Bài giảng hướng dẫn nuôi con bằng sữa mẹ phạm thị thu hương

HƯỚNG DẪN NUÔI CON
BẰNG SỮA MẸ
Báo cáo viên: CN-NHS Phạm Thị Thu Hương
Bệnh viện Hùng Vương


Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Sữa mẹ giúp trẻ phát triển toàn diện


•

Các thành phần trong sữa
Sữa non rất quan trọngmẹ
– Có từ ngày đầu sau sinh, lượng ít, đặc và sáng
màu
– Nhiều chất dinh dưỡng
– Nhiều kháng thể, tế bào bạch cầu, protein kháng
khuẩn hơn sữa chuyển tiếp
– Chứa yếu tố phát triển, giúp cho hệ thống tiêu
hóa còn non nớt của bé phát triển sau khi sinh,
giúp chống các bệnh dị ứng và không dung nạp
các thức ăn khác
– Có tác dụng xổ nhẹ, giúp tống phân su


Các thành phần trong sữa
mẹ
• Sữa chuyển tiếp có từ ngày 2 – 3 sau sanh
– Sữa đầu được sản xuất vào đầu bữa bú,
lượng nhiều, cung cấp nhiều protein, lactose

và các chất dinh dưỡng khác
– Sữa cuối màu trắng hơn được sản xuất vào
cuối bữa bú, chứa nhiều chất béo, cung cấp
nhiều năng lượng


Sự khác nhau giữa sữa mẹ và sữa bò
Sữa mẹ
• Nhiều thành phần trong
chất béo cần thiết cho sự

Sữa nhân tạo
• Không có trong
sữa nhân tạo

phát triển của não, mắt
và sự vững bền của các
mạch máu
• Chất béo trong sữa mẹ
được tiêu hóa hoàn thiện
hơn nhờ men lipase

• Việc tiêu hóa chất
béo kém hơn


Sự khác nhau giữa sữa mẹ và sữa bò
Sữa mẹ
• Ít đạm hơn, phù hợp
với trẻ sơ sinh

• Dễ tiêu hóa
• Không gây dị ứng và
tiêu chảy

Sữa nhân tạo
• Nhiều đạm hơn sữa
mẹ, không thích hợp
đối với trẻ
• Khó tiêu hơn
• Dễ bị tiêu chảy hoặc
mắc các bệnh dị ứng
do tính không dung
nạp với sữa nhân tạo


Sự khác nhau giữa sữa mẹ và sữa bò
Sữa mẹ
• Có vai trò kháng
khuẩn
• Nhiều sinh tố A, C
• Lượng sắt cao
• Sữa mẹ chứa kháng
thể

Sữa nhân tạo
• Không có vai trò
kháng khuẩn
• Hàm lượng sắt thấp
• Không có kháng thể

LỢI ÍCH CỦA VIỆC NUÔI
CON BẰNG SỮA MẸ


Lợi ích cho con
• Sữa mẹ có đủ các chất
dinh dưỡng cần cho sự
phát triển cơ thể của trẻ
• Dễ hấp thu
• Bảo vệ trẻ chống lại các
bệnh nhiễm trùng và dị
ứng
• Cho con bú sữa mẹ có tác
động tích cực tới việc
phát triển trí não của trẻ


Lợi ích cho mẹ
• Cho bú sớm nửa giờ đầu sau
sanh sẽ giúp tử cung co lại tốt
hơn, giảm chảy máu
• Mẹ có cảm giác thư giãn giảm
mệt mỏi khi cho con bú
• Bú mẹ hoàn toàn là một trong
những biện pháp ngừa thai
• Người cho con bú ít có nguy
cơ ung thư vú, ung thư buồng
trứng

Phản xạ prolactin


Phản xạ prolactin
Vài điều cần lưu ý:
• Prolactin được sản xuất nhiều vào ban đêm, như
vậy cho con bú vào ban đêm là đặc biệt có ích để
duy trì việc tạo sữa.
• Prolactin giúp thư giãn, buồn ngủ, như vậy mẹ có
thể nghỉ ngơi tốt khi cho con bú vào ban đêm.
• Prolactin ức chế sự rụng trứng


Phản xạ oxytocin


Các dấu hiệu của một phản xạ
oxytocin tích cực
• Cảm giác kích thích ở vú trước hay trong bữa bú
• Sữa chảy ra từ vú mẹ khi bà mẹ nghĩ đến con,
nghe tiếng con khóc.
• Sữa nhỏ giọt từ vú bên kia khi con đang bú
• Sữa từ vú chảy ra thành dòng khi trẻ nhả vú
• Tử cung co thắt gây đau


Lợi ích cho mẹ
• Thuận tiện, sạch sẽ và
luôn ở nhiệt độ thích hợp

không phải pha chế
• Ít tốn kém hơn nuôi con
bằng thức ăn nhân tạo
• Gắn bó tình cảm mẹ con,
tác động rất tốt đến việc
giáo dục trẻ sau này.
• Sớm lấy lại vóc dáng như
trước đây do sự tiêu thụ
tích cực nguồn năng lượng


Phải bảo đảm cho trẻ được bú mẹ
• Cho bú ngay trong vòng ½-1 giờ đầu
sau khi sanh để tận dụng sữa non
• Mẹ nên ngồi khi cho bú
• Mỗi lần nên cho trẻ bú 1 bên vú
• Cho trẻ bú theo nhu cầu (không hạn
chế thời gian và độ dài của mỗi bữa
bú)
• Sau khi cho trẻ bú, nên vắt kiệt sữa
còn lại và lau sạch đầu vú
• Cho bú mẹ hoàn toàn trong 6th đầu.
• Bắt đầu cho ăn dặm từ tháng thứ 6
và tiếp tục cho bú sữa mẹ đến 24 th


Phải bảo đảm cho trẻ được bú mẹ
• Mẹ càng ít sữa, càng nên cho trẻ bú
sớm, bú dày để không bị mất sữa
• Trẻ không bú được thì vắt sữa mẹ

cho uống bằng ly muỗng. Không cho
trẻ bú mẹ ngậm vú giả hoặc đầu vú
cao su
• Trẻ bị ốm hay tiêu chảy vẫn cho bú
mẹ
• Mẹ bận đi làm cũng giành thời gian
cho con bú
• Sau khi cho bú, bế vác trẻ lên vai, vỗ
nhẹ vào lưng cho hơi trong dạ dày
thoát ra để tránh bị trớ


Dấu hiệu cho con bú đúng cách

TƯ THẾ THÂN NGƯỜI

NGẬM BẮT VÚ ĐÚNG

CẢM NHẬN

-Thân trẻ sát mẹ,

-Miệng của trẻ mở rộng

-Trẻ mút chậm và sâu

mặt quay vào vú

-Môi dưới đưa ra ngoài

-Đầu và thân trẻ thẳng
hàng

-Lưỡi chạm quanh bầu vú

-Trẻ được dễ chịu và
thích thú

-Cằm chạm vào vú mẹ
-Mông trẻ được đỡ

-Hai má phình đầy
-Có nhiều quầng vú ở phía trên
miệng của bé hơn phía dưới

-Có thể nghe tiếng trẻ
nuốt
-Mẹ không bị đau đầu vú


Tư thế bú đúng


TƯ THẾ NẰM CHO BÚ


Ngậm bắt vú đúng

Ngậm bắt vú kém

Phản ứng xuống sữa
Khi bé mút, lưỡi bé sẽ tạo nên
những nhu động ép sữa từ các
xoang sữa ở quầng vú chảy vào
miệng và khi sữa đầy miệng trẻ
sẽ nuốt
Mẹ có cảm giác dòng sữa đang
tuôn ra,
Sữa có thể rỉ ra từ vú bên kia
Cách dứt em bé ra khỏi bầu vú
Luồn ngón tay út sạch vào giữa
hai hàm của bé để hãm động tác
mút


Cách giữ gìn nguồn sữa mẹ
• Người mẹ cần ăn no, ăn nhiều bữa, đầy đủ
các chất dinh dưỡng, uống nhiều nước (trên
2 lít/ ngày)
• Cho con bú đúng cách
• Nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt, ngủ đủ 8 giờ
một ngày
• Cuộc sống gia đình hòa thuận, hạnh phúc,
không lo lắng buồn phiền
• Khi cho con bú nếu cần dùng thuốc phải hỏi
ý kiến bác sỹ


Dấu hiệu cho biết trẻ nhận đủ

sữa mẹ
• Trẻ được bú ít nhất 8
lần/ 1 ngày
• Giữa các cữ bú trẻ
nhanh nhẹn, thoải mái,
không quấy khóc, da dẻ
hồng hào


Dấu hiệu cho biết trẻ nhận đủ
sữa mẹ
• Đái > 6-8 lần/ ngày
• Đi tiêu phân sệt, màu vàng sậm, mùi hơi chua
• Trẻ tăng cân đều đặn, # 500g/ tháng. Trẻ lên
cân tốt chứng tỏ đã bú đủ sữa mẹ