Bài dự thi liên môn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẢNG NINH
TRƯỜNG THPT UÔNG BÍ

 

CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI
QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO
HỌC SINH TRUNG HỌC

ĐỀ TÀI
ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ
HẬU, PHÒNG TRÁNH VÀ GIẢM
NHẸ THIÊN TAI

Họ và tên : LÊ THỊ HÀ MY
Ngày sinh : 20/06/1999
Lớp

: 11B1

Email

:

Quảng Ninh, Ngày 30 Tháng 1 Năm 2016
1


LỜI MỞ ĐẦU
Bước sang thế kỷ XXI, nhân loại đang phải đối mặt với một trong những
thách thứ lớn nhất, đó là sự biến đổi toàn cầu. biến đổi khí hậu đã có những

tác động mạnh mẽ, sâu sắc đến hoạt động sản xuất; đời sống của sinh vật và
con người; môi trường tự nhiên; kinh tế-xã hội của mọi quốc gia, mọi châu
lục trên trái đất. Hiện tượng biến đổi khí hậu đang lan rông ra toàn cầu, trong
đó Việt Nam cũng là nước chịu nhiều tổn thất về người và của trong thời gian
qua. Theo những thống kê rủi ro lâu dài do biến đổi khí hậu, Việt Nam đứng
thứ 7 về thiệt hại do biến đổi khí hậu. Với địa hình đa dạng, đường bờ biển
dài và các đồng bằng rộng lớn, kinh tế-xã hội ở Việt Nam đang chịu ảnh
hưởng lớn từ các thảm họa tự nhiên như bão lũ hạn hán. Miền Bắc và miền
Trung thường xuyên có những ngày nắng nóng kỉ lục vào mùa hạ. Nắng nóng
kiến đất đai nứt nẻ, những con đường chảy nhựa cũng bị chảy ra, không chỉ
nói đến cây cối mà chính con người ở những tỉnh ấy cũng gần như bị “ khô
héo ”. Mỗi khi bão lũ là mỗi lần gánh chịu thẩm họa. Chẳng nói đâu xa, ngay
tại Quảng Ninh nơi em đang sinh sống và học tập, tháng 8 năm 2015 vừa qua
đã sảy ra một trận mưa lũ lớn. Người dân Quảng Ninh gọi đây là “ trận mưa
thế kỷ “,khiến ngành than bị thiệt hại chừng 500 tỷ đồng, hầu hết các doanh
nghiệp trong ngành phải ngừng sản xuất., hàng trăm nhà cửa đổ sập, hàng
nghìn hecta hoa màu chìm trong biển lũ, diên tích nuôi trồng thủy sản bị ngập
năng nề làm cho người dân bị mất trắng thiệt hại hang trăm nghìn tỉ đồng.
Nhận thức được rõ những ảnh hưởng to lớn và nghiêm trọng do biên đối khí
hậu gây ra và là một người dân Quảng Ninh-nơi đã sảy ra trận lũ lịch sử đó
em đã soạn ra một số tài liệu tham khảo nhằm góp phần vào Kế hoạch ứng
phó với biến đổi khí hậu do nhà nước đã đề ra. Vì vậy, em đã chọn viết chủ đề
này với mục đích góp một chút sức mình vào tương lai của đất nước.

2


MỤC LỤC
I.TÊN TÌNH HUỐNG ………………………….......…………………………...……4

II. MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG ……………………...………….4

III. TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨC LIÊN QUAN ĐẾN GIẢI
QUYẾT TÌNH HUỐNG …………………………………………..…………...….…5

IV.GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG............................................5

V. TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN VÀ THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH
GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG...................................................................................6
1.Tìm hiểu về biến đổi khí hậu...............................................................6
2.Tác động của biến đổi khí hậu............................................................9
3.Đối phó với biến đổi khí hậu..............................................................19
4.Kết luận – Hành động của thanh niên..............................................23

VI. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG…………......….23

3


I.TÊN TÌNH HUỐNG:
“ Ứng phó với biến đổi khí hậu và phòng chống thiên tai “
II. MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
Tình hình khí hậu Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung đang có sự
biến đổi gay gắt trong những năm gần đây. Mục tiêu của chúng em khi giải
quyết vấn đề biến đổi khí hậu giúp cho khí hậu toàn cầu giảm bớt những thiên
tai, đem lại cuộc sống hạnh phúc cho mọi người. Vì vậy, để góp phần tuyên
truyền, giảm bớt những tính nguy hiểm của biến đổi khí hậu, chúng em vận
dụng kiến thức qua các môn học quen thuộc để khẳng định rõ hơn vấn đề này.
* Về kiến thức:
- Giúp mọi người có thể tìm hiểu sâu hơn những hậu quả do biến đổi khí

hậu gây ra.
- Nắm bắt được những kiến thức xung quanh để phân tích, góp phần tìm ra
biện pháp làm giảm biến đổi khí hậu.
- Biết kết hợp các môn học, vận dụng kiến thức để giải quyết tình huống.
* Về kĩ năng:
- Giúp các bạn rèn tốt khả năng nhận biết những nguyên nhân, hậu quả,
thực trạng biến đổi khí hậu, phân tích vấn đề, liên hệ thực tế
* Về thái độ:
-Qua việc tìm hiều nguyên nhân về BĐKH đã giúp em và các bạn hiểu rõ
được việc có ý thức về bảo vệ môi trường, sử dụng hợp lí tài nguyên thiên
nhiên.
-Có tình cảm yêu quý quê hương đất nước, yêu quý thiên nhiên và tôn
trọng các di sản văn hóa.
-Có ý thức giảm nhẹ BĐKH và tích cực, chủ động đối phó với những
thách thức do BĐKH gây ra.

4


III. TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨC LIÊN QUAN ĐẾN GIẢI
QUYẾT TÌNH HUỐNG:
Chúng ta biết biến đổi khí hậu là sự thay đổi của hệ thống gồm: khí quyển,
thủy quyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong tương lai bởi các
nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo.Để giải quyết vấn đề nêu trên một cách
hiệu quả, chúng ta cần áp dụng kiến thức một số lĩnh vực sau:
+ Trong lĩnh vực Toán học: thống kê và tính tỉ lệ số thiên tai, sự thiệt hại
của thiên tai gây ra trong những năm gần đây.
+ Trong lĩnh vực Vật Lí: biết được kiến thức cơ bản về khí hậu, biến đổi
khí hậu, khí nhà kính, nguyên nhân và hậu quả, mối quan hệ giữa con người
với thiên nhiên và những cơ sở khoa học vật lý của các hiện tượng đó.

+ Trong lĩnh vực Hóa Học: biết được kiến thức cơ bản về điều kiện xúc tác
bên ngoài ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu như nhiệt độ, áp suất,.v.v..
+ Trong lĩnh vực Sinh Học: cần bảo tồn đa dạng sinh học và quản lí môi
trường cũng như giảm nhẹ rủi ro do thiên tai.
+ Trong lĩnh vực Văn Học: Nắm các kĩ năng viết văn kể chuyện, thuyết
minh, nghị luận để viết bài, bài thuyết trình có bố cục rõ ràng, diễn đạt mạch
lạc, lập luận chặt chẽ về thiệt hại của thiên tai cũng như ứng phó biến đổi khí
hậu và lên kế hoạch phòng chống thiên tai.
+ Trong lĩnh vực Công Nghệ, Tin Học: sử dụng mạng, soạn bài tuyên
truyền bằng phần mềm Microsoft.
+ Trong lĩnh vực Công Dân: giáo dục nâng cao nhận thức về ứng phó với
biển đổi khí hậu.
IV.GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
-Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch như: dầu mỏ, khí đốt, than đá,
xăng,...
-Ngăn chặn nạn phá rừng, trồng cây phủ xanh đối trọc.
-Tiết kiệm điện.
-Dùng công nghệ thân thiện với môi trường, bảo vệ Trái Đất
5


-Giảm phát khí thải dẫn đến hiệu ứng nhà kính, Trái Đất nóng lên.
V. TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN VÀ THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH
GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
Bước sang thế kỉ XXI, nhân loại đang phải đối mặt với một trong những
thách thức lớn nhất là sự biến đổi khí hậu (BĐKH) toàn cầu. BĐKH đã có
những tác động sâu sắc, mạnh mẽ đến mọi hoạt động sản xuất đời sống của
sinh vật và con người; môi trường tự nhiên, kinh tế - xã hội của cả mọi châu
lục, mọi quốc gia trên Trái Đất. Những biểu hiện, đặc điểm, nguyên nhân và
tác động của BĐKH đã được nghiên cứu, tìm hiểu cặn kẽ. Các giải pháp

mang tính chiến lược toàn cầu và của mỗi quốc gia trên thế giới về ứng phó
có hiệu quả với BĐKH cũng đã được đề ra và thực hiện ráo riết.
1.Tìm hiểu về biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu là sự biến đổi trạng thái của khí hậu so với trung bình
và/hoặc dao động của khí hậu duy trì trong một khoảng thời gian dài, thường
là vài thập kỷ hoặc dài hơn. Biến đổi khí hậu có thể là do các quá trình tự
nhiên bên trong hoặc các tác động bên ngoài, hoặc do hoạt động của con
người làm thay đổi thành phần của khí quyển hay trong khai thác sử dụng đất.
Nói một cách ngắn gọn, biến đổi khí hậu là sự thay đổi của khí hậu diễn ra
trong một khoảng thời gian dài, do nguyên nhân tự nhiên hoặc hoạt động của
con người gây ra.
Sự biến đổi khí hậu (BĐKH) hiện nay, tiêu biểu là sự nóng lên toàn cầu đã
được khẳng định là chủ yếu do hoạt động của con người. Biến đổi khí hậu
khiến chúng ta phải chú ý tới tài sản chung của tất cả chúng ta, đó là Trái đất
– hành tinh của chúng ta. Tất cả các quốc gia và tất cả mọi người trên Trái đất
đều có chung một bầu khí quyển. Nếu coi thế giới là một quốc gia, nơi mà
mọi công dân đều chia sẻ mối quan tâm đến sự phát triển bền vững của các
thế hệ tương lai, thì nỗ lực giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu sẽ là vấn
đề ưu tiên hàng đầu.

6


Trong 50 năm qua (1958 - 2007), nhiệt độ trung bình năm ở Việt Nam tăng
lên khoảng 0,5oC đến 0,7oC. Nhiệt độ trung bình năm của 4 thập kỷ gần đây
(1961 - 2000) cao hơn trung bình năm của 3 thập kỷ trước đó (1931- 1960).
Kịch bản biến đổi khí hậu 2009 dự đoán đến cuối thế kỷ 21, nhiệt độ này sẽ
tăng: 1,6-3,6 oC ở miền Bắc, 1,1-2,6 oC ở miền Nam so với thời kỳ 19801999. Mực nước biển: Số liệu quan trắc tại các trạm hải văn dọc bờ biển Việt
Nam cho thấy tốc độ dâng lên của mực nước biển trung bình của Việt Nam
hiện nay là khoảng 3mm/năm trong giai đoạn 1993-2008, tương đương với

tốc độ tăng trung bình trên thế giới. Kịch bản biến đổi khí hậu 2009 dự đoán
đến giữa thế kỷ 21 mực nước biển có thể dâng thêm 28-33cm và đến cuối thế
kỷ 21 dâng thêm từ 65-100 cm so với thời kỳ 1980-1999.
*Nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu?
Ngày nay, chúng ta đang sống với những hệ quả từ các khí nhà kính được
phát thải từ những thế hệ trước - và các thế hệ tương lai sẽ chung sống với
những hệ quả từ quá trình phát thải ngày hôm nay của chúng ta.
Nguyên nhân chính làm biến đổi khí hậu Trái đất là do sự gia tăng các hoạt
động tạo ra các chất thải khí nhà kính, chủ yếu từ các nguồn nhiên liệu hóa
thạch (than, dầu, khí đốt) và các hoạt động khai thác quá mức các bể hấp thụ
khí nhà kính như sinh khối, rừng, các hệ sinh thái biển, ven bờ và đất liền
khác.
Kể từ thời kỳ tiền công nghiệp (khoảng từ năm 1750), con người đã sử
dụng ngày càng nhiều năng lượng, chủ yếu từ các nguồn nguyên liệu hóa
thạch (than, dầu, khí đốt), qua đó đã thải vào khí quyển ngày càng tăng các
chất khí gây hiệu ứng nhà kính của khí quyển, dẫn đến tăng nhiệt độ của trái
đất.

7


Khí thải từ nhà máy chưa được xử lí xả trực tiếp ra môi trường

Suốt thiên niên kỷ trước khi có cuộc cách mạng công nghiệp, hàm lượng
khí CO2 trong khí quyển dao động ở mức 280 phần triệu (ppm). Tuy nhiên,
tính từ đầu thế kỷ 20 đến nay hàm lượng đó đã tăng liên tục đến 380 ppm.
Hiệu ứng nhà kính do khí CO2 gây ra là quá mức cần thiết, gây tăng nhanh
nhiệt độ bề mặt địa cầu kéo theo nhiều hệ lụy cho đời sống trên hành tinh.
Trong thế kỷ 21 hoặc sau đó không lâu, nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể
tăng thêm hơn 5oC. Ngưỡng biến đổi khí hậu nguy hiểm là khi nhiệt độ tăng

thêm khoảng 2oC, khi đó tình trạng môi trường sinh thái bị hủy hoại ở mức
không thể khắc phục được.

“Hiệu ứng nhà kính và khí nhà kính”
8


Năng lượng mặt trời chủ yếu là các tia sóng ngắn dễ dàng xuyên qua cửa
sổ khí quyển. Trong khi đó, bức xạ của Trái Đất là sóng dài có năng lượng
thấp, dễ dàng bị khí quyển giữ lại. Nhiệt độ bề mặt trái đất được tạo nên do sự
cân bằng giữa năng lượng mặt trời đến bề mặt trái đất và năng lượng bức xạ
của trái đất vào khoảng không gian giữa các hành tinh. Kết quả của sự của sự
trao đổi không cân bằng về năng lượng giữa trái đất với không gian xung
quanh, dẫn đến sự gia tăng nhiệt độ của khí quyển trái đất. Hiện tượng này
diễn ra theo cơ chế tương tự như nhà kính trồng cây và được gọi là “hiệu ứng
nhà kính”. Các tác nhân gây ra sự hấp thụ bức xạ sóng dài trong khí quyển là
khí

CO2,

khí

N2O,

CH4,

hơi

nước,

O3,

khí

CFCs,...

Đánh giá khoa học của Ban liên chính phủ về BĐKH (IPCC) cho thấy,
việc tiêu thụ năng lượng do đốt nhiên liệu hóa thạch trong các ngành sản xuất
năng lượng, công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng… đóng góp khoảng
một nửa (46%) vào sự nóng lên toàn cầu, phá rừng nhiệt đới đóng góp khoảng
18%, sản xuất nông nghiệp khoảng 9% các ngành sản xuất hóa chất (CFC,
HCFC) khoảng 24%, còn lại (3%) là từ các hoạt động khác.
2. Tác động của biến đổi khí hậu.
Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, Việt Nam là một trong số các nước
sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng của BĐKH và nước biển dâng, trong đó vùng
đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long bị ngập chìm nhiều nhất.
9


Nếu mực nước biển dâng 1m sẽ có 10% dân số bị ảnh hưởng trực tiếp, tổn
thất khoảng 10% GDP, nếu nước biển dâng 3m sẽ có khoảng 25% dân số bị
ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng 25% GDP.
*Băng tan, nước biển dâng và nguy cơ thiên tai:

Sự tan nhanh của các tảng băng đã làm cho mực nước biển dâng lên nhanh chóng.

Nếu nhiệt độ Trái Đất tăng lên 3-4oC thì sẽ làm cho khoảng 330 triệu
người di dời tạm thời hay vĩnh viễn do lũ lụt. Hơn 22 triệu người Việt Nam có
thể bị ảnh hưởng. Số thiên tai khí hậu được báo cáo cũng có xu hướng gia
tăng. Từ năm 2000 tới 2004 trung bình có 326 thiên tai khí hậu mỗi năm. Mỗi

năm khoảng 262 triệu người bị tác động, gấp hơn hai lần so với mức nửa đầu
thập kỷ 1980. (UNDP, 2008).
Việt Nam có bờ biển dài 3.260 km và trên 80% diện tích đồng bằng sông
Cửu Long và trên 30% diện tích đồng bằng sông Hồng – Thái Bình có độ cao
dưới 2,5m so với mặt biển. Những vùng này hàng năm phải chịu ngập lụt
nặng nề trong mùa mưa và hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô. BĐKH và
nước biển dâng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nói trên, làm tăng diện
10


tích ngập lụt, gây khó khăn cho thoát nước, tăng xói lở bờ biển và nhiễm mặn
nguồn nước.
Nước biển ấm lên cũng sẽ sinh ra những cơn bão nhiệt đới mạnh hơn. Ở
Việt Nam, những khu vực được dự tính chịu tác động lớn nhất của các hiện
tượng khí hậu cực đoan nói trên là dải ven biển Trung Bộ, vùng núi Bắc và
Bắc Trung Bộ, vùng đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Những
đối tượng dễ bị tổn thương nhất là những nông dân nghèo, các dân tộc thiểu
số ở miền núi, người già, trẻ em và phụ nữ.
*Tác động đến sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực:
Biến đổi khí hậu sẽ gây ra tình trạng mất cân bằng về khí hậu, mưa nhiều ở
các khu vực khí hậu ôn hòa nhưng lại gây ra hạn hán ở các vùng nhiệt đới và
cận nhiệt đới. Hạn hán sẽ tác động tiêu cực đến hoạt động nông nghiệp làm
giảm sản lượng lương thực và đẩy giá lương thực tăng cao.
Cơ cấu cây trồng vật nuôi và mùa vụ có thể thay đổi ở một số vùng, trong
đó vụ đông ở miền Bắc có thể bị rút ngắn lại, thậm chí không có vụ đông, vụ
mùa thì kéo dài hơn. Đến năm 2080, trên toàn thế giới tỷ lệ dân số bị ảnh
hưởng của nạn đói chiếm 36-50%. Con số bị ảnh hưởng của tình trạng suy
dinh dưỡng có thể tăng lên 600 triệu. (UNDP, 2008)
Nhiệt độ tăng và tính biến động của nhiệt độ lớn hơn cùng với biến đổi của
các yếu tố thời tiết khác và thiên tai làm tăng khả năng phát triển sâu bệnh,

dịch bệnh, dẫn đến giảm năng suất và sản lượng, tăng nguy cơ rủi ro đối với
nông nghiệp và an ninh lương thực.
BĐKH gây nguy cơ thu hẹp diện tích đất nông nghiệp. Một phần đáng kể
diện tích đất nông nghiệp ở vùng đất thấp đồng bằng ven biển, đồng bằng
sông Hồng, sông Cửu Long bị ngập mặn do nước biển dâng, nếu không có
biện pháp ứng phó thích hợp.

11


Hoạt động sản xuất nông nghiệp chịu tác động nặng nề của BĐKH

*Tác động đến tài nguyên nước:
Tài nguyên nước đang đứng trước nguy cơ suy giảm do hạn hán ngày một
tăng ở một số vùng, miền. Khó khăn này sẽ ảnh hưởng đến nông nghiệp, cung
cấp nước ở nông thôn, thành thị và sản xuất điện. Tác động của BĐKH làm
cho dòng chảy năm của sông Hồng và sông Cửu Long giảm đi. Điều đó có
nghĩa là khả năng lũ trong mùa mưa và cạn kiệt trong mùa khô đều trở nên
khắc nghiệt hơn.

Hạn hán tàn phá mùa màng ở Trung Bộ
12


-Trên thế giới có thể sẽ có thêm 1,8 tỷ người sống trong môi trường khan
hiếm nước vào năm 2080. (UNDP, 2008)
-Nhu cầu con người gia tăng về đất đai, nhiên liệu và nước dẫn đến phá
rừng và khai thác quá mức tầng nước ngầm. Trữ lượng nước sẵn có bình quân
đầu người giảm.
*Tác động đến các hệ sinh thái và đa dạng sinh học:

Biến đổi khí hậu hiện đang làm thay đổi diện mạo của các hệ sinh thái.
Nếu nhiệt độ tăng lên 3°C thì 20-30% các loài sinh vật trên đất liền có nguy
cơ bị tuyệt chủng.
Một trong những hậu quả của sự nóng lên toàn cầu là khoảng một nửa số
hệ san hô trên thế giới đã bị “trắng hóa” do nước biển ấm lên. Tính axít ngày
càng tăng cao ở các đại dương cũng là một mối đe dọa đối với các hệ sinh thái
biển về lâu dài. Hệ sinh thái băng tuyết cũng đã hứng chịu những tác động tàn
phá của biến đổi khí hậu, đặc biệt ở vùng Bắc cực. Nhiệt độ cao và mức độ
khô hạn gia tăng làm tăng nguy cơ cháy rừng, phát triển dịch bệnh, sâu bệnh.
Nước biển dâng lên làm giảm diện tích rừng ngập mặn hiện có, tác động
xấu đến rừng tràm và rừng trồng trên đất bị ô nhiễm phèn ở các tỉnh Nam Bộ.
Một số loài thực vật quan trọng như trầm hương, hoàng đàn, pơmu, gỗ đỏ, lát
hoa, gụ mật,… có thể bị suy kiệt. Nước mặn lấn sâu vào nội địa, làm mất nơi
sinh sống thích hợp của một số loài thủy sản nước ngọt.
*Tác động đến sức khỏe:
Tổ chức Y tế thế giới dự tính biến đổi khí hậu đóng góp tới 150.000 ca tử
vong hàng năm, một nửa số đó là ở châu Á-Thái Bình Dương. Người dân bị
ốm hay bị thương bởi vì những đợt nóng, hạn hán, lũ lụt và bão. Muỗi xuất
hiện ở những nơi mới, đem theo sốt rét và sốt xuất huyết. Sự thiếu nước ngọt
làm tăng rủi ro các bệnh lây qua đường nước. Khi nhiệt độ tăng lên, gánh
nặng suy dinh dưỡng, tiêu chảy, các bệnh tim và phổi và các bệnh lây nhiễm
tăng theo. Các hậu quả tiêu cực về sức khoẻ xảy ra nhiều nhất ở các nước thu
13


nhập thấp. Người nghèo đô thị, người già và trẻ em, những nông dân tự cung
tự cấp và người dân vùng ven biển chịu rủi ro lớn nhất.
Thiệt hại do thiên tai gây ra thì người ta không thể không kể đến sự việc xảy
ra gần đây nhất, vấn đề:

Mưa lũ lịch sử tàn phá Quảng Ninh:
Đây là vấn đề được coi là nhức nhối trong gần cuối tháng 7 đầu tháng 8
gần đây. Miền Bắc đã trải qua những ngày mưa lũ kinh hoàng gây ngập lụt
nhiều tỉnh, thành phố khiến 27 người thiệt mạng, 6 người mất tích, 40 người
bị thương, thiệt hại vật chất hàng nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, tại tỉnh Quảng Ninh
đã xảy ra đợt mưa lũ lớn nhất trong 40 năm, gây ngập lụt, sạt lở đất, lũ bùn
làm 17 người thiệt mạng, ngành than tê liệt. Chỉ trong 9 ngày, ở Cửa Ông ghi
nhận lượng mưa kỷ lục - khoảng 1.500 mm

Nguyên nhân do biến đổi khí hậu làm trái đất nóng lên. Ở trên biển, lượng
hơi nước bốc lên nhiều hơn, độ ẩm không khí cũng cao hơn. Mặt đất nóng
hơn nên các hoạt động đối lưu mạnh hơn, hình thành các khối mây khổng lồ,
đặc biệt là xoáy. Trong điều kiện thời tiết nhiễu động như rãnh áp thấp, xoáy
thuận nhiệt đới, vùng nhiễu động khí quyển có sự hội tụ rất lớn của các luồng
14


không khí, tạo ra lượng mưa rất lớn. Rãnh thấp gây mưa lớn ở khắp Bắc Bộ,
trọng điểm là Quảng Ninh, đã tồn tại trước đó ở vùng phía nam Trung Quốc.
Khi di chuyển về miền núi, trung du phía Bắc nó tiếp tục gây mưa lớn. Như
vậy có thể thấy, khối lượng nước hội tụ trong rãnh thấp ấy rất lớn. Đây quy
luật của biến đổi khí hậu đã được cảnh báo nhiều, quy luật của biến đổi khí
hậu sẽ tiếp tục tạo ra những cực đoan của thời tiết như mưa lớn, hạn hán, rét
đậm, rét hại và hậu quả sẽ ngày càng nặng nề hơn.
Tuy nhiên, để xảy ra hậu quả nặng nề như ở Quảng Ninh thì không chỉ do
thiên tai mà chủ yếu do con người tạo nên. Đặc biệt, việc phá rừng đã làm
giảm khả năng giữ nước, gia tăng trượt lở đất. Quảng Ninh là vùng khai thác
than lớn nhất nước với rất nhiều bãi xỉ thải giống như những quả đồi. Kết cấu
của các bãi thải này không vững chắc nên khi mưa xuống dễ tạo thành các
dòng bùn thải chảy xuống. Địa hình ở đây lại phức tạp với đồi dốc và vũng

trũng, nhà cửa thường được xây ở ven núi, ven sườn nên mưa lớn đổ xuống,
nhà dễ bị cuốn đi còn ở dưới thấp thì lụt.
Dưới đây là một số hình ảnh do thiên tai gây ra tại Quảng Ninh và các
tỉnh Bắc Bộ:

Mưa to khiến nước ngập như sông trên các tuyến phố ở TP.Hạ Long
15


Mông Dương là phường bị thiệt hại nặng nhất của TP Cẩm Phả. Nhiều công trình giao
thông, cầu cống bị phá hỏng. Một trong 2 chiếc cầu bằng thép của người dân bắc qua
sông Mông Dương bị lũ bẻ gãy thành từng đoạn.

Một cây cầu bị nước lũ hủy hoại.

16


TP Cẩm Phả ngập chìm trong biển nước.

Đợt mưa lũ lịch sửa cuốn trôi nhiều bãi chứa than. Bất chấp cảnh báo nguy hiểm từ chính
quyền, nhiều người dân tiếc "vàng đen" trôi ra biển đã nghĩ đủ cách để vớt.

17


Không chỉ đối mặt với những hiện tượng thời tiết cực đoan đơn lẻ, trong
tương lai, Việt Nam có thể phải đối phó với hình thái thời tiết nguy hiểm kép
như mưa lớn kết hợp với bão, mưa lớn kết hợp với triều cường, nước biển
dâng do bão, gió mạnh. Khi ấy mức độ nguy hiểm còn tăng lên nhiều lần. Vì

thế việc xây dựng các phương án phải cụ thể, chi tiết, nhiều tình huống vì
BĐKH sẽ còn gây ra những cực đoan thời tiết trên khắp cả nước. Trong đó,
cần nâng cao năng lực, sức chống chịu của cộng đồng, trang bị cho người dân
những kiến thức cần thiết để phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại.
Theo báo cáo của tỉnh Quảng Ninh, tính đến 16h ngày 31/7, mưa lớn kéo dài
5 ngày đã khiến 17 người chết ở Quảng Ninh, 28 ngôi nhà bị đổ sập hoàn
toàn, gần 6000 ngôi nhà bị ngập lụt, hàng nghìn ha lúa, hoa màu, nuôi trồng
thuỷ sản chìm trong nước, nhiều hầm lò bị ngập, trôi than. Thiệt hại về tài sản
vào khoảng 2.000 tỷ đồng, trong đó, riêng ngành than thiệt hại khoảng 1.000
tỷ đồng. UBND Quảng Ninh cũng đề nghị được hỗ trợ 100 tấn gạo để đảm
bảo lương thực chống đói cho người dân, 2 xuồng cao tốc, 50 nhà bạt và trước
mắt là 100 tỷ đồng để khắc phục khẩn cấp hệ thống giao thông huyết mạch. Đ
thời hỗ trợ nguồn lực để phục vụ di dân hoàn toàn đến nơi ở mới cho 27 hộ
dân tại Bản Sen (Vân Đồn), 29 hộ dân ở Mông Dương (Cẩm Phả), hơn 200 hộ
dân chân bãi thải Đông Cao Sơn. Sau mưa lũ, đã có rất nhiều đơn vị, tổ chức,
nhà hảo tâm tổ chức cứu trợ, hỗ trợ thiết thực cho người dân Quảng Ninh.

Ông Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh trao mì tôm cho người dân tổ
69, khu 9, phường Cao Xanh, TP Hạ Long
18


Tính đến 16h ngày 31/7, đã có 175 tổ chức đơn vị đăng ký ủng hộ với số
tiền trên 51 tỷ đồng. Đến nay, các tỉnh miền Bắc chịu thiệt hại của thiên tai
nay cơ bản đã được ổn định về cuộc sống.
3. Đối phó với biến đổi khí hậu .
Em xin đưa ra một số biện pháp nhỏ nhằm giúp giảm nhẹ biến đổi khí hậu
như sau:
Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch: Số người điều khiển ô tô xe máy
hiện nay rất nhiêu nên lượng xăng tiêu thụ vô cùng lớn. Không chỉ xăng mà

dầu cũng là một nhiên liệu chủ yếu quan trọng trong việc sản xuất điện.

Số người điều khiển ô tô xe máy gia tăng gây ách tắc giao thông

Theo các chuyên gia năng lượng Mĩ, hiện nay chưa có giải pháp hoàn hảo
nào để thay cho nhiên liệu hóa thạch mặc dù đây là nguyên nhân gây hiệu ứng
nhà kính rất lớn, nhưng để hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch, con người
chúng ta cần:
- Nên đi bộ, xe đạp hay đi xe buýt để giảm thiểu sự tiêu thụ xăng
19


- Sử dụng bếp ga, bếp điện thay cho bếp than nhưng không nên lạm dụng
quá nhiều
- Tuyên truyền cho mọi người về hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch
- Đọc sách báo, công nghệ thông tin để tìm ra nguồn nhiên liệu khác thay
thế như nhiên liệu sinh học, điện nguyên tử hay các nguồn năng lượng khác
Ngăn chặn nạn phá rừng, trồng cây phủ xanh đối trọc: Theo thống kê
của Bộ Môi trường Mỹ, mỗi năm bình quân trên thế giới có khoảng 33 triệu
ha rừng bị phá, riêng nạn khai thác gỗ đã tạo ra trên 1,5 tỷ tấn CO 2 thải vào
môi trường, chiếm 20% lượng khí thải nhân tạo gây hiệu ứng nhà kính. Vì
vậy, chặn đứng nạn phá rừng sẽ có tác dụng lớn trong việc giảm thiểu nguy cơ
biến đổi khí hậu. Cây xanh cung cấp cho chúng ta khí ô-xi để con người sinh
sống. Vì vậy, cây cối cũng góp phần quan trọng trong đời sống con người và
giảm biến đổi khí hậu nhưng nạn phá rừng đang tàn phá, đang hủy hoại cuộc
sống của chính con người. Ở nước ta có rất nhiều những vùng đòi trọc do nạn
phá rừng gây ra.

Đốt rừng làm nương dẫy

20


Tuy vậy, để giảm bớt nạn phá rừng, trồng cây phủ xanh dồi trọc, chúng ta có
thể:
- Tuyên truyền cho mọi người thấy được lợi ích của việc trồng cây.
- Tích cực tham gia các đợt trồng cây tại địa phương nơi bạn sống.
- Tổ chức các đợt trồng cây để bảo vệ môi trường.
- Ngăn chặn kịp thời những hành vi chạt phá rừng trái phép.

Phủ xanh đất trống đồi trọc

Tiết kiệm điện: Một trong những giải pháp kinh tế khả thi nhất nhằm
giảm thiểu ô nhiễm môi trường là tiết kiệm điện, đặc biệt là sử dụng các thiết
bị dân dụng tiết kiệm điện như bóng đèn compact, các loại pin nạp. Theo các
Bộ Môi trường Mỹ, ở quốc gia này mỗi gia đình chỉ cần thay một bóng đèn
dây tóc chiếu sáng bằng bóng compact thì cả nước sẽ tiết kiệm được lượng
điện dùng cho 3 triệu gia đình khác. Để tiết kiệm điện, chúng ta có thể:
- Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện
- Không nên giặt quần áo bằng máy khi chưa có đủ lượng quần áo
- Tắt các chương trình trong ipad, mp3, di động,… khi không sử dụng
- Tuyên truyền cho mọi người biết lợi ích của tiết kiệm điện

21


Tắt khi không sử dụng

Giảm phát khí thải dẫn đến hiệu ứng nhà kính, Trái Đất nóng lên:
Hiệu ứng nhà kính diễn ra khi khí quyển chứa khí đã hấp thụ tia cực quang.

Khi hơi nóng từ mặt trời vô Trái Đất đã bị giữ lại ở tầng đối lưu, tạo ra hiệu
ứng nhà kính ở bề mặt các hành tinh hoặc các Vệ tinh. Cơ cấu hoạt động này
không khác nhiều so với một nhà kính (dùng để cho cây trồng) thiệt, điều
khác biệt là nhà kính (cây trồng) có các cơ cấu cách biệt hơi nóng bên trong
để giữ ấm không phải qua quá trình đối lưu. Hiệu ứng nhà kính được khám
phá bởi nhà khoa học Joseph Fourier vào năm 1824, thí nghiệm đầu tiên có
thể tin cậy được là bởi nhà khoa học John Tyndall vào năm 1858, và bản báo
cáo định lượng kĩ càng được thực hiện bởi nhà khoa học Svante
Arrhenius vào năm 1896. Hiện này thế kỷ thứ 21 loài người đang phải đối
mặt với tình trạng ấm lên do con người gây ra, tuy nhiên vấn đề vẫn đang
được tranh cãi, gây ra nhiều tác hại nguy hiểm.

22


4. Kết luận – Hành động của thanh niên.
Chúng ta CÓ THỂ giải quyết vấn đề Toàn Cầu Nóng Lên nhưng chỉ khi
với một cách thức được chuẩn bị tốt và đa chiều. Chúng ta phải nâng cao
nhận thức về vấn đề biến đổi khí hậu. Chúng ta cần chuyển sang năng lượng
tái tạo. Chúng ta cần tăng hiệu suất năng lượng. Chúng ta cần chuyển tiếp đến
một nền kinh tế sạch và xanh.
Hãy thức tỉnh và hành động!
Hãy lưu tâm và trang bị cho mình những thông tin về biến đổi khí hậu và rồi
chuyển chúng thành HÀNH ĐỘNG!
Hơn 40% lượng phát thải CO2 là hệ quả trực tiếp từ hành động của các cá
nhân và sự lựa chọn của cá nhân của bạn là rất quan trọng, vì thế, hãy sống
một đời sống xanh! Tất cả mọi lựa chọn nhỏ của chúng ta, như chọn đi xe
máy thay vì đạp xe, tất cả đều góp phần vào phát thải khí nhà kính. Và tất cả
những phát thải này đang góp phần vào làm cho toàn cầu nóng lên. Đó là tại
sao vấn đề phụ thuộc vào hành động của mỗi chúng ta bây giờ.

VI. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
Cùng với sự phát triển như vũ bão của loài người, sự gia tăng nhanh chóng
của việc chặt phá rừng cùng với khí thải độc hại gây nhiễm môi trường dẫn
đến hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu cùng với thiên tai đang tạo ra mối
hiểm họa khó lường, chẳng khác nào như “quả bom hẹn giờ” treo trước tương
lai nhân loại. Biến đổi khí hậu đã và đang ảnh hưởng tiêu cực đến vật chất,
tinh thần,cuộc sống sức khỏe con người. Vì vậy, Ứng Phó Với Biến Đổi Khí
Hậu, Phòng Tránh Và Giảm Nhẹ Thiên Tai là vấn đề cấp bách cần phải thực
hiện một cách nhanh chóng và hiệu quả. Bằng những phương pháp xử lí nêu
trên chúng ta có thể phần nào giảm nhẹ thiệt hại trước nguy cơ biến đổi khí
hậu dẫn đến các thảm hoạ khó lường cho nhân loại. Giúp cuộc sống con
người thêm phần ổn định. Trên đây là một số học hỏi của em về tự nhiên và
những hiểu biết dựa trên những gì đã được học. Em mong rằng các giải pháp
trên sẽ được áp dụng vào đời sống và đem lại hiệu quả cho mọi người.
23


Ngoài ra việc vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống sẽ
giúp học sinh chúng em biết kết hợp học đi đôi với hành. Thấy được việc học
tập vận dụng vào thực tế có hiệu quả, do đó kích thích được việc học tập tốt
hơn. Từ đó, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào học tập của mỗi học sinh trong nhà
trường.

24


LỜI KẾT
Biến đổi khí hậu là vấn đề đã được mọi người, mọi tổ chức và các quốc gia
trên thế giới quan tâm, nghiên cứu nhằm khác phục hậu quả của biến đổi khí
hậu qây ra qua thời gian nghiên cứu và tìm hiểu tình hình biến đổi khí hậu của

Việt Nam nói chung và trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nói riêng em nhận thấy
đây là một vấn đề rất nghiêm trọng. Do vậy cần có sự quan tâm của các cấp
chính quyền và ý thức của mỗi người dân để phòng chống biến đổi khí hậu.
Áp dụng lý thuyết vào thực tiễn và đời sống, từ trang sách đến cuộc sống là
mục tiêu của em khi tham gia cuộc thi Vận dụng kiến thức liên môn để giải
quyết tình huống thực tiễn. Do thời gian tìm hiểu có hạn và kinh nghiệm cuộc
sống chưa nhiều en chưa thể đi sâu phân tích và tìm hiểu rõ mọi mặt của vấn
đề. Kính mong được sự góp ý của thầy cô để chủ đề của em được hoàn thiện
hơn. Em xin trân thành cám ơn cô giáo Nguyễn Thị Hương Lan đã giúp em
hoàn thành bài thi này.

25