Phân tích tình hình tài chính công ty TNHH một thành viên 91

MỤC LỤC
MỤC LỤC........................................................................................................................................................ I
DANH MỤC BẢNG......................................................................................................................................... IV
DANH MỤC SƠ ĐỒ........................................................................................................................................ V
TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP................................................................................................................ V
LỜI NÓI ĐẦU................................................................................................................................................ VII
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH.......................................................................................1
1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP .............................................................................................1
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU...........................................................................................................................................1
1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.......................................................................................................................1
1.4. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU.........................................................................................................................2
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....................................................................................................................................4
1.5.1.Phương pháp so sánh......................................................................................................................................4
1.5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu và phân tích dữ liệu.......................................................................................4
1.5.3. Phương pháp đồ thị........................................................................................................................................4
1.5.4. Phương pháp DUPONT...................................................................................................................................5
1.6. KẾT CẤU NỘI DUNG ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU.....................................................................................................................5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP............................................................................................................................................. 6
2.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH DN.................................................................................................................6
2.1.1. Khái niệm tài chính DN...................................................................................................................................6
2.1.2. Chức năng của tài chính doanh nghiệp..........................................................................................................7
2.1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp.................................................................................................................7
2.2. CÁC CHỈ TIÊU ĐO LƯỜNG, PHẢN ÁNH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH............................................................................................8
2.2.1.Phân tích biến động tài sản và nguồn vốn......................................................................................................8

2.2.1.1. Phân tích biến động tài sản...........................................................................................................................................8
(2-2)
2.2.1.2. Phân tích tình biến động nguồn vốn............................................................................................................................9
(2–4)
2.2.1.3. Phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn..........................................................................................10

2.2.2. Phân tích hiệu quả HĐSXKD..........................................................................................................................11
2.2.3. Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn............................................................................................11
2.2.4. Phân tích tình hình tài chính thông qua các chỉ số.......................................................................................12

2.2.4.1. Chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán.......................................................................................................................12
2.2.4.2. Chỉ tiêu đánh giá tình hình hoạt động.........................................................................................................................13
2.2.4.3. Chỉ tiêu đánh giá cơ cấu tài chính...............................................................................................................................16
2.2.4.4. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính............................................................................................................................17

2.2.5. Phân tích tài chính bằng phương pháp Dupont...........................................................................................21
2.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP..........................................................................23
2.4. NGUỒN TÀI LIỆU VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH.................................................................................................................25
2.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2............................................................................................................................................27
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN 91...................................29
3.1.TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN 91................................................................................................29
3.1.1. Giới thiệu chung về công ty TNHH một thành viên 91.................................................................................29
3.1.1.1. Tên và địa chỉ công ty..................................................................................................................................................29
3.1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển.............................................................................................................................29
3.1.1.3. Chức năng và nhiệm vụ của công ty............................................................................................................................30

3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Công ty..........................................................................................................................31

3.1.2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức..................................................................................................................................................31
3.1.2.2. Chức năng nhiệm vụ của các bộ phận.........................................................................................................................31

3.1.3. Quy trình công nghệ sản xuất.......................................................................................................................32

3.1.3.1. Phương pháp khai thác hầm lò...................................................................................................................................33
3.1.3.2. Phương pháp khai thác lộ thiên..................................................................................................................................33

3.2. ĐÁNH GIÁ KHÁI QUÁT HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY......................................................................33

i


3.3. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN 91........................................................................34
3.3.1. Phân tích tình hình tài chính qua bảng cân đối kế toán...............................................................................34

3.3.1.1. Phân tích tình hình biến động tài sản qua bảng CĐKT.................................................................................................34
3.3.1.2. Phân tích tình hình biến động nguồn vốn qua bảng CĐKT..........................................................................................40
3.3.1.3. Phân tích tình hình cân đối giữa tài sản và nguồn vốn................................................................................................45

3.3.3. Phân tích tình hình tài chính thông qua các chỉ số.......................................................................................51

3.3.3.1. Chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán.......................................................................................................................51
3.3.3.2.Phân tích chỉ tiêu đánh giá tình hình hoạt động..........................................................................................................54
3.3.3.3. Chỉ tiêu đánh giá cơ cấu tài chính...............................................................................................................................60
3.3.3.4. Phân tích chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính.............................................................................................................62

3.3.4. Phân tích tài chính bằng phương pháp Dupont...........................................................................................70
3.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3............................................................................................................................................75
3.4.1. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC...........................................................................................................................................75
3.4.2. HẠN CHẾ..........................................................................................................................................................76
- HÀNG TỒN KHO CHIẾM TỶ TRỌNG LỚN TRONG TỔNG TÀI SẢN NGẮN HẠN VÀ TĂNG MẠNH QUA CÁC NĂM. TỔNG LƯỢNG HÀNG
TỐN KHO CỦA CÔNG TY CHỦ YẾU LÀ NGUYÊN VẬT LIỆU: VẬT LIỆU NỔ, GỖ CHỐNG LÒ, THÉP CHỐNG LÒ…. NGUYÊN NHÂN CỦA VIỆC
TỒN KHO VẬT LIỆU LÀ DO CÔNG TY CHƯA XÁC ĐỊNH ĐÚNG NHU CẦU SỬ DỤNG NÊN MUA NHIỀU, SỬ DỤNG KHÔNG HẾT PHẢI NHẬP
KHO VÀ MUA VẬT LIỆU KHÔNG ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG NÊN SỐ VẬT LIỆU ĐÓ KHÔNG SỬ DỤNG ĐẾN NÊN PHẢI NHẬP KHO DẪN ĐẾN
TỐN KÉM CHI PHÍ BẢO QUẢN VÀ LƯU KHO........................................................................................................................76

- HẠN CHẾ LỚN NHẤT CỦA CÔNG TY LÀ VỀ CƠ CẤU VỐN: TRONG NGUỒN VỐN CỦA CÔNG TY THÌ NGUỒN VỐN NGẮN HẠN CHỦ YẾU
(TRÊN 90%) LÀ ĐI CHIẾM DỤNG VÀ ĐI VAY TỪ BÊN NGOÀI. XÉT TRONG NGẮN HẠN ĐÂY LÀ DẤU HIỆU TỐT NHƯNG VỀ DÀI HẠN THÌ ĐỘ
AN TOÀN TRONG NGUỒN VỐN KHÔNG CAO, ĐÓ LÀ BIỂU HIỆN KHÔNG LÀNH MẠNH TRONG CƠ CẤU VỐN. VÌ VẬY, CÔNG TY CẦN CÓ
NHỮNG CHÍNH SÁCH HUY ĐỘNG VỐN AN TOÀN HƠN TRONG HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH.............................................76
3.4.3. Nguyên nhân.................................................................................................................................................76

3.4.3.1. Nguyên nhân khách quan...........................................................................................................................................76
3.4.3.2. Nguyên nhân chủ quan...............................................................................................................................................76

- CÔNG TY SỬ DỤNG LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG NHIỀU, CÁC CHI PHÍ VỀ NHÂN CÔNG LỚN…................................................77
................................................................................................................................................................... 77
CHƯƠNG 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI................................................................77
CHÍNH CÔNG TY TNHH MTV 91.................................................................................................................... 77
4.1. CHIẾN LƯỢC SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY THỜI GIAN TỚI................................................................................77
4.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN 91.....................................................78
4.2.1. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ VẬT TƯ, TÀI SẢN CỐ ĐỊNH...........................................................78
4.2.1.1. MỤC TIÊU CỦA GIẢI PHÁP.................................................................................................................................78
QUẢN LÝ TỐT CÔNG TÁC QUẢN TRỊ LƯỢNG VẬT LIỆU TỒN KHO NHẰM TĂNG KHẢ NĂNG QUAY VÒNG HÀNG TỒN KHO, GIẢM THỜI
GIAN LƯU KHO, GIẢI PHÓNG VỐN BỊ Ứ ĐỌNG TRONG HÀNG TỒN KHO ĐỂ TỪ ĐÓ NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG TÀI SẢN VÀ NGUỒN
VỐN...........................................................................................................................................................................78
4.2.1.2. NỘI DUNG GIẢI PHÁP.......................................................................................................................................78
4.2.2. Giảm các khoản vay nợ, tăng cường vốn chủ sở hữu .................................................................................79

4.2.2.1. Mục tiêu ..................................................................................................................................................................... 79
4.2.2.2. Nội dung biện pháp.....................................................................................................................................................79
4.2.2.3. Tính khả thi của biện pháp..........................................................................................................................................79
4.2.2.4. Hiệu quả đạt được khi thực hiện giải pháp ................................................................................................................80

4.2.3. Tăng cường biện pháp tiết kiệm chi phí.......................................................................................................80

4.2.3.1. Mục tiêu ..................................................................................................................................................................... 80
4.2.3.2. Nội dung biện pháp.....................................................................................................................................................80
4.2.3.3. Tính khả thi khi thực hiện biện pháp...........................................................................................................................81
4.2.3.4. Hiệu quả đạt được khi thực hiện biện pháp ...............................................................................................................81

4.3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................................................................................81
4.3.1. Kết luận.........................................................................................................................................................81
4.3.2. Một số kiến nghị...........................................................................................................................................82

4.3.2.1. Kiến nghị với Nhà nước...............................................................................................................................................82
4.3.2.2.Kiến nghị với Tổng công ty...........................................................................................................................................82
4.3.2.3. Kiến nghị với Công ty..................................................................................................................................................82

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................................... 84
PHỤ LỤC...................................................................................................................................................... 85

ii


DANH MỤC VIẾT TẮT
STT

Từ viết tắt

Nội dung đầy đủ

1

BPNV

Bộ phận nguồn vốn

2

BPTS

Bộ phận tài sản

3

BQ

Bình quân

4

Công ty 91

Công ty TNHH một thành viên 91

5

CPQLDN

Chi phí quản lý doanh nghiệp

6

CTKT

Công trường khai thác

7

DN

Doanh nghiệp

8

DTT

Doanh thu thuần

9

ĐTNH

Đầu tư ngắn hạn

10

GTGT

Giá trị gia tăng

11

HĐSXKD

Hoạt động sản xuất kinh doanh

12

HTK

Hàng tồn kho

13

KPT

Khoản phải thu

14

LN

Lợi nhuận

15

LNST

Lợi nhuận sau thuế

16

LNTT

Lợi nhuận trước thuế

17

MQHCĐ

Mối quan hệ cân đối

18

MTV

Một thành viên

19

NG

Nguyên giá

20

NSNN

Ngân sách Nhà nước

21

NVDH

Nguồn vốn dài hạn

22

NVL

Nguyên vật liệu

23

NVNH

Nguồn vốn ngắn hạn

24

SXKD

Sản xuất kinh doanh

25
26
27
28
29
30
31
32
33

THT
TNDN
TNHH
TSCĐ
TSDH
TSLĐ
TSNH
TTS
TVD

Công ty cổ phần than Hà Tu
Thu nhập doanh ngiệp
Trách nhiệm hữu hạn
Tài sản cố định
Tài sản dài hạn
Tài sản lưu động
Tài sản ngắn hạn
Tổng tài sản
Công ty cổ phần than Vàng Danh

34

VCSH

Vốn chủ sở hữu

iii


DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1: Bảng đánh giá khái quát kết quả hoạt động kinh doanh .........................................................................................34
Bảng 3.2: Bảng phân tích cơ cấu tài sản...................................................................................................................................35
Bảng 3.3. Bảng phân tích tỷ trọng từng BPTS trong tổng tài sản .............................................................................................39
Bảng 3.4. Bảng phân tích biến động quy mô nguồn vốn..........................................................................................................42
Bảng 3.5: Bảng phân tích biến động tỷ trọng từng BPNV trong tổng NV.................................................................................44
Bảng 3.6: Bảng phân tích MQHCĐ giữa tài sản và nguồn vốn..................................................................................................45
Bảng 3.7: Bảng phân tích VLĐTX và nhu cầu VLĐTX.................................................................................................................46
Bảng 3.8: Bảng phân tích biến động nguồn vốn và sử dụng vốn năm 2012, 2013...................................................................47
Bảng 3.9: Bảng phân tích kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty TNHH MTV 91 ....................................................49
Bảng 3.10:Bảng phân tích hệ số thanh toán............................................................................................................................51
Bảng 3.11: Bảng phân tích hệ số vòng quay HTKvà thời gian vòng quay HTK..........................................................................55
Bảng 3.12: Bảng phân tích vòng quay khoản phải thu và vòng quay khoản phải trả ...............................................................57
Bảng 3.13: Bảng phân tích hệ số vòng quay TSNH, vòng quay tổng tài sản.............................................................................59
Bảng 3.14: Bảng phân tích tỷ trọng TSNH/TTS, tỷ suất đầu tư TSCĐ........................................................................................60
Bảng 3.15: Bảng phân tích tỷ suất nợ và tỷ suất tự tài trợ.......................................................................................................61
Bảng 3.16: Bảng phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ..................................................................................................................63
Bảng 3.18:Bảng phân tích tỷ suất lợi nhuận/ doanh thu..........................................................................................................65
Bảng 3.19: Bảng phân tích tỷ suất lợi nhuận/ tổng tài sản.......................................................................................................66
Bảng 3.20: Bảng phân tích tỷ suất lợi nhuận/ vốn chủ sở hữu.................................................................................................68
Bảng 3.21: Bảng phân tích tỷ suất lợi nhuận/ vốn đầu tư........................................................................................................69
Bảng 3.22: Bảng phân tích chỉ số ROE......................................................................................................................................71
Bảng 3.23: Bảng tổng hợp các chỉ tiêu phân tích tình hình tài chính.......................................................................................74

iv


DANH MỤC BIỂU
Biểu đồ 3.1: Biểu đồ so sánh tài sản ngắn hạn, tài sản dài hạn trong tổng tài sản.........................................36
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ về tỷ trọng TSNH, TSDH trong tổng tài sản qua các năm 2011, 2012 và 2013...............40
Biểu đồ 3.3: Biểu đồ cơ cấu vốn vay và vốn CSH trong tổng NV....................................................................43

Biểu đồ 3.4. Biểu đồ về tỷ trọng nợ phải trả, nguồn vốn CSH trong tổng nguồn vốn qua các năm 2011, 2012
và 2013..........................................................................................................................................................45
Biểu đồ 3.5: Biểu đồ biểu diễn khả năng thanh toán tổng quát.....................................................................52
Biểu đồ 3.6: Biểu đồ biểu diễn khả năng thanh toán nhanh..........................................................................52
Biểu đồ 3.7: Biểu đồ biểu diễn khả năng thanh toán nợ ngắn hạn................................................................53
Biểu đồ 3.8: Biểu đồ so sánh các chỉ tiêu về khả năng sinh lợi vốn................................................................69

DANH MỤC SƠ ĐỒ
SƠ ĐỒ 3.1: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ CÔNG TY TNHH MTV 91.......................................................31
SƠ ĐỒ 3.2: SƠ ĐỒ HỆ THỐNG KHAI THÁC HẦM LÒ.......................................................................................33
SƠ ĐỒ 3.3: SƠ ĐỒ HỆ THỐNG KHAI THÁC LỘ THIÊN......................................................................................33
SƠ ĐỒ 3.4: SƠ ĐỒ PHƯƠNG TRÌNH DUPONT CỦA CÔNG TY TNHH MTV 91 NĂM 2012.................................72
SƠ ĐỒ 3.5: SƠ ĐỒ PHƯƠNG TRÌNH DUPONT CỦA CÔNG TY TNHH MTV 91 NĂM 2013.................................72

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Khóa luận “ Phân tích tình hình tài chính công ty trách nhiệm hữu hạn một
thành viên 91”
Đề tài đi sâu vào việc tìm hiểu, nghiên cứu, phân tích vấn đề :
- Tổng quan về phân tích tài chính
-Cơ sở lý luận chung về phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp
v


-Thực trạng tình hình tài chính tại công ty TNHH MTV 91
-Một số giải pháp và kiến nghị nhằm cải thiện tình hình tài chính của công ty
TNHH một thành viên 91
Để giải quyết những vấn đề trên em sử dụng một số phương pháp như: Phương
pháp nghiên cứu lý luận, phương pháp thu thập và tổng hợp dữ liệu, phân tích chi tiết,
so sánh và phương pháp Dupont để phân tích tài chính của Công ty trong những năm
2011, 2012, 2013.

Kết quả của việc phân tích này sẽ giúp có được những lý luận chung về phân
tích tình hình tài chính doanh nghiệp, thấy được thực trạng, xu hướng phát triển của
Công ty cũng như tìm ra các điểm mạnh, điểm yếu về mặt tài chính và đưa ra các giải
pháp khắc phục trong thời gian tới.
Qua bài khóa luận này em mong rằng nó sẽ hữu ích đối với việc cải thiện tình
hình tài chính của công ty TNHH một thành viên 91.

vi


LỜI NÓI ĐẦU
Đất nước ta hiện nay đang bước vào giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa
với nền kinh tế hoạt động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định
hướng xã hội chủ nghĩa, nhu cầu nguồn năng lượng nói chung và năng lượng than nói
riêng có một vai trò quan trọng thúc đẩy công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước.
Ngành công nghiệp nói chung, ngành khai thác than nói riêng có vai trò quan
trọng trong nền kinh tế quốc dân: Là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu và là sản
phẩm không thể thiếu trong sản xuất và đời sống, tham gia vào hầu hết các ngành công
nghiệp lớn của đất nước. Do đó, khai thác than luôn được xemnhư một ngành công
nghiệp tiêu biểu của đất nước.
Công ty TNHH một thành viên 91 – Tổng Công ty than Đông Bắc là thành viên
của Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam, trực thuộc Bộ quốc phòng. Công ty đã
xác định vai trò nhiệm vụ của mình trong việc sản xuất khai thác và kinh doanh theo
định hướng phát triển của Đảng và Nhà nước. Trong đó việc ứng dụng, cải tiến công
nghệ sản xuất, áp dụng các phương pháp quản lý chi phí tiên tiến là nhiệm vụ cấp bách
nhằm nâng cao sản lượng và chất lượng sản phẩm để đạt được hiệu quả kinh doanh
cao, cải thiện đời sống, thu nhập cho người lao động.
Qua quá trình học tập cùng với sự chỉ bảo, hướng dẫn, giúp đỡ của thầy cô khoa
Kinh tế, Bộ môn quản trị kinh doanh em đã chọn đề tài “ Phân tích tình hình tài
chính công ty TNHH một thành viên 91” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.

Tuy nhiên do còn hạn chế nhất định về trình độ và thời gian nên bài viết của em không
tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy em rất mong được sự chỉ bảo của các thầy cô và
góp ý của các bạn để bài khóa luận của em được hoàn thiện hơn.

vii


Chương 1: TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
1.1. Sự cần thiết của phân tích tài chính doanh nghiệp
Cùng với sự biến động chung của các ngành kinh tế khác, ngành khai thác
khoáng sản nói chung, ngành khai thác than nói riêng những năm vừa qua cũng ít
nhiều gặp khó khăn do ảnh hưởng suy giảm kinh tế trong nước và thế giới, nhu cầu về
than- khoáng sản giảm mạnh. Công ty TNHH MTV 91 là công ty con của Tổng công
ty Đông Bắc những năm qua tình hình tài chính có sự biến động như giá thành tăng
quá cao làm giảm hiệu quả sản xuất và đặc biệt thiếu vốn đầu tư so với nhu cầu do đó
làm giảm năng lực sản xuất… Vì vậy, phân tích tài chính có thể coi là cần thiết để tìm
ra hạn chế, giải pháp khắc phục và giúp nhà lãnh đạo Công ty có thể đưa ra những
quyết định, chiến lược kinh doanh một cách hợp lý.
Là một sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, được học tập, tìm hiểu
kiến thức tổng quát về doanh nghiệp trong đó có phân tích tình hình tài chính doanh
nghiệp và em nhận thấy đối với mỗi doanh nghiệp vai trò của vấn đề tài chính trong
hoạt động sản xuất kinh doanh là rất quan trọng. Qua quá trình thực tập tại công ty
TNHH một thành viên 91, nhờ sự giúp đỡ của cán bộ Công ty và sự hướng dẫn của
thầy Phạm Xuân Thông em đã chọn đề tài “ Phân tích tình hình tài chính công ty
TNHH một thành viên 91” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Tìm hiểu, phân tích, tổng hợp, đánh giá tình hình tài chính Công ty TNHH
MTV 91 trong những năm gần đây thông qua các báo cáo tài chính. Qua đó, đề xuất
một số biện pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính của Công ty trên cơ sở nghiên cứu
lý luận và thực tiễn.

Thứ nhất: Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn về tình hình tài chính.
Thứ hai: Đánh giá về thực trạng hoạt động tài chính của Công ty
Trên cơ sở thực trạng, đưa ra một số biện pháp nhằm cải thiện tình hình tài
chính của Công ty TNHH một thành viên 91.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 Đối tượng
Báo cáo tình hình tài chính của công ty TNHH một thành viên 91: bảng cân đối
kế toán, bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.

1


 Phạm vi
Đề tài giới hạn trong phạm vi tập trung vào phân tích các chỉ số tài chính căn
bản (cơ cấu tài chính, tình hình hoạt động, hiệu quả tài chính và khả năng thanh toán
của Công ty) thông qua các số liệu thống kê về tình hình tài chính ba năm gần đây
(năm 2011, 2012 và năm 2013)
1.4. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Tài chính là vấn đề then chốt trong quá trình HĐSXKD của Công ty, nó liên
quan tới nhiều đối tượng khác nhau như chủ nợ, ngân hàng, nhà đầu tư. Do đó, việc
phân tích tài chính thực sự cần thiết trong việc cung cấp các thông tin tài chính cho các
đối tượng quan tâm. Ngành khai thác khoáng sản cụ thể là khai thác than là một trong
những ngành thế mạnh của Việt Nam, các kết quả nghiên cứu về tài chính được công
bố là căn cứ cho các công ty hoạt động trong lĩnh vực này có thể quản lý và sử dụng
hiệu quả hơn nguồn vốn phục vụ cho sản xuất kinh doanh, nâng cao tỷ trọng đóng góp
cho nền kinh tế quốc dân.
Thứ nhất: Đề tài “ Phân tích tình hình tài chính Công ty TNHH một thành viên
than Mạo Khê giai đoạn 2004 – 2008 ” do tác giả Lã Thị Nguyệt Anh, Trường đại học
Mỏ địa chất thực hiện.
- Những ưu điểm của nghiên cứu:

+ Đánh giá được tổng quan về tình hình tài chính của Công ty giai đoạn 2004 2008: khoản vay nợ nhiều lớn hơn nguồn vốn CSH của doanh nghiệp, ngoài ra tỷ
trọng nguồn vốn CSH trong tổng nguồn vốn có xu hướng giảm qua các năm sẽ tiểm ẩn
nguy cơ rủi ro tài chính cao.
+ Số liệu tác giả thực hiện nghiên cứu trong cả giai đoạn (5 năm) nên từ đó có
thể giúp cho lãnh đạo công ty đưa ra dự báo tài chính có tính chính xác hơn trong
những năm tiếp theo.
+ Đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, tốc độ tăng
trưởng của doanh thu, lợi nhuận qua các năm, tốc độ phát triển bình quân.
+ Tác giả đã phân tích các chỉ số để đánh giá chính xác tình hình khả năng
thanh toán của Công ty, tình hình hàng tồn kho có sự chuyển biến.
+ Trên cơ sở phân tích tác giả đã chỉ ra những vấn đề còn hạn chế về mặt tài
chính và đề xuất một số giải pháp cho Công ty nhằm nâng cao sự độc lập về tài chính,
tăng cường khả năng quản lý và quản lý có hiệu quả tài chính DN
-Hạn chế trong nghiên cứu này:
2


Nội dung nghiên cứu chỉ đánh giá được giá trị doanh nghiệp trên sổ sách,
không đánh giá được giá trị doanh nghiệp trên thị trường. Thời gian nghiên cứu đề tài
so với thời điểm hiện tại đã khá lâu và tình hình kinh tế đất nước, tài chính công ty
trong khoảng thời gian đó cũng có nhiều biến động
Thứ hai: Đề tài “Phân tích tình hình tài chính công ty Cổ phần đá ốp lát cao cấp
VINACONEX”, do tác giả Nguyễn Phương Thúy, Trường Đại Học Kinh Tế Quốc
Dân thực hiện.
Những ưu điểm của nghiên cứu này:
Đánh giá được tổng quan về tình hình tài chính của Công ty: Cấu nguồn vốn
đang bất hợp lý, khoản vay nợ quá nhiều sẽ tiểm ẩn nguy cơ rủi ro tài chính.
Công ty chưa khai thác hết hiệu quả sử dụng máy móc phục vụ sản xuất kinh
doanh gây lãng phí, tăng chi phí nhưng không tăng doanh thu.
Thông qua phân tích các chỉ số đã đánh giá chính xác tình hình thanh toán, hàng

tồn kho, tình hình tăng doanh thu, lợi nhuận đã có sự chuyển biến tích cực nhưng còn
thấp so với chỉ số ngành tại thời điểm phân tích.
Trên cơ sở phân tích nhằm chỉ ra những vấn đề tài chính, tác giả đã đề xuất một
số phương pháp khá hữu ích cho Công ty nhằm nâng cao sự độc lập về tài chính, tăng
cường khả năng quản lý tài chính doanh nghiệp.
Những hạn chế trong nghiên cứu này:
Phạm vi số liệu sử dụng chỉ trong phạm vi hai năm sẽ không đánh giá và dự báo
được xu hướng phát triển của Công ty, không đánh giá được sự cải thiện về tình hình
tài chính qua các năm.
Tuy nhiên, cho tới nay chưa có bài viết hay tác giả nào nghiên cứu đề tài :
“phân tích tình hình tài chính của Công ty TNHH một thành viên 91”. Vì vậy dựa
trên cơ sở tài liệu liên quan, em tiến hành phân tích đề tài này. Nội dung chính của bài
phân tích cụ thể như sau:
Hệ thống những vấn đề liên quan đến tài chính của Công ty; công tác tài chính
đối với DN và nền kinh tế thị trường.
Phân tích thực trạng tình hình tài chính Công ty 91 trong những năm gần
đây nhằm đánh giá được tình hình sản xuất kinh doanh cũng như tình hình tài
chính của Công ty.
Từ những kết quả phân tích có thể xem xét, đánh giá tình hình tài chính của
Công ty, từ đó, đề ra một số những giải pháp nhằm nâng cao tình hình tài chính của
chính Công ty TNHH một thành viên 91
3


1.5. Phương pháp nghiên cứu
Việc phân tích báo cáo tài chính thường được tiến hành bằng hai phương pháp:
phương pháp phân tích ngang và phương pháp phân tích dọc báo cáo tài chính. Phân tích
ngang báo cáo tài chính là việc so sánh đối chiếu tình hình biến động cả về số tuyệt đối và số
tương đối trên từng chỉ tiêu của từngbáo cáo tài chính, còn phân tích dọc là việc sử dụng các
quan hệ tỷ lệ, các hệ số thể hiện mối tương quan giữa các chỉ tiêu trong từng báo cáo tài chính

và giữa các báo cáo tài chính với nhau để rút ra kết luận. Cụ thể, trong thực tế người ta thường
sử dụng các phương pháp sau:

1.5.1.Phương pháp so sánh
Phương pháp so sánh được sử dụng phổ biến nhất và là phương pháp chủ yếu trong
phân tích tài chính để đánh kết quả, xác định vị trí và xu hướng biến đổi của chỉ tiêu phân tích
như các khoản mục trong bảng CĐKT, so sánh sự biến đổi giữa các chỉ tiêu trong bảng kết
quả HĐKD. Vì vậy, để tiến hành so sánh cần giải quyết những vấn đề cơ bản như xác định số
gốc để so sánh, xác định điều kiện so sánh và xác định mục tiêu so sánh.
Có nhiều phương thức so sánh và sử dụng phương thức nào là tuỳ thuộc vào mục đích
và yêu cầu của việc phân tích.
+ So sánh chỉ tiêu thực tế với các chỉ tiêu kế hoạch, dự kiến hoặc định mức.
+ So sánh chỉ tiêu thực hiện giữa các kỳ trong năm và giữa các năm cho thấy sự biến
đổi trong hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.
+ So sánh các chỉ tiêu của DN với các chỉ tiêu tương ứng của DN cùng loại hoặc của
DN cạnh tranh.
+ So sánh các thông số kinh tế, kỹ thuật của các phương án sản xuất kinh doanh khác
nhau của DN.
Phân tích so sánh có thể sử dụng số bình quân, số tuyệt đối và số tương đối.

1.5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu và phân tích dữ liệu
Sử dụng nguồn thông tin và các số liệu được thu thập từ các tài liệu, sách báo,
tạp chí, internet… liên quan đến để phân tích tình hình tài chính.
Thu thập thông tin trực tiếp tại Công ty, các số liệu tài chính mà Công ty lưu trữ
trong báo cáo tài chính qua các năm như: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt
động kinh doanh…
Sau khi các dữ liệu liên quan đến đề tài được thu thập thì sẽ được phân loại
chọn lọc và tổng hợp lại theo các mục đích sử dụng của đề tài nghiên cứu, làm cơ sở
cho việc phân tích, đánh giá và rút ra các kết luận khoa học của đề tài.
1.5.3. Phương pháp đồ thị

Các loại biểu đồ và đồ thị thường dùng trong phân tích gồm có:

4


-Biểu đồ phân tích sự biến động của các chỉ tiêu theo thời gian. Cho thấy sự
phát triển của chỉ tiêu phân tích trong giai đoạn nhất định, đồng thời cũng có thể giúp
cho việc dự đoán trong tương lai.
-Biểu đồ hình khối: biểu hiện các chỉ tiêu phân tích bằng các hình khối. Trên biểu
đồ hình khối được thể hiện theo một tỷ lệ nhất định để đảm bảo được tính so sánh.
-Biểu đồ phân tích kết cấu: được sử dụng để thể hiện tỷ lệ các bộ phận cấu
thành một tổng thể nào đó, chẳng hạn kết cấu tài sản, kết cấu nguồn vốn…
1.5.4. Phương pháp DUPONT
Phương pháp DUPONT được coi là phương pháp phân tích hiện đại và hữu ích
đối với các công tác quản trị tài chính, đặc biệt là quản trị vốn, phương trình Dupount
được xây dựng như sau:
- Tỷ suất thu hồi tài sản (ROA) = (Lợi nhuận sau thuế/Doanh thu
thuần)x(Doanh thu thuần/Tổng tài sản bình quân) = ROS x Vòng quay TTS
-Tỷ suất thu hồi vốn góp (ROE) = (Lợi nhuận sau thuế/Tổng tài sản bình quân)
x (Tổng tài sản bình quân/Tổng vốn CSH bình quân) = ROA x (Tổng tài sản bình
quân/Tổng vốn CSH bình quân).
Phương pháp DUPONT nhằm tổng hợp mối liên hệ giữa kết quả đầu ra và đầu
vào từ đó thấy rõ những mặt tích cực tạo ra hiệu quả cao cũng như những hạn chế gây
ra lãng phí, không đạt hiệu quả.
1.6. Kết cấu nội dung đề tài nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bố cục đề tài khóa luận được chia làm bốn
chương:
Chương 1: Tổng quan về phân tích tài chính
Chương 2: Cơ sở lý luận chung về phân tích tài chính doanh nghiệp
Chương 3: Phân tích tình hình tài chính Công ty TNHH một thành viên 91

Chương 4: Biện pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính Công ty TNHH
một thành viên 91

5


Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP
2.1. Một số vấn đề cơ bản về tài chính DN
2.1.1. Khái niệm tài chính DN
Tài chính là tất cả các mối liên hệ kinh tế biểu hiện dưới hình thức tiền tệ phát
sinh trong quá trình hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ tồn tại khách quan trong quá
trình tái sản xuất của doanh nghiệp. [1]
Tài chính doanh nghiệp là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền
tệ phát sinh trong quá trình hoạt động của Doanh nghiệp nhằm góp phần đạt tới các
mục tiêu của Doanh nghiệp. Các hoạt động có liên quan đến việc tạo lập, phân phối và
sử dụng các quỹ tiền tệ thuộc các hoạt động tài chính của Doanh nghiệp. [2]
Các quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với việc tạo lập, phân phối và sử dụng
các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp hợp thành các quan hệ tài chính của DN. Những quan
hệ kinh tế thuộc phạm vi tài chính doanh nghiệp bao gồm:
- Thứ nhất: Những quan hệ kinh tế giữa Doanh nghiệp với Nhà nước.
Tất cả các Doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế phải thực hiện các nghĩa vụ tài
chính đối với Nhà nước (nộp thuế cho ngân sách Nhà nước). Ngân sách nhà nước cấp vốn cho
doanh nghiệp nhà nước và có thể cấp vốn với công ty liên doanh hoặc cổ phần (mua cổ phiếu)
hoặc cho vay (mua trái phiếu) tuỳ theo mục đích yêu cầu quản lý đối với ngành kinh tế mà
quyết định tỷ lệ góp vốn, cho vay nhiều hay ít.

- Thứ hai: Quan hệ giữa Doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế khác.
Từ sự đa dạng hoá hình thức sở hữu trong nền kinh tế thị trường đã tạo ra các mối
quan hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các doanh nghiệp khác (doanh nghiệp cổ phần hay tư

nhân); giữa Doanh nghiệp với các nhà đầu tư, người cho vay, với người bán hàng, người mua
thông qua việc hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ trong HĐSXKD, giữa các Doanh nghiệp
bao gồm các quan hệ thanh toán tiền mua bán vật tư, hàng hoá, phí bảo hiểm, chi trả tiền
công, cổ tức, tiền lãi trái phiếu; giữa Doanh nghiệp với ngân hàng, các tổ chức tín dụng phát
sinh trong quá trình Doanh nghiệp vay và hoàn trả vốn, trả lãi cho ngân hàng, các tổ chức tín
dụng.

1

[] TS. Nguyễn Văn Thuận, Quản trị tài chính. NXB Thống kê, năm 1999

2

[] THS. Vũ Quang Kết- TS. Nguyễn Văn Tấn, Quản trị tài chính, Nhà xuất bản Học Viện Công Nghệ Bưu Chính
Viễn Thông, năm 2007

6


- Thứ ba: Quan hệ trong nội bộ Doanh nghiệp.
Gồm quan hệ kinh tế giữa Doanh nghiệp với cán bộ công nhân viên trong quá
trình phân phối thu nhập cho người lao động dưới hình thức tiền lương, tiền thưởng,
tiền phạt và lãi cổ phần.
Những quan hệ kinh tế trên được biểu hiện trong sự vận độngcủa tiền tệ thông
qua hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ vì vậy, thường được xem là các quan hệ tiền
tệ. Những quan hệ này một mặt phản ánh rõ Doanh nghiệp là một đơn vị kinh tế độc
lập chiếm địa vị chủthể trong quan hệ kinh tế, đồng thời phản ánh rõ nét quan hệ giữa
tài chính Doanh nghiệp với các khâu khác trong hệ thống tài chính nước ta.
2.1.2. Chức năng của tài chính doanh nghiệp
- Một là chức năng tổ chức nguồn vốn cho quá trình sản xuất kinh doanh, khi

nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp phải xác định rõ
lượng vốn, đồng thời phải tạo ra nguồn vốn, tổ chức sự vận động vốn cho phù hợp với
sự vận động của sản xuất- kinh doanh.
- Hai là, chức năng phân phối khi kết thúc một chu kỳ sản xuất- kinh doanh, thu
nhập bằng tiền được phân phối theo một trình tự nhất đinh.
- Ba là, chức năng kiểm tra (chức năng giám đốc) để hạn chế những tiêu cực và
thiệt hại có thể xảy ra, đòi hỏi phải có sự giám sát sâu sắc chặt chẽ quá trình phân phối,
sử dụng và dự báo hiệu quả của các quỹ tiền tệ tại doanh nghiệp.
Ba chức năng trên có mối quan hệ hữu cơ với nhau, việc tận dụng đồng bộ ba
chức năng này sẽ phát huy vai trò của tài chính trong việc thúc đẩy hoạt động sản xuấtkinh doanh ngày càng phát triển.
2.1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp
Thứ nhất: tài chính doanh nghiệp giúp huy động đảm bảo đầy đủ và kịp thời
vốn cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
Để thực hiện mọi quá trình kinh doanh của doanh nghiệp trước hết phải có một
yếu tố tiền đề đó là vốn kinh doanh. Vai trò của tài chính doanh nghiệp trước hết được
thể hiện ở việc xác định đúng đắn nhu cầu vốn cần thiết cho hoạt động của doanh
nghiệp trong từng thời kỳ. Tiếp đó phải lựa chọn các phương pháp và hình thức huy
động vốn thích hợp, đáp ứng kịp thời các nhu cầu vốn để hoạt động của các doanh
nghiệp được thực hiện một cách nhịp nhàng liên tục với chi phí huy động vốn thấp nhất.
Thứ hai: tài chính doanh nghiệp có vai trò tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và
hiệu quả.
7


Việc tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả được coi là điều kiện tồn tại và
phát triển của mọi doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong
việc đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư tối ưu; huy động tối đa số vốn hiện có vào hoạt
động kinh doanh, phân bổ hợp lý các nguồn vốn, sử dụng các biện pháp để tăng nhanh
vòng quay của vốn, nâng cao khả năng sinh lời của vốn kinh doanh.
Thứ ba: vai trò đòn bẩy kích thích và điều tiết kinh doanh.

Vai trò này của tài chính doanh nghiệp được thể hiện thông qua việc tạo ra sức
mua hợp lý để thu hút vốn đầu tư, lao động, vật tư, dịch vụ, đồng thời xác định giá bán
hợp lý khi phát hành cổ phiếu, hàng hoá bán, dịch vụ và thông qua hoạt động phân
phối thu nhập của doanh nghiệp, phân phối quỹ tiền thưởng, quỹ tiền lương, thực hiện
các hợp đồng kinh tế…
Thứ tư: vai trò giám sát kiểm tra chặt chẽ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Tình hình tài chính của doanh nghiệp là một tấm gương phản ánh trung thực
nhất mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thông qua các chỉ tiêu tài chính thực
hiện mà các nhà quản lý doanh nghiệp dễ dàng nhận thấy thực trạng quá trình kinh
doanh của doanh nghiệp, để từ đó có thể đánh giá khái quát và kiểm soát được các mặt
hoạt động của doanh nghiệp, phát hiện kịp thời những vướng mắc, tồn tại để từ đó đưa
ra các quyết định điều chỉnh các hoạt động kinh doanh nhằm đạt tới mục tiêu đã định.
Vai trò của tài chính doanh nghiệp sẽ trở nên tích cực hay thụ động trước hết là
phụ thuộc vào sự nhận thức và vận dụng các chức năng của tài chính, sau nữa còn phụ
thuộc vào môi trường kinh doanh, cơ chế tổ chức tài chính doanh nghiệp và các
nguyên tắc cần quán triệt trong mọi hoạt động tài chính doanh nghiệp.
2.2. Các chỉ tiêu đo lường, phản ánh tình hình tài chính
2.2.1.Phân tích biến động tài sản và nguồn vốn
2.2.1.1. Phân tích biến động tài sản
Phân tích biến động tài sản nhằm giúp ta tìm hiểu sự thay đổi về giá trị, tỷ trọng
của các tài sản qua các thời kỳ thay đổi như thế nào, sự thay đổi này bắt nguồn từ
những dấu hiệu tích cực hay thụ động trong quá trình SXKD, có phù hợp với việc
nâng cao năng lực kinh tế phục vụ cho chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh của
Doanh nghiệp hay không?
Để biết được chính xác tình hình sử dụng vốn, nắm được các nhân tố ảnh
hưởng và mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự biến động về cơ cấu tài sản, ta sẽ
so sánh sự biến động giữa kỳ phân tích với kỳ gốc về số tuyệt đối và số tương đối trên
tổng số tài sản cũng như theo từng loại tài sản như: Tiền và các khoản tương đương
8

tiền, khoản phải thu, hàng tồn kho, tài sản cố định...
Bên cạnh đó, khi phân tích chúng ta cần xem xét tỷ trọng từng loại tài sản
chiếm trong tổng số và xu hướng biến động của chúng theo thời gian để thấy được
mức độ hợp lý của việc phân bổ. Việc đánh giá phải dựa trên tính chất kinh doanh và
tình hình biến động của từng bộ phận. Trong điều kiện cho phép, có thể xem xét và so
sánh sự biến động về tỷ trọng của từng bộ phận tài sản chiếm trong tổng số tài sản của
DN qua nhiều năm và so với cơ cấu chung của ngành để đánh giá.
Xác định chênh lệch của các khoản mục tài sản giữa các kỳ phân tích và kỳ gốc
được xác định:
Chênh lệch tuyệt đối từng BPTS = Giá trị từng BPTS kỳ phân tích – Giá
trị từng BPTS kỳ gốc

(2-1)

Tỷ trọng của từng bộ phận tài sản chiếm trong tổng số tài sản được xác định:
Tỷ trọng của
từng BPTS

Giá trị từng bộ phận tài sản
=

Giá trị tổng tài sản

x 100%

(2-2)
2.2.1.2. Phân tích tình biến động nguồn vốn
Tương tự như phân tích tình hình biến động của tài sản, phân tích biến động các
khoản mục nguồn vốn cũng giúp ta tìm hiểu sự thay đổi về giá trị, tỷ trọng của nguồn

vốn, sự thay đổi đó có phù hợp với việc nâng cao năng lực tài chính, tính tự chủ tài
chính, khả năng vận dụng, khai thác nguồn vốn trên thị trường cho HĐSXKD hay
không và có phù hợp với chiến lược, kế hoạch SXKD của Công ty mình hay không.
Trước hết, các nhà phân tích cần tính ra và so sánh tình hình biến động giữa kỳ
phân tích với kỳ gốc về tỷ trọng của từng bộ phận nguồn vốn chiếm trong tổng số
nguồn vốn như: Nợ phải trả, vay dài hạn...
- Xác định chênh lệch của các khoản mục nguồn vốn giữa kỳ phân tích và kỳ
gốc được xác định:
Chênh lệch tuyệt đối từng BPNV = Giá trị từng BPNVkỳ phân tích - Giá
trị từng BPNV kỳ gốc

(2–3)

Tỷ trọng của từng bộ phận nguồn vốn chiếm trong tổng số nguồn vốn được
xác định:

9


Tỷ trọng của
từng BPNV

Giá trị từng bộ phận NV
=

x

100%

Giá trị tổng nguồn vốn

(2–4)
2.2.1.3. Phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn
Mối quan hệ cân đối giữa tài sản với nguồn vốn thể hiện:
- Sự tương quan về cơ cấu vốn và giá trị của các tài sản của DN.
- Phản ánh tương quan về chu kỳ luân chuyển tài sản và chu kỳ thanh toán
nguồn vốn.
- Phản ảnh khả năng thanh khoản của DN.
Mối quan hệ cân đối này, giúp nhà phân tích nhận thức được sự hợp lý giữa
nguồn vốn DN huy động và việc sử dụng chúng trong đầu tư, mua sắm, dự trữ, sử
dụng có hợp lý, hiệu quả hay không?
Do tính chất cân đối của bảng cân đối kế toán là tổng số tiền phần tài sản luôn
luôn bằng tổng số tiền phần nguồn vốn, nên quan hệ cân đối được viết một cách đầy
đủ như sau:
TỔNG TÀI SẢN = TỔNG NGUỒN VỐN

Trong đó:

Tồng tài sản = TSLĐ và đầu tư ngắn hạn + TSCĐ và đầu tư dài hạn
Tổng nguồn vôn = Nợ phải trả + Nguồn vốn chủ sở hữu.
Ngoài ra, khi phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn chúng ta
chú trọng đến nguồn VLĐTX. Nguồn vốn lưu động thường xuyên không những biểu
hiện quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn mà nó còn có thể cho chúng ta nhận
thức được những dấu hiệu tình hình tài chính trong sử dụng tài sản và nguồn vốn của
Doanh nghiệp.
Quá trình luân chuyển vốn của DN phải hình thành nên phần dư ra giữa tài sản
ngắn hạn so với nguồn vốn ngắn hạn và nguồn vốn dài hạn phải lớn hơn tài sản dài
hạn mới đảm bảo cho hoạt động thường xuyên, phù hợp với sự hình thành, phát triển
và mục đích sử dụng vốn. Phần chênh lệch này gọi là VLĐTX. Căn cứ vào mối quan
hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn, ta có các mối quan hệ cân đối sau:

TSNH + TSDH = NVNH + NVDH
TSNH – NVNH = NVDH – TSDH
VLĐTX = TSNH – NVNH = NVDH – TSDH

(2-5)

Như vậy, nếu VLĐTX > 0 và VLĐTX > nhu cầu VLĐTX thiết yếu, thì đây là
một dấu hiệu tài chính tốt và đảm bảo cân đối giữa tài sản và nguồn vốn trong hoạt
10


động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Ngược lại, VLĐTX < nhu cầu TSNH thiết yếu hoặc VLĐTX < 0 thì đây là dấu
hiệu tài chính bất bình thường và mất cân đối giữa tài sản với nguồn vốn, nếu tình
trạng này kéo dài thì có thể dẫn đến tình trạng tài chính của DN rối loạn nghiêm trọng,
DN mất dần toàn bộ VCSH và đến bờ vực phá sản.
Nếu VLĐTX = 0 có nghĩa là NVDH tài trợ đủ cho TSCĐ, và TSLĐ đủ để DN
trả các khoản nợ ngắn hạn, tình hình tài chính như vậy là lành mạnh.
Ngoài việc phân tích VLĐTX, khi phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và
nguồn vốn, người ta còn sử dụng chỉ tiêu nhu cầu VLĐTX để phân tích. Nhu cầu
VLĐTX là lượng vốn ngắn hạn DN cần để tài trợ cho một phần TSLĐ, đó là hàng tồn
kho và các khoản phải thu (TSLĐ không phải tiền).
Nhu cầu VLĐTX = Tồn kho + các khoản phải thu – Nợ ngắn hạn

(2-6)

-Nhu cầu VLĐTX > 0 tức là tồn kho và các khoản phải thu > nợ ngắn hạn. Tại
đây các sử dụng ngắn hạn của DN lớn hơn các nguồn vốn ngắn hạn mà DN có được từ
bên ngoài, DN phải dùng nguồn vốn dài hạn để tài trợ vào phần chênh lệch.
-Nhu cầu VLĐTX < 0 có nghĩa là các nguồn vốn ngắn hạn từ bên ngoài đã dư

thừa để tài trợ các sử dụng ngắn hạn của DN. DN không cần nhân vốn ngắn hạn để tài
trợ cho chu kỳ kinh doanh.
2.2.2. Phân tích hiệu quả HĐSXKD
Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là kết quả cuối cùng mà bất kỳ DN nào
cũng hướng tới và mong muốn đạt kết quả cao. Phân tích kết quả kinh doanh nhằm tìm
hiểu về cơ cấu và hiệu quả của từng hoạt động mang đến lợi nhuận cho DN từ đó có
những quyết định đến hoạt động và cơ cấu hoạt động của DN. Cần phân tích một số
khoản mục sau:
- Doanh thu: Đó là thu nhập mà DN nhận được qua HĐSXKD. Doanh thu
thuần là doanh thu đã trừ các khoản giảm trừ. Đây là một trong những chỉ tiêu có ý
nghĩa nhất đối với tình trạng của một DN trong nền kinh tế thị trường.
- Doanh thu từ hoạt động tài chính: Là thu nhập từ tiền lãi, tiền bản quyền, lợi
nhuận được chia và các hoạt động tài chính khác.
- Lợi nhuận trước thuế và sau thuế: Là chỉ tiêu tổng hợp, tóm tắt bảng báo cáo
kết quả kinh doanh. Đây là một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất của DN. Vì lợi
nhuận là mục đích của các DN trong kinh tế thị trường, nên chỉ tiêu này dùng để đánh
giá hiệu quả kinh doanh của DN.
2.2.3. Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn
11


Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn là xem xét, đánh giá sự thay đổi
các chỉ tiêu cuối kỳ so với đầu kỳ trên bảng CĐKT về nguồn vốn và cách thức sử dụng
vốn của doanh nghiệp.
Nguyên tắc phân tích:
+ nguồn vốn tăng, tài sản giảm => diễn biến NV (vốn lầy từ đâu)
+ nguồn vốn giảm, tài sản tăng => sử dụng vốn (vốn được sử dụng vào việc gì)
+ Nguồn vốn và sử dụng vốn phải cân đối với nhau
Thông qua việc phân tích này cho biết trong một chu kỳ kinh doanh nguồn vốn
tăng (giảm) bao nhiêu? Tình hình sử dụng vốn như thế nào? Những chỉ tiêu nào là chủ

yếu ảnh hưởng đến sự tăng (giảm) nguồn vốn và sử dụng vốn của doanh nghiệp? Từ
đó có các giải pháp khai thác nguồn vốn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong
doanh nghiệp.
2.2.4. Phân tích tình hình tài chính thông qua các chỉ số
2.2.4.1. Chỉ tiêu đánh giá khả năng thanh toán
Các tỷ lệ về khả năng thanh toán cung cấp cho người phân tích về khả năng
thanh toán của DN ở một thời kỳ, đồng thời xem xét các hệ số thanh toán cũng giúp
cho người phân tích nhận thức được quá khứ và chiều hướng trong khả năng thanh
toán của DN. Để phân tích khả năng thanh toán của DN các nhà phân tích thường khảo
sát các tỷ lệ thanh toán sau:
a. Hệ số khả năng thanh toán tổng quát
Chỉ tiêu này đo lường khả năng thanh toán một cách tổng quát các khoản nợ
nần của doanh nghiệp.
Tổng tài sản
Hệ số thanh toán tổng quát

=
Tổng nợ phải trả

(2-7)
b. Hệ số thanh toán ngắn hạn
Tổng tài sản lưu động
Hệ số thanh toán ngắn hạn

=
Nợ ngắn hạn
12


(2-8)

Hệ số này đo lường khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của một DN khi đến hạn trả.
Cho biết, DN có bao nhiêu đồng tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn để đảm bảo cho
một đồng nợ ngắn hạn. Thông thường, ở các nước phát triển, tỷ lệ ngắn hạn được chấp
nhận xấp xỉ là 2,0. Trong điều kiện tại Việt Nam, hệ số này phải luôn lớn hơn 1. Nếu
hệ số này nhỏ hơn 1, khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn đến hạn của DN
càng giảm. Khi hệ số này bằng 0, DN đã mất khả năng thanh toán nợ ngắn hạn. Tuy
nhiên còn tùy thuộc vào các nghành khác nhau mà tỷ lệ này cao hay thấp, khi phân
tích cần so sánh với Công ty cùng nghành và nhóm nghành để có thể đánh giá chính
xác khả năng của DN.
c. Hệ số thanh toán nhanh
Hệ số này đánh giá khả năng sẵn sàng thanh toán nợ ngắn hạn của DN cao hơn
so với hệ số thanh toán ngắn hạn. Do đó, hệ số thanh toán nhanh có thể giúp kiểm tra
tình trạng tài sản một cách chặt chẽ hơn so với hệ số thanh toán ngắn hạn.
= Tiền và các khoản tương đương tiền + Khoản phải thu
Hệ số thanh

Nợ ngắn hạn

Hệ số thanh toán nhanh cho biết DN có bao nhiêu đồng tài sản là tiền, các
khoản tương đương tiền và khoản phải thu để thanh toán ngay cho một đồng nợ ngắn
hạn. Thông thường tỷ lệ ngắn hạn được chấp nhận xấp xỉ là 1, tuy nhiên, còn tùy vào
các ngành khác nhau mà tỷ lệ này cao hay thấp, khi phân tích cần so sánh với Công ty
cùng ngành và nhóm ngành để có thể đánh giá chính xác khả năng của DN.
2.2.4.2. Chỉ tiêu đánh giá tình hình hoạt động
a. Hệ số quay vòng hàng tồn kho
•Nhu cầu vốn của doanh nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào lượng và thời gian tồn
kho của hàng hóa, bao gồm cả dự trữ nguyên vật liệu, thành phẩm tồn kho, hàng mua
đang đi đường, hàng gửi bán.
Hệ số quay vòng hàng tồn kho được xác định như sau:
Giá vốn hàng bán

Hệ số vòng quay
HTK

=
Hàng tồn kho bình quân

(2-10)

13


Hàng tồn kho đầu kỳ + hàng tồn kho cuối k
2
•Số ngày của một kỳ luân chuyển (hay một vòng quay) HTK

KHTK

=

(2-11)

Chỉ tiêu này cho biết hàng tồn kho quay một vòng hết bao nhiêu ngày.
360
Số ngày 1 vòng quay

=

HTK

Vòng quay HTK

(2-12)
Số vòng quay hàng tồn kho càng lớn hoặc số ngày một vòng quay hàng tồn kho càng
nhỏ thì tốc độ luân chuyển hàng tồn kho càng nhanh, hàng tồn kho tham gia vào luân
chuyển được nhiều vòng hơn và ngược lại. Sự luân chuyển hàng tồn kho càng nhanh
thì sẽ giúp DN có thể giảm bớt được vốn dự trữ nhưng vẫn đảm bảo vốn cho nhu cầu
sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tốt hơn. Ngược lại sự luân chuyển
vốn chậm thì DN sẽ phải mất nhiều vốn dự trữ hơn cho nhu cầu sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên để có kết luận chính xác về hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
cần kết hợp với các nhóm chỉ tiêu khác (nhóm chỉ tiêu sinh lời, nhóm chỉ tiêu về hiệu
quả sử dụng vốn…).
b. Hệ số quay vòng các khoản phải thu
Hệ số này phản ánh tốc độ chuyển đổi các KPT thành tiền mặt của DN
Doanh thu thuần
Hệ số vòng quay

=

khoản phải thu

Số dư bình quân các khoản phải thu

(2-13)
Số dư bình

=

KPT đầu kỳ + KPT cuối kỳ

quân các KPT

2
Kỳ thu tiền bình quân: chỉ tiêu này phản ánh số ngày cần thiết để thu được các KPT

14


360
Kỳ thu tiền

=

bình quân

Vòng quay các khoản phải thu

(2-15)
Đôi khi số dư cuối kỳ của các khoản phải thu cũng được sử dụng thay thế cho số dư
bình quân để tính vòng quay cho tiện lợi. Điều này sẽ được chấp nhận nếu kết quả
không có sự chênh lệch lớn.
Số vòng quay các khoản phải thu càng lớn thì kỳ thu tiền bình quân càng nhỏ,
thể hiện tốc độ luân chuyển khoản phải thu càng nhanh, khả năng thu hồi nợ nhanh,
hạn chế bớt vốn bị chiếm dụng để đưa vào HĐSXKD và DN có thuận lợi về nguồn
tiền thanh toán. Ngược lại số vòng quay khoản phải thu càng nhỏ và số ngày một vòng
quay càng thì tốc độ luân chuyển khoản phải thu càng chậm, khả năng thu hồi vốn
chậm, gây khó khăn trong thanh toán của DN và nó có thể dẫn đến những rủi ro cao
hơn về khả năng không thu hồi được nợ.
b. Khả năng thanh toán các khoản phải trả
Ngoài các chỉ số thanh toán trên, người phân tích đánh giá tình hình thanh toán
khoản phải trả người bán gồm chỉ tiêu số vòng quay khoản phải trả và thời gian quay

vòng khoản phải trả.
•Số vòng quay khoản phải trả
Số vòng quay
khoản

=

Doanh thu thuần

Phải trả người bán – trả trước người bán
Đây là chỉ tiêu phản ánh các khoản phải trả quay được mấy vòng trong kỳ.
• Thời gian vòng quay khoản phải trả
360
Thời gian một vòng
quay

=
Số vòng quay khoản phải trả

(2-17)
Đây là chỉ tiêu phản ánh phải mất mấy ngày để hoàn thành một vòng quay.
•Chỉ tiêu vòng quay tổng tài sản

15


Tổng DTT
Vòng quay tổng tài sản

=

Tổng tài sản bình quân

(2-18)
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng tài sản bình quân đem lại bao nhiêu đồng
doanh thu thuần (hay giá trị tổng sản lượng).
•Vòng quay tài sản ngắn hạn
Vòng quay tài sản ngắn

Tổng DTT

hạn

=

Tổng TSNH bình quân

(2-19)
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng tài sản ngắn hạn bình quân đem lại bao
nhiêu đồng doanh thu thuần.
2.2.4.3. Chỉ tiêu đánh giá cơ cấu tài chính
a. Phân tích tình hình cơ cấu tài sản
Phân tích kết cấu tài sản là việc xác định tỷ trọng các loại tài sản của DN từ đó
cho người phân tích biết được một cách tổng quát về các loại tài sản của DN cũng như
tỷ trọng của mỗi loại trong tổng tài sản.
•Tỷ trọng tài sản ngắn hạn trên tổng tài sản
Tỷ trọng của TSNH
trên TTS

Tài sản ngắn hạn
=

x

100%

Tổng tài sản

(2-20)
• Tỷ suất đầu tư TSCĐ
Tài sản cố định
Tỷ suất đầu tư TSCĐ

=

x

100%

Tổng tài sản
(2-21)

Chỉ tiêu này cho biết mức độ đầu tư vào TSCĐ. Trị số của chỉ tiêu này tùy thuộc vào
16


từng ngành nghề kinh doanh cụ thể. Chỉ tiêu này càng cao, phản ánh quy mô cơ sở vật
chất kỹ thuật của DN ngày càng được tăng cường. Năng lực sản xuất của DN ngày
càng được mở rộng, đầu tư tài chính của Doanh nghiệp ngày càng cao.
Giá trị của tỷ suất đầu tư TSCĐ được coi là hợp lý còn tùy thuộc vào từng
ngành nghề kinh doanh.

b. Phân tích tình hình cơ cấu nguồn vốn
•Phân tích tỷ suất nợ
Nợ phải trả
Tỷ suất nợ

=

X

100%

Tổng nguồn vốn
(2-22)
Tỷ suất nợ phản ánh mức độ sử dụng vốn vay của DN, đồng thời nó còn cho biết mức
độ rủi ro tài chính mà Doanh nghiệp đang phải đối diện cũng như mức độ đòn bẩy tài
chính mà DN đang được hưởng.
•Phân tích tỷ số tự tài trợ
Chỉ tiêu này thể hiện mức độ tự chủ của DN về mặt tài chính, là tỷ lệ giữa
VCSH so với tổng vốn. Để tính tỷ suất tự tài trợ ta dựa vào công thức sau:
Vốn chủ sở hữu
Tỷ suất tự tài trợ

=

x

100%

Tổng nguồn vốn
(2-23)

= 1 – Tỷ suất nợ
Tỷ số này càng cao càng thể hiện khả năng độc lập cao về mặt tài chính hay
mức độ tự tài trợ của DN càng tốt. Thông thường tỷ suất tự tài trợ an toàn ở khoảng
50% nhưng tùy thuộc vào loại hình DN hoạt động.
2.2.4.4. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính
Phân tích hiệu quả tài chính nhằm cung cấp thông tin về việc sử dụng và quản
lý tài sản của DN có tương xứng với kết quả kinh doanh đạt được trong kỳ. Thông
thường, sẽ đánh giá hiệu quả tài chính thông qua 2 chỉ tiêu căn bản:Khả năng quản lý
tài sản và khả năng sinh lời.
a. Phân tích khả năng quản lý và sử dụng TS
Phân tích thông qua phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ và hiệu quả sử dụng TSLĐ
17


Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản cố định.
Hiệu quả sử dụng TSCĐ được tính toán bằng nhiều chỉ tiêu, nhưng phổ biến là
các chỉ tiêu sau:
Tổng DTT
Sức sản xuất TSCĐ

=
NG bình quân TSCĐ

(2-24)
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng nguyên giá bình quân TSCĐ đem lại bao
nhiêu đồng doanh thu thuần (hay giá trị tổng sản lượng).
Lợi nhuận sau thuế
Sức sinh lợi TSCĐ

=

NG bình quân TSCĐ

(2-25)
Ý nghĩa: Chỉ tiêu sức sinh lợi TSCĐ cho biết một đồng nguyên giá bình quân TSCĐ
đem lại mấy đồng lợi nhuận thuần hay lãi gộp.
NG bình quân TSCĐ
Suất hao phí TSCĐ

=
Tổng DDT

(2-26)
Ý nghĩa: Qua chỉ tiêu ta thấy để có một đồng doanh thu, lợi nhuận thì cần bao nhiêu
đồng nguyên giá TSCĐ.
Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản lưu động
Hiệu quả sử dụng tài sản lưu động được phản ánh qua các chỉ tiêu như sức sinh
lợi tài sản lưu động, vòng quay tài sản lưu động, kỳ quay vòng tài sản lưu động.
LNST
Sức sinh lời TSLĐ

=
TSLĐ bình quân

18