CÁC QUY LUẬT CỦA ĐỜI SỐNG TÌNH CẢM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM
Môn: Tâm lý học đại cương
GV: Th.S Lý Minh Tiên

Các quy luật cơ bản của
đời sống tình cảm và
Ứng dụng


Các thành viên tổ 4


CÁC QUY LUẬT CỦA ĐỜI SỐNG TÌNH CẢM
Quy luật thích ứng
Quy luật di chuyển
Quy luật lây lan
Quy luật cảm ứng
Quy luật pha trộn
Quy luật hình thành tình cảm


Quy luật thích ứng

1

 Một xúc cảm hay tình cảm nào đó được lặp
đi lặp lại nhiều lần một cách không thay đổi
sẽ bị suy yếu đi, bị lắng xuống.
 Hiện tượng “chai sạn” xúc cảm, tình cảm.

Quy luật thích ứng

1

Biểu hiện:
 Gần thường xa thương.
 Gần nhau cảm thấy bình thường
Xa nhau mới thấy tình thương dạt dào.
 Dao năng mài thì sắc, người năng chào thì
quen.


Quy luật thích ứng

1

“Sự xa cách đối với tình yêu giống như gió
với lửa, gió sẽ dập tắt những tia lửa nhỏ,
nhưng lại đốt cháy, bùng nổ những tia lửa
lớn.”
(Ngạn ngữ Nga)


Ví dụ

Một người thân của chúng ta đột ngột qua
đời, làm cho ta và gia đình đau khổ, vất vả,
nhớ nhung … nhưng năm tháng trôi qua, ta
cũng sẽ nguôi dần…

Ứng dụng
 Liên tục thay đổi phương pháp, hình thức tổ

chức lớp học và các hoạt động, thay đổi “phong
cách lên lớp” để thu hút học sinh, tránh nhàm
chán cho chính mình và các em học sinh.


Ứng dụng
 Luôn luôn năng động, sáng tạo, làm mới
mình, học hỏi để mình ngày hôm qua không
phải là mình của ngày hôm kia.


Ứng dụng
 Trong quá trình giảng dạy, quy luật này
được ứng dụng như phương pháp “lấy độc
trị độc” đối với học sinh.


Ví dụ

Nam là một học sinh nhút nhát, luôn
rụt rè trước mọi người. Mỗi lần bị cô
giáo gọi trả lời câu hỏi, Nam đều tỏ ra
lúng túng và đỏ mặt. Nhưng một thời
gian sau, việc Nam luôn phải đứng dậy
trả lời lặp đi lặp lại nhiều lần và nhờ
sự khuyến khích động viên của bạn bè

thầy cô thì Nam đã tự tin trả lời những
câu hỏi trước lớp.


Quy luật di chuyển

2

 Xúc cảm, tình cảm có thể di chuyển từ đối
tượng này sang đối tượng khác.
Biểu hiện:
 Giận cá chém thớt.
 Vơ đũa cả nắm.
 Yêu nhau yêu cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông ti họ hàng.


Hương đang tập trung làm một bài tập
rất khó, áp lực tâm lí đang đè lên
người cô. Lúc này cô cần sự yên tĩnh
nhưng Hạnh vô tình đã hỏi cô liên tục
một câu hỏi. Hương cảm thấy khó
chịu và cáu gắt với Hạnh cho dù Hạnh
không thực sự có lỗi.

Ví dụ


Ứng dụng
 Giáo viên phải có sự kiểm soát tình cảm của

mình, luôn tạo bầu không khí lớp học vui tươi,
thoải mái.
 Nhận định và đánh giá vấn đề một cách
khách quan.


Quy luật lây lan

3

 Xúc cảm, tình cảm về một sự vật, hiện
tượng nào đó từ chủ thể này có thể lan truyền
sang chủ thể khác.


Quy luật lây lan
Biểu hiện:
 Hiện tượng vui lây,
buồn lây, đồng cảm.
 Một con ngựa đau,
cả tàu bỏ cỏ.
 Niềm vui nhân đôi,
nỗi buồn sẻ nửa.

3


Quy luật lây lan

3

 Quy luật này có cơ sở là tính xã hội con
người và được dùng để hình thành tình cảm
một cách bị động.
 Tạo nên những hiện tượng tâm lý xã hội
như bầu không khí tâm lý, tâm trạng xã hội.


An vừa nhận được giấy báo nhập
học. An vô cùng sung sướng, vui
mừng. An thông báo cho bố mẹ và
bạn bè của mình. Sự vui vẻ của An đã
tạo nên không khí thoải mái, vui
mừng cho mọi người xung quanh.

Ví dụ


Ứng dụng
 Xây dựng tập thể hòa đồng, đoàn kết, thân
ái.
 Xây dựng tấm gương điển hình để học
sinh học tập và noi theo.
 Giáo viên luôn giữ phong thái vui vẻ tạo
bầu không khí thoải mái, học tập tốt; có sự
khen thưởng, trách phạt để các em phấn đấu
noi theo.

Quy luật cảm ứng

4

 Là sự tác động qua lại giữa xúc cảm, tình
cảm âm tính và dương tính, tích cực và tiêu
cực trong cùng một loại.
(một xúc cảm, tình cảm này có thể làm tăng
cường hoặc giảm bớt một xúc cảm, tình cảm
khác đối cực với nó xảy ra đồng thời hay nối
tiếp).


Quy luật cảm ứng

4

Biểu hiện:
 Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay.
 Càng yêu nước càng căm thù giặc.
 Cô gái ở một môi trường có nhiều nam, sẽ
được quý trọng hơn vì hiếm.


Ví dụ

Khi chấm bài, sau một loạt bài kém,
gặp một bài khá, giáo viên thấy hài
lòng. Bình thường bài khá này chỉ
đạt điểm 7 nhưng trong hoàn cảnh

này giáo viên sẽ cho điểm 9.


Ứng dụng

 Giáo viên cần xây dựng thang điểm chuẩn
để chấm bài, tránh cảm tính.
 Có cái nhìn khách quan, lý tính, công bằng
hơn trong nhìn nhận, đánh giá, nhận xét cấp
trên, đồng nghiệp và học sinh.


Ứng dụng

 Vận dụng quy luật tương phản để nêu
gương, trách phạt học sinh.
 Trong nghệ thuật, quy luật này là cơ sở để
xây dựng các tình tiết gây cấn, đẩy mâu
thuẫn lên cao.


Quy luật pha trộn

5

 Hiện tượng hai hay nhiều xúc cảm, tình
cảm đối lập nhau có thể cùng tồn tại ở một
người, chúng không loại trừ nhau mà quy
định lẫn nhau.
Biểu hiện:

 Giận mà thương, thương mà giận.
 Cái gì càng khó khăn gian khổ mới đạt
được thì khi đạt được ta càng tự hào.