bài 21: nhiệt năng thi giáo viên giỏi cấp huyện cực hay

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG BUK

Bài giảng

DỰ THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI
CẤP HUYỆN
Họ & tên giáo viên : Hà Duy Chung
Chuyên môn : Vật Lý
Đơn vị : Trường THCS Nguyễn Công Trứ
Năm học : 2014-2015


KIỂM TRA BÀI CŨ
CÂU HỎI
1/ Các chất được cấu tạo như thế nào?
2/ Sự chuyển động của các phân tử cấu tạo nên vật phụ thuộc
như thế nào vào nhiệt độ của vật ?

Trả lời
1/ Các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt gọi là nguyên
tử, phân tử. Giữa chúng có khoảng cách.

2/ Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên
vật chuyển động càng nhanh.


Trong thí nghiệm về thả quả
bóng rơi , mỗi lần quả bóng
nảy lên, độ cao của nó lại
giảm dần. Cuối cùng không
nảy lên được nữa. Trong

hiện tượng này rõ ràng là cơ
năng đã giảm dần. Vậy cơ
năng đã biến mất hay đã
chuyển thành một dạng
năng lượng khác?


I/ NHIỆT NĂNG

Khi nào vật có
động năng ?

Khi vật đó
chuyển động


I/ NHIỆT NĂNG

Mô hình chuyển động nhiệt của
các phân tử đồng.

Mỗi phân
tử đều có
động năng

Cu Cu Cu
Thanh đồng ở nhiệt độ
bình thường

Cu Cu Cu

Cu Cu Cu
Cu Cu

Cu

Cu Cu
Cu Cu
Cu Cu
Cu Cu

Đơn vị của nhiệt năng là gì?
Đơn vị của nhiệt năng là Jun , kí hiệu là J

- Tổng động năng của các phân tử cấu
tạo nên vật gọi là nhiệt năng của vật.


Cu Cu Cu

I/ NHIỆT NĂNG

Mô hình
chuyển
động nhiệt
của các
phân tử
đồng.

Thanh đồng ở
nhiệt độ bình

thường

Thanh đồng
ở nhiệt độ
cao

Cu Cu Cu
Cu Cu Cu

Cu Cu
Cu Cu
Cu Cu

Cu

Cu Cu

Cu Cu Cu

Cu Cu
Cu Cu

Cu Cu

Cu Cu Cu
Cu Cu Cu
Cu Cu

Cu

Cu Cu
Cu Cu

Em hãy- cho
biếtđộ
cáccủa
phânvật
tử đồng
đồngphân
nào tử
Nhiệt
càngcủa
caothanh
thì các
Vậy,nhiệt năng của vật phụ thuộc như thế nào vào nhiệt độ của
cấunăng
tạo nên
vật chuyển
động
nhanh
có động
lớn hơn?
Thanh đồng
nàocàng
có nhiệt
năng và
lớn hơn?
vật ?

nhiệt năng của vật càng lớn .

I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG

Hoạt động nhóm:
Hãy nêu các cách làm thay đổi nhiệt năng của một
vật (đồng xu) ?

Một số phương án có thể làm thay đổi nhiệt năng của vật
như là:

Thời gian hoạt động nhóm tối đa là : 3 phút

1/ Cọ xát vật
2/ Dùng búa đập vào vật nhiều lần
3/ Thả vật có nhiệt độ cao vào cốc nước lạnh.
4/ Hơ vật trên lửa.
5/………………….


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
Có hai cách để thay đổi nhiệt năng của một vật đó là:

CÁCHHIỆN
1
THỰC
CÔNG

TRUYỀN
CÁCH 2NHIỆT

 Dùng búa đập vào
vật nhiều lần.

 Hơ vật trên lửa.
 Bỏ vật có nhiệt độ cao vào
cốc nước lạnh

 ………….

 ……………………

 Cọ xát vật .


I/ NHIỆT NĂNG
II/CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
Hoạt động nhóm trong thời gian tối đa là 4 phút
Các nhóm tiến hành thí nghiệm kiểm chứng.Phương án: Thực hiện công

Mục đích thí nghiệm: Kiểm chứng lại xem việc thực hiện công
lên vật có làm thay đổi nhiệt năng của vật không?
Dụng cụ thí nghiệm: Mỗi nhóm 2 đồng xu và 1 tấm bìa.
Tiến hành thí nghiệm: Kê tờ bìa lên bàn, một bạn lấy tay chà
mạnh và nhanh đồng xu lên tờ bìa, tay kia cầm đồng xu còn lại
làm vật đối chứng. Sau khi chà 1 phút thì so sánh xem đồng xu
nào nóng hơn và thông báo kết quả đó cho nhóm của mình
Rút ra nhận xét về sự thay đổi nhiệt năng của đồng xu

Nhóm trưởng thu lại dụng cụ thí nghiệm và nộp lại cho giáo viên


I/ NHIỆT NĂNG
II/ CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
Quan sát việc tiến hành thí nghiệm kiểm chứng.Phương án: Truyền nhiệt
Mục đích thí nghiệm: kiểm chứng lại xem việc truyền nhiệt từ vật này sang
vật khác có làm thay đổi nhiệt năng của vật không?
Dụng cụ thí nghiệm: đèn cồn, đồng xu, banh kẹp , nhiệt kế, cốc thủy tinh, nước
lạnh, bật lửa, giá thí nghiệm đa năng có kẹp
Tiến hành thí nghiệm:
+ Cho nước lạnh vào cốc, lắp giá kẹp nhiệt kế và đo và ghi nhiệt độ của nước
trong cốc lần thứ nhất.
+ Đốt đèn cồn, dùng banh kẹp để kẹp đồng xu, hơ đồng xu trên đèn cồn
khoảng 2 phút.
+ Cho đồng xu vào cốc đựng nước lạnh và quan sát số chỉ của nhiệt kế. Ghi lại
số chỉ của nhiệt kế sau khoảng 1 phút.

Rút ra nhận xét về sự thay đổi nhiệt năng của đồng xu và của nước trong cốc


SỰ THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG TRONG QUÁ TRÌNH TRUYỀN NHIỆT

Vật nóng
(nhiệt độ cao)

Vật lạnh
Truyền nhiệt

(nhiệt độ thấp)

Nhiệt năng giảm

Nhiệt năng tăng

(mất bớt đi)

(nhận thêm)

Nhiệt lượng


I/ NHIỆT NĂNG
Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân
tử cấu tạo nên vật.
 Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật
chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn.

II/CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI NHIỆT NĂNG
1.Thực hiện công
2.Truyền nhiệt

III/NHIỆT LƯỢNG
 Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm được
hay mất bớt đi trong quá trình truyền nhiệt.
 Nhiệt lượng được kí hiệu bằng chữ Q.
 Đơn vị của nhiệt lượng là jun (J)


I/ NHIỆT NĂNG

II/CÁC CÁCH LÀM THAY
ĐỔI NHIỆT NĂNG
1.Thực hiện công
2.Truyền nhiệt

C3:Nung nóng một miếng đồng rồi
thả vào một cốc nước lạnh. Hỏi
nhiệt năng của miếng đồng và của
nước thay đổi như thế nào? Đây là
sự thực hiện công hay truyền nhiệt?

III/NHIỆT LƯỢNG
 Nhiệt lượng là phần nhiệt năng
mà vật nhận thêm được hay mất bớt
đi trong quá trình truyền nhiệt.
 Nhiệt lượng được kí hiệu bằng
chữ Q.
 Đơn vị của nhiệt lượng là jun (J)

IV/ VẬN DỤNG

Trả lời C3: Nhiệt năng của miếng
đồng giảm, của nước tăng. Đây là
sự truyền nhiệt.


I/ NHIỆT NĂNG
II/CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI
NHIỆT NĂNG
1.Thực hiện công

2.Truyền nhiệt

III/NHIỆT LƯỢNG
 Nhiệt lượng là phần nhiệt năng
mà vật nhận thêm được hay mất bớt
đi trong quá trình truyền nhiệt.
 Nhiệt lượng được kí hiệu bằng
chữ Q.
 Đơn vị của nhiệt lượng là jun (J)

IV/ VẬN DỤNG

C4:Xoa hai bàn tay vào nhau
ta thấy tay nóng lên. Trong
hiện tượng này đã có sự
chuyển hóa năng lượng từ
dạng nào sang dạng nào?
Đây là sự thực hiện công hay
truyền nhiệt?
Trả lời C4:
Đã có sự chuyển hóa từ cơ
năng sang nhiệt năng.Đây là
sự thực hiện công.


I/ NHIỆT NĂNG
II/CÁC CÁCH LÀM THAY ĐỔI
NHIỆT NĂNG
III/NHIỆT LƯỢNG
IV/ VẬN DỤNG

C5:Hãy dùng những kiến thức đã học
trong bài để giải thích hiện tượng nêu ra
ở đầu bài.

Trả lời C5: Một phần cơ năng đã
biến thành nhiệt năng của quả
bóng ,của không khí tiếp xúc với
quả bóng và mặt sàn.


SƠ ĐỒ TƯ DUY


CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT

Lô-mô-nô-xốp
(1711 - 1765)

Jun (1818 – 1889)


-Học thuộc các lí thuyết
-Làm bài tập trong sách bài tập đơn vị bài Nhiệt năng
- Ôn tập lại kiến thức để tiết tiếp theo làm bài kiểm tra một tiết


Những ứng dụng của thiết bị năng lượng mặt trời


Một số hình ảnh minh họa cho việc truyền nhiệt và

Ứng dụng của nó trong đời sống dân cư


Một số hình ảnh minh họa cho việc thực hiện công

Bôm xe ñaïp
Khi dïng bóa m¸y ®ãng cäc



BÀI TẬP

Điền cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống
của những câu sau cho đúng ý nghĩa vật
(1) tổng động năng
- Nhiệt năng là ………………………của
các phân
tử cấu tạo nên vật
- Nhiệt năng của một vật có thể thay đổi bằng hai
thực hiện công (2)
cách, đó là ………………………………..và
truyền nhiệt
(3)
bằng ……………………….
- . Nhiệt
. . . . . lượng
. . . . . . (4)
. . . . . . .là phần nhiệt năng mà vật
. nhận
. . . . .thêm

. . . . (5)
. . . . hay . . .mất
. . . bớt
. . . .đi. . . (6)
. . trong
quá trình truyền nhiệt.
- Đơn vị của nhiệt năng và nhiệt lượng đều là
(7)
Jun Kí hiệu là …….
……….
(8) J