SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho trẻ người dân tộc jrai

Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho true

Một số biện pháp giáo dục
vệ sinh cho trẻ người dân tộc Jrai
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I.CƠ SỞ LÝ LUẬN:

Trẻ em từ 0 đến 6 tuổi lớn và phát triển nhanh hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong
cuộc đời của một con người. Sự phát triển ở giai đoạn này tốt hay khơng phụ thuộc vào rất
nhiều yếu tố, trong đó, vấn đề về giữ gìn vệ sinh cho trẻ là một trong những vấn đề thiết yếu
của bậc học mầm non khi trẻ lần đầu tiên đặt chân đến mơi trường gia đình thứ hai của
mình.Ngồi ra, việc giữ gìn vệ sinh tốt sẽ giúp cho trẻ có thể lực tốt, hạn chế sự phát sinh của
các dịch bệnh, hạn chế tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng do mất vệ sinh vì vậy cơ giáo chủ nhiệm,
người mẹ thứ hai của trẻ có vai trò rất quan trọng trong việc ni dưỡng và uốn nắn những
đứa con của mình phát triển một cách khoẻ mạnh nhất và phù hợp với chuẩn mực vệ sinh
chung của mọi người.
II.CƠ SỞ THỰC TIỄN:

Thực tế hiện nay cho thấy rằng: Trẻ người dân tộc Jrai chưa có ý thức trong việc vệ
sinh cá nhân cũng như vệ sinh chung vì trẻ được sinh ra và lớn lên trong một mơi trường rất
“tự do”, trẻ muốn làm gì thì làm, muốn ăn gì thì ăn, muốn đi học lúc nào thì đi, sáng ngủ dậy
khơng bao giờ đánh răng rửa mặt, thậm chí nhiều trẻ đêm ngủ đái dầm ra quần áo đến sáng
vẫn mặc bộ quần áo đến lớp như khơng có gì xẩy ra…bố mẹ trẻ khơng bao giờ quan tâm tới
mọi sinh hoạt thường ngày của con mình.
III.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Trường TH Lê Q Đơn đóng chân trên địa bàn xã IaLang, một xã thuộc vùng sâu,
vùng xa đặc biệt khó khăn về mọi mặt: Kinh tế, chính trị, xã hội. Trong đó, khó khăn về mặt
xã hội là khó khăn nổi bật nhất vì trình độ dân trí rất thấp, phụ huynh học sinh chưa hiểu rõ

tầm quan trọng của việc học tập của con em mình nên việc giáo dục vệ sinh cho con em họ lại
càng khó khăn gấp bội lần.Vậy tất cả chúng ta phải làm gì để có thể rèn cho trẻ thực hiện
được một số nề nếp vệ sinh chung của lớp khi mà trẻ đã sống theo kiểu tự do trong năm năm
liền?
Sau một thời gian dài tơi đã dùng nhiều biện pháp giáo dục vệ sinh khác nhau nhằm
lựa chọn được một số biện pháp giáo dục vệ sinh đem lại kết quả cao nhất và năm học này
tơi đã thử nghiệm một số biện pháp giáo dục vệ sinh đó trong một thời gian dài và đã đem
lại một số kết quả khá khả quan trong việc nâng cao ý thức vệ sinh cho trẻ, vì thế cho nên
tơi đã mạnh dạn viết đề tài: “Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho trẻ người dân tộc
Jrai”.
Giáo viên :

Năm học : 2011-2012




Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho true

III.KHÁNH THỂ NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:

-Lớp mẫu giáo làng Le gắn liền trường TH Lê Q Đơn
-Giáo dục trẻ một số nề nếp vệ sinh cá nhân và vệ sinh chung

PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I:

THỰC TRẠNG

I.Thuận lợi:

-Nhiều trẻ biết sử dụng tiếng phổ thơng
-Trẻ được tiếp xúc với một số trẻ người Kinh
-Các cơ đều u nghề, mến trẻ
-Một số phụ huynh đã bắt đầu có sự quan tâm đến việc học của con mình
-Được sự quan tâm của UBND xã, BGH nhà trường và các ban ngành đồn thể khác trong xã
IaLang.
II.Khó khăn:

-Số lượng học sinh khá đơng (27 cháu trong đó trẻ người dân tộc là 22 trẻ) mà cơ và trẻ
lại bất đồng về ngơn ngữ.
-Trong 5 năm liền trẻ khơng được sự rèn giũa của bố mẹ trong việc vệ sinh cá nhân cũng như
giữ gìn vệ sinh chung.
-Theo phong tục, tập qn của người Jrai thì lấy nước dưới suối để dùng hàng ngày mà
khơng đào giếng nên họ dùng nước rất tiết kiệm. Vào mùa khơ nước lại cạn nên việc vệ sinh
của trẻ tại gia đình càng khó khăn hơn bên cạnh đó giáo viên cũng khơng lấy được nước cho
trẻ vệ sinh.
CHƯƠNGII:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC VỆ SINH CHO TRẺ NGƯỜI DÂN TỘC JRAI

Theo chương trình bồi dưỡng chun đề hè năm 2006, theo sự chỉ đạo của cấp
trên về việc chăm sóc giáo dục vệ sinh cho trẻ nhằm giúp trẻ ngày càng có ý thức vệ
sinh hơn nữa nên tơi đã kịp thời giáo dục cho trẻ một số kỹ năng sử dụng nước sạch và
bảo quản nước sạch, ý thức tự vệ sinh cá nhân sạch sẽ, vệ sinh trường lớp sạch sẽ tuy
nhiên đối với trẻ người dân tộc Jrai thì đó là cả một vấn đề lớn vì trẻ đã quen sống tự
do và vì điều kiện nước sinh hoạt khó khăn…như tơi đã nêu trên nên tơi phải sử dụng
nhiều phương pháp giáo dục vệ sinh hỗ trợ khác để giúp trẻ có ý thức tự giác cao trong
việc vệ sinh.
Như chúng ta đã biết, vệ sinh ở các lớp mầm non bao gồm vệ sinh cá nhân và vệ sinh
mơi trường. Vậy chúng ta cần làm gì để giúp trẻ có ý thức tự giác trong việc giữ vệ sinh sạch

Giáo viên :

Năm học : 2011-2012




Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho true

sẽ? Trước hết, mỗi chúng ta phải tự vệ sinh cá nhân sạch sẽ, thường xun qt dọn lớp và
xung quanh lớp học sạch sẽ, bỏ rác đúng nơi quy định….
* Tun truyền đến các bậc phụ huynh:
Cơ làm một bảng tuyền tuyền về cách vệ sinh như thế nào là sạch sẽ đến các bậc phụ
huynh ở trước lớp. Nhờ thơn trưởng tun truyền đến các phụ huynh trong các buổi họp làng,
các buổi lễ hội của làng…. Cơ tun truyền với các bậc phụ huynh khi tổ chức buổi họp phụ
huynh đầu năm học bằng cách cơ thực hành các bước vệ sinh để giúp phụ huynh nắm được
cách rửa tay, mặt,…theo đúng khoa học để về nhà hướng dẫn lại cho con em mình.
*Giáo dục trẻ thực hiện đúng và đầy đủ việc vệ sinh sạch sẽ:
Ngay từ đầu năm học, cơ phải hướng dẫn thật tỉ mỉ cho trẻ cách vệ sinh cá nhân như
thế nào là đúng: Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, thường xun tắm gội sạch sẽ,
đánh răng hàng ngày, móng tay và móng chân phải được cắt ngắn, tóc cúng phải được cắt
hoặc cột lên thật gọn gàng, mặc quần áo sạch, đẹp đến lớp học, để dép ở ngồi cửa trước khi
vào lớp, bỏ rác vào hố rác và khơng vứt rác bừa bãi….
Ví dụ: HƯỚNG DẪN TRẺ CÁC HOẠT ĐỘNG VỆ SINH
1.Ổn định lớp: Hát bài “ Rửa mặt như mèo”
2.Dạy trẻ:
a.Giới thiệu bài: Các con vừa hát bài hát nói về con gì? (Con mèo)
Đúng rồi, con mèo vệ sinh khơng sạch nên nên bị đau mắt vì vậy khơng được mẹ u
và bị các bạn cười chê đấy các con ạ.Bây giờ cơ cơ hướng dẫn các con một số hoạt động vệ
sinh để tự vệ sinh cho sạch nhé? Có như vậy thì mẹ và các bạn sẽ ngày càng u mến các con

hơn.
b.Bài mới:
- Hướng dẫn trẻ cách rửa tay đúng:
Cho nước làm ướt tay và bắt đầu rửa: rửa cổ tay trước tiếp đến rửa mu bàn tay, kẽ các
ngón tay, móng tay, lòng bàn tay rồi cho nước sạch rửa lại và vẩy nhẹ cuối cùng là lau tay
vào khăn ( Cơ vừa hướng dẫn cách rửa vừa làm cho trẻ xem 2-3 lần rồi tập cho từng trẻ rửa
theo trình tự của các thao tác)
- Hướng dẫn trẻ rửa mặt:
Cho nước ướt khăn và bắt đầu rửa mặt: dùng hai ngón tay (ngón trỏ và ngón giữa) giữ
một bên đầu của khăn và lau hai mắt trước tiếp đến dịch khăn lên một ít và lau mũi, lại dịch
khăn lên rồi lau miệng, cằm.Lật khăn sang mặt khác và tiếp tục như thế cơ lại lau hai má,
dịch khăn lau trán và cuối cùng là lau tai ( Cơ vừa hướng dẫn cách rửa vừa làm cho trẻ xem
2-3 lần rồi tập cho từng trẻ rửa theo trình tự của các thao tác).
- Hướng dẫn trẻ vệ sinh lớp học:
Để một cái sọt ở cuối lớp cho trẻ cho rác vào và đến giờ ra chơi và ra về thì cho trẻ
mang sọt rác ra đổ vào hố rác, bạn nào có q thì gửi cơ đến giờ ra chơi cơ phát lại chứ tuyệt
Giáo viên :

Năm học : 2011-2012




Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho true

đối khơng cho trẻ ăn trong lớp học vì các con chỉ lo ăn thì các con sẽ khơng nghe cơ giảng
bài, như vậy sẽ khơng hiểu bài cơ giảng,…..
Đóng một số đinh về một góc của lớp học và u cầu trẻ treo mọi đồ dùng cá nhân của
trẻ( cặp sách, áo ấm, mũ…) lên đó để cho lớp học gọn gàng và để trẻ tập trung chú ý vào bài
học và thoải mái khi vui chơi….

Hướng dẫn trẻ kê lại bàn ghế khi thấy bàn ghế để khơng ngay ngắn
3.Kết thúc:
Cơ vừa dậy các con về các hoạt động gì?
Nhận xét, tun dương trẻ
Cho trẻ hát bài “ Vui đến trường”
* Trên đây là một bài soạn về cách hướng dẫn trẻ các hoạt động vệ sinh để hướng dẫn
trẻ vệ sinh sạch sẽ mà cúng ta phải thực hiện ngay khi trẻ đã vào nề nếp học tập của lớp, tuy
nhiên đối với trẻ người Jrai thì nếu học cách vệ sinh đó chỉ có một lần thì rất khó khăn với trẻ
vì trẻ sẽ khơng nhớ được, bên cạnh đó thời gian học rất là ít mà thời gian ở nhà rất nhiều
trong khi đó, bố mẹ trẻ khơng quan tâm đến việc vệ sinh của trẻ.
Biện pháp quan trọng nhất là hàng ngày cơ phải kiểm tra vệ sinh trẻ về một số vấn đề
đơn giản như: trước khi đi học các con đã rửa tay, chân, mặt mũi sạch sẽ chưa? Đã chải tóc
chưa? Đã đánh răng khi ngủ dậy chưa?…. Và phải động viên kịp thời khi trẻ thực hiện đúng
được một trong những vấn đề vệ sinh như đã rửa tay chân sạch hay đã đánh răng rửa mặt sạch
cơ đặt ra bên cạnh đó cần động viên, khuyến khích những trẻ chưa thực hiện lần sau cố gắng
thực hiện tốt như các bạn. Thường xun nhắc nhở trẻ bỏ rác đúng nơi quy định, treo áo, mũ,
để dép vào đúng nơi quy định, qt dọn lớp khi lớp bẩn, cách kê bàn ghế lại cho gọn gàng
khi bàn ghế để khơng ngay ngắn.
Trước khi ra về, cơ nhắc trẻ về tắm rửa sạch sẽ, rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi
vệ sinh. Tắm rửa bằng xà phòng, giặt quần áo bằng xà phòng,….Cứ như thế, hàng ngày, hàng
ngày cơ động viên kịp thời những trẻ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, để dép, mũ,…đúng nơi quy
định sẽ giúp cho trẻ dần dần hình thành được thói quen tốt về cách vệ sinh sạch sẽ.
CHƯƠNG III: KẾT QUẢ

Sau một thời gian áp dụng một số biện pháp trên tơi thấy ý thức tự giác vệ sinh của trẻ
tăng lên rõ rệt. Tỷ lệ trẻ có ý thức vệ sinh cá nhân trước khi đến lớp cao hơn so với đầu năm
học, trẻ biết qt lớp sạch sẽ, kê bàn ghế gọn gàng, hiện tượng ăn q vặt trong lớp khơng
còn xẩy ra.
* Kết quả trẻ có ý thức tự giác trong cơng tác vệ sinh:
Đầu năm:

Tổng số trẻ: 27

Thường xun
Thỉnh thoảng
Số lượng
Tỷ lệ
Số lượng
Tỷ lệ
Giáo viên :

Dân tộc: 22
Khơng bao giờ
Số lượng
Tỷ lệ
Năm học : 2011-2012



5

18,5 %
Hiện nay:

3

Tổng số trẻ: 26

Thường xun
Số lượng

Tỷ lệ
18
66,6%

Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho true
11,1%

19

70,3%

Dân tộc: 22

Thỉnh thoảng
Số lượng
Tỷ lệ
9
33,3%

Khơng bao giờ
Số lượng
Tỷ lệ
0
0%

Qua hai bảng so sánh trên ta thấy kết quả giáo dục vệ sinh cho trẻ hiện nay tăng cao so
với đầu năm học.Đầu năm học chỉ có 5 trẻ người dân tộc Kinh biết vệ sinh sạch sẽ trước khi
đến lớp, có 3 trẻ người dân tộc Jrai thỉnh thoảng vệ sinh trước khi đến lớp học (Gia đình
những trẻ này ở gần gia đình trẻ người dân tộc Kinh) còn 19 trẻ để tay chân bẩn, quần áo bẩn,
…đến lớp nhưng hiện nay, trước khi đến lớp trẻ đã tự rửa tay trước chân, mặt mũi trước khi

đến lớp, móng tay, móng chân cũng đã được nhiều trẻ cắt sạch sẽ,trẻ đã biết so sánh giữa
mình và các bạn khác, ai nào sạch hơn?
Qua đó cho ta thấy rằng, trẻ đã dần dần có ý thức vệ sinh sạch sẽ, trẻ đã biết thế nào là
đẹp, thế nào là sạch?
PHẦN III: KẾT LUẬN

Mỗi chúng ta sinh ra và lớn lên đều được sự rèn giũa, dạy dỗ của cha mẹ mới trở thành
được con người có ích cho xã hội.Trong khi đó các cháu người dân tộc Jrai thua thiệt hơn các
bạn cùng trang lứa ở những nơi có điều kiện thuận lợi hơn về mọi mặt đặc biệt là sự quan
tâm, chăm sóc của cha mẹ đối với các cháu vì vậy, để trẻ có thể tự phục vụ bản thân được thì
trước hết cơ phải thực sự u nghề, mến trẻ và khi đó cơ dạy trẻ cách vệ sinh cá nhân sẽ đạt
kết quả cao nhất. Chúng ta phải tạo được cho trẻ một thói quen tốt, hành vi vệ sinh văn minh
và các kĩ năng tự phục vụ bản thân sạch sẽ, gọn gàng; chỗ chơi, nơi chơi ngăn nắp, sạch sẽ và
biết giúp đỡ lẫn nhau.
Trên đây là một số biện pháp giáo dục vệ sinh cho trẻ người dân tộc Jrai mà tơi đã
nghiên cứu và thực nghiệm tại lớp mình và đã đạt được một số kết qủa khả quan tuy nhiên nó
vẫn còn một số hạn chế nhất định.Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp để
Sáng kiến của tơi được hồn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

Giáo viên :

Năm học : 2011-2012