Giải thưởng toán học fields

Huy chương Fields
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Huy chương Fields là một giải thưởng được trao cho tối đa bốn nhà toán học không quá
40 tuổi tại mỗi kì Đại hội quốc tế (ICM) của Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU), được tổ
chức 4 năm một lần. Giải thưởng được sáng lập bởi nhà toán học Canada John Charles
Fields lần đầu được trao vào năm 1936, đã bị gián đoạn trong suốt qua thời kỳ Chiến
tranh thế giới thứ hai và từ năm 1950 được trao đều đặn.
Mục đích của giải thưởng là sự công nhận và hỗ trợ cho các nhà toán học trẻ tuổi đã có
những đóng góp quan trọng có tính cách đột phá cho ngành toán học. Huy chương được
đi kèm với số tiền thưởng cổ vũ tượng trưng là 15.000 đôla Gia Nã Đại.[1]
Huy chương Fields thường được coi là "Giải Nobel dành cho Toán học". Sự so sánh này
là không thật sự chính xác[2], bởi vì giới hạn tuổi của giải Fields được áp dụng nghiêm
ngặt. Hơn nữa, giải Fields Medals thường được trao cho các nhà toán học có nhiều công
trình nghiên cứu hơn là chỉ có một nghiên cứu quan trọng.

Mục lục
[ẩn]
•
•
•
•
•
•

1 Các nhà toán học đã nhận giải
2 Danh sách các quốc gia tính theo số huy chương Fields
3 Sự kiện đặc biệt
4 Giải Fields trong văn hóa đại chúng
5 Xem thêm
6 Tham khảo

•

7 Liên kết ngoài

•

Mặt trước


•

Mặt sau

[sửa] Các nhà toán học đã nhận giải
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

•

2010: Elon Lindenstrauss (Israel), Ngô Bảo Châu (Việt Nam/Pháp), Stanislav
Smirnov, (Nga), Cédric Villani (Pháp)
2006: Terence Tao (Đào Triết Hiên) (Úc/Mỹ), Grigori Perelman (Nga), Andrei
Okounkov (Nga/Mỹ), Wendelin Werner (Pháp)
2002: Laurent Lafforgue (Pháp), Vladimir Voevodsky (Nga/Mỹ)
1998: Richard Ewen Borcherds (Anh), William Timothy Gowers (Anh), Maxim
Kontsevich (Nga), Curtis T. McMullen (Mỹ)
1994: Efim Isakovich Zelmanov (Nga), Pierre-Louis Lions (Pháp), Jean Bourgain
(Bỉ), Jean-Christophe Yoccoz (Pháp)
1990: Vladimir Drinfeld (Liên Xô), Vaughan Frederick Randal Jones (New
Zealand), Shigefumi Mori (Nhật Bản), Edward Witten (Mỹ)
1986: Simon Donaldson (Anh), Gerd Faltings (Tây Đức), Michael Freedman
(Mỹ)
1982: Alain Connes (Pháp), William Thurston (Mỹ), Shing-Tung Yau/Khâu
Thành Đồng (Mỹ)
1978: Pierre Deligne (Bỉ), Charles Fefferman (Mỹ), Grigory Margulis (Liên Xô),
Daniel Quillen (Mỹ)
1974: Enrico Bombieri (Ý), David Mumford (Mỹ)
1970: Alan Baker (Anh), Heisuke Hironaka (Nhật), Sergei Petrovich Novikov
(Liên Xô), John Griggs Thompson (Anh)
1966: Michael Atiyah (Anh), Paul Joseph Cohen (Mỹ), Alexander Grothendieck
(Pháp), Stephen Smale (Mỹ)
1962: Lars Hörmander (Thụy Điển), John Milnor (Mỹ)
1958: Klaus Roth (Anh), Rene Thom (Pháp)
1954: Kunihiko Kodaira (Nhật Bản), Jean-Pierre Serre (Pháp)
1950: Laurent Schwartz (Pháp), Atle Selberg (Na Uy)
1936: Lars Ahlfors (Phần Lan), Jesse Douglas (Mỹ)

Danh sách các quốc gia tính theo số huy chương Fields
Thứ tự
1
2

Quốc gia
Hoa Kỳ
Pháp

Số huy chương
13
11


3
4
5
6
7
7
7
7
7
7
7
7
7

Nga（+
Liên Xô） 9

Anh
6
3
Nhật Bản
Bỉ
2
Phần Lan
1
1
Na Uy
Thụy Điển
1
1
Ý
1
Israel
Đức
1
New Zealand
1
Úc
1
Việt Nam
1

[sửa] Sự kiện đặc biệt
Năm 1954, Jean-Pierre Serre trở thành người trẻ nhất từng đạt Huy chương Fields, ở tuổi
28. Đến nay, ông vẫn giữ kỉ lục này.
Năm 1966, Alexander Grothendieck tự tẩy chay lễ trao giải Fields của mình, tổ chức tại
Moskva, để phản đối các hoạt động của quân đội Liên Xô ở Đông Âu.[3]

Năm 1970, Sergei Petrovich Novikov, vì sự quản thúc của chính phủ Liên Xô, đã không
thể tới Nice để nhận huy chương.
Năm 1978, Gregori Margulis do bị chính phủ Liên Xô hạn chế di chuyển nên đã không
thể tới tham gia đại hội tại Helsinki để nhận giải thưởng. Jacques Tits đã thay mặt ông
nhận giải và đã có bài diễn văn:

“

Tôi không thể diễn tả sự thất vọng sâu sắc của tôi cũng như mọi người tại đây vì
sự vắng mặt của Margulis trong buổi lễ này. Tôi quả thật rất hy vọng tôi sẽ có
cơ hội gặp nhà toán học này, người mà tôi mới chỉ biết qua các công trình
nghiên cứu và đồng thời cũng là người mà tôi kính trọng và thán phục một cách
sâu sắc.[1]

”

Năm 1966, Grothendieck, tuy không từ chối nhưng đã không đến Moskva để nhận huy
chương Fields vì bất đồng quan điểm chính trị.
Năm 1982, đại hội được tổ chức tại Warszawa, Ba Lan nhưng cuối cùng đã phải chuyển
sang năm sau vì tình hình chính trị không ổn định. Giải Fields được công bố vào kì họp
thứ 9 của IMU vào đầu năm và được trao vào năm 1983 tại đại hội Warszawa.


Năm 1998, tai đại hội ICM, Andrew Wiles được chủ tịch hội đồng giám khảo giải Fields,
Yuri Manin, trao tấm thẻ bạc IMU đầu tiên để công nhận thành quả của ông trong việc
chứng minh định lý Fermat cuối cùng. Việc trao thưởng này thường làm mọi người suy
nghĩ đến việc vào năm 1998 Wiles đã quá tuổi nhận giải Fields. Nhà toán học người Anh
đã chứng minh định lý cuối của Fermat; để công nhận ông được trao giải thưởng đặc biệt
bạc mảng bám-ông đã vượt quá giới hạn độ tuổi truyền thống của 40 năm để nhận huy
chương vàng-Những lĩnh vực Toán học quốc tế do Liên minh vào năm 1998.Wiles được

học tại Merton College, Oxford (BA, 1974), và Clare College, Cambridge (Tiến sĩ,
1980). Sau một học bổng nghiên cứu trẻ tuổi ở Cambridge (1977-1980), Wiles chức một
cuộc hẹn tại Đại học Harvard, Cambridge, Mass, Hoa Kỳ, và năm 1982 chuyển tới
Princeton (NJ) Đại học. Wiles đã làm việc trên một số vấn đề nổi bật trong lý thuyết số:
bạch dương và Swinnerton-Dyer phỏng đoán, những phỏng đoán chủ yếu của Iwasawa lý
thuyết, và các Shimura-Taniyama-Weil Đóng góp bản dịch hay hơn. Ông đã từng có cơ
hội nhận giải vào năm 1994, nhưng một sai sót trong việc chứng minh định lý Fermat
cuối cùng được tìm ra vào năm 1993 (về sau Wiles đã sửa được sai sót trong chứng minh)
[2]. Don Zagier đã miêu tả tấm thẻ IMU là "giải Fields trá hình"[cần dẫn nguồn].
Năm 2006, lần đầu tiên giải thưởng Fields bị từ chối nhận. Người từ chối là Grigori
Perelman.
Năm 2010, Ngô Bảo Châu nhà toán học đầu tiên người Việt Nam, mang hai quốc tịch
Việt Nam và Pháp (cũng là người thứ tư của Châu Á) đã chính thức ghi tên mình vào giải
thường Fields với việc chứng minh thành công "Bổ đề cơ bản". Đây là lần đầu tiên, một
quốc gia đang phát triển có người giành được giải thưởng này.[4]