ĐỀ KIỂM TRA NGỮ VĂN LỚP 9 90 PHÚT BÀI SỐ 4

ĐỀ:
Câu 1: (2đ)
a. Nêu tên tác giả, hoàn cảnh sáng tác bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá"
b. Cảm hứng về lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ,

giàu màu sắc lãng mạn về con người lao động trên biển khơi bao la.Hãy
chép lại những câu thơ đầy sáng tạo ấy .
c. Hai câu thơ:

"Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đập sập cửa"
được tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào ? Cho biết tác dụng của biện
pháp nghệ thuật ấy.

Câu2:: ( 3,0 điểm )
Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện , có ý kiến cho rằng : “
Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn ” . Chi tiết chiếc bóng trong tác phẩm “ Chuyện
người con gái Nam Xương ” của Nguyễn Dữ đã thể hiện rõ điều đó .
Em hãy trình bày hiểu biết của em về vấn đề trên.
Câu 3 : ( 5 điểm )
Em hãy giải thích và chứng minh nhận định : “ Truyện Kiều tố cáo chế độ phong
kiến thối nát chà đạp lên con nguời lương thiện một cách tàn nhẫn ”.


---------------------------------ĐÁP ÁN

Câu 1: (2đ)
a.Huy Cận, sáng tác nhân chuyến đi thực tế vùng biển Hòn Gai, năm 1958
b.Những câu thơ sử dụng bút pháp lãng mạn:
+Thuyền ta….biển bằng
+Đêm thở… Hạ Long

+Gõ thuyền…trăng cao”.
+Mặt trời…cửa”
c. Hai câu thơ: được tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật so sánh+ nhân hóa+ liên
tưởng. Tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy làm cho bức tranh thiên nhiên trở nên
gần gũi , sinh động
Câu 2: (3,0 điểm )
Về kiến thức :
1. Nêu được vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện :
- Chi tiết là một trong những yếu tố nhỏ nhất tạo nên tác phẩm ( …) , để làm nên
một chi tiết nhỏ có giá trị đòi hỏi nhà văn phải có sự thăng hoa về cảm hứng và tài
năng nghệ thuật .


- Nghệ thuật là một lĩnh vực đặc thù: Tầm vóc của người nghệ sỹ có thể được làm
nên từ những yếu tố nhỏ nhất . Nhà văn lớn có khả năng sáng tạo được những chi
tiết nhỏ nhưng giàu giá trị biểu đạt, góp phần đắc lực trong việc thể hiện chủ đề tư
tưởng của tác phẩm .
2. Đánh giá giá trị của chi tiết “ chiếc bóng ”trong “ Chuyện người con gái Nam
Xương ”
a. Gía trị nội dung :
- “ Chiếc bóng ” tô đậm thêm nét đẹp phẩm chất của Vũ Nương trong vai trò
người vợ , người mẹ . Đó là nỗi nhớ thương , sự thủy chung , ước muốn đồng nhất
“ xa mặt nhưng không cách lòng ” với người chồng nơi chiến trận ; đó là tấm lòng
người mẹ muốn khỏa lấp sự trống vắng , thiếu hụt tình cảm người cha trong lòng
đứa con bé bỏng .
- “ Chiếc bóng ” là một ẩn dụ cho số phận mỏng manh của người phụ nữ trong chế
độ phong kiến nam quyền. Họ có thể gặp bất hạnh bởi bất cứ một nguyên nhân vô
lý nào mà không lường trước được . Với chi tiết này , người phụ nữ hiện lên là nạn
nhân của bi kịch gia đình , bi kịch xã hội .
- “ Chiếc bóng ” xuất hiện ở cuối tác phẩm “ Rồi trong chốc lát , bóng nàng loang

loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất ” : Khắc họa giá trị hiện thực – nhân đạo sâu
sắc của tác phẩm .


- Chi tiết này còn là bài học về hạnh phúc muôn đời : Một khi đánh mất niềm tin ,
hạnh phúc chỉ còn là chiếc bóng hư ảo .
b. Gía trị nghệ thuật :
- Tạo sự hoàn chỉnh , chặt chẽ cho cốt truyện : Chi tiết “ Chiếc bóng ” tạo nên nghệ
thuật thắt nút , mở nút mâu thuẫn bất ngờ , hợp lý :
+ Bất ngờ : Một lời nói của tình mẫu tử lại bị chính đứa con ngây thơ đẩy vào vòng
oan nghiệt ; chiếc bóng của tình chồng nghĩa vợ , thể hiện nỗi khát khao đoàn tụ ,
sự thủy chung son sắt lại bị chính người chồng nghi ngờ “ thất tiết ”…
+ Hợp lý : Mối nhân duyên khập khiễng chứa đựng nguy cơ tiềm ẩn ( Vũ Nương
kết duyên cùng Trương Sinh thất học , đa nghi , ghen tuông , độc đoán ) cộng với
cảnh ngộ chia ly bởi chiến tranh

nguy cơ tiềm ẩn bùng phát .

- Tạo kịch tính , tăng sức hấp dẫn cho tác phẩm .
- Chi tiết này còn là sự sáng tạo của Nguyễn Dữ ( so với chuyện cổ tích “ Miếu vợ
chàng Trương ” ) tạo nên vẻ đẹp lung linh cho tác phẩm và một kết thúc tưởng như
có hậu nhưng lại nhấn mạnh hơn bi kịch của người phụ nữ .
Về kỹ năng :
- Sử dụng linh hoạt các phép lập luận, tạo hệ thống luận điểm chặt chẽ , giàu sức
thuyết phục .
- Dùng từ , đặt câu chính xác , trình bày đoạn văn logic
- Văn viết trong sáng , giàu cảm xúc .


Câu 3: (5,0 điểm) Học sinh viết bài văn nghị luận

1) Mở bài : - Giới thiệu Nguyễn Du
- Tác phẩm Truyện kiều
2) Thân bài : a) Chế độ phong kiến suy tàn trong Truyện Kiều
 Bộ mặt của chế độ hiện rõ qua bộ mặt của bọn quan lại .
- Đó là viên quan chẳng xét việc dân có oan ức gì không mà chỉ lo tra khảo cho ra
ba trăm lạng , khiến cho gia đình họ Vương “ tan đàn xẻ nghé ”.
- Đó là tổng đốc đại thần Hồ Tôn Hiến đại diện cho Triều đình nhưng lại hành hạ ,
phản trắc , lừa giết một người đã chịu quy hàng chỉ vì không dám để người ấy trở
lại đời sống bình thường , bỡi vốn dĩ người ấy là một bậc anh hùng .
Như vậy , viên quan xuất hiện đầu tiên đã đẩy Thúy Kiều vào vũng bùn còn viên
quan cuối cùng thì không muốn người ta sống như một con người bình thường .
Dưới tay bọn quan lại như thế , bao nhiêu thế cường bạo thi nhau hoành hành .
- Mẹ con họ Hoạn ngang nhiên đốt nhà , bắt người về làm nô lệ , rồi hành hạ người
- Bọn buôn người hành động một cách công khai : thách thức công lý: mua người ,
lừa gạt , đánh đập , bắt ép những cô gái lương thiện đưa vào lầu xanh ( Tú Bà , Bạc
Bà , Bạc Hạnh, Mã Giám Sinh …..)
- Bọn lưu manh , tay sai của những kẻ có thế lực , sẵn sàng thực hiện bất cứ hành
động tàn ác nào , miễn là có tiền : Sở Khanh …


 Bên cạnh các thế lực thống trị và lũ người hung ác là sức mạnh của dồng tiền .
Vì tiền mà bọn quan lại tham ô đã đẩy gia đình Thúy Kiều vào cảnh khốn đốn , bản
thân Kiều sa vào con đường luân lạc , vào chốn bùn nhơ chịu nhiều cảnh hành hạ
thương tâm . Vì tiền mà bọn lưu manh vô cớ bắt người ; vô cớ đánh đập người vô
tội .
Một ngày lại thói sai nha
Làm cho khối hại chẳng qua vì tiền
b) Chế độ phong kiến ấy chà đạp một cách tàn nhẫn lên con người lương thiện
 Trong xã hội bất nhân ấy , Thúy Kiều trở thành
- Món hàng của bọn buôn người

- Đồ chơi cho bọn có tiền
- Nô lệ cho bọn có thế lực
Hết nạn ấy đến nạn kia
Thanh lâu hai lượt , thanh y hai lần
Thúy Kiều như “ con cừu con giữa bầy lan sói hung ác ”. Kiều cố vươn lên
nhưng càng bị vùi dập
- Bán mình cho Mã Giám Sinh , lọt vào tay Tú Bà
- Bị ép ra tiếp khách , chịu bao nỗi nhục , đau đớn
- Thúc sinh vừa chuộc nàng ra khỏi lầu xanh nhưng lại rơi ngay vào bàn tay mụ
đàn bà tàn ác Hoạn Thư .


- Thoát khỏi Hoạn Thư , rơi ngay vào lầu xanh dưới tay Bạc Bà
- Tưởng yên thân với Từ Hải , lại trúng gian kế của Hồ Tôn Hiến
Cùng đường , Thúy Kiều liều thân . Hành động trầm mình xuống sông Tiền đường
là bản án đanh thép tố cáo chế độ phong kiến vô nhân đạo . Đồng thời quãng thời
gian 15 năm lưu lạc của nàng đã phơi bày rõ bộ mặt xấu xa , mục nát và phi nhân
của một chế độ đang băng hoại một cách ghê gớm
3)Kết bài :
- Đánh giá Truyện Kiều , Nguyễn Du
- Nêm cảm nghĩ của bản thân
………………………………………………………………….