Bài tập về thấu kính lớp 9

GIẢI BÀI TẬP THẤU KÍNH
VẬT LÝ 9.
BÀI TẬP 1: Một vật sáng AB có dạng mũi tên cao 6cm đặt vuông góc trục chính của thấu kính hội
tụ, cách thấu kính 15cm. Thấu kính có tiêu cự 10 cm.
a/ Dựng ảnh của vật qua thấu kính
b/ Xác định kích thước và vị trí của ảnh
BÀI TẬP 2: Một vật sáng AB có dạng mũi tên cao 6cm đặt vuông góc trục chính của thấu kính hội
tụ, cách thấu kính 10cm. Thấu kính có tiêu cự 15 cm.
a/ Dựng ảnh của vật qua thấu kính
b/ Xác định kích thước và vị trí của ảnh
BÀI TẬP 1:
AB AF
=
B
OH OF
6
15 − 10
6.10
∆
⇒
=
⇒ OH =
= 12(cm)
OH
10
5
A
⇒ A′B′ = OH = 12cm
A′B′ A′F ′
∆A′B′F ′ : ∆OIF ′ ⇒
=

mà OI=AB=6cm
OI
OF ′
12 OA′ − 10
⇒ =
⇒ 6.(OA′ − 10) = 12.10 ⇒ OA′ = 30cm
6
10
BÀI TẬP 2:
∆ABF : ∆OHF ⇒

I
F’

A'

F
H

B’
”

F ′O OI
=
(1)
F ′A′ A′B′
OA
AB
∆OAB : ∆OA ' B ' ⇒
=

(2)
OA ' A ' B '
F ′O OA
15
10
mà OI = AB ⇒
=
⇒
=
F ′A′ OA ' 15 + OA ' OA '
⇒ 15.OA ' = 10.(15 + OA ') ⇒ 5.OA′ = 150 ⇒ OA ' = 30cm
10
6
30.6
=
⇒ A' B ' =
= 18(cm)
Thế vào (2) =>
30 A ' B '
10
∆F ′OI : ∆F ′A′B′ ⇒

Bài 2 : Đặt một vật sáng AB, có dạng một mũi tên cao 0,5cm, vuông góc với trục chính của một thấu
kính hội tụ và cách thấu kính 6cm. Thấu kính có tiêu cự 4cm
a. Hãy dựng ảnh A’B’của vật AB theo đúng tỉ lệ xích.
b. Tính khoảng cách từ ảnh tới thấu kính và chiều cao của ảnh A’B’
Bài làm :
Cho biết
B
I

AB = h = 0,5cm; 0A = d = 6cm
F’
A’
0F = 0F’ = f = 4cm
A
0
a.Dựng ảnh A’B’theo đúng tỉ lệ
F
b. 0A’ = d’ = ?; A’B’ = h’ =?
B’


b. Ta có ∆ABO ∼ ∆A'B'O ( g . g ) ⇒
Ta có ∆OIF’∼ ∆A'B'F’ ( g . g )

⇒

AB AO
=
(1)
A'B' A'O

OI
OF'
=
mà OI = AB (vì AOIB là hình chữ nhật)
A'B' A'F'

A’F’ = OA’ – OF’
AB

OF'
OA
)F'
OA.OF '
=
=
⇒ OA ' =
nên
(2) Từ (1) và (2) suy ra
A'B' OA'-OF'
OA' OA'-OF'
OA − OF
6.4
0,5.12
=12 ( cm ) Thay số: A'B'=
= 1( cm )
hay OA ' =
6 −4
6

Qua một thời gian giảng dạy, tôi nhận thấy với cách làm trên học sinh có thể vẽ hình rất dễ
dàng nhưng lúng túng ở mặt tính toán vì các bước giải nhiều, gồm có 2 mấu chốt chính, đó là bắt cầu
giữa 2 cặp tỷ lệ và giải phương trình để tìm ra các số liệu của ảnh mà đề bài yêu cầu. Do đó, tôi chọn
lựa cách vẽ ảnh bao gồm 2 tia, một tia qua quang tâm O và một tia đi qua tiêu điểm. Cụ thể cách làm
của tôi như sau:
BÀI TẬP 1:
B
∆

A'

A

F
I

B’
”

FA = OA - OF = 15 – 10 = 5 cm
FA AB
5
6
10.6
=
⇒ =
⇒ OI =
= 12cm
ΔFAB~ΔFOI =>
FO OI
10 OI
5
Ta có: A’B’ = OI = 12 cm
OA
AB
15
6
15.12
=
⇒
= ⇒ OA′ =

= 30cm
ΔOAB~ΔOA’B’ =>
OA′ A′B′
OA′ 12
6