Khai thác xử lý thông tin phục vụ bài giảng trần trung ninh

TRẦN TRUNG NINH

Module GDTX

15
KHAI TH¸C,
Xö LÝ TH¤NG TIN
PHôC Vô BµI GI¶NG

8 | MODULE GDTX 15


A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN

—
—
—
—
—

Khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng là m t công vi c th ng xuyên,
c n thi t nh m nâng cao hi u qu d y h c c a các cán b , giáo viên (GV)
và h c viên trong các trung tâm giáo d c th ng xuyên (GDTX).
Th gi i ang trong quá trình toàn c u hoá, giáo d c nói chung và GDTX
nói riêng ng tr c nh ng c h i và thách th c to l n. Ng i GV th i kì
toàn c u hoá không còn gi v trí c tôn cung c p ki n th c và thông
tin. Ng i GV ch y u làm nhi m v h ng d n ng i h c bi t cách khai
thác, x lí, l u tr thông tin, t ó a ra nh ng quy t nh chính xác. S
phát tri n v bão c a m ng Internet ang làm thay i m nh m th gi i
c a chúng ta, làm thay i cách d y, cách h c, cách làm vi c và vui ch i
gi i trí. M ng Internet c ng xoá nhoà ranh gi i gi a ô th và nông thôn,

gi a mi n núi và ng b ng, thúc y ng i dân h c t p, hoàn thi n b n
thân, nâng cao i s ng v t ch t, tinh th n su t i.
Chính vì v y, khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng tr thành m t
yêu c u b t bu c v i t t c GV c a các trung tâm GDTX nh m thay i
ph ng pháp d y h c và ki m tra, ánh giá theo nh h ng ti p c n
n ng l c, áp ng nhu c u m mang dân trí, ào t o nhân l c và b i
d ng nhân tài c a giáo d c.
Module g m các n i dung sau:
M t s v n chung v công tác khai thác, x lí thông tin ph c v bài
gi ng i v i trung tâm GDTX (v trí, vai trò, s c n thi t).
M t s n i dung c b n, c n thi t trong công tác khai thác, x lí thông tin
ph c v bài gi ng i v i trung tâm GDTX.
Vai trò c a m ng Internet trong công tác khai thác, x lí thông tin ph c
v bài gi ng t i trung tâm GDTX.
Ph ng pháp t ch c các ho t ng d y h c có ng d ng khai thác, x lí
thông tin ph c v bài gi ng phù h p v i t ng i t ng, i u ki n h c t p.
Ph ng pháp ánh giá và s d ng k t qu c a công tác khai thác, x lí
thông tin ph c v bài gi ng trong vi c nâng cao ch t l ng giáo d c toàn
di n i v i h c viên trung tâm GDTX.

KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 9


B. MỤC TIÊU

—
—
—
—

H c xong module này, ng i h c:
Hi u c v trí, vai trò, s c n thi t c a công tác khai thác, x lí thông
tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.
Trình bày c nh ng n i dung c b n, c n thi t c a công tác khai thác,
x lí thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.
Hi u c th c tr ng công tác khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng
t i trung tâm GDTX n i công tác.
xu t các ph ng pháp, hình th c phù h p th c hi n n i dung
công tác khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng phù h p v i c s
h t ng trong trung tâm GDTX.
C. NỘI DUNG

Nội dung 1
TÌM HIỂU MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÔNG TÁC
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG
ĐỐI VỚI TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
1. Mục tiêu

— Sau n i dung này, h c viên nêu c v trí, vai trò c a công tác khai thác,
x lí thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.
— H c viên có thái h c t p tích c c, yêu thích s d ng m ng Internet
ph c v bài gi ng trung tâm GDTX.

2. Thông tin cơ bản

* Trung tâm GDTX là c s giáo d c th c hi n các nhi m v sau:
— T ch c th c hi n các ch ng trình GDTX: Xoá mù ch và Giáo d c ti p
t c sau khi bi t ch ; Ch ng trình giáo d c áp ng yêu c u c a ng i
h c, c p nh t ki n th c, k n ng, chuy n giao công ngh ; Ch ng trình
b i d ng ngo i ng , tin h c ng d ng công ngh thông tin — truy n

thông; Ch ng trình b i d ng nâng cao trình chuyên môn, nghi p
v ; Ch ng trình d y ti ng dân t c thi u s cho cán b , công ch c công
tác t i vùng dân t c, mi n núi theo k ho ch h ng n m c a a ph ng;
Ch ng trình GDTX c p trung h c c s (THCS) và trung h c ph
thông (THPT).

10 | MODULE GDTX 15


— T ch c các l p h c theo các ch ng trình GDTX c p THCS và THPT
dành riêng cho các i t ng c h ng chính sách xã h i, ng i tàn
t t, khuy t t t theo k ho ch h ng n m c a a ph ng.
— T ch c d y và th c hành k thu t ngh nghi p, các ho t ng lao ng,
s n xu t và các ho t ng khác ph c v h c t p.
Các ch ng trình giáo d c c th c hi n trong trung tâm GDTX khá
a d ng. Ti p c n theo cách công nh n k t qu giáo d c cu i cùng, có
th chia thành hai nhóm ch ng trình GDTX:
+ Nhóm ch ng trình giáo d c c p v n b ng, ch ng ch c a h th ng
giáo d c qu c dân: Ch ng trình GDTX c p THCS và THPT và Ch ng
trình b i d ng ngo i ng , tin h c ng d ng công ngh thông tin —
truy n thông.
+ Nhóm ch ng trình h c t p không d n t i c p v n b ng, ch ng ch :
Ch ng trình xoá mù ch và giáo d c ti p t c sau khi bi t ch ; Ch ng
trình giáo d c áp ng yêu c u c a ng i h c, c p nh t ki n th c, k
n ng, chuy n giao công ngh ; Ch ng trình b i d ng nâng cao trình
chuyên môn, nghi p v ; Ch ng trình d y ti ng dân t c thi u s cho cán
b , công ch c công tác t i vùng dân t c, mi n núi; Ch ng trình GDTX
c p THCS và THPT dành riêng cho các i t ng c h ng chính sách
xã h i, ng i tàn t t, khuy t t t...).
— Tính c thù c a ch ng trình giáo d c: Các ch ng trình quy nh

th c hi n trong trung tâm GDTX nói chung c xây d ng theo ph ng
châm cao tính th c hành trên c s khai thác kinh nghi m th c ti n
c a ng i h c. Vì v y, công tác khai thác thông tin trên Internet ph c
v bài gi ng là m t trong nh ng n i dung công tác c a GV trung tâm
GDTX nh m qu n lí, c v n, giúp các l p h c t ch c các ho t ng
h c t p, rèn luy n (chính khoá, ngo i khoá) và tham gia các ho t ng
xã h i th c hi n m c tiêu giáo d c toàn di n i v i h c viên, th c
hi n nguyên lí trong giáo d c “H c i ôi v i hành; Giáo d c k t h p
v i lao ng s n xu t; Nhà tr ng g n li n v i xã h i”.
— Các hình th c h c t p t i trung tâm GDTX g m: v a làm v a h c, h c t
xa, t h c có h ng d n. H c viên h c t p t i trung tâm GDTX theo hình
th c v a làm, v a h c c t ch c theo l p h c. Do ó, khai thác và s
d ng thông tin trong d y h c các trung tâm GDTX là r t quan tr ng
và c n thi t.
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 11


3. Nhiệm vụ học tập

Ng i h c tìm hi u v trí, vai trò, t m quan tr ng và s c n thi t c a công
tác khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.

4. Tổ chức hoạt động

— Dùng k thu t KWL (Know — Want — Learned) tìm hi u nh ng n i
dung ã bi t (Know), mu n bi t (Want) và h c c (Learned) liên
quan n l nh v c khai thác thông tin ph c v bài gi ng tìm hi u
i t ng t p hu n.
— S d ng k thu t công não (Brainstorming) huy ng các ý t ng liên
quan n n i dung th o lu n.

5. Kết quả mong đợi

— H c viên nêu c v trí, vai trò, t m quan tr ng và s c n thi t c a công
tác khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.
— H c viên có thái h c t p tích c c, yêu thích tìm tòi và s d ng m ng
Internet ph c v bài gi ng trung tâm GDTX.
Nội dung 2
TÌM HIỂU MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN, CẦN THIẾT TRONG
CÔNG TÁC KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG
ĐỐI VỚI TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
1. Mục tiêu

— Sau n i dung này, h c viên trình bày c các v n c b n c a công tác
khai thác, x lí thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.
— H c viên có thái h c t p tích c c, yêu thích s d ng m ng Internet
ph c v bài gi ng trung tâm GDTX.

2. Thông tin cơ bản

— Quá trình d y h c bao g m nhi u thành t nh : m c tiêu, n i dung,
ph ng pháp d y h c, ph ng ti n d y h c, th i gian, a i m, ki m
tra, ánh giá... Có th khai thác t m ng Internet r t nhi u n i dung trên.
Tuy nhiên, i u quan tr ng là ph i ánh giá c tin c y và giá tr
c a thông tin thu c t m ng Internet.
— Ví d , n i dung c a môn h c có th khai thác các bài gi ng, bài ki m tra,
các t li u hình nh, video, mô ph ng... ph c v bài gi ng.

12 | MODULE GDTX 15

— Quá trình d y h c c t ch c trung tâm GDTX có nh ng c thù
riêng nh h c viên v a làm v a h c, hay h c ngoài gi làm vi c, h c viên
l n tu i ng i ti p xúc v i công ngh thông tin...
3. Nhiệm vụ học tập

H c viên xác nh c các n i dung c b n c a công tác khai thác, x lí
thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.

4. Tổ chức hoạt động

T ch c cho h c viên th o lu n nhóm theo k thu t kh n tr i bàn v i ch
nh ng n i dung nào có th khai thác t m ng Internet ph c v bài
gi ng trung tâm GDTX.

5. Kết quả mong đợi

— H c viên xác nh c nh ng n i dung c a công tác khai thác, x lí
thông tin ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX.
— H c viên có thái h c t p tích c c, yêu thích tìm tòi, s d ng m ng
Internet ph c v bài gi ng trung tâm GDTX.

Nội dung 3
TÌM HIỂU VỀ VAI TRÒ CỦA MẠNG INTERNET TRONG KHAI THÁC,
XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG
Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
1. Mục tiêu

— Sau n i dung này, h c viên s d ng c công c tìm ki m Google,
ph c v bài gi ng trong trung tâm GDTX. Bi t chia s thông tin

qua email, s d ng d ch v gmail ho c yahoo.mail.
— L u tr và x lí thông tin trên m ng.
— Phát tri n k n ng ho t ng nhóm h p tác theo k thu t ghép tranh.

2. Thông tin cơ bản

— Google là công c tìm ki m l n nh t th gi i hi n nay, cho phép tìm
ki m nh ng thông tin c n thi t ph c v cu c s ng nói chung và d y h c
nói riêng (Xem ph l c 1).
—
là công c tìm ki m video tr c tuy n l n nh t th gi i hi n nay.
Các video ph c v d y h c có th tìm ki m, khai thác t trang
.
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 13


— Gmail c xây d ng trên ý t ng r ng email có th tr c quan, hi u qu ,
h u d ng h n, và th m chí có th thú v n a. Gmail có dung l ng l n và
ang không ng ng t ng, ít spam (th rác) h n và có th truy c p t i n
tho i di ng. Drive trong Gmail là a o trên m ng, cho phép ng i
dùng l u tr , x lí thông tin ngay trên m ng Internet.
3. Nhiệm vụ học tập

— Nhi m v 1. Tìm ki m thông tin b ng Google. S d ng t khoá khi tìm
ki m. Ví d tìm ch ng trên Google Map.
— Nhi m v 2. Tìm ki m và l u tr video liên quan n bài gi ng trên
.
— Nhi m v 3. S d ng d ch v th i n t c a Gmail. Chuy n và nh n th
i n t có ính kèm tài li u liên quan n bài gi ng.
— Nhi m v 4. Xây d ng l ch công tác c a tu n, tháng d a vào ng d ng

l ch c a Gmail.
— Nhi m v 5. L u tr và x lí thông tin trên a o Drive c a Gmail.

4. Tổ chức hoạt động

5 nhi m v
c giao cho 5 nhóm, m i nhóm 5 h c viên theo k thu t
ghép tranh. Vòng th o lu n 1, các nhóm 1, 2, 3, 4, 5 th o lu n và th c
hi n các 5 nhi m v riêng bi t. Sau vòng th o lu n 1, i m danh t 1 n
5 t ng nhóm, t t c h c viên có cùng s i m danh s h p thành nhóm
ghép tranh m i. H c viên s h ng d n các h c viên khác v n i dung ã
n m v ng vòng 1.

5. Kết quả mong đợi

— H c viên s d ng thành th o công c tìm ki m Google,
ph c v
bài gi ng trong trung tâm GDTX. Có n ng l c chia s thông tin qua
email, s d ng d ch v Gmail ho c yahoo.mail.
— L u tr và x lí thông tin trên m ng, bi t xây d ng l ch ho t ng
qu n lí th i gian, công vi c d y h c. T o và s d ng Drive l u tr , x lí
tài li u trên m ng.
— Phát tri n k n ng ho t ng nhóm h p tác theo k thu t ghép tranh,
phát tri n k n ng công ngh thông tin qua vi c h ng d n l i cho các
ng nghi p.

14 | MODULE GDTX 15


Nội dung 4

PHƯƠNG PHÁP TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
CÓ ỨNG DỤNG KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ
BÀI GIẢNG PHÙ HỢP VỚI TỪNG ĐỐI TƯỢNG, ĐIỀU KIỆN
HỌC TẬP TRONG TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN
(DẠY HỌC THEO DỰ ÁN, WEBQUEST)
1. Mục tiêu

— Sau n i dung này, h c viên s d ng c d y h c theo d án, d y h c
WebQuest d y h c trong môi tr ng m ng Internet.
— T o ra các s n ph m d y h c theo d án, d y h c WebQuest.
— Rèn k n ng ho t ng h p tác theo nhóm trong d y h c theo d án, d y
h c WebQuest, d y h c luy n t p và th c hành.

2. Thông tin cơ bản

— Khái ni m, c i m, nh ng giá tr mang l i và quy trình d y h c theo d
án trong môi tr ng công ngh thông tin (Xem ph l c 2).
— Khái ni m, c i m, nh ng giá tr mang l i và quy trình d y h c theo
WebQuest trong môi tr ng công ngh thông tin (Xem ph l c 3).

3. Nhiệm vụ học tập

— Nhi m v 1. Tìm hi u khái ni m, c i m, nh ng giá tr mang l i và quy
trình d y h c theo d án trong môi tr ng m ng Internet.
— Nhi m v 2. Tìm hi u khái ni m, c i m, nh ng giá tr mang l i và quy
trình d y h c theo WebQuest trong môi tr ng m ng Internet.

4. Tổ chức hoạt động

— H c viên làm vi c theo nhóm tìm hi u d y h c theo d án, d y h c

WebQuest trong môi tr ng s d ng m ng Internet.
— i di n các nhóm trình bày ý t ng t ch c d y h c theo d án, d y h c
WebQuest trong môi tr ng s d ng m ng Internet.
— H c viên vi t báo cáo thu ho ch v d y h c theo d án, d y h c
WebQuest trong môi tr ng s d ng m ng Internet, sau ó g i báo cáo
d ng MS.Word cho gi ng viên.

5. Kết quả mong đợi

— H c viên nh n th c c giá tr và nh ng h n ch c a d y h c theo
d án, d y h c WebQuest d y h c trong môi tr ng m ng Internet.
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 15


— Các nhóm h c viên ho t ng tích c c, ch ng, t o ra các s n ph m
d y h c theo d án, d y h c WebQuest, luy n t p và th c hành trên
m ng Internet.
— Có thái h p tác tích c c theo nhóm trong d y h c theo d án, d y h c
WebQuest, d y h c luy n t p và th c hành.

Nội dung 5
PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ VÀ SỬ DỤNG KẾT QUẢ
CỦA CÔNG TÁC KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ
BÀI GIẢNG TRONG VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
GIÁO DỤC TOÀN DIỆN ĐỐI VỚI HỌC VIÊN TRUNG TÂM
GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN (ĐÁNH GIÁ QUA HỒ SƠ
DẠY HỌC, ĐÁNH GIÁ QUA DỰ GIỜ NGHIÊN CỨU BÀI HỌC,
ĐÁNH GIÁ QUA CHẤT LƯỢNG HỌC TẬP CỦA HỌC VIÊN)

1. Mục tiêu

— Sau n i dung này, h c viên t xây d ng c các tiêu chí ánh giá bài
trình di n t t, trong ó nh n m nh vi c khai thác và s d ng m ng
Internet ph c v bài gi ng.
— H c viên s d ng nghiên c u bài h c c i ti n ho t ng d y h c
và chia s v i các thành viên trong nhóm.
— H c viên t ánh giá, ánh giá theo nhóm v m c s d ng, khai
thác m ng Internet ph c v xây d ng bài gi ng trung tâm GDTX.

2. Thông tin cơ bản

— Tiêu chí ánh giá m t bài trình di n t t (Xem ph l c 4).
— Khái ni m, c i m, nh ng giá tr mang l i và quy trình nghiên c u bài
h c (Xem ph l c 5).
— ánh giá và t ánh giá m c s d ng m ng Internet ph c v d y h c
trung tâm GDTX.

3. Nhiệm vụ học tập

— Nhi m v 1. Nghiên c u, xây d ng tiêu chí ánh giá bài trình di n s
d ng trong d y h c.
— Nhi m v 2. Tìm hi u, v n d ng quy trình nghiên c u bài h c c i
ti n sinh ho t chuyên môn, c bi t là hình th c trao i chuyên môn
qua Internet.

16 | MODULE GDTX 15


4. Tổ chức hoạt động

— H c viên làm vi c theo nhóm nghiên c u xây d ng tiêu chí ánh giá bài
trình di n, tìm hi u quy trình nghiên c u bài h c áp d ng cho sinh
ho t chuyên môn.
— i di n các nhóm trình bày tiêu chí m t bài trình di n t t, quy trình v n
d ng nghiên c u bài h c trong sinh ho t chuyên môn.
— H c viên vi t báo cáo thu ho ch v tiêu chí bài trình di n và nghiên c u
bài h c, sau ó g i báo cáo d ng MS.Word cho gi ng viên.

5. Kết quả mong đợi

— H c viên t xây d ng, th o lu n và th ng nh t trong nhóm v các tiêu chí
ánh giá s n ph m thi t k bài trình di n t t trong môi tr ng Internet.
— H c viên bi t và s d ng nghiên c u bài h c c i ti n ho t ng d y
h c và chia s v i các thành viên trong nhóm.
— H c viên t ánh giá, ánh giá theo nhóm v m c s d ng, khai
thác m ng Internet ph c v xây d ng bài gi ng trung tâm GDTX.

KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 17


Phụ lục 1. Khai thác và sử dụng Internet phục vụ xây dựng
bài giảng ở trung tâm giáo dục thường xuyên
A. MỘT SỐ KIẾN THỨC CHUNG
1. Internet

−

−

Internet c b t ngu n t m ng Arpanet c a B Qu c phòng M (1969)

− c ng
c bi t v i tên g i Net − là m t h th ng nhi u m ng thông tin
liên k t v i nhau trên ph m vi toàn c u, ho c chính xác h n là m ng c a
các m ng, t c bao g m nhi u m ng máy tính c n i l i v i nhau. M t
s m ng máy tính bao g m m t máy trung tâm (còn g i là máy ch hay
máy ph c v , server) và nhi u máy khác (còn g i là máy khách hàng hay
tr m làm vi c) n i vào nó; khi k t n i máy tính vào m ng thì chúng ta là
m t trong s hàng tr m tri u thành viên c a m ng kh ng l này.
Internet là m t ph ng th c giao d ch toàn c u tiên ti n, hi n i nh t
hi n nay, vì v y Internet c coi là ni m t hào c a m i qu c gia. Theo
Internet World Statistics (IWS), n n m 2007, th gi i có 1.464.094.400
ng i s d ng Internet, chi m 21,88% dân s th gi i, trong ó Hà Lan là
n c d n u v i 91,35% dân s s d ng Internet.
Theo trung tâm Internet Vi t Nam ( tính n
tháng 9/2008, Vi t Nam có 20.454.873 ng i s d ng Internet, chi m
23,95% dân s .

2. Internet có thể giúp con người những gì?

−

−

Nhu c u giao l u, trao i thông tin c a con ng i ngày càng t ng và h t
s c a d ng.
áp ng các nhu c u này, Internet cung c p r t nhi u
d ch v . Các d ch v trên Internet có r t nhi u (WWW, E−mail, File
Transfer Potocol, Chat, Telnet, Multimedia,...), tuy nhiên n c ta hi n
nay ch y u s d ng 3 d ch v thông d ng nh t là:
WWW (World Wide Web): D ch v trang web liên k t toàn c u. ây là

d ch v a truy n thông c a Internet, ch a m t kho tài li u a n ng,
kh ng l
c vi t b ng ngôn ng ánh d u siêu v n b n HTML
(Hypertext Markup Language), là ph ng pháp trình bày v n b n, hình
nh, âm thanh và video... liên k t v i nhau không theo th t , cho phép
ng i dùng duy t qua các ch theo th t b t kì.
E−mail (Electronic mail): D ch v trao i th i n t liên k t toàn c u.
Có 2 cách truy c p email c a b n: (1) Email trên n n web (Webmail)

18 | MODULE GDTX 15


−

ám ch vi c th c hi n m t ch ng trình xem e−mail d i d ng m t ng
d ng web cho phép ng i dùng truy c p e—mail c a h thông qua m t
trình duy t web. (2) Ch ng trình xem email nên n n máy tính bàn
nh Microsoft Outlook, Mozilla Thunderbird hay Eudora.
Chat: D ch v trao i tr c ti p trên Internet gi a hai hay nhi u máy vi tính
nhi u a i m khác nhau. Các thông tin c hi n th trên màn hình.
Hi n nay có hai ph ng th c chat ph bi n là Text chat và Voice chat.

3. Những yếu tố cơ bản nhất để các mạng máy tính liên kết được với
nhau trên phạm vi toàn cầu

— Giao th c k t n i TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet
Protocol): là m t t p các giao th c (giao th c là m t t p các tiêu
chu n trao i thông tin gi a hai h th ng máy tính ho c hai thi t
b máy tính v i nhau) tiêu chu n cùng làm vi c v i nhau cung c p
ph ng ti n truy n thông liên m ng (phát truy n và s a l i v i các gói

d li u). Nh ó mà các server trên kh p th gi i k t n i c v i
nhau d dàng.
— a ch IP: các máy tính trên Internet có th k t n i c v i nhau thì
m i máy tính ph i có m t a ch riêng duy nh t, ó là a ch IP. Giao
th c t ng m ng thông d ng nh t ngày nay là IPv4 (ví d : 192.168.1.254).
— D ch v tên mi n: V i a ch IP b ng các con s r t khó nh và d nh m
l n. Vì v y ng i ta xây d ng h th ng t tên (tên mi n) thay th , cho
phép ng i dùng ch c n nh n các tên mà không c n nh n a ch
IP n a. Khi ng i dùng khai báo tên mi n, h th ng s t ng nh n ra
a ch IP.
Ví d : ; ; ;
;...
— Modem:
Modem (Modulation/Demodulation) là m t thi t b có ch c n ng chuy n
i tín hi u s thành tín hi u t ng t và ng c l i nh m m c ích k t n i
các máy tính thông qua ng truy n.
Modem cho phép trao i th i n t , truy n t p, truy n fax và trao i d
li u theo yêu c u; t c truy n c a modem th ng c tính b ng bps
(bits per second = bit trên giây); kbps (kilo bits per second = kilobit/giây)
ho c Mbps (Mega bits per second = megabit/giây).
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 19


B. KHAI THÁC VÀ SỬ DỤNG
1. Phần mềm khai thác và sử dụng Internet

có th m và xem c các trang web c n có trình duy t web thích
h p. Trình duy t ph bi n hi n nay là Internet Explorer (tích h p cùng
Windows, g i t t là IE), ngoài ra còn có r t nhi u trình duy t web khác
nh Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera..., trong ó trình duy t

Mozilla Firefox hi n c r t nhi u ng i s d ng do là trình duy t mi n
phí và có tính b o m t cao.

2. Tiến trình khai thác và sử dụng Internet

Sau khi ã k t n i vào m ng Internet,
Internet, ta ti n hành theo các b c sau:

khai thác và s d ng

c

a. Khởi động trình duyệt web (IE)

Cách 1: Start\Programs\ Internet Explorer
Cách 2: Nh p úp vào bi u t ng c a trình duy t trên màn hình Desktop.

b. Nhập địa chỉ trang web cần truy nhập vào hộp “Address Bar” của trình duyệt

Ví d : ho c sau ó
nh n enter t i trang web v máy tính c a mình. Có th không c n
nh p ph n “http://”.

c. Một số thao tác trên trình duyệt

Tr v trang web ã xem tr c ó (Alt + left ho c phím Back Space).
Chuy n n trang web k ti p ã xem tr c ó (Alt + right): i n
m t c a s trang web li n tr c ã truy nh p.
Chú ý: N u b n ã truy nh p t t c các trang web v i m t c a s trình
duy t duy nh t thì có th s d ng hai ch c n ng trên. Trong tr ng h p

mu n tr v m t trang web ã truy nh p nh ng cách trang web ang xem
20 | MODULE GDTX 15


nhi u trang thì hãy b m chu t vào nút m i tên bên c nh nút Back trên
thanh công c c a trình duy t l a ch n trang tr c ó ã m .
D ng truy nh p vào trang v a ch n (ho c n phím Esc): Th ng
dùng trong tr ng h p trang quá dài và m t nhi u th i gian t i v ho c
vô tình t i m t trang ngoài ý mu n.
Làm m i l i trang hi n th i (ho c phím F5): c l i trang này t server.
Hi n trang kh i u (Ctrl + H): (trang m c nh, trang ch khi kh i
ng IE)
Tìm t trên trang web (t h p phím Ctrl + F ho c phím F3) hi n
c a s Find > gõ t ho c câu c n tìm trong n i dung c a trang web ang
xem (c n ph i gõ t khoá c n tìm).
M h s l u trang yêu thích (Ctrl + I);
Qu n lí t ch c Favorites (Ctrl + B);
Nh p trang hi n t i vào danh sách Favorites (Ctrl + D).
Truy c p a ch website ã ng nh p t nh ng hôm tr c (Ctrl + H):
Trong ph n History hi n ra bên trái trang web, b n tìm và b m vào a
ch trang web ã truy nh p ngày hôm tr c, ho c th m chí nh ng a
ch ã truy nh p cách ó kho ng m t tháng.
d. Đặt trang chủ

Trang ch (Home page) là trang t ng xu t hi n m i khi kích ho t,
trình duy t s t i trang này v máy tính.
t c trang ch trong IE 6.0
ch n t thanh menu l nh ch n Tools\Internet Option...
Nh p chu t vào nút General trong h p tho i Internet Option, sau ó nh p
a ch trang web vào h p Home page (ví d : ), l n

l t kích ch n Apply và OK.
N u mu n s d ng trang web ang truy nh p làm trang ch , trong h p
Home page, nh p chu t vào nút Use Current (khi ó ch ng trình s t
ng c p nh t a ch trang web ang truy c p).
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 21


Khi không mu n thi t l p trang ch ( trang tr ng), ta th c hi n các
thao tác t ng t nh ng b m nút Use Blank.
e. Một số thủ thuật duyệt web

−
−
−
−

−

−
−

M m t c a s trình duy t m i (Ctrl + N) m m t c a s trình duy t
m i, c a s m i xu t hi n gi ng y h t v i c a s ang xem (có th b m
thêm nút Esc tr c khi nh p a ch m i vào).
Thu nh c a s ch b ng m t cú nh n (Windows + D) thu nh t t c
các c a s ang xem. Khi c n hi n l i các c a s này, b m Windows + D
l n n a.
Di chuy n qua l i gi a các c a s (Alt + Tab); chú ý gi phím Alt, n
phím Tab m i l n s chuy n qua m t c a s ch ng trình ang m .
Cu n trang web:

Có th dùng các phím m i tên lên (Up), m i tên xu ng (Down), Page Up,
Page Down cu n lên/xu ng m t trang web ang xem thay vì dùng
chu t kéo thanh cu n. Ho c n u chu t có nút Scroll thì kéo lên xu ng
b ng nút này.
M r ng c a s trình duy t:
N u b n th y không tho i mái khi ph i xem trang web d i nhi u menu,
thanh công c thì hãy b m phím F11 bung r ng (Full Screen) c a s
ang xem. B m F11 l n n a tr l i d ng c a s ban u.
M m t c a s m i t m t a ch trong trình duy t ang xem:
Gi phím Shift trong khi b m chu t vào dòng a ch trong trang web.
L u n i dung m t trang web
Khi c n l u l i toàn b n i dung trang web ang xem, b m t h p phím
Alt + F, r i b m phím ch A, gõ tên file và ch n th m c l u.

3. Tìm kiếm thông tin trên Internet

M ng Internet là m t kho tri th c kh ng l c a nhân lo i và cho phép
m i ng i có th tìm th y b t c i u gì mình c n ch v i m t vài thao
tác nh p chu t. Tuy nhiên, thông tin trên Internet l i quá nhi u và l n
x n do b t kì ai c ng có th a thông tin lên cho dù nó úng hay sai và
không ai có th ki m soát c n i dung c a Internet (Internet là m t n i
phát hành t phát. ó không ph i là m t th vi n v i các tài li u ã c
ch n l c). Thay vào ó, Internet là m t d ng môi tr ng mà r t nhi u các

22 | MODULE GDTX 15


−

thông tin khác nhau c trình bày. Vì v y, nh ng gì l y c t Internet

c n c phân tích ánh giá s phù h p c a chúng i v i nhu c u c a
chúng ta.
Tr c khi ch n m t công c tìm ki m, luôn h ng v tiêu tìm ki m
chính c a b n (t khoá) và nh ng gì mà b n tìm ki m. Nên tìm ki m
thông tin trên nhi u website. Có nhi u công c tìm ki m nhanh chóng, tuy
nhiên do i u ki n th i gian và khuôn kh ch ng trình, chúng tôi ch gi i
thi u Google — m t công c tìm ki m ph bi n, thông d ng và m nh nh t
hi n nay.
Kh i ng công c tìm ki m (ví d : www.google.com.vn )

Gõ c m t c n tìm ki m vào h p tìm ki m (ví d : axit), r i nh n nút
“Tìm v i Google”(Search). M t s cú pháp sau s giúp tìm ki m hi u qu
h n v i công c này:
+ S d ng d u “+”:
Tìm các trang có m t t t c các ch mu n tìm ki m nh ng không theo
th t (khi ó vi t n i các ch này v i nhau b i d u +; ph i t kho ng
tr ng gi a các ch ).
Ví d : Natri + ph n ng
+ S d ng d u ngo c kép “ ”
Th ng s d ng d u ngo c kép khi mu n tìm chính xác m t c m t ,
ho c tên riêng. N u không, các công c s tìm các trang ch a các t n
có trong c m t và k t qu tr v s r t l n và nhi u trang không chính
xác v i yêu c u.
−

KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 23


Có th s d ng tìm các câu danh ngôn ho c m t trang v n b n y
t m t o n v n b n chính xác.

Ví d : Tìm v i c m t “Ph n m m Hoá h c”

Chú ý: Ph ng pháp tìm này r t hi u qu nh ng c n ph i gõ chính xác
n i dung “ o n v n b n” c n tìm ki m.
+ S d ng “OR”
Tìm nh ng trang web nào có m t m t trong các thành t c n tìm c a
b t khoá.
Ví d : Tìm ki m bài vi t v natri b ng c ti ng Vi t và ti ng Anh “natri” or
“sodium”.
Chú ý: Các trang tìm t t cho toán t OR là: AltaVista, AOL Search, Excite,
Google, Inktomi (HotBot, MSN), Ask Jeeves, Lycos, Northern Light,
HotBot và Gigablast.
+ S d ng d u “ — ”:
S d ng khi mu n tìm m t trang mà không có t mong mu n. Ví d
mu n tìm thông tin v loài cá v c (bass) nh ng t này l i ng ngh a
v it
c s d ng ph bi n trong âm nh c! Và n u ch n thu n gõ
vào form tìm ki m t “bass” thì k t qu s ch c ch n s không nh mong
i. Trong tr ng h p nh th , hãy thêm d u “—” vào tr c t c n lo i b
24 | MODULE GDTX 15


+
+

•

•

trong k t qu (L u ý không có kí t r ng sau d u tr , mà ph i li n vào t

khoá c n lo i). Ví d mu n tìm loài cá v c và không ch a thông tin âm
nh c, gõ: bass—music.
S d ng d u “~”:
Có th tìm ki m theo nhóm t có nh ng c i m t ng t nhau. Ví d
b n tìm nhóm t v th c n, hãy gõ: ~food.
K t h p các tu ch n tìm ki m
Vi c k t h p các tu ch n tìm ki m c bi t có ích khi cùng m t lúc
mu n l c k t qu tìm ki m theo nhi u tiêu chí. Ví d : B n s k t h p các
tu ch n tìm ki m thay vì chia s các chu i sau ây trên các trang web
khác nhau c a trình duy t :inurl:sun.com filetype:sxw jini.
N u c n chi ti t h n, hãy s d ng ch c n ng tìm ki m m r ng c a Google
(Advanced search). Hay truy c p trang có
giao di n ti ng Vi t.
Tìm ki m nâng cao
Các máy tìm ki m thông d ng:
; ;
;
; ;
.
V ph n tìm ki m hình nh
Tuy Google c ng có ph n tìm ki m hình nh và Altavista s d ng công
c tìm ki m hình nh c a Google nh ng các k t qu hình nh mà
Altavista tr v luôn có ch t l ng cao h n r t nhi u.
tìm ki m hình nh v i Altavista, các b n hãy truy c p vào
và nh p vào Images ho c nh p vào link sau:
r i nh p n i dung c a b c
nh vào ây. Nên nh p ti ng Anh mô t b c nh ó cho nhi u k t
qu h n, ho c nh p n i dung ti ng Vi t nh ng không có d u (Tìm n i
dung nên nh p có d u; tìm nh l i không d u). ó là do công c tìm
ki m th ng tìm theo tên file nh, mà tên file nh nói riêng và tên các

file khác nói chung th ng không t tên ti ng Vi t có d u (s gây khó
kh n cho vi c trao i file gi a các h i u hành khác nhau). T t nh t
v n nên dùng ti ng Anh. Ví d , b n th nh p t khoá Sunflower vào
h p tho i Search c a Altavista />KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 25


và nh p Find. V i công c tìm ki m nh c a Google: C ng truy c p
vào và nh p vào Images ho c nh p vào link
sau: />4. Tải dữ liệu từ web
a. Lưu cả nội dung của trang hiện thời

— Vào menu File, ch n Save As...
— Khi xu t hi n h p tho i Save Web Page, l u l i file vào thi t b (file ng m
nh d ng *.htm, *html).

b. Lưu một đoạn văn bản

Ch n (bôi en) o n v n b n c n l u tr , sau ó vào menu Edit, ch n
Copy (ho c nh n t h p phím Ctrl+C) r i chuy n sang m t ch ng trình
x lí v n b n nh Word, vào menu Edit c a Word ch n Paste (ho c nh n
t h p phím Ctrl+V). Các v n b n trên trang web ti ng Vi t cho n th i
i m hi n t i u s d ng font Unicode theo chu n qu c t (Times New
Roman, Verdana,...), vì v y sau khi copy và dán vào m t ch ng trình x
lí v n b n, n u mu n s a ch a, c n ph i s d ng b gõ Ti ng Vi t t
ch Unicode.

c. Lưu lại hình ảnh

Nh p chu t ph i vào nh trên trang web, ch n Save Picture As. Khi xu t
hi n h p tho i Save Picture As, t tên file (n u c n) và l u tr nh l u

tr c trang web.

d. Download File

Mu n t i file t siêu liên k t, kích chu t vào v trí liên k t, thông th ng
là Download (ví d : Download ph n m m CHEMIX School Ver.3.50).

26 | MODULE GDTX 15


−

Khi xu t hi n b ng thông báo File Download, ch n Save. Khi xu t hi n
h p tho i Save As, ch n a, th m c l u tr File và nh n ch n Save
t i file v máy tính.
TÌM KI M VÀ T I CÁC O N PHIM
1. T i video t youtube
B c 1:

−
−

Vào trang www.youtube.com.
Gõ t ho c c m t c n tìm ki m vào ô tìm ki m, sau ó nh n nút Search
(Ví d : H2SO4).

B c 2:
−
−
−

Nh n úp chu t vào hình video xem ho c t i v máy tính.
Nh n chu t vào ô URL (khi ó toàn b n i dung text trong ô s
c bôi en).
Nh n chu t ph i và ch n Copy.

KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 27


B c 3:
−
−

Kh i ng trình duy t, m trang .
Nh n chu t vào ô URL, sau ó nh n chu t ph i, ch n Paste dán n i
dung v a copy tr c ó vào ô URL sau ó nh n nút Download bên c nh.

−

Nh n chu t ph i vào link có ch Download th nh t (get_video.flv—Low
Quality) trong ph n Download Links và ch n Save Target As...
Nh n nút Save b t u.

−

— Nh n Save chu n b t i v máy tính.
— t tên cho file (Ví d : Fe + H2SO4.flv), sau ó nh n Save b t u quá
trình t i movie v máy tính.

28 | MODULE GDTX 15

B c 4: Xem video
−
−

xem c các movie nh d ng FLV c n ph i có ph n m m h tr
xem nh d ng này.
Có th t i các ph n m m c file FLV mi n phí t :
1) />2) />3)
2. Tìm ki m và t i video t www.baamboo.com
− Vào trang www.baamboo.com tìm ki m video

KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 29


−

Ch n video c n xem

−

Nh n chu t vào nút Download phía d i

Ch n và copy dòng ch trong ô m c 2, ph n h ng d n download.

— Nh n chu t ph i vào nút
−
t tên file b ng cách dán dòng v a copy trên vào ô File Name, sau ó
nh n Save t i video v máy tính.

30 | MODULE GDTX 15


Phụ lục 2. Dạy học theo dự án
Ng i ta không th tr l i chính xác cho câu h i: Ai và t bao gi ã a
khái ni m d án vào tr ng h c nh m t ph ng pháp d y h c? Tuy
nhiên ph ng pháp d y h c này ngày nay c c bi t quan tâm trên
ph m vi qu c t . V y b n ch t c a ph ng pháp d y h c này là gì? Kh
n ng và gi i h n c a nó nh th nào? Vì sao D y h c theo d án c s
quan tâm c bi t nh v y?
1. Khái niệm dạy học theo dự án

D y h c theo d án, ti ng Anh là “Project based learning”, ã có l ch s
phát tri n hàng tr m n m, b t ngu n t n c c, sau ó lan sang các
n c khác châu Âu, châu M .
Vi t Nam, các án môn h c, án t t nghi p t lâu c ng ã c s
d ng trong ào t o i h c, có hình th c này g n g i v i d y h c theo d
án. Tuy v y, trong l nh v c lí lu n d y h c, ph ng pháp d y h c này
ch a c quan tâm nghiên c u m t cách thích áng, nên vi c s d ng
ch a t hi u qu cao.
Có nhi u quan ni m và nh ngh a khác nhau v d y h c theo d án. D y
h c theo d án c nhi u tác gi coi là m t hình th c d y h c vì khi th c
hi n m t d án, có nhi u ph ng pháp d y h c c th
c s d ng.
D y h c theo d án là m t hình th c d y h c, trong ó ng i h c th c
hi n m t nhi m v h c t p ph c h p, có s k t h p gi a lí thuy t và th c
ti n, th c hành, t o ra các s n ph m có th gi i thi u. Nhi m v này
c ng i h c th c hi n v i tính t l c cao trong toàn b quá trình h c
t p, t vi c xác nh m c ích, l p k ho ch, n vi c th c hi n d án,
ki m tra, i u ch nh, ánh giá quá trình và k t qu th c hi n.

2. Đặc điểm của dạy học theo dự án

•

Trong các tài li u v d y h c d án, có r t nhi u c i m c a ra.
Các nhà s ph m M u th k XX khi xác l p c s lí thuy t cho ph ng
pháp d y h c này ã nêu ra 3 c i m c t lõi c a d y h c theo d án:
nh h ng HS, nh h ng th c ti n và nh h ng s n ph m. Có th
c th hoá các c i m c a d y h c theo d án nh sau:
nh h ng th c ti n: Ch c a d án xu t phát t nh ng tình hu ng
c a th c ti n xã h i, th c ti n ngh nghi p c ng nh th c ti n i s ng.
Nhi m v d án c n ch a ng nh ng v n phù h p v i trình và
kh n ng c a ng i h c.
KHAI THÁC, XỬ LÍ THÔNG TIN PHỤC VỤ BÀI GIẢNG | 31


•

•

•

•

•

•

•

Có ý ngh a th c ti n xã h i: Các d án h c t p góp ph n g n vi c h c t p
trong nhà tr ng v i th c ti n i s ng, xã h i. Trong nh ng tr ng h p
lí t ng, vi c th c hi n các d án có th mang l i nh ng tác ng xã h i
tích c c.
nh h ng h ng thú ng i h c: HS c tham gia ch n tài, n i
dung h c t p phù h p v i kh n ng và h ng thú cá nhân. Ngoài ra,
h ng thú c a ng i h c còn c ti p t c phát tri n trong quá trình
th c hi n d án.
Tính ph c h p: N i dung d án có s k t h p tri th c c a nhi u l nh
v c ho c môn h c khác nhau nh m gi i quy t m t v n mang tính
ph c h p.
nh h ng hành ng: Trong quá trình th c hi n d án có s k t h p
gi a nghiên c u lí thuy t và v n d ng lí thuy t vào trong ho t ng th c
ti n, th c hành. Thông qua ó, ki m tra, c ng c , m r ng hi u bi t lí
thuy t c ng nh rèn luy n k n ng hành ng, kinh nghi m th c ti n c a
ng i h c.
Tính t l c cao c a ng i h c: Trong d y h c theo d án, ng i h c c n
tham gia tích c c và t l c vào các giai o n c a quá trình d y h c. i u
ó c ng òi h i và khuy n khích tính trách nhi m, s sáng t o c a ng i
h c. GV ch y u óng vai trò t v n, h ng d n, giúp . Tuy nhiên, m c
t l c c n phù h p v i kinh nghi m, kh n ng c a HS và m c khó
kh n c a nhi m v .
C ng tác làm vi c: Các d án h c t p th ng c th c hi n theo nhóm,
trong ó có s c ng tác làm vi c và s phân công công vi c gi a các
thành viên trong nhóm. D y h c theo d án òi h i và rèn luy n tính s n
sàng và k n ng c ng tác làm vi c gi a các thành viên tham gia, gi a HS
và GV c ng nh v i các l c l ng xã h i khác tham gia trong d án. c
i m này làm cho vi c h c t p theo d án còn c g i là h c t p mang
tính xã h i.

nh h ng s n ph m: Trong quá trình th c hi n d án, các s n ph m
c t o ra. S n ph m c a d án không gi i h n trong nh ng thu ho ch
lí thuy t, mà trong a s tr ng h p các d án h c t p t o ra nh ng s n
ph m v t ch t c a ho t ng th c ti n, th c hành. Nh ng s n ph m này
có th s d ng, công b , gi i thi u.

32 | MODULE GDTX 15