Thích ứng của trẻ em lang thang cơ nhỡ về mặt nhận thức GS TS vũ dũng

THICH LJNG CUA TRE EM LANG THANG
CO NHO VE MAT NHAN TH JC
GS.TS. Vu Dung
Vien ini'chii^ \'lcn Tarn Iv hoc

TOM I AI
Thicfi ung ve miit niuin thi'fc c6 v HfihTa quan Umiii doi vfy lliich I'fnii xa hoi ci'ta
lie em lan^ ihang cO nhd. Kci qiid tighien cm ciia chiuig loi cho ihdy, an cm con
thieti ru tin viio khd ndiig. nghi life va y chi cua minh khi suy tight ve cugc song hien
tai va each thi'fc gidi quyet nhCoig van de eiia hien tai. \ e cuoc song tucfng lai, cdc em
CO u( tin h(Tn. Co sif khdc biei giifa < d< iihdm tie long thang trong thich I'fng ve nhan
thi'fc theo cdc hien so gioi tinh, ^d'lig vai ai, mri hoc, ihm luing di lam.
Til khoa: Thich I'mg: hien tai. iifong lai, ndng hd , nghi lite: y chi.
Ngciynhgnbai:

\S/6/20\2\

Ngay duyet dang hat: 25/1/2012.

Thich ling ve mat nhan thirc la sir thay doi each thijc suy nghT cua ban
than, tCr do c6 nhiing hanh dong vircft qua kho khan thii thach de song. Nhu vay,
thich ling v6 nhan thuc la dieu kien va ti6n 66 cho thich ling ve hanh vi. Trong
noi dung tlm hieu thich ling va nhan thuc ciia trc em lang thang ca nho, chiing
toi xem xet xem cac em c6 suy nghl nhir the nao v6 cuoc song hien tai va cuoc
song tuong lai cua minh. Qua do, phan tfch cac quan niem ciia cac em vg cuoc
song, v6 su n6 luc ciia ban than, cung nhu each thiic giai quyel cac van de ciia
cuoc song.
1. Suy nghl c u a cac em ve cuoc song hien tai va each thirc giai quyet
Khi nghien cuu suy nghl ciia cac em ve cuoc song hien tai - cuoc song
ma cac em dang phai doi mat v6i nhiing kho khan va thach thirc. chiing toi tim
h\iu van 66: yen to niio quyet dinh cuoc song hien tai ciia cac em'' Chi'nh ban

than cac em hay la cac yeu to khach quan? Ket qua khao sal thu duoc phan anh
qua so lieu bang 1.
Phan tfch so lieu bang 1 cho thay: Phuong an c6 ty le y kien cao nhal la
"Cuoc song cua em la do em tu quyet dinh bang n6 luc va y chi ciia ban than",
Nhu vay, chinh cac em tu xac dinh each thiic giai quyet cac van 66 trong cuoc
song cua minh. D'ltu nay la co so quan trong giiip cac em thich ling trong cuoc

TAP CHI TAM LV HOC. SO 8 (161), 8 - 2012

1


sfing. N6 phan Snh su lir tin ciia ciic em v^o chfnh ban than minh, vac kha nang
vucrt qua kh6 khan ciia minh.
Bdiii; I: Siiv iis;lii ciiii Ire cm yeu Ihevf eiioe xmin liieii lai
(,Sf) lieu chung)

n

Ty le y kien
f'/O

Siiy ti};hl tiia cac cm {%)

1

Cuoc sniHj; cua em \h do cm tu quyfii dinh bang nhiJng no luc
v i V chi ciia ban than

42,4

2

( line song ciia em phu thuAc nhifiu vko su giup d9 cua ngu6i
ilian lioni: lin hang, gia dinh, hang x6m

21,0

.1

fiioc song ciia cm phu thuAc vao su giup da ciia cac t6 chiic
xa lioi

-11.7

1

("no, son;' cii.i cni piui tluioc van suiiiay rili lliing ngay

4.8

Cluing ta tiay xciii suy ngliT cu thd ciia cac em: "Etn se co gang khdc
phuc bang each fif vtam ten hang v chi va nghi h(c cua minh" (Nu. 14 luoi. Idp
7. so 74 Phiic Xa. Ha Noi). Mot so em lai cho riing, phai c6' gang hoc de c6 mot
iirong lai lot dcp hon: "/-.'/// se co gang hoc tap that tot dc salt nay co mot tuang
lai loi dep ho'ti vd chia sc linh cant, sif veu ihiftmg v('fi cdc hem co ci'ing hoan
cdnh giong em" (Nil, IS tuoi. lop 11. Trung tiim Bao tro tre em duang pho.
Da Nang)...

Anh i: Cdc cm Id

&A
dc ku'iii song
Ngtion: Anh iniernet. ihdng 4/2012

TAP CHI JAM ly HOC. So 8 (161), 8 - 2012


Tuy vay, ly IS cac em chon phuong an nay chiem chila duoc 1/2 so cac
em duoc hoi. Chi so nay cho Iha'y, da so cac em cho rang, cuflc song ciia minh
phu thuoc chti ye'u vao cac ySu to khach quan khiic. Dieu dang chii y la co gan
1/3 sd' em duoc hoi cho rang, cuOc s6ng ciia em khOng phai do chinh em quyet
dinh, ma phu thuOc vao su giiip do ciia cac to chiic xa hOi va c6 21% so em
duoc hoi cho rang, cuoc song ciia em phu thupc vao su giii|) de ciia ngu6i than
trong ho hang, gia dinh. hang xom. Dae biet la co 4.8't so em duoc hoi cho
rang, cuoc song ciia em phu thuoc v,io su may riii hang ngay.
Nhu \ay. da so cac em duoc hoi xac dinh su giiip do ciia cac l6 chiic
nhan dao. ciia gia dinh. ngudi than ha\ su may riii ciia cuoc song. Cac em thigu
tu tin \ao ban than minh. \ao kha nang khdc phuc kho khan ciia minh. Noi each
khac. so tre em n.'iy \iVi each su\' nghl nhu \'ay se rat kho khan trong vice thfch
ling voti cuoc song Sau day la suy nghi cua mot tre em lang thang co nhfl: "Em
khong hiel minh en ,hi di'mg klli ile khong itglu den moi elmyen klioiig lu'ra, em
kliong liiei minll en viitn qua durre nlu'mg kiw klidn eiia euoe song khrhig" (Nu,
16 tudi, kip 5. Giap Nhi. Hoang N4ai. Ha Noi)
Chiing la sc xem \ ,iii dc nay theo cac bieii so doc lap:
Bang 2: Suy nglueiia Ire em yeu iheveeupe song hien lai
(Theo gioi ti'nh)
(;ioilinh(%)
Nam
Nu

(^hung

TT

Suy nghi ciia cac em

1

Cuoc song ciia em lii do em tu quyei dinh
bang nhlJng n6 luc va y chi ciia ban than

31.1

11.2

42.4

2

Cuoc song ciia cm phu thuoc nhicu \'ao su
giup dcr cua nguoi than trong ho hang, gia
dinh. hang xom

4,6

16,4

21.0

3

Cuoc soiig cua cm phu Ihuoc \'ao su giup do
ciia cac to chuc x.! hoi

11.4

20.3

31.7

4

Cuoc .song ciid em phu thuoc viio su may tut
hang ngay

2.1

2.7

4,8

(%)

Neu xet theo bien so gioi tinh ta thay voi quan niem "Cuoc song ciia em
la do em tu quyet dinh bAng nhijng n6 luc va y chi ciia ban than", ty le y kien
CLia cac em nam cao hon cac em nil (3l,Kf so \'c'i 1 l,2r'f). Dieu nay cho ihaV,
cac em nam tir Im vao ban than hon cac em nu", cac em nam co suy nghi minh
can tu no luc de viron Icn. thfch ung vai cuoc song 0 cac phuo'ng an cuoc song

TAP CHI TAM LV HOC, So 8 (161). 8 - 2012


phu thu6c vio t6 chile nhan dao, vao su giiip dd ctia gia dinh hay su may riii thi
ty le y kiii'n ciia cac em nO dtSu cao hon cic em nam.
NSu so sanh theo bifi'n s6' noi sO'ng ciia cdc em {.siing vtha'y: ti phitctng an "Ciioe song eiia em la do em lit i/iiyet dinh hdng nhiing nS
lire vd y elii eiia Iniii Ihdn", ty 16 y kiffn ciia nh6m tre song trong to chile nhan
dao vii nhom tre dining phfl' cao hon nhniii so vdi nhom Irii stfng cung ngudi
than va ho hang (22,6';<. va \2A''/o so vdi 7,4%).
Dteii nay dc dang 1;^ giai vi hai nhom tre luiy, nha't la nhom tre dudng
pho cSc cm phai song tu lap, phai tu lo toan cho cuoc song ciia minh, sti giup
do cuti id chu:c nhan dao chi d mot gidi ban nhai dinh. Chinh vi vay ma trong
suy nghi etic em tu lin hon cac em song cOng gia dinh hay ho hang. Dii sao, cac
em n.iy ciing duoc su giup dd ciia gia dinh, ho hang.
Bang .?.• .Sity nghi eiia Ire em yeii llieve eude song hien lai
(Theo bifn so song vdi ai)
11

]

2

Su\ nghl ciia cac cm

Cuoc song- ciia em la do
cm lir quyel dinh bang
nhirng n6 luc \'a y chi cua
ban than
Cuoc song ciia em phu

thuoc nhidu vao su giiip do
ciia ngu&i than trong ho
hang, gia dinh, hang xom

Song \iii ai {9c )
Id chut
Nhom ban
Ngudi than,
nhan dao dircrng pho
ho hang
7,4

22,6

20,4

0.6

12.4

('hung

42.4

21,0

3

Cuoc song ciia em phu
thuoc vao sir gnip dd ctia

cac 16 chile xa hoi

2.1

19.0

10,6

31,7

4

Cuoc song ciia em phu
ihuoc viio su may nii h.'uig
ng.-iy

0.4

0.6

3.8

4.8

Neu so siinh theo hicii sd not hoc ciia e;ic ein (bang 4) ta tha\'
Nhirng tre em khong duoc di hoc. htcn d.uig song lang thang tren duong
pho hoac dang song ciing cha me tu tin hon vao kha nang cua chi'nh minh doi
vdi vfin de quyci dinh cuoc song ciia cac em. Dieu nay phan anh qua ty le y
kien cita ciic cm cao hon cac nhom khac (18,4';'; so vdi 13,4% va 10,6%).

TAP CHiTAM ly H(?C, Sd 8 (161), 8 - 2012


Bang 4: Suy nghTciia tre em yeu the ve cuoc song hien tai
(Theo bien sO' hoc or dau)
TT

1

2

'
4

Suy nghl ciia cac em
Cuoc sOng cua em la do
em tir quyei dinh bang
nhirng n6 luc va y chi ciia
ban than
Cuoc song ciia em phu
thuOc nhiCu w'ui su giup dcf
cua ngudi than trong ho
hang, gia dinh, himg xtim
Cuoc song cua em phu
thuOc vao su giup d5 cua
cac to chUc xa hOi
Cuoc song cua em phu
thuoc vao su may rui hang
ngay

Khong
di hoc

Hocddau(%)
Liip hoc
Hoc trudng
tinh thuung
chfnh quy

Chung

(%)

18,4

13,4

10,6

42,4

0.9

l.'i.4

4,7

21.0

0,7

16.4

14.6

31.7

3.1

I.O

0,7

4,8

Ve cac phuong an giai quyet cuoc song phu thuoc nhi6u vao cac yeu to
khach quan thi ly le y kien ciia nhom nay thap hon hai nhom con lai. Dieu nay
cang khang dinh cho nhan dinh tren. Nguyen nhan la do cac em kho khan hon,
phai buon trai cuoc song nhilu hon hai nhom con lai nen cac em nhan thiic
minh phai tu quyet dinh lay cuoc song hien tai ciia minh.
Neu so sanh theo bien so thuc trang di lam (bang 5) ta thay:
Ty le y kien cua nhiJng em co di lam cao hon nhom cac em khong di lam
doi vdi phuong an cho ring, cuoc song hien tai cua em la do n6 lUc va y chi cua
ban than quyet djnh (31,4% so voi 11,0%). Diiu nay cho thay, cac em co di
lam tu tin hon vao kha nang ciia minh va xac dinh each thiic giai quyel van de
cuoc song hien tai ciia minh.
Doi v6i phuong an cuoc song phu thuoc vao su gnip da cua ngirfti than
trong ho hang, gia dinh, hang xom va phuong an ''Cuoc song ciia em phu ihiidc
vao su giup do cua ngifdi than trong lio lidng. gia dinh. hdng xouC thi ty le y
kien giira nhom di lam va nhom khong di lam co chenh lech y kien, nhung

khong dang ke. O day, ty le y kie'n ciia nhom co di lam thap hon nhom khong
di lam.
Doi v6i phuong an cuoc song ciia em phu thuoc viio sir giiip 6a ciia cac
l6 chuc xa hoi thi ty Ic y kien ciia nhom co di lam thap hon rat nhieu so v6i

TAP CHI TAM LV HOC, So 8 (161), 8 - 2012


nhom khOng di lim (8,3% so vdi 23,4%). Dieu niy cho thSy, trong nhan thirc,
cac cm cd di lam tit tin vJo kha nang ctia minh, cac em lu lo duirc cho cuoc
sdng cua minh cao hon va khOng phu thuOc nhidu viio su giup dd ciia cic td
Chile xa hOi nhu nhdm tre khOng di lam.
Bang S: Siiv ngineiia Ire em veil ilieve enoe sdng hien tai
(Tlieo thuc trang di l.'iiii)
Thuc trang di lam (%)
Khong di
Codi
liim
l&m

(Jhung

TT

Suy nghi ciia cac cm

1

Cuoc song ciia em la do em tu ([iiycl
dnih hang nhirng nd luc vh y ilii uia

ban ih.in

31,4

11,0

42.4

2

Cuoc sOng cua em phu thuOc nhieu \.io
su giup dd cLia nguiji than trong ho
hang, gia dinh. hang xom

10,0

11,0

21,0

3

tuoL sdng cua em phu thuAc vao su
i^iiip d5 ciia cac td chile xa hOi

8.3

23.4

31.7

i

Cuoc sdng ciia em phu thuoc vao su
may rui hang ngay

2,0

2.8

4.S

(%)

Nhu \'ay. phan tich ve suy nghi cua (dc em ve < lu'ic song hien tai i (/ each
thi'fc gidi iju\ci (ud( song nia minh cho thay, iv le cdc em ti( tin vao khd ndng,
vao V chi < tin minh chi chiem clufa difoc mot ni'fa so em difcfc khdo sat Dii'u
ndy cho thay. da so cdc em trong nhan thi'fc con chifa tif tin vao khd nang ctia
minh, mac di) cdc em Id nhiing dt'ai trc dang sdng lang thang. Ddv Id \eu to
quan trcmg ddn l('n khd ndng thich I'fng thap vOi cuoc song ctia cac em So sanh
ihco cdc bien so ta ihd'y. (6 \ii khdc bict gii'fa nhom trc khong duoc di hoc, tie'
song II en dulie sdng trong (dt idchue nhan dao vd Ire khong di km. \hung ire co di lam
vd Ire lang thang khong sdng Irong < di id chi'fe nhdn dao. do hdng ngdx cdc em
plidi ddi indi v<'n khd klidn nen cdc cm lu lin him vao nghi life vd y chi ciia
minh.
2. Suy nghl ciia cjk cm vi- cuoc sons ttrong lai va each thiic giai quyet
Cling vcfi viec tim hicu sir thich ung ciui trc lang thang ve mat nhan ihiic
qua suy nghl ciia cac em vc htcn lai, nghicii ciiu na\ cung tim hie'u su thich irng
qua suy nghT vc c.ich ihiic guii quyet \,in de lirong lai ciia cac em. Ci day. de tai

TAP CHI TAM L? HOC, So 8 (161). 8 - 2012


dua ra nhiing phuong an tra Idi nhu ddi vdi cau hoi v^ cuOc sdng hiSn tai. Kdt
qua thu duoc se cho ta tha'y, suy nghT ciia cac em trong giai quyfit van dd tuong
lai ciia minh. Chung ta li.iy xem ket qua khao sat qua cac bang sd liSu sau:
Bang 6: Suy nghi eiia Ire em veu theve tiMng lai eiia minh
(So liSu chung)
Ty le y kien

TT

Nhirng khd khan (%)

1

Em tin ring, minh se vucrt qua ducic nhiing kho khan dc .sdng
bang V chi vii nghl luc cua b.in than

63,8

2

Titcfng tai cua cm pliu ihuoc nhiCu \'ao su gu'ip dd cua ngudi
than tiong ho h.ing. gia dinh, hang Mini

9,2

3

Tuong lai ciia em phu thudc nhiCu \;io su giiip dd ciia cac td
chile xa hoi

10, =i

4

I uong lai cua em [ilui thuoc nhicu vao su may nil, vao sd phan

l.i

(%)

Phan tfch so lieu bang 6 cho thay: Da so cac em duoc khao sat cho ring,
trong tucfng lai minh se vuot qua duoc nhUng kho khan de song bing y chi va
nghl luc ciia ban than (63.8%). Ty le na\ cao hon suy nghT ciia cac em ve hien
tai v6i ciing phuong an tra Icfi. O cau hoi vc cuoc song hien tai phUOng an nay
chi CO 42.4*^^ Nhu vay. doi voi cac em duoc khao sat, cac em tir tin vao kha
nang ciia minh hon khi nhin ve cuoc song tuong lai.
Mot t\ le diing ke cac em cho ring, luong lai ciia em phu thuoc vao cac
yeu to khach quan nhu' su giiip do ciia cac tti chiic xa hoi (19.5%). su gnip do
cua nguoi than trong ho hang, gia dinh. hang xom (9.2%). vao sir may riii, vao
so phan (7.5%) Nhu vay. co hon 1/3 so em cho ring, tuong lai ciia minh khong
phai do minh quyet dinh ma phu thuoc vao cac yeu to ben ngoai. Chac chin so
em nay se gap nhieu kho khan hon trong thich ling vcfi cuoc song khi cac em
suy nghl nhu the.
Chung ta hay xem mot so suy nghT cu the cua cac cm qua phong van
sau: "Hien nay. em dd < luid'n hi vdo nam iht'f 3'ci'ia den hoc roi. em rot Id lo
lang viec ra trudng vd ede van de ve U'li (Itinh de dap ung cho viet hoe lap

Cling nhu ihuc lap. ngodi ra em cung rd'l mong mudn minh duoc di hoe lrf}j
ngoai ngu vi von ngoai ngif ciia em rd'l yen vd thdi gian hoc ciia em vdo nam
hoc Cling rd'l han hep vd em cung phai di Idm them vd lich hoc cilng lifOng dot
nhieu. Em lin rdng. nen minh ed gang hoe vd hoc tot thi se cd mot cuoc sdng
sau ndv lot dep hon" (Nu. 20 tu6i. Dai hoc. ky tiic xa Bach khoa. Da Ning).

TAP CHI TAM Lt HOC, So 8 (161), 8 - 2012


Qua y kieii eiia mOt em nu' duoc may man ili hoc cho tha'y, em cung lo lang cho
tuong lai sau nSy iiliai la nghe iighiep, viec lam. NhUng cac em v5n tin tucmg
riing. ndu cac em hoc tot thi se eii tuong lai tdt dep. Sau day la mOt suy nghT
khiic: 7',/H dang hoe im niol Irin'rng edp 3 eii, li/ng qudy, em sir se anh hiding
den viec hoe Idp eiia em. em mudn ed gang nhieu hem trong hoe tap i lia em de
dal dune Iwdi Itdn ma em mong niudii" (Nil, 1 ",> tudi, Idp 10, NguySn C6ng Trii,
Da Niing). Qua suy nghl ciia em iiiiy ta tha'y, em cSn cd gang vuon Wn trong
hoc tap dd dat duoc itdc mo eiia ninh, dam bao cho tuong lai lot dep.
Chung la .sc xem xc-t suy nghi eiia cac cm v^ tuong lai qua so sanh theo
e;ie bien so kli.ie nhau:
Bang 7; Suy iigid ciia lie em veil theve lining lai eiia minh
(Theo gn'd tinh)
Ch'ri linh 1 % 1 Chung
l%l
Nu
Nam

TT

Suy nghl ciia cac em

1

Em tin rang, minh sc vudt qua duoc nhung kho
khan it sdng bang y chf va nghi lire cua ban than

38,6

2,'),2

63,8

2

Tuong lai cua em phu thuoc nlucu vao su giup dd
cua ngudi than trong ho hang, gia dinh, hang xom

4.7

4,.'i

9,2

3

Tuong lai ciia em phu thuoc nhieu vao su giiip dd
eiia cac id chuc xji hoi

7.2

12,3

19,-i

4

Tuong lai ciia em phu thudc nhiCu \ao su may rui.
\'iio sd phan

4,2

3,3

7,s

Neu so sanh theo bien sd gu'n tinh ta thay, nhin tong thd so lieu o bang 7
thi cac em nam tin tirdng v.io ban than, \.io nghi lite va y chi ciia minh hon
trong cuoc sdng titong lai hon so vdi e.ie em nil Ch.iiig lian, o phuong an "Dn
lin I dug. minh se virrn i/iia iliun nhung khd klidn ile sdng hdng v i hi vd nghi life
eiia lidii ihdii" ty le y kten ciia cac em nam l.'i 3S,6', so \oi 2.T,2'I cua cac em
nir, O phuong an "Tinnig liu eiia em phu lliiide nhieu vao sir giiip dd eiia ede lo
ehire \d lidi" ty le y kien eiia cac em nam thiip hon cac em nu duoc hoi, d hai
phuong an con lai ly le y kiC-n giira hai nhdm khiic biet khong nhieu, Chang
han, o phuong an "I'lrnng lai euii em pliii iliiidi iiliieii vdo sir guip dd eiia ngudi
Ihdn iroiig Im hdng. gia dinh. hdng \dm" t\ Ic d nhdm tie etn nam la 4,7% va d
tie em mi hi 4,.S'; Dieu ii.iy cho tltay, eiie em nam hoac nir deu ciin su quan
tiim gulp do eiia ngudi than.

TAP CHl TAM Vf HOC, Sd 8 (161). 8 - 2012

Chiing ta hay xem suy nghl ciia m6t em nam "Em con dang di hoc, em
mong muon rang, se xdy dung tifcfng lai cua minh bang chinh thuc life vd con
dudng hoc van ctia minh" (Nam, 16 tudi, I6p 10, Nguyen C6ng Trii, Da Na'ng).
Hay mot suy nghT khac ciia cac em "\'i con qua nhd tudi nen chua di Idm duoc,
CO gang hoc tap de sau ndy con cd cdng dn vice lam" (Nam, 9 tuoi, 16p 5.
Nguyen Cong Trii, Da Niing). Suy nghT nay dii phan anh y chi va quyat tSm hoc
tap ciia em de dam bao cho m6t tiTcmg lai t6t dcp hon cuoc song hien tai cua em.

Anh 2: Dna tie ndy dang suy nglu gi ve iKo'ng lai ciia minh
Ngiion: Anh iniernel. ihdng 4/2012
Sau day la y kien ciia mot em nu "Gia dinh em lam em budn vd phai suy
nghi rd'l nhieu vd cung Idm em ton thuong ve linh than, vdi vd lif be cho den bay
gio. sau do Id den viec hoc cua em. em rd'l ngqi khi ai hoi em hoc lop may.
irudng gi, lite day em chi hiel quay mat di vd nghT t&i mpi viec" (NU, 16 tudi,
Idp 5. Giap Nhi. Hoang Mai). Suy nghT nay cho thay, em chua tu tin vao kha
nang va tuong lai cua minh.
Neu so .sanh theo bien so song v6i ai ta co bang so lieu 8:
Phan tfch so lieu bang 8 cho thay: cac em thuoc nhom ban du6ng pho
tin ring, minh sc vuot qua duoc nhUng kho khan dd song bing y chi \'i\ nghi luc
cua ban than co ty le y kien cao hon han nhom em song ciing ngudi than va
trong td chiic nhan dao (30,2% so vol 10,0% va 23,6%). 0 cac phuong an cho
ring, tuong lai ciia cac em phu thupc vao su gnip do ciia nguoi than va td chiic
xa hoi thi ty le y kien ciia nhom tre dudng pho thap hon nhdm em sdng cung
ngudi than va trong to chiic nhan dao.

TAP CHI TAM L? HOC, Sd 8 (161), 8 - 2012


Bdnfi S: Suy nghi ctia tre em yen !hl' ve tUemg lai ciia minh
(Theo bien sd sdng vdi ai)

5 if

S n n g veil a i ( % )
1 o chile

10,0

23.6

30.2

63,8

T u o n g hti cua em phu i l i n o i
nhicu \>'u> sir g i i i p d d ciia
nizirni ili;m irong ho hiiiij:.
gia d i n l i . Iiaiig x o m

7,0

1.2

1.0

9.2

3

T u o n g lai ciia em phu lining

iitiicii vao sir giup d o (.liii
Liic l o chiic xa h o i

.'5.2

10,3

4.(1

19,5

4

T u o n g lai ciia em phu thupc
nhi^u vao su may riii. \'iio so
phan

1.4

1,0

5.1

7,5

TT

S I I V nghl cua c:ic ( i n

I

Em t i n t;itig. m i n h sc- vinn
qua dupe n l i m i g klii) kJi.tn
dc sdng b;itig y chf vii nghj

2

nhan
dan

Nhdm ban

Chung

duimg pho

luc ciia liiin iliaii

Anh ,),• Ciide sdng eiia Ire em diK'mg pho vdi nhieu Idem hoa
Ngudn: Anh iiiteriwl, didng 412012

Dieu dang ehii y la o phinrng an tuong lai ciia em phu thupc nhieu vao su
may rui, vim sd phiin thi ly le y kien eiut nhdm Ire dudng pho cao ban nhdm em
sdng eiing ngirdi than va trong td chile nhan dao (,5,1% so vdi 1,4% vii 1,0%),
TAP CHI'TAM Vi HOC, Sd 8 (161), 8 - 2012


Phai chang, nhutig mdi hiem hoa, may riii ma cac nhom tre em dudng phd gap
phai hang ngay nhi^u hcfn cac nhdm tre khac, nCn cac em cho rang, tuong lai
ciia minh cung phu thudc vao su may riii nhi^u hon cac em hai nhdm con lai.

Chiing la hay xem suy nghT cua cac em theo bien sd noi hoc:
Bang 9: Siiy nghT ciia tir em yen iheve tuong lai ciia minh
(Theo biS'n so hoc d dau)

TT

1

2

3

4

Su\ nghl ciia cac cm
Em tin ring, minh se
vuot qua duoc nhuiig
khd khan dc song bang
y chi \a nghi lire ciia
ban than
Tuong lai ciia em phu
thupc nhi^u vao su
giiip do ciia ngudi than
trong ho hang, gia
dinh. hang xom
Tucmg lai ciia em phu
thuoc nhieu \ao su
giup do CLia cac i6
chuc xa hoi
Tuong lai ciia em phu

thupc nhieu vao su
may riii. \'ao sd phan

Khong di
hoc

Hoc 0 d a u (%)
Ldp hoc
Hoc trudng
tinh thuong
chinh quv

('hung

(%)

^2.2

20,3

11.3

63,8

0,9

7,3

1,0

9,2

1.1

12,6

5,8

19.5

2.1

3.9

1.5

7.5

Phan ti'ch sd lieu bang 9 cho thay: Nhdm tre khong duoc di hoc tin rang,
minh se vuot qua duoc nhung khd khan de' sdng bang y chi va nghi luc cua ban
than cao hon nhdm tre hoc d cac Idp tinh thuong va nhdm tre hoc trong cac
trudng chi'nh quy (32,2% so vdi 20,3';; va 11,3%), 6 day, suy nghT ciia cac em
khong theo mot logic thong thudng. Thong thudng thi cang hoc tdt thi cac em
cang hicu biet ve cuoc sdng va ban than minh nhicu hon, ciing tin vao nghi lire
cua minh hon, nhung d day nhirng dira trc lang thang co nho, ehii yen sdng tu
lap, khong cd su quan tam chain sdc ciia gia dinh lai hieu ban than qua thuc
tien trai nghiem trong cuoc sdng, Cac em khong duoc di hoc la nhCtng em khd
khan nha't, chit yeu sdng tu lap, phai di lam, sdng tren dudng phd,„ Nhung khd
khan ciia cuoc sdng muu sinh da lam cho cac em trudng thanh va tin vao nghi
lire va y chi ciia minh trong hien lai va tuong lai.

TAP CHITAM L? HOC, Sd 8 (161), 8 - 2012


Trong khi dd, eae em sdng Irong Ciic td chiic nhSn dao hay sdng cung bd
me cd di(iu kifin di hoc dii sao ciing ed su gulp do ciia td chtJc nhan dao va gia
dinh, Dieu nay gulp cho eae em giam di sir ciin phiii tU lap Uong cudc sdng.
Chinh vi viiy. cac em cho laiig, eae id chile x.i hoi va gia dinh cd vai (rd quyd't
dinh tuong lai ciia cac cm hon la chinh ban than eiie em. Chung ta hay xem vSn
de niiy theo bidn sd thuc trang di liim eiia eae em.
lidng 10: Suy ngineiia tre em veil the've tlCrlng lai euii minh
(Theo thuc trang di lam)

TT

1

2
3
4

Thuc Iraiig di lam (%)
(ddi
Khong di
lam
lam

,Siiy nghi ciia cac em
V.m tin ran;;, minh sc vuot qua duifc
nliCrng kliii khan di^ sdng bang y chi vii

nghi luc ciia ban Ihan
Tuong lai cua cm phu [[iiioc nlucu vSo
su giiip dd ciia nguiii lliaii trong ho
hang, gia dinh. hang xi'iin
Tucmg lai cua em phu lliiioc nhiCu vao
su giup dd ciia cac td chirc \,'i hoi
TuiTng lai ciia em phu thuoc nhieu vao
su mav rui. vao sd phan

(.'hung
(% 1

46.6

17,2

63.8

2,3

6,9

9,2

5,6

13,9

19.5

3.8

3,7

7.5

.\iili 4: Miii din nia ire lang lining dl'dv Ninh
Ngudn: Anil iniernet. thang 412012

Phan tich sd icu biiiig 10 cho thiiy: Ddi \i(i phuong an "Em tin rang,
di , ,..
minh se vtrot
\'ttm qua diroc
nhirng khd khan dd sdng bang y chi vii nghi luc ciia ban
than", ty le y kien eiia ci
ed di liim cao hon nhidu nhdm tre khong di lam

TAPCHITAMLyHpCSd 8 (161), 8-2012


(46,6% so vdi 17,2%). Di^u nay da duoc ly giai d tren, cac em da di lam ddi
mat vdi khd khan gian khd nhieu ban, cd kinh nghiSm sdng nhi^u ban cac em
chua di lam. Do vay, ma cac em tin tirdng vao nghi luc va y chi ciia minh cao
hon. Chiing ta hay xem suy nghT ciia mOt em da di lam "lini dang ri eung vdi
ede bqn Idm viee eung em, nhd rd'l he vd elidi. neii di thiie d ngodi ihi se khong
en lien tra. Em Idm viec rdi vdi. Iirong eiia em rd'l thap, nhirng em lin vdo khd
ndng ciia minh trong eude .wng tuong lai" (Nam, 15 tudi, Idp 7, cd di lam
Thanh Tii, Ha Noi).
.3. Ket luan
Qua phan lich hai khia canh thi'ch irng v^ nhan thirc eiia cac em ddi vdi

hien till \ a tuong lai d tivn cho thiiy:
- Da sd tre lang thang trong man khdo .sat cho rdng, eude .mng hien lai
ciia ede em phu thupe vdo su giup dd cua gia dinh, ngirdi ihdii vd ede id chuc
nhdn dao, ciing nliit phu llnidc vdo sir may i ui trong cudc sdng. Nhu vay, da so
cdc em thieu niem lin vdo bdii ihdn minh. vdo nghi lire vd y chi cua minh trong
quyei dinh nhi7ng van de i lia cudc sdng hien lai.
- Khdc vdi nhdn thitc ve hien lai. da sd Ire em khi dupe lidi ve tucmg lai
cho rang, tucmg hii eiia cdc em phu thudc vdo khd ndng ciia ban thdn, ly le ede
em cho rdng, tuang lai ciia ede em phu timde vdo cdc yeu td khach quan ehi
ehiem hcfn 113 sd tre' dupe khdo sat. Chung tdi cho rdng, suy nghT cua ede em
ve hien tai vd tupng lai khong nu'ui thildn vdi nhau Vi ddy Id hai thdi diem khdc
nhau cua cudc sdng. Cudc sdng lupng lai mang tinh dir bao, eude sdng hien lai
mdi the hien rd sir thich ung eiia i d: em.
- Nhin chung, dm hieii nhdn thuc ciia cdc em cho Ihdy, cdc em chua lir
tin vdo khd ndng ciia ban thdn ddi vdi sU thick irng cua eiipc srmg. Khi cdc em
chua tu tin thi sir thich irng vdi cuoc sdng cung gap nhieu kho khan, vi chu the
dong vai trd quyei dinh ddi vdi su thich ung cudc sdng.
- Cd sir khdc biet khd rd giua cdc nhdm Ire cd di Idm vd nhdm tre khong
di Idm, giua nhdm Ire dudng plw vd nhom tre sdng ciing gia dinh, sdng trong
cdc to chiie nhdn dao. Cdc em ed di Idm, cdc em khong dupe di hoc vd cdc em
sdng d dudng phd tu tin vdo khd ndng eiia minh nhieu hpn trong cd suy nghi ve
hien tai vd tudng lai Nhung khd khan eiia cudc srJ'ng hdng ngdv. nhung hiem
hoa md cdc em phdi ddi miit giup cdc em virng vdng hcfn, cung ran hon Irong
cudc sdng
Tai lieu t h a m k h a o
Sd lieu dieu tra de tai "Nghien ciiii sir tlucli irn,^ ,V(7 hoi ciia cdc nhdm .va hoi yen the d
nude la hien nay" do GS,TS, Vu DQng lam chu nhicm (2011 - 2012),

TAP CHI TAM L ? HOC, Sd 8 (161), 8 - 2 0 1 2