LỢI NHUẬN VÀ CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG LỢI NHUẬN Ở CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THUỐC LÁ THĂNG LONG

i

BỘ TÀI CHÍNH
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH
----------------------

Họ và tên: Nguyễn Văn Minh
Lớp: CQ48/11.11

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI:
LỢI NHUẬN VÀ CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG LỢI NHUẬN
Ở CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THUỐC LÁ THĂNG LONG

Chuyên ngành : Tài Chính Doanh Nghiệp

NGƯỜI HƯỚNG DẪN : TS. Bùi Văn Vần

HÀ NỘI – 2014


ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn tốt nghiệp là trung thực xuất phát từ tình
hình thực tế của đơn vị thực tập.
Tác giả luận văn tốt nghiệp

Nguyễn Văn Minh

iii
MỤC LỤC
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP..................................................................................................i
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................................ii
MỤC LỤC...........................................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................................vii
LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................1

1.Tính cấp thiết của đề tài ...........................................................................................1
2.Mục đích nghiên cứu.................................................................................................1
3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................2
4.Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................2
5.Kết cấu luận văn........................................................................................................2
CHƯƠNG 1..........................................................................................................................4
LỢI NHUẬN VÀ VIỆC PHẤN ĐẤU TĂNG LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP......4

1.1. Lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp................................................4
1.1.1. Lợi nhuận của doanh nghiệp...............................................................................4
1.1.2.Tỷ suất lợi nhuận.................................................................................................6

1.2.Phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh nghiệp...........................................................9
1.2.1.Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp....................................9
1.2.2.Sự cần thiết và các biện pháp chủ yếu phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh
nghiệp.........................................................................................................................13
CHƯƠNG 2........................................................................................................................21
TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN VÀ CÁC BIỆN PHÁP PHẤN ĐẤU TĂNG LỢI NHUẬN
TẠI CÔNG TY THUỐC LÁ THĂNG LONG....................................................................21

2.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Thuốc lá Thăng Long.............21

2.1.1. Quá trình thành lập và phát triển......................................................................21


iv
2.1.2. Đặc điểm hoạt động của Công ty......................................................................23
2.1.2. Đặc điểm hoạt động của Công ty......................................................................28
2.1.3. Tình hình tài chính chủ yếu của Công ty Thuốc lá Thăng Long......................30

2.2. Tình hình lợi nhuận và các biện pháp phấn đấu tăng lợi nhuận ở Công ty
Thuốc lá Thăng Long.................................................................................................41
2.2.1. Những thuận lợi và khó khăn chủ yếu đối với hoạt động kinh doanh của Công
ty

41

2.2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh và tình hình thực hiện lợi nhuận của Công ty
Thuốc lá Thăng Long..................................................................................................42
Tình hình thực hiện doanh thu tiêu thụ hàng hóa của Công ty Thuốc lá Thăng Long........46
Tình hình quản lý chi phí tại Công ty Thuốc lá Thăng Long..............................................48
Tình hình quản lý các khoản phải thu:................................................................................53

2.3. Những ưu điểm và hạn chế trong việc phấn đấu tăng lợi nhuận của Công ty
Thuốc lá Thăng Long.................................................................................................54
2.3.1. Ưu điểm............................................................................................................54
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân...................................................................................54
CHƯƠNG 3........................................................................................................................57
MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT VỀ PHƯƠNG HƯỚNG, BIỆN PHÁP TĂNG LỢI
NHUẬN Ở CÔNG TY THUỐC LÁ THĂNG LONG TRONG NHỮNG NĂM TỚI .......57

3.1. Mục tiêu và định hướng hoạt động của Công ty trong thời gian tới..................57

3.1.1.Bối cảnh kinh tế - xã hội ...................................................................................57
Tình hình kinh tế thế giới: ..................................................................................................57
Tình hình kinh tế Việt Nam: ..............................................................................................57
3.1.2. Mục tiêu và định hướng hoạt động của Công ty Thuốc lá Thăng Long...........59

3.2. Một số ý kiến đề xuất nhằm tăng lợi nhuận của Công ty Thuốc lá Thăng Long
trong những năm tới...................................................................................................61
3.2.1. Nâng cao chất lượng sản phẩm.........................................................................61


v
3.2.2. Tăng cường công tác quản lý hàng tồn kho......................................................62
3.2.3. Nâng cao hiệu suất sử dụng tài sản cố định......................................................63
3.2.4. Mở rộng thị trường tiêu thụ, tích cực khai thác thị trường hiện tại đồng thời tìm
kiếm các thị trường mới..............................................................................................65
3.2.5. Tăng cường công tác quản lý chi phí, hạ giá thành sản phẩm..........................65

3.2. Một số ý kiến đề xuất nhằm tăng lợi nhuận của Công ty Thuốc lá Thăng Long
trong những năm tới...................................................................................................68
3.2.2. Kiến nghị đối với Tổng Công ty.......................................................................68
3.2.3. Kiến nghị với Nhà nước....................................................................................69
KẾT LUẬN.........................................................................................................................70
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................71
NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC..................................................72
NHẬN XÉT CỦA NGƯỜI PHẢN BIỆN...........................................................................73


vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CKĐT DH

: Chứng khoán đầu tư dài hạn

DH

: Dài hạn

DT

: Doanh thu

DTT

: Doanh thu thuần

EBIT

: Lợi nhuận kế toán trước lãi vay và thuế

QLDN

: Quản lý doanh nghiệp

TNHH

: Trách nhiệm hữu hạn

TSCĐ

: Tài sản cố định

TSLN

: Tỷ suất lợi nhuận

VCĐ

: Vốn cố định

VKD

: Vốn kinh doanh

VLĐ

: Vốn lưu động


vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Tran
g
Bảng 2.1

Khái quát tình hình nguồn vốn Công ty năm 2012 – 2013

31

Bảng 2.2

Cơ cấu tài sản của Công ty năm 2012 – 2013

34

Bảng 2.3

Một số chỉ tiêu tài chính quan trọng của Công ty năm 2012

37

– 2013
Bảng 2.4

Tình hình biến động doanh thu, chi phí, lợi nhuận Công ty

41

năm 2012 – 2013
Bảng 2.5

Các chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời của Công ty năm

43

2012 – 2013
Bảng 2.6

Tình hình thực hiện doanh thu tiêu thụ sản phẩm tại Công ty

46

thuốc lá Thăng Long năm 2012 – 2013
Bảng 2.7

Tình hình thực hiện chi phí tại Công ty Thuốc lá Thăng

48

Long năm 2012 – 2013
Bảng 2.8

Cơ cấu chi phí sản xuất kinh doanh theo khoản mục tại

49

Công ty Thuốc lá Thăng Long
Bảng 2.9

Các chỉ tiêu về hiệu suất hoạt động

51

Bảng 2.10

Các chỉ tiêu về quản lý các khoản phải thu

52


Học viện tài chính

1

Luận văn tốt nghiệp

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Lợi nhuận là một chỉ tiêu chất lượng tổng hợp có ý nghĩa vô cùng quan
trọng trong việc đánh giá chất lượng hoạt động kinh doanh của một doanh
nghiệp. Mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đều nhằm đạt tới mục
tiêu tối đa hóa lợi nhuận và giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải
doanh nghiệp nào cũng thành công trong việc thực hiện các biện pháp nhằm
thu được lợi nhuận cao nhất trong kinh doanh. Hiện nay mỗi doanh nghiệp
đang phấn đấu, tự tìm cho mình những giải pháp hữu hiệu nhất để đạt mục
tiêu lợi nhuận của mình.
Trong điều kiện cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường, doanh
nghiệp muốn tồn tại và phát triển được cần phải tạo ra được lợi nhuận. Vì vậy
yêu cầu đặt ra cho các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh và phải
đảm bảo có lợi nhuận và lợi nhuận cao.
Xuất phát từ vai trò to lớn của lợi nhuận cũng như sự cần thiết phải phấn
đấu tăng lợi nhuận, sau một thời gian thực tập tại Công ty TNHH một thành
viên Thuốc lá Thăng Long, qua nghiên cứu tình hình hoạt động kinh doanh
của công ty trong những năm gần đây, kết hợp với những kiến thức đã được
học tập tại trường, em đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “Lợi nhuận và các giải
pháp chủ yếu tăng lợi nhuận tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá
Thăng Long”.
2. Mục đích nghiên cứu
-

Đánh giá tình hình lợi nhuận của công ty.

-

Xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của công ty.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính
-

2

Luận văn tốt nghiệp

Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao lợi nhuận của công ty
trong tình hình nền kinh tế hiện nay.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
-

Đối tượng nghiên cứu: Lợi nhuận và các giải pháp tăng nhằm nâng
cao lợi nhuận.

-

Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu số liệu về kết quả kinh doanh và
lợi nhuận Công ty Thuốc lá Thăng Long từ 31/12/2012 đến

31/12/2013.

4. Phương pháp nghiên cứu
Tác giả sử dụng các phương pháp: phương pháp duy vật biện chứng và
duy vật lịch sử, phương pháp thống kê, phương pháp chuyên gia, phương
pháp phân tích tổng hợp, phương pháp so sánh... để nghiên cứu.
5. Kết cấu luận văn
Nội dung chuyên đề ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo,
luận văn gồm ba chương:
Chương 1: Lợi nhuận và việc phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh
nghiệp.
Chương 2 : Tình hình lợi nhuận và các biện pháp phấn đấu tăng lợi
nhuận ở Công ty Thuốc lá Thăng Long.
Chương 3: Một số ý kiến đề xuất về phương hướng, biện pháp tăng lợi
nhuận ở Công ty Thuốc lá Thăng Long trong những năm tới.
Mặc dù đã hết sức cố gắng, song do trình độ nhận thức và lý luận còn
hạn chế, thời gian tìm hiểu và thực tập có hạn, vì vậy đề tài nghiên cứu chắc
chắn không tránh khỏi thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp quý

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

3

Luận văn tốt nghiệp

báu của các thầy cô giáo, Ban lãnh đạo Công ty để đề tài của em hoàn thiện
hơn.
Em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo: Ts. Bùi Văn Vần cùng toàn thể
các cô, chú, anh, chị trong phòng Tài chính - Kế toán của Công ty TNHH một
thành viên Thuốc lá Thăng Long đã giúp em hoàn thành đề tài luận văn tốt
nghiệp này.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

4

Luận văn tốt nghiệp

CHƯƠNG 1

LỢI NHUẬN VÀ VIỆC PHẤN ĐẤU TĂNG LỢI NHUẬN CỦA
DOANH NGHIỆP
1.1.

Lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp

1.1.1. Lợi nhuận của doanh nghiệp
Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế thực hiện các hoạt động sản xuất,
cung ứng hàng hóa cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm mục đích sinh
lời. Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá trình kết

hợp các yếu tố đầu vào như nhà xưởng, thiết bị, nguyên vật liệu,… và sức lao
động để tạo ra yếu tố đầu ra là hàng hóa và tiêu thụ hàng hóa đó để thu lợi
nhuận.
Quá trình sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp sau mỗi kỳ hạch
toán có những khoản thu bằng tiền gọi chung là thu nhập của doanh nghiệp
trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Với khoản thu nhập đó để thực hiện quá
trình sản xuất kinh doanh tiếp theo thì doanh nghiệp phải bỏ ra những phần
nhât định để bù đắp cho toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh đã thực hiện.
Những chi phí đó là những chi phí về vật chất đã tiêu hao trong quá trình sản
xuất và tiêu thụ sản phẩm, chi phí trả lương cho người lao động, chi phí để
làm nghĩa vụ với Nhà nước. Phần thu nhập còn lại sau khi bù đắp các khoản
chi phí chính là lợi nhuận của doanh nghiệp.
Như vậy ta có khái niệm lợi nhuận của doanh nghiệp như sau:
Lợi nhuận của doanh nghiệp là khoản tiền chênh lệch giữa doanh thu
và chi phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra để đạt được doanh thu đó từ các hoạt
động của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

5

Luận văn tốt nghiệp

 Cách xác định lợi nhuận của doanh nghiệp:
- Lợi nhuận từ hoạt động sản xuất và kinh doanh:

Lợi nhuận hoạt

=

động kinh doanh

Doanh thu thuần

-

bán hàng

Giá vốn
hàng bán ra

Chi phí

-

bán hàng

-

Chi phí
QLDN

Hoặc có thể xác định
Lợi nhuận hoạt

=

động kinh doanh

Doanh thu thuần
bán hàng

-

Giá thành toàn bộ sản phẩm, hàng
hóa, dịch vụ bán trong kỳ

- Lợi nhuận hoạt động tài chính:
Lợi nhuận hoạt
động tài chính

=

Doanh thu hoạt động
tài chính

-

Chi phí
tài chính

Thuế gián

-

thu (nếu có)

- Lợi nhuận khác:
Lợi nhuận khác

=

Thu nhập khác

- Chi phí khác -

Thuế gián thu (nếu có)

- Lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp:
Lợi nhuận
trước thuế

=

Lợi nhuận hoạt
động kinh doanh

+

Lợi nhuận hoạt
động tài chính

+

Lợi nhuận khác

- Lợi nhuận sau thuế:
Lợi nhuận sau thuế

=

Lợi nhuận trước thuế

-

Thuế thu nhập doanh nghiệp

 Ý nghĩa của lợi nhuận doanh nghiệp:
Đối với mỗi doanh nghiệp, lợi nhuận là một chỉ tiêu chất lượng tổng hợp
phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, và có ý
nghĩa đặc biệt quan trọng thể hiện trên các khía cạnh sau:
- Lợi nhuận kích thích mọi mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp, vì khi đạt được lợi nhuận, mọi đối tượng đều có quyền lợi được
hưởng từ lợi nhuận.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

6

Luận văn tốt nghiệp

- Lợi nhuận góp phần thúc đẩy giá cổ phần trên thị trường, từ đó làm
tăng tài sản cho cổ đông.
- Lợi nhuận là nguồn tích lũy bổ sung vốn sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tái sản xuất mở rộng một cách
vững chắc. Từ đó đảm bảo cho doanh nghiệp tăng trưởng một cách ổn định và
bền vững trong tương lai, tạo tiền đề cho sự tăng trưởng thu nhập trong tương
lai.
1.1.2. Tỷ suất lợi nhuận
Để đánh giá hiệu quả hoạt động một cách toàn diện người ta phải sử
dụng kết hợp chỉ tiêu lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận. Điều này xuất phát từ
một số lý do sau:
- Lợi nhuận là kết quả tài chính cuối cùng, nó chịu ảnh hưởng bởi nhiều
nhân tố, có những nhân tố thuộc về chủ quan, có những nhân tố khách quan
và có sự bù trừ lẫn nhau.
- Do điều kiện sản xuất kinh doanh, điều kiện vận chuyển, thị trường
tiêu thụ thường làm cho lợi nhuận doanh nghiệp không giống nhau.
- Các doanh nghiệp cùng loại nếu quy mô sản xuất khác nhau thì lợi
nhuận thu được sẽ khác nhau, ở những doanh nghiệp lớn nếu công tác quản lý
kém nhưng số lợi nhuận thu được vẫn có thể lớn hơn những doanh nghiệp có
quy mô nhỏ nhưng công tác quản lý tốt hơn.

Tỷ suất lợi nhuận (còn gọi là mức doanh lợi) là tỷ lệ giữa lợi nhuận ( lợi
nhuận trước thuế/ lợi nhuận sau thuế/ lợi nhuận trước lãi vay và thuế) với các
chỉ tiêu tài chính liên quan (vốn kinh doanh/ vốn chủ sở hữu/ doanh thu
thuần…).

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11

Học viện tài chính

7

Luận văn tốt nghiệp

Tỷ suất lợi nhuận phản ánh kết quả của một loạt chính sách và quyết
định của doanh nghiệp. Tỷ suất lợi nhuận là chỉ tiêu trả lời cho câu hỏi cuối
cùng doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả như thế nào, là cơ sở quan trọng để
đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong một
thời kỳ nhất định. Tỷ suất lợi nhuận là đáp số sau cùng của hiệu quả kinh
doanh và là một luận cứ quan trọng để các nhà hoạch định đưa ra quyết định
tài chính trong tương lai.
 Các chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận:
- Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu (ROS)
Tỷ suất lợi nhuận sau thuế

=

trên doanh thu

Lợi nhuận sau thuế trong kỳ
Doanh thu thuần trong kỳ

Chỉ tiêu này thể hiện khi thục hiện một đồng doanh thu trong kỳ, doanh
nghiệp có thể thu được bao nhiêu lợi nhuận. Qua đó cho thấy khả năng quản
lý, tiết kiệm chi phí của một doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp quản lý tốt chi
phí thì sẽ nâng cao được tỷ suất này. Tỷ số này mang giá trị dương nghĩa là
công ty kinh doanh có lãi, tỷ số càng lớn nghĩa là lãi càng lớn. Tỷ số mang giá

trị âm nghĩa là công ty kinh doanh thua lỗ.
- Tỷ suất lợi nhuận trước lãi vay và thuế trên vốn kinh doanh (BEP)
Tỷ suất lợi nhuận trước lãi vay
và thuế trên vốn kinh doanh

=

Lợi nhuận trước lãi vay và thuế
Vốn kinh doanh bình quân (hay tổng tài sản)

Tỷ suất lợi nhuận trước lãi vay và thuế trên vốn kinh doanh hay còn
được gọi là tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản (BEP) phản ánh khả năng sinh
lời của tài sản hay vốn kinh doanh không tính đến ảnh hưởng của nguồn gốc
của vốn kinh doanh và thuế thu nhập doanh nghiệp.
Tỷ số mang giá trị dương càng cao thì chứng tỏ doanh nghiệp kinh
doanh càng có lãi. Tỷ số mang giá trị âm là doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

8

Luận văn tốt nghiệp

- Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên vốn kinh doanh
Tỷ suất lợi nhuận trước thuế

trên vốn kinh doanh

Lợi nhuận trước thuế trong kỳ

=

Vốn kinh doanh bình quân sử dụng trong kỳ

Chỉ tiêu này đánh giá trình độ quản trị vốn của doanh nghiệp, thể hiện
mỗi đồng vốn kinh doanh trong kỳ có khả năng sinh lời ra bao nhiêu đồng lợi
nhuận sau khi đã trang trải lãi tiền vay.
- Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn kinh doanh (ROA)
Tỷ suất lợi nhuận sau thuế
trên vốn kinh doanh

=

Lợi nhuận sau thuế
Vốn kinh doanh bình quân sử dụng trong kỳ

Chỉ tiêu này thể hiện mỗi đồng vốn sử dụng trong kỳ tạo ra bao nhiêu
đồng lợi nhuận sau thuế, cho thấy hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản để tạo
ra thu nhập của doanh nghiệp. Nếu tỷ số này lớn hơn 0, thì có nghĩa doanh
nghiệp làm ăn có lãi. Tỷ số càng cao cho thấy doanh nghiệp làm ăn càng hiệu
quả. Còn nếu tỷ số nhỏ hơn 0, thì doanh nghiệp làm ăn thua lỗ.
- Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu (ROE)
Tỷ suất lợi nhuận vốn chủ
sở hữu (ROE)

=

Lợi nhuận sau thuế
Vốn chủ sở hữu bình quân sử dụng trong kỳ

Chỉ tiêu này thể hiện mức lợi nhuận sau thuế thu được trên mỗi đồng vốn
của chủ sở hữu trong kỳ. Tỷ số này càng cao cho thấy sử dụng vốn càng hiệu
quả.
Chỉ tiêu này phản ánh tất cả các khía cạnh về trình độ quản trị tài chính
gồm trình độ quản trị doanh thu và chi phí, trình độ quản lý tài sản, trình độ
quản trị nguồn vốn của doanh nghiệp.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính
1.2.

9

Luận văn tốt nghiệp

Phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh nghiệp

1.2.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp
Trong tổng số lợi nhuận của doanh nghiệp thì lợi nhuận từ hoạt động sản
xuất kinh doanh là một bộ phận quan trọng và thường chiếm tỷ trọng lớn. Vì
thế, khi nghiên cứu các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới lợi nhuận của doanh
nghiệp ta đi sâu nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận từ hoạt động

sản xuất kinh doanh. Từ công thức:
Lợi nhuận tiêu thụ = Doanh thu thuần - Giá thành tiêu thụ.
Ta có thể thấy lợi nhuận của hoạt động sản xuất kinh doanh chịu ảnh
hưởng của các nhân tố sau:

1.2.1.1. Số lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ
Về nguyên tắc, trong điều kiện các nhân tố khác không thay đổi việc
tăng sản lượng sản phẩm tiêu thụ sẽ làm tăng doanh thu và lợi nhuận cũng
tăng lên và ngược lại nếu sản lượng sản phẩm tiêu thụ giảm sẽ làm doanh thu
và lợi nhuận giảm xuống. Sản phẩm sản xuất ra càng nhiều thì khả năng tăng
về doanh thu sẽ càng lớn và là đòn bẩy để tăng lợi nhuận. Điều này phụ thuộc
vào năng lực sản xuất và công tác lập kế hoạch về khối lượng sản phẩm sản
xuất và tiêu thụ trong kỳ. Số lượng sản phẩm tiêu thụ còn phụ thuộc vào các
yếu tố: quy mô của doanh nghiệp, tình hình tổ chức công tác tiêu thụ sản
phẩm, dây chuyền công nghệ, việc ký kết hợp đồng tiêu thụ với khách hàng,
việc giao hàng, vận chuyển và thanh toán tiền hàng. Lợi nhuận còn phụ thuộc
vào việc tiết kiệm chi phí, quản lý điều hành của doanh nghiệp. Tuy nhiên,
nếu như việc sản xuất quá nhiều, vượt quá nhu cầu của thị trường thì sẽ làm ứ
đọng, hàng tồn kho tăng, vòng quay vốn chậm, làm giảm số lượng sản phẩm
tiêu thụ, giảm doanh thu của doanh nghiệp. Do vậy doanh nghiệp phải nắm

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

10

Luận văn tốt nghiệp

vững nhu cầu của thị trường, đầu tư hợp lý để quyết định sản xuất số lượng
sản phẩm thích hợp.
1.2.1.2. Kết cấu sản phẩm tiêu thụ
Đối với các doanh nghiệp sản xuất nhiều loại sản phẩm , chi phí để sản
xuất ra mỗi loại sản phẩm là khác nhau, mỗi loại sản phẩm tiêu thụ trong kỳ ở
mức lãi, lỗ khác nhau. Do đó trong điều kiện các nhân tố khác không thay đổi
việc tăng tỷ trọng mặt hàng có lợi nhuận đơn vị cao và giảm tỷ trọng mặt
hàng có lợi nhuận đơn vị thấp sẽ làm tăng tổng lợi nhuận và ngược lại. Những
sản phẩm có vai trò quan trọng, có tính chiến lược đối với nền kinh tế quốc
dân thì giá cả của chúng sẽ do Nhà nước quy định. Còn những sản phẩm
khác, căn cứ vào những chủ trương có this chất hướng dẫn của Nhà nước thì
các doanh nghiệp sẽ căn cứ vào tình hình trên thị trường mà xây dựng giá bán
sản phẩm riêng. Kết cấu mặt hàng chịu tác động của cung cầu trên thị trường
và việc tăng giảm tỷ trọng của từng mặt hàng còn phụ thuộc vào từng thời kỳ.
1.2.1.3. Chính sách định giá sản phẩm
Giá cả tỷ lệ thuận với doanh thu và ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu
bán hàng. Trong trường hợp các nhân tố khác không thay đổi, nếu giá cả tăng
thì doanh thu bán hàng tăng và ngược lại (đối với từng mặt hàng). Cùng một
loại sản phẩm nhưng nếu doanh nghiệp bán ở các mức giá khác nhau thì
doanh thu khác nhau. Để đạt được doanh thu mong muốn doanh nghiệp phải
linh hoạt trong việc xác định mức giá hợp lý, vừa khuyến khích được mọi
người tiêu dùng, vừa trang trải được chi phí bỏ ra. Nhìn chung, nếu đảm bảo
được chất lượng sản phẩm thì giá cả sẽ trở thành một vũ khí cạnh tranh khá
sắc bén của mỗi doanh nghiệp.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11

Học viện tài chính

11

Luận văn tốt nghiệp

1.2.1.4. Công tác quản lý chi phí sản xuất kinh doanh
Như chúng ta đã biết, giá thành sản xuất phẩm cao hay thấp, tăng hay
giảm chủ yếu là tùy thuộc vào kết quả của việc quản lý và sử dụng lao động,
vật tư, tiền vốn trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp (sau khi loại bỏ các
yếi tố khách quan làm cho giá của các yếu tố đầu vào tăng), do đó nó chịu tác
động lớn của nhân tố chủ quan trong công tác quản lý của doanh nghiệp.
Chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí lãi vay về thực
chất cũng giống như ảnh hưởng của nhân tố giá vốn hàng bán, tức là chi phí
bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí lãi vay cao hay thấp, tăng
hay giảm xhủ yếu là tùy thuộc vào kết quả của việc quản lý và sử dụng, vật
tư, tiền vốn trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp, do đó nó cũng chịu tác
động lớn của nhân tố chủ quan trong công tác quản lý của doanh nghiệp.
1.2.1.5. Chất lượng sản phẩm
Cùng với sự tăng trưởng, phát triển của nền kinh tế, mức sống của con
người ngày càng được nâng cao, kéo theo nhu cầu tiêu dùng cũng ngày càng
đa dạng và phong phú, đòi hỏi sản phẩm tiêu dùng phải tốt, chất lượng cao,
giá cả vừa phải, hợp thị hiếu...Cho dù sử dụng trong thời gian ngắn hay dài,
hình thức sản phẩm ra sao thì người tiêu dùng vẫn luôn mong muốn được sử
dụng những sản phẩm có chất lượng. Do vậy yếu tố chất lượng sản phẩm bị
đòi hỏi gắt gao và là yếu tố cạnh tranh cơ bản của doanh nghiệp. Chất lượng
sản phẩm là yếu tố giúp doanh nghiệp có thể thu hút được đông đảo khách
hàng, làm tăng khối lượng sản phẩm tiêu thụ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp

tăng giá bán sản phẩm một cách hợp lý, đó chính là con đường gia tăng lợi
nhuận hiệu quả và bền vững.
Chất lượng sản phẩm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trình độ tổ chức
quản lý sản xuất và lao động, kỹ thuật công nghệ, đặc điểm thu nhập và tiêu
Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

12

Luận văn tốt nghiệp

dùng của mỗi vùng thị trường...Cũng phải thấy rằng, việc hoàn toàn chú trọng
vào chất lượng sản phẩm chưa chắc đã đem lại hiệu quả như mong muốn, nó
có thể đẩy giá bán lên quá cao và sẽ làm thị trường tiêu thụ bị thu hẹp. Rõ
ràng, nâng cao chất lượng sản phẩm vừa là yêu cầu, vừa là mục tiêu và nó phụ
thuộc rất nhiều vào tính toán chủ quan của doanh nghiệp.
1.2.1.6. Công tác tổ chức tiêu thụ sản phẩm
Thị trường tiêu thụ có ảnh hưởng rất lớn đến doanh thu bán hàng của
doanh nghiệp. Nói đến thị trường phải xét đến cả phạm vi thị trường và khả
năng thanh toán (sức mua) của thị trường. Nếu sản phẩm của doanh nghiệp có
thị trường tiêu thụ rộng lớn không chỉ trong nước mà cả thị trường quốc tế,
khả năng cạnh tranh của sản phẩm doanh nghiệp cao ngay tại những thị
trường đòi hỏi chất lượng sản phẩm cao và có sức mua lớn thì doanh nghiệp
sẽ có điều kiện tăng doanh thu nhanh.
Việc lựa chọn phương thức tiêu thụ và thanh toán tiền hàng cũng có ảnh
hưởng tới doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. Thông thường trong tiêu thụ

sản phẩm sự vận động của hàng hóa và sự vận động của tiền vốn là đồng thời.
Song trong điều kiện cạnh tranh thị trường các doanh nghiệp bán hàng thường
phải dành sự ưu đãi nhất định với người mua, ví dụ cho thanh toán theo kỳ
hạn hoặc kỳ hạn, có chiết khấu hàng bán cho khách hàng... Những vấn đề trên
đều ảnh hưởng tới doanh thu của doanh nghiệp.
1.2.1.7. Yếu tố quản lý, sử dụng vốn sản xuất kinh doanh
Việc quản lý và tổ chức sử dụng nguồn vốn một cách có hiệu quả cũng
cần được doanh nghiệp chú trọng. Vốn đầu tư cho từng khâu sản xuất và kinh
doanh phải được phân phối hợp lý, từ khâu dự trữ vật tư tồn kho sản phẩm tới
quản lý các khoản phải thu, khoản phải trả,… Quản lý, tổ chức sử dụng nguồn

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

13

Luận văn tốt nghiệp

vốn hiệu quả góp phần ổn định tình hình sản xuất kinh doanh, nâng cao lợi
nhuận của doanh nghiệp.
Ngoài các nhân tố trên còn có rất nhiều các nhân tố khác tác động đến
chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận như: Sự thay đổi về môi trường tự nhiên địa
lý, khí hậu; sự thay đổi về cơ chế chính sách quản lý kinh tế của nhà nước ở tầm
vĩ mô...vv. Sự biến động về tỷ giá hối đoái có ảnh hưởng rất lớn đến những
doanh nghiệp có nhiều giao dịch liên quan đến ngoại tệ như các doanh nghiệp
vận tải quốc tế, doanh nghiệp thực hiện các hoạt động xuất nhập khẩu...vv.

Với những nhân tố tác động tới lợi nhuận của doanh nghiệp như vậy,
doanh nghiệp cần có những giải pháp để phát huy yếu tố tích cực và hạn chế
những tác động tiêu cực để nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
1.2.2. Sự cần thiết và các biện pháp chủ yếu phấn đấu tăng lợi nhuận
của doanh nghiệp
1.2.2.1. Sự cần thiết phải phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh nghiệp
Lợi nhuận là mục tiêu phấn đấu hàng đầu mà doanh nghiệp cần phải đạt
được, đặc biệt là trong nền kinh tế thị trường thì vấn đề lợi nhuận được quan
tâm hơn bao giờ hết và sự gia tăng lợi nhuận đóng vai trò vô cùng quan trọng
đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Điều này xuất phát từ những
lý do sau đây:

 Xuất phát từ vai trò của lợi nhuận đối với doanh nghiệp
Trước đây, trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, sản xuất và phân
phối theo kế hoạch của Nhà nước nên vai trò của lợi nhuận không được phát
huy và bản thân doanh nghiệp cũng không thấy được tầm quan trọng của lợi
nhuận doanh nghiệp. Doanh nghiệp hoạt động lãi hay lỗ đều nộp vào Ngân

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

14

Luận văn tốt nghiệp

sách Nhà nước hoặc được Ngân sách Nhà nước câp. Ngày nay trong cơ chế

thị trường dưới sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, nhiều thành phần kinh tế ra
đời cùng với sự xóa bỏ cơ chế bao cấp đối với thành phần kinh tế Nhà nước,
mọi doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt. Do vậy chỉ bằng
cách kinh doanh có lãi thì doanh nghiệp mới có thể tồn tại và phát triển được.
Nếu doanh nghiệp kinh doanh có lãi, sau khi nộp thuế thu nhập doanh
nghiệp, bù đắp các khoản chi phí thì phần lợi nhuận còn lại (nếu có) sẽ là
nguồn tích lũy để doanh nghiệp có thể tái sản xuất mở rộng và đáp ứng các
nhu cầu khác. Đối với các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc
doanh thì nguồn tích lũy chủ yếu là từ lợi nhuận thu được.
Lợi nhuận có vai trò quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Nó là chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh, trình độ tổ chức
quản lý trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời lợi nhuận còn
là đòn bẩy kinh tế quan trọng tác động đến việc hoàn thiện và phát triển công
việc kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có lợi nhuận cao và ổn
định qua các năm thì uy tín trên thị trường sẽ được nâng cao, thị trường tiêu
thụ sẽ được mở rộng.
Bên cạnh đó, việc tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp thúc đẩy sự tăng
trưởng của nền kinh tế quốc dân, doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả ngày
càng tăng thì số thuế nộp cho Ngân sách Nhà nước cũng tăng theo, làm tăng
tích lũy và mở rộng sản xuất kinh doanh trên quy mô toàn bộ nền kinh tế.
 Xuất phát từ yêu cầu phát huy quyền tự chủ sản xuất kinh doanh
và tự chủ tài chính của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường
Trong nền kinh tế thị trường, không có sự bao cấp về vốn của Nhà nước
cho các doanh nghiệp Nhà nước, Nhà nước giao quyền tự chủ cho các doanh
nghiệp, các doanh nghiệp thực sự trở thành chủ thể sản xuất kinh doanh độc
Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11

Học viện tài chính

15

Luận văn tốt nghiệp

lập, tự chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình. Điều này đã
khiến cho các doanh nghiệp không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc tự
khẳng định mình trong nền kinh tế quốc dân. Muốn làm được điều đó thì
doanh nghiệp phải bảo toàn vốn và phát triển được vốn sản xuất kinh doanh,
làm ăn có lãi và số vốn tích lũy hằng năm phải không ngừng tăng lên.
Trên thực tế, khi bước vào nền kinh tế thị trường hầu hết các doanh
nghiệp đã từng bước thích nghi, tìm ra những hướng đi đúng đắng và từng
bước làm ăn có hiệu quả. Trên cơ sở đó có thể tự tái sản xuất giản đơn và tái
sản xuất mở rộng, cải thiện đời sống cho cán bộ công nhân viên và thực hiện
nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Nhưng bên cạnh đó vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề như: chưa linh hoạt
trong việc xây dựng hoạt động sản xuất kinh doanh, vẫn còn một số doanh
nghiệp chậm thích ứng với cơ chế thị trường dẫn đến kinh doanh kém hiệu
quả. Nhà nước và các nhà quản lý cần phải có các chính sách quan tâm hơn
nữa để từng bước ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh.
Thực tiễn cùng với sự phát triển của kinh tế thế giới đòi hỏi các quốc gia
phải hợp tác với nhau. Điều này đặt ra vấn đề tháo gỡ dần sự bảo hộ của Nhà
nước với các doanh nghiệp trong nước để kích thích tính sáng tạo, tự chủ của
các doanh nghiệp, đồng thời xóa bỏ tính ỷ lại của một số doanh nghiệp làm ăn
không hiệu quả. Hơn nữa, kể từ khi Việt Nam là thành viên chính thức của Tổ
chức Thương mại Thế giới (WTO) đã mang đến cho các doanh nghiệp nhiều
cơ hội và thách thức rất lớn, các doanh nghiệp phải cạnh tranh trong môi
trường phức tạp hơn và chỉ có kinh doanh hiệu quả, lợi nhuận càng ngày càng
tăng mới giúp doanh nghiệp đứng vững và phát triển. Ngược lại, nếu doanh

nghiệp không nhanh chóng đổi mới cách nghĩ và cách làm thì sẽ có nguy cơ
bị tụt hậu, thậm chí có thể dẫn đến phá sản doanh nghiệp.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

16

Luận văn tốt nghiệp

Vì vậy phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh nghiệp là một vấn đề hết sức
cần thiết, rất quan trọng đặc biệt trong giai đoạn hiện nay.
1.2.2.2. Một số biện pháp chủ yếu phấn đấu tăng lợi nhuận của doanh
nghiệp
 Tăng số lượng sản phẩm sản xuất và tiêu thụ
Đây là biện pháp mà doanh nghiệp nào cũng muốn thực hiện để tăng
thêm lợi nhuận cũng như chiếm lĩnh được thị trường lâu dài. Do đó để thực
hiện tốt biện pháp này các doanh nghiệp cần phải thực hiện tốt các công việc
sau:
- Tổ chức tốt công tác quản lý và sử dụng lao động. Tổ chức tốt công
tác quản lý và có một quy mô sản xuất hợp lý sẽ làm cho tính linh hoạt được
nâng cao trong sản xuất từ đó giảm bớt thời gian rỗi, tập trung vào sản xuất
nâng cao số lượng sản phẩm. Bên cạnh đó doanh nghiệp còn có chính sách sử
dụng lao động hợp lý, đó là mạnh dạn bỏ bớt lực lượng lao động gián tiếp mà
không còn có tác dụng sắp xếp lực lượng lao động trực tiếp và hợp lý và chú
trọng đào tạo định kỳ, đặc biệt chú ý tới đời sống vật chất cũng như đời sống

tinh thần của công nhân viên .
- Thúc đẩy quá trình tiêu thụ sản phẩm, đòi hỏi các doanh nghiệp p
pháp như: nghiên cứu thị trường, phân loại thị trường, xây dựng một chính
sách marketing thích hợp (như chi một khoản chi phí lớn cho quảng cáo và
giới thiệu sản phẩm ), đồng thời doanh nghiệp phải có chính sách giá cả hợp
lý với từng mặt hàng nhưng chất lượng phải đảm bảo và khối lượng sản phẩm
sản xuất phải luôn đáp ứng đầy đủ nhu cầu thị trường.
 Đa dạng hóa mặt hàng
Đa dạng hóa sản phẩm giúp doanh nghiệp tiết kiệm được những năng lực
sản xuất dư thừa về máy móc thiết bị, nguyên vật liệu,… do đó, làm tăng
Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

17

Luận văn tốt nghiệp

thêm lợi nhuận của doanh nghiệp. Trong điều kiện các nhân tố khác không
thay đổi việc tăng tỷ trọng mặt hàng có lợi nhuận đơn vị cao và giảm tỷ trọng
mặt hàng có lợi nhuận đơn vị thấp sẽ làm tăng tổng lợi nhuận và ngược lại.
Do đó doanh nghiệp cần lựa chọn kết cấu mặt hàng sản xuất hợp lý để tăng tối
đa doanh thu và tăng lợi nhuận của doanh nghiệp.
 Áp dụng chính sách giá bán linh hoạt
Để đạt được doanh thu mong muốn doanh nghiệp phải linh hoạt trong
việc xác định mức giá hợp lý, vừa khuyến khích được mọi người tiêu dùng,
vừa trang trải được chi phí bỏ ra. Nhìn chung, nếu đảm bảo được chất lượng

sản phẩm thì giá cả sẽ trở thành một vũ khí cạnh tranh khá sắc bén của mỗi
doanh nghiệp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần nắm rõ nhu cầu thị trường, xây
dựng giá bán hợp lý, một cách linh hoạt để tăng tối đa số lượng sản phẩm tiêu
thụ, tăng doanh thu và nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp.
 Tăng cường quản lý chi phí, giảm giá thành
Đây là biện pháp cơ bản nhằm tăng lợi nhuận doanh nghiệp do qua biện
pháp này giảm được giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận đơn vị sản phẩm.
Doanh nghiệp cần phải thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Tăng năng suất lao động:
Tăng năng suất lao động chính là tăng năng lực sản xuất của người lao
động sao cho số sản phẩm sản xuất ra trong một đơn vị thời gian, hoặc giảm
bớt thời gian lao động cần thiết để sản xuất một đơn vị sản phẩm.
Để tăng năng suất lao động, doanh nghiệp cần phải đầu tư đổi mới máy
móc thiết bị, áp dụng công nghệ kỹ thuật hiện đại cho sản xuất trong doanh
nghiệp, tổ chức quản lý lao động hợp lý, thường xuyên bồi dưỡng nâng cao
tay nghề người lao động.

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11


Học viện tài chính

18

Luận văn tốt nghiệp

- Tổ chức bộ máy, cơ cấu nhân sự hợp lý:
Giảm bớt lao động gián tiếp, giảm nhẹ bộ máy quản lý từ đó giảm chi

phí quản lý, nâng cao lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Tiết kiệm nguyên vật liệu tiêu hao:
Trong doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thì chi phí nguyên vật liệu
thường chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm. Do đó, giảm được chi
phí nguyên liệu tiêu hao góp phần hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận của
doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phải áp dụng công nghệ kỹ thuật hiện đại
vào sản xuất, quan tâm đến chất lượng yếu tố đầu vào và giám sát chặt chẽ
quá trình sản xuất để tiết kiệm nguyên vật liệu tiêu hao.
 Đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm
Nội dung cũng giống như biện pháp trên nhưng cần chú trọng đầu tư vào
chiều sâu: nghĩa là các doanh nghiệp cần ứng dụng khoa học công nghệ tiến
tiến vào sản xuất một số sản phẩm có ưu thế nhất của doanh nghiệp để tạo
một sức bật lớn. Nếu bước trên thực hiện tốt, có uy tín cao thì tiếp tục đẩy
mạnh và mạnh dạn ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ để hiện đaị
dây chuyền sản xuất để sản xuất toàn bộ các sản phẩm của doanh nghiệp có
chất lượng cao. Có như vậy mới tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng
sản phẩm sản xuất và tiêu thụ.
 Tổ chức tốt công tác tiêu thụ sản phẩm
Tăng quy mô hoạt động sản xuất, tăng sản lượng sản xuất ra điều đó
không đồng nghĩa với sự tăng lên về doanh thu cũng như lợi nhuận của doanh
nghiệp, để có được điều này cần phải có sự mở rộng hoạt động kinh doanh,
mở rộng thị trường tiêu thụ của doanh nghiệp. Qua đó làm tăng sản lượng sản
phẩm tiêu thụ, tăng doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp. Để mở rộng thị

Sinh viên: Nguyễn Văn Minh

Lớp: CQ48/11.11