MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (MHB) CHI NHÁNH SÀI GÒN

TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM
TĂNG CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN
PHÁT TRIỂN NHÀ
ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (MHB)
CHI NHÁNH SÀI GÒN
Người hướng dẫn: TH.S HỒ THANH TÙNG
Người thực hiện: TRẦN CHÍ TÂM
Lớp: 09020301
Khóa: 13

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2013


LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, cho phép em được gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Ban Giám Hiệu nhà
trường, quý Giảng viên trường Đại học Tôn Đức Thắng đặc biệt là toàn thể quý Giảng
viên khoa Tài chính – Ngân hàng đã tận tình dạy dỗ, hướng dẫn cũng như truyền đạt
cho em những kiến thức cần thiết và những kinh nghiệm thực tiễn trong suốt quãng
thời gian học tập và rèn luyện tại trường.
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Thầy – Th.S Hồ Thanh Tùng đã hết sức
tận tình hướng dẫn và sữa chửa những khuyết điểm để em có thể hoàn thành khóa
luận tốt nghiệp.
Em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến toàn thể các Anh Chị đang công tác tại

Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng Sông Cửu Long – Chi
nhánh Sài Gòn, đặc biệt là các Anh Chị đang công tác trong phòng Kế hoạch – Nguồn
vốn đã hết sức tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho em hoàn thành
chương trình thực tập cũng như bài viết của mình!
Qua thời gian thực tập tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng
bằng Sông Cửu Long – Chi nhánh Sài Gòn đã giúp em hệ thống lại những kiến thức
đã được học trên ghế nhà trường và được tiếp cận, lĩnh hội những kiến thức mới –
thực tiễn trong hoạt động của ngân hàng nói chung và nghiệp vụ huy động vốn nói
riêng.
Cuối cùng em xin kính chúc quý Giảng viên và các Anh Chị lời chúc sức khỏe,
công tác tốt.
Em xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên
Trần Chí Tâm


CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi và được sự hướng
dẫn khoa học của Th.S Hồ Thanh Tùng. Các nội dung nghiên cứu, kết quả trong đề
tài này là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Những số
liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được chính
tác giả thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ trong phần tài liệu tham khảo.
Ngoài ra, trong luận văn còn sử dụng một số nhận xét, đánh giá cũng như số
liệu của các tác giả khác, cơ quan tổ chức khác đều có trích dẫn và chú thích nguồn
gốc.
Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm
về nội dung luận văn của mình. Trường đại học Tôn Đức Thắng không liên quan
đến những vi phạm tác quyền, bản quyền do tôi gây ra trong quá trình thực hiện (nếu
có).

TP. Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 06 năm 2013.
Tác giả


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.................., Ngày

tháng năm 2013.

CƠ QUAN THỰC TẬP

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.................., Ngày

tháng

năm 2013.

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.................., Ngày

tháng

năm 2013.

GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN.

TÓM TẮT
Khóa luận tập trung nghiên cứu về thực trạng huy động vốn tại MHB – Chi nhánh
Sài Gòn, bằng việc kết hợp giữa thu thập các số liệu thống kê, tiến hành phân tích và
đưa ra đánh giá. Dựa trên cơ sở những đánh giá khách quan mà đưa ra một số các giải
pháp cũng như kiến nghị đối với thực tế hoạt động huy động vốn của Chi nhánh.
Nhìn nhận tổng quát, hướng tiếp cận với đối tượng nghiên cứu là đi vào tìm hiểu
một số các quy trình thực tế công việc tại phòng Nguồn vốn và Kế hoạch để nắm bắt
được nền tảng căn bản của công việc huy động vốn. Bên cạnh đó, các số liệu thống
kê cũng được thu thập tương ứng với từng chỉ tiêu được đánh giá như cơ cấu nguồn
vốn, kỳ hạn nguồn vốn, sản phẩm huy động vốn… Về cơ bản, qua quá trình nghiên
cứu và đối chiếu dữ liệu đã cho thấy thực trạng huy động vốn tại MHB – Chi nhánh
Sài Gòn đang đối mặt với một số các bất ổn nhất định mà tiêu biểu là mất cân đối
trong cơ cấu nguồn vốn huy động. Tỷ trọng của tiền gửi thanh toán đến phần lớn từ
phía các doanh nghiệp chiếm một con số rất cao, trên 70% tổng cơ cấu. Chứng tỏ,
mức độ an toàn của nguồn vốn huy động tại Chi nhánh là khá thấp, dễ đi đến mất tính
thanh khoản.
Tuy nhiên, với bản chất là một Ngân hàng quốc doanh 100% vốn Nhà nước và
địa bàn hoạt động là Quận 1 – trung tâm thành phố, một điều dễ hiểu là lượng khách
hàng doanh nghiệp của Chi nhánh là vô cùng lớn, nên sự mất cân bằng trong cơ cấu
là khó tránh khỏi. Trong thời kỳ kinh tế hiện nay, việc huy động được một bộ phận
lớn vốn dưới dạng tiền gửi thanh toán từ các doanh nghiệp như Chi nhánh đã và đang
thực hiện được là một điều hết sức cần thiết cần thiết và là xu hướng chung của các
NHTM. Việc duy trì và tiếp tục phát huy thế mạnh vốn có của Chi nhánh là hướng đi
đúng và cấp thiết. Bên cạnh đó, việc chú trọng thu hút nguồn vốn từ đối tượng khách
hàng dân cư cũng phải được chú trọng vì nguồn vốn này mang tính ổn định cao, đảm
bảo tính thanh khoản tốt nếu cơ cấu tổng nguồn vốn được tái thiết lại ở mức cân đối.
Thực hiện việc này sẽ là sự kết hợp giữa các yếu tố sản phẩm, dịch vụ và con người.

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU – ĐỒ THỊ - SƠ ĐỒ.
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG VỀ HOẠT ĐỘNG HUY
ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI. .............................................. 1
1.1. Tổng quan về Ngân hàng Thương mại............................................................. 1
1.1.1. Khái niệm và vai trò của Ngân hàng Thương mại đối với sự phát triển của
nền kinh tế. ............................................................................................................. 1
1.1.1.1. Khái niệm về Ngân hàng Thương mại................................................. 1
1.1.1.2. Bản chất của Ngân hàng Thương mại. ............................................... 2
1.1.1.3. Chức năng của Ngân hàng Thương mại. ............................................ 2
1.1.1.4. Vai trò của Ngân hàng Thương mại đối với sự phát triển của nền kinh
tế thị trường. ....................................................................................................... 4
1.1.2. Các nghiệp vụ cơ bản trong hoạt động của Ngân hàng Thương mại. ...... 5
1.1.2.1. Nghiệp vụ huy động vốn. ...................................................................... 5
1.1.2.2. Nghiệp vụ sử dụng vốn. ........................................................................ 6
1.1.2.3. Nghiệp vụ trung gian khác. .................................................................. 6
1.2. Nghiệp vụ nguồn vốn trong Ngân hàng Thương mại. .................................... 6
1.2.1. Nguồn vốn tự có. .......................................................................................... 6
1.2.1.1. Khái niệm vốn tự có. ............................................................................. 7
1.2.1.2. Đặc điểm vốn tự có. ............................................................................... 7
1.2.1.3. Cơ cấu vốn tự có. ................................................................................... 7
1.2.2. Nguồn vốn huy động. ................................................................................... 8
1.2.2.1. Khái niệm về huy động vốn. ................................................................. 8


1.2.2.2. Đặc điểm của vốn huy động.................................................................. 8
1.2.2.3. Cơ cấu vốn huy động. ........................................................................... 8

1.2.3. Nguồn vốn đi vay. ....................................................................................... 10
1.2.3.1. Khái niện vốn đi vay. ........................................................................... 10
1.2.3.2. Cơ cấu vốn đi vay. ............................................................................... 10
1.2.4. Vốn khác. .................................................................................................... 11
1.2.4.1. Vốn tiếp nhận. ..................................................................................... 11
1.2.4.2. Vốn khác. ............................................................................................. 11
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương
mại. ........................................................................................................................... 11
1.3.1. Nhóm các yếu tố bên ngoài. ....................................................................... 11
1.3.1.1. Pháp luật và các quy định của Nhà nước. ......................................... 11
1.3.1.2. Các biến động về kinh tế - xã hội trong và ngoài nước..................... 13
1.3.1.3. Tâm lý và thói quen của khách hàng. ................................................ 14
1.3.2. Nhóm các yếu tố bên trong. ....................................................................... 15
1.3.2.1. Định hướng hoạt động và phát triển của Ngân hàng Thương mại. 15
1.3.2.2. Thương hiệu và uy tín của Ngân hàng Thương mại. ....................... 16
1.3.2.3. Trình độ và năng lực của nguồn nhân lực của Ngân hàng Thương
mại..................................................................................................................... 16
1.3.2.4. Trình độ công nghệ ứng dụng trong hoạt động của Ngân hàng
Thương mại. ..................................................................................................... 17
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1. ....................................................................................... 18
CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (MHB) CHI
NHÁNH SÀI GÒN. ................................................................................................. 19
2.1. Lịch sử hình thành và phát triển. ................................................................... 19


2.1.1. Sơ lược về toàn bộ hệ thống Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển
Nhà đồng bằng sông Cửu Long. ......................................................................... 19
2.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng. ........................ 19
2.1.1.2. Xây dựng nguồn nhân lực. ................................................................. 20

2.1.1.3. Hiện đại hóa công nghệ Ngân hàng. ................................................. 20
2.1.2. Tổng quan về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng
sông Cửu Long (MHB) Chi nhánh Sài Gòn....................................................... 21
2.2. Nhiệm vụ và chức năng của Ngân hàng. ........................................................ 22
2.2.1. Toàn hệ thống MHB. ................................................................................. 22
2.2.2. MHB – Chi nhánh Sài Gòn. ...................................................................... 22
2.3. Hệ thống tổ chức của Ngân hàng. ................................................................... 23
2.3.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức. ................................................................................. 23
2.3.1.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của hệ thống MHB. ......................................... 23
2.3.1.2. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của MHB – Chi nhánh Sài Gòn. .................... 25
2.3.2. Nhiệm vụ và chức năng của các phòng ban. ............................................ 25
2.4. Một số các kết quả hoạt động chủ yếu của Ngân hàng từ 2010 – 2012. ...... 27
2.4.1. Các chỉ tiêu cơ bản. .................................................................................... 27
2.4.1.1. Trên toàn hệ thống MHB. .................................................................. 27
2.4.1.2. Tại MHB – Chi nhánh Sài Gòn. ........................................................ 29
2.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cơ bản. ........................................ 31
2.4.2.1. Trên toàn hệ thống MHB. .................................................................. 31
2.4.2.2. MHB – Chi nhánh Sài Gòn. ............................................................... 32
2.4.3. Xu hướng thay đổi...................................................................................... 33
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2. ....................................................................................... 34


CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (MHB)
CHI NHÁNH SÀI GÒN.......................................................................................... 35
3.1. Giới thiệu về phòng Kế hoạch và Nguồn vốn. ............................................... 35
3.1.1. Cơ cấu tổ chức của phòng Kế hoạch và Nguồn vốn. ............................... 35
3.1.2. Nghiệp vụ nguồn vốn tại MHB – Chi nhánh Sài Gòn. ............................ 35
3.1.2.1. Huy động vốn từ thị trường 1. ............................................................ 35
3.1.2.2. Giao dịch vốn điều hòa với Hội sở. .................................................... 36

3.1.2.3. Các sản phẩm huy động vốn tại MHB – Chí nhánh Sài Gòn........... 37
3.1.2.4. Một số các quy trình thực hiện công việc. ......................................... 38
3.2. Thực trạng hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần
Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long Chi nhánh Sài Gòn. ........................ 41
3.2.1. Phân tích quy mô và tốc độ tăng trưởng vốn huy động qua các năm. .... 41
3.2.1.1. Biến động của nguồn vốn huy động................................................... 41
3.2.1.2. Hình thức vốn huy động. .................................................................... 43
3.2.1.3. Cơ cấu nguồn vốn. .............................................................................. 45
3.2.1.4. Kỳ hạn vốn huy động. ......................................................................... 46
3.2.2. Phân tích các sản phẩm huy động vốn tại Ngân hàng............................. 48
3.2.2.1. Tiền gửi thanh toán............................................................................. 48
3.2.2.2. Tiền gửi tiết kiệm................................................................................. 51
3.2.2.3. Các chứng từ có giá khác. .................................................................. 54
3.2.3. Phân tích lãi suất huy động. ...................................................................... 55
3.2.3.1. Tiền gửi dân cư. .................................................................................. 55
3.2.3.2. Tiền gửi thanh tóan............................................................................. 56
3.2.3.3. Các chứng từ có giá khác. .................................................................. 57
3.3. Đánh giá chung về thực trạng huy động vốn tại MHB – Chi nhánh Sài Gòn.
................................................................................................................................... 57


3.3.1. Các kết quả đạt được. ................................................................................. 57
3.3.2. Những vấn đề còn tồn đọng....................................................................... 58
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3. ....................................................................................... 59
CHƯƠNG 4: MỘT SỐ GIẢM PHÁP NHẰM VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM TĂNG
CƯỜNG HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN
PHÁT TRIỂN NHÀ ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG (MHB) CHI NHÁNH
SÀI GÒN. ................................................................................................................. 60
4.1. Định hướng phát triển của Chi nhánh. .......................................................... 60
4.1.1. Định hướng phát triển chung. ................................................................... 60

4.1.2. Định hướng huy động vốn. ........................................................................ 61
4.1.3. Các thuận lợi và khó khăn trong việc huy động vốn. ............................... 61
4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường huy động vốn tại Chi nhánh. .............. 62
4.2.1. Xây dựng chính sách khách hàng tương ứng với giai đoạn hiện nay. ... 62
4.2.2. Xây dựng chiến lược huy động vốn theo từng giai đoạn. ........................ 64
4.2.3. Xây dựng và mở rộng mạng lưới giao dịch. ............................................. 64
4.2.4. Đa dạng hóa các hình thức huy động vốn. ............................................... 65
4.2.5. Đổi mới tổ chức, cơ cấu quản lý. ............................................................... 67
4.2.6. Nâng cao chất lượng dịch vụ Ngân hàng. ................................................ 67
4.2.7. Nâng cao chất lượng sử dụng vốn huy động. ........................................... 68
4.2.8. Bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tư cách đạo đức
của cán bộ Ngân hàng. ........................................................................................ 69
4.2.9. Một số kiến nghị đối với MHB – Chi nhánh Sài Gòn. ............................. 70
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4. ....................................................................................... 71
KẾT LUẬN.
TÀI LIỆU THAM KHẢO.


LỜI MỞ ĐẦU
Năm 2012 được xem là một trong những năm nền kinh tế thế giới gặp phải nhiều
khó khăn. Nhiều sự kiện liên tiếp xảy đến cho nền kinh tế thế giới nói chung và kinh
tế Việt Nam nói riêng đều vẽ nên một viễn cảnh không mấy tươi sáng! Kinh tế tăng
trưởng chậm lại, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, sức mua rất hạn chế, tình trạng nợ công
nhiều, lãi suất Ngân hàng cho vay cao, tình hình thị trường bất động sản gần như tê
liệt… Mọi thứ gần như đảo lộn cuộc sống của mọi tầng lớp dân cư và công việc của
các tổ chức từ cá nhân đến nhà nước. Tuy viễn cảnh kinh tế không hứa hẹn nhiều
nhưng một điều tất yếu rằng các hoạt động kinh tế đều phải được duy trì và vận hành
một cách hết sực thận trọng, điều này tất nhiên bao gồm cả hoạt động của khối ngành
Ngân hàng!
Kinh tế càng trở nên khó khăn, sự cạnh tranh diễn ra càng khốc liệt hơn bao giờ

hết cho toàn bộ nền kinh tế nói chung và khối ngành Ngân hàng nói riêng. Trong hoạt
động của Ngân hàng, muốn có được một hiệu quả làm việc cao thì đòi hỏi phải có
một hậu phương tài chính vững mạnh nên việc khai thông nguồn vốn trở thành một
vấn đề cấp thiết! Trong thực trạng cạnh tranh khốc liệt, việc huy động mọi nguồn vốn
có thể đã đặt ra những vấn đề mang tính sống còn là nguồn vốn phải đến từ đâu,
hướng tiếp cận như thế nào và chất lượng ra sao. Một Ngân hàng muốn tồn tại và
phát triển một các vững chắc trên thương trường thì phải đáp ứng được điều kiện tiên
quyết trước tiên là nguồn vốn của Ngân hàng phải đủ lớn. Để làm được điều này, đòi
hỏi trong quá trình hoạt động của Ngân hàng phải đa dạng hóa các loại hình sản phẩm
huy động vốn cũng như nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút các khoản tiền nhàn
rỗi trong cộng đồng dân cư và các doanh nghiệp đang hoạt động trong phạm vi. Nguồn
vốn của Ngân hàng tăng trưởng đồng nghĩa với việc tạo điều kiện cho Ngân hàng mở
rộng hoạt động tín dụng, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của các thành phần kinh tế
cũng như dân cư trong xã hội, từ đó góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển.


Nhận thức rõ được tầm quan trọng của công tác huy động vốn đối với hoạt động
của Ngân hàng và ý nghĩa của nó cho toàn bộ nền kinh tế. Với những kiến thức đã
được truyền đạt trên ghế nhà trường cũng như thực tế công việc tại Ngân hàng Thương
mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) Chi nhánh Sài Gòn,
em xin dược chọn đề tài “Một số giải pháp nhằm tăng cường vốn tại Ngân hàng
Thương mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) Chi nhánh
Sài Gòn”.
Khóa luận được thực hiện dựa trên các phương pháp thu thập số liệu, phân tích,
so sánh trong phạm vi nghiên cứu là thực trạng và các giải pháp cho vấn đề tăng
cường huy động vốn tại MHB – Chi nhánh Sài Gòn. Tuy nhiên, trong phạm vi tiếp
cận thực tế chỉ tiến hành phân tích về nghiệp vụ huy động tiền gửi. Các con số được
thu thập dựa trên nguồn dữ liệu nội bộ của MHB – Chi nhánh Sài Gòn, được sàng lọc
và tiến hành phân tích nhăm chỉ ra thực trạng về tình hình huy động vốn của Chi
nhánh, từ đó đưa ra những giải pháp thực tiễn cho vấn đề. Đề tài có ý nghĩa thực tiễn

khi xem xét và hiện thực hóa các giải pháp nhằm tăng cường huy động vốn tại Chi
nhánh trong hiện tại và tương lai gần.
Khóa thực tập gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương
mại.
Chương này chủ yếu trình bày một cách sơ lược định nghĩa về NHTM, bản chất,
chức năng và các chức năng của NHTM. Đồng thời, cũng nêu rõ vai trò và nhiệm vụ
của huy động vốn đối với NHTM.
Chương 2: Giới thiệu tổng qua về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát
triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) Chinh nhánh Sài gòn.
Chương này chủ yếu giới thiệu một các sơ lược về sự ra đời và quá trình hoạt
động của Ngân hàng, sơ lược và cách thức tổ chức và chức năng của từng bộ phận
trực thuộc Ngân hàng cũng như những kết quả kinh doanh trong giai đoạn 2009 –
2011 của Ngân hàng.


Chương 3: Thực trạng hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng Thương mại
Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) Chi nhánh Sài Gòn.
Chương này chủ yếu trình bày về các kết quả thực tế cũng như những vấn đề then
chốt trong công tác huy động vốn của Ngân hàng trong giai đoạn 2010 – 2012, từ đó
nhận định được những mặt mạnh và yếu trong hoạt động.
Chương 4: Một số giải pháp nhằm tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng
Thương mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng sông Cửu Long (MHB) Chi
nhánh Sài gòn.
Chương này chủ yếu trình bày về định hướng phát triển trong thời gian sắp tới
của ngân hàng và một số các giải pháp nhằm nâng cao khả năng huy động vốn của
Ngân hàng.


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Ký hiệu

Diễn giải

1

CBCNV Cán bộ công nhân viên

2

CNVC

Công nhân viên chức

3

CNTT

Công nghệ thông tin

4

GDV

Giao dịch viên

5

HĐQT

Hội đồng quản trị

6

KSV

Kiểm soát viên

7

MHB

Ngân hàng Thương mại Cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng sông
Cửu Long

8

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

9

NHTM

Ngân hàng Thương mại

10

TCTD

Tổ chức tín dụng


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, ĐỒ THỊ, SƠ ĐỒ
*

Bảng biểu:

Bảng 2.1: Chi tiêu kết quả hoạt động cơ bản của hệ thống Ngân hàng MHB.
Bảng 2.2: So sánh mức chệnh lệch và tỷ trọng chệnh lệch của các kết quả hoạt động
của MHB qua các năm.
Bảng 2.3: Một số kết quả hoạt động cơ bản của Chi nhánh.
Bảng 2.4: So sánh mức độ chênh lệch và tỷ trọng chênh lệch các chỉ số giữa các
năm.
Bảng 3.1: Tình hình tăng trưởng nguồn vốn huy động.
Bảng 3.2: Bảng kết cấu tiền gửi tiết kiệm.
Bảng 3.3: Cơ cấu nguồn vốn huy động.
Bảng 3.4: Kết cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn.
Bảng 3.5: Tình hình huy động vốn từ Doanh nghiệp.
Bảng 3.6: Tình hình huy động vốn từ dân cư.
Bảng 3.7: Kết cấu tiền gửi.
Bảng 3.8: Tình hình huy động vốn từ phát hành giấy tờ có giá.
Bảng 3.9: Bảng lãi suất tiền gửi tiết kiệm.
Bảng 3.10: Bảng lãi suất tiề gửi thanh toán.
*

Sơ đồ:

Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của hệ thống MHB.
Hình 2.2: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của MHB – Chi nhánh Sài Gòn.
*

Biểu đồ:

Biểu đồ 3.1: Tình hình tăng trưởng nguồn vốn huy động.
Biểu đồ 3.2: Cơ cấu nguồn vốn huy động của năm 2011 và năm 2012.
Biểu đồ 3.3: Kết cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn qua các năm.
Biểu đồ 3.4: Tình hình huy động vốn từ Doanh nghiệp.
Biểu đồ 3.5: Tình hình huy động vốn từ giấy tờ có giá.


1

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN CỦA
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.
1.1. Tổng quan về Ngân hàng Thương mại.
1.1.1. Khái niệm và vai trò của Ngân hàng Thương mại đối với sự phát triển
của nền kinh tế.
1.1.1.1. Khái niệm về Ngân hàng Thương mại.
Theo định nghĩa trong cuốn “Nghiệp vụ các Ngân hàng Thương mại” tái bản lần
1 do PGS. TS Nguyễn Đăng Đờn chủ biên, nhà xuất bản Đại học Quốc Gia TP. Hồ
Chí Minh xuất bản năm 2009 thì Ngân hàng Thương mại được phát biểu như sau:
“Ngân hàng Thương mại là loại Ngân hàng giao dịch trực tiếp với các công ty,
xí nghiệp, tổ chức kinh tế và cá nhân, bằng cách nhận tiền gửi, tiền tiết kiệm, rồi sử
dụng số vốn đó để cho vay, chiết khấu, cung cấp các phương tiện thanh toán và cung
ứng các dịch vụ Ngân hàng cho các đối tượng trên”.
Ngân hàng Thương mại hoạt động trong một lĩnh vực đặc biệt mà ở đó, hàng hóa
là tiền tệ, chính vì hoạt động cung ứng tín dụng và các dịch vụ của Ngân hàng dựa

trên hàng hóa “tiền tệ” nên NHTM được xem là một loại định chế tài chính đặc biệt
của nền kinh tế thị trường. Với sự phát triển liên tục và không ngừng hoàn thiện của
nền kinh tế thị trường hiện nạy, NHTM đóng một vai trò then chốt và trở thành một
định chế tài chính không thể thiếu.
Theo luật số 02/1997/QH10 Luật các Tổ chức Tín dụng Việt Nam khẳng định:
“ Ngân hàng Thương mại là loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ
hoạt động Ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan” (Điều 10 Luật
các Tổ chức Tín dụng). Trong đó, hoạt động Ngân hàng là hoạt hoạt động về kinh
doanh tiền tệ và các dịch vụ Ngân hàng.
Một cách tổng quan nhất, có thể nhận định rằng, Ngân hàng Thương mại là định
chế tài chính trung gian có vị trí quan trọng bậc nhất trong toàn bộ nền kinh tế thị
trường. Nhờ có hệ thống định chế này mà các nguồn tiền nhàn rỗi trong xã hội được
huy động, tập trung lại và được sử dụng cấp tín dụng cho các cá nhân, tổ chức kinh
tế nhằm mục tiêu thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội.


2

1.1.1.2. Bản chất của Ngân hàng Thương mại.
Ngân hàng Thương mại là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt trong nền kinh tế
với hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ Ngân hàng. Có thể khẳng định, NHTM
cũng hoạt động như tất cả các loại hình khác trong xã hội, có cơ cấu, bộ máy tổ chức
và hoàn tình bình đẳng trong tất cả các mối quan hệ kinh tế. NHTM cũng hoạt động
với mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận và cũng phải có nghĩa đóng thuế cũng như tuân
thủ Pháp luật. Bên cạnh đó, điểm đặc trưng của NHTM là cung cấp các dịch vụ NH,
điều này mang tính duy nhất
Nhận định chung, Ngân hàng Thương mại là một loại hình định chế tài chính
trung gian hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ và dịch vụ Ngân hàng. Đây là
loại hình định chế tài chính trung gian quan trọng bậc nhất trong nền kinh tế thị
trường, góp phần tạo lập và cung ứng vốn cho nền kinh tế tạo điều kiện thúc đầy phát

triển kinh tế - xã hội.
1.1.1.3. Chức năng của Ngân hàng Thương mại.
* Trung gian tín dụng.
Trung gian tín dụng là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của NHTM. Trong
chức năng “trung gian tín dụng”, NHTM đóng vai trò là người trung gian đứng ra tập
trung, huy động các nguồn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế từ nhiều đối
tượng khác nhau bao gồm dân cư cũng như các tổ chức kinh tế - xã hội. Từ đó, NHTM
sử dụng nguồn vốn huy động được biến nó thành nguồn vốn tín dụng để cấp tín dụng
đáp ứng các nhu cầu về vốn kinh doanh và vốn đầu tư cho các ngành kinh tế cũng
như nhu cầu vốn tiêu dùng của xã hội.
Tín dụng, được định nghĩa cơ bản là sự cho vay mượn tiền trên cơ sở sự tín nhiệm.
Tín dụng là quan hệ vay mượn theo nguyên tắc hoàn trả. Người sử dụng tiền trong
quan hệ tín dụng phải có nghĩa vụ hoàn trả toàn bộ số tiền nợ cho bên cung ứng tín
dụng theo nguyên tắc trực tiếp và đúng thời hạn. Điều này chính là sự khác biệt cơ
bản giữa tín dụng và tài chính.
Chức năng trung gian tín dụng của NHTM có vai trò và tác dụng to lớn đối với
nền kinh tế xã hội:


3

-

Hệ thống NHTM có thể huy động và tâp trung phần lớn các nguồn tiền nhàn

rổi của xã hội và biến chúng thành nguồn vốn lớn của nền kinh tế.
-

Hệ thống NHTM cung ứng một khối lượng lớn tín dụng cho nền kinh tế. Đây

là nguồn vốn hết sức quan trọng không những về mặt số lượng mà còn về tính chất
luân chuyển không ngừng nghĩ.
Bên cạnh đó, khi cho vay đối với nền kinh tế, hệ thống NHTM có khả năng tạo
ra một khối lượng tiền mới – tiền trên tài khoản. Đây là khả năng tạo tiền chứ không
phải là chức năng vốn cố của NHTM
*

Trung gian thanh toán và cung ứng phương tiện thanh toán cho toàn bộ

nền kinh tế.
Đây là một chức năng quan trọng, thể hiện rất rõ tính chất đặc biệt trong hoạt
động của NHTM.
NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa
các khách hàng, giữa người mua, người bán… để hoàn tất các quan hệ kinh tế thương
mại giữa họ với nhau, là nội dung thuộc chức năng trung gian thanh toán.
Khách hàng chỉ thực sự tham gia tích cực vào quá trình thanh toán qua NHTM
khi và chỉ khi họ có thể hưởng được những lợi ích thiết thực cũng như được đảm bảo
về quyền lợi mà phía NHTM tổ chức thực hiện như tiện lợi và đảm bảo an toàn.
Sứ mệnh lớn lao của của trung gian thanh toán được thể hiện qua vai trò sau:
-

Làm giảm khối lượng tiền mặt lưu thông trên thị trường đồng thời tăng khối

lượng thanh toán qua chuyển khoản. Giảm thiểu chi phí cho xã hội về khâu in tiền,
vận chuyển , bảo quản tiền tệ cũng như các chi phí về khâu giao dịch, thanh toán.
-

Đẩy nhanh tốc độ luân chuyển Tiền – Hàng. Cải các mối quan hệ kinh tế - xã

hội được thực hiện trên cả bình diện quốc nội và bình diện thế giới thông qua giao

dịch không dùng tiền mặt.
*

Cung ứng các dịch vụ Ngân hàng.

Có hai đặc điểm chính khi nhắc đến cung ứng dịch vụ Ngân hàng:
-

Thứ nhất: đó là các dịch vụ đặc biệt mà chỉ riêng các NHTM với các ưu thế

sẵn có mới thực hiện được một cách trọn vẹn và đầy đủ. Điều này thể hiện qua ưu thế


4

của NHTM là mạng lưới chi nhánh trong và ngoài nước, các mối quan hệ của NHTM
đối với các tổ chức kinh tế - xã hội, từ đó nắm được các nhu cầu và năng lực của đối
tác để tối ưu hóa hoạt động của Ngân hàng.
-

Thứ hai: đó là các dịch vụ gắn liền với hoạt động của NHTM không những

đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của khách hàng mà còn hỗ trợ tích cực để NHTM thực
hiện chức năng trung gian tín dụng và trung gian thanh toán. Các NHTM đều tập
trung tất cả các chức năng và nhiệm vụ của mình thì không những làm hoạt động kinh
doanh có hiệu quả hơn, tỷ suất sinh lời cao hơn mà còn phân tán rủi ro trong hoạt
động kinh doanh của NHTM.
1.1.1.4. Vai trò của Ngân hàng Thương mại đối với sự phát triển của nền
kinh tế thị trường.
*

Ngân hàng Thương mại là nguồn cung vốn cho nền kinh tế.

Thực hiện chức năng trung gian tín dụng, NHTM là được ví như một trung tâm
trung gian thực hiện công việc huy động và tập trung các nguồn tiền tạm thời nhàn
rỗi trong xã và sau đó sử dụng số vốn nhàn rỗi ấy để thực hiện việc cấp tín dụng cho
xã hội. Nói cách khác, NHTM là chìa khóa giúp người cần vốn tiếp cận được nguồn
vốn và người có vốn nhàn rỗi có thể hưởng lãi trên số dư ấy. Nhìn nhận chung, NHTM
như một cán cân điều chuyển dòng vốn chảy từ nơi này đến nơi khác trong xã hội
phụ thuộc vào nhu cầu và điều kiện cùa từng nơi và từng thời điểm. Chỉ có NHTM –
một định chế tài chính trung gian mới có thể đứng ra làm cầu nối, điều hòa nhu cầu
sử dụng vốn của toàn bộ nền kinh tế.
*

Ngân hàng Thương mại là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế của Nhà

nước.
NHTM với tư cách là trung tâm tiền tệ quan trọng bậc nhất của toàn bộ nền kinh
tế, đảm bảo sự phát triển hài hòa cho tất cả các thành phần kinh tế. Ảnh hưởng từ hoạt
động của hệ thống NHTM là một công cụ tốt để Nhà nuốc tiến hành điều tiết kinh tế
vĩ mô.
*

Ngân hàng Thương mại là cầu nối giữa thị trường tài chính trong và

ngoài nước.


5

Với xu thế toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới như hiện việc lưu thông hàng hóa
cũng như các mối quan hệ trên thị trường giữa các quốc gia ngày càng phát triển và
được thúc đẩy lên 1 tầm cao mới. Điều này đòi hỏi phải có sự sát nhập của thị trường
tài chính trong nước vào tổng thể thị trường tài chính thế giới mà ở đó, vai trò của
các NHTM được thể hiện rất rõ qua các hoạt động có liên quan đến thanh toán quốc
tế.
1.1.2. Các nghiệp vụ cơ bản trong hoạt động của Ngân hàng Thương mại.
1.1.2.1. Nghiêp vụ huy động vốn.
Nghiệp vụ này phản ánh quá trình huy động và tập trung nguồn tiền nhàn rỗi
trong xã hội, từ đó hình thành vốn hoạt động của các NHTM.
*

Nghiệp vụ tiền gửi.

Phản ánh hoạt động của các NHTM nhận các khoản tiền gửi từ doanh nghiệp
hoặc cá nhân vào mục đích thanh toán, tiết kiệm, bảo quản tài sản hay mục đích hưởng
lãi trên số tiền gửi, có hai hình thức là tiền gửi và tiền gửi tiết kiệm.
*

Nghiệp vụ phát hành giấy tờ có giá.

Các NHTM đa phần sử dụng nghiệp vụ này để thu hút các khoản vốn có tính
tương đối lâu dài và ổn định. Việc này nhằm tăng khả năng đầu tư, khả năng cung
cấp các khoản tính dụng trung và dài hạn. Bên cạnh đó, việc thu hút vốn bằng hình
thức này còn giúp các NHTM giảm thiểu rủi ro trong hoạt động và tăng cường tính
ổn định của nguồn vốn.
*

Nghiệp vụ đi vay.

NHTM thường xuyên sử dụng hình thức vay vốn từ các tổ chức tín dụng và vay
NHNN dưới các hình thức tái chiết khấu hoặc có đảm bảo. Điều này làm tăng tính
linh hoạt trong khâu sử dụng và điều tiết nguồn vốn của NHTM.
*

Nghiệp vụ huy động vốn khác.

Một số NHTM còn có thể nhận làm đại lý ủy thác vốn cho các tổ chức, cá nhân
trong và ngoài nước. Nguồn vốn này có tính chất không thường xuyên và đòi hỏi cần
phải có một sự cân nhắc và kế hoạch cụ thể.
*

Vốn chủ sở hữu.


6

Đây là lượng vốn bắt buộc đối với sự tồn tại của NHTM, chiếm một tỷ trọng rất
nhỏ trong tổng nguồn vốn của ngân hàng. Do tính ổn định cao hơn nguồn vốn huy
động nên NHTM có thể tự chủ sử dụng vào việc đầu tư tài sản cố định, trang thiết bị,
đặc biệt là trong vấn đề góp vốn liên doanh. Kết quả hoạt động của NHTM càng cao,
khoản vốn này càng tăng cao
1.1.2.2. Nghiệp vụ sử dụng vốn.
*

Nghiệp vụ ngân quỹ.

Nghiệp vụ này phản ánh các khoản vốn được NHTM dùng vào các mục đích
nhằm đảm bảo tính thanh khoản của Ngân hàng và thực hiện quy định về dữ trữ bắt
buộc do NHNH đề ra.

*

Nghiệp vụ tín dụng.

Đây là hoạt động cốt lõi của NHTM. Lợi nhuận của một NHTM thường có cơ
cấu từ 70 ~ 75% là từ nghiệp vụ tín dụng. Đây là nghiệp vụ mang tính phức tạp, cần
phải đảm bảo nhiều yếu tố khác nhau. Hình thức tín dụng đa dạng, phân hóa tùy thuộc
đối tượng khách hàng.
*

Nghiệp vụ đầu tư tài chính.

Bên cạnh việc cung cấp tín dụng, NHTM còn có thể tham gia đầu tư vào kinh tế
xã hội dưới các hình thức như: góp vốn, đầu tư kinh doanh chứng khoán…
*

Nghiệp vụ khác.

NHTM còn trực tiếp thực hiện các hoạt động kinh doanh về ngoại tệ, vàng bạc –
đá quý, các dịch vụ tư vấn, bảo hiểm.
1.1.2.3. Nghiệp vụ trung gian khác.
NHTM còn thực hiện hàng loạt các dịch vụ khác, gián tiếp bổ sung cho các nghiệp
vụ chính như:
-

Trung gian thanh toán, việc thanh toán không dùng tiền mặt nhiều cách thức.

-

Dịch vụ cung cấp thông tin, tư vấn đầu tư chứng khoán

-

Ngoài ra còn có các dịch vụ hiện đại như Internet banking, mobile banking…

1.2. Nghiệp vụ nguồn vốn trong Ngân hàng Thương mại.
1.2.1. Nguồn vốn tự có.


7

1.2.1.1. Khái niệm.
Vố tự có, còn gọi là vốn chủ sở hữu, là vốn riêng của một NHTM. Đây là số vốn
ban đầu và được gia tăng không ngừng cùng với quá trình phát triển của NHTM, là
số vốn tối thiểu, bắt buộc một NHTM phải có để được cấp giấy phép kinh doanh,
đồng thời cũng là cợ sở để thu hút vốn khác.
1.2.1.2. Đặc điểm vốn tự có.
Vốn tự có của NHTM thường chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng nguồn vốn,
từ 5% ~ 10%.
Vốn tự có có tính ổn định cao và luôn luôn được bổ sung trong suốt quá trình
hoạt động của NHTM. Vốn tự có quyết định đến quy mô hoạt động của NHTM, đồng
thời là nhân tố để xác định cá tỷ lệ an toàn trong hoạt động kinh doanh của NHTM.
1.2.1.3. Cơ cấu vốn tự có.
*

Vốn tự có Cấp I.

Đây là bộ phận chủ yếu của vốn tự có. Vốn tự có cấp I mang tính ổn định lâu dài,
là cơ sở để tạo lập nguồn vốn tự có khác.
Cơ cấu vốn tự có cấp I bao gồm:

-

Vốn điều lệ.

-

Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ.

-

Quỹ đầu tư phát triển nghiệp vụ.

-

Thặng dư vốn.

-

Lợi nhuận ròng sau khi đã trích lập các quỹ theo quy định.

*

Vốn tự có Cấp II.

Đây là bộ phận tài sản Nợ nhưng có tính chất ổn định và có khả năng chuyển
thành vốn – vốn tự có bổ sung gồm các khoản sau:
-

50% giá trị tăng thêm của TSCĐ được đánh giá lại theo quy định của Pháp

luật.
-

40% giá trị tăng thêm của các loại chứng khoán (kể cả vốn góp và cổ phiếu

đầu tư) được đánh giá lại theo quy định của Pháp luật.
-

Quỹ dự phòng tài chính


8

-

Trái phiếu chuyển đổi do NHTM phát hành thỏa mãn một số các điều kiện

được quy định trong các văn bản Pháp luật ban hành.
-

Các công cụ nợ khác với điều kiện thỏa mãn một số các điều kiện được quy

định trong các văn bản Pháp luật ban hành.
Dự phòng chung tối đa bằng 1,25% tổng tài sản Có rủi ro.
1.2.2. Nguồn vốn huy động.
1.2.2.1. Khái niệm nguồn vốn huy động.
Vốn huy động là tài sản bằng tiền mặt của các tổ chức và cá nhân mà Ngân hàng
đang tạm thời quản lý và sử dụng với trách nhiệm hoàn trả, vốn huy động là nguồn
vốn chủ yếu và quan trọng nhất của bất kỳ một NHTM nào và chỉ có NHTM mới
đuộc huy động vốn dưới nhiều hình thức khác nhau.

Huy động vốn được xem là hoạt động cơ bản và cối lõi, mang tính sống còn đối
với hoạt động của NHTM.
1.2.2.2. Đặc điểm của vốn huy động.
Vốn huy động chiếm tỷ trọng rất lớn trong tổng cơ cấu nguồn vốn của NHTM.
Mọi hoạt động của NHTM đều phát sinh từ nguồn vốn này.
Vốn huy động, với tính chất không ổn định nên NHTM phải trích lập và duy trì
một khoản “dự trữ thanh khoản” để sẵn sàng đáp ứng nhu cầu rút tiền của khách hàng.
Chi phí sử dụng vốn tương đối cao và chiếm tỷ trọng chi phí đầu vào lớn.
Vốn huy động chỉ được sử dụng vào các hoạt động tín dụng và bảo lãnh. Đây là
nguồn vốn mang tính cạnh tranh quyết liệt giữa các NHTM.
1.2.2.3. Cơ cấu vốn huy động.
*

Tiền gửi hoạt kỳ (Tiền gửi không kỳ hạn).

Tiền gửi hoạt kỳ là loại tiền gửi mà người gửi tiền được sử dụng một cách linh
hoạt mà không bị ràng buộc về mặt thời gian.
Tiền gửi hoạt kỳ là loại tiền gửi để phục vụ nhu cầu giao dịch, thanh toán cho chủ
tài khoản không dùng tiền mặt… Khách hàng chủ yếu gửi tiền vào tài khoản tại
NHTM không vì mục đích hưởng lãi mà vì nhu cầu giao dịch, thanh tóa, vì vậy, lãi