Bài giảng nền và móng đại học bách khoa đà nẵng

Trng I HC BCH KHOA NNG
B mụn C s k thut Xõy dng

Nhúm chuyờn mụn CH-Nn Múng
Bi ging Nn v Múng

b

hm

CHNG I. MT S VN C BN TRONG THIT K NN MểNG
1.
CC KHI NIM C BN
1.1. Múng
Múng l b phn chu lc t thp nht, l
Cỏỳu kióỷn
kt cu cui cựng ca nh hoc cụng trỡnh. Nú
bón trón
Mỷt moùng
tip thu ti trng cụng trỡnh v truyn ti trng ú
lờn nn t di ỏy múng.
Cọứ moùng
Gồỡ moùng
1.2. Mt múng
B mt múng tip xỳc vi cụng trỡnh bờn
Moùng
trờn (chõn ct, chõn tng) gi l mt múng. Mt
múng thng rng hn kt cu bờn trờn mt chỳt
aùy moùng
Nóửn
to iu kin cho vic thi cụng cu kin bờn

trờn mt cỏch d dng.
1.3. G múng
Phn nhụ ra ca múng gi l g múng, g
múng c cu to phũng sai lch v trớ cú
a
th xy ra khi thi cụng cỏc cu kin bờn trờn, lỳc
ny cú th xờ dch cho ỳng thit k.
Hỡnh 1.1 Nn v múng
1.4. ỏy múng
B mt múng tip xỳc vi nn t gi l ỏy múng. ỏy múng thng rng hn
nhiu so vi kt cu bờn trờn. S d nh vy bi vỡ chờnh lch bn ti mt tip xỳc
múng - t rt ln (t 100 - 150 ln), nờn m rng ỏy múng phõn b li ng sut
ỏy múng trờn din rng, gim c ng sut tỏc dng lờn nn t.
* Khỏi nim v ỏp lc ỏy múng:
p lc do ton b ti trng cụng trỡnh (bao gm c trng lng bn thõn múng
v phn t trờn múng), thụng qua múng truyn
N
xung t nn gi l ỏp lc ỏy múng.
Cụng thc:

V tb

NG
axb

(1.1)
hm

Trong ú:
N - Tng ti trng thng ng tớnh n

G
mt nh múng.
tb
Vd
G - Trng lng ca vt liu múng v
phn t nm trờn múng.
p
* Khỏi nim v phn lc nn:
Hỡnh 1.2: p lc ỏy múng
Khi chu tỏc dng ca ỏp lc ỏy múng,
v phn lc nn
nn t di ỏy múng cng xut hin phn lc
nn, cú cựng tr s nhng ngc chiu vi ỏp lc ỏy múng.
Cụng thc:

p V tb

NG
axb

(1.2)

Vic tớnh toỏn phn lc nn cú ý ngha rt ln cho vic tớnh toỏn bn, n nh
ca múng sau ny.

nng 9/2006

CHNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG1


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

1.5. NӅn
NӅn là phҫn ÿҩt nҵm dѭӟi ÿáy móng, tiӃp thu tҧi trӑng tӯ móng truyӅn xuӕng.
Ngѭӡi ta phân nӅn làm hai loҥi:
+ NӅn thiên nhiên: Là nӅn khi xây dӵng công trình, không cҫn biӋn pháp nào ÿӇ
xӱ lý vӅ mһt vұt lý và cѫ hӑc cӫa ÿҩt.
+ NӅn nhân tҥo: Là loҥi nӅn khi xây dӵng cҫn dùng các biӋn pháp nào ÿó ÿӇ cҧi
thiӋn, làm tăng cѭӡng khҧ năng chӏu tҧi cӫa ÿҩt nӅn.
1.6. Ý nghƭa cӫa công tác thiӃt kӃ nӅn móng
Khi tính toán thiӃt kӃ và xây dӵng công trình, cҫn chú ý và cӕ gҳng làm sao ÿҧm
bҧo thoã mãn ba yêu cҫu sau:
1- Bҧo ÿҧm sӵ làm viӋc bình thѭӡng cӫa công trình trong quá trình sӱ dөng.
2- Bҧo ÿҧm cѭӡng ÿӝ cӫa tӯng bӝ phұn và toàn bӝ công trình.
3- Bҧo ÿҧm thӡi gian xây dӵng ngҳn nhҩt và giá thành rҿ nhҩt.
Vӟi yêu cҫu thӭ nhҩt thì nӃu công trình có ÿӝ lún, hoһc lún lӋch, hoһc chuyӇn vӏ
ngang quá lӟn thì công trình không thӇ làm viӋc bình thѭӡng, ngay cҧ khi nó chѭa bӏ
phá huӹ.
Vӟi yêu cҫu thӭ hai: Cѭӡng ÿӝ công trình ngoài viӋc phө thuӝc vào cѭӡng ÿӝ
bҧn thân kӃt cҩu, móng, còn phө thuӝc rҩt lӟn vào cѭӡng ÿӝ cӫa ÿҩt nӅn dѭӟi ÿáy công
trình. Do vұy công tác khҧo sát, thiӃt kӃ và tính toán nӅn phҧi chһt chӁ và chính xác ÿӇ
ÿҧm bҧo an toàn cho công trình.
Vӟi yêu cҫu thӭ ba: thì viӋc tính toán, thiӃt kӃ và chӑn biӋn pháp thi công hӧp lý

có ҧnh hѭӣng rҩt lӟn ÿӃn thӡi gian thi công công trình. Thông thѭӡng viӋc thi công nӅn
móng thѭӡng mҩt nhiӅu thӡi gian, do vұy yêu cҫu này cҫn ÿѭӧc thӇ hiӋn tính hӧp lý và
chһt chӁ.
Giá thành xây dӵng nӅn móng thѭӡng chiӃm 20-30% giá thành công trình ( ÿӕi
vӟi công trình dân dөng). Vӟi công trình cҫu, thuӹ lӧi tӹ lӋ ÿó có thӇ ÿên 40-50%.
Kinh nghiӋm thӵc tiӉn cho thҩy hҫu hӃt các công trình bӏ sӵ cӕ ÿӅu do giҧi
quyӃt chѭa tӕt các vҩn ÿӅ vӅ thiӃt kӃ nӅn móng Do vұy, viӋc nghiên cӭu, tính toán,
thiӃt kӃ nӅn và móng mӝt cách toàn diӋn có ý nghƭa rҩt quan trӑng ÿӕi vӟi ngѭӡi kӻ sѭ
thiӃt kӃ nӅn móng.
†2.
PHÂN LOҤI MÓNG VÀ PHҤM VI SӰ DӨNG
2.1. Phân loҥi theo vұt liӋu:
Thông thѭӡng sӱ dөng các loҥi vұt liӋu ÿӇ làm móng nhѭ sau: Gҥch, ÿá hӝc, ÿá,
bê tông, bê tông cӕt thép …
+ Móng gҥch: Sӱ dөng cho các loҥi móng mà công trình có tҧi trӑng nhӓ, nӅn
ÿҩt tӕt, sӱ dөng ӣ nѫi có mӵc nѭӟc ngҫm sâu.
+ Móng ÿá hӝc: Loҥi lóng này có cѭӡng ÿӝ lӟn, sӱ dөng ӣ nhӳng vùng có sҹn
vұt liӋu.
+ Móng gӛ: Cѭӡng ÿӝ nhӓ, tuәi thӑ ít, ít ÿѭӧc sӱ dөng, thѭӡng sӱ dөng cho các
công trình tҥm thӡi, hoһc dùng ÿӇ xӱ lý nӅn ÿҩt yӃu.
+ Móng thép: Ít ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ làm móng vì thép dӉ bӏ gӍ do nѭӟc trong ÿҩt và
nѭӟc ngҫm xâm thӵc.
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG2

Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

+ Móng bê tông và bê tông cӕt thép: Cѭӡng ÿӝ cao, tuәi thӑ lâu, ÿѭӧc sӱ dөng
rӝng rãi trong xây dӵng công trình. Vӟi loҥi móng này yêu cҫu bê tông Mác200.
2.2. Phân loҥi theo cách chӃ tҥo móng:
Theo cách chӃ tҥo móng ngѭӡi ta phân ra hai loҥi: móng ÿә toàn khӕi và móng
lҳp ghép.
+ Móng ÿә toàn khӕi: Thѭӡng sӱ dөng vұt liӋu là bê tông ÿá hӝc, bê tông và bê
tông cӕt thép, loҥi móng này ÿѭӧc sӱ dөng nhiӅu.
+ Móng lҳp ghép: Các cҩu kiӋn móng ÿѭӧc chӃ tҥo sҹn, sau ÿó mang ÿӃn công
trѭӡng ÿӇ lҳp ghép. Loҥi móng này ÿѭӧc cѫ giӟi hoá, chҩt lѭӧng tӕt tuy nhiên ít ÿѭӧc
sӱ dөng vì viӋc vұn chuyӇn khó khăn.
2.3. Phân loҥi theo ÿһc tính tác dөng cӫa tҧi trӑng:
Theo ÿһc tính tác dөng cӫa tҧi trӑng ngѭӡi ta phân thành móng chӏu tҧi trӑng
tƭnh và móng chӏu tҧi trӑng ÿӝng:
+ Móng chӏu tҧi trӑng tƭnh: Móng nhà, công trình chӏu tҧi trӑng tƭnh.
+ Móng chӏu tҧi trӑng ÿӝng: Móng công trình cҫu, móng máy, móng cҫu trөc…
2.4. Phân loҥi theo phѭѫng pháp thi công:
Theo phѭѫng pháp thi công ngѭӡi ta phân thành móng nông và móng sâu:
* Móng nông: Là móng xây trên hӕ móng ÿào trҫn, sau ÿó lҩp lҥi, ÿӝ sâu chôn
móng tӯ 1.23.5m.
Móng nông sӱ dөng cho các công trình chӏu tҧi trӑng nhӓ và trung bình, ÿһt trên
nӅn ÿҩt tѭѫng ÿӕi tӕt (nӅn ÿҩt yӃu thì có thӇ xӱ lý nӅn). Thuӝc loҥi móng nông ngѭӡi ta
phân ra các loҥi sau:
+ Móng ÿѫn: Sӱ dөng dѭӟi chân cӝt nhà, cӝt ÿiӋn, mӕ trө cҫu…
+ Móng băng: Sӱ dөng dѭӟi các tѭӡng chӏu lӵc, tѭӡng phө hoһc các hàng cӝt,

móng các công trình tѭӡng chҳn.
+ Móng bҧn (móng bè): Thѭӡng sӱ dөng khi nӅn ÿҩt yӃu, tҧi trӑng công trình
lӟn, hoһc công trình có tҫng hҫm.
* Móng sâu: Là loҥi móng khi thi công không cҫn ÿào hӕ móng hoһc chӍ ÿào
mӝt phҫn rӗi dùng phѭѫng pháp nào ÿó hҥ, ÿѭa móng xuӕng ÿӝ sâu thiӃt kӃ. Thѭӡng
sӱ dөng cho các công trình có tҧi trӑng lӟn mà lӟp ÿҩt tӕt nҵm ӣ tҫng sâu.
Móng sâu g͛m có các lo̩i sau:
+ Móng gi͇ng chìm: là kӃt cҩu rӛng bên trong, vӓ ngoài có nhiêm vө chӕng ÿӥ
áp lӵc ÿҩt và áp lӵc nѭӟc trong qúa trình hҥ và tҥo trӑng lѭӧng thҳng ma sát. Sau khi
hҥ ÿӃn ÿӝ sâu thiӃt kӃ thì ngѭӡi ta lҩp ÿҫy (hoһc mӝt phҫn) bê tông và phҫn rӛng. Sѫ
ÿӗ thi công móng giӃng chìm tӵ trӑng nhѭ hình vӁ (1.3).
ViӋc lҩy ÿҩt dѭӟi ÿáy giӃng có thӇ bҵng nhân công ÿӇ ÿào ÿҩt và ÿѭa lên trên,
ngoài ra có thӇ dùng vòi xói áp lӵc lӟn ÿӇ xói ÿҩt và hút cҧ ÿҩt và nѭӟc ra ngoài, hҥ
giӃng xuӕng cao ÿӝ thiӃt kӃ.
* ˰u ÿi͋m:
- Móng có kích thѭӟc lӟn, khҧ năng chӏu tҧi rҩt lӟn.
- Thi công thiӃt bӏ ÿѫn giҧn.
* Nh˱ͫc ÿi͋m:
- Không phù hӧp khi nѭӟc ngҫm lӟn hoһc có nѭӟc mһt.
- Năng suҩt không cao.
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG3


Trng I HC BCH KHOA NNG
B mụn C s k thut Xõy dng

Nhúm chuyờn mụn CH-Nn Múng
Bi ging Nn v Múng

-Thi gian thi cụng lõu.
Nhn xột: Múng ging chỡm phự hp khi xõy dng múng cu ln v iu kin
thi cụng phự hp. Tuy nhiờn cn cõn nhc gia cỏc phng ỏn múng sõu ỏp ng
yờu cu v tin thi cụng v nng sut lao ng.

Thựng ng
vt liu

1. ỳc t u tiờn

2. o h ging

3. ỳc t th 2

Hỡnh 1.3. S h ging chỡm

+ Múng ging chỡm hi ộp:
Khi gp iu kin a cht thu vn phc tp ngi ta thay múng ging chỡm
bng múng ging chỡm hi ộp. Nguyờn tc lm vic ca nú l dựng khớ nộn vo bung
kớn ca ging nh sc ộp ca khớ ú m nc b y ra ngoi tao iu kin khụ rỏo
cụng nhõn o t. S thi cụng Ging chỡm hi ộp nh trờn hỡnh (1.4).
Sau khi hon thnh cụng tỏc to mt bng thi cụng, li ct bng thộp c lp
trc tip trờn nn v ỳng v trớ. Phn trong ca li ct c y cỏt v cụng tỏc
bờ tụng khoang lm vic c thc hin. Vic lp t cỏc thit b v bờ tụng tng
cho Ging cựng vi cụng tỏc o t c thc hin ng thi. Sau khi hon thnh
cụng vic thi cụng tng ging, np Ging (sn trờn) c xõy dng v phớa trong

khoang lm vic c bm y bờ tụng. Kh nng chu ti ca t ỏ trc tip di
ỏy ca Ging c khng nh bng thớ nghim kim tra kh nng chu ti bng tm
nộn, thc hin trong lũng khoang thc hin.
Theùp lổồợi cừt

1. Chuỏứn bở mỷt bũng thi cọng

2. Lừp õỷt lổồợi cừt bũng theùp

Thuỡng chổùa õỏỳt
Khoang vỏỷt lióỷu

Cỏứu baùnh xờch
Lọỳi ngổồỡi
lón xuọỳng

Khoang ngổồỡi
Lọỳi ngổồỡi lón xuọỳng
Maùy neùn khờ

3. ọứ bó tọng lỏửn thổù nhỏỳt

nng 9/2006

4. Cọng taùc õaỡo õỏỳt vaỡ lừp õỷt kóỳt cỏỳu

CHNG I
share-connect.blogspot.com

Maùy õaỡo chuyón duỷng

TRANG4


Trng I HC BCH KHOA NNG
B mụn C s k thut Xõy dng

Nhúm chuyờn mụn CH-Nn Múng
Bi ging Nn v Múng

Maùy bồm bó tọng

Theùp õổùng cho truỷ
Bó tọng saỡn trón

Cheỡn bó tọng khoang laỡm vióỷc

5. ọứ bó tọng khoang laỡm vióỷc

Bó tọng khoang laỡm vióỷc

6. Bó tọng saỡn trón

Hỡnh 1.4 Trỡnh t h múng Ging chỡm hi ộp

ỏnh giỏ u nhc im:
* u im:
- Vng chc, chu ti ln
- t nh hng n mụi trng.
- Hiu qu kinh t cao.

- Thi gian thi cụng ngn.
- tin cy cao.
* Nhc im:
Vic thi cụng múng nh hng nhiu n sc kho ca cụng nhõn khi o ging
trong iu kin ỏp sut cao. Cn nghiờn cu phỏt huy nhng u nhc im v hn
ch thp nht nh hng n sc khe ngi lao ng, cú th
ch to robot o trong ging l hp lý nht, va hiu qu va
khụng nh hng n sc khe con ngi.
Nhn xột: Vi nhng u khuyt im nh trờn, múng ging
chỡm hi ộp phự hp khi lm múng cho cỏc cụng trỡnh cu ln,
cỏc tr thỏp cu dõy vng, cu treo dõy vng nhp ln, úng cỏc
m neo cu treo chu lc nh ln Tuy nhiờn cn khc phc
nh hng n sc khe ngi lao ng nh ó nờu.
+ Múng cc: Gm cỏc cc riờng r, h xung t v ni vi
nhau bng i cc.
Múng cc s dng cỏc loi vt liu nh: G, thộp, bờ
tụng v bờ tụng ct thộp.
Thng s dng cho cỏc cụng trỡnh chu ti trng ln,
cụng trỡnh trờn nn t yu nh m tr cu, cu cng, b kố
Thuc loi múng cc cú nhiu loi, õy da vo phng
phỏp thi cụng ta chia thnh cỏc loi sau: (i vi cc bờ tụng Hỡnh 1.5: Múng
cc trong tr cu
ct thộp)
x Cc bờ tụng ct thộp ỳc sn: Loi cc ny c ch to
nng 9/2006

CHNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG5

Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

sҹn trên các bãi ÿúc, tiӃt diӋn tӯ 20x20cm ÿӃn 40x40cm,sau ÿó hҥ cӑc bҵng
phѭѫng pháp ÿóng hoһc ép.
x Cӑc bê tông cӕt thép ÿә tҥi chӛ (cӑc khoan nhӗi): Dùng máy khoan ÿӇ tҥo lӛ sau
ÿó ÿѭa lӗng thép vào và nhӗi bê tông vào lӛ. Cӑc có ÿѭӡng kính nhӓ nhҩt
d=60cm, lӟn nhҩt có thӇ ÿҥt d=2.5m.ChiӅu sâu hҥ cӑc ÿӃn hѫn 100m.
KHÁI NIӊM Vӄ TÍNH TOÁN NӄN MÓNG THEO TRҤNG THÁI
GIӞI HҤN
3.1. Khái niӋm vӅ trҥng thái giӟi hҥn:
Trҥng thái giӟi hҥn là trҥng thái ӭng vӟi khi công trình không ӣ ÿiӅu kiӋn sӱ
dөng bình thѭӡng (võng quá lӟn, biӃn dҥng lӟn, nӭt quá phҥm vi cho phép, mҩt әn
ÿӏnh) hoһc bӏ phá hoàn toàn.
Theo quy phҥm mӟi, viӋc tính toán nӅn móng theo 3 trҥng thái giӟi hҥn (TTGH)
+ Trҥng thái giӟi hҥn1: Tính toán vӅ cѭӡng ÿӝ әn ÿӏnh cӫa nӅn và móng.
+ Trҥng thaí giӟi hҥn 2: Tính toán vӅ biӃn dҥng,lún cӫa nӅn móng.
+ Trҥng thái giӟi hҥn 3: Tính toán vӅ sӵ hình thành và phát triӇn khe nӭt (chӍ sӱ
dөng cho tính toán kӃt cҩu móng).
3.2. Khái niӋm vӅ tính toán móng theo TTGH:
Nhѭ mӑi kӃt cҩu chӏu lӵc khác, kӃt cҩu móng có thӇ phҧi tính toán thiӃt kӃ theo
ba trҥng thái giӟi hҥn: trҥng thái giӟi hҥn thӭ nhҩt, thӭ hai và thӭ ba.
Ngoài ra, vì móng làm viӋc chung vӟi nӅn cho nên có thӇ xҧy ra mӝt dҥng phá
hӓng khác là móng bӏ lұt ÿә hoһc trѭӧt trên nӅn. Khi bӏ mҩt әn ÿӏnh nhѭ thӃ, móng
không còn làm viӋc ÿѭӧc nӳa,công trình bӏ bӏ hӓng mһt dù bҧn thân móng không ÿҥt

tӟi TTGH nào trong 3 TTGH kӇ trên. Do vұy khác vӟi kӃt cҩu chӏu lӵc khác, ngoài 3
TTGH thông thѭӡng, móng còn có thӇ tính theo TTGH vӅ әn ÿӏnh (lұt ÿә và trѭӧt) trên
nӅn.
- Nhӳng móng chӏu tҧi trӑng ngang lӟn mà lӵc thҷng ÿӭng nhӓ (Nhѭ các tѭӡng
chҳn ÿҩt, móng neo…) thì phҧi tính theo TTGH vӅ әn ÿӏnh trên nӅn.
- Móng bҧn ÿáy cӫa các bӇ chӭa vұt liӋu lӓng, móng ÿһt trong môi trѭӡng có
tính ăn mòn mҥnh phҧi tính theo TTGH3.
- Nhӳng móng dҥng tҩm mӓng, biӃn dҥng lӟn thì phҧi tính theo TTGH2.
- Tҩt cҧ các loҥi móng ÿӅu phҧi tính toán theo TTGH1. Ĉӕi vӟi móng cӫa hҫu
hӃt các nhà Dân dөng và Công nghiӋp thì chӍ cҫn thiӃt kӃ và tính toán theo TTGH1 mà
thôi.
3.3. Khái niӋm vӅ tính toán nӅn theo TTGH
Không nhѭ nhӳng kӃt cҩu chӏu lӵc làm bҵng nhӳng vұt liӋu khác, nӅn ÿҩt chӍ có
hai TTGH: Trҥng thái giӟi hҥn thӭ nhҩt (vӅ cѭӡng ÿӝ) và TTGH thӭ hai (vӅ biӃn
dҥng). TTGH thӭ ba vӅ sӵ hình thành và phát triӇn khe nӭt) không có ý nghƭa ÿӕi vӟi
nӅn ÿҩt.
3.3.1. Tính toán nӅn theo TTGH1:
Theo TCXD 45-70, ÿӕi vӟi các loҥi nӅn sau:
- Các nӅn ÿҩt sét rҩt cӭng, cát rҩt chһt, ÿҩt nӱa ÿá và ÿá.(1)
†3.

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG6


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG

B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

- Các nӅn ÿһt móng thѭӡng xuyên chӏu tҧi trӑng ngang vӟi trӏ sӕ lӟn (Tѭӡng
chҳn, ÿê chҳn…)
- Các nӅn trong phҥm vi mái dӕc (Ӣ trên hay ngay dѭӟi mái dӕc) hoһc lӟp ÿҩt
mӅm phân bӕ rҩt dӕc thì phҧi tính toán thiӃt kӃ theo TTGH1.
- Các nӅn ÿҩt thuӝc loҥi sét yӃu bão hòa nѭӟc và than bùn.
Các nӅn ÿҩt (1) chӍ biӃn dҥng rҩt nhӓ dѭӟi tác dөng cӫa tҧi trӑng công trình,
ngay cҧ khi tҧi trӑng ÿҥt ÿӃn tҧi trӑng cӵc hҥn phá hӓng nӅn ÿҩt thì biӃn dҥng vүn còn
bé. Do vұy nhӳng loҥi nӅn này khi chӏu tác dөng cӫa tҧi trӑng, sӁ dүn tӟi TTGH1 trѭӟc
khi xuҩt hiӋn TTGH2.
Công thӭc kiӇm tra:
Nd

)
K at

(1.3)

Trong ÿó:

N - Tҧi trӑng ngoài tác dөng lên nӅn trong trѭӡng hӧp bҩt lӧi nhҩt.
) - Sӭc chӏu tҧi cӫa nӅn theo phѭѫng cӫa lӵc tác dөng.
Kat – HӋ sӕ an toàn, phө thuӝc loҥi nӅn và tính chҩt cӫa tҧi trӑng, công
trình, do cѫ quan thiӃt kӃ quy ÿӏnh.
3.3.2. Tính toán nӅn theo TTGH2
ViӋc tính toán nӅn theo TTGH2 ÿѭӧc áp dөng cho tҩt cҧ các loҥi nӅn trӯ các

loҥi nӅn nêu ӣ (1). Mөc ÿích cӫa viӋc tính toán là khӕng chӃ biӃn dҥng tuyӋt ÿӕi và
chuyӇn vӏ ngang cӫa nӅn không vѭӧt quá giӟi hҥn cho phép, ÿҧm bҧo ÿiӅu kiӋn làm
viӋc bình thѭӡng cӫa công trình.
Các ÿiӅu kiӋn: S < [S]
S < [S]
(1.4)
U < [U]
Trong ÿó: S, S, U - chuyӇn vӏ lún, lún lӋch và chuyӇn vӏ ngang do tҧi trӑng gây ra.
[S], [S],[U] - chuyӇn vӏ lún, lún lӋch và chuyӇn vӏ ngang giӟi hҥn.
3.4. Các loҥi tҧi trӑng và tә hӧp tҧi trӑng
3.4.1. Các loҥi tҧi trӑng
3.4.1.1. Tҧi trӑng thѭӡng xuyên và tҧi trӑng tҥm thӡi
Tҧi trӑng thѭӡng xuyên: Là tҧi trӑng tác dөng trong suӕt thӡi gian thi công và
sӱ dөng công trình: Trӑng lѭӧng bҧn thân kӃt cҩu, áp lӵc ÿҩt, áp lӵc nѭӟc…
Tҧi trӑng tҥm thӡi: ChӍ xuҩt hiӋn trong mӝt thӡi kǤ nào ÿó trong thi công hoһc
sӱ dөng công trình, sau ÿó giҧm dҫn hoһc mҩt hҷn.
TuǤ theo thӡi gian tӗn tҥi, ngѭӡi ta phân tҧi trӑng tҥm thӡi thành:
+ Tҧi trӑng tҥm thӡi tác dөng lâu dài (dài hҥn): Trӑng lѭӧng thiӃt bӏ, vұt liӋu
chӭa…
+ Tҧi trӑng tҥm thӡi tác dөng ngҳn hҥn: Trӑng lѭӧng ngѭӡi, xe máy thi công, tҧi
trӑng gió, áp lӵc sóng…
+ Tҧi trӑng tҥm thӡi ÿһc biӋt: Xuҩt hiӋn trong trѭӡng hӧp rҩt ÿһc biӋt khi thi
công hoһc khi sӱ dөng công trình (ÿӝng ÿҩt, sӵ cӕ công trình…)
3.4.1.2. Tҧi trӑng tiêu chuҭn và tҧi trӑng tính toán
Tҧi trӑng tác dөng lên công trình ÿѭӧc phân thành tҧi trӑng tiêu chuҭn và tҧi
trӑng tính toán:
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG7


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

+ Tҧi trӑng tiêu chuҭn: Là tҧi trӑng lӟn nhҩt, không gây trӣ ngҥi, làm hѭ hӓng
và không làm ҧnh hѭӣng ÿӃn sӵ làm viӋc bình thѭӡng khi sӱ dөng cNJng nhѭ khi sӳa
chӳa công trình.
+ Tҧi trӑng tính toán: Tҧi trӑng ÿã xét ÿӃn khҧ năng có thӇ xҧy ra sӵ khác nhau
giӳa tҧi trӑng thӵc và tҧi trӑng tiêu chuҭn vӅ phía không có lӧi cho sӵ làm viӋc bình
thѭӡng cӫa công trình.
Tҧi trӑng tính toán ÿѭӧc xác ÿӏnh bҵng cách nhân tҧi trӑng tiêu chuҭn vӟi hӋ sӕ
vѭӧt tҧi tѭѫng ӭng:
(1.5)
Ntt = n. Ntc
Vӟi n là hӋ sӕ vѭӧt tҧi, lҩy nhѭ sau:
Trӑng lѭӧng bҧn thân các loҥi vұt liӋu: n=1,1.
Trӑng lѭӧng các lӟp ÿҩt ÿҳp, lӟp cách âm cách nhiӋt … n=1,2.
Trӑng lѭӧng các thiӃt bӏ kӻ thuұt (kӇ cҧ trӑng lѭӧng vұt liӋu chӭa trong thiӃt bӏ
khi nó hoҥt ÿӝng) lҩy n=1,2.
Trӑng lѭӧng thiӃt bӏ vұn chuyӇn:n=1,3.
3.4.2. Các tә hӧp tҧi trӑng
Khi tính toán cҫn xét các tә hӧp tҧi trӑng sau:
+ Tә hӧp tҧi trӑng chính: (tә hӧp cѫ bҧn): Bao gӗm các tҧi trӑng thѭӡng xuyên,
các tҧi trӑng tҥm thӡi dài hҥn và mӝt trong các tҧi trӑng tҥm thӡi ngҳn hҥn.

+ Tә hӧp tҧi trӑng phө: (Tә hӧp bә sung): Bao gӗm các tҧi trӑng thѭӡng xuyên,
các tҧi trӑng tҥm thӡi dài hҥn và hai hoһc nhiӅu hѫn hai tҧi trӑng tҥm thӡi ngҳn hҥn.
+ Tә hӧp tҧi trӑng ÿһc biӋt: Bao gӗm các tҧi trӑng thѭӡng xuyên, các tҧi trӑng
tҥm thӡi dài hҥn, mӝt sӕ tҧi trӑng tҥm thӡi ngҳn hҥn và tҧi trӑng ÿһc biӋt.
* ViӋc tính toán nӅn móng theo biӃn dҥng tiӃn hành vӟi tә hӧp chính (tә hӧp cѫ
bҧn) cӫa các tҧi trӑng tiêu chuҭn.
* ViӋc tính toán nӅn móng theo cѭӡng ÿӝ và әn ÿӏnh tiӃn hành vӟi tә hӧp chính,
tә hӧp phө hoһc tә hӧp ÿһc biӋt cӫa các tҧi trӑng tính toán.
3.5. Các hӋ sӕ tính toán
Khi tính toán nӅn móng theo trҥng thái giӟi hҥn, ngѭӡi ta thѭӡng dùng các hӋ sӕ
sau ÿây:
+ HӋ sӕ vѭӧt tҧi n: Dùng ÿӇ xét tӟi sӵ sai khác có thӇ xҧy ra cӫa tҧi trӑng trong
quá trình thi công và sӱ dөng công trình. TuǤ loҥi công trình mà ngѭӡi ta quy ÿӏnh hӋ
sӕ vѭӧt tҧi là bao nhiêu. TuǤ theo tính chҩt tác dөng cӫa tҧi trӑng tác ÿӝng lên công
trình mà n có thӇ lӟn hѫn hoһc bé hѫn 1.
+ HӋ sӕ ÿӗng nhҩt K: Dùng ÿӇ xét tӟi khҧ năng phân tán cѭӡng ÿӝ cӫa ÿҩt tҥi
các ÿiӇm khác nhau trong nӅn do tính chҩt phân tán vӅ các chӍ tiêu cѫ hӑc gây ra. Vì
ÿҩt có tính ÿӗng nhҩt kém nên K thѭӡng bé hѫn 1.
+ HӋ sӕ ÿiӅu kiӋn làm viӋc m: Dùng ÿӇ xét tӟi ÿiӅu kiӋn làm viӋc thӵc tӃ cӫa
nӅn ÿҩt. TuǤ ÿiӅu kiӋn cө thӇ mà m có thӇ lӟn hѫn hoһc bé hѫn 1. HӋ sӕ ÿiӅu kiӋn làm
viӋc xác ÿӏnh theo các sӕ liӋu thӵc nghiӋm.

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG8

Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

CÁC TÀI LIӊU CҪN THIӂT Ĉӆ THIӂT Kӂ NӄN MÓNG
Trѭӟc khi thiӃt kӃ nӅn móng cӫa công trình nào ÿó, ngѭӡi thiӃt kӃ phҧi có các
tài liӋu cѫ bҧn sau ÿây:
4.1. Các tài liӋu vӅ ÿӏa chҩt công trình và ÿӏa chҩt thuӹ văn
Nӝi dung cӫa các tài liӋu này bao gӗm:
- Bҧn ÿӗ ÿӏa hình, ÿӏa mҥo nѫi xây dӵng công trình, quy mô, vӏ trí các công
trình ÿã xây trѭӟc ÿӇ làm cѫ sӣ ÿӇ chӑn phѭѫng án móng hoһc xӱ lý nӃu có.
- Các tài liӋu khoan ÿӏa chҩt, hình trө lӛ khoan, mһt cҳt ÿӏa chҩt, cҩu trúc ÿӏa
tҫng, nguӗn gӕc, chiӅu cao mӵc nѭӟc ngҫm, kӃt quҧ khҧo sát biӃn ÿӝng cӫa nѭӟc ngҫm
- KӃt quҧ thí nghiӋm ÿánh giá các tính chҩt cӫa nѭӟc ngҫm, ÿӇ tránh tác ÿӝng
xҩu ÿӃn nӅn móng sau này.
KӃt quҧ thí nghiӋm các chӍ tiêu cѫ hӑc, vұt lý cӫa các lӟp ÿҩt: Thành phҫn hҥt,
dung trӑng, tӹ trӑng, ÿӝ ҭm giӟi hҥn chҧy, ÿӝ ҭm giӟi hҥn dҿo, hӋ sӕ thҩm, góc nӝi ma
sát, lӵc dính, các kӃt quҧ thí nghiӋm cҳt, nén, kӃt quҧ thí nghiӋm xuyên ÿӝng SPT, kӃt
quҧ thí nghiӋm xuyên tƭnh CPT, cҳt cánh, CBR .v.v. ÿӇ làm cѫ sӣ, nӅn tҧng quyӃt ÿӏnh
phѭѫng án móng.
4.2. Các sӕ liӋu vӅ công trình và tҧi trӑng
- Hình dáng, kích thѭӟc ÿáy công trình.
- Ĉһc ÿiӇm cҩu tҥo cӫa công trình (công trình có tҫng hҫm hay không, có bӕ trí
hӋ thӕng ӕng nѭӟc, ӕng cáp, ÿѭӡng hҫm nӕi giӳa các công trình lân cұn hay không).
- Các tài liӋu vӅ chi tiӃt các công trình bên trên và các tҧi trӑng tác dөng, cө thӇ
nhѭ sau:
+ Trӑng lѭӧng bҧn thân: Tính tӯ kích thѭӟc hình hӑc cӫa các kӃt cҩu truyӅn
xuӕng.

+ Trӑng lѭӧng các thiӃt bӏ chӭa hoһc thiӃt bӏ thi công.
+ Áp lӵc ÿҩt, áp lӵc nѭӟc.
+ Áp lӵc gió, cѭӡng ÿӝ, hѭӟng gió.
+ Áp lӵc sóng.
+ Áp lӵc thҩm.
+ Lӵc va cӫa tàu bè.
+ Tҧi trӑng chҩn ÿӝng và cҩp ÿӝng ÿҩt cӫa tӯng vùng nӃu có.
†4.

hm

†5
Ĉӄ XUҨT SO SÁNH VÀ CHӐN PHѬѪNG ÁN MÓNG
N
5.1. Chӑn chiӅu sâu chôn móng
M
ViӋc chӑn chiӅu sâu chôn móng là khâu cѫ
Q
bҧn nhҩt trong công tác thiӃt kӃ nӅn móng.
Ĉӝ sâu hm kӇ tӯ mһt ÿҩt thiên nhiên tӟi ÿáy
móng gӑi là ÿӝ sâu chôn móng
ViӋc lӵa chӑn chiӅu sâu chôn móng sao
cho hӧp lý nó phө thuӝc vào các yӃu tӕ cѫ bҧn
sau:
Hình 1.6: Chi͉u sâu chôn móng
5.1.1. ĈiӅu kiӋn ÿӏa chҩt và ÿӏa chҩt thuӹ văn
Ĉây là yӃu tӕ ҧnh hѭӣng nhiӅu nhҩt ÿӃn

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG9


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

viӋc chӑn chiӅu sâu chôn móng, trong ÿó xác ÿӏnh vӏ trí lӟp ÿҩt chӏu lӵc là quan trӑng
nhҩt. Lӟp ÿҩt chӏu lӵc là lӟp ÿҩt tӕt tiӃp xúc trӵc tiӃp vӟi ÿáy móng.
Theo Gs Berezantex, nhӳng lӟp ÿҩt sau ÿây không nên dùng làm lӟp ÿҩt chӏu
lӵc: Ĉҩt cát rӡi, ÿҩt sét nhão, sét chӭa nhiӅu hӳu cѫ hoһc sét có hӋ sӕ rӛng e> 1,1; á sét
có e>1,0; hoһc á cát có e>0,7.
ĈӇ xét ҧnh hѭӣng cӫa ÿiӅu kiӋn ÿӏa chҩt nѫi xây dӵng, ta xét mӝt vài sѫ ÿӗ ÿiӇn
hình nhѭ sau:
(a)

(b)

Âáút täút

Âáút yãúu

(c)
Âáút yãúu
Âáút täút

(d)
Âáút täút
Âáút yãúu
Âáút
täút

Hình 1.7: Các s˯ ÿ͛ ÿi͋n hình cͯa n͉n ÿ̭t khi ch͕n ÿ͡ sâu chôn móng

- Sѫ ÿӗ a: Trѭӡng hӧp này chiӅu sâu chôn móng chӫ yӃu do tính toán quyӃt
ÿӏnh, tuy nhiên không ÿһt móng trong lӟp ÿҩt trӗng trӑt và nên ÿһt ÿӍnh móng thҩp hѫn
mһt ÿҩt tӵ nhiên 25 - 30cm ÿӇ tránh va chҥm.
- Sѫ ÿӗ b: Trѭӡng hӧp này ÿӝ sâu chôn móng phө thuӝc chӫ yӃu vào phѭѫng
pháp xӱ lý nӅn.
- Sѫ ÿӗ c: NӃu lӟp ÿҩt yӃu mӓng thì ÿһt móng vào lӟp ÿҩt tӕt 25 - 30 cm còn
nӃu lӟp ÿҩt yӃu dày thì trӣ lҥi sѫ ÿӗ b.
- Sѫ ÿӗ d: NӃu lӟp ÿҩt tӕt dày thì có thӇ ÿһt móng, nhѭng phҧi ÿҧm bҧo chiӅu
sâu ÿҩt tӕt dѭӟi ÿáy móng, nӃu lӟp ÿҩt tӕt mӓng thì trӣ lҥi sѫ ÿӗ b hoһc c.
* Chú ý: Khi chӑn chiӅu sâu chôn móng theo các ÿiӅu kiӋn ÿӏa chҩt thuӹ văn
phҧi tuân theo các quy tҳc sau ÿây:
1- Chӑn lӟp ÿҩt chӏu lӵc cӫa nӅn phө thuӝc vào vӏ trí các lӟp ÿҩt, trҥng thái vұt
lý cӫa chúng, phѭѫng pháp xây dӵng móng, trӏ sӕ ÿӝ lún giӟi hҥn và sӵ әn ÿӏnh cӫa
nӅn.
2- Phҧi ÿһt ÿáy móng vào lӟp ÿҩt tӕt chӏu lӵc tӯ 15-20cm.
3- Không nên ÿӇ dѭӟi ÿáy móng có mӝt lӟp ÿҩt mӓng nӃu tính nén lún cӫa lӟp
ÿҩt ÿó lӟn hѫn nhiӅu so vӟi tính nén lún cӫa lӟp ÿҩt nҵm dѭӟi.
4- Nên ÿһt móng cao hѫn mӵc nѭӟc ngҫm ÿӇ giӳ nguyên kӃt cҩu cӫa ÿҩt và
không phҧi tháo nѭӟc khi thi công.
5- Khi chiӅu sâu chôn móng thҩp hѫn mӵc nѭӟc ngҫm (có kӇ ÿӃn sӵ lên xuӕng
cӫa nó) thì phҧi giҧi quyӃt giӳ nguyên kӃt cҩu ÿҩt trong nӅn khi ÿào hӕ móng và xây

móng.
5.1.2. Ҧnh hѭӣng cӫa trӏ sӕ và ÿһc tính cӫa tҧi trӑng
NӃu tҧi trӑng công trình lӟn thì nên tăng chiӅu sâu chôn móng ÿӇ móng tӵa lên
các lӟp ÿҩt chһt hѫn nҵm ӣ dѭӟi và giҧm ÿӝ lún.

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG10


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

Khi móng chӏu tҧi trӑng nhә (hѭӟng lên) hoһc tҧi trӑng ngang, momen lӟn (lӋch
tâm lӟn) thì yêu cҫu phҧi ngàm sâu móng ÿӃn ÿӝ sau thích hӧp ÿӇ ÿҧm bҧo әn ÿӏnh cho
móng.
5.1.3. Ҧnh hѭӣng cӫa ÿһc ÿiӇm cҩu tҥo công trình
Khi chӑn chiӅu sâu chôn móng, cҫn phҧi kӇ ÿӃn ÿһc ÿiӇm cӫa nhà và công trình
(nhà có tҫng hҫm, có hào, hӕ, có ÿѭӡng liên lҥc ngҫm… ) cNJng cҫn chú ý ÿӃn viӋc ÿһt
ӕng dүn nѭӟc ӣ bên trong cNJng nhѭ gҫn nhà và công trình.
5.1.4. Ҧnh hѭӣng cӫa móng các công trình lân cұn
Thông thѭӡng ngѭӡi ta chӑn chiӅu sâu chôn móng ngang vӟi cao trình ÿáy cӫa
các móng chính cӫa nhà và công trình lân cұn. ChӍ ÿѭӧc phép ÿһt cao hѫn khi ÿҧm bҧo
giӳ ÿѭӧc kӃt cҩu cӫa ÿҩt nҵm trên chiӅu sâu chôn móng cӫa nhà hoһc công trình lân

cұn.
Nguyên tҳc chung cӫa các giҧi pháp kӻ thuұt nhҵm khҳc phөc nhӳng tác ÿӝng
xҩu cӫa móng mӟi tác ÿӝng lên móng nhà hoһc công trình cNJ là hҥn chӃ ÿӃn mӭc thҩp
nhҩt các áp lӵc tӯ móng nhà mӟi tác dөng lên móng nhà cNJ kӅ bên.
Mӝt sӕ giҧi pháp ÿһt móng:

Moïng cuî

Moïng måïi

Giàòng moïng
giæî cán bàòng

Moïng cuî

ly=1,0-1,2m
Moïng cuî

hi=0,5-0,6m

Moïng måïi

Moïng måïi

Tæåìng cæì

Hình 1.8: M͡t s͙ gi̫i pháp ÿ̿t móng khi có móng công trình lân c̵n

5.1.6. Ҧnh hѭӣng cӫa biӋn pháp thi công móng
TuǤ theo phѭѫng pháp thi công mà kӃt cҩu cӫa ÿҩt nӅn có thӇ bӏ phá hoҥi. NӃu

biӋn pháp thi công không ÿҧm bҧo giӳ nguyên ÿѭӧc kӃt cҩu ÿҩt nӅn khi ÿào hӕ móng
dѭӟi mӵc nѭӟc ngҫm thì phҧi lҩy chiӅu sâu chôn móng tӕi thiӇu cho phép và diӋn tích
ÿáy móng tăng ÿӃn trӏ sӕ lӟn nhҩt.
Khi biӋn pháp thi công ÿҧm bҧo giӳ nguyên ÿѭӧc kӃt cҩu ÿҩt nӅn (hút nѭӟc
tҫng sâu, dùng giӃng chìm hѫi ép…) thì cho phép móng có diӋn tích ÿáy móng bé nhҩt,
ÿһt ӣ ÿӝ sâu tѭѫng ÿӕi lӟn.
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG11


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

5.2. ĈӅ xuҩt, so sánh và chӑn phѭѫng án móng.
CNJng nhѭ ÿӕi vӟi nhiӅu công trình khác, khi thiӃt kӃ nӅn móng, nhiӋm vө cӫa
ngѭӡi thiӃt kӃ phҧi chӑn phѭѫng án tӕt nhҩt cҧ vӅ kinh tӃ và kӻ thuұt.
Thông thѭӡng vӟi nhiӋm vө thiӃt kӃ ÿã cho, vӟi các tài liӋu vӅ ÿӏa chҩt công
trình, ÿӏa chҩt thuӹ văn, tҧi trӑng, ... ngѭӡi thiӃt kӃ có thӇ ÿӅ ra nhiӅu phѭѫng án nӅn
móng khác nhau nhѭ :
- Phѭѫng án làm nông trên nӅn thiên nhiên.
- Phѭѫng án móng nông trên nӅn nhân tҥo.
- Phѭѫng án móng cӑc.
- Phѭѫng án móng giӃng chìm, ...

Mӛi phѭѫng án lӟn có thӇ ÿӅ xuҩt nhiӅu phѭѫng án nhӓ ví dө phѭѫng án móng
nông có thӇ là: móng ÿѫn, móng băng hay móng bè; phѭѫng án móng cӑc có thӇ là :
cӑc dài, ngҳn, cӑc ÿóng, cӑc ép, cӑc nhӗi, ... và mӛi phѭѫng án nhӓ cNJng có thӇ có
nhiӅu phѭѫng án nhӓ hѫn, khác nhau vӅ hình dáng, kích thѭӟc và cách bӕ trí.
Tuy nhiên tuǤ loҥi công trình, ÿһc ÿiӇm, qui mô và tính chҩt và do kinh nghiӋm
cӫa ngѭӡi thiӃt kӃ mà ngѭӡi ta có thӇ ÿӅ xuҩt ra mӝt vài phѭѫng án hӧp lý ÿӇ so sánh
và lӵa chӑn phѭѫng án phù hӧp nhҩt.
Khi thiӃt kӃ sѫ bӝ ÿӇ so sánh phѭѫng án ngѭӡi ta dӵa vào chӍ tiêu kinh tӃ ÿӇ
quyӃt ÿӏnh (dùng tәng giá thành xây dӵng nӅn móng ).
Khi thiӃt kӃ kӻ thuұt thì ngѭӡi ta kӃt hӧp cҧ hai chӍ tiêu kinh tӃ và kӻ thuұt ÿӗng
thӡi vӟi ÿiӅu kiӋn và thӡi gian thi công ÿӇ quyӃt ÿӏnh phѭѫng án.
ViӋc so sánh lӵa chӑn phѭѫng án nӅn móng là mӝt công viӋc khó khăn và quan
trӑng. Muӕn giҧi quyӃt tӕt công viӋc này, ngѭӡi thiӃt kӃ phҧi nҳm vӳng nhӳng lý
thuyӃt tính toán trong Cѫ hӑc ÿҩt và NӅn móng kӃt hӧp vӟi kinh nghiӋm tích luӻ trong
quá trình thiӃt kӃ và thi công ÿӇ ÿӅ xuҩt và lӵa chӑn phѭѫng án tӕi ѭu nhҩt vӅ nӅn
móng cӫa công trình xây dӵng.

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG I
share-connect.blogspot.com

TRANG12


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

CHѬѪNG II:
MÓNG NÔNG TRÊN NӄN THIÊN NHIÊN
† 1.
KHÁI NIӊM CHUNG
1.1. Ĉӏnh nghƭa
Móng nông là nhӳng móng xây trên hӕ ÿào trҫn, sau ÿó lҩp lҥi, chiӅu sâu chôn
móng khoҧng dѭӟi 2y3m, trong trѭӡng hӧp ÿһc biӋt có thӇ sâu ÿӃn 5m.
So vӟi các loҥi móng sâu, móng nông có nhӳng ѭu ÿiӇm:
+ Thi công ÿѫn giҧn, không ÿòi hӓi các thiӃt bӏ thi công phӭc tҥp. ViӋc thi công
móng nông có thӇ dùng nhân công ÿӇ ÿào móng, mӝt sӕ trѭӡng hӧp vӟi sӕ lѭӧng móng
nhiӅu, hoһc chiӅu sâu khá lӟn có thӇ dùng các máy móc ÿӇ tăng năng suҩt và giҧm thӡi
gian xây dӵng nӅn móng.
+ Móng nông ÿѭӧc sӱ dөng rӝng rãi trong các công trình xây dӵng vӯa và nhӓ,
giá thành xây dӵng nӅn móng ít hѫn móng sâu.
+ Trong quá trình tính toán bӓ qua sӵ làm viӋc cӫa ÿҩt tӯ ÿáy móng trӣ lên.
1.2. Phân loҥi móng nông
1.2.1. Dӵa vào ÿһc ÿiӇm cӫa tҧi trӑng
Dӵa vào tình hình tác dөng cӫa tҧi trӑng ngѭӡi ta phân thành :
+ Móng chӏu tҧi trӑng ÿúng tâm.
+ Móng chӏu tҧi trӑng lӋch tâm.
+ Móng các công trình cao (tháp nѭӟc, ӕng khói,...).
+ Móng thѭӡng chӏu lӵc ngang lӟn (tѭӡng chҳn, ÿұp nѭӟc, ...).
+ Móng chӫ yӃu chӏu tҧi trӑng thҷng ÿӭng, mô men nhӓ.
1.2.2. Dӵa vào ÿӝ cӭng cӫa móng
+ Móng tuyӋt ÿӕi cӭng: Móng có ÿӝ cӭng rҩt lӟn (xem nhѭ bҵng vô cùng) và
biӃn dҥng rҩt bé (xem nhѭ gҫn bҵng 0), thuӝc loҥi này có móng gҥch, ÿá, bê tông.
+ Móng mӅm: Móng có khҧ năng biӃn dҥng cùng cҩp vӟi ÿҩt nӅn (biӃn dҥng
lӟn, chӏu uӕn nhiӅu), móng BTCT có tӹ lӋ cҥnh dài/ngҳn > 8 lҫn thuӝc loҥi móng mӅm.
+ Móng cӭng hӳu hҥn: Móng Bê tông cӕt thép có tӹ lӋ cҥnh dài/cҥnh ngҳn < 8

lҫn. ViӋc tính toán mӛi loҥi móng khác nhau, vӟi móng mӅm thì tính toán phӭc tҥp
hѫn.
1.2.3. Dӵa vào cách chӃ tҥo
Dӵa vào cách chӃ tҥo, ngѭӡi ta phân thành móng toàn khӕi và móng lҳp ghép.
+ Móng toàn khӕi: Móng ÿѭӧc làm bҵng các vұt liӋu khác nhau, chӃ tҥo ngay
tҥi vӏ trí xây dӵng (móng ÿә tҥi chӛ).
+ Móng lҳp ghép: Móng do nhiӅu khӕi lҳp ghép chӃ tҥo sҳn ghép lҥi vӟi nhau
khi thi công móng công trình.
1.2.4. Dӵa vào ÿһc ÿiӇm làm viӋc
Theo ÿһc ÿiӇm làm viӋc, có các loҥi móng nông cѫ bҧn sau :
+ Móng ÿѫn: dѭӟi dҥng cӝt hoһc dҥng bҧn, ÿѭӧc dùng dѭӟi cӝt hoһc tѭӡng kӃt
hӧp vӟi dҫm móng.
+ Móng băng dѭӟi cӝt chӏu áp lӵc tӯ hàng cӝt truyӅn xuӕng, khi hàng cӝt phân
bӕ theo hai hѭӟng thì dùng máy ÿóng băng giao thoa.
+ Móng băng dѭӟi tѭӡng: là phҫn kéo dài xuӕng ÿҩt cӫa tѭӡng chӏu lӵc và
tѭӡng không chӏu lӵc.

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 13


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

+ Móng bҧn, móng bè : móng dҥng bҧn BTCT nҵm dѭӟi mӝt phҫn hay toàn bӝ
công trình.
+ Móng khӕi: là các móng cӭng dҥng khӕi ÿѫn nҵm dѭӟi toàn bӝ công trình.
Theo cách phân loҥi này ta sӁ nghiên cӭu cҩu tҥo chi tiӃt cӫa mӝt sӕ loҥi thѭӡng gһp.
†2.
CҨU TҤO CÁC LOҤI MÓNG NÔNG THѬӠNG GҺP
2.1. Móng ÿѫn.
Móng ÿѫn ÿѭӧc chӃ tҥo, kiӃn thiӃt dѭӟi chân cӝt nhà dân dөng nhà công nghiӋp,
dѭӟi trө ÿӥ dҫm tѭӡng, móng mӕ trө cҫu, móng trө ÿiӋn, tháp ăng ten, ...
Móng ÿѫn có kích thѭӟc không lӟn lҳm, móng thѭӡng có ÿáy hình vuông, chӳ
nhұt, tròn, ... trong ÿó dҥng chӳ nhұt ÿѭӧc sӱ dөng rӝng rãi nhҩt.

(a)

(b)

(c)

(d)

Hình 2.1: M͡t s͙ lo̩i móng ÿ˯n

a. Móng ÿѫn dѭӟi cӝt nhà: gҥch, ÿá xây, bê tông, ...
b. Móng ÿѫn dѭӟi cӝt: bê tông hoһc bê tông cӕt thép.
c. Móng ÿѫn dѭӟi trө cҫu.
d. Móng ÿѫn dѭӟi chân trө ÿiӋn, tháp ăng ten.
Thuӝc loҥi móng ÿѫn, ta xét cҩu tҥo chi tiӃt các loҥi sau
2.1.1. Móng ÿѫn dѭӟi tѭӡng
Móng ÿѫn dѭӟi tѭӡng

4
5
ÿѭӧc áp dөng hӧp lý khi áp lӵc do
tѭӡng truyӅn xuӕng có trӏ sӕ nhӓ
3
hoһc khi nӅn ÿҩt tӕt và có tính nén
2
lún bé.
1
Các móng này ÿһt cách
nhau tӯ 3y6m dӑc theo tѭӡng và
ÿһt dѭӟi các tѭӡng góc nhà, tҥi
Hình 2.2: C̭u t̩o móng ÿ˯n d˱ͣi t˱ͥng
các tѭӡng ngăn chӏu lӵc và tҥi các
1. Bҧn móng, ÿӋm móng;2. Cӝt truyӅn lӵc bҵng
bê tông; 3. Dҫm móng; 4. Lӟp lót tѭӡng;
chӛ có tҧi trӑng tұp trung trên các
5. Tѭӡng nhà.
móng ÿѫn, ngѭӡi ta ÿһt các dҫm
móng (dҫm giҵng).
2.1.2. Móng ÿѫn dѭӟi cӝt và dѭӟi trө
Móng ÿѫn dѭӟi cӝt làm bҵng ÿá hӝc nhѭ hình (2.3a). Móng bê tông và bê tông
ÿá hӝc cNJng có dҥng tѭѫng tӵ. NӃu trên móng bê tông hoһc móng ÿá hӝc là cӝt thép
hoһc bê tông cӕt thép thì cҫn phҧi cҩu tҥo bӝ phұn ÿӇ ÿһt cӝt, bӝ phұn này ÿѭӧc tính
toán theo cѭӡng ÿӝ cӫa vұt liӋu xây móng.
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 14


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

Các móng ÿѫn làm bҵng gҥch ÿá xây loҥi này, khi chӏu tác dөng cӫa tҧi trӑng
(Hình 2.3b) tҥi ÿáy móng xuҩt hiӋn phҧn lӵc nӅn, phҧn lӵc này tác dөng lên ÿáy móng,
và phҫn móng chìa ra khӓi chân cӝt hoһc bұc bӏ uӕn nhѭ dҫm công xôn, ÿӗng thӡi
móng có thӇ bӏ cҳt theo mһt phҷng qua mép cӝt.

D


h



l

r

(a)

(b)

Hình 2.3a: C̭u t̩o móng ÿ˯n b̹ng ÿá h͡c

Hình 2.3b: S˯ ÿ͛ làm vi͏c cͯa móng
1. Ĉѭӡng truyӅn ӭng suҩt; 2. Góc mӣ D

Do vұy tӹ sӕ h/l (giӳa chiӅu cao và rӝng cӫa bұc móng) phҧi lӟn khi phҧn lӵc
nӅn r lӟn và cѭӡng ÿӝ vұt liӋu nhӓ. Mһt biên cӫa móng phҧi nҵm ngoài hӋ thӕng ÿѭӡng
truyӅn ӭng suҩt trong khӕi móng. Do vұy ÿӇ quy ÿӏnh móng cӭng hay móng mӅm,
ngѭӡi ta dӵa vào góc D .
Ĉӕi vӟi móng cӭng D phҧi bé hѫn D max nào ÿó, nghƭa là tӹ sӕ h/l không ÿѭӧc
nhӓ hѫn các trӏ sӕ sau :
Áp lӵc trung bình dѭӟi ÿáy móng
d
P 1,5kG/cm2
P > 1,5kG/cm2
Loҥi móng
Mác Bê tông
t 100
t 100
< 100
 100
Móng băng
1,5
1,35
1,75
1,5
Móng ÿѫn
1,65
1,5
2,0
1,65

Móng ÿá hӝc &
Áp lӵc trung bình dѭӟi ÿáy móng
BT ÿá hӝc khi
P > 2,5kG /cm2
P d 2,5kG/cm2
mác vӳa
1,25
1,5
50 y 100
1,75
1,5
10 y 35
2,00
4
1,75
Trѭӡng hӧp ÿһt cӕt thép ӣ bұc cuӕi cùng thì tӹ sӕ h/l cӫa các bұc phía trên phҧi
<1 (tӭc D max = 450 ).
ChiӅu cao bұc móng: Móng bê tông ÿá hӝc h b t 30 , móng gҥch ÿá xây thì
h b 35 y 60 cm.
* Vӟi móng ÿѫn bê tông cӕt thép thì không cҫn khӕng chӃ tӹ sӕ h/l mà căn cӭ
vào kӃt quҧ tính toán ÿӇ xác ÿӏnh chiӅu cao, kích thѭӟc hӧp lý cӫa móng và cӕt thép.

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 15

Trng I HC BCH KHOA NNG
B mụn C s k thut Xõy dng

Nhúm chuyờn mụn CH-Nn Múng
Bi ging Nn v Múng

50

b

50

50

Lồùp vổợa ximng Mac 50

Theùp cỏứu lừp

200

50

50

100

75 2 8
6a200

>200

bc

50

>200

200 vaỡ<0,75ht

>200

75
bc

100

50

50

50

>200

50

>200

b

50

75

b<3000

100

100

50

200 vaỡ<0,75ht
Nhọửi bótọng cọỳt lióỷu nhoớ
Maùc >200
>200

ht

bc

Theùp cỏứu lừp

75

75

b<3000

100

100

Theùp cỏứu lừp

100

ht

b<3000

100

25-30cm
H

50

25-30cm

30d

30d

Thuc loi múng n bờ tụng ct thộp cú th ngi ta dựng múng n BTCT
ti ch khi m dựng kt cu lp ghộp khụng hp lý hoc khi ct truyn ti trng ln.
Múng bờ tụng ct thộp ti ch cú th c cu to nhiu bc vỏt múng.

b

50 Lồùp vổợa ximng Mac 50

50

50
50 Lồùp vổợa ximng Mac 50

Hỡnh 2.4 Cu to mt s múng n BTCT ti ch

Di cỏc múng bờ tụng ct thộp, thng ngi ta lm mt lp m si cú ti
cỏc cht dớnh kt en hoc va xi mng, hoc bng bờ tụng mỏc thp hoc bờ tụng gch
v. Lp m ny cú cỏc tỏc dng sau:
+ Trỏnh h xi mng thm vo t khi bờ tụng.
+ Gi ct thộp v ct pha v trớ xỏc nh, to mt bng thi cụng.
+ Trỏnh kh nng bờ tụng ln vi t khi thi cụng bờ tụng.
- Múng n bờ tụng ct thộp lp ghộp di ct c cu to bng mt hoc nhiu
khi, gim trng lng, ngi ta lm cỏc khi rng hoc khi cú sn vic cu
lp thi cụng d dng.
I-I
I

I-I

3
2
1

b

a

I

1. Baớn
2. Sổồỡn
3. Ngaỡm bó tọng
4. Cọỹt

I

I

1
2

3

Hỡnh 2.5: Cu to múng lp ghộp

2.2. Múng bng v múng bng giao thoa
nng 9/2006

CHNG II

share-connect.blogspot.com

TRANG 16


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

Móng băng là loҥi móng có chiӅu dài rҩt lӟn so vӟi chiӅu rӝng, móng băng còn
ÿѭӧc gӑi là móng dҫm, ÿѭӧc kiӃn thiӃt dѭӟi tѭӡng nhà, móng tѭӡng chҳn, dѭӟi dãy
cӝt.
2.2.1. Móng băng dѭӟi tѭӡng
Móng băng dѭӟi tѭӡng ÿѭӧc chӃ tҥo tҥi chӛ bҵng khӕi xây ÿá hӝc, bê tông ÿá
hӝc hoһc bê tông hoһc bҵng cách lҳp ghép các khӕi lӟn và các panen bê tông cӕt thép.
Móng tҥi chӛ tҥi dùng ӣ nhӳng nѫi mà viӋc lҳp ghép các khӕi là không hӧp lý.

Hình 2.6: C̭u t̩o móng băng d˱ͣi t˱ͥng b̹ng ÿá xây ho̿c BTCT

Móng băng dѭӟi tѭӡng lҳp ghép:
Cҩu tҥo gӗm hai phҫn chính: ĈӋm và tѭӡng.
ĈӋm móng bao gӗm các khӕi ÿӋm, các khӕi này thѭӡng không làm rӛng và
ÿѭӧc thiӃt kӃ ÿӏnh hình sҹn. Các khӕi ÿӋm ÿѭӧc ÿһt liӅn nhau hoһc vӟi nhau gӑi là ÿӋm
không liên tөc. Khi dùng các khӕi ÿӋm không liên tөc sӁ làm giҧm ÿѭӧc sӕ lѭӧng các
khӕi ÿӏnh hình nhѭng sӁ làm trӏ sӕ áp lӵc tiêu chuҭn tác dөng lên nӅn ÿҩt tăng lên mӝt
ít.
Tѭӡng móng ÿѭӧc cҩu tҥo bҵng các khӕi tѭӡng rӛng hoһc không rӛng và ÿѭӧc
thiӃt kӃ ÿӏnh hình sҹn.
a,b - Âãûm moïng
c,d - Tæåìng moïng

h

a

a

b)

h

a)

Tæåìng

b
c)

I

b
d)

I

I-I

h

Khäúi tæåìng moïng

l
b

II

II - II

I

II

I

Âãûm moïng

b.

Hình 2.7: C̭u t̩o móng băng l̷p ghép

2.2.2. Móng băng dѭӟi cӝt
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II

share-connect.blogspot.com

TRANG 17


Trng I HC BCH KHOA NNG
B mụn C s k thut Xõy dng

Nhúm chuyờn mụn CH-Nn Múng
Bi ging Nn v Múng

Múng bng di ct c dựng khi ti trng ln, cỏc ct t gn nhau nu
dựng múng n thỡ t nn khụng kh nng chu lc hoc bin dng vt quỏ tr s
cho phộp.
Dựng múng bng bờ tụng ct thộp t di hng ct nhm mc ớch cõn bng
lỳn lch cú th xy ra ca cỏc ct dc theo hng ct ú.
Khi dựng múng bng di ct khụng m bo iu kin bin dng hoc sc
chu ti ca nn khụng thỡ ngi ta dựng múng bng giao thoa nhau cõn bng
lỳn theo hai hng v tng din chu ti ca múng, gim ỏp lc xung nn t.
Trong cỏc vựng cú ng t nờn dựng múng bng di ct tng s n nh v
cng chung c tng lờn. Múng bng di ct c ti ch. Vic tớnh toỏn
múng bng di ct tin hnh nh tớnh toỏn dm trờn nn n hi.

a. Moùng bng dổồùi cọỹt

b. Moùng bng giao thoa

Hỡnh 2.8: Múng bng di ct v múng bng giao thoa
ỏỳt õỏửm chỷt

b

C= C
40
0 -8 L
00

L

a

a

C

L

Nhọửi vổợa Ximng

b

Hỡnh 2.9: Múng bng lp ghộp

nng 9/2006

CHNG II

share-connect.blogspot.com

TRANG 18


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

I

II

I

II

I-I

II-II

Hình 2.10: C̭u t̩o chi ti͇t móng băng BTCT

2.3. Móng bè
Là móng bê tông cӕt thép ÿә liӅn khӕi, có kích thѭӟc lӟn, dѭӟi toàn bӝ công
trình hoһc dѭӟi ÿѫn nguyên ÿã ÿѭӧc cҳt ra bҵng khe lún.
Móng bè ÿѭӧc dùng cho nhà khung, nhà tѭӡng chӏu lӵc khi tҧi trӑng lӟn hoһc
trên ÿҩt yӃu nӃu dùng phѭѫng án móng băng hoһc móng băng giao thoa vүn không
ÿҧm bҧo yêu cҫu kӻ thuұt. Móng bè hay ÿѭӧc dùng cho móng nhà, tháp nѭӟc, xilô,
bunke bӇ nѭӟc, bӇ bѫi...
Khi mӵc nѭӟc ngҫm cao,ÿӇ chӕng thҩm cho tҫng hҫm ta có thӇ dùng phѭѫng án
móng bè,lúc ÿó móng bè làm theo nhiӋm vө ngăn nѭӟc và chӕng lҥi áp lӵc nѭӟc ngҫm.
Móng bè có thӇ làm dҥng bҧn phҷng hoһc bҧn sѭӡn.
a)

b)

A-A

A

B-B

A B

c)

B

d)

D-D

C-C
C

C

D

D

Hình 2.11: a) Móng bè b̫n ph̻ng; b) Móng bè b̫n ph̻ng có gia c˱ͥng
mNJ c͡t; c) Móng bè b̫n s˱ͥn d˱ͣi ; d) Móng bè b̫n s˱ͥn trên
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II

share-connect.blogspot.com

TRANG 19

Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

Loҥi móng bҧn có thӇ dùng khi bѭӟc cӝt không quá 9m, tҧi trӑng tác dөng
xuӕng mӛi cӝt không quá 100T, bӅ dày bҧng lҩy khoҧng 1/6 bѭӟc cӝt.
Khi tҧi trӑng lӟn và bѭӟc cӝt lӟn hѫn 9m thì dùng bҧn có sѭӡn ÿӇ tăng ÿӝ cӭng
cӫa móng, bӅ dày lҩy khoҧng 1/8-1/10 bѭӟc cӝt, sѭӡn chӍ nên làm theo trөc các dãy
cӝt .
Móng bè sӱ dөng có khҧ năng giҧm lún và lún không ÿӅu, phân phӕi lҥi ӭng
suҩt ÿӅu trên nӅn ÿҩt, thѭӡng dùng khi nӅn ÿҩt yӃu và tҧi trӑng lӟn.
ViӋc tính toán móng bҧn (móng bè) ÿѭӧc tính nhѭ bҧn trên nӅn ÿàn hӗi. Các
móng Bê tông cӕt thép dҥng hӝp dùng dѭӟi nhà nhiӅu
tҫng cNJng thuӝc loҥi móng này.
Các móng này gӗm hai bҧn (trên và dѭӟi) và
các sѭӡn tѭӡng giao nhau nӕi các bҧn ÿó lҥi thành
E-E
mӝt kӃt cҩu thӕng nhҩt
E
E
2.4. Móng vӓ:
Móng vӓ ÿѭӧc nghiên cӭu và áp dөng cho các
công trình nhѭ bӇ chӭa các loҥi chҩt lӓng (dҫu, hoá
chҩt...), nhà tѭӡng chӏu lӵc..
Móng vӓ là loҥi móng kinh tӃ vӟi chi phí vұt
liӋu tӕi thiӇu, có thӇ chӏu ÿѭӧc tҧi trӑng lӟn, tuy nhiên

Hình 2.12: Móng h͡p
viӋc tính toán khá phӭc tҥp.
XÁC ĈӎNH KÍCH THѬӞC ĈÁY MÓNG THEO ĈIӄU KIӊN ÁP LӴC
TIÊU CHUҬN CӪA NӄN ĈҨT
3.1. Xác ÿӏnh áp lӵc tiêu chuҭn cӫa nӅn ÿҩt
Nhѭ ta ÿã biӃt trong lý thuyӃt Cѫ hӑc ÿҩt: NӃu tҧi trӑng tác dөng trên nӅn nhӓ
hѫn mӝt giӟi hҥn xác ÿӏnh ( Pgh1 ) thì biӃn dҥng cӫa nӅn ÿҩt chӍ là biӃn dҥng nén chһt, tӭc
là sӵ giҧm thӇ tích lӛ rӛng khi bӏ nén chһt, tҳt dҫn theo thӡi gian và nhӳng kӃt quҧ thӵc
nghiӋm cho thҩy giӳa ӭng suҩt và biӃn dҥng có quan hӋ bұc nhҩt vӟi nhau.
NӃu tҧi trӑng tác dөng lên nӅn tiӃp tөc tăng vѭӧt qua trӏ sӕ Pgh1 thì trong nӅn ÿҩt
hình thành các vùng biӃn dҥng dҿo do các hҥt ÿҩt trѭӧt lên nhau, thӇ tích ÿҩt không ÿәi
và không nén chһt thêm. Lúc này quan hӋ giӳa ӭng suҩt và biӃn dҥng chuyӇn sang
quan hӋ phi tuyӃn.
†3

N

M

1
Pgh

Q

2

p(kG/cm)

Thåìi gian T

Giai âoaûn
biãún daûng deío

z=b/4

p

Vuìng biãún daûng deío

Giai âoaûn
neïn chàût

S(mm)

S(mm)

Hình 2.13
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 20


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

ĈӇ thiӃt kӃ nӅn theo trҥng thái giӟi hҥn vӅ biӃn dҥng thì trѭӟc hӃt phҧi khӕng
chӃ tҧi trӑng ÿһt lên nӅn không ÿѭӧc lӟn quá mӝt trӏ sӕ quy ÿӏnh Pgh1 ÿӇ ÿҧm bҧo mӕi
quan hӋ bұc nhҩt giӳa ӭng suҩt và biӃn dҥng, tӯ ÿó mӟi xác ÿӏnh ÿѭӧc biӃn dҥng cӫa
nӅn vì tҩt cҧ các phѭѫng pháp tính lún ÿӅu dӵa vào giҧ thiӃt nӅn biӃn dҥng tuyӃn tính.
Tҧi trӑng quy ÿӏnh giӟi hҥn ( Pgh1) ÿó gӑi là tҧi trӑng tiêu chuҭn, hay áp lӵc tiêu
chuҭn cӫa nӅn hay còn gӑi là áp lӵc tính toán quy ѭӟc cӫa nӅn.
Khi thiӃt kӃ nӅn móng hay cө thӇ là xác ÿӏnh kích thѭӟc ÿáy móng thì ngѭӡi
thiӃt kӃ phҧi chӑn diӋn tích ÿáy móng ÿӫ rӝng và sao cho ӭng suҩt dѭӟi ÿáy móng
bҵng hoһc nhӓ hѫn trӏ sӕ áp lӵc tiêu chuҭn.
ViӋc xác ÿӏnh áp lӵc tiêu chuҭn cӫa nӅn ÿҩt là công viӋc ÿҫu tiên khi thiӃt kӃ
nӅn móng, có thӇ xác ÿӏnh áp lӵc tiêu chuҭn theo hai cách sau ÿây.
3.1.1. Xác ÿӏnh áp lӵc tiêu chuҭn theo kinh nghiӋm
TuǤ theo tӯng loҥi ÿҩt và trҥng thái cӫa nó, theo kinh nghiӋm ngѭӡi ta cho sҹn
trӏ sӕ áp lӵc tiêu chuҭn Rtc cӫa nӅn nhѭ trong bҧng sau:
B̫ng 2.1:Tr͓ s͙ áp l͹c tiêu chu̱n Rtc cͯa n͉n theo kinh nghi͏m
Tên ÿҩt
Rtc(kG/cm2)
Tên ÿҩt
Rtc(kG/cm2)
Ĉҩt mҧnh lӟn
ӣ trҥng thái
1. Ĉҩt dá to có cát nhӗi trong kҿ hӣ
6,0
Ĉҩt loҥi sét HӋ sӕ Ĉӝ sӋt B
2.Cuӝi sӓi là mҧnh vӥ ÿá kӃt tinh
5,0
(dính)
rӛng e B=0 B=1
3. Dăm, mҧnh vӥ ÿã trҫm tích

3,0
8.Á cát
0,5
3,0 3,0
tc
2
Ĉҩt cát
R (kG/cm )
0,7
2,5 2,0
ӣ trҥng thái
9. Á sét
0,5
3,0 2,0
Ĉҩt mҧnh lӟn
Chһt Chһt vӯa
0,7
2,5 1,8
4. Cát thô không phө thuӝc ÿӝ ҭm 4,5 3,5
1,0
2,0 1,0
5. Cát vӯa, không phө thuӝc ÿӝ ҭm 3,5 2,5
10. Sét
0,5
6,0 4,0
6. Cát nhӓ:
0,6
5,0 3,0
a. Ít ҭm
3,0 2,0

0,8
3,0 2,0
b. Rҩt ҭm
2,5 1,5
1,1
2,5 1,0
7. Cát bөi
a. Ít ҭm
2,5 2,0
b. Rҩt ҭm
2,0 1,5
c. Bão hòa nѭӟc
1,5 1,0
* Ghi chú: vӟi các trӏ sӕ e, B trung gian, xác ÿӏnh Rtc bҵng cách nӝi suy. Các trӏ sӕ
trong bҧng ӭng vӟi bӅ rӝng móng b=1m, hm=1,5 - 2m. NӃu b  1m và hm b  1,5m thì
phҧi hiӋu chӍnh:
Rtc = R.m.n
(2.1)
Trong ÿó:
R - Trӏ sӕ áp lӵc tiêu chuҭn tra theo bҧng trên.
m - HӋ sӕ hiӋu chӍnh bӅ rӝng móng.
Khi b • 5m thì m = 1,5 cho ÿҩt cát, m = 1,2 cho ÿҩt loҥi sét.
Khi 1 < b < 5m thì:
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 21

Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

m

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

(b  1)
.D  1
4

(2.2)

D = 0,5 cho ÿҩt cát.
D = 0,2 cho ÿҩt sét.
n - HӋ sӕ ÿiӅu chӍnh ÿӝ sâu ÿһt móng.
n = 0,5 + 0,0033.h (khi h < 1,5m)
n 1

J
.k (h  200)
m.R

(khi h > 2m)

(2.3)

J - Dung trӑng cӫa ÿҩt (tính ra kG/cm3), h - ChiӅu sâu chôn móng (cm), k = 1,5

cho ÿҩt sét, k = 2,5 cho ÿҩt cát, và k = 2,0 cho ÿҩt á sét và á cát.
* Ngoài ra, ÿӕi vӟi các loҥi ÿҩt ÿҳp dùng làm nӅn công trình, loҥi ÿҩt này tuy có
nhѭӧc ÿiӇm là biӃn dҥng lӟn và tính không ÿӗng nhҩt cao, nhѭng ӣ mӝt ÿiӅu kiӋn thích
hӧp nó vүn dùng làm nӅn công trình tӕt. Theo quy phҥm, ÿӕi vӟi nӅn ÿҩt ÿҳp ÿã әn
ÿӏnh, trӏ sӕ áp lӵc tiêu chuҭn cӫa mӝt sӕ loҥi ÿҩt nhѭ sau:
B̫ng 2.2 Áp l͹c tiêu chu̱n trên n͉n ÿ̭t ÿ̷p ÿã ͝n ÿ͓nh
Rtc (kG/cm2)
XӍ hҥt to, cát vӯa Cát xӍ, xӍ nhӓ, ÿҩt
Ĉҩt ÿҳp
và cát nhӓ
loҥi nhӓ
Ĉӝ bão hoà nѭӟc G
G ” 0,5 G • 0,8 G ” 0,5 G • 0,8
1. Ĉҩt san lҩp theo quy hoҥch, có ÿҫm chһt
2,5
2,0
1,8
1,5
2. Ĉҩt thҧi bã công nghiӋp có ÿҫm chһt
2,5
2,0
1,8
1,5
3. Ĉҩt thҧi bã công nghiӋp không ÿҫm chһt
1,8
1,5
1,2
1,0
4. Ĉҩt ÿә, bã thҧi công nghiӋp có ÿҫm chһt.
1,5

1,2
1,2
1,0
4. Ĉҩt ÿә, bã thҧi công nghiӋp không ÿҫm
1,2
1,0
1,0
0,8
chһt.
* Ghi chú : Trӏ sӕ Rtc trong bҧng dùng cho móng có chiӅu sâu chôn móng h1 > 2m, khi
h1 < 2m thì trӏ sӕ Rtc phҧi giҧm xuӕng bҵng cách nhân vӟi hӋ sӕ K:
K

h  h1
2h1

(2.4)

Ĉӕi vӟi ÿҩt ÿә, bã thҧi công nghiӋp chѭa әn ÿӏnh thì Rtc nhân vӟi hӋ sӕ 0,8
Trӏ sӕ Rtc trung gian cӫa ÿӝ bão hoà G thì nӝi suy.
2.1.2. Xác ÿӏnh bҵng cách tính theo quy phҥm
Theo TCXD 45 - 70 và 45 - 78 cho phép tính toán trӏ sӕ áp lӵc tiêu chuҭn cӫa
nӅn ÿҩt khi vùng biӃn dҥng dҿo phát sinh ÿӃn ÿӝ sâu bҵng 1/4 bӅ rӝng móng b.
BiӇu thӭc tính toán Rtc theo TCXD 45 - 70:
Rtc = m[(Ab + Bh)J + D.ctc]
(2.5)
BiӇu thӭc tính toán Rtc theo TCXD 45 - 78:
R tc

Trong ÿó:

m1 .m 2
[AbJ  BhJ '  D.c tc ]
K tc

(2.6)

Rtc - Cѭӡng ÿӝ tiêu chuҭn cӫa nӅn ÿҩt
m - HӋ sӕ ÿiӅu kiӋn làm viӋc cӫa ÿҩt nӅn

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 22


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

m=0,8 Khi nӅn ÿҩt là ÿҩt cát nhӓ, bão hoà nѭӟc
m=0,6 - Khi nӅn ÿҩt là cát bөi, bão hoà nѭӟc
m=1 trong các trѭӡng hӧp khác
ctc - Lӵc dính tiêu chuҭn cӫa ÿҩt dѭӟi ÿáy móng.
J - Dung trong trung bình cӫa ÿҩt dѭӟi ÿáy móng
J'- Dung trong trung bình cӫa ÿҩt trên ÿáy móng

Ktc - HӋ sӕ tin cұy, nӃu các chӍ tiêu cѫ lý ÿѭӧc xác ÿӏnh bҵng thí nghiӋm trӵc
tiӃp ÿӕi vӟi ÿҩt thì Ktc lҩy bҵng 1,0. NӃu các chӍ tiêu ÿó lҩy theo bҧng quy phҥm thì Ktc
lҩy bҵng 1,1.
m1,m2 – lҫn lѭӧt là hӋ sӕ ÿiӅu kiӋn làm viӋc cӫa nӅn và hӋ sӕ ÿiӅu kiӋn làm viӋc
cӫa công trình tác dөng qua lҥi vӟi nӅn, lҩy theo bҧng sau:
B̫ng 2- 3: Tr͓ s͙ cͯa m1, m2
HӋ
sӕ

Loҥi ÿҩt

HӋ sӕ m2 ÿӕi vӟi nhà và công trình có sѫ
ÿӗ kӃt cҩu cӭng vӟi tӹ sӕ giӳa chiӅu dài
•4

”1,5

1,2

1,4

1,3

1,1

1,3

- No nѭӟc
Cát bөi : - Khô và ít ҭm

1,2
1,2

1,1
1,0

1,3
1,2

- No nѭӟc
Ĉҩt hòn lӟn có chҩt nhét là sét và
ÿҩt sét có ÿӝ sӋt B d 0,5

1,1

1,0

1,2

1,2

1,0

1,1

Ĉҩt hòn lӟn có chҩt nhӟt là cát và
ÿҩt sét, không kӇ ÿҩt phҩn và bөi

1,4

Cát mӏn : - Khô và ít ҭm

Nhѭ trên có ÿӝ sӋt B > 0,5
1,1
1,0
1,0
tc
- A,B,D các hӋ sӕ phө thuӝc vào trӏ sӕ góc nӝi ma sát M tra bҧng:
B̫ng 2.4 : Tr͓ s͙ A, B và D
Trӏ sӕ tiêu chuҭn
cӫa góc (góc ma

A

B

D

sát trong Mtc (o)
0
2
4
6
8
10
12

0,00
0,03
0,06

0,10
0,14
0,18
0,23

1,00
1,12
1,25
1,39
1,55
1,73
1,94

3,14
3,32
3,51
3,71
3,93
4,17
4,42

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 23


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG

B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
45

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

0,29
0,36
0,43
0,51
0,61
0,72
0,84

0,98
1,15
1,34
1,55
1,81
2,11
2,46
2,87
3,37
3,66

2,17
2,43
2,72
3,05
3,44
3,87
4,37
4,93
5,59
6,35
7,21
8,25
9,44
10,84
12,50
14,48
15,64

4,69

5,00
5,31
5,66
6,04
6,45
6,90
7,40
7,95
8,55
9,21
9,98
10,80
11,73
12,77
13,96
14,64

* Nh̵n xét: ViӋc xác ÿӏnh áp lӵc tiêu chuҭn theo kinh nghiӋm (tra bҧng) thѭӡng thiên
vӅ an toàn, các trӏ sӕ nêu ra trong bҧng ÿҥi diӋn cho mӝt dãy các trӏ sӕ dao ÿӝng trong
diӋn rӝng. Trong thӵc tӃ thì các loҥi ÿҩt rҩt phong phú vӅ loҥi và trҥng thái nên xác
ÿӏnh Rtc tӯ cách tra bҧng thѭӡng ít chính xác và không chһt chӁ vӅ lý thuyӃt. Có thӇ sӱ
dөng trӏ sӕ này trong thiӃt kӃ sѫ bӝ, hoһc cho các công trình nhӓ ÿһt trên nӅn ÿҩt tѭѫng
ÿӕi ÿӗng nhҩt, công trình loҥi IV và loҥi V.
Xác ÿӏnh Rtc theo TCXD 45 - 70 và 45 - 78 cNJng chѭa chһt chӁ lҳm vӅ mһt lý
thuyӃt vì sӵ phát triӇn cӫa vùng biӃn dҥng dҿo cӫa ÿҩt cNJng khác vӟi vұt thӇ ÿàn hӗi.
Tuy nhiên khi vùng biӃn dҥng dҿo còn nhӓ thì sai khác ÿó cNJng không lӟn, hiӋn nay
trong thiӃt kӃ ngѭӡi ta hay sӱ dөng trӏ sӕ này.
Trong mӝt sӕ nghiên cӭu gҫn ÿây cho thҩy có thӇ sӱ dөng cѭӡng ÿӝ tính toán
cӫa ÿҩt nӅn trong tính toán kích thѭӟc móng bҵng cách tính toán cѭӡng ÿӝ chӏu tҧi cӫa
ÿҩt nӅn theo công thӭc cӫa Terzaghi hoһc Berezantev rӗi chia cho hӋ sӕ an toàn (Fs = 2

- 2,5). Theo quan ÿiӇm này cho rҵng lҩy cѭӡng ÿӝ tính toán nhѭ vұy vӯa ÿҧm bҧo ÿiӅu
kiӋn biӃn dҥng, vӯa ÿҧm bҧo ÿiӅu kiӋn chiu tҧi. Tuy nhiên viӋc lҩy trӏ sӕ Fs chính xác
là bao nhiêu thì cNJng chѭa thӕng nhҩt. Do vұy viӋc tính cѭӡng ÿӝ tính toán cӫa nӅn ÿҩt
theo phѭѫng pháp nào sao cho phù hӧp vӟi thӵc tӃ cӫa nӅn ÿҩt và tính chҩt công trình
ÿӇ ÿҧm bҧo tӕi ѭu trong thiӃt kӃ xây dӵng công trình.
3.2. Xác ÿӏnh diӋn tích ÿáy móng trong trѭӡng hӧp móng chӏu tҧi trong ÿúng tâm
Xét mӝt móng ÿѫn chӏu tҧi trong ÿúng tâm nhѭ hình vӁ (2.14):
Trong ÿiӅu kiӋn làm viӋc, móng chӏu tác dөng cӫa các lӵc sau:
- Tҧi trӑng công trình truyӅn xuӕng móng qua cӝt ӣ mһt ÿӍnh móng: N Otc
- Trӑng lѭӧng bҧn thân móng: N mtc
Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 24


Trѭӡng ĈҤI HӐC BÁCH KHOA ĈÀ NҸNG
B͡ môn C˯ sͧ kͿ thu̵t Xây d͹ng

Nhóm chuyên môn CHĈ-NӅn Móng
Bài gi̫ng N͉n và Móng

b

hm

- Trӑng lѭӧng ÿҩt ÿҳp trên móng trong
tc

No
phҥm vi kích thѭӟc móng N âtc ;
- Phҧn lӵc nӅn ÿҩt tác dөng lên ÿáy móng
tc
p .
tc
tc
Nd
Nd
BiӇu ÿӗ ӭng suҩt tiӃp xúc dѭӟi ÿáy móng là
ÿѭӡng cong, nhѭng ÿӕi vӟi cҩu kiӋn móng cӭng,
ta lҩy gҫn ÿúng theo dҥng hình chӳ nhұt.
ptc
ĈiӅu kiӋn cân bҵng tƭnh hӑc:
F=axb
N Otc  N mtc  N âtc ptc .F
(2.7)
Trong ÿó:
F - DiӋn tích ÿáy móng
Trӑng lѭӧng cӫa móng và ÿҩt ÿҳp trên
móng có thӇ lҩy bҵng trӑng lѭӧng cӫa khӕi nҵm
a
trong mһt cҳt tӯ ÿáy móng:
tc
tc
N m  N â F .hm .J tb
(2.8)
Hình 2.14
Trong ÿó: J tb - Dung trӑng trung bình cӫa
vұt liӋu móng và ÿҩt ÿҳp trên móng, lҩy bҵng 2 - 2,2 (g/cm3) hoһc 2 - 2,2 (T/m3).

hm - Ĉӝ sâu chôn móng.
Tӯ (2.7) và (2.8) ta có:
N 0tc  F.h m .J tb

p tc .F

Suy ra:
F

N otc
p tc  J tb .hm

(2.9)

ĈӇ ÿҧm bҧo ÿiӅu kiӋn nӅn biӃn dҥng tuyӃn tính thì áp lӵc do tҧi trong tiêu chuҭn
cӫa công trình gây ra phҧi thoã ÿiӅu kiӋn:
(2.10)
ptc ” Rtc
Do ÿó:

N otc
F t tc
R  J tb .hm

(2.11)

Công thӭc (2.11) cho phép xác ÿӏnh ÿѭӧc diӋn tích ÿáy móng F khi biӃt tҧi
trӑng ngoài tác dөng N otc , áp lӵc tiêu chuҭn Rtc và chiӅu sâu chôn móng hm. Ӣ ÿây cҫn
chú ý rҵng trӏ sӕ Rtc lҩy theo kinh nghiӋm thì xác ÿӏnh ÿѭӧc sѫ bӝ diӋn tích ÿáy móng
F, còn nӃu Rtc xác ÿӏnh theo công thӭc (2.6) và (2.7) thì tham sӕ bӅ rӝng móng b phҧi

giҧ thiӃt trѭӟc, sau khi có ÿѭӧc diӋn tích ÿáy móng F, chӑn tӹ sӕ D

a
ÿӇ tìm ÿѭӧc
b

cҥnh a và kiӇm tra lҥi ÿiӅu kiӋn F* = axb • F.
* Xác ÿ͓nh kích th˱ͣc hͫp lý cͯa móng ÿ˯n
ViӋc chӑn kích thѭӟc hӧp lý cӫa móng ÿѫn ӣ ÿây ta cҫn tìm bӅ rӝng b cӫa móng
và tӯ tӹ sӕ a = D.b ÿӇ tìm ÿѭӧc cҥnh dài a và so sánh vӟi diӋn tích yêu cҫu. Phѭѫng
pháp này xuҩt phát tӯ ÿiӅu kiӋn:
ptbtc R tc
(2.12)
tc
Vӟi : R - Cѭӡng ÿӝ tiêu chuҭn cӫa nӅn ÿҩt

Ĉà nҹng 9/2006

CHѬѪNG II
share-connect.blogspot.com

TRANG 25