Cư giấ
o àổ
c xong
bâ
i thú, ưng thanh tra liï ìn u cêìu cho xem mưå
t vâ
i qu ín têå
p. Ưng

rêët hâ
i lô
ng khi thêëy cấ
c qu ín vúãkhưng hï ìcốmưå
t lưỵi nhỗ
. Ưng lẩ
i
nố
i vúá
i cư gđao sau khi àậxem kcâ
ng tûâ
ng qu ín:
- Cấ
m ún cư... cấ
c em viï ët rêët tưët.
Nhûng ưng vêỵn cô
n tiï ëp t
c kiï ím tra mưå
t sưëqu ín têå
p khấ
c.
Ưng hỗ
i Chengis ngưìi ngay bï n trấ
i tưi:
- Nâ
o, em àûa têå
p cho tưi xem!
Chengis vưå
i vâ
ng múãtêå

p vâàûa ngay cho ưng thanh tra. Ưng
nâ
y ngẩ
c nhiï n kï u lï n:
- Cấ
i gò thï ënâ
y hẫ
?
- Thûa ngâ
i thanh tra,thú àêëy ẩ
!
- Àêy lâloẩ
i thú gò hẫ
?! Ưng êëy quấ
t.
Tưi liï ëc mùỉ
t sang bï n: Chï ët rưìi! Chengis trong khi l
ng t
ng àậ
múãnhêìm trang sấ
ch mânốchế
p bâ
i tố
an.
- Thï ëbâ
i thú cư giấ
o àổ
c cho em chế
p àêu rưìi?

AZIZ NESIN

10

Ưng thanh tra nghiï m khùỉ
c tòm hiï íu vêën àï ì. Tai hổ
c cốt hï íxẫ
y
ra lêå
p tûá
c ,nï ëu nhû... Chó ch
t xđu nûä
a lâChengis àậmúãtrang vúãcố
chế
p bâ
i thú ra. May thay cư giấ
o àậrố
n rế
n àï ën sau ưng thanh tra
tûâl
c nâ
o, vâra hiï å
u túá
i têëp cho Chengis, vânốàậhiï íu ra. Nốlùỉ
p
bùỉ
p:

- Thûa...em chûa viï ët, em chûa viï ët àûúå
c ẩ
...
Cư giấ
o àûúng d
ng tay ra hiï å
u cho nốthò bêët ngúâưng thanh
tra quay lẩ
i vâra lï å
nh:
- Cư hậ
y àổ
c cho cấ
c em mưå
t àï ìtố
an!...
Bõ bùỉ
t quẫtang, cư gđao xêëu hưí àỗbûâ
ng mùå
t. Ch
ng tưi cûá
tûúã
ng ưng thanh tra sệàô
i hỗ
i hổ
c sinh giẫ
i tố
an trûúá
c khi chế
p bâ

i
thú. Ai ngúâ
... do vư tònh ,ưng êëy àậthay àưíi thûátûåcưng võï c vâthï ëlâ
Chengis sa bêỵy, trúãthâ
nh nẩ
n nhên khưën khưíc
a ưng thanh tra.
Vò ưng ta àậcốcën têå
p c
a Chengis trï n tay, nï n cư gđao bùỉ
t bå
c
phẫ
i àổ
c cho ch
ng tưi mưå
t àï ìtố
an khấ
c dï ỵhún nhiï ìu. Bẩ
n àậtûâ
ng
biï ët sûá
c hổ
c c
a tưi àêëy, tố
an àưëi vúá
i tưi cốgò khốàêu,thêå
m chđnố
cô
n lâàiï ím mẩ

nh c
a tưi nûä
a kòa.êëy thï ëmâ
, chẫhiï íu sao têët cẫ
ch
ng tưi àï ìu hoang mang àï ën nưỵi tưi c
ng khưng hiï íu lâàï ìtố
an àô
i
hỗ
i phẫ
i lâ
m gò nûä
a. Ưng thanh tra lùỉ
c àêìu lia lõa khi xem têå
p giẫ
i
tố
an c
a ch
ng tưi.
Thêå
t khưën khưí cho cư giấ
o tưi, l
c àố trưng cư thêå
t tưå
i!
Tưi tûåbẫ
o thê, "Nï ëu ưng thanh tra gổ
i tưi thò tưi phẫ

i biï ët tưi sệtrẫ
lúâ
i nhû mấ
y àï íàúächo cư giấ
o tưi! "Cën bùng ghi êm trong àêìu tưi
quay khưng ngûâ
ng:"1492, ba tưi, vua Mechmet vư àõch,kiï ën tr
c sû
Sinan, 1492.."
Nhû àổ
c àûúå
c nghơ c
a tưi, ưng thanh tra chó vâ
o tưi gổ
i:
- Em kia !
Tưi sûúá
ng nhẫ
y ngûúâ
i lï n, sùén sâ
ng trẫlúâ
i nhû mấ
y. Vï ì sau
nghe cấ
c bẩ
n kï ílẩ
i, àêìu tiï n ưng thanh tra hỗ
i tưi:
- Em bao nhiï u tíi?

CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

11

Chùèng kõp nghe xem ưng êëy hỗ
i gò vâc
n g vò quấhưìi hưå
p, tưi
tûúã
ng ưng thanh tra hỗ
i vï ícấ
i nùm ngûúâ
i ta tòm ra Chêu M
, tưi liï ìn
trẫlúâ
i thêå
t to:
- Thûa ngâ
i 1492 ẩ
!...
Trúå
n trô
n mùỉ
t vò kinh ngẩ

c,ưng thanh tra hỗ
i lẩ
i tưi. Cô
n tưi lẩ
i
nghơ lâưng ta chûa nghe rộ
, tưi bê
n nhùỉ
c lẩ
i to hún:
- Thûa ngâ
i 1492 ẩ
.
Ưng thanh tra cốvễngúâvûå
c hỗ
i tiï ëp:
- Thï ëai chinh ph
c thâ
nh Istanbun, em nố
i xem nâ
o?
Tưi khưng hï ìcốnghơ ưng thanh tra àậàẫ
o lưå
n trêt tûåcêu hỗ
i
nï n cûátrẫlúâ
i mưå
t cấ
ch thå
c lô

ng:
- Ba em ẩ- Tưi nố
i dûá
t khố
at.
Ưng thanh tra giêå
n dûädêỵm chên vâhế
t lï n:
- Cốàûá
c Ala chûá
ng giấ
m tưi hỗ
i em, ai àậchinh ph
c thâ
nh
Istanbun cú mâ
,thï ëai nâ
o,hẫcêå
u bế
?
- Thûa ngâ
i, ba em ẩ
.
- Vêå
y thò ba em lâai hẫ
?
- Kiï ën tr
c sû Sinan ẩ
.
- Châ

,cêå
u bế
,em cốbiï ët em nố
i nhûä
ng àiï ìu ngúángêín nhû thï ë
nâ
o khưng? Ta hỗ
i vï ìba em thò em lẩ
i nố
i vï ìkiï ën tr
c sû Sinan. Em
lâ
m sao thï ë?
Àï ën l
c nâ
y tưi múá
i biế
t lâtưi àậnố
i lung tung lưå
n xưå
n. Nhûng
vò quấhưìi hưå
p vâlëng cëng, lẩ
i thï m bõ ưng thanh tra hế
t, tưi àêm
hỗ
ang, cấ
c nghơ chẩ
y nhố
ang nhô

ang,khưng lâ
m sao sùỉ
p xï ëp lẩ
i
àûúå
c cho cốthûátûå
.




AZIZ NESIN

12

- Thï ëbêy giúâem thûãnố
i cho tưi xem kiï ën tr
c sû Sinan àậlâ
m
gò nâ
o?
Thûa...ưng êëy àậchinh ph
c thâ
nh Istanbun ẩ
.
- Em bẫ
o ai?
Chúå
t thêëy mònh sai, tưi vưå
i sûã

a:
- Kiï ën tr
c sû Sulêymanie.
- Thï ëai àậxêy thâ
nh Sulêymanie hẫ
? Ưng quấ
t.
- Vua Sinan vư àõch ẩ
. Tưi c
ng hế
t lï n.
Tưi c
ng lúâmúânhêå
n ra mònh llêỵn, song khưën thay khưng
dûâ
ng lẩ
i àûúå
c nûä
a. Cô
n ưng thanh tra thò àậphấ
t cấ
u àï ën nưỵi ưng
nâ
y c
ng nố
i lưå
n ln:
- Nâ
y cêå
u bế

,tẩ
i sao ch
ng ta lẩ
i phẫ
i vưå
i vậthï ëlâ
m gò...em cố
biï ët kiï ën tr
c sû Mechmet àậxêy nï n Chêu M
,cô
n Sinan vư àõch àậ
tòm ra thâ
nh Sulêymanie. Nhû vêå
y thò thï ënâ
o nâ
o?
Hổ
c sinh ngưìi dûúá
i àêy thêëy ngay tònh thï ënûå
c cûúâ
i, cốmêëy àûá
a
khưng nhõn àûúå
c cûúâ
i, cûúâ
i phấlï n,ưng thanh tra c
ng biï ët lâmònh
nhêìm lêỵn nï n vưå
i sûã
a chûä

a:
- Cốphẫ
i lâtưi mën nố
i rùçng: "Kiï ën tr
c sû Sumêymanie àậ
xêy thâ
nh Sinan, âqụ n kiï ën tr
c sû Mechmetd àậchinh ph
c... vua
vư àõch..tưi mën nố
i lâ
...lâ
... Thêëy mònh câ
ng lêìm lêỵn tai hẩ
i
hún,ưng nố
i: Ưi, cêå
u bế
, em lâ
m ta phấ
t àiï n lï n mêët!
Àiï n tiï ët,ưng êëy lùỉ
c àêìu lùỉ
c tai liï n hưìi rưìi hêìm hêìm bỗra khỗ
i
lúá
p vâàố
ng cûã
a sêìm mưå
t cấ

i.Trong lúá
p khưng ai cô
n dấ
m thúãmẩ
nh
nûä
a. Mưå
t lấ
t sau cư giấ
o múá
i nhû tónh lẩ
i:
- Khưën khưích
ng ta rưìi!
Cư chó nố
i cốvêå
y rưìi im lùå
ng. Cô
n tưi thò phên vên khưng biï ët
cư êëy nố
i cêu àốvúá
i ai: vúá
i tưi ,vúá
i ưng thanh tra hay vúá
i chđnh cư.
Khưng thï ítẫnưíi têm trẩ
ng c
a tưi l
c àố
. Mưỵi lêìn nghơ lẩ

i sûåviï å
c àậ



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

13

diï ỵn ra,tưi cẫ
m thêëy rêët xêëu hưí. Thêå
t tònh tưi chó mën gđup àúäcư
giấ
o bùçng cấ
ch trẫlúâ
i thêå
t nhanh,thêå
t trưi chẫ
y têët cẫcấ
c cêu hỗ
i,thï ë
mâkï ët quẫlẩ
i ra thï ëàêëy!
Bẩ
n thên mï ën, mưå
t lêìn nûä

a ch
ng ta giao ûúá
c hậ
y giûälúâ
i hûá
a
viï ët thû cho nhau nhû têët cẫnhûä
ng gò xẫ
y ra úãàêy vâúãchưỵcấ
c bẩ
n
nhế
.
Mong thû bẩ
n vâch
c bẩ
n nhiï ìu may mùỉ
n.
Bẩ
n c
ng lúá
p
Acmet.




AZIZ NESIN

14

M OIÅƯNG BƯËÀ Ï U
Ì ÀẬTÛN
 G XÏ P
Ë THÛÁ
NHÊT
Ë
Ankara 19-11-1963
Acmet thên mï ën.
Cấ
m ún bẩ
n àậtrẫlúâ
i tưi ngay lêå
p tûá
c. Cûátiï ëp t
c viï ët nhûä
ng
lấthû dâ
i nhû thï ëcho tưi nhế
. Nhûä
ng dô
ng thû c
a bẩ
n lâ
m tưi thđch
thquấ
. Tưi c
ng sệcưëgùỉ
ng viï ët thêå
t kcho bẩ

n hay nhûä
ng gò xẫ
y
ra úãchưỵch
ng tưi, cẫúãnhâlêỵn úãtrûúâ
ng.
Qua thû bẩ
n tưi nhû lẩ
i thêëy hònh ẫ
nh vui nhưå
n c
a lúá
p mònh
vâcư giấ
o hiï ìn dõu c
. Tưi hònh dung àûúå
c cẫ
nh bẩ
n l
ng t
ng, khưën
khưíkhi trẫlúâ
i ưng thanh tra. Thêå
t bìn cûúâ
i, tưi àậcûúâ
i thỗ
a thđch...
Thû nâ
y tưi mën kï íqua cho bẩ
n vï ìkhu nhâc

a ch
ng tưi c
ng l
bẩ
n bêvânố
i chung têët cẫltrễcon trong khu nhânhỗbếnâ
y.Khu
nhâtưi úãcốbưën têìng lêìu,mưỵi lêìu cốmưå
t hai gia àònh sinh sưëng. Gia
àònh tưi sưëng trong mưå
t cùn hưåúãtêìng hai. Thû trûúá
c tưi àậviï ët cho
bẩ
n lâba tưi cốba ngûúâ
i bẩ
n c
ng sưëng trong khu nhânâ
y vúá
i ch
ng
tưi.
Phđa sau khu nhâcốmưå
t cấ
i vûúâ
n c
ng khấrưå
ng, cốnhiï ìu cêy
to bố
ng mấ
t,nhûng lẩ

i đt àûúå
c chùm số
c nï n cốvễnhû mưå
t cấ
i rûâ
ng
nhỗàưëi vúá
i ltrễcon ch
ng tưi. Bíi chiï ìu sau khi hổ
c xong,gêìn nhû
têët cẫtrễcon trong khu nhâàï ìu xëng "cấ
nh rûâ
ng" àốchúi úãàốàậ
xẫ
y ra àchu å
n,tûâthên thiï å
n kï ët bẩ
n kï ët bêàï ën cẫcậ
i vậnhau
c
ng úãàố
. Mêëy ngâ
y tr ûúá
c ch
ng tưi àậcậ
i lưå
n kõch liï å
t trong khu
vûúâ
n nâ

y khi mưỵi àûá
a trong bổ
n bùỉ
t àêìu khoe khoang vï ìsûåchùm



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

15

chó,thưng mònh c
a cấ
c ưng bưë.Àûá
a nâ
o c
ng khùéng àõnh lâba nố
tu å
t nhêët trï n àúâ
i,khưng cốưng bưënâ
o sấ
nh àûúå
c. Chùè
ng cốàûá
a nâ
o

chõu rùçng ba nốkế
m hóå
c thûúâ
ng thûúâ
ng.
L
c àêìu lâltrệnhỗcậ
i nhau. Mentin, em trai tưi àang hổ
c lúá
p
ba, ra àiï ìu giỗ
i giang hún nhûä
ng àûá
a khấ
c. Nốph
ng mang, trúå
n
mùỉ
t la tûúá
ng lï n:
"Ba tao, ba tao chûá
..." Nốcûánhêët qu ët nhû vêå
y khưng chõu
thua àûá
a nâ
o. "À
ng thï ëthêå
t! Khi cô
n bế
,ba tưi àậtûâ

ng lâmưå
t hổ
c
sinh àùå
c biï å
t chùm chó,bao giúâba c
ng àûá
ng àêìu lúá
p vï ìhổ
c têå
p. Ba
tưi vêỵn thûúâ
ng nố
i thï ëvúá
i ch
ng tưi.
Cå
c cậ
i vậàậàï ën hưìi gay go nhêët. Mentin gâ
o lï n:
- Ba tao chùm chó hún ba c
a ch
ng mâ
y.L
c ài hổ
c ba tao ln
àûúå
c phấ
t phêìn thûúã
ng,bao giúâba tao c

ng àûúå
c xï ëp thûánhêët.
Mưå
t àûá
a khấ
c trẩ
c tíi nốhêët tay, vễkhưng tin:
- Nâ
y, mâ
y àûâ
ng cốbõa, lâ
m gò cốchu å
n àố
.
Mưå
t àûá
a khấ
c, con mưå
t ưng bẩ
n c
a ba tưi c
ng nố
i vúá
i giổ
ng
c
a thùçng bếkia:
- Ai kï ícho mâ
y cấ
i chu å

n ngu ngưëc êëy thï ëhẫ
?
Mentin ûúä
n ngûå
c,nốàõnh tưëng cho thùçng bếàốmưå
t quẫàêëm
trúâ
i giấ
ng, may mâch
ng tưi kõp can nố
. Nốh
ng hưí:
- Ba tao nố
i, chđnh ba tao nố
i vúá
i tao nhû vêå
y. Nï ëu ch
ng mâ
y
khưng tin thò vï ìmâhỗ
i ba ch
ng mâ
y êëy. Cấ
c ưng êëy àậtûâ
ng hổ
c
c
ng lúá
p, c
ng trûúâ

ng vúá
i nhau. Ba ch
ng mâ
y sệnố
i sûåthêå
t cho mâ
biï ët.
Ch
ng tưi lúá
n rưìi nï n àõnh khưng dđnh àï ën cå
c cậ
i lưå
n c
a bổ
n
nhố
c. Nhûng,tûånhiï n àûá
a bẩ
n hổ
c c
ng lúá
p c
a bổ
n nhố
c. Nhûng,tûå
nhiï n àûá
a bẩ
n hổ
c c
ng lúá

p tưi ngûá
a miï å
ng c
ng cậ
i vậvúá
i lnhỗ
,nố
nố
i vúá
i Mentin:




AZIZ NESIN

16

- Àưìdưëi trấ
, ba tao múá
i lângûúâ
i àûúå
c xï ëp thûánhêët...
Lêå
p tûá
c mưå
t thùçng nhỗkhấ
c nhẫ
y lï n nhû mưå
t chgâchổ

i vâ
cậ
i tranh cẫphêìn c
a em trai tưi:
- Chđnh chõ nố
i dưëi thò cố
! Ba em khưng bao giúâthê
m xï ëp thûá
hai àêu nhế
, chó ln xï ëp thû nhêët thưi. Chõ biï ët chûa?
- Àốmúá
i chđnh lâmưå
t sûådưëi trấtrùỉ
ng trúå
n,.Chùỉ
c ba mâ
y tûå
hu nh hoang àêëy thưi! Chđnh ba tao múá
i lângûúâ
i thûúâ
ng àûá
ng àêìu
lúá
p trong cấ
c nùm hổ
c....
- Nâ
y, chõ phẫ
i biï ët lâba em khưng bao giúâkhen mònh àêu
nhế

...
Tưi nghơ rùçng àậlúá
n nhû ch
ng mònh mâlẩ
i cậ
i lưå
n vúá
i lnhố
c
thò c
ng knï n vêỵn àûá
ng ngô
ai cå
c.
Nhûng Mentin àậkế
o tưi vâ
o cå
c, bùỉ
t tưi lâ
m chûá
ng cho
nhûä
ng lúâ
i nố
i c
a nố
:
- Cốphẫ
i thï ëkhưng chõ, em nố
i à

ng àêëy chûá
? Ba c
a ch
ng
mònh ln ln xï ëp thûánhêët úãlúá
p nhó. Chõ nố
i cho ch
ng nốxem cố
thêå
t khưng. Chõ nố
i ài...
- Têët nhiï n lâthï ërưìi! Tưi dûá
t khố
at àưìng vúá
i cêå
u em.Lúâ
i nố
i
c
a tư i nhû àưídêìu vâ
o lûã
a. Cẫlâ
o â
o cậ
i lẩ
i tưi. Àï ícho Mentin n
lùå
ng, tưi lûå
a lúâ
i nhểnhâ

ng nố
i vúá
i nố
:
- Thưi em ẩ
, àûâ
ng àï íàï ën ch
ng nốlâ
m gò..., ch
ng nốmën
nố
i gò thò nố
i... Àiï ìu àốcốgò quan trổ
ng àêu, chõ em mònh biï ët rộsûå
thêå
t lâàûúå
c rưìi!
Mưå
t anh châ
ng lúá
n nhêët trong cẫbổ
n àẩhổ
c trung hổ
c c
ng
tham gia nhûng lẩ
i ra vễta àêy:
- Nâ
y cấ
c em, têët cẫcấ

c em àï ìu lêìn rưìi,khưng phẫ
i ba em nâ
y,
khưng phẫ
i ba em kia, khưng cốba em nâ
o xï ëp thûánhêët úãàêy
àêu...Ba anh múá
i lângûúâ
i ln ln xï ëp àêìu lúá
p vâàûúå
c giẫ
i thûúã
ng
àêëy. Anh àẫ
m bẫ
o vúá
i cấ
c em nhû thï ë!



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

17

Mentin àêu cốchõu:

- Anh àûâ
ng cốkhố
at lấ
c!Nốgiêå
n dûäkï u lï n.
Anh châ
ng hổ
c sinh trung hổ
c khưng tỗra giêå
n dûä
:
- Thò em cûáhỗ
i ba em mâxem..biï ët àêu ưng êëy lẩ
i chùèng tûå
khen mònh?...
- Anh vï ìnhâmâhỗ
i ba anh êëy,ưng giâanh tûåkhen thò cố
!cå
c
cậ
i vậlẩ
i bùỉ
t àêìu gay go hún trûúá
c.Vêët vẫlùỉ
m tưi múá
i giûächo Mentin
khỗ
i nhẫ
y vâ
o àấ

nh lưå
n.Tưi nùỉ
m chùå
t lêëy tay nốvâgiûänốàûá
ng
ngu n lẩ
i chưỵ.Sau c
ng tưi phẫ
i kế
o nốvï ìnhâ
,leo lï n àï ën thang rưìi
mânốcô
n ngỗ
anh lẩ
i lbẩ
n:
- Ch
ng mâ
y nố
i lấ
o hï ët! Ba tao múá
i lângûúâ
i hổ
c giỗ
i nhêët,ba
tao xï ëp thûánhêët!..Vûâ
a nố
i nốvûâ
a khố
c.

Vûâ
a vï ìàï ën nhâ
,nốàậchẩ
y ngay àï ën chưỵmểtưi vâhỗ
i:
- Mểúi,ch
ng nốbẫ
o khưng phẫ
i ba hổ
c giỗ
i, àûá
ng nhêët lúá
p mâ
lâba hu nh hoang, khố
ac lấ
c...
Mểtưi chûa hiï íu nốnố
i gò,phấ
t cấ
u lï n vâmùỉ
ng Mentin tếtấ
t:
- Con nố
i gò vêå
y hẫ
? Cốim ài khưng. Sao con lẩ
i nố
i ba con nhû
vêå
y thò vẫvâ

o miï å
ng bêy giúâ
..
Mentin vưå
i im,nốbiï ët lâmểtưi rêët nghiï m,nốkhưng thï í nố
i
bûâ
a àûúå
c nhûng nốcốvễrêët hêå
m hûå
c.Tưi an
i cho nố n lô
ng:
- Sao em vưå
i cấ
u lï n lâ
m gò?Cốkhi ba khưng hổ
c c
ng lúá
p vúá
i ba
ch
ng nốthò sao.Cốthï ích
ng ta chûa rộviï å
c nâ
y...
- Nhûng ba àậbẫ
o lâhổhổ
c chung lúá
p vúá

i nhau cú mâ
...
- Tưi nhêët lâtưëi nay,l
c ba vï ì,chõ em mònh hỗ
i ba xem sao.Nhû
thï ëcốphẫ
i hún khưng?
- À
ng àêëy chõ ẩ
! Mentin vưå
i àưìng ngay.




AZIZ NESIN

18

Tưi c
ng bùỉ
t àêìu thêëy húi nghi ngúâ
,nï n c
ng sưët rå
t xem cố
à
ng thï ëkhưng?... Tưëi àï ën,l
c ùn cúm tưi hỗ
i ngay xem ba tư i cốhổ
c

c
ng mưå
t lúá
p vúá
i cấ
c ưng bẩ
n trong nhânâ
y khưng.Ba tưi trẫlúâ
i
ngay, khưng àï íàï ën vêën àï ìtưi àang quan tê,:
- À
ng rưìi,con gấ
i c
a ba ẩ
.Cẫbưën ngûúâ
i bổ
n ba àï ìu hổ
c c
ng
lúá
p.Vúá
i mưå
t ch
,ba àậhổ
c c
ng trong ba nùm,cô
n vúá
i hai chkia ba
àậhổ
c c

ng cấ
c chtrong sët bưën, nùm nùm trúâ
i...
Súåmểtưi nưíi nố
ng lï n,hai àûá
a ch
ng tưi khưng dấ
m hỗ
i ba
nhiï ìu hún.Hưm sau,àï ën lúá
p tưi liï ìn hỗ
i mêëy àûá
a bẩ
n c
ng bâ
n xem
hưìi bếba nố
i hổ
c hâ
nh ra sao.
- Ba mònh êëy â
,hưìi cô
n ài hổ
c ba mònh hổ
c giỗ
i lùỉ
m,ba mònh bẫ
o
ln ln àûúå
c àûá

ng àêìu lúá
p.Nốtrẫlúâ
i dûá
t khố
at.Mưå
t àûá
a ngưìi bâ
n
sau nghe ch
ng tưi nố
i chu å
ng c
ng xen vâ
o:
- Ba túác
ng thï ëàêëy,khi cô
n hổ
c phưí thưng bao giúâc
ng xï ëp
nhêët lúá
p!
Vâcô
n mêëy àûá
a khấ
c c
ng nố
i theo.Tưi qu ët àõnh hỗ
i têët cẫ
lúá
p! Chó cốba àûá

a lâkhưng biï ët ba ch
ng hổ
c ra sao,cô
n lẩ
i àûá
a nâ
o
c
ng cốba hổ
c giỗ
i àûúå
c giẫ
i nhêët vï ì hổ
c têå
p úãtrûúâ
ng phưíthưng.
Acmet thên mï ën,nhêå
n àûúå
c thú nâ
y bẩ
n thûãhỗ
i ba bẩ
n xem cốphẫ
i
ba bẩ
n c
ng àậtûâ
ng xï ëp thûánhêëúãlúá
p hổ
c hay khưng...Ngay tûâgiúâ

tưi àậtin rùçng ba bẩ
n c
ng hổ
c rêët giỗ
i vâàậtûâ
ng àå
c giẫ
i vï ìhổ
c
têå
p.Khưng biï ët tẩ
i sao mâtêët cẫcấ
c ưng bưëàï ìu hổ
c giỗ
i thï ë,ưng nâ
o
c
ng àûá
ng àêìu lúá
p cẫ
...
Sau vâ
i ngâ
y lï ítûâkhi cốcå
c cậ
i vậtrong vûúâ
n,cư giấ
o múâ
i mể
tưi àï ën trûúâ

ng vâcho hay lâdẩ
o nâ
y Mentin lo lâhổ
c têå
p,hay chúi
búâ
i qụ n lâ
m bâ
i têå
p...Bíi tưëi khi biï ët àûúå
c chu å
n àố c
a
Mentin,ba tưi rêët giêå
n,ưng bùỉ
t nốphẫ
i ngưìi nghiï m chónh trûúá
c mùå
t
vâcho nốmưå
t bâ
i hổ
c:
- Nâ
y,qutûãnhó,sao con khưng chõu hổ
c hâ
nh cho tưët?Phẫ
i hổ
c
ba chûá

,bao giúâcon trai c
ng phẫ
i giưëng ba nghe!L
c bếêëy mâ
,ài hổ
c
bao giúâba c
ng hổ
c giỗ
i nhêët lúá
p.Khưng khi nâ
o ba chõu àûá
ng thûáhai



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

19

sau ai àêu.Con phẫ
i biï ët xêëu hưíchûá
.Tẩ
i sao con khưng chõu hổ
c?Phẫ
i

chùm chó lâ
m bâ
i têå
p nâ
y,àổ
c thêå
t nhiï ìu sấ
ch nâ
y,cốvêå
y múá
i khấ
àûúå
c. Àûá
a nâ
o c
ng phẫ
i lâ
m theo ba,lêëy ba lâ
m gûúng nghe khưng?
Khi thêëy ba tưi àậbúá
t giêå
n,tưi àấ
nh liï ìu àï ën gêìn vânố
i rùçng:
- Thưi mâba,sệcốngâ
y Mentin lúá
n lï n vâcốmưå
t bêìy con.Àï ën
l
c àốthï ënâ

o nốc
ng nố
i vúá
i cấ
c con nốrùçng l
c bếnốhổ
c chùm,hổ
c
giỗ
i lùỉ
m,ln àûá
ng àêìu lúá
p cho mâxem...
Mểtưi khưng àúå
i tưi nố
i dûá
t lúâ
i,mùỉ
ng ấ
t ài:
- Nâ
y,mâ
y cốim miï å
ng ài khưng,tao thò bẫcho rúi rùng ra bêy
giúâ
. Khi ngâ
i lúá
n dẩ
y bẫ
o thò con cấ

i phẫ
i im lùå
ng mânghe,khưng
àûúå
c cậ
i...Hiï íu chûa?
Tưi lùå
ng im.Cẫba tưi c
ng chùèng nố
i lúâ
i nâ
o nûä
a.
Thï ëàêëy,tûâkhi àï ën Ankara chó cốchu å
n nâ
y lâàấ
ng kï ícho
bẩ
n nghe thưi.
Thưi nhế
,cho tưi gûã
i lúâ
i châ
o àï ën têët cẫcấ
c bẩ
n.Mong bẩ
n cố
nhiï ìu àiï ím tưët.
Bẩ
n c

Zeynep




AZIZ NESIN

20

HAY
Ä QỤ N TÊT
Ë CẪNHÛN
Ä G GỊCAC
Á EM À Ậ
HOC
Å!
Istanbun 23-11-1963
Zeynep thên mï ën,
Tưi rêët mûâ
ng khi nhêå
n àûúå
c lấthû c
a bẩ
n viï ët ngâ
y 19-11.Bêy
giúâtưi phẫ
i bấ
o ngay cho bẩ
n mưå
t tin khưng lêëy gò lâ

m vui cho
lùỉ
m.Cư giấ
o c
ng c
a ch
ng ta àậtûâbiï å
t ch
ng tưi rưìi.Cư êëy bõ
chu ín ài dẩ
y úãmưå
t tónh khấ
c. Àang quen vúá
i cư gđao ,thêå
m chđ
thå
c cẫtđnh tònh vâcấ
ch giẫ
ng bâ
i c
a cư,bêy giúâcư phẫ
i hcu ín ài
ch
ng tưi bìn lùỉ
m.Nhiï ìu àûá
a khưng cêìm àûúå
c nûúá
c mùỉ
t l
c chia tay

vúá
i cư.Ngay cẫtưi,s
yt nûä
a c
ng bêå
t khố
c...Tưi àậcưëkòm mònh àï ícố
thï ítiï ỵn biï å
t cư mưå
t cấ
ch àâ
ng hô
ang,song khi cư à ậra khỗ
i lúá
p rưìi
thò nûúá
c mùỉ
t tưi c
ng trâ
o ra,chẫ
y trâ
n trï n mấ
.Bẩ
n biï ët khưng,cư
giấ
o bõ thu n chu ín ài núi khấ
c cốlệvò hưm ưng thanh tra àï ën
thùm ,lúá
p tưi àậcốquấnhiï ìu chu å
n dúã

.Sau lêìn êëy hònh nhû cư giấ
o
cốvễtr ấ
nh mùå
t tưi,khưng mën nố
i chu å
n vúá
i tưi.Hưm chia tay cư
nố
i vúá
i cẫlúá
p rêët cẫ
m àưå
ng,cư ch
c ch
ng tưi may mùỉ
n trong cå
c
sưëng vâhổ
c têå
p thêå
t giỗ
i.
- Cấ
c em,cư hy vổ
ng mưå
t ngâ
y nâ
o àốch
ng ta lẩ

i sệàûúå
c gùå
p
nhau. Cư nố
i giổ
ng run run.
L
c ài ngang qua chưỵtưi,cư xoa àêìu tưi mưå
t cấ
ch nhểnhâ
ng,êu
ëm...




CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

21

Bêy giúâch
ng tưi cốmưå
t thêìy giấ
o múá
i.Ngay giúâàêìu vâ
o lúá

p
thêìy àậmën biï ët ngûúâ
i ta dẩ
y dưỵ ch
ng tưi nhûä
ng kiï ën thûá
c
gò.Thêìy hỗ
i vânghe trẫlúâ
i chùm ch
,têët cẫch
ng tưi lêìn lûúå
c tûâ
ng
àûá
a mưå
t bõ thêìy gổ
i lï n bẫ
ng.Thï ënhûng,rêët lẩlâhònh nhû ưng giấ
o
múá
i nâ
y khưng hï ìvûâ
a lô
ng vúá
i mưå
t cêu trẫlúâ
i nâ
o c
ng ch

ng tưi.
- Àấ
ng tiï ëc!Rêët àấ
ng tiï ëc! ... Cấ
c em khưng àûúå
c dẩ
y dưỵ cêín
thêå
n lùỉ
m...Ưng lùỉ
c àêìu,lêím bêím vễkhưng hâ
i lô
ng ch
t nâ
o.
Bẩ
n biï ët Àemir chûá
,niï ìm tûåhâ
o c
a lúá
p ta êëy mâ
,bẩ
n tûúã
ng tûúå
ng
mâxem,thêìy giấ
o múá
i c
ng khưng thđch cấ
c cêu trẫlúâ

i c
a nố
!Cô
n
sau khi tưi trẫlúâ
i xong,ưng êëy kï u lï n:" Trúâ
i úi lâtrúâ
i..."rưìi ưm àêìu vễ
thêët cổ
ng.Mưå
t l
c sau ưng hỗ
i vễgiêå
n dûä
:
- Sao, cấ
c em nố
i xem.Cư giấ
o trûúá
c khưng dẩ
y cấ
c em cấ
i gò
â
?Cấ
c bâ
i hổ
c bay ài àêu hï ët cẫrưìi?Tûâ
ng êëy thúâ
i giúâcấ

c em àï ílâ
m
gò,hẫ
?
Ch
ng tưi lâ
m gò û,ch
ng tưi hổ
c trong sấ
ch chúálâ
m gò,chẫlệ
sấ
ch lẩ
i sai hï ët chùỉ
c chùỉ
n mònh àậtrẫlúâ
i à
ng nhû sấ
ch,tưi bê
n r
t
rêhỗ
i thêìy:
- Thûa thêìy....,em àậtrẫlúâ
i khưng à
ng ẩ
?
- Hûâ
m,e m trẫlúâ
i à

ng,chđnh xấ
c,nhûng..dûâ
ng lẩ
i mưå
t ch
t rưìi
ưng tiï ëp:Nhûng rêët húâ
i húå
t! Cấ
c em khấ
c c
ng vêå
y,cấ
c cêu trẫlúâ
i rêët
húâ
i húå
t,nưng cẩ
n...
Tưi chẫcô
n hiï íu ra sao nûä
a vâc
ng húi bìn bûå
c.Chó cốmưå
t sưë
àûá
a hay bõ cư gđao cho àiï ím kế
m vò lûúâ
i hổ
c lâthđch th

,mùỉ
t ch
ng
sấ
ng lï n khi nghe thêìy giấ
o múá
i chó trđch cư giấ
o c
.Àemir sưët rå
t
quấ
, nốàấ
nh bẩ
o hỗ
i:
- Nhûng thûa thêìy cư giấ
o cc
a c
hng em c
ng àậàô
i hỗ
i cẫ
lúá
p phẫ
i ln ln chùm chó vâ
...hổ
c tưët nûä
a!
Thêìy giấ
o múá

i cốlệkhấtûåph
,cho mònh lâgiỗ
i giang lùỉ
m,vưå
i
trẫlúâ
i cốvễmóa mai:




AZIZ NESIN

22

- Rộrưìi,cấ
i àốai chẫthêëy,qua cấ
c cêuh ỗ
i vâtrẫlúâ
i" sêu sùỉ
c"
c
a cấ
c em vûâ
a rưìi!
Sau khi ài ài lẩ
i lẩ
i trï n b
c mưå
t hưìi,bưỵng ưng cêët cao giổ

mng
nố
i vúá
i ch
ng tưi:
- Cấ
c em,nhû vêå
y ch
ng ta phẫ
i qụ n hï ët nhûä
ng gò cấ
c em àậ
hổ
c cho àï ën ngâ
y hưm qua. Thêìy sệdẩ
y lẩ
i cấ
c em tûâàêìu têët cẫ
.Cấ
c
em cốhiï íu khưng? Thï ëlârộchûá
?
Àemir cốvễchûa rộ
, nốgiú cao tay xin hỗ
i:
- Thûa... thûa thêìy... nhû thï ëlâthï ënâ
o ẩ
,ch
ng em àậchó hổ
c

bâ
i trong sấ
ch giấ
o khoa thưi mâ
...
- Nhûng tưi khu n cấ
c em nhû thï ëàêëy! Cấ
c em phẫ
i nghe lúâ
i
tưi vâhậ
y qụ n hï ët nhûä
ng gò cấ
c em àậhổ
c,rộchûa?
Giúâhổ
c àêìu tiï n vúá
i thêìy giấ
o múá
i trưi qua nhû vêå
y.Ra chúi ,lúá
p
ch
ng tưi chia thâ
nh hai phe,mưå
t bï nh cư gđao c
,bï n kia cậ
i cho
thêìy giấ
o múá

i. Tưi chùèng vï ìphđa nâ
o vò phên vên khưng hiï íu tẩ
i sao
lẩ
i nhû vêå
y.
Tưi cốkï í chu å
n xẫ
y ra úãlúá
p cho mưå
t sưëàûá
a bï n lúá
p 5B
nghe,bổ
n nốchùèng lẩgò chu å
n àố
.Hưìi àêìu nùm,lúá
p hổ
c c
ng cốsûå
thay àưíi giấ
o viï n.Vâlẩchûa,ưng thêìy múá
i àï ën,ngay giúâhổ
c àêìu tiï n
àậ u cêìu cấ
c hổ
c sinh "Cấ
c em hậ
y qụ nï ë6t nhûä
ng gò cấ

c em àậ
hổ
c..."
Cưëgùỉ
ng c
a thêìy giấ
o múá
i àûúå
c cấ
c hổ
c sinh kế
m vâ
o lûúâ
i biï ëng
àùå
c biï å
t
ng hưå
.Mưỵi khi ch
ng nốtrẫlúâ
i sai mưå
t cêu hỗ
i nâ
o àố
,cêu
bâ
o chûä
a lêå
p tûá
c lâ

:" cư giấ
o cdẩ
y ch
ng em thï ëẩ
.."L
c àốthêìy giấ
o
lẩ
i la lï n:"Tưi àậbẫ
o cấ
c em rưìi cú mâ
,hậ
y qụ n hï ët nhûä
ng àiï ìu cấ
c
em àậhổ
c ài".
Nố
i ra thò dï ỵchûálâ
m thò àêu cốdï ỵnhû vêå
y.Thêå
t lâkhốcốthï í
qụ n mưå
t l
c têët cẫnhûä
ng gò cư giấ
o c
ng àậdẩ
y cho ch
ng tưi.Cốlệ

chó cốmưå
t mònh Àemir ,cêå
u bếthưng minh,chùm chó nhêët lúá
p ta,
thâ
nh cưng trong cưng viï å
c qụ n quấ
i ú3 nâ
y.Cốmưå
t hưm trong giúâ



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

23

lõch sûã
,ưng hiï å
u trûúã
ng àậàï ën dûågiúâlúá
p tưi.Chùỉ
c mën biï ët ch
ng
tưi hổ
c hâ

nh ra sao,ưng bê
n gổ
i Àemir vâkiï ím tra tẩ
i chưí:
- Em hậ
y nố
i xem thúâ
i àẩ
i vùn minh cốnghơa lâgò? Àemir im
lùå
ng khưng nố
i gò.Thêìy hiï å
u trûúã
ng hỗ
i cêu khấ
c:
- Ai lângûúâ
i àậsấ
ng chï ëra kthå
t in? Àemir tiï ëp t
c im
lùå
ng. Ưng hiï å
u trûúã
ng cốvễngẩ
c nhiï n vò biï ët Àemir hổ
c giỗ
i nhêët
lúá
p. Ưng hỗ

i nố
:
- Tẩ
i sao em khưng trẫlúâ
i tưi?
Àemir liï ëc nhòn thêìy giấ
o múá
i vâtrẫlúâ
i rùỉ
n rỗ
i:
- Thûa thêìy hiï å
u trûúã
ng,em qụ n rưìi ẩ
...
- Em hậ
y nố
i cho tưi biï ët vï ìsûåkhấ
m phấra Chêu M
.
- Em qụ n mêët rưìi ẩ
..Ưng hiï å
u trûúã
ng nưíi cấ
u:
- Nï ëu em àậqụ n hï ët rưìi thò hậ
y nố
i xem em biï ët gò....Hậ
y nố
i

vï ìmưå
t àiï ìu gò àốmâem cô
n nhúá
...
Àemir cưëgùỉ
ng giẫ
i thđch:
- Thûa,em qụ n hï ët rưìi ẩ
.Em cưëgùỉ
ng vâcìi c
ng àậqụ n àûúå
c
têët cẫnhûä
ng gò em àậhổ
c tûâàêìu nùm àï ën nay..
- Vò sao vêå
y? Ưng hiï å
u trûúã
ng ngẩ
c nhiï n quấhỗ
i lẩ
i.
- Thêìy giấ
o múá
i u cêìu ch
ng em nhû thï ëẩ
.Thêìy àậnố
i vúá
i
ch

ng em:" Hậ
y qụ n têët cẫnhûä
ng gò cấ
c em àậhổ
c vúá
i cư giấ
o c
!"
Ưng hiï å
u trûúã
ng chûa tin hùèn,gổ
i tiï ëp tưi vâhỗ
i:
- Em hậ
y nố
i xem ai àậtòm ra con àûúâ
ng biï ín ài àï ën êën Àưå
!
Mùå
c dbònh thûúâ
ng tưi rêët nhúátï n ưng nâ
y,nhûng l
c àốkhưng hiï u
í
vò sao tưi lẩ
i ngêy ngûúâ
i ra nhû tûúå
ng êëy.Àemir nố
i " Em qụ n rưìi ẩ
"

lâdo nốcưëtònh lâ
m vêå
y,cô
n thưi thò à
ng lâkhưng tâ
i nâ
o nhúára
nûä
a:




AZIZ NESIN

24

- Thûa thêìy em qụ n rưìi ẩ
...Tưi êëp
ng trẫlúâ
i.
Ưng hiï å
u trûúã
ng nhòn thêìy giấ
o múá
i mưå
t l
c lêu qua cùå
p kđnh
rưìi bỗài khưng nố

i thï m mưå
t lúâ
i nâ
o.Cô
n thêìy giấ
o tưi thò tiï ëp t
c
giẫ
ng bâ
i nhû chùèng cốgò xẫ
y ra.
- "Ch
ng ta trúãlẩ
i thúâ
i àẩ
i vua Selin,nhû thï ëlâ
.."Ra chúi,mêëy
àûá
a bẩ
n bẫ
o tưi vâÀemir:" Ch
ng mâ
y lâ
m thï ëlâà
ng, thêìy chùèng
bẫ
o ch
ng ta thï ëlâgò".Nhûng tưi thò rộrâ
ng lâkhưng cưë
,mâqụ n

tï n ngûúâ
i àốthêå
t.
Chûa hï ët àêu,bẩ
n úi,tưi cô
n khưívï ìchu å
n nâ
y .I't lêu sau úã
trûúâ
ng tưi cốàï n liï n hoan vùn nghï åvúá
i cha mểhổ
csinh.Trong
chûúng trònh cốtiï ët m
c ngêm thú c
a tưi,bâ
i thú do chđnh tưi lâ
m.Cư
giấ
o c
,nhên mưå
t bâ
i giẫ
ng vï ìkhoa hổ
c thûúâ
ng thûá
c,àậcho ch
ng tưi
thêëy đch lúå
i c
a con cûâ

u:nốcho sûä
a,cho múä
,lẩ
i ùn thõt rêët ngon,lưng
lâ
m len,da thå
c lâ
m ấ
o ,àố
ng giâ
y,cẫxûúng c
ng àï í bố
n phên
àûúå
c...Sau bâ
i hổ
c àố
,tưi cẫ
m hûá
ng viï ët bâ
i thú nhû sau:
Con Cûâ
u
Cho múäàùçng ài
Cho sûä
a úãv
Cốlen tu å
t diï å
u
Àï ílâ

m ấ
o Àưng
Sûâ
ng lâ
m tay cêìm
Thõt ùn ngon bưí
Da àï íàố
ng giâ
y
Xûúng lâ
m phên bố
n
Con vêå
t hiï ìn lâ
nh
Vúá
i em xđxổ
n
Àốlâchcûâ
u



CON CẤ
I CH
NG TA GIỖ
I THÊÅ
T

25

Thêå
t nhiï ìu đch lúå
i
Cư giấ
o crêët thđch bâ
o thú c
a tưi,cư bẫ
o:
- Em cûámẩ
nh dẩ
n àổ
c bâ
i thú nâ
y cho cấ
c bêå
c phhuynh
nghe,chùỉ
c mổ
i ngûúâ
i thđch lùỉ
m,nốtûånhiï n,ngêy thú,chùèng gôbố
gò,rêët húå
p vúá
i lûá
a tíi cấ
c em.
Sao mâtûåhâ
o vâhẩ
nh ph

c thï ë,tưi vï nh mùå
t lï n.Cẫngâ
y àậ
hổ
c thå
c lâ
u bâ
i thú"Con cûâ
u" u q
i c
a tưi.Tưi chùèng mën cố
mưå
t lưỵi nhỗnâ
o l
c ngêm bâ
o thú àốvò nốchđnh lâdo tưi lâ
m ra cú
mâ
.Chđnh trong nhûä
ng ngâ
y àố,cư gđao cbõ thu n chu ín.Thêëy
giấ
o múá
i khi àûúå
c biï ët tưi sệngêm thú trong àï m hưå
i,vưå
i kiï ím tra
ngay. Sau khi nghe tưi àổ
c xong,ưng nhùm mùå
t kï u :

- Thï ëmâgổ
i lâthú â
? Tưi àậbẫ
o em bao nhiï u lêìn lâhậ
y qụ n
têët cẫài.Tưi sệcho em mưt bâ
i thú àï íem hổ
c cho thå
c vâsệngêm
trong àï m hưå
i, vâthêìy bùỉ
t tưi àổ
c bâ
i thú " Àêët nûúá
c em" trong sấ
ch
têå
p àổ
c. Thêìy bẫ
o tưi:
- Em phẫ
i hổ
c thå
c lô
ng bâ
i thú nâ
y,àổ
c sao cho trún nhû chấ
o
chẫ

y nghe khưng?
Nhûng tưi lâ
m sao cô
n àthò giúâàï íhổ
c thå
c mưå
t bâ
i thú vûâ
a
dâ
i vûâ
a khốnhû thï ë.Chó cô
n hai ngâ
y vâmưå
t àï m lâàậàï ën tưëi vùn
nghï årưìi.Bẩ
n cûágiúãsấ
ch ra mâxem bâ
i thú êëy àẩ
i lổ
ai thï ënâ
y:
Hêy,nưng dên trï n àưìng,úi nhûä
ng con ngûúâ
i cêìn cchùm chó
Hêy, nhûä
ng bưng l
c vâ
ng ,úi nhûä
ng vm

a bưå
i thu
Hêy,àêët nûúá
c nhû thú nhû mưå
ng,sưng dâ
i n
i cao
....
Hêy àêët nûúá
c ưng bâ
,tưíqëc mểcha...Hêy hêy!
Bâ
i thú bùỉ
t àêìu bùçng" Hêy" vâkï ët th
c c
ng bùçng "Hêy"nâ
y
rêët khốàổ
c.Tưi àổ
c mậ
i mâvêỵn khưng thå
c àûúå
c.Súãdơ tưi phẫ
i cưë
gùỉ
ng vò súåthêìy giấ
o múá
i cho lâtưi bûúá
ng bónh khưng chõu nghe lúâ
i