Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn tin học Tây Đô
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (784.33 KB, 126 trang )
1
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Nhận xét của giáo viên hớng dẫn
Đề tài: Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty
TNHH tin hc Tõy ụ.
Giáo viên hớng dẫn: Th.S ng Thu H
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Ngọc Hoa
Mã sinh viên: 0547072302, Lớp KT26, Khóa 5
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2013
Ch ký ca giỏo viờn hng dn
(Ký, ghi họ tờn)
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
2
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Nhận xét của đơn vị thực tập
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2013
Giám đốc
(Ký, ghi họ tên, đóng dấu)
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
3
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
MC LC
Nhận xét của giáo viên hớng dẫn..................................................................................................1
Nhận xét của đơn vị thực tập....................................................................................................2
Danh mục các sơ đồ......................................................................................................................6
Danh mục các bảng biểu...............................................................................................................7
Lời Mở đầu...................................................................................................................................9
Chơng 1: những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp thơng mại.........................................................................................13
1.1. Những vấn đề lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh....13
1.1.1. Khái niệm về bán hàng và ý nghĩa của công tác bán hàng............................................13
1.1.1.1. Khái niệm về bán hàng.................................................................................................13
1.1.1.2. ý nghĩa của công tác bán hàng......................................................................................13
1.1.2. Một số khái niệm liên quan tới công tác bán hàng và xác định kết quả kinh doanh .....13
1.1.2.1. Tiêu thụ sản phẩm..........................................................................................................13
1.1.2.2. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ .................................................................14
1.1.2.3. Các khoản giảm trừ doanh thu .......................................................................................15
1.1.2.4. Giá vốn hàng bán ...........................................................................................................15
1.1.2.5. Lợi nhuận gộp.................................................................................................................15
1.1.2.6. Kết quả hoạt động tiêu thụ.............................................................................................16
1.1.2.7. Kết quả hoạt động tài chính........................................................................................16
1.1.2.8. Kết quả hoạt động khác.................................................................................................16
1.1.2.9. Kết quả hoạt động kinh doanh ...................................................................................16
1.1.3. Nhiệm vụ của hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.................17
1.1.4. Các phơng pháp bán hàng..................................................................................................17
1.1.4.1. Phơng thức tiêu thụ trực tiếp .........................................................................................17
1.1.4.2. Phơng thức chuyển hàng chờ chấp nhận ....................................................................18
1.1.4.3. Phơng thức bán lẻ ...........................................................................................................18
1.1.4.4. Phơng thức tiêu thụ qua các đại lý, ký gửi .....................................................................19
1.1.4.5. Phơng thức bán hàng trả chậm, trả góp.........................................................................19
1.1.4.6. Phơng thức hàng đổi hàng...........................................................................................19
1.1.5. Các phơng thức thanh toán.................................................................................................19
1.1.5.1. Thanh toán trả ngay........................................................................................................19
1.1.5.2. Thanh toán trả chậm.......................................................................................................19
1.2. Hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...........................................20
1.2.1. Kế toán tổng hợp quá trình bán hàng theo phơng thức bán hàng chủ yếu......................20
1.2.1.1. Tài khoản sử dụng..........................................................................................................20
1.2.1.2. Kế toán các phơng thức bán hàng chủ yếu....................................................................22
1.2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu..............................................................................28
1.2.2.1. Hạch toán chiết khấu thơng mại.....................................................................................28
1.2.2.2. Hạch toán giảm giá hàng bán...........................................................................................29
1.2.2.3. Hạch toán hàng bán bị trả lại .........................................................................................29
1.2.3. Kế toán giá vốn hàng bán..................................................................................................30
1.2.3.1. Phơng pháp xác định giá vốn hàng bán.........................................................................30
1.2.3.2. Kế toán giá vốn hàng bán .............................................................................................31
1.2.4. Kế toán xác định kết quả kinh doanh.............................................................................32
1.2.4.1. Kế toán chi phí bán hàng.............................................................................................32
1.2.4.2. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp........................................................................34
1.2.4.3. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính........................................................................35
1.2.4.4. Kế toán chi phí tài chính............................................................................................36
1.2.4.5. Kế toán doanh thu khác..................................................................................................38
1.2.4.7. Kế toán xác định kết quả kinh doanh..........................................................................39
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
4
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
1.2.5. Các hình thức kế toán áp dụng để hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh...................................................................................................................................44
1.2.5.1. Hình thức nhật ký chung...............................................................................................44
1.2.5.2. Hình thức nhật ký sổ cái...............................................................................................45
1.2.5.3. Hình thức chứng từ ghi sổ.............................................................................................45
1.2.5.4. Hình thức nhật ký chứng từ ..........................................................................................46
1.2.5.5. Hình thức kế toán trên máy vi tính...............................................................................47
Chơng 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty
trách nhiệm hữu hạn tin Học tây đô..........................................................................................49
2.1. Giới thiệu chung về công ty trách nhiệm hữu hạn tin học Tây Đô.....................................49
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển...................................................................................49
2.1.1.1. Lịch sử hình thành.....................................................................................................49
2.1.1.2. Quá trình phát triển.......................................................................................................50
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ hoạt động kinh doanh của công ty TNHH tin học Tây Đô.......51
2.1.2.1. Đặc điểm hoạt động kinh doanh .................................................................................51
2.1.2.2. Chức năng và nhiệm vụ hoạt động KD của công ty TNHH tin học Tây Đô................52
2.1.3. Công tác tổ chức quản lý tại công ty TNHH tin học Tây Đô............................................53
2.1.3.1. Sơ đồ khối về cơ cấu bộ máy quản lý và mối quan hệ giữa các bộ phận...................53
2.1.3.2. Chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ của từng bộ phận....................................................54
2.1.4.1. Tổ chức bộ máy kế toán.................................................................................................55
2.1.4.2. Hình thức kế toán áp dụng............................................................................................57
2.1.4.3. Chế độ kế toán áp dụng...............................................................................................57
2.2. Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả tại công ty TNHH tin hc Tõy ụ......59
2.2.1. Các phơng thức bán hàng, phơng thức thanh toán tại công ty TNHH tin hc Tõy ụ......59
2.2.1.1. Các phơng thức bán hàng...............................................................................................59
2.2.1.2. Các phơng thức thanh toán..............................................................................................59
2.2.2. Kế toán giá vốn hàng bán tại công ty TNHH tin hc Tõy ụ...........................................60
2.2.2.1. Phơng pháp xác định giá vốn hàng bán.........................................................................60
2.2.2.2. Kế toán giá vốn hàng bán...............................................................................................61
2.2.3. Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu tại công ty TNHH tin hc
Tõn ụ.........................................................................................................................................72
2.2.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng..........................................................................................72
2.2.5. Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp.........................................................................103
2.2.6. Kế toán doanh thu hoạt động tài chính.........................................................................104
2.2.7. Kế toán chi phí tài chính.............................................................................................105
2.2.8. Kế toán doanh thu khác...................................................................................................108
2.2.9. Kế toán chi phí khác......................................................................................................109
2.2.10. Kế toán xác định kết quả kinh doanh.........................................................................110
Chơng 3: Nhận xét và một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác
định kết quả kinh doanh tại công ty Tnhh tin học Tây đô....................................................113
3.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
tại công ty TNHH tin học Tây Đô.............................................................................................113
3.1.1. Sự cần thiết hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại
công ty TNHH tin học Tây Đô..................................................................................................113
3.1.2. Yêu cầu hoàn thiện công tác hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả tại công
ty TNHH tin học Tây Đô...........................................................................................................115
3.2. Nhận xét về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty
TNHH tin học Tây Đô...............................................................................................................116
3.2.1. Ưu điểm ..........................................................................................................................116
3.2.2. Hạn chế...........................................................................................................................117
3.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh tại công ty TNHH tin học Tây Đô...................................................................................118
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
5
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Kết luận....................................................................................................................................125
Danh mục tài liệu tham khảo...................................................................................................126
Các ký hiệu viết tắt
Các ký hiệu
TNHH
TSCĐ
GTGT
TK ĐƯ
DT
DTT
GVHB
CP BH
CP QLDN
CCDV
CKTT
CKTM
TC
TNDN
BH
BTC
QĐ
NT
SH
NKC
TTBĐ
XK
SL
ĐG
TT
SXKD
Tên đầy đủ
Trách nhiệm hữu hạn
Tài sản cố định
Giá trị gia tăng
Tài khoản đối ứng
Doanh thu
Doanh thu thuần
Giá vốn hàng bán
Chi phí bán hàng
Chi phí quản lý doanh nghiệp
Cung cấp dịch vụ
Chiết khấu thanh toán
Chiết khấu thơng mại
Tài chính
Thu nhập doanh nghiệp
Bán hàng
Bộ tài chính
Quyết định
Ngày tháng
Số hiệu
Nhật ký chung
Tiêu thụ đặc biệt
Xuất khẩu
Số lợng
Đơn giá
Thành tiền
Sản xuất kinh doanh
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
6
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Danh mục các sơ đồ
Sơ đồ
Sơ đồ 1.1
Tên
Hạch toán theo phơng thức bán lẻ hàng hoá
Sơ đồ 1.2
Sơ đồ 1.3
Sơ đồ 1.4
Sơ đồ 1.5
Sơ đồ 1.6
Sơ đồ 1.7
Sơ đồ 1.8
Sơ đồ 1.9
Sơ đồ 1.10
Sơ đồ 1.11
Sơ đồ 1.12
Sơ đồ 1.13
Sơ đồ 1.14
Sơ đồ 1.15
Sơ đồ 1.16
Sơ đồ 1.17
Sơ đồ 1.18
Sơ đồ 1.19
Sơ đồ 1.20
Hạch toán bán hàng tại bên giao đại lý
Hạch toán bán hàng tại bên nhận đại lý
Hạch toán bán hàng theo phơng thức trả chậm, trả góp
Hạch toán bán hàng theo phơng thức kiểm kê định kỳ
Kế toán chi phí bán hàng
Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
Kế toán chi phí tài chính
Kế toán doanh thu khác
Kế toán chi phí khác
Kết cấu tài khoản 911
Hạch toán xác định kết quả kinh doanh
Hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp
Hạch toán phân phối lợi nhuận
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký sổ cái
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức chứng từ ghi sổ
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chứng từ
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy
28
29
29
30
35
37
38
39
40
41
42
43
45
45
46
47
48
49
50
Sơ đồ 2.1
Sơ đồ 2.2
vi tính
Cơ cấu bộ máy quản lý
Bộ máy kế toán
56
58
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Trang
27
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
7
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Danh mục các bảng biểu
Biểu mẫu
Biểu mẫu 2.1
Biểu mẫu 2.2
Tên
Danh mục các mặt hàng kinh doanh của công ty
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty
Biểu mẫu 2.3
Biểu mẫu 2.4
Biểu mẫu 2.5
Biểu mẫu 2.6
Biểu mẫu 2.7
Biểu mẫu 2.8
Biểu mẫu 2.9
Biểu mẫu 2.10
Biểu mẫu 2.11
Biểu mẫu 2.12
Biểu mẫu 2.13
Biểu mẫu 2.14
Biểu mẫu 2.15
Biểu mẫu 2.16
Biểu mẫu 2.17
Biểu mẫu 2.18
Biểu mẫu 2.19
Biểu mẫu 2.20
Biểu mẫu 2.21
Biểu mẫu 2.22
Biểu mẫu 2.23
Biểu mẫu 2.24
Biểu mẫu 2.25
Biểu mẫu 2.26
Biểu mẫu 2.27
Biểu mẫu 2.28
Biểu mẫu 2.29
Biểu mẫu 2.30
Biểu mẫu 2.31
Biểu mẫu 2.32
Biểu mẫu 2.33
Biểu mẫu 2.34
Biểu mẫu 2.35
Biểu mẫu 2.36
Biểu mẫu 2.37
Biểu mẫu 2.38
Biểu mẫu 2.39
Biểu mẫu 2.40
3 năm gần đây
Phiếu xuất kho
Phiếu xuất kho
Phiếu xuất kho
Phiếu xuất kho
Phiếu xuất kho
Phiếu xuất kho
Phiếu xuất kho
Sổ chi tiết tài khoản giá vốn hàng bán
Sổ cái tài khoản giá vốn hàng bán
Hoá đơn GTGT bán ra
Hoá đơn GTGT bán ra
Hoá đơn GTGT bán ra
Hoá đơn GTGT bán ra
Hoá đơn GTGT bán ra
Hoá đơn GTGT bán ra
Sổ chi tiết doanh thu bán hàng
Sổ chi tiết bán hàng
Sổ tổng hợp doanh thu bán hàng
Sổ cái tài khoản 911
Sổ chi tiết thanh toán với ngời mua
Phiếu xuất kho
Hoá đơn GTGT bán ra
Sổ chi tiết tài khoản chiết khấu thơng mại
Sổ cái tài khoản chiết khấu thơng mại
Phiếu xuất kho
Hoá đơn GTGT bán ra
Phiếu nhập kho
Sổ chi tiết tài khoản hàng bán bị trả lại
Sổ cái TK hàng bán bị trả lại
Sổ nhật ký chung
Bảng thanh toán lơng bộ phận bán hàng
Sổ cái tài khoản chi phí bán hàng
Sổ cái tài khoản chi phí quản lý doanh nghiệp
Sổ cái tài khoản doanh thu hoạt động tài chính
Sổ cái tài khoản chi phí tài chính
Sổ cái tài khoản doanh thu khác
Sổ cái tài khoản chi phí khác
Sổ cái tài khoản xác định kết quả kinh doanh
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Trang
54
55
64
65
66
67
68
69
70
72
73
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
87
88
89
90
92
93
94
95
96
97
103
104
105
106
108
109
110
112
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
Biểu mẫu 2.41
Biểu mẫu 2.42
Biểu mẫu 3.1
Biểu mẫu 3.2
Biểu mẫu 3.3
Biểu mẫu 3.4
8
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Sổ cái tài khoản lợi nhuận cha phân phối
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
Bảng phân bổ chi phí bán hàng và chi phí QLDN
Báo cáo kết quả tiêu thụ
Báo cáo kết quả tiêu thụ
Bảng thanh toán tình hình công nợ của khách hàng
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
113
114
121
121
122
125
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
9
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Lời Mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả
kinh doanh trong doanh nghiệp
Trong nền kinh tế thị trờng ở nớc ta hiện nay, mục tiêu hàng đầu của các
doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận, đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Để đạt đợc mục đích đó đòi hỏi các nhà quản lý phải có những biện pháp thiết thực trong
chiến lợc kinh doanh của mình. Một trong những mũi nhọn của các doanh nghiệp
là tập trung vào khâu bán hàng. Đặc biệt, đây là khâu vô cùng quan trọng đối với
các doanh nghiệp thơng mại. Bán hàng là giai đoạn cuối cùng của quá trình luân
chuyển hàng hoá trong doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tạo ra nguồn thu bù đắp
chi phí bỏ ra, từ đó tạo ra lợi nhuận phục vụ cho quá trình tái sản xuất kinh doanh.
Vấn đề đặt ra là làm sao tổ chức tốt khâu bán hàng, rút ngắn đợc quá trình luân
chuyển hàng hoá, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh. Trong đó biện pháp
quan trọng nhất, hiệu quả nhất là thực hiện tốt công tác kế toán bán hàng và xác
định kết quả trong doanh nghiệp. Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh trong doanh nghiệp giữ vai trò hết sức quan trọng, là phần hành kế toán chủ
yếu trong công tác kế toán doanh nghiệp, góp phần phục vụ đắc lực hoạt động bán
hàng của mỗi doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tăng khả năng thu hồi vốn, kịp
thời tổ chức quá trình kinh doanh tiếp theo, cung cấp thông tin nhanh chóng để từ
đó doanh nghiệp phân tích, đánh giá lựa chọn các phơng án đầu t có hiệu quả.
Sau một thời gian thực tập tại công ty trách nhiệm hữu hạn tin học Tây Đô
đợc sự quan tâm giúp đỡ của cán bộ phòng kế toán tại công ty và những kiến thức
đã đợc học ở trờng, em nhận thức đợc tầm quan trọng của công tác kế toán bán
hàng và xác định kết quả kinh doanh đối với sự hoạt động và phát triển của doanh
nghiệp. Vì vậy em đã chọn đề tài Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn tin học Tây Đô làm
chuyên đề tốt nghiệp.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh trong doanh nghiệp
- Mục đích chung:
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
10
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
+ Nghiên cứu và đánh giá những vấn đề có tính chất tổng quan tại công ty TNHH
tin học Tây Đô.
+ Đánh giá thực trạng công tác kế toán bán hàng tại công ty TNHH tin học Tây
Đô.
+ So sánh công tác kế toán về mặt lý thuyết với thực tế tìm hiểu đợc ở đơn vị thực
tập.
+ Rút ra đợc những u điểm và những hạn chế còn tồn tại của công ty để đa ra
những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng tại công ty TNHH tin
học Tây Đô.
- Mục đích riêng của bản thân:
+ Củng cố những kiến thức đã học trên trờng.
+ Trang bị cho bản thân những kiến thức cần thiết ngoài thực tế để khi ra trờng có
thể tự tin hơn khi bớc vào các doanh nghiệp với t cách là một kế toán viên.
3. Đối tợng nghiên cứu của đề tài hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp
- Công tác kế toán bán hàng tại công ty TNHH tin học Tây Đô: các phơng thức
bán hàng, phơng pháp xác định giá vốn, kế toán doanh thu, kế toán các khoản
giảm trừ doanh thu
- Tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của công ty TNHH tin học Tây Đô:
Nghiên cứu kế toán chi phí bán hàng, kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp, kế
toán chi phí tài chính, doanh thu tài chính, chi phí khác, doanh thu khác, kế toán
xác định kết quả kinh doanh
4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp
- Nghiên cứu lý thuyết trong sách vở và giáo trình đợc học tại trờng Đại học Công
nghiệp Hà Nội.
- Nghiên cứu thực tế kế toán bán hàng tại công ty TNHH tin học Tây Đô:
+ Số liệu minh họa trong đề tài: Số liệu của tháng 11 năm 2012.
+ Nghiên cứu trên cơ sở số liệu đã thu thập đợc.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
11
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
+ Chế độ kế toán nghiên cứu là chế độ kế toán theo quyết định số 15/2006/QĐBTC.
+ Chuẩn mực kế toán VAS 02 Hàng tồn kho; VAS 14 Doanh thu và thu nhập
khác.
5. Phơng pháp nghiên cứu đề tài hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh trong doanh nghiệp
- Nghiên cứu lý thuyết về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh trong
giáo trình, sách vở.
- Thu thập dữ liệu liên quan đến đề tài tại công ty TNHH tin học Tây Đô nh: Số lợng hàng hóa bán ra trong kỳ; Đơn giá hàng hóa mua vào, bán ra; Đối tợng khách
hàng; Doanh thu, giá vốn hàng bán
- Ghi chép số liệu một cách có hệ thống.
- Phân tích dữ liệu để tiến hành nghiên cứu đề tài từ đó đa ra những giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại
công ty.
6. Những đóng góp của đề tài hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh trong doanh nghiệp
Bán hàng là một khâu vô cùng quan trọng với một doanh nghiệp thơng mại
trong đó công ty TNHH tin học Tây Đô không phải là một ngoại lệ. Vì vậy, việc
nghiên cứu kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh đóng vai trò vô cùng
quan trọng trong hoạt động kinh doanh của công ty.
- Giúp công ty tìm đợc nguồn hàng hóa đầu vào có giá thấp hơn, tìm hiểu thị trờng
để đầu t vào những thị trờng tiềm năng đem lại thị phần lớn.
- Giúp công ty tiêu thụ đợc nhiều hàng hóa hơn để bảo toàn nguồn vốn kinh
doanh, có thu nhập bù đắp chi phí bỏ ra, thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nớc và quan trọng hơn là tạo ra nhiều lợi nhuận. Qua đó công ty hoạt động ổn định,
phát triển bền vững hơn nữa, đem lại đời sống tốt hơn cho cán bộ công nhân viên.
- Hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh giúp công ty biết đợc hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp mình để từ đó phát huy những u điểm và
khắc phục những mặt còn hạn chế.
7. Bố cục luận văn
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
12
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Ngoài lời mở đầu và kết luận, nội dung chuyờn gồm ba chơng:
Chơng 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán bán hàng và xác định kết
quả kinh doanh trong doanh nghiệp thơng mại.
Chơng 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn tin học Tây Đô.
Chơng 3: Nhận xét và một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán
bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn tin
học Tây Đô.
Cùng với sự cố gắng của bản thân và đặc biệt là sự hớng dẫn nhiệt tình của cô
giáo ThS. Đặng Thu Hà em đã hoàn thành bài luận văn này. Tuy nhiên, do phạm
vi đề tài rộng, thời gian thực tế cha nhiều và trình độ còn hạn chế nên khó tránh
khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận đợc sự góp ý, bổ sung, chỉ bảo của các
thầy cô để bài chuyờn của em đợc hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
13
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Chơng 1: những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán
bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
trong doanh nghiệp thơng mại
1.1. Những vấn đề lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh
1.1.1. Khái niệm về bán hàng và ý nghĩa của công tác bán hàng
1.1.1.1. Khái niệm về bán hàng
Bán hàng là khâu cuối cùng của quá trình hoạt động kinh doanh trong các
doanh nghiệp thơng mại. Đây là quá trình chuyển giao quyền sở hữu về hàng hoá
từ tay ngời bán sang cho ngời mua để nhận quyền sở hữu về tiền tệ hoặc quyền đợc đòi tiền ở ngời mua.
1.1.1.2. ý nghĩa của công tác bán hàng
Công tác bán hàng có ý nghĩa vô cùng quan trọng với sự phát triển của doanh
nghiệp. Nó là cơ sở cho giai đoạn tái sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp khi thực
hiện tốt công tác bán hàng sẽ tạo điều kiện thu hồi vốn, bù đắp chi phí, thực hiện
nghĩa vụ với ngân sách Nhà nớc thông qua việc nộp thuế, đầu t phát triển tiếp,
nâng cao đời sống của ngời lao động.
1.1.2. Một số khái niệm liên quan tới công tác bán hàng và xác định kết quả kinh
doanh
1.1.2.1. Tiêu thụ sản phẩm
Tiêu thụ sản phẩm là quá trình bán sản phẩm trên thị trờng. Tiêu thụ sản phẩm
là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh, là yếu tố quyết định
nhằm thực hiện mục đích của kinh doanh là mua sản phẩm để bán và thu lợi
nhuận, đồng thời vòng chu chuyển vốn kinh doanh của doanh nghiệp đợc hoàn
thành, tạo điều kiện mở rộng kinh doanh, là cơ sở để xác định vị thế của doanh
nghiệp trên thị trờng.
Nguyên tắc tiêu thụ sản phẩm:
+ Đối với nhà sản xuất: Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về chất lợng, an
toàn nh đã đăng ký và công khai trên bao bì sản phẩm.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
14
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
+ Phải có thông tin đầy đủ về thị trờng thông qua khảo sát nhu cầu, giá cả ngời
tiêu dùng có thể chấp nhận đợc.
+ Giá bán do thị trờng quyết định.
+ Chế độ hậu mãi: Chịu trách nhiệm đến cùng sản phẩm đã bán cho khách hàng.
1.1.2.2. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá trị các lợi ích kinh tế
doanh nghiệp thu đợc trong kỳ kế toán phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh
doanh thông thờng của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
* Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS14) - Doanh thu và thu nhập khác thì
Doanh thu bán hàng đợc ghi nhận khi thoả mãn đồng thời cả 5 điều kiện sau:
+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở
hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho ngời mua;
+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá nh ngời sở hữu
hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá;
+ Doanh thu đợc xác định tơng đối chắc chắn;
+ Doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu đợc lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng;
+ Xác định đợc chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
* Nguyên tắc hạch toán doanh thu bán hàng:
+ Đối với cơ sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ thì doanh
thu bán hàng đợc xác định là số tiền bán hàng cha có thuế giá trị gia tăng.
+ Đối với hàng hoá chịu thuế GTGT theo phơng pháp trực tiếp thì doanh thu đợc
phản ánh trên tổng giá thanh toán.
+ Đối với hàng hoá thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu thì
doanh thu tính trên tổng giá bán.
+ Doanh thu bán hàng phải đợc theo dõi chi tiết theo từng loại sản phẩm nhằm
xác định chính xác, đầy đủ kết quả kinh doanh của từng mặt hàng khác nhau.
* Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch vụ đợc ghi nhận khi kết quả của
giao dịch đó đã đợc xác định một cách đáng tin cậy. Kết quả của giao dịch cung
cấp dịch vụ đợc xác định nhằm thoả mãn 4 điều kiện sau:
+ Doanh thu đợc xác định tơng đối chắc chắn;
+ Có khả năng thu đợc lợi ích kinh tế từ giao dịch cung cấp dịch vụ đó;
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
15
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
+ Xác định đợc phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng cân đối kế
toán;
+ Xác định đợc chi phí phát sinh cho giao dịch và chi phí để hoàn thành giao
dịch cung cấp dịch vụ đó.
1.1.2.3. Các khoản giảm trừ doanh thu
- Chiết khấu thơng mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua hàng với khối lợng lớn.
- Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho ngời mua do hàng hoá kém phẩm
chất, sai quy cách hoặc lạc hậu về thị hiếu.
- Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lợng hàng bán đã xác định là tiêu thụ
bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán.
1.1.2.4. Giá vốn hàng bán
Giá vốn hàng bán phản ánh giá trị gốc của hàng hoá, thành phẩm, dịch vụ, lao
vụ đã thực sự tiêu thụ trong kỳ, ý nghĩa của giá vốn hàng bán chỉ đ ợc sử dụng khi
xuất kho hàng bán và tiêu thụ. Khi hàng hoá đã tiêu thụ và đợc phép xác định
doanh thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng đợc phản ánh theo giá vốn
hàng bán để xác định kết quả. Do vậy việc xác định đúng giá vốn hàng bán có ý
nghĩa quan trọng để doanh nghiệp xác định đúng kết quả kinh doanh. Đối với các
doanh nghiệp thơng mại thì còn giúp các nhà quản lý đánh giá khâu mua hàng có
hiệu quả hay không để từ đó tiết kiệm chi phí thu mua.
1.1.2.5. Lợi nhuận gộp
Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ là số chênh lệch giữa doanh
thu bán hàng và cung cấp dịch vụ với các khoản giảm trừ doanh thu.
Doanh thu thuần
Doanh thu bán Chiết khấu Giảm giá Hàng
về bán hàng và = hàng và cung - thơng
cung cấp dịch vụ
cấp dịch vụ
mại
- hàng
bán
Thuế TTĐB,
- bán bị - thuế XK, thuế
trả lại
GTGT trực
tiếp
Lợi nhuận gộp về bán hàng và cung cấp dịch vụ là số chênh lệch giữa doanh
thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ với giá vốn hàng bán.
Lợi nhuận gộp về bán
=
Doanh thu thuần về bán hàng -
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Giá vốn
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
hàng và cung cấp dịch vụ
16
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
và cung cấp dịch vụ
hàng bán
1.1.2.6. Kết quả hoạt động tiêu thụ
Kết quả hoạt động tiêu thụ là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu
đợc trong kỳ kế toán phát sinh từ các hoạt động tiêu thụ sản phẩm của doanh
nghiệp.
1.1.2.7. Kết quả hoạt động tài chính
Là những khoản thu do hoạt động đầu t tài chính hoặc kinh doanh về vốn đa lại
bao gồm:
- Thu lãi từ các hoạt động góp vốn liên doanh, liên kết; lãi góp vốn cổ phần (cổ
tức); lãi tiền gửi ngân hàng thuộc vốn kinh doanh; lãi tiền cho vay; tiền lãi do bán
hàng trả chậm, trả góp
- Thu lãi do hoạt động nhợng bán ngoại tệ, thu về chênh lệch tỷ giá hối đoái phát
sinh trong kỳ.
- Tiền hỗ trợ lãi suất tiền vay của Nhà nớc trong kinh doanh.
- Thu tiền chiết khấu thanh toán đợc hởng khi mua hàng
1.1.2.8. Kết quả hoạt động khác
Là các khoản thu từ các hoạt động xảy ra không thờng xuyên, ngoài các hoạt
động tạo ra doanh thu của doanh nghiệp. Những khoản thu nhập khác có thể do
chủ quan của doanh nghiệp hay khách quan đa tới, bao gồm:
- Thu về nhợng bán, thanh lý TSCĐ.
- Thu về tiền đợc phạt do khách hàng vi phạm hợp đồng kinh tế.
- Thu các khoản nợ khó đòi đã xử lý xoá sổ.
- Thu về các khoản thuế phải nộp đợc Nhà nớc giảm.
- Các khoản tiền thởng của khách hàng liên quan đến tiêu thụ hàng hoá, sản phẩm,
dịch vụ không tính trong doanh thu.
- Thu nhập về quà biếu, quà tặng của cá nhân, tổ chức tặng cho doanh nghiệp
1.1.2.9. Kết quả hoạt động kinh doanh
Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chính là kết quả cuối cùng
trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm). Kết quả kinh doanh có thể lãi hoặc
lỗ. Nếu là lỗ sẽ đợc xử lý bù đắp theo quy định của chế độ tài chính và quyết định
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
17
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
của cấp có thẩm quyền. Nếu là lãi sẽ đợc phân phối theo quy định của chế độ tài
chính.
1.1.3. Nhiệm vụ của hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
- Ghi chép, phản ánh đầy đủ kịp thời và chính xác tình hình bán hàng của doanh
nghiệp trong kỳ cả về giá trị và số lợng hàng bán trên tổng số và trên từng mặt
hàng, từng địa điểm bán hàng, từng phơng thức bán hàng.
- Tính toán và phản ánh chính xác tổng giá thanh toán của hàng bán ra bao gồm
cả doanh thu bán hàng, thuế GTGT đầu ra của từng nhóm mặt hàng, từng hoá đơn.
- Xác định chính xác giá mua thực tế của lợng hàng đã tiêu thụ, đồng thời phân
bổ chi phí thu mua cho hàng tiêu thụ nhằm xác định kết quả bán hàng.
- Kiểm tra, đôn đốc tình hình thu hồi và quản lý tiền hàng, quản lý khách nợ,
theo dõi chi tiết theo từng khách hàng, số tiền khách nợ.
- Tập hợp đầy đủ, chính xác, kịp thời các khoản chi phí bán hàng thực tế phát
sinh và kết chuyển hay phân bổ chi phí bán hàng cho hàng tiêu thụ, làm căn cứ
xác định kết quả kinh doanh.
- Cung cấp thông tin cần thiết về tình hình bán hàng, phục vụ cho việc chỉ đạo,
điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Tham mu cho lãnh đạo về các giải pháp để thúc đẩy quá trình bán hàng.
- Tập hợp đầy đủ kết quả của hoạt động tiêu thụ, hoạt động tài chính, các hoạt
động khác và các loại chi phí phát sinh trong kỳ để tính toán kết quả hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.4. Các phơng pháp bán hàng
1.1.4.1. Phơng thức tiêu thụ trực tiếp
Là phơng thức giao hàng cho ngời mua trực tiếp tại kho (hay trực tiếp tại các
phân xởng không qua kho) của doanh nghiệp và hàng đợc gọi là tiêu thụ khi đã
giao cho khách hàng, ngời bán mất quyền sở hữu về số hàng này và ngời mua
chấp nhận thanh toán hay thanh toán số hàng mà ngời bán đã giao.
Phơng thức này gồm có:
- Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Bên mua cử đại diện đến
kho của doanh nghiệp để nhận hàng, doanh nghiệp xuất kho hàng hoá, giao trực
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
18
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
tiếp cho đại diện bên mua. Sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng, thanh toán
tiền hoặc chấp nhận nợ, hàng hoá đợc xác định là tiêu thụ.
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (hình thức bán
giao tay ba): Doanh nghiệp sau khi mua hàng, giao trực tiếp cho đại diện của bên
mua tại kho ngời bán. Sau khi giao, nhận, đại diện bên mua ký nhận đủ hàng, bên
mua đã thanh toán tiền hàng hoặc chấp nhận nợ, hàng hoá đợc xác định là tiêu
thụ.
1.1.4.2. Phơng thức chuyển hàng chờ chấp nhận
Theo phơng thức này, doanh nghiệp gửi hàng cho khách hàng trên cơ sở của
thoả thuận trong hợp đồng mua bán giữa hai bên và giao hàng tại địa điểm đã quy
ớc trong hợp đồng. Khi xuất kho gửi đi, hàng vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp, chỉ khi nào khách hàng đã trả tiền hoặc chấp nhận thanh toán thì khi ấy
hàng mới chuyển quyền sở hữu và đợc ghi nhận doanh thu bán hàng.
Phơng thức này gồm có:
- Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Căn cứ vào hợp đồng đã ký kết,
hoặc theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp xuất kho hàng hoá chuyển hàng đến kho
của bên mua hoặc địa điểm nào đó bên mua quy định.
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: Doanh nghiệp sau khi
mua hàng, nhập hàng mua, dùng phơng tiện vận tải của mình hoặc thuê ngoài vận
chuyển đến giao cho ngời mua ở địa điểm đã đợc thoả thuận.
1.1.4.3. Phơng thức bán lẻ
Là phơng thức bán hàng trực tiếp cho ngời tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh tế
hoặc các đơn vị kinh tế tập thể mua về mang tính chất tiêu dùng nội bộ.
Đặc điểm:
- Hàng hoá đã ra khỏi lĩnh vực lu thông và đi vào lĩnh vực tiêu dùng.
- Giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá đã đợc thực hiện
- Bán đơn chiếc hoặc số lợng nhỏ, giá bán thờng ổn định.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
19
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
1.1.4.4. Phơng thức tiêu thụ qua các đại lý, ký gửi
Là phơng thức mà bên chủ hàng (bên giao đại lý) xuất hàng giao cho bên nhận
đại lý, ký gửi (bên đại lý) để bán. Bên đại lý sẽ đợc hởng thù lao đại lý dới hình
thức hoa hồng hoặc chênh lệch giá.
+ Theo luật thuế GTGT, nếu bên bán đại lý bán hàng theo đúng giá do bên giao
đại lý quy định thì toàn bộ số thuế GTGT sẽ do chủ hàng chịu, bên đại lý không
phải nộp thuế GTGT trên phần hoa hồng đợc hởng.
+ Ngợc lại, nếu bên đại lý hởng khoản chênh lệch giá thì bên đại lý sẽ phải chịu
thuế GTGT tính trên phần trị giá tăng, bên chủ hàng chỉ chịu thuế GTGT trong
phạm vi doanh thu của mình.
1.1.4.5. Phơng thức bán hàng trả chậm, trả góp
Theo phơng thức này, khi giao hàng cho ngời mua, thì lợng hàng chuyển giao
đợc coi là tiêu thụ, ngời mua sẽ thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua một
phần. Số tiền còn lại ngời mua sẽ trả dần và phải chịu một tỷ lệ lãi suất nhất định.
1.1.4.6. Phơng thức hàng đổi hàng
Phơng thức hàng đổi hàng là phơng thức bán hàng doanh nghiệp đem sản
phẩm vật t, hàng hoá để đổi lấy hàng hoá khác không tơng tự, giá trao đổi là giá
hiện hành của hàng hoá, vật t tơng ứng trên thị trờng.
1.1.5. Các phơng thức thanh toán
1.1.5.1. Thanh toán trả ngay
Theo hình thức này, hàng hoá của doanh nghiệp sau khi giao cho khách hàng,
khách hàng thanh toán ngay cho doanh nghiệp bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản
qua ngân hàng.
1.1.5.2. Thanh toán trả chậm
Theo hình thức này, hàng hoá của doanh nghiệp sau khi giao cho khách hàng,
khách hàng có thể thanh toán sau một thời gian nhất định. Trong nhiều trờng hợp
theo quy định của hợp đồng doanh nghiệp sẽ đợc hởng lãi bán hàng trả chậm, trả
góp.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
20
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
1.2. Hạch toán kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
1.2.1. Kế toán tổng hợp quá trình bán hàng theo phơng thức bán hàng chủ yếu
1.2.1.1. Tài khoản sử dụng
Kế toán sử dụng các tài khoản sau khi hạch toán kế toán bán hàng và xác định
kết quả kinh doanh:
* TK 156 Hàng hoá: Tài khoản này đợc sử dụng để phản ánh giá trị thực tế
hàng hóa tại kho, tại quầy, chi tiết theo từng kho, từng quầy, loại, nhóm hàng hoá
của doanh nghiệp.
- Bên nợ: Phản ánh làm tăng gia trị hàng hoá tại kho, tại quầy (giá mua và chi phí
thu mua).
- Bên có: + Giá trị mua hàng của hàng xuất kho, quầy.
+ Chi phí thu mua phân bổ cho hàng tiêu thụ.
- D nợ: Trị giá thực tế hàng hoá tồn kho, tồn quầy.
TK 156 đợc chi tiết thành:
+ TK 1561 Giá mua hàng hoá
+ TK 1562 Chi phí thu mua hàng hoá
* TK 157 Hàng gửi bán: Dùng để phản ánh trị giá mua của sản phẩm, hàng
hoá tiêu thụ theo phơng thức chuyển bán, gửi bán đại lý, ký gửi dịch vụ đã hoàn
thành nhng cha xác định là tiêu thụ.
- Bên nợ: + Tập hợp trị giá mua thực tế của hàng hoá đã chuyển bán hoặc giao
cho bên nhận đại lý, ký gửi.
+ Giá thành thực tế dịch vụ đã hoàn thành nhng cha đợc chấp nhận
thanh toán.
- Bên có: + Kết chuyển trị giá mua thực tế hàng hoá chuyển bán, gửi đại lý, ký
gửi, và giá thành dịch vụ đã đợc xác định là tiêu thụ.
+ Trị giá mua thực tế của hàng gửi bán bị từ chối, trả lại.
- D nợ: Giá trị hàng gửi bán cha đợc chấp nhận.
* TK 511 Doanh thu bán hàng cà cung cấp dịch vụ: Dùng để phản ánh tổng số
doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp thực tế trong kỳ của
hoạt động sản xuất kinh doanh từ các giao dịch và các nghiệp vụ bán hàng và
cung cấp dịch vụ.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
21
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
- Bên nợ: + Khoản giảm giá hàng bán, chiết khấu thơng mại và doanh thu hàng
bán bị trả lại.
+ Số thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu phải nộp tính theo doanh thu
bán hàng thực tế.
+ Số thuế GTGT phải nộp tính theo phơng pháp trực tiếp phát sinh
trong kỳ.
- Bên có: Phản ánh tổng số doanh thu tiêu thụ hàng hoá và cung cấp dịch vụ trong
kỳ.
* TK 521 Chiết khấu thơng mại: Dùng để phản ánh khoản chiết khấu thơng
mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh toán cho ngời mua hàng do việc
ngời mua đã mua hàng hoá, dịch vụ với khối lợng lớn theo thoả thuận về chiết
khấu thơng mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc cam kết mua bán.
- Bên nợ: Số chiết khấu thơng mại đã chấp nhận thanh toán cho khách hàng.
- Bên có: Kết chuyển toàn bộ số chiết khấu thơng mại sang doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ để xác định doanh thu thuần trong kỳ.
* TK 531 Hàng bán bị trả lại: Dùng để phản ánh doanh thu của số hàng hoá,
dịch vụ đã tiêu thụ bị khách hàng trả lại do không đúng quy cách, phẩm chất hoặc
do vi phạm hợp đồng kinh tế.
- Bên nợ: Tập hợp doanh thu của hàng bán bị trả lại chấp nhận cho ngời mua trong
kỳ.
- Bên có: Kết chuyển doanh thu của số hàng đã tiêu thụ bị trả lại trừ vào doanh thu
trong kỳ.
* TK 532 Giảm giá hàng bán: Dùng để phản ánh khoản giảm giá cho khách
hàng tính trên giá bán thoả thuận vì các lý do chủ quan của doanh nghiệp.
- Bên nợ: Các khoản giảm giá hàng bán đợc chấp nhận.
- Bên có: Kết chuyển toàn bộ số giảm giá hàng bán trừ vào doanh thu.
* TK 632 Giá vốn hàng bán: Dùng để phản ánh trị giá vốn của hàng hoá, dịch
vụ đã xuất bán trong kỳ.
- Bên nợ: + Phản ánh giá vốn của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ trong
kỳ.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
22
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
+ Phản ánh khoản hao hụt, mất mát của hàng tồn kho sau khi trừ phần
bồi thờng do trách nhiệm cá nhân gây ra.
+ Phản ánh khoản trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
- Bên có: + Phản ánh khoản hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.
+ Trị giá vốn của số sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ
nhng bị khách hàng trả lại.
+ Kết chuyển giá vốn hàng tiêu thụ trong kỳ vào tài khoản xác định kết
quả.
* Ngoài ra kế toán còn sử dụng các tài khoản nh:
- TK 131 Phải thu khách hàng
- TK 111 Tiền mặt
- TK 112 Tiền gửi ngân hàng
- TK 3331(1) Thuế giá trị gia tăng đầu ra
- TK 512 Doanh thu nội bộ
- TK 138 Phải thu khác
1.2.1.2. Kế toán các phơng thức bán hàng chủ yếu
a. Tại các doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phơng pháp kê khai thờng
xuyên và tính thuế GTGT theo phơng pháp khấu trừ
Hạch toán nghiệp vụ bán hàng theo phơng thức tiêu thụ trực tiếp
- Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp:
Khi xuất kho hàng giao cho bên mua, đại diện bên mua ký nhận đủ hàng và đã
thanh toán hoặc chập nhận nợ, kế toán ghi:
BT1: Ghi nhận tổng giá thanh toán của hàng bán
Nợ TK 111, 112, 131- Tổng giá thanh toán
Có TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ cha thuế
Có TK 3331(1)- Thuế GTGT phải nộp
BT2: Phản ánh trị giá vốn của hàng xuất bán
Nợ TK 632- Giá vốn hàng bán
Có TK 156(1)- Trị giá mua thực tế của hàng bán
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp:
+ Hàng mua bán thẳng tay ba, căn cứ vào hoá đơn GTGT, kế toán ghi:
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
23
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
Nợ TK 632- Giá vốn hàng bán
Nợ TK 133(1)- Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 331, 111, 112, 311Tổng giá thanh toán
+ Đồng thời doanh nghiệp lập hoá đơn GTGT về hàng chuyển thẳng, ghi:
Nợ TK 111, 112, 131- Tổng giá thanh toán
Có TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Có TK 3331(1)- Thuế GTGT phải nộp
Hạch toán nghiệp vụ bán hàng theo phơng thức chuyển hàng chờ chấp
nhận
- Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng:
+ Khi doanh nghiệp xuất kho gửi hàng đi bán, kế toán căn cứ vào phiếu xuất kho,
phản ánh trị giá thực tế của hàng gửi bán:
Nợ TK 157- Hàng gửi bán
Có TK 156(1)- Trị giá mua thực tế của hàng bán
+ Nếu phát sinh chi phí trong quá trình gửi bán:
Trờng hợp doanh nghiệp chịu chi phí:
Nợ TK 641- Chi phí bán hàng
Nợ TK 133(1)- Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 111, 112, 331- Tổng giá thanh toán
Trờng hợp chi phí gửi hàng bên mua chịu nhng doanh nghiệp chi hộ:
Nợ TK 138(8)- Phải thu khác: Tổng giá thanh toán có thuế GTGT
Có TK 111, 112, 331: Tổng giá thanh toán có thuế GTGT
+ Khi hàng gửi bán đợc xác định là tiêu thụ:
Kế toán ghi nhận doanh thu:
Nợ TK 111, 112, 131- Tổng giá thanh toán
Có TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Có TK 3331(1)- Thuế GTGT phải nộp
Kết chuyển giá vốn của hàng gửi bán đã xác định là tiêu thụ:
Nợ TK 632- Giá vốn hàng bán
Có TK 157- Hàng gửi bán đã bán
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng:
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
24
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
+ Căn cứ vào hoá đơn GTGT (hoặc hoá đơn bán hàng), kế toán ghi nhận tổng giá
thanh toán của hàng mua chuyển đi cho bên mua:
Nợ TK 157- Hàng gửi bán
Nợ TK 133(1)- Thuế GTGT đợc khấu trừ
Có TK 111, 112, 331, 311 Tổng giá thanh toán
+ Khi bên mua kiểm nhận hàng hoá và chấp nhận mua, doanh nghiệp lập hoá đơn
GTGT về hàng chuyển thẳng, ghi:
BT1: Ghi nhận giá bán của hàng chuyển thẳng:
Nợ TK 111, 112, 131
Có TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Có TK 3331(1)- Thuế GTGT phải nộp
BT2: Ghi nhận trị giá mua của hàng đợc chấp nhận:
Nợ TK 632- Giá vốn hàng bán
Có TK 157- Hàng gửi bán
Hạch toán nghiệp vụ bán hàng theo phơng thức bán lẻ hàng hoá
Sơ đồ 1.1: Hạch toán bán hàng theo phơng thức bán lẻ hàng hoá
TK 511, 512
TK 711
TK 111, 112, 113
(3)
TK 3331(1)
(1)
(2)
TK 156(1)
TK 632
TK 138(8)
(4)
Chú thích:
(1) Dựa vào bảng kê bán lẻ hàng hoá, kế toán phản ánh doanh thu và thuế GTGT
đầu ra phải nộp.
(2) Trờng hợp số tiền mậu dịch viên thực nộp nhỏ hơn doanh số ghi trên bảng kê
bán lẻ hàng hoá thì mậu dịch viên phải bồi thờng.
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
Trờng ĐH Công Nghiệp Hà Ni
25
Khoa Kế Toán - Kiểm Toán
(3) Trờng hợp số tiền mậu dịch viên thực nộp lớn hơn doanh số ghi trên bảng kê
bán lẻ hàng hoá thì khoản thừa đợc hạch toán vào thu nhập khác của doanh
nghiệp.
(4) Trên cơ sở báo cáo bán hàng, cuối kỳ, kế toán xác định trị giá mua thực tế của
hàng đã bán lẻ.
Hạch toán nghiệp vụ bán hàng theo phơng thức tiêu thụ đại lý, ký gửi
- Tại bên giao đại lý:
Sơ đồ 1.2: Hạch toán tại bên giao đại lý
TK 156(1)
TK 157
TK 632
(1)
(5)
TK 511
TK131
TK 111, 112, 331
(6)
(2)
(8)
TK 1331
TK 641
TK 3331(1)
TK 641
(7)
TK 133(1)
(3)
TK 138(8)
(4)
Chú thích:
(1) Xuất kho hàng hoá chuyển cho bên nhận đại lý
(2) Trờng hợp mua hàng chuyển thẳng cho bên nhận đại lý (không qua kho)
(3) Các chi phí phát sinh trong quá trình gửi hàng do doanh nghiệp chịu
(4) Các chi phí phát sinh trong quá trình gửi hàng do bên nhận đại lý chịu, doanh
nghiệp chi hộ
(5) Giá mua thực tế của hàng đã tiêu thụ
(6) Tổng giá thanh toán của hàng đại lý đã bán phải thu ở cơ sở đại lý
SV: Nguyễn Ngọc Hoa, Lớp KT26, Khoá 5
Chuyên đề tốt nghiệp
