Aphtae epizootica virus sốt lở mồm long móng

Virus sốt Lở mồm long móng
Aphtae epizootica virus - Foot and
mouth disease virus (FMDV)


Lời cảm ơn
Xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Bá
Hiên, Trưởng bộ môn Vi sinh vật – Truyền
nhiễm, Khoa Thú y, Đại học Nông nghiệp Hà
Nội đã dày công biên soạn bộ bài giảng này!


I. Giới thiệu chung.
 FMD – Ngành công nghiệp trâu bò - XVI

 Friedrich Loeffler – 1897 – FMDV
 FMD – virus đầu tiên – Động vật có xương sống (sớm hơn
cả virus gây bệnh khảm cây thuốc lá)

 Waldmann and Pape – 1920 – cell culture (guinea pig) –
đặc tính sinh học của virus
 1989 – mô tả toàn bộ kích thước cấu trúc hạt virus


 Virus LMLM có thể gây ra những ổ dịch rộng
lớn, có tính chất quốc gia và châu lục
 Động vật cảm thụ mắc gần như 100%.
 Bệnh có mặt ở hầu hết các nước trên thế giới.


II. Đặc tính sinh học.

2.1. Phân loại và Hình thái
-Thuộc họ Picornarvirideae giống Aphthovirus, nhân là
ARN gồm 8000 base, phân tử lượng 8,6 kilodalton, hằng
số lắng 140S.
- Kích thước 10-20 nm, cấu trúc khối, có dạng hình cầu,
bề mặt nhẵn .
- Capxit của virus có 60 capsome, cấu tạo bởi 4 loại
protein VP1,VP2,VP3,VP4. Trong đó VP1 quyết định
tính kháng nguyên và tính độc của virus.


 Virus có 7 type : O ; A ;C; ASIA; SAT1 ; SAT2 và
SAT3(Southern Africa Territories )
 Các typ gây bệnh với triệu chứng lâm sàng giống nhau
nhưng không gây miễn dịch chéo cho nhau.
 O, A, C là 3 typ gây bệnh phổ biến trên thế giới.
 Typ Asia thường gây bệnh ở lục địa châu á.
 SAT1, SAT2, SAT3 gây bệnh ở lục địa Nam Phi
 Việt Nam đã phát hiện typ O, A và Asia1 nhưng typ
thường gặp là týp O.
 Các typ LMLM lại chia thành nhiều biến chủng
(subtyp)



Hình thái virus LMLM


Hình thái Virus LMLM

2.2. Đăc tính nuôi cấy
 LMLM là một virus hướng thượng bì nên có thể nuôi
cấy trên tổ chức da của lợn, thai bò còn sống.
 Phương pháp tốt nhất là nuôi cấy trên tổ chức thượng
bì lưỡi bò trưởng thành, sau nhiều lần tiếp đời virus
vẫn ổn định độc lực.
 Có thể nuôi cấy virus vào môi trường nuôi tế bào thận
bê, thận cừu non, hoặc thận chuột Hamster: BHK
21(Baby Hamster Kidney). Sau gây nhiễm 24-72 h
VR sẽ gây huỷ hoại tế bào.


Virus LMLM
 Huỷ hoại tế bào nuôi


Virus LMLM trên tế bào BHK21

ĐC tế bào

10-1

10-2

10-3

10-6
10-5
10-7

ĐC tế bào
Hình 4.1. Chuẩn độ vi rút LMLM chủng GL03 type O sau 120h

10-4

10-8


D0

D14

D28

Đối chứng TB

1/4

1/8

1/16
Đối chứng VR

1/32

1/64

1/128
Hình 4.4. Hình thái tế bào BHK-21 trong VNT GL03-HT-LS05 sau 72 giờ.

72h


D0

D14

Đối chứng TB

D28

1/4

1/8

1/16

Đối chứng VR

1/32

1/64

Nhuộm

1/128
Hình 4.5. Hình thái tế bào BHK-21 nhuộm Methylene Blue trong VNT GL03-HT-LS05 sau 72h


2.3. Sức đề kháng

 Virus LMLM đề kháng cao với điều kiện ngoại cảnh.
 Trong đất ẩm VR sống hàng năm.
 Trên lông súc vật VR tồn tại 4 tuần .
 Trong cỏ khô sống được 8-15 tuần.
 Trong thịt và súc sản phẩm bảo quản lạnh VR bảo tồn
lâu.
 Nhiệt độ cao dễ diệt VR; ở 37oC/4-9 ngày; 70oC/10ph
 Nhiệt độ lạnh bảo quản VR lâu dài.
 Các chất sát trùng phải mạnh, thời gian tác động lâu
mới diệt được VR, thường dùng NAOH 1%; formol
2-5% /6h để tiêu diệt virus


2.4. Khả năng gây bệnh
*Trong tự nhiên :
 Virus gây bệnh chủ yếu cho trâu bò, dê cừu, lợn và các động vật
hoang dã như trâu, bò, lợn rừng, lạc đà, sơn dương, voi.
 Loài ăn thịt ít mắc và thường ở thể nhẹ.
 Loài một móng và loài chim không cảm thụ
 Người cũng có thể mắc bệnh.
 Đường xâm nhập chủ yếu là đường tiêu hoá
 VR cũng xâm nhập vào cơ thể qua vết thương, niêm mạc hô hấp
và sinh dục.
 Con cái có chửa VR vào bào thai và gây sảy thai.
 Ở người thường sốt cao, có mụn nhỏ mọc ở lợi, niêm mạc miệng,
mụn nước cũng mọc ở ngón tay, bàn tay, đùi chân vú mặt
 Bệnh kéo dài 10-20 ngày, nặng có thể nôn mửa, ỉa chảy dữ dội.


*Trong phòng thí nghiệm :

 Chuột lang, chuột bạch, chuột đồng, Hamster dễ cảm
nhiễm.
 Khía da bàn chân rồi sát bệnh phẩm
 Sau 12-24h chỗ sát nổi mụn, thuỷ thũng
 Sau 2-3 ngày con vật bị nhiễm trùng toàn thân, có nhiều
mụn ở mồm, lưỡi.


BÒ BỊ BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG:
NƯỚC BỌT CHẢY NHIỀU, TRẮNG NHƯ BỌT XÀ PHÒNG


BÒ BỊ LMLM: VÀNH MÓNG BỊ LOÉT


BÒ BỊ BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG:
MỤN NƯỚC XUẤT HIỆN TRÊN LƯỠI, BONG VẨY ĐỂ LẠI
NHỮNG NỐT LOÉT


BÒ BỊ LMLM: LƯỠI BỊ LOÉT, NIÊM MẠC LỢI, CHÂN RĂNG
CÓ NHỮNG VẾT LOÉT


BÒ BỊ BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG:
MỤN NƯỚC XUẤT HIỆN Ở ĐẦU VÚ


LỢN BỊ BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG: LOÉT
Ở VÀNH MÓNG

*


LỢN BỊ BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG:
MỤN NƯỚC XUẤT HIỆN TRÊN LƯỠI, NHIỀU MỤN BẮT
ĐẦU VỠ


LỢN BỊ BỆNH LỞ MỒM LONG MÓNG:
VẾT LOÉT VÀ HOẠI TỬ Ở VÀNH MÕNG, MÓNG BẮT ĐẦU
BONG RA