Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung
MT S BIN PHP

GIP HC SINH LP 5 HC TT VN T CNH
A. PHN M U
1. Lý do chn ti:
Ting Vit bc Tiu hc l mt mụn hc cú nhim v hỡnh thnh v phỏt
trin cho hc sinh cỏc k nng nghe, c, núi, vit hc tp v giao tip, gúp
phn rốn luyn cỏc thao tỏc t duy. Ngoi vic c cung cp cỏc kin thc ban
u v Ting Vit, thụng qua mụn hc ny, cỏc em cũn c bi dng tỡnh yờu
vi ting m , hỡnh thnh thúi quen gi gỡn s trong sỏng ca Ting Vit, gúp
phn hỡnh thnh nhõn cỏch.
Trong chng trỡnh Tiu hc, Ting vit c chia thnh nhiu phõn mụn,
mi phõn mụn cú nhim v rốn cho HS nhng k nng nht nh. c bit, Tp
lm vn l phõn mụn cú tớnh tng hp cao nht, nú giỳp hc sinh rốn luyn nng
lc trỡnh by trỡnh by dng vn bn vi nhiu th loi khỏc nhau, tớch ly vn
sng, hng cỏc em ti nh cao ca chõn, thin, m.
i vi hc sinh lp 5, cỏc em bt u c tip cn vi kiu vn t cnh nờn
cũn nhiu lỳng tỳng. Vic hng dn cỏc em hc tt vn t cnh tc l giỳp cỏc
em thỏo g nhng vng mc, xúa i mc cm ngi hc vn, gúp phn nõng cao
cht lng hc tp i vi mụn Ting Vit trong trng Tiu hc. Mt khỏc cũn
bi dng cho cỏc em tỡnh yờu thiờn nhiờn,cao hn na l bi dng tỡnh yờu quờ
hng t nc thụng qua tỡnh yờu i vi nhng cnh vt thõn thuc quanh
mỡnh.
ú chớnh l lý do m tụi la chn ti Giỳp hc sinh lp 5 hc tt vn t
cnh.
2. i tng v phm vi nghiờn cu ca ti:

1

Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

- Học sinh khối 5 nói chung , các đội tuyển Văn ; học sinh các lớp 5A năm

học
2011- 2012; năm học 2012 - 2013 ; năm học 2013- 2014 ; năm học 2014-2015;
- Qua quá trình giảng dạy, bồi dưỡng, dự giờ,trao đổi học hỏi kinh nghiệm
đồng nghiệp;
- Các tài liệu có liên quan đến các biện pháp nâng cao chất lượng dạy học
văn tả cảnh cho học sinh;
- Một số tác phẩm văn học cho thiếu nhi.
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu:
- Rèn luyện cho học sinh thói quen quan sát tích cực, tưởng tượng, ghi
chép và tích lũy kiến thức, vốn từ.
- Giúp học sinh biết cách xác định đúng yêu cầu của đề bài để xây dựng
hướng làm bài.
- Hướng dẫn học sinh cách tìm ý , chọn ý cho bài văn tả cảnh.
- Rèn kỹ năng diễn đạt trong văn miêu tả cảnh cho học sinh.
- Giúp HS nhận ra và khắc phục lỗi.
- Nâng cao chất lượng làm văn nói chung và viết văn miêu tả nói riêng.
4. Các phương pháp nghiên cứu chủ yếu:
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết;
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn;
- Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm;
- Phương pháp thực hành, luyện tập;
……………….
5. Đóng góp mới về mặt khoa học của đề tài:
- Tạo cho HS một thói quen học tập khoa học, chủ động đối với phân môn
Tập làm văn nói chung và làm văn tả cảnh lớp 5 nói riêng;
- Làm tiền đề cho việc học tốt môn văn ở bậc học trên;

2


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

- Hỗ trợ cho GV Tiểu học một số biện pháp trong quá trình giảng dạy góp

phần nâng cao chất lượng dạy học văn tả cảnh cho học sinh lớp 5;
B. PHẦN NỘI DUNG:
1. Cơ sở khoa học:
a) Cơ sở lý luận:
Chúng ta biết rằng, quá trình nhận thức của con người đi từ trực quan sinh
động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn. Văn học là một
bộ môn nghệ thuật sáng tạo ngôn từ đầy giá trị. Có thể coi mỗi tác phẩm văn học
là một viên ngọc trong cuộc sống, nó bay bổng, tạo nên những khúc nhạc làm cho
cuộc sống đời thường thêm chất thơ. Vậy làm thế nào để cho học sinh tiểu học
nói chung và học sinh lớp 5 nói riêng cũng cảm nhận được chất thơ trong cuộc
sống, cũng có thể sáng tạo nên những tác phẩm nghệ thuật “ bé con” có giá trị?
Tôi nghĩ đó chính là công việc mà mỗi giáo viên Tiểu học cần làm được.
Thực tế, chương trình Tiếng Việt lớp 5 so với lớp 4 thì thời lượng các tiết
luyện kĩ năng viết văn được nâng lên khá nhiều. Riêng kiểu bài tả cảnh có 15 tiết
( từ tuần 1 – tuần 11 ), sau đó lại ôn tập về cuối năm. Các em đã bước đầu làm
quen với các khái niệm trừu tượng, làm văn đã đòi hỏi các em phải có cách viết
già dặn hơn, sinh động hơn. Và đặc biệt, trong văn tả cảnh phải có hình ảnh sống
động, thuyết phục lòng người, làm thế nào để khi đọc, ta có cảm giác như cảnh
đó đang hiển hiện ngay trước mắt. Như vậy, tức là ta phải làm được cái việc của
người họa sỹ là “ vẽ nên một bức tranh” nhưng không phải bằng cây cọ vẽ mà
bằng ngôn từ. Điều đó không thể có được từ lý thuyết sang thực hành bởi tư duy
của các em còn chưa tiếp nhận ngay được những kiến thức trừu tượng. Cảm quan
của các em còn rất thô sơ, chưa có nhiều tính hình ảnh, sáng tạo nghệ thuật.

b) Cơ sở thực tiễn:
Thực tế học văn cũng còn nhiều bất cập. Các em học văn một cách khó
khăn,miễn cưỡng. Hơn nữa, sự say mê của các em trong con đường tìm tòi tư liệu
3


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

học văn cũng quá ít ỏi, hầu như là không có bởi những thông tin thời hiện đại:
hoạt hình, truyện tranh, game… cuốn hút. Hiếm khi vào thư viện hay nhà sách
thấy các em tìm lựa chọn những tác phẩm văn học như Dế Mèn phiêu lưu ký,
Đất rừng phương Nam, Tuổi thơ dữ dội, Búp sen xanh hay những tập thơ nổi
tiếng như Góc sân và khoảng trời…Mặt khác, sự trải nghiệm thực tế cuộc sống
của các em còn bị bó hẹp bởi nhiều lý do. Điều đó đã làm nghèo đi vốn ngôn từ
nghệ thuật quý giá của văn học trong mỗi học sinh. Chính vì vậy, lên bậc Trung
học cơ sở, các em lại càng gặp nhiều khó khăn trong môn Ngữ văn, trong văn
biểu cảm,trong những dạng đề mở đầy sáng tạo. Là một giáo viên làm công tác
giáo dục ở bậc Tiểu học, tôi nhận thấy phương pháp học văn của học sinh và
phương pháp dạy văn của một số giáo viên còn nhiều hạn chế, thường không biết
nên bắt đầu từ đâu hoặc ngại khó bởi rèn kỹ năng viết văn là cả một quá trình bền
bỉ “ mưa dầm thấm lâu”.
2 .Thực trạng dạy và học văn hiện nay:
Qua thực tế giảng dạy và trao đổi với các bạn đồng nghiệp về dạy học các tiết
Tập làm văn có liên quan đến tả cảnh tôi nhận thấy còn nhiều bất cập.
- Về phía người dạy, đây là một phân môn khó, đòi hỏi năng khiếu cá nhân,
đòi hỏi phải có một kiến thức tổng hợp, có sự rung cảm của tâm hồn. Bên cạnh
đó, tổng số học sinh trên lớp vẫn còn đông nên chấm chữa khó có thể chi tiết, tỉ
mỉ, một bộ phận giáo viên chưa thực sự tận tâm. Vì vậy,trong quá trình giảng dạy
thường diễn ra hai thái cực:
+ Hoặc là hướng dẫn chung chung sau đó để học sinh tự mày mò.

+ Hoặc là hướng dẫn tỉ mỉ, mang tính định hướng, dùng văn mẫu. Cả hai cách
trên đều làm cho học sinh không biết làm văn, không biết cách sáng tạo, dẫn đến
tư tưởng ngại, chán .
- Về phía người học, kiến thức sách vở cũng như kiến thức thực tế còn nhiều

4


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

lỗ hổng . Nhiều học sinh ở nông thôn chưa một lần ra thành phố, đến thủ đô,
di du lịch…ở nhà bố mẹ ngôn ngữ thô mộc ( văn hóa gia đình rất quan trọng, các
em có thể tích lũy trong quá trình giao tiếp hàng ngày). Ngược lại, học sinh thành
phố nhiều em lạ lẫm với ruộng đồng, với những dòng sông, với đêm trăng
sáng…. Tài liệu, văn mẫu tràn lan trong các hiệu sách, trên internet cộng với việc
sử dụng thiếu tính tích cực đã tạo nên những bài văn với bức tranh phong cảnh
giống hệt nhau về góc nhìn, cảm nhận, thiếu thực tế đến đáng buồn. Có em tả
dòng sông Hồng nước trong văn vắt, soi rõ mây trời lồng lộng mà không biết
dòng sông Hồng chở nặng phù sa đỏ chói như son về mùa lũ và hồng nhạt khi
xuân về.Các em tả: Sau cơn mưa, trời hửng sáng, chị gà mái tơ dẫn đàn con lục
tục kiếm mồi mà không biết gà mái tơ là gà mái chưa đẻ trứng lứa nào..v..v
- Về phía phụ huynh, nhiều người còn có cách nhìn lệch lạc về môn Tiếng
Việt, cho rằng văn chỉ là lý thuyết, sáo rỗng, không phục vụ cho thực tế cuộc
sống nên xem nhẹ, không đầu tư.
Cụ thể qua nhiều năm học, tôi theo dõi, khảo sát nhận thấy các em có kĩ năng
viết văn tốt, có hứng thú với văn tả cảnh chỉ mới đạt 20-30 %, có khoảng 7 10% học sinh chưa đạt kỹ năng viết văn miêu tả. Điều đó thực sự đã làm tôi băn
khoăn, trăn trở. Tôi đã nghiên cứu và áp dụng một số biện pháp trong quá trình
dạy văn miêu tả cảnh cho học sinh. Cụ thể:
3. Các giải pháp chủ yếu trong việc rèn kĩ năng làm văn tả cảnh cho
học sinh lớp 5:

3.1. Hướng dẫn học sinh quan sát, tưởng tượng, ghi chép và tích lũy
kiến thức, vốn sống:
Vốn là yếu tố quan trọng để học sinh có thể làm nên bài văn hay nhưng vốn
không tự dưng mà có được, cũng như không phải chỉ tích cóp trong các tiết học
mà đủ.

5


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

Trong vn miờu t, quan sỏt v tng tng rt quan trng. Vic quan sỏt

v v trớ quan sỏt tt, gúc quan sỏt phự hp: xa hay gn, trong hay ngoi, ban ngy
hay ban ờm, mựa xuõn hay mựa h, s giỳp ta nm c cỏi thn ca i
tng, cm nhn i tng mt cỏch rừ rng, tinh t hn. Chng hn, vi ngũi
bỳt ca Thi Snh, Vnh H Long hin lờn sng ng vi tng gúc nhỡn, cm nhn
khỏc nhau: Trc ht ú l v p k v vi hng nghỡn o nhp nhụ khut
khỳc , cú ch o sng sng chy di nh bc tng thnh vng chói, ngn khi
vi lng, ni mt bin vi chõn tri. Cú ch o dn ra tha tht, hũn ny vi
hũn kia bit lp, xa trụng nh quõn c by chon von trờn mt bin.
Tỏc gi cũn nhn thy H Long chng nhng kỡ v m cũn duyờn dỏng. ú
chớnh l s ti mỏt ca súng nc, rng r ca t tri. Súng nc H Long
quanh nm trong xanh. t tri H Long bn mựa sỏng nng
Chớnh vỡ vy, tụi thng hng dn hc sinh quan sỏt, ghi nhn, khỏm phỏ
nhng cnh vt xung quanh mt cỏch tớch cc. Trong nhng bui sinh hot ngoi
khúa, thm chớ gi chi, tụi cựng hc sinh quan sỏt . Vớ d, mt bui sỏng thi
tit p, tụi cựng cỏc em quan sỏt bu tri. Tụi yờu cu cỏc em núi lờn nhng iu
mỡnh thy, khuyn khớch tỡm ra nhng nột riờng bit m ngi khỏc cha phỏt
hin ra .

Cú em thy bu tri hụm nay tht cao v tht xanh; cú em li thy trờn
nn tri cũn cú nhng cm mõy trng xụm xp trụi bng bnh; tinh t hn, cú
em cũn trụng thy mt cỏnh cũ mi mt bay ngang nh mt du ngó ca cu hc
trũ vit vi trờn trang giy. Hay khi quan sỏt gúc sõn trng mựa xuõn, cú em
thy sõn trng nh va c thay mt ln ỏo mi. Cõy xoi õm nhng lp lỏ
non mu nõu ni bt trờn nn xanh thm ca lỏ gi. Trờn nhng cnh bng
khng khiu ó cú vụ s ngn nn xanh lp lú. Cõy phng cng vi vó khoe
nhng chic lỏ non t, xanh mt . Tt c to nờn mt bc tranh xuõn trn y

6


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

sc sng. Tuy nhiờn, cú em cũn phỏt hin ra: Bi c g hụm qua cũn xanh thm
bi lp lỏ gi m hụm nay ó xut hin mt lp lỏ mi trng xanh, non nt.
Cng cú khi, tụi cho cỏc em xem cỏc on video v : cnh dũng sụng, cn
ma, mt vựng quờtụi yờu cu cỏc em xem ln th nht v nờu xem mỡnh quan
sỏt c nhng gỡ. Ln th hai cho cỏc em xem li v ghi chộp, núi nhng iu
em nhỡn thy, nghe thy, liờn tng b sung cho cỏc em nhng cnh quan
m mỡnh cha tng c n.
Song song vi cỏc bip phỏp ú thỡ th vin cng c xem l mt cụng
c c lc cho quỏ trỡnh giỳp hc sinh tớch ly cho mỡnh cỏi vn. Thi gian ngoi
khúa khụng cú nhiu nờn tụi nh hng cho cỏc em ch c sỏch trong 2
thỏng. Chng hn thỏng 9,thỏng 10, tụi yờu cu cỏc em c cun D Mốn phiờu
lu kớ ca nh vn Tụ Hoi, ghi li nhng tỡnh tit thỳ v, nhng cõu vn t cnh
m em thớch. Cui thỏng 10, tụi t chc sinh hot ngoi khúa, xõy dng cỏc trũ
chi cú liờn quan n ni dung cõu chuyn hoc cú th a ra cỏc cõu hi:
- Khi b bt b nm trong ỏy gi, D Mốn thy cnh vt xung quanh nh
th no?

( C non xanh rn, mt nc bc mờnh mụng. Nng vng ri trờn lỏ cõy,
vng mt mu ti l lựng iu ú núi lờn c tõm trng bun man mỏc ca
D Mốn.)
- Khi ri quờ hng ln th hai vo mựa thu, D Mốn thy cnh vt th
no?
( Hụm y nc m trong xanh. Nhng ỏng c mt ri ri. Tri y mõy
trng. Giú hiu hiu thi nh gic lũng k ra i.)
- Mựa ụng trong con mt ca D Mốn nh th no?
( Cỏnh ng vng ri xa kia ó c ngi ta ly lim gt, bú tng lm, cỏi
ũn xúc õm ngang thnh tng gỏnh, quy v sõn. Trờn mờnh mụng ch cũn tr
li nhng gc r khụ.
7


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

Th l mựa rột ó ti. Cỏnh ng vng ngt, mu xỏm trờn tri v mu

xỏm di t ó lin vo nhau v gia cú giú sut ờm ngy.)
- D Mốn chu du thiờn h trong tit tri mựa xuõn.
( Tri t gi õy li sp sang xuõn. Giú nh. Thinh khụng cao cao. Mi
nm gp li mựa xuõn, trong lũng li thy hai cõu th t nhiờn tr li, tht xinh
ti thay:
C non xanh rn chõn tri
Cnh lờ trng im mt vi bụng hoa.
Ai ny u ca hỏt.)v.v.
Phn thng cho cỏc em ụi khi ch l que ko mỳt, bụng hoa hay c
ghi tờn vo bng vng trong vn vn hc nhng ó thc s to cho cỏc em
s hng khi vi vic c sỏch tớch cc.
Bờn cnh vic quan sỏt, khỏm phỏ, tụi hng dn cỏc em ghi chộp li cỏc

cõu, t, hỡnh nh m mỡnh thớch, m mỡnh quan sỏt c hoc hc c t bn, t
cụ giỏo v nhng ngi xung quanh, vo S tay vn hc. Nh vy, dn dn, cỏc
em ó tớch ly c cho mỡnh mt cỏi vn nht nh phc v cho quỏ trỡnh hc
tp, giao tip.
3.2. Hng dn hc sinh xỏc nh ỳng yờu cu ca bi xõy dng
hng lm bi.
bi, ch ca bi vn quyt nh cỏch quan sỏt, tỡm ý, sp xp ý v
din t ca bi vn. Nu khụng nm vng yờu cu ca bi thỡ bi vn s i
chch hng v khụng t yờu cu. Nhiu hc sinh lm vn lc , xa l vỡ
vy. Bi th ,cn thit phi luyn tp cho hc sinh k nng tỡm hiu, xỏc nh
ỳng yờu cu ra.
Cỏc yờu cu u nm ton b trong li vn ca ra. Vỡ th, vic u tiờn
l tỡm nhng t ng th hin yờu cu ca bng cỏch tr li cỏc cõu hi: T cỏi
gỡ? ( xỏc nh i tng miờu t ), t nh th no? ( c im, tớnh cht i
8


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

tng), t lm gỡ? ( mc ớch miờu t). Khi tr li xong tt c nhng cõu hi
ny chỳng ta s nh hng b xng, cỏi khung ca bi vn.
Vớ d: Hóy t li cnh quờ hng em vo mt bui chiu thu.
GV hi:
- yờu cu t gỡ? ( cnh quờ hng )
- T vo thi im no?(bui chiu thu - c im,tớnh cht ca cnh )
- Vy cnh quờ hng gm cú nhng gỡ?
( quờ nh: dũng sụng, cõy a, bn nc, con ng, cỏnh ng, trin ờ,
lng mc.
thnh ph nh: gúc ph, nhng ngụi nh, va hố, hng cõy, con ng..)
- Vy ú l cnh tng hp hay phong cnh hay 1 a im?

( cnh tng hp quang cnh )
- GV m rng thờm: yờu cu t cnh tng hp thng cha cỏc t ng
nh: mt min quờ, quờ hng em, cnh vựng quờ, ni em Nú bao gm
nhiu cnh nh, l, gp li.
- Vy bui chiu mựa thu thng cú nhng c im gỡ ?
( Tri trong xanh, cao, nng vng ri nh, khụng gay gt, khụng gian
thng tht ờm, tht du dng. Cui thu thng cú giú heo may. Sc mu ca mựa
thu thng l mu vng: vng hoa cỳc, lỏ vngMựa thu cng l mựa qu chớn.
quờ ta cú th ngi c hng qu chớn trong cỏc vn nh. Bc tranh thu
thng c toỏt lờn v du dng, ờm )
Sau khi lm xong cỏc cụng on ú, cỏc em ó cú c mt hng i cho
mỡnh khi quan sỏt v chn ý .
3.3. Hng dn hc sinh cỏch tỡm ý cho bi vn t cnh:
Khi hc sinh ó xỏc nh ỳng yờu cu ca , xỏc nh chớnh xỏc i
tng miờu t nhng chc chn cha th nh hng mt cỏch c th cho bi

9


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

vit. giỳp hc sinh nh hỡnh c hng vit bi t cnh, tụi ó hng dn
cỏc em cỏc bc tỡm ý:
- Nht nht phi theo trỡnh t: tỡm ý bao quỏt khụng gian ca cnh chung s
t, sau ú c th s cú nhng cnh no? Cnh nh th no?
- Bao quỏt khụng gian cnh c coi l mt bc phỏc hỡnh c bn
trong hi ha, l mt thao tỏc s khoỏng ca bc tranh phong cnh ,rt quan trng
trong vic nh hỡnh tõm th cng nh nhón th cho ngi thng thc bc tranh
bng ngụn t.Vy hc sinh cn phi nm c cỏch vit phn bao quỏt khụng
gian cnh nh th no. Thc t tụi thy hc sinh thng vit mt cỏch cc lc,

ct ln, cú khi ch c 1-2 cõu cho phn t bao quỏt. Nờn dự vn khụng phi l
lnh vc t nhiờn, tụi vn a ra theo mt cụng thc d nh cho hc sinh:
+ t bao quỏt cnh, trc ht phi cú cõu xỏc nh v trớ miờu t khỏi
quỏt. ( t xa, t trờn nhỡn xung, ng trờn trin ờ) Thng l mt v trớ cao
hn, xa cnh trung tõm cú th chp c ton cnh miờu t vo nhón quan ca
ngi quan sỏt mt cỏch tng i trn vn.
+ Sau cõu vn giỳp ngi c bit c v trớ ca ngi quan sỏt l nhng
li vn nhn xột, ỏnh giỏ y ngh thut v cnh chung ú.
Cng khụng quờn lu ý vi hc sinh rng: Li vn nhn xột, ỏnh giỏ khỏi
qut y ngh thut l nhng l vn s dng linh hot cỏc bin phỏp tu t sao cho
cnh t ni lờn sng ng,t nhiờn, hn hu, trong sỏng, sỏt hp vi yờu cu ca
ó xỏc nh, bc lc c tỡnh cm ca ngi quan sỏt cnh.
Vớ d: T cnh quờ hng em vo mt bui chiu thu.
ng trờn trin ờ, th mt ngm nhỡn ton cnh quờ hng, tụi nh ang
m mỡnh trong sc thu vng ca chn lng quờ thanh bỡnh, trự phỳ. Chiu thu
ờm l lựng, ch cú ln giú nhố nh thi cựng ting sỏo diu du du trờn thinh
khụng.
Hay mt vớ d khỏc v t dũng sụng quờ hng.
10


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

Đứng trên núi cao nhìn xuống, dòng sông Ngàn Phố hiện ra trước mắt tôi

như một con rồng đang mải mê tưới mát cho xóm làng, cho bãi mía nương
ngô.Chẳng biết sông bắt nguồn từ đâu, chỉ biết lòng sông đầy ăm ắp nước , hiền
hòa trôi mãi rồi hợp lại ở bến Tam Soa…..
- Những ý cốt yếu nhất của một dàn bài văn tả cảnh còn có cụ thể những
cảnh nào? ( nếu là cảnh tổng hợp thì cảnh sẽ chia thành nhiều cảnh đơn, trong đó

cảnh đơn nào là nổi bật nhất? nếu là tả cảnh đơn thì trong cảnh đơn có điểm nổi
bật gì? Như thế nào?)
Muốn như vậy, người viết phải quan sát và dẫn ra được hình ảnh cụ thể,
tiêu biểu. Nhưng phần lớn học sinh thường sa vào gặp đâu nói đó và không hề
xác định được mình đưa ra những cảnh đó nhằm mục đích làm nổi lên diện mạo
gì của cảnh, có làm nổi bật được chủ đề mà mình đã xác định ở đầu bài yêu cầu
không? Để khắc phục tình trạng này, tôi đã chú trọng rèn luyện cho học sinh kỹ
năng xác định, lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu của cảnh sẽ tả.
Ví dụ: Cảnh khu vườn buổi sáng mùa thu sẽ có những gì?
Đầu tiên, tôi giúp các em xác định: đó là một khu vườn tươi tốt, đầy hoa
thơm trái ngọt, rất thanh bình, đậm chất thôn quê, dân dã mà mang được vẻ đẹp
trù phú của chốn quê hương yêu dấu. Đặc biệt cảnh phải mang được dáng dấp
của thời gian, không gian mà đề quy định ( có đặc trưng của mùa thu). Trong khu
vườn đó nổi bật nhất là cây gì? Đặc điểm cây đó như thế nào? Nó có tác dụng
như thế nào trong tổng quan của khu vườn?
Sau đó, giáo viên hướng cho học sinh tái hiện từng hình ảnh của khu vườn
theo trí tưởng tượng nhưng phải sát với hiện thực.
Ví dụ:
Trước sân nhà, giàn thiên lý dây leo vấn vít khéo léo khoe những chùm
hoa xinh xắn như muôn ngàn ngôi sao xanh.

11


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

Cạnh bể nước có cây cau đang trổ hoa. Tàu là già dang rộng, đọt lá non

cao vút, bên nách lá, lấp ló buồng hoa mứi nở.Hoa cau trắng rơi lộp độp trên
nền sân gạch.

Những đọt mồng tơi quăn mình vắt trên bờ dậu.
Bụi chuối với buồng quả nặng đã ngả màu trứng cuốc.
Hàng bưởi với những trái chín vàng ong lúc lỉu, đu đưa.
Cảnh nổi bật nhất trong khu vườn là vạt cải đã trổ ngồng. Những bông
hoa cải củ trăng trắng tim tím trộn lẫn sắc vàng tươi như màu nắng của đám hoa
cải sen gọi đàm bướm rập rờn trông xa như những đốm nắng lung linh.
Với cách làm như trên, tôi đã cho học sinh luyện tập tìm đặc điểm của
nhiều cảnh khác nhau với những thời gian và không gian đa dạng. Các em được
luyện tập dưới hình thức “ Ai tìm được nhiều đặc điểm nhất ”. Giáo viên hệ
thống và giúp các em lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu nhất trong mỗi cảnh.
Điều đó giúp học sinh tìm được hứng thú làm văn tả cảnh khi mình có thể tự
phát hiện ra nhiều điều thú vị trong thiên nhiên. Dần dần, các em sẽ có được kỹ
năng tìm và lựa chọn ý mà không cần sự giúp đỡ nhiều của cô giáo.
3.4. Rèn kỹ năng diễn đạt cho học sinh trong bài văn tả cảnh.
Tìm được các đặc điểm tiêu biểu của cảnh định tả vẫn chưa phải là tả cảnh
tốt. Vấn đề là học sinh phải dựng lại được cảnh một cách sống động, chân thực
và có tính nghệ thuật. Vậy những đặc điểm vừa tìm được ở trên sẽ được diễn đạt
như thế nào? Đó là một điều cần được quan tâm.
Thực tế là qua chấm các bài tả cảnh của các em còn thật đáng buồn bởi vốn
từ còn nghèo, có kết quả quan sát rồi chuyển thành câu văn, bài văn đầy vụng về,
rời rạc, thiếu liên kết, dùng từ sai nghĩa….Như vậy, để bài làm văn cảu học sinh
diễn đạt trong sáng, có sức hấp dẫn, không có con đường nào khác là phải tăng
cường luyện tập , trau dồi vốn ngôn từ nghệ thuật cho các em.

12


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

Ta biết rằng,thế giới âm thanh, hình tượng và màu sắc tạo cho bài văn

miêu tả của các em thật hơn, sống động hơn, góp phần không nhỏ cho vẻ đẹp của
bài văn.
Các biện pháp tu từ như nhân hóa, so sánh cũng là thế mạnh đặc trưng, là
phương tiện miêu tả hữu hiệu. So sánh là biện pháp nghệ thuật tạo hình, khiến
cho sự vật được so sánh cụ thể hơn, hấp dẫn và lôi cuốn người đọc. Sử dụng so
sánh trong bài văn còn là cách thức làm đẹp ngôn từ. trong tả cảnh cần có nhiều
hình ảnh so sánh.
Chẳng hạn:
Mặt hồ phẳng lặng như một tấm gương lớn soi rõ bầu trời xanh.
Dòng sông như một chiếc khăn voan mỏng mà nàng tiên nào đó đánh rơi
trên cánh đồng.
Quê hương vào thu như một bức tranh với những sắc màu tươi sáng….
Nhân hóa cũng là một biện pháp miêu tả sinh động, hấp dẫn, lý thú các sự
vật, hiện tượng, làm cho những đối tượng này không phải là người nhưng lại
mang dấu hiệu, thuộc tính của người. Nhân hóa là con đường thú vị nhất, ngắn
nhất đưa những vấn đề trừu tượng đến với nhận thức của con người. Khi sử dụng
nhân hóa, người viết được thả sức vùng vẫy, lựa chọn ngôn từ để làm tăng sự
uyển chuyển , mềm mại khi diễn đạt.
Chẳng hạn:
Dòng sông chảy vòng quanh làng, ta liên tưởng đến điều gì?
Như vòng tay của người mẹ hiền ôm ấp lấy đứa con yêu.
Gió thổi khiến lá cây va vào nhau xào xạc có thể liên tưởng đến hàng cây
đang bá vai nhau thì thầm trò chuyện.
Hình ảnh trăng nhô ra khỏi đám mây, chiếu sáng có thể liên tưởng chị
Hắng vén mây, âu yếm nhìn đàn em nhỏ đang chơi đùa dọc con đường nhỏ.

13

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

Ngoi ra,tụi cũn bi dng kh nng s dng cỏc t ng gi t, gi cm,

cỏc bin phỏp tu t bng h thng bi tp b tr thụng qua cỏc phõn mụn khỏc
hoc cỏc tit t hc.
Mt s dng bi tp nh:
Tỡm cỏc t gi t
+ Ting giú: vi vu, lao xao, rỡ ro, xo xc
+ Ting ma: lp p, tớ tỏch, boong boong, ro ro
+ m thanh trong cuc sng : ln eng ộc, t t, chim hút vộo von, chim kờu
lớch rớch, ting cũi xe bim bim, bớp bớp, ting d kờu r r, rớch rớch
+ Hỡnh nh: sõu hun hỳt, xanh ngn ngt, rng thờnh thờnh,
+ Ch mu: i, vng hoe, xanh lố, trong vt
+ Ch mựi: thm thoang thong, hng hc, nng nn, nng nng, ngan
ngỏt
Sau khi cỏc em ó tỡm c t, tụi tin hnh giỳp cỏc em la chn t phự
hp
Vớ d : Hoa cau chỳng ta chn mựi hng nh th no? ( hng hc)
m thanh git ma ri khi ó tnh miờu t nh th no? ( tớ tỏch)
.
Chuyn cỏc cõu k thnh cõu vn cú s dng cỏc bin phỏp so sỏnh
hoc nhõn húa:
- Chim hút trờn cnh.
- Cõy a c th ng u lng.
- Vo ờm trng sỏng, dũng sụng rt p.
- Trong ma, cõy t rp xung t.
HS cú th vit thnh:
- n chim ang hỏt vang bi hỏt ca ngi thiờn nhiờn ti p.
Hay: n chim ang tu lờn bn nhc ngi ca cuc sng t do.

14


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

- Cây đa đứng đó từ bao đời như một người vệ sĩ khổng lồ bảo vệ cho bình

yên của thôn xóm.
- Mặt nước tĩnh lặng. Sông giờ đây như một chiếc khăn kim tuyến được
đính muôn vàn vì sao lấp lánh.
- Mưa mỗi lúc một to hơn. Cây ớt nhỏ dường như không chống chọi nổi
cơn thịnh nộ của trời chới với ngã rạp xuống đất.
3.5.Chấm bài kỹ, phân loại lỗi, dự kiến phương án khắc phục:
Tuy chấm bài không nằm trong quá trình lên lớp 40 phút trả bài, nhưng nó
lại là yếu tố quan trọng làm cơ sở cho giờ trả bài. Giờ trả bài có thành công hay
không ? Học sinh có thấy được đúng sai trong bài làm của em đó hay không ?....
đều được bắt đầu bằng việc chấm. Đó chính là phần chuẩn bị của giáo viên.
Song song với việc chấm bài kỹ là sổ chấm bài. Sổ chấm bài có tác dụng
thống kê các loại lỗi để tìm ra lỗi phổ biến, ghi chép những sai, đúng cụ thể của
từng học sinh làm tư liệu để phục vụ cho việc nhận xét và hướng dẫn chữa lỗi..
Nhưng trước hết muốn ghi chép đúng thì giáo viên phải chấm kỹ, bám sát yêu
cầu mà chuẩn kiến thức và kĩ năng đã đề ra, đưa ra một biểu điểm để đảm bảo
tính khoa học , khách quan, vô tư. Từ đó thấy được ưu và nhược điểm của bài
viết. Đồng thời sổ này giúp giáo viên so sánh đối chiếu những bài sau so với
những bài trước xem sự dứt điểm của từng loại lỗi đã làm được chưa ? Làm đến
đâu ? Sự tiến bộ của các em đạt đến mức độ nào? Số được trình bày theo bảng
sau:
Loại sai

Tên học sinh

1.Bố cục
2. Lạc đề
3.Chính tả, dùng từ
4.Diễn đạt
15

Dẫn chứng

Hướng chữa


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung
5.Câu
Cuối bảng giáo viên ghi rõ cần dứt điểm loại lỗi nào trong bài viết, kế tiếp
việc này được nêu ở giờ trả bài phần củng cố, học sinh sẽ thấy được để ở giờ sau
phấn đấu đạt kết quả tốt hơn. Như vậy việc làm từng bước ấy rõ ràng không bị
miên man kéo dài.
3.6. Thực hiện tốt tiết Tập làm văn trả bài:
Muốn nâng cao chất lượng cho học sinh môn Tập làm văn nói chung và tả
cảnh nói riêng, giáo viên phải đặc biệt chú ý trong tiết tập làm văn trả bài. Điều
tôi đi sâu nhất đó chính là bước "sửa lỗi sai cần thiết " trong quá trình lên lớp như
sau:
Thông thường bước này giáo viên thường làm qua loa vì thời gian, vì trọng
tâm không xác định, vì một số giáo viên ngại khó khăn... Nhưng nếu có sự bố trí
lôgic và khoa học trong thiết kế mà phần này chúng ta vẫn thấy có thể làm chủ
được thời gian. Về phương pháp, có thể nêu ra phương pháp chung nhất cho phần
này mang tính tổng quát là" Thầy chủ đạo, trò chủ động " và cùng với nó sự vận
dụng linh hoạt, hỏi, phát hiện, gợi tìm, gợi mở, tổng hợp, đánh giá. Tôi tổ chức
cho học sinh học tiết trả bài theo tuần tự:

* Giáo viên nhận xét, đánh giá bài làm của học sinh, các ưu, nhược điểm
của bài làm.
* Hướng dẫn học sinh chữa lỗi:
Theo tôi, đây là bước quan trọng. Học sinh tự tìm ra lỗi của mình, biết cách
sửa hoặc sửa được cho bạn tức là các em đã được củng cố thêm về kỹ năng viết.
Vì vậy, việc đầu tiên của khâu này là tôi cho HS:
- Tự tìm lỗi sai trong bài của mình
Nghĩa là tôi không nên nêu ra cái sai cụ thể trên bảng, làm như vậy học
16


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

sinh b th ng mc dự cỏi sai ú tụi ó nm c chc v ghi trong s

chm tr, nhn xột v bi lm ri. V vn ny tụi ó gi m lm cho hc sinh
phi ng nóo bng cỏch nh sau:
- Gi hc sinh (hc sinh ny bi vn cú cõu sai, li sai tụi ó ghi trong bi)
v yờu cu em c cho on vn sai ca em m cụ ó gch trong v. Tụi cú th
phỏt vn em:
+ Em cú nhn xột gỡ v cõu (on) vn em va c
+ Em nh trỡnh by ý gỡ? Ni dung gỡ? Ni dung y ó toỏt lờn cha?
+ Theo em phi sa li nh th no?
- Nu hc sinh ú vn cha lm c thỡ tụi tip tc hi hc sinh khỏc.
Nh vy kt hp hi, gi tỡm vi giỏo c trc quan (ghi bng) nú tỏc ng vo t
duy ca cỏc em, bt buc t duy phi hot ng. Lm vic nh vy cỏc em s nh
rt lõu. Cỏc em thy cỏch vit y l sai, v phi bit sa li nh th no.
* Cha li v b cc:
Trc tiờn tụi hi v b cc thụng thng ca mt bi vn, sau ú cho hc
sinh i chiu vi bi ca mỡnh xem ó v b cc cha? Nu cha thỡ cũn

thiu phn no? Em cn sa ra sao? Giỏo viờn hng dn hc sinh cha li v
m bi, kt bi (Theo cỏch ó hc), v thõn bi(sp xp ý theo trỡnh t ó hc mt
cỏch hp lớ . Sau ú, tụi t chc cho cỏc em tin hnh sa li cỏ nhõn v trao i
bi cho nhau cựng kim tra trao i kinh nghim.
Ngoi ra, phn ny hc sinh thng khụng bit tỏch gia m bi vi thõn bi
hoc gia thõn bi vi kt bi. Vỡ vy khi sa li v b cc, tụi gi hc sinh nh
li dn ý ca bi.T ú hc sinh s tỏch c on vn vit ln hoc vit c
on vn cũn thiu trong bi vn.
* Cha li v cỏch dựng t
17


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung
Ví dụ: Dòng sông trải ra trước mắt em rộng mênh mông.
+ Em có nhận xét gì về cách dùng từ ở câu trên?
- Nếu học sinh vẫn chưa nhận ra, tôi tiếp tục gợi ý:
+ Em nhớ lại xem, dòng sông có đặc điểm gì về hình dạng?
( HS có thể nhớ lại: dòng sông dài, chảy quanh co..)
+ Vậy các từ gợi tả trong câu có chỗ nào chưa hợp lý?
( HS sẽ nhận ra đó là cách dùng từ mênh mông, từ trải không phù hợp cho
miêu tả dòng sông. Từ mênh mông gợi cảm giác về độ rộng không giới hạn; Trải
là mở rộng bề mặt về 4 phía. Nhưng dòng sông có giới hạn là đôi bờ và nó kéo
dài, vì vậy hai từ này dùng chưa đúng)
+ Vậy ta có thể diễn đạt lại câu như thế nào?
Chẳng hạn: Khúc sông chảy qua làng em rộng lắm! Đứng bên này nhìn
sang chẳng thấy bờ bên kia.
* Chữa lỗi về câu về đoạn văn về diễn đạt
Các lỗi về câu thường gặp ở tiểu học là câu thiếu chủ ngữ hoặc vị ngữ, câu
chỉ có thành phần phụ chỉ địa điểm hoặc thời gian, nguyên nhân, kết quả... Thiếu
thành phần chính (tức là cả cụm chủ vị ), nêu ý chưa chọn vẹn , câu có nhiều từ

ngữ thừa, rườm rà, lủng củng. Cách chữa: giáo viên kẻ bảng thành ba cột.
CÂU SAI

LỖI NGỮ PHÁP

CÂU ĐÃ ĐƯỢC SỬA
THÀNH CÂU ĐÚNG

Ví dụ: Đứng trước cảnh đẹp nên thơ của dòng sông La. Em càng thấy yêu quý
quê hương mình tha thiết.
18


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung
- Em cú nhn xột gỡ v hai cõu vn trờn? ( V cỏch dựng t, t cõu? )

( Cõu sai ng phỏp: ng trc cnh p nờn th ca dũng sụng La ch mi l
mt nhúm t ng.)
- Em cú th sa li th no?
( Thay vỡ in du chm sau t sụng La, em in du phy to ra trng ng)
* Giỏo viờn cú th thay i hỡnh thc sa bng cỏch cho hai em i
v cho nhau tỡm ra li sai kt hp cựng giỏo viờn tỡm ra cỏch sa sai.
- Vi hỡnh thc ny, tụi cho hc sinh to thnh nhúm ụi theo nng lc
(gii, khỏ, trung bỡnh) hoc ụi bn cựng tin. Cỏc em i v, c bi ca bn,
phỏt hin li, nờu li v hng sa, trao i xem bn cú ng ý vi cỏch sa nh
vy khụng , ngoi ra cũn cú th phỏt hin thờm mt s li giỏo viờn b sút. Sau
ú cựng trao i, kim tra, chia s kinh nghim lm bi v cha li vi bn.
* Cú th cho cỏc em tho lun trong nhúm tỡm ra cỏch sa sai.
- Vi cỏch lm ny tụi thng chia nhúm theo nng lc, s trng ca hc
sinh ri giao vic:

+ Nhúm hc sinh trung bỡnh: Tỡm li chớnh t ca cỏc bn trong nhúm ri
tho lun, tỡm cỏch sa.
+ Nhúm hc sinh khỏ: Tỡm t dựng sai, cõu lng cng...ri tỡm cỏch sa.
+ Nhúm hc sinh gii, cú nng khiu vi yờu cu cao hn: Tỡm cõu hay
trong bi ca bn, thờm hỡnh nh so sỏnh hoc nhõn húa cõu vn c sinh
ng hn, hoc chuyn m bi trc tip thnh giỏn tip, kt bi khụng m rng
thnh kt bi m rng...Sau ú c li bi ó sa v c mu cho c lp tham
kho.

19


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung

Tóm lại: Hệ thống câu hỏi dành cho phần này là làm cho học sinh chỉ ra

được.
- Câu sai ở đâu?
- Lý do sai?
- Nêu cách sửa.
Và đặc biệt với phần chữa lỗi bao giờ tôi cũng đảm bảo chữa từ lỗi dễ, lỗi
đơn giản đến những lỗi khó, phức tạp.
Ví dụ: Trong một giờ trả bài tôi đi từ việc hướng dẫn nhận xét, chữa lỗi về:
- Bố cục.
- Chính tả
- Cách dùng từ
- Câu, về đoạn văn, cách diễn đạt nội dung.
Về cách diễn đạt, nó là một loại lỗi bao quát nhiều vấn đề. Cho nên cần
xắp xếp nó ở bài tập thứ tư trở đi nó thuộc câu, đoạn, lỗi khó. Đôi khi chỗ này
phải kết hợp với phương pháp diễn dịch , giảng giải để làm sáng tỏ vấn đề cho

học sinh.
* Song song với việc chữa lỗi và đọc cho học sinh nghe những câu văn
hay, đoạn văn hay để giúp các em học tập. Đồng thời người giáo viên còn phải
hướng dẫn các em biết cách lựa chọn chi tiết diễn đạt bằng câu văn có hình ảnh
và sử dụng một số biện pháp tu từ đã học để giúp các em những bài viết cô đọng,
giàu hình ảnh.
4. Kết quả thực hiện:

20


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

Sau ba nm hc v mt hc kỡ thc hin cỏc hỡnh thc t chc dy hc

nh trờn bui hc chớnh khúa , chng trỡnh tng bui i tr v bui hc tỏch
i tng,tụi thy ó em li nhng hiu qu nht nh.
Vi phng phỏp dy hc lm vn t cnh m tụi ó thc hin to c
cho cỏc em thúi quen tớch cc , ch ng khỏm phỏ trong hc tp ng thi cú
c mt phng phỏp hc tp phõn mụn Tp lm vn núi chung v phn t cnh
núi riờng. Ngoi vic bit lm mt bi vn,cỏc em cũn c t do th hin cỏi tụi
ca mỡnh, c t do bc bch cỏi riờng ca bn thõn mt cỏch trn vn, t tin
khụng ph thuc vo cỏc bi mu. Cỏc bi vn ca cỏc em ó bc l c nột
riờng, khụng phi l cỏc sn phm mang tớnh hng lot.
Thc s cỏc em ó khụng cũn ỏc cm vi Tp lm vn na v cỏc bui
hc tỏch i tng, bi dng nng khiu khụng cũn tr nờn quỏ nng n.
Kh nng vit vn ca cỏc em c nõng lờn rừ rt th hin qua cỏc bi
hựng bin, cỏc bi bỏo tng vi ni dung ng nghnh, thuyt phc.
Qua chm bi kim tra vit thng xuyờn cng nh qua cỏc bi thi nh
kỡ , tụi thy bi lm ca cỏc em cú nhng u im sau:

Bi lm trỡnh by rừ b cc, phõn on rừ rng, kt cu trong bi, trong
on khỏ cht ch, din t rnh mch, cõn i.
Bi lm cú trng tõm, nhiu bi vn giu hỡnh nh, th hin c nhng
cm nhn khỏ tinh t.Mt s hc sinh trc õy cũn yu vn thỡ ó bit cỏc lm
bi, ý, bc u bit s dng cỏc bin phỏp ngh thut trong khi vit.
Cỏc em ó bit s dng t ng gi t, gi cm, bit bc l tỡnh cm trong
khi t, cỏc em yờu v p ca thiờn nhiờn, nh vy khi vit tỡnh cm cng rt t
nhiờn.
Trong thc t ging dy , lp tụi ch nhiờm luụn l lp cú cht lng vit
vn dn u trong ton khi. Kốm theo ú l cỏc em rt ch ng, sỏng to trong
giao tip, trong tham gia hot ng tp th.
21


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

Cỏc em tụi ó tng ch nhiờm ó phỏt huy tt lờn cỏc lp trờn, u vo

khi chuyờn vn, t gii cao trong cỏc kỡ thi HS gii Quc gia.
Trong nm hc 2012 - 2013, i tuyn Vn hay - Ch p ca trng do
tụi ph trỏch cú 6 em d thi cp Thnh ph thỡ 6 em u t gii cao c d thi
cp Tnh. V c 6 em d thi cp Tnh cng u t gii cao.
Nm hc 2013-2014, i tuyn Vn hay ch p do tụi ph trỏch 100%
em t gii trong ú cú 4 gii Nht Thnh ph.
Cui nm bn giao cht lng, lp tụi ch nhim cú 80% hc sinh t
im gii mụn Ting Vit, trong ú cú nhiu em t im 10.
Tụi ó mnh dn ph bin, trao i kinh nghim, ng nghip ỏp dng
cỏc bin phỏp trờn v kt qu, nm hc 2014-2015 lp 5A cú s tin b rừ rt v
k nng lm vn t cnh.
Nhiu ng nghip ó cú cỏi nhỡn ỳng n hn i vi tỏc dng tng hp

ca cỏch thc t chc dy hc, khai thỏc tt tớnh tớch hp ca cỏc mụn hc. Giỏo
viờn cng khụng quỏ ngi khi dy Tp lm vn cho hc sinh, sỏng to hn trong
cỏch thc t chc dy hc.Chỳng tụi ó ph bin, nhõn rng trờn cỏc lp hc
khỏc , nh vy, cht lng vit vn núi chung ang tng bc c ci thin trờn
khi hc sinh lp 5.
C. PHN KT LUN
1. Bi hc kinh nghim:
Mỗi giáo viên đều có một phơng pháp và cách tổ chức dạy học khác nhau,
song qua thi gian nghiờn cu v ỏp dng ti ny vo ging dy, tụi nhn thy
cỏc bin phỏp dy hc ny cú nhng u im sau:
- Hc sinh hc tp ch ng, sỏng to, khụng rp khuụn, mỏy múc.
- Nh vy, cỏc em nm vng cỏch lm bi,b cc hp lý, bi lm cú trng
tõm.
- Cỏc em khụng cũn s vn, cú hng thỳ hc vn , cỏch dựng t t cõu
chớnh xỏc, phong phỳ, giu hỡnh nh.
22


Mét sè biÖn ph¸p gióp häc sinh líp 5 häc tèt v¨n t¶ c¶nh – Hå ThÞ Thu Chung
- Các tiết học không nhàm chán, căng thẳng.

- Bồi dưỡng được cho các em tâm hồn văn học, chủ động sáng tạo trong
giao tiếp.
- Giáo viên hết sức chủ động, không còn lúng túng khi đứng trước các lỗi
của học sinh trong quá trình học văn tả cảnh….
2. Một số đề xuất, kiến nghị:
* Về phía giáo viên:
- Cũng như các môn học khác, để đạt kết quả cao trong việc dạy Tập làm
văn nói chung và tả cảnh nói riêng, giáo viên trước tiên phải là người yêu nghề,
yêu văn, nắm chắc phương pháp dạy bộ môn Tiếng Việt nói chung và Tập làm

văn nói riêng.
- Giáo viên phải thực sự kiên trì, mẫu mực trong cách dùng từ, kiên trì
trong việc kiểm tra đánh giá, chỉnh sửa các phần luyện viết kỹ năng cũng như bài
viết của các em. Mặt khác, giáo viên phải có sự sưu tầm, tích lũy tư liệu tham
khảo, hướng dẫn các em vận dụng sáng tạo các tư liệu đó biến thành của riêng
mình.
* Về phía học sinh:
- Phải nhiệt tình, tự giác trau dồi vốn ngôn từ nghệ thuật.
- Phải biết quan sát, tích lũy vốn cho chính mình một cách tích cực.
- Phải say mê, kiên trì trong quá trình luyeenjkyx năng viết văn.
* Về phía phụ huynh:
- Cần có cái nhìn đúng đắn về môn học.
- Động viên, khích lệ con cái trong quá trình học văn.
- Tạo thói quen nói có chọn lọc từ chính gia đình bởi văn hóa gia đình góp
phần không nhỏ trong vốn từ của học sinh.
* Về phía nhà trường, ngành:
- Cần có các buổi tập huấn, phổ biến kinh nghiệm dạy học văn;
23


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt văn tả cảnh Hồ Thị Thu Chung

- B sung vn sỏch vn hc cho th vin, to cỏc sõn chi nhm phỏt huy

vn vn hc cho HS.
- Nâng cao vai trò và trách nhiệm của tổ chuyên môn trong việc tổ chức
triển khai các hoạt động chuyên môn.
Trờn õy l mt s vic tụi ó lm, ó bc u cú hiu qu trong quỏ trỡnh
dy Tp lm vn t cnh lp 5 . Vì trình độ lý luận và thời gian giành cho nghiên
cứu có hạn nên đề tài này không thể tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Kính

mong nhận đợc sự quan tâm, đóng góp của Hội đồng Khoa học để đề tài này đợc
hoàn chỉnh hơn giỳp cho vic dy hc Ting Vit t hiu qu nht, gúp phn
nõng cao cht lng giỏo dc ton din.
Ngy 30 thỏng 3 nm 2015

24