CẤU TẠO ĐỘNG CƠ VÀ HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

Chương trình
Đào tạo kỹ
thuật viên ôtô
Bằng các phần mềm Multimedia

Biên soạn : Tiến sỹ đinh ngọc ân

Nội dung :
Module tf01 : tổng quan
Module tf02 : động cơ ôtô

Hà nội 2009



Tổng quan các vấn đề kỹ thuật
và công nghệ mới trong ôtô
1.Xu hướng tăng tốc độ cực đại của ôtô ( 180-250 km/h và 250-330 km/h ) và giảm tiêu
hao nhiên liệu đòi hỏi:

+Tăng tốc độ và công suất động cơ bằng các giải pháp:
-Điều khiển pha phối khí và/hoặc hành trình xuppáp thông minh:VVT-i;VTC;
VVTL-i;i-VTEC;VANOS;MIVEC;VALVETRONIC;VVEL v.vnhằm tạo
ra
động cơ 2 hoặc nhiều đặc tính;
+Giảm tiêu hao nhiên liệu bằng các giải pháp:
-Điều khiển tối ưu thành phần hoà khí ( A/F R=14,7:1 đối với động cơ xăng )
để hoà khí cháy hoàn toàn(cháy kiệt);
-Đánh lửa tối ưu (đối với động cơ xăng);Điều khiển thời điểm phun dầu tối ưu
bằng điện tử (đối với động cơ diesel);
-Điều khiển nhiệt độ động cơ tối ưu;

-Sử dụng các loại nhiên liệu chất lượng cao;
-Điều khiển quá trình nạp/xả thông minh
+Sử dụng động cơ lai (vừa chạy bằng xăng hoặc dầu,vừa chạy bằng ắc quy+mô
tơ/máy phát điện (gọi là loại xe hybrid )
2.đồng thời với việc tăng tốc độ xe phảI đảm bảo các tính năng:an toàn,tính điều
khiển,tính êm dịu v.v

+Đảm bảo tính năng an toàn và tính điều khiển bằng các giải pháp:
-Điều khiển bướm ga thông minh ETCS-i
-Sử dụng hệ thống phanh điều khiển bằng điện tử:ABS+TR=ESP hoặc EBD;hệ
thống hỗ trợ phanh khẩn cấp BA v.v
-Sử dụng hệ thống lái điều khiển điện tử: 2WD EPS và 4WD EPS;
-Sử dụng số tự động điều khiển điện tử ECT;
-Sử dụng cầu chủ động với vi sai điện tử;
-Sử dụng các biện pháp an toàn tích cực:Túi khí,giây đai an toàn điện tử;
+Đảm bảo tính êm dịu bằng các giải pháp:
-Sử dụng hệ thống treo điều khiển điện tử EMS;
-Sử dụng hệ thống treo thông minh
Cảnh báo:Một số xe muốn chữa nổ máy trước hết phải sửa chữa ở phần gầm
3.Giảm ô nhiễm môi trường để đáp ứng chỉ tiêu kiểm định ngày càng nâng cấp


4.Tăng tính tiện nghi và bảo mật bằng các giải pháp:

+Sử dụng bộ chìa khoá nhận dạng hoặc mã chìa khoá;
+Trang bị hệ thống dẫn đường thông minh;
+Trang bị hệ thống nghe/nhìn hiện đại;
+Trang bị hệ thống điều hoà không khí vi khí hậu thông minh với hệ nơron thần kinh
nhân tạo;
+Trang bị hệ thống đèn tự động,kính chắn gió công nghệ Nano không cần gạt nước;

+Trang bị hệ thống phanh và lái tự động,hệ thống liên lạc tự động giữa các xe với
nhau và cảnh báo sớm cho hệ thống điều hành giao thông tự động;
+Trang bị hệ thống chẩn đoán thông minh.
Cảnh báo: *Đối với những xe có cài mã hộp đen (ECU) hoặc mã hệ thống nghe/nhìn:
không được tháo cực ắc quy hoặc tháo ắc quy,vì làm như vậy sẽ xoá mất
mã do nhà sản xuất cài đặt ở ECU và có thể không nổ máy được,và/hoặc
hệ thống nghe/nhìn không hoạt động;
*Đối với những xe có mã chìa khoá: khi thay ECU,ECU mở mã khoá,chìa
khoá thì phải thay đồng bộ hoặc cài lại mã cho bộ phận mới thay.
5.Giảm số lượng các cụm và tăng tốc độ điều khiển bằng các giải pháp:

+Sử dụng mạng nội bộ giữa các ECU ( CAN hoặc LAN );
+Sử dụng phương pháp truyền dẫn đa chiều ( mulltiflex ) vừa tăng tốc độ truyền dẫn
vừa giảm số lượng và trọng lượng các dây dẫn bằng đồng.
Cảnh báo: Nếu hệ thống này trục trặc thì có thể một số hệ thống liên quan không hoạt
động.
6.Giảm tự trọng của xe bằng các giải pháp:

+Chế tạo một số chi tiết của động cơ,hệ thống truyền lực,hệ thống lái,hệ thống
phanh v.v;thậm chí cả khung xe (chassi) bằng hợp kim nhôm;
+Chế tạo mui,vỏ xe,cửa xe bằng vật liệu composit nhẹ.
Cảnh báo: Các chi tiết bằng hợp kim nhôm biến dạng dẻo nên khi siết các ốc,bulông
phải siết đúng cân lực quy định.
7.Hoàn thiện và sản xuất các loại xe sử dụng năng lượng mới:

+Xe chạy bằng năng lượng mặt trời;
+Xe chạy bằng tế bào nhiên liệu.


Kh¸I qu¸t chung vÒ «t«

1.§éng c¬ «t«

2.HÖ
thèng truyÒn
lùc

3.HÖ thèng treo

4.HÖ thèng l¸i

5.HÖ thèng
phanh

6.HÖ thèng c¬®iÖn tö ®éng c¬

7.HÖ thèng
®iÖn th©n xe

8.Khung,vá xe


Ph©n lo¹i «t«






7

8

6

động cơ
Cấu tạo vàxăng
hoạt động của động cơ xăng
4 kỳ

9
1
0
1
1
1
2

5
4

3

Cấu
Cấu tạo
tạo cơ
cơ bản
bản của
của động
động cơ
cơ gồm

gồm:

1.Bộ hơi: Xi lanh,cụm pittông(pittông,các xéc măng,chốt pittông),nắp
quy lát
2.Bộ phận chuyển đổi chuyển động và dự trữ năng lượng: Tay
biên(thanh truyền),trục khuỷu(cốt máy),bánh đà
3.Hệ thống phối khí: Cụm xuppap Hút và xả(xuppap,lò xo,gít
xuppap,các móng hãm,cốc xuppap),trục cam,dẫn động cam(các bánh
đai răng hoặc xích,dây đai hoặc xích,cơ cấu căng đai hoặc xích,cơ cấu
điều khiển pha phối khí hoặc hành trình xuppap(nếu có)

2

4.Hệ thống bôi trơn: Cacte dầu,bơm dầu,lọc dầu,tuyến dầu,két làm
mát dầu

1

5.Hệ thống làm mát: Két nước,bơm nước,áo nước,van hằng nhiệt,cút
và ống

1.Trục khuỷu;2.Tay biên;3.Xi lanh;4.Cụm
pittông;5.Xuppap hút;6.Họng hút;7.Trục cam
hút;8.Trục cam xả;9.Xuppap xả;10.Nắp quy
lát;11.Họng xả;12.Bugi.

Kỳ hút

Kỳ
nén

6.Hệ thống nhiên liệu: Hệ thống nhiên liệu Chế hoà khí hoặcPhun
xăng hoặc Phun dầu dieezen
7.Hệ thống điện động cơ:Hệ thống khởi động(Đề),Hệ thống cung cấp
điện,Hệ thống đánh lửa(đối với động cơ xăng)Hệ thống điều khiển
nhiên liệu
Kỳ nổ

Kỳ xả


Chu tr×nh phèi khÝ vµ mèi liªn hÖ gi÷a trôc khuûu vµ trôc
cam


cấu tạo và hoạt động cơ bản của động
cơ điêzen ( máy dầu )


®éng c¬ nhiÒu xi lanh ( nhiÒu m¸y )


Tham kh¶o


®éng c¬ r«to quay
( ®éng c¬ vankel )


C¸c côm vµ hÖ thèng ®éng c¬

1. C¬ cÊu sinh lùc




2. HÖ thèng phèi khÝ


chỉnh khe hở xuppáp bằng căn đệm mẫu
(shim) và gối đệm dầu


DÉn ®éng cam

C¨ng ®ai,c¨ng xÝch tù ®éng


Tham kh¶o: mét sè kÕt cÊu trong hÖ thèng phèi khÝ


3. HÖ thèng b«i tr¬n


Lµm m¸t dÇu b«i tr¬n