bạch đằng giang phú

Bạch Đằng giang phú
Trương Hán Siêu


Tác giả
Tự Thăng Phủ, người làng Phúc Am, huyện Yên Ninh

Là môn khách của Trần Hưng Đạo
Đời Trần Anh Tông giữ chúc Hàn lâm học sĩ
Năm 1351, ông được thăng làm Tham tri chính sự


Sông Bạch Đằng


Trận Bạch Đằng đánh tan quân
Nam Hán của Ngô Quyền (938)


Trận Bạch Đằng
chống Tống của vua
tôi Tiền Lê (981)


Trận Bạch Đằng
dưới thời Trần
(1288)


Thể phú
Mở đầu

Kết cấu

Nội dung

Kết thúc

Thông qua việc
giới thiệu nhân
vật, nêu lý do
Đối đáp
Lời từ biệt của
khách


Bố cục
Đoạn 1: từ đầu đến “Tiếc thay dấu vết luống còn lưu”
Đoạn 2: Tiếp theo đến “ Nhớ người xưa chừ lệ chan”
Đoạn 3: Còn lại


Khách có kẻ:
Giương buồm giong gió chơi vơi,
Lướt bể chơi trăng mải miết.
Sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương,
Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt.
Cửu Giang, Ngũ Hồ,
Tam Ngô, Bách Việt.
Nơi có người đi,
Đâu mà chẳng biết.

Đầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều,
Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết.
Bèn giữa dòng chừ buông chèo,
Học Tử Trường chừ thú tiêu dao.


Qua cửa Đại Than,
Ngược bến Đông Triều,
Đến sông Bạch Đằng,
Thuyền bơi một chiều.
Bát ngát sóng kình muôn dặm,
Thướt tha đuôi trĩ một màu.
Nước trời một sắc,
Phong cảnh ba thu.
Bờ lau san sát,
Bến lách đìu hiu
Sông chìm giáo gãy,
Gò đầy xương khô.
Buồn vì cảnh thảm,
Đứng lặng giờ lâu.
Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá,
Tiếc thay dấu vết luống còn lưu.


Bên sông bô lão hỏi,
Hỏi ý ta sở cầu.
Có kẻ gậy lê chống trước,
Có người thuyền nhẹ bơi sau.
Vái ta mà thưa rằng:
"Đây là chiến địa buổi trùng hưng nhị thánh bắt Ô Mã,

Cũng là bãi đất xưa, thuở trước Ngô chúa phá Hoằng Thao".
Đương khi ấy:
Thuyền tàu muôn đội,
Tinh kì phấp phới.
Hùng hổ sáu quân,
Giáo gươm sáng chói.
Trận đánh được thua chửa phân,
Chiến luỹ bắc nam chống đối.
Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ,
Bầu trời đất chừ sắp đổi.
Kìa:
Tất Liệt thế cường,
Lưu Cung chước dối.
Những tưởng gieo roi một lần,
Quét sạch Nam bang bốn cõi.


Quân ta
Trời đất cho nơi hiểm trở
Nhân tài giữ cuộc điện thiên an
Đại vương coi thế giặc nhàn

Quân giặc
Tất Liệt thế cường,Lưu Cung chước dối
Những tưởng gieo roi một lần
Quét sạch Nam bang bốn cõi.

Hung đồ hết lối

Chính nghĩa, thuận lòng

người, được trời đất ủng hộ

Chịu thất bại, chịu
nhục muôn đời


"Sông Đằng một dải dài ghê,
Sóng hồng cuồn cuộn tuôn về bể Đông.
Những người bất nghĩa tiêu vong,
Nghìn thu chỉ có anh hùng lưu danh!"
Khách cũng nối tiếp mà ca rằng:
"Anh minh hai vị thánh quân,
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh.
Giặc tan muôn thuở thanh bình,
Bởi đâu thoát hiểm cốt mình đức cao."


Tổng kết