Một số kinh nghiệm trong việc quản lý chăm sóc sức khỏe học sinh ở trường tiểu học HUONG 2013

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC

I/THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Nguyễn Thị Hường
2. Ngày tháng năm sinh: 25/04/1986
3. Nam, nữ: Nữ
4. Địa chỉ: Thị trấn Đại Nghĩa – Mỹ Đức – TP. Hà Nội
5. Chức vụ: nhân viên y tế
6. Đơn vị công tác: Trường tiểu học Đốc Tín – Huyện Mỹ Đức – TP Hà Nội.
II/TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Trung cấp y tế
- Năm nhận bằng (chứng nhận): 2007
- Chuyên ngành đào tạo: Điều dưỡng đa khoa
III/KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Công tác y tế học đường - Chăm sóc
sức khoẻ ban đầu cho học sinh
- Số năm có kinh nghiệm: 08 năm

-1-


MỘT SỐ KINH NGHIỆM
TRONG VIỆC QUẢN LÝ CHĂM SÓC SỨC KHỎE HỌC SINH Ở
TRƯỜNG TIỂU HỌC

A. PHẦN MỞ ĐẦU:
I./ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Như chúng ta đã biết con người là vốn quý nhất của xã hội, sức khỏe là
vốn quý nhất của con người. Con người muốn có sức khỏe tốt thì công tác chăm
sóc và bảo vệ sức khỏe phải được quan tâm ưu tiên hàng đầu.
Chăm sóc bảo vệ sức khỏe và giáo dục sức khỏe cho thế hệ trẻ ở các

trường học là mối quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước, của mỗi gia đình và toàn
xã hội.
Học sinh là mầm non tương lai của đất nước. Để có một thế hệ kế cận có
đầy đủ năng lực trí tuệ sức khỏe cống hiến cho xã hội, thì nhiệm vụ giáo dục,
chăm sóc sức khỏe cho học sinh là một trách nhiệm lớn của ngành giáo dục.
Trường học là nơi giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, làm tốt công tác
chăm sóc sức khỏe cho học sinh cũng có nghĩa là làm tốt nội dung giáo dục
khác. Y tế trường học phải là công tác quan trọng hàng đầu trong sự nghiệp giáo
dục sức khỏe cho thế hệ trẻ và quan trọng ngang với các nội dung giáo dục khác
như: Đức, Trí, Thể, Mỹ, Lao động. Thật vậy, số lượng học sinh chiếm một phần
tư dân số, thuộc lứa tuổi trẻ tương lai của đất nước, vì thế sức khỏe của học sinh
hôm nay có nghĩa là sức khỏe của dân tộc ta mai sau. Học sinh thuộc tuổi trẻ
đang lớn nhanh và phát triển về mọi mặt vì vậy muốn có thế hệ tương lai khỏe
mạnh chúng ta cần phải chú ý từ tuổi này. Thực tế cho thấy đa số bệnh ở tuổi
trưởng thành điều bắt nguồn từ tuổi học đường như: suy dinh dưỡng, cận thị,
cong vẹo cột sống, bướu cổ, bệnh lao, các bệnh tim mạch, tiêu hóa, bệnh truyền
nhiễm qua đường tình dục…
Nhà trường là môi trường tập trung động, tạm thời là cơ hội để lan nhanh
các bệnh truyền nhiễm, nhất là các bệnh dịch như: cúm, sởi, quai bị, đau mắt,
bạch hầu, ho gà, sốt xuất huyết… từ trường lớp tới gia đình và toàn xã hội. Học
sinh là cầu nối hữu hiệu nhất giữa ba môi trường nêu trên, nên nếu các em được

-2-


chăm sóc, giáo dục tốt về mặt sức khỏe sẽ có ảnh hưởng tích cực tới cả ba môi
trường.
Chính vì thế công tác quản lý chăm sóc sức khỏe học sinh trong các
trường học hiện nay được đánh giá là một công tác rất quan trọng trong việc
giáo dục toàn diện con người về thể chất và tinh thần. Nhưng thực tế hiện nay

công tác này vẫn đang là vấn đề có nhiều bất cập, chưa thực sự được sự quan
tâm đầu tư, hướng dẫn cụ thể theo một trình tự nhất định cả về chuyên môn lẫn
cách thức thực hiện.
Với thực trạng ở nước ta hiện nay tình hình bệnh tật học đường ngày càng
gia tăng, các bệnh lây nhiễm trong trường học đang ở mức báo động, đây là vấn
đề bức xúc gây nhiều khó khăn cho ngành giáo dục và là vấn đề nóng mà xã hội
rất quan tâm.
Ở các trường Phổ thông khu vực thành phố Hà Nội nói chung và ở trường
Tiểu học Đốc Tín huyện Mỹ Đức thành phố Hà Nội nói riêng trong những năm
qua đều được các nghành các cấp quan tâm đầu tư về con người, cơ sở vật chất
trang thiết bị phục vụ công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho học sinh và giáo
viên trong nhà trường, ở trường Tiểu học Đốc Tín công tác quản lý và chăm sóc
sức khỏe ban đầu cho học sinh là một nhiệm vụ quan trọng được lãnh đạo nhà
trường hết sức quan tâm. Trước tình hình nguy cơ dịch bệnh và các nguy cơ
tiềm ẩn của xã hội tác động, đe dọa sức khỏe của học sinh hàng ngày (khi bên
ngoài có dịch bệnh thì trong trường học sinh cũng bị bệnh hàng loạt), gây ảnh
hưởng lớn tới chất lượng giáo dục và làm cho công tác quản lý sức khỏe, chăm
sóc sức khỏe cho học sinh trong nhà trường gặp rất nhiều khó khăn.
Bản thân tôi là một nhân viên y tế thực hiện công tác chăm sóc sức khoẻ học
sinh tại trường Tiểu học Đốc Tín đã nhiều năm. Đứng trước thực trạng tình hình
sức khỏe học sinh trong trường, hàng ngày bị bệnh phải nghỉ học nhiều, sức
khỏe các em hàng ngày phải đối mặt với nguy cơ dịch bệnh tràn lan bên ngoài,
đứng trước trách nhiệm là người thầy thuốc, tôi luôn trăn trở làm thế nào để có
biện pháp tốt nhất cho công tác quản lý sức khỏe và chăm sóc sức khỏe cho học
sinh có hiệu quả để các em có sức khỏe tốt nhất tham gia học tập. Từ những trăn
trở trên năm học 2013 - 2014 tôi đã hệ thống lại công việc từ đó rút ra một số
kinh nghiệm trong việc quản lý và chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho học sinh
trong nhà trường, áp dụng những kinh nghiệm này trong năm học 2014 - 2015
-3-

đã giúp tôi làm tốt hơn công tác chăm lo và bảo vệ sức khoẻ cho học sinh tại nhà
trường. Vì vậy tôi mạnh dạn viết đề tài: “Một số kinh nghiệm trong việc quản
lý chăm sóc sức khỏe học sinh ở trường tiểu học”.
II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI:
Qua đề tài này, tôi muốn trao đổi với các bạn đồng nghiệp, các thầy cô
giáo để cùng tìm ra những biện pháp tốt hơn trong công tác quản lý và chăm sóc
sức khỏe học sinh nhất là học sinh Tiểu học, góp phần giáo dục toàn diện và
hình thành nhân cách một con người toàn diện, cống hiến cho xã hội, thực hiện
tốt nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nước giao phó.
III. CƠ SỞ NGHIÊN CỨU:
- Dựa trên điều kiện thực tế của nhà trường.
- Dựa vào các tài liệu tham khảo về công tác y tế trường học.
- Dựa vào một số ý kiến đóng góp của đồng nghiệp.
IV/. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
- Học sinh trường Tiểu học Đốc Tín – huyện Mỹ Đức – thành phố Hà
Nội.
V. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU:
- Trường Tiểu học Đốc Tín – huyện Mỹ Đức – thành phố Hà Nội.
VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
1. phương pháp thu nhận phân tích và tổng hợp tư liệu thông tin qua đọc
sách và tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài.
2. Tham khảo các ý kiến của giáo viên, nhân viên, bạn bè đồng nghiệp.
3. Phương pháp thống kê.
4. Phương pháp thực nghiệm: Thử áp dụng vào việc tuyên truyền và chăm
sóc sức khoẻ cho học sinh ở trường

-4-

B . GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
- Sức khoẻ là vốn quý nhất của con người. Không thể có một trí tuệ minh
mẫn trong một cơ thể gầy còm ốm yếu.
- Sức khỏe tốt là một mục tiêu quan trọng của giáo dục toàn diện học
sinh. Chăm sóc, bảo vệ và giáo dục sức khỏe cho thế hệ trẻ ở các trường học
không chỉ là mối quan tâm của Đảng, nhà nước mà còn là mối quan tâm của gia
đình, nhà trường và xã hội.
-Căn cứ thông tư số: 03/2000/TTLT-BYT-BGD&ĐT, ngày 01/03/2000
của liên bộ Y tế-GD&ĐT về quy định nhiệm vụ y tế trường học.
- Căn cứ Chỉ thị số 40/2008/BGDĐT, ngày 22/7/2008 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo về phát động phong trào: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực”.
-Căn cứ phương hướng nhiệm vụ trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng
học sinh của nhà trường.
-Căn cứ thực trạng nguy cơ mắc bệnh ảnh hưởng đến tình hình sức khỏe
học sinh hiện nay: Một số khảo sát gần đây của liên ngành Giáo dục – Y tế cho
thấy tình trạng mắc bệnh học đường trong học sinh là khá nghiêm trọng và ngày
một gia tăng: có trường 40% số học sinh bị cận thị, 44% số học sinh bị cong vẹo
cột sống, 26% nữ sinh và 16% nam sinh có dấu hiệu trầm cảm.... Trong thời
gian 10 năm (từ năm 1998 đến năm 2009) tỷ lệ học sinh mắc bệnh tật khúc xạ ở
các bậc học tăng khoảng 2 lần. Cá biệt ở các trường chuyên lớp chọn tỷ lệ học
sinh mắc bệnh cận thị xấp xỉ 60%.
Bên cạnh nguy cơ mắc các bệnh học đường thì nguy cơ nhiễm các bệnh
dịch như Cúm, Tiêu chảy, đau Mắt đỏ trong trường học là rất cao. Thực tế cho
thấy trong những năm qua dịch cúm A/H5N1, cúm A/H1N1 bùng phát thì các
trường học luôn là những điểm nóng gây nên dịch bệnh, hàng loạt các trường
học phải đóng cửa hoặc trường học biến thành bệnh viện...
Một nguy cơ nữa đối với lứa tuổi học sinh không kém phần quan trọng là

ngày nay, cùng với quá trình hội nhập, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự
giao thoa văn hóa phương Đông – phương Tây đang diễn ra mạnh mẽ, tạo nên
-5-


nhiều thay đổi trong cách sống, suy nghĩ của giới trẻ. Trẻ em, nhất là lứa tuổi vị
thành niên có điều kiện tiếp xúc rất sớm với các phương tiện truyền thông đại
chúng và nhiều nguồn thông tin khác. Các em sớm tiếp xúc với các hình ảnh bạo
lực, phim đồi truỵ, uống rượu, hút chích ma túy, rồi những chuyện tình lãng mạn
trong phim ảnh đã tác động mạnh mẽ đến các em, dẫn đến hành động học đòi,
tìm cảm giác mới lạ tò mò, muốn được thỏa mãn dẫn đến hậu quả có thai ngoài
ý muốn khi tuổi còn nhỏ, nghiện ma tuý, nguy cơ nhiễm các bệnh lây qua đường
tình dục như HIV-AIDS, rối loạn tâm thần, bạo lực học đường, tình cảm ủy mị
yếu đuối ....
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Đối với trường Tiểu Học Đốc Tín, trong những năm qua làm công tác
chăm sóc sức khỏe học sinh ở trường, tôi nhận thấy tình trạng sức khỏe, bệnh tật
của học sinh diễn biến rất phức tạp, công tác quản lý và chăm sóc sức khoẻ gặp
rất nhiều khó khăn. Hàng năm cứ bắt đầu năm học được từ nửa tháng đến một
tháng thì hàng loạt học sinh bị sốt siêu vi, cảm cúm, viêm họng... sau đó dải rác
là dịch cảm cúm, dịch quai bị, sốt phát ban, đau mắt đỏ...nguyên nhân: do môi
sống thay đổi, do học sinh ở tập thể dễ lây nhiễm, sức đề kháng lứa tuổi yếu,
dịch bệnh bên ngoài tràn lan khó tránh xâm nhập vào trường học, hơn nữa lứa
tuổi các em rất hiếu động, khó cách ly. Một số học sinh có bệnh mãn tính, cứ
thay đổi thời tiết lại bệnh, bên cạnh đó đặc điểm học sinh dân tộc thích hoạt
động tay chân hơn, khi học tập căng thẳng thường kêu đau đầu không chịu được
từ đó có cảm giác mệt mỏi và bị bệnh luôn. Về tâm lý lứa tuổi các em còn nhỏ
tuổi, khi các em bệnh dù nặng hay nhẹ thường khóc và không giấu bệnh, mong
muốn về gia đình cha mẹ chăm sóc. Còn đối với các bậc phụ huynh, một số có
nhận thức tốt, hỗ trợ tích cực cùng nhà trường động viên chăm sóc con cái mau

khỏe bệnh học tập, song không ít người ỉ lại xin con về nhưng không chữa đến
nơi, đòi hỏi chế độ quá mức, hoặc cứ hơi bệnh lại xin con về chữa ngoài ...
Song song cùng tồn tại đó là việc nhận thức và ý thức vệ sinh của học
sinh rất kém, nhiều em còn nhỏ nên chưa biết giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng như
giữ gìn vệ sinh chung, đi vệ sinh không đúng nơi, đúng chỗ quy định, đi vệ sinh
song không có thói quen rửa tay bằng xà phòng, còn khạc nhổ và xả rác bừa bãi,
ăn uống mất vệ sinh... chính những điều này làm cho công tác quản lý và chăm
sóc sức khoẻ học sinh còn gặp rất nhiều khó khăn và phức tạp.

-6-


III. NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN NHỮNG KINH
NGHIỆM:
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, thực trạng tình hình sức khỏe học sinh,
đặc biệt là học sinh trường tiểu học Đốc Tín , tôi xin trình bày một số nội dung,
biện pháp để quản lý và chăm sóc sức khỏe học sinh như sau:
1/ Xác định vai trò trách nhiệm và thực hiện tốt công tác tham mưu
với lãnh đạo về công tác quản lý sức khỏe và chăm sóc sức khỏe học sinh
trong nhà trường.
Đây là một việc rất quan trọng vì có xác định được vai trò trách nhiệm
của mình, xác định được nhiệm vụ trọng tâm trong công việc thì mới thực hiện
tốt và có hiệu quả cao, đáp ứng nhu cầu công tác. Sau khi xác định được rồi mới
biết việc để làm, từ công việc người phụ trách y tế phải suy nghĩ trăn trở làm thế
nào tham mưu cho lãnh đạo những nội dung, những biện pháp, những điều kiện
để đáp ứng chuyên môn công tác y tế chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh
để có kết quả tốt nhất.
Sau khi nghiên cứu các văn bản chỉ đạo về công tác y tế học đường, được
lãnh đạo quán triệt trách nhiệm trong quy chế làm việc của cơ quan, tôi xác định
rõ vai trò, trách nhiệm của của tôi khi làm công tác quản lý và chăm sóc sức

khỏe là một nhiệm vụ rất quan trọng đầy trách nhiệm và cũng rất vinh dự. Bởi vì
tất cả học sinh đến trường học đều được các bậc phụ huynh tin tưởng, gứi gắm
nhà trường, các thầy cô giáo dạy dỗ các em trở thành những con người có tri
thức, học vấn có những hiểu biết cần thiết trong ăn, ở, sinh hoạt hàng ngày, biết
tự bảo vệ mình và người thân tránh được những nguy cơ bệnh tật có thể tránh
được. Đối với các em học sinh tiểu học, nhà trường là một gia đình lớn, ở đây
đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên phục vụ là những người cha, người mẹ,
người thân của các em, trong đó có bản thân tôi làm công tác chăm sóc giáo dục
sức khỏe học sinh.
Công tác chăm sóc bảo vệ sức khỏe cho các em học sinh, hướng dẫn
giáo dục nền nếp vệ sinh, ăn ở hàng ngày, hướng dẫn cách bảo vệ sức khỏe, giữ
gìn vệ sinh, rèn kỹ năng sống, chăm lo khám chữa bệnh khi ốm đau bệnh tật,
những công việc này là một phần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt, giáo
dục và rèn luyện học sinh. Chính vì thế vai trò của cán bộ y tế trường học vừa là

-7-


trách nhiệm của người thầy thuốc, vừa là trách nhiệm của người thầy giáo và
gánh cả một phần trách nhiệm người cha, người mẹ của học sinh.
Để làm tốt vai trò trách nhiệm của mình, để thuận lợi cho công tác, tôi đã
tham mưu cho lãnh đạo những nội dung sau:
- Thực hiện tham gia đầy đủ các chế độ Bảo hiểm cho học sinh như Bảo
hiểm y tế, bảo hiểm thân thể, dự trù kinh phí mua thuốc thiết yếu, dụng cụ y tế
phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh .
- Đối với cơ sở vật chất của nhà trường tôi thường xuyên kiểm tra nếu có
hư hỏng thì kịp thời tham mưu, đề xuất với lãnh đạo về công tác sửa chữa nhất
là điện thắp sáng, nước sinh hoạt, nhà vệ sinh theo quy trình một chiều, mua sắm
trang thiết bị, tranh ảnh tuyên truyền...
- Để làm tốt công tác phòng dịch thì tôi tham mưu xây dựng quy chế phối

kết hợp công tác giữa các bộ phận trong nhà trường, xây dựng ban y tế, chi hội
Chữ Thập Đỏ...đồng thời liên hệ chặt chẽ với Trung Tâm y Tế huyện, Trạm y tế
xã, bệnh viện huyện để họ hỗ trợ nhà trường về thuốc, vật tư và lực lượng chống
dịch khi có dịch bệnh xảy ra.
2. Lập các loại hồ sơ sổ sách cần thiết phục vụ công tác quản lý sức
khỏe và chăm sóc sức khỏe.
Mục đích lập sổ sách này để tiện quản lý theo dõi và đánh giá kết quả
thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe học sinh, theo dõi sức khỏe và diễn biến
bệnh của từng em trong từng năm học và suốt khóa học. Trong năm học tôi đã
tự lập các loại sổ sách sau:
- Lập sổ theo dõi sức khỏe học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 bao gồm các nội
dung: cân nặng, chiều cao, thị lực, huyết áp, tiền sử bệnh (bản thân học sinh và
gia đình có ai mắc các bệnh mãn tính) của từng năm học để tiện theo dõi và so
sánh.
- Sổ khám và điều trị bệnh tại trường: ghi kết quả chẩn đoán bệnh cấp
thuốc và theo dõi điều trị học sinh bệnh hàng ngày
- Sổ theo dõi khám, điều trị BHYT, nằm viện;
- Bảng tổng hợp nhập, cấp phát thuốc từng tháng;
- Sổ kiểm tra vệ sinh,
-8-


- Bảng tổng hợp học sinh bệnh từng tháng theo đơn vị lớp.
- Sổ tuyên truyền về các dịch bệnh hàng tháng.
- Sổ chữ thập đỏ
- Sổ theo dõi học sinh nghỉ học.
Trên cơ sở những sổ sách này tôi có thể báo cáo tình hình cụ thể cho lãnh
đạo khi cần, đồng thời đây là cơ sở có sức thuyết phục trong công tác tham mưu
có hiệu quả, thuận tiện cho công việc của mình.
3. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền giáo dục sức khỏe cho học

sinh.
Công tác tuyên truyền giáo dục sức khỏe là mấu chốt quan trọng trong
công tác quản lý và chăm sóc sức khỏe học sinh. Vì vậy tôi luôn cố gắng tìm các
tài liệu, cung cấp đầy đủ các thông tin khoa học về sức khỏe, vệ sinh môi trường
sao cho thuyết phục, ngắn gọn, dể hiểu, dễ nghe. Muốn làm tốt điều này bản
thân tôi phải học hỏi nhiều, nắm bắt thông tin kịp thời, đồng thời phải học các
thầy cô giáo một chút nghiệp vụ sư phạm để truyền tải thông tin có hiệu quả.
Hàng tháng tôi được lãnh đạo nhà trường sắp xếp một buổi tuyên truyền giáo
dục sức khỏe dưới cờ hoặc vào buổi chiều không có tiết học theo các nội dung
đã lập kế hoạch hoặc nội dung những dịch bệnh phù hợp với từng thời điểm dịch
bệnh đang diễn ra vùng địa phương lân cận như: hướng dẫn sinh hoạt tập thể
cho học sinh các lớp , tuyên truyền phòng các bệnh do muỗi đốt, tuyên truyền
phòng các bệnh cúm, tuyên truyền phòng bệnh HIV-AIDS, tuyên truyền vệ sinh
ăn uống....Sau mỗi bài tuyên truyền tôi thường đưa ra những ví dụ cụ thể, liên hệ
thực tế và câu hỏi thu hoạch để các em khắc sâu những kiến thức vừa được
nghe:
Ví dụ: Nội dung bài tuyên truyền phòng chống dịch Cúm A/H1-N1 tôi đã
truyền tải tới các em nội dung như sau:
I/Mục đích –Yêu cầu:
-Hướng dẫn cho học sinh hiểu nguy cơ của đại dịch cúm A/H1-N1, cách
nhận biết các triệu chứng biểu hiện của bệnh từ đó biết cách phòng bệnh.
-Yêu cầu toàn bộ học sinh và đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên nhà
trường đề cao cảnh giác và tích cực tham gia phòng chống dịch bệnh.

-9-


II/Nội dung:
1./Đại cương bệnh:
-CúmA/H1-N1 là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do một loại vi rút mới

gây nên.
-Tác nhân gây bệnh: Do sự tái tổ hợp từ Cúm lợn, cúm A (không phải
cúm A/H5-N1) và vi rút cúm ở người tạo thành.
-Khả năng lây truyền rất cao: Lây truyền từ người qua người theo đường
hô hấp, dịch tiết hô hấp, dịch tiết tiêu hoá (giọt nước bọt khi nói bắn ra môi
trường). Lây mạnh khi tiếp xúc gần, trực tiếp( Nhà trẻ, trường học)
-Phát hiện và điều trị sớm sẽ giảm được biến chứng, người bệnh nhanh
hồi phục, hạn chế sự lây lan.
2./Triệu chứng bệnh:
-Thời gian ủ bệnh từ 24 đến 48 giờ không có triệu chứng.
-Khởi phát có các triệu chứng:Người bệnh sốt lạnh rét run, mệt mỏi đau
nhức toàn thân.
- Toàn phát:
+ Hội chứng nhiễm trùng: Sốt cao 390C đến 400C, kèm theo rét run.
+ Hội chứng đau: đau đầu, đau họng, đau các cơ, khớp.
+ Hội chứng nhiễm trùng hô hấp:Hắt hơi, sổ mũi, ho.
- Bệnh giảm: Có thể sau từ 2 đến 5 ngày bệnh giảm đột ngột và hồi phục
sau một tuần điều trị.
3./Hướng dẫn các biện pháp phòng bệnh:
-Xúc miệng thường xuyên bằng nước sát khuẩn (nước muối pha loãng
nồng độ như nêm canh).
-Tránh tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, nếu cần phải mang khẩu trang.
-Rửa sạch tay đúng cách bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ
sinh. Không đưa tay lên mũi, miệng.
-Đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng đông người.
III/ Câu hỏi thu hoạch và liên hệ thực tế:
- 10 -


1/. Bệnh cúm A/H1-N1 lây nhiễm qua đường nào?

2/. Các biểu hiện của bệnh cúm A/H1-N1 cụ thể như thế nào?
3/. Các em phải làm gì để phòng bệnh cúm A/H1-N1 nói riêng và các
bệnh cúm khác nói chung?
4/. Trường ta nằm gần khu dân cư, trong khi dịch cúm đang có mặt tại
nơi em ở nguy cơ nhiễm bệnh dịch rất cao, vậy chúng ta cần làm gì để phòng
bệnh cho bản thân, gia đình và nhà trường?”.
Câu hỏi này sẽ chuyển về lớp cho các em thảo luận, mỗi lớp viết chung
một bài thu hoạch rồi nộp lại cho tôi chấm điểm và đưa vào cộng điểm thi đua
trong tháng của lớp.
Đồng thời để từng ngày, từng giờ tác động trực tiếp đến học sinh và làm
cho môi trường giáo dục ngày càng sinh động hơn, tôi đã tham mưu với hiệu
trưởng nhà trường cho làm các tấm panô tuyên truyền cho học sinh biết cách
phòng tránh các dịch bệnh đang xảy ra để các em tự bảo vệ mình như bệnh
CúmA/H1N1, bệnh tiêu chảy, các bệnh viêm phổi, lao phổi do hút thuốc lá,
HIV-AIDS...
Ngoài ra khi tiếp xúc với học sinh hàng ngày tôi có thể tuyên truyền
hướng dẫn các em trực tiếp. Ví dụ khi một em bị Cảm cúm, đến khám bệnh xin
thuốc, tôi hỏi em đó: “Em bị cảm cúm đấy, vậy em có biết bệnh này có lây hay
không? và lây như thế nào?...” đồng thời nhắc nhở các em để các em khắc sâu:
“Bệnh cảm cúm thông thường là bệnh do vi rút gây nên và nó lây lan rất nhanh
trong môi trường tập thể, vì thế khi em bị cúm, em phải biết giữ vệ sinh khi ho,
hắt hơi, sổ mũi...phải biết dùng khăn, giấy vệ sinh, rửa tay sạch sẽ để tránh vi rút
bắn ra ngoài môi trường lây sang người khác, sau đó cấp thuốc, hướng dẫn cách
uống thuốc để nâng cao sức đề kháng, phòng các biến chứng của bệnh Cúm. Khi
học sinh bị đau bụng tiêu chảy, tôi phải tìm hiểu rõ nguyên nhân, hỏi xem các
em mới ăn cái gì lạ không? Rồi chỉ cho các em tác hại của việc ăn uống mất vệ
sinh sẽ gây nên tình trạng rối loạn tiêu hóa, nặng hơn thị bị ngộ độc ảnh hưởng
rất lớn tới sức khỏe. Nói chuyện trao đổi trực tiếp với các em như vậy cũng
như mưa dầm thấm lâu các em sẽ dễ nhớ và lâu quên hơn đồng thời có ý thức
phòng bệnh tốt hơn.

- 11 -


4/. Làm tốt công tác phòng dịch bệnh, tránh lây nhiễm chéo trong
trường học:
Với phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”, công tác phòng dịch
bệnh là công việc rất quan trọng, muốn làm tốt điều này phải nắm bắt tình hình
dịch bệnh qua các phương tiện thông tin đại chúng, tình hình dịch bệnh tại địa
phương nơi học sinh ở và địa bàn xung quanh nhà trường để ta có thể chủ động
phòng chống bệnh một cách thuận lợi hơn, đồng thời chuẩn bị sẵn tâm lý cho
học sinh và đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đối phó với dịch bệnh, quản lý
được người bệnh phòng chống lây lan rộng trong môi trường trường học.
Để làm tốt công tác phòng dịch, đầu năm học tôi thường tham mưu cho
lãnh đạo nhà trường liên hệ Trung Tâm Y Tế dự phòng huyện xin thuốc diệt
muỗi, xịt thuốc diệt khuẩn toàn bộ khuôn viên nhà trường để diệt muỗi và các vi
khuẩn, côn trùng gây bệnh. Trong năm học, hàng tuần tôi kết hợp với giáo viên
chủ nhiệm cùng liên đội cho học sinh tổng vệ sinh toàn bộ khuôn viên nhà
trường, cho học sinh quét sạch phòng học, nhà vệ sinh, mở cửa rộng cho thông
thoáng...
Đầu tuần sau khi học sinh được nghỉ thứ 7 và chủ nhật đến trường, tôi đi
kiểm tra từng lớp học hỏi tình hình sau những ngày nghỉ ở gia đình và phát hiện
bệnh kịp thời. Đặc biệt đối với các em học sinh về nhà bị sốt, hạn chế cho em đó
tiếp xúc với học sinh khác, đồng thời hỏi xem trong gia đình hoặc xung quanh
nơi em ở có ai bị sốt hoặc bệnh như em không? Mục đích để xác định có phải
em bị lây bệnh từ gia đình lên không? Nếu xác định là bệnh lây nhiễm tôi sẽ
cách ly tạm thời theo dõi, điều trị và hướng dẫn em đó vệ sinh cá nhân thật tốt
đề phòng lây nhiễm bệnh cho học sinh khác.
Khi thời tiết thay đổi bất thường hoặc lúc giao mùa các dịch bệnh cũng
rất hay xảy ra, nắm bắt rõ điều này tôi hướng dẫn cụ thể cho các em cách phòng

bệnh, theo thời tiết, theo mùa như: mùa Xuân sau Tết thì thường có các dịch
bệnh như :Sốt phát ban (Rubenla), Sởi, Quai bị...,thời tiết nóng mùa hè thì hay
xảy ra các bệnh tiêu chảy cấp, say nắng, cảm nóng, đau mắt đỏ...,thời tiết lạnh
thì hay mắc bệnh cúm ho, viêm phổi... do đó hạn chế được số học sinh bệnh,
mức độ nhiễm bệnh nhẹ hơn, điều trị mau nhanh khỏi có hiệu quả hơn.

- 12 -


5: Tạo môi trường thân thiện, trong sạch an toàn
Là cán bộ phụ trách y tế tôi thấy tầm quan trọng của công tác vệ sinh môi
trường liên quan mật thiết đến sức khỏe và hạnh phúc của con người. Môi
trường sạch sẽ phòng được 80% bệnh tật. Môi trường tốt sẽ là điều kiện để nâng
cao thể lực và giáo dục trẻ. Đối với các cháu Tiểu học môi trường ấy chính là
lớp học, sân chơi, nhà vệ sinh, đồ dùng, đồ chơi. Mỗi ngày tôi đi kiểm tra việc
trực nhật vệ sinh lớp học, khu nhà vệ sinh của các em đảm bảo sạch sẽ, Mỗi tuần
một lần chúng tôi tổ chức tổng vệ sinh chung trong trường vào ngày quy định.
Ví dụ: Vệ sinh phòng học, khu vệ sinh luôn sạch sẽ. Đồ dùng học tập được
cất ngăn nắp. Rác thải được thu gom vào thùng rác có nắp đậy, hàng ngày rác
được đổ vào xe rác công cộng, không để tình trạng rác ứ đọng… Mỗi tháng một
lần làm vệ sinh tỉ mỉ các phòng học và đồ dùng trong trường. Định ngày giặt rèm
cửa, quét dọn toàn bộ sân vườn, khơi thông cống rãnh, xử lí rác thải hợp vệ
sinh…Thường xuyên quét dọn vệ sinh khu vực trong và ngoài nhà trường.
Nhà trường luôn làm tốt công tác xây dựng môi trường thân thiện, an toàn
mọi lúc mọi nơi cho các em, thường xuyên kiểm tra bảo dưỡng hệ thống điện,
cửa sổ, vệ sinh lớp, bàn ghế, đồ dùng sạch đẹp, thông thoáng phòng học. Tạo
môi trường phù hợp gần gũi với các em từ ở lớp học, nhà vệ sinh đến môi
trường xung quanh bằng các loại đồ dùng đồ chơi tự tạo, trang trí sắp xếp theo
chủ đề. Phát động giáo viên và phụ huynh đóng góp và trồng nhiều cây xanh,
bố trí cây cảnh theo nhiều kiểu dáng để tạo bóng mát, vẻ đẹp xanh sạch cho môi

trường Sư phạm.
Với khẩu hiệu “Hãy chung tay bảo vệ môi trường vì một thế giới trẻ thơ”,
tập thể sư phạm nhà trường luôn có hành vi, cử chỉ, đúng mực trong việc làm và
sinh hoạt, là tấm gương sáng cho các em noi theo. Có thái độ đúng và tinh thần
trách nhiệm cao đối với việc bảo vệ và giữ gìn môi trường Xanh – Sạch - Đẹp.
6. Xây dựng kế hoạch phòng chống tai nạn thương tích
Phòng chống tai nạn thương tích trong trường Tiểu học là việc làm vô cùng
quan trọng. Vì thế, tôi đã kết hợp với Ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch trường học
an toàn phòng chống tai nạn thương tích cho học sinh. Kiện toàn củng cố công
tác Y tế, mua sắm trang thiết bị để kịp thời xử trí những tai nạn không may xảy
ra trong trường. Để phòng tránh tai nạn thương tích cho các em học sinh, chúng
tôi sử dụng các đồ chơi, đồ dùng dạy học tuyệt đối an toàn như không có vật sắc
nhọn, vật cứng, vật nặng. Đồ chơi ngoài trời như xích đu, đu quay, cầu trượt...,
chúng tôi đều yêu cầu bọc cao su vào các góc cạnh sắt để tránh cho các cháu
- 13 -


những tình huống va đập. Đồ chơi nào không còn đủ độ an toàn, nhà trường đều
sửa chữa hoặc thay mới để tránh sự cố cho trẻ.
Tôi còn kết hợp với Ban chỉ đạo trực tiếp kiểm tra giám sát việc thực hiện
phòng chống tai nạn thương tích, trường học an toàn trong từng nhóm lớp (Kiểm
tra đồ dùng đồ chơi, kiểm tra hệ thống điện, nguồn điện... để đảm bảo an toàn)
Tôi tham mưu với lãnh đạo nhà trường cơi nới hệ thống lan can hành lang
cao hơn trước và lắp hệ thống mành chống nắng nhằm ngăn bớt bụi bẩn, chống
ô nhiễm mỗi trường để đảm bảo sức khỏe cho các em và phòng tránh các tai nạn
thương tích có thể xảy ra.
Phối hợp với y tế Xã và Trung tâm y tế huyện vận động cán bộ giáo viên,
nhân viên, phụ huynh và học sinh tham gia tích cực tháng hành động vì trẻ em,
tháng an toàn giao thông…
Truyền thông giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về xây dựng

trường học an toàn phòng chống tai nạn thương tích bằng nhiều hình thức như tờ
rơi, băng zôn, áp phích, khẩu hiệu, tổ chức các hoạt động ngoại khoá.
Cải tạo môi trường học tập và sinh hoạt an toàn. Có quy định và phát hiện,
xử lý tai nạn thương tích tại trường, có phương án khắc phục như không cho xe
đi lại trong sân trường, để xe đúng nơi quy định, đón học sinh đúng giờ…
Ngoài ra, tôi còn kết hợp giáo viên nhóm lớp tích hợp phòng chống tai nạn
thương tích vào các môn học và hoạt động.
7. Tăng cường vệ sinh cá nhân cho Học Sinh
Lứa tuổi Học sinh Tiểu học là thời kỳ cơ thể đang phát triển, hệ thần kinh
chưa hoàn chỉnh sức đề kháng với bệnh tật nói chung cũng như khả năng thích
ứng của da còn yếu nên trẻ dễ mắc bệnh nhiễm khuẩn cũng như dễ bị ảnh hưởng
bởi yếu tố thời tiết và môi trường. Vì vậy, nên giáo dục các em có thói quen vệ
sinh sạch sẽ hàng ngày, giúp các em có được những thói quen tốt có lợi cho sức
khỏe.
Chỉ đạo tốt công tác vệ sinh cá nhân tạo thói quen cho em, rửa tay bằng xà
phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
Chỉ đạo các lớp triển khai dạy trẻ các kỹ năng vệ sinh cá nhân để trẻ có thói
quen lau mặt và đánh răng theo quy trình, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và
sau khi đi vệ sinh, Từ đó hình thành cho các em thói quen vệ sinh, lao động tự phục

- 14 -


vụ… Vệ sinh văn minh lịch sự, biết lấy tay che miệng khi ho, ngáp, hắt hơi. Không
ăn quả xanh uống nước lã…
Dạy các em biết thu dọn rác sạch sẽ, sau khi làm xong và bỏ rác vào sọt,
không vứt rác bừa bãi. Biết dọn dẹp đồ dùng học tập, đồ chơi cẩn thận vào nơi quy
định
8. Thực hiện tốt công tác phối kết hợp giữa các bộ phận quản lý học
sinh cũng như các thầy cô giáo.

Một mình dù có giỏi đến đâu cũng không thể bao quát, làm tốt hết mọi
việc được. Bản thân tôi đã ý thức được công tác quản lý và chăm sóc sức khoẻ, y
tế học đường trong trường tiểu học là công tác phức tạp đòi hỏi người làm công
tác y tế sự kiên trì, nhẫn nại, tâm huyết và hết lòng vì học sinh thân yêu, đồng
thời phải biết phối kết hợp giữa các bộ phận với giáo viên và tổng phụ trách để
cùng nhau làm tốt công tác giáo dục, chăm sóc sức khoẻ học sinh.
Đối với các thầy cô giáo, anh chị tổng phụ trách, đây là những người có
mặt quản lý học sinh hàng ngày, gần gũi học sinh nhất, phối hợp với lực lượng
này hàng ngày họ giúp tôi phát hiện được những em học sinh ốm đau một cách
sớm nhất để kịp thời xử lý ngay, đối với công tác vệ sinh là người hàng ngày
đôn đốc học sinh thực hiện công tác vệ sinh, vì vậy hàng ngày kiểm tra vệ sinh
phát hiện những nơi chưa sạch, chưa đạt yêu cầu, tôi trao đổi trực tiếp với họ và
cùng hướng dẫn học sinh giải quyết ngay không để vệ sinh nơi lớp học bẩn, mất
vệ sinh tồn đọng từ ngày nay qua ngày hôm sau.
Đối với lực lượng giáo viên, đây là lực lượng giáo dục và có uy tín với
học sinh, họ có thể giúp tôi nắm bắt tâm tư tình cảm, đồng thời giáo dục sâu sắc
có hiệu quả nhất ở đơn vị lớp về nội dung giáo dục sức khỏe lồng ghép trong các
môn học trong các giờ sinh hoạt lớp. trong năm học tôi đã sưu tầm các tài liệu
có liên quan tới giáo dục vệ sinh ăn uống, vệ sinh răng miệng, vệ sinh môi
trường, tư thế ngồi học, các bệnh do nghiện hút ma túy, nghiện rượu, tai nạn
giao thông... để cùng giáo viên tích hợp vào giảng dạy có hiệu quả thiết thực.
Bên cạnh đó, giáo viên đứng lớp là người trực tiếp phát hiện học sinh ngồi học
không đúng tư thế, ánh sáng có đủ để học sinh nhìn hay không và phát hiện các
biểu hiện bất thường về sức khỏe thì thầy cô nhắc các em điều chỉnh tư thế ngồi,
nhắc các em hoặc trực tiếp đưa các em đến gặp y tế khám bệnh, phát hiện học
sinh có biểu hiện tâm lý thay đổi có ngay các biện pháp phối hợp giúp đỡ... do
- 15 -


đó hàng tuần bản thân tôi luôn chủ động gặp gỡ giáo viên chủ nhiệm ít nhất một

lần, thông báo tình hình sức khỏe của từng lớp và tình hình thực hiện vệ sinh của
lớp họ, hoặc khi tôi đi kiểm tra phát hiện các trường hợp học sinh lười biếng,
cáo bệnh, trốn học thì kịp thời động viên, vận động các em lên lớp học để đảm
bảo chất lượng học tập.
Đối với Tổng phụ trách đội, đoàn thanh niên, phối hợp với họ để làm tốt
công tác xây dựng môi trường “Xanh - Sạch - Đẹp”, thực hiện vệ sinh, giáo dục
đạo đức, nền nếp học sinh, giáo dục tâm lý lứa tuổi... để các em có định hướng
tốt đẹp trong môi trường học tập , có lối sống trong sáng, lành mạnh. Trong thời
gian qua tôi phối hợp cùng Tổng phụ trách xây dựng các biểu điểm thi đua, tiêu
trí về vệ sinh môi trường. Trong các phong trào “vui để học” tôi tham gia sưu
tầm những câu hỏi liên quan tới sức khỏe, vệ sinh, giáo dục giới tính để cùng
tổng phụ trách đưa vào nội dung, mục đích thực hiện tuyên truyền giáo dục
chăm sóc sức khoẻ, các bệnh tật học đường, phòng chống HIV-AIDS và các tệ
nạn xã hội khác ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh.
9. Xây dựng mối quan hệ thân thiện với học sinh và phụ huynh.
Để xây dựng mối quan hệ thân thiện với học sinh, trước hết tôi đã gần
gũi tạo niềm tin cho các em, trò chuyện thân mật, tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình
các em để các em tin tưởng bộc lộ cảm xúc, từ đó giúp tôi thuận lợi trong công
tác khám chữa bệnh sau này, đối với những em có bệnh tật bẩm sinh tôi luôn
giành nhiều thời gian chăm sóc động viên các em và đề nghị các bạn trong
trường và đặc biệt các bạn trong cùng lớp học quan tâm chăm sóc động viên
bạn. Gần gũi tâm sự với các em, tin tưởng các em, trong những năm qua bản
thân tôi đã nắm bắt được tâm tư, tình cảm, những điều mà các em không biết thổ
lộ với ai, từ đó tôi hướng dẫn và tư vấn cho các em, để các em xác định đúng
tâm tư tình cảm, những vấn đề của tuổi mới lớn từ đó các em có thể sẵn sàng đối
mặt, xử lý đúng với các tình huống xảy ra.
Đối với cha mẹ học sinh, tôi luôn tạo niềm tin cho họ yên tâm khi con đi
học ở trường . Khi học sinh mới nhập học bản thân tôi chủ động gặp gỡ trao đổi
với họ trong các cuộc họp phụ huynh đầu năm, lấy ý kiến của họ trong các cuộc
họp phụ huynh, đưa quy trình, cách thức thực hiện công tác chăm lo sức khoẻ

học sinh ở nhà trường để họ hiểu từ đó có biện pháp thống nhất chung giữa gia

- 16 -


đình nhà trường để họ yên tâm tin tưởng tạo điều kiện tốt cho việc thực hiện
công tác chăm sóc sức khoẻ học sinh.
Đối với học sinh có sức khỏe yếu, có bệnh mãn tính, đã thường xuyên
điều trị ở nhà tôi gặp trực tiếp phụ huynh yêu cầu học cung cấp những thông tin
cần thiết để tôi tiếp tục theo dõi ở trường và có hướng xử lý đúng. Khi học sinh
đau ốm nặng thì tôi thông báo kịp thời với gia đình học sinh để họ phối hợp
chăm sóc các em ở bệnh viện tuyến trên hoặc đưa về nhà để chăm sóc.
Ví dụ: em Lê Thị Thu Hà bị bệnh Tim bẩm sinh, gia đình lại có hoàn
cảnh rất khó khăn. Hàng ngày tôi luôn quan tâm chú ý tới em, tham mưu với
lãnh đạo nhà trường huy động đội ngũ cán bộ giáo viên, nhân viên và các em
học sinh ủng hộ tiền để em bồi dưỡng thêm trong các đợt điều trị tại bệnh viện,
và hỗ trợ khó khăn cho gia đình. Khi em về nghỉ hè tôi liên hệ gia đình theo dõi,
chú ý chế độ ăn cho em, theo dõi biểu hiện bệnh. Trong năm học qua được chăm
sóc chu đáo, ăn uống đầy đủ nên em rất ít nhiễm bệnh, gia đình rất yên tâm.
10. Thực hiện tốt công tác chuyên môn khám, điều trị và chăm sóc
học sinh bệnh hàng ngày.
Việc xử lý sơ cấp cứu các tai nạn đột xuất: Các em học sinh đa số tuổi
còn nhỏ ham chơi nên thường xảy ra tai nạn: ngoài việc chuẩn bị sẵn dụng cụ sơ
cứu vết thương, sơ cứu gãy xương, bản thân tôi phải bình tĩnh xử lý nhanh đặc
biệt tránh sai sót chuyên môn tôi không vội sử dụng thuốc giảm đau mà pha cho
các em một ly nước trà đường nóng cho uống đồng thời động viên nhẹ nhàng
cho học sinh yên tâm bớt sợ hãi, nếu vượt quá khả năng thì chuyển bệnh viện
ngay.
Để tránh bỏ sót học sinh bệnh không chịu khai báo bản thân tôi hàng ngày
phải đi từng phòng vào buổi sáng trước giờ lên lớp đi kiểm tra phát hiện có học

sinh nào có biểu hiện khác thường để kịp thời động viên và hỏi xem có khó chịu
ở đâu, đau chỗ nào rồi tôi khám bệnh cho uống thuốc nếu nhẹ thì động viên các
em lên lớp học.
Đôi khi có những em đau đầu mệt mỏi chán học tôi chỉ cần pha cho em
một ly nước chanh đường uống xong động viên, phân tích cho em thấy em
không bị bệnh chỉ mệt mỏi đôi chút nên em đó lại tiếp tục lên lớp học bình
thường. Nhưng cũng có khi có em bị bệnh thì rất hoang mang khóc lóc, đòi về
nhà làm ảnh hưởng tới học sinh khác, tôi phải động viên, an ủi các em đồng thời
- 17 -


phân tích cho các em thấy những bạn khác nhỏ hơn, bệnh nặng hơn mà không
khóc, đã cố gắng ăn uống đầy đủ và uống thuốc là khỏi bệnh và đi học bình
thường. Động viên và tạo niềm tin cho các em và chăm sóc tận tình các em như
cha mẹ các em ở nhà, từ đó học sinh yên tâm bệnh sẽ mau khỏi.
11./ Tổ chức mạng lưới giám sát của trường để phát hiện sớm các bệnh
truyền nhiễm và các bệnh thường gặp khác:
a. Các bệnh truyền nhiễm như:
+ Bệnh truyền qua đường hô hấp (Ho gà, bệnh cúm, bệnh sởi …)
+ Bệnh truyền qua đường tiêu hóa (Tiêu chảy, tả lỵ, thương hàn …)
+ Bệnh truyền qua đường máu (Sốt xuất huyết , HIV/ AIDS…)
+ Bệnh truyền qua đường da và niêm mạc (Bệnh Chân – Tay - Miệng,
nấm móng tay, ghẻ…)
b. Các bệnh thường gặp khác:
+ Bệnh đau mắt hột, thấp tim, suy dinh dưỡng …
+ Các bệnh do thiếu các vi chất (Iode, sắt, vitamin A, … ) .
c. Biện pháp phòng chống:
Tôi đã cùng Ban sức khỏe nhà trường và giáo viên thường xuyên quan sát,
theo dõi các dấu hiệu mầm bệnh của học sinh để kịp thời xử trí cách ly và
chuyển tuyến trên điều trị, phòng chống lây nhiễm rộng từ trường tới gia đình và

xã hội .
Đối với các bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp có hướng báo động
thành đại dịch như bệnh cúm gia cầm cúm AH5N1, cúm AH1N1, bệnh Chân –
Tay - Miệng… tôi kết hợp với cán bộ y tế tuyến trên tổ chức thông tin tuyên
truyền rộng rãi trong trường học, ngoài cộng đồng dân cư về các dấu hiệu của
người mắc bệnh, truyền thông các biện pháp phòng chống dịch... Khi phát hiện
ca bệnh phải báo cáo ngay với cơ sở y tế gần nhất để cách ly, theo dõi điều trị,
xử lý môi trường: vệ sinh tiêu độc, khử trùng,…
Khi phát hiện học sinh mắc bệnh dịch, trước hết tôi thông tin hướng dẫn
phụ huynh học sinh cách chăm sóc cá em tại nhà như làm hạ sốt (lau mát bằng
khăn ấm, uống thuốc hạ nhiệt …), theo dõi tình trạng của các em. Từ ngày thứ
ba trở đi nếu thấy bất kì dấu hiệu nghi ngờ nào hoặc tình trạng sức khỏe bị nặng
hơn phải đưa tới trạm y tế hoặc bệnh viện tiếp tục theo dõi và điều trị để ngăn
chặn lây truyền bệnh từ người này sang nguời khác .

- 18 -


Trong quá trình dạy ở lớp, giáo viên phát hiện học sinh có dấu hiệu mắc
bệnh truyền nhiễm cần thông báo kịp thời với Ban sức khỏe của nhà trường. Tôi
cùng với Ban sức khỏe nhà trường trực tiếp theo dõi triệu chứng của bệnh, liên
hệ với cán bộ y tế Phường chẩn đoán và điều trị đồng thời thông báo với phụ
huynh học sinh chuyển bệnh nhân lên tuyến trên điều trị với những trường hợp
bệnh nặng .
12. Xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh
Để làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh trong nhà trường, trước tiên tôi
phải hiểu được quá trình dịch bệnh. Nắm vững nguyên tắc phòng chống dịch, vệ
sinh trường học và thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch bệnh như sau:
a. Thường xuyên kiểm tra vệ sinh Y tế học đường:
- Kết hợp với Ban Giám Hiệu thường xuyên kiểm tra vệ sinh Y tế học

đường, công tác an toàn phòng dịch bệnh, theo dõi sức khoẻ của trẻ hàng ngày,
báo cáo kết quả kịp thời để xin ý kiến chỉ đạo của cấp trên trong công tác phòng
chống dịch.
Nhằm mục đích đề phòng bệnh lây lan rộng, khi có dịch tôi đã kết hợp với
Y tế Phường diệt khuẩn dự phòng để ngăn chặn bệnh truyền nhiễm nảy sinh.
Đặc biệt chú ý khử khuẩn nước, xử lí phân, rác thực hiện đúng quy tắc về vệ
sinh cá nhân.
Hàng năm tôi kết hợp với Y tế xã và Trung tâm y tế huyện thực hiện đúng
lịch phun thuốc muỗi và chống côn trùng 6 tháng 1 lần bằng thuốc của Trung tâm
y tế huyện trước mùa truyền bệnh của chúng. (Để đảm bảo không độc hại với học
sinh vào buổi chiều ngày thứ bảy sau khi học sinh về hết mới phun thuốc)
Thường xuyên kiểm tra định kì các khu vực vệ sinh và cống rãnh thoát nước
tháng một lần. Đồng thời cho khơi nạo vét cống, hố ga, đường thoát nước...
b. Công tác phối kết hợp giữa các bộ phận trong nhà trường và cộng đồng
- Tôi kết hợp với Ban Giám hiệu tổ chức, tham gia các lớp tập huấn công tác
phòng chống dịch bệnh cho cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường.
- Phối hợp với các cô giáo lồng ghép giáo dục cho học sinh những hiểu biết
tối thiểu về phòng chống dịch bệnh: Dạy học sinh cách giữ gìn vệ sinh cá nhân,
vệ sinh thân thể, cách nhận biết những con côn trùng có hại gây nguy hiểm tới
cuộc sống…

- 19 -


- Phối hợp chặt chẽ với cha mẹ học sinh để cùng thực hiện tốt những nội
dung phòng bệnh ở gia đình góp phần nâng cao hiệu quả những biện pháp đã
thực hiện ở trường.
- Tuyên truyền các biện pháp phòng chống dịch cho phụ huynh học sinh và
các thành viên trong nhà trường, huy động các lực lượng này tuyên truyền trong
cộng đồng dân cư bằng những hình thức phong phú như phát tờ rơi, tranh cổ

động, bảng tin, truyền thanh nội bộ…, huy động đoàn thanh niên tình nguyện
tham gia phòng chống dịch bệnh.
- Gặp gỡ tư vấn cho cha mẹ học sinh về tình hình sức khoẻ của các em.
- Phối hợp chặt chẽ với Y tế Xã và Y tế Huyện để có kế hoạch đối phó, không để
dịch bệnh xảy ra.
c. Nắm bắt thông tin kịp thời chính xác:
Tôi luôn nắm bắt thông tin kịp thời, chính xác để tham mưu với nhà trường
về công tác phòng chống dịch khi ngoài cộng đồng có dấu hiệu dịch bệnh xuất
hiện. Nhận và thực hiện tốt các công văn chỉ đạo của cấp trên đưa xuống đặc biệt
là các đợt dịch lớn như: Tả, Cúm AH1N1, Cúm AH5N1, sốt xuất huyết, dịch lợn
tai xanh, dịch Chân – Tay - Miệng...
Với khẩu hiệu tuyên truyền: “Phòng chống dịch bệnh là trách nhiệm
của mỗi người, mỗi tập thể và toàn trường” nên nhiều năm qua trường tôi
không có dịch bệnh xảy ra.
13. Quản lý theo dõi biểu đồ tăng trưởng, tổ chức khám sức khỏe định kì
cho học sinh
a. Theo dõi Biểu đồ tăng trưởng
Các em học sinh đến được cân - đo theo dõi định kỳ 6 tháng/lần. Theo
dõi biểu đồ tăng trưởng giúp cha mẹ trẻ và cô giáo:
- Theo dõi đánh giá sự phát triển thể chất của học sinh một cách dễ dàng.
- Phát hiện kịp thời tình trạng học sinh suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và suy
dinh dưỡng thể thấp còi.
- Theo dõi tình trạng sức khoẻ chung của học sinh giúp cho các bậc phụ
huynh và những người chăm sóc trẻ điều chỉnh chế độ ăn và các biện pháp chăm
sóc các em cho phù hợp.

- 20 -


- Kết hợp với giáo viên chủ nhiệm các lớp đo chiều cao, cân nặng lấy kết

quả và tập hợp vào sổ theo dõi sức khoẻ, chấm biểu đồ tăng trưởng. Có như vậy,
việc cân đo mới có ý nghĩa trong vấn đề theo dõi sức khoẻ của các em.
Sau mỗi lần cân, đo tôi tập hợp số liệu chính xác, thông báo kịp thời
những học sinh suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, suy dinh dưỡng thể thấp còi với
giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh để có biện pháp kết hợp thúc đẩy cân nặng và
chiều cao cho các em, có chế độ dinh dưỡng riêng như động viên trẻ ăn hết xuất,
ăn đầy đủ các loại thức ăn, xúc cho trẻ ăn… Cần cho trẻ ăn đầy đủ các thức ăn
giàu Vitamin và muối khoáng để trẻ tăng trưởng tốt cả về chiều cao lẫn cân nặng
b. Khám sức khoẻ định kỳ:
Khám sức khoẻ định kì để đánh giá và kiểm tra tình trạng sức khoẻ của học
sinh, phát hiện sớm những em cần đi khám chuyên khoa như: răng, tai, mũi,
họng, mắt… hoặc làm các xét nghiệm cần thiết để phát hiện những học sinh có
mang vi khuẩn gây bệnh. Chính vì vậy, một năm 2 lần tôi đã phối kết hợp với y
tế Xã và Trung tâm y tế Huyện tổ chức khám sức khoẻ định kì cho các cháu.
Trong mỗi đợt chuẩn bị kiểm tra sức khoẻ, tôi đều liên hệ với Trạm y tế Phường
thông báo thời gian kiểm tra, kế hoạch kiểm tra. Đặc biệt với những em có sức
khoẻ không tốt, chúng tôi đều mời cha mẹ đến để nghe bác sỹ tư vấn và có
những lời khuyên hay biện pháp khắc phục tình trạng sa sút về sức khoẻ của con
em mình. Sau mỗi lần khám tôi tổng hợp kết quả và phiếu khám sức khoẻ được
gửi lại cho phụ huynh giúp phụ huynh nắm được tình hình bệnh tật của các em,
kết hợp cùng nhà trường, trạm y tế tìm nguyên nhân và cách giải quyết, điều trị
kịp thời nếu cháu bị mắc bệnh. Mỗi.
Việc khám sức khoẻ định kì cho các cháu được phụ huynh rất ủng hộ,
những cháu nghỉ học ở nhà cũng được gia đình đưa đến trường để khám.
14. Công tác tuyên truyền, phối kết hợp với các bậc cha mẹ
Là một trong 3 nhiệm vụ (Theo quyết định số 55 ngày 3/2/1999) của Bộ
Trưởng Bộ Giáo dục là: “Chủ động phối hợp với gia đình trẻ trong việc chăm
sóc nuôi dưỡng giáo dục, tuyên truyền phổ biến kiến thức khoa học tới các
bậc cha mẹ…”. Vì môi trường giáo dục đầu tiên của trẻ là bố mẹ – gia đình.
Thông qua công tác tuyên truyền là các cô giáo, đã tạo nề nếp hàng ngày, trao

đổi các diễn biến của trẻ với các bậc phụ huynh
a. Tổ chức các góc tuyên truyền ở nhóm lớp:

- 21 -


Có thể nói đây là hình thức, biện pháp mà 100% nhóm lớp đã thực hiện.
Song để góc tuyên truyền với các bậc cha mẹ thực sự có ý nghĩa và đạt kết quả
như mong muốn, tôi đã cùng trao đổi, thảo luận và hướng dẫn cho chị em giáo
viên vấn đề này.
Yêu cầu góc tuyên truyền phải gây được sự chú ý của các bậc phụ huynh
và phải thường xuyên thay đổi mới theo tháng, theo chủ đề hoặc chuyên đề mà
trường đang chỉ đạo hoặc những thông tin có tính thời sự về chăm sóc nuôi
dưỡng giáo dục trẻ. Góc tuyên truyền nên đặt ở vị trí các bậc phụ huynh thường
xuyên qua lại dễ nhìn, dễ thấy. Chữ viết to, nội dung, thông tin không quá nhiều
hình ảnh minh họa rõ ràng, có thể đứng xa 2 đến 3 mét vẫn thấy thông tin được
trọn vẹn.
Tôi đã kết hợp với các nhóm lớp sưu tầm sách báo và tự làm nhiều loại tranh
ảnh, bảng biểu có nội dung giáo dục sâu sắc để trang trí tại góc tuyên truyền của các
nhóm với nhiều nội dung và chủ đề chăm sóc sức khoẻ của trẻ như:
+ Phòng và chống một số bệnh thường gặp ở trẻ em.
+ Cách phòng một số bệnh nhiễm khuẩn
+ Tác dụng của việc theo dõi biểu đồ tăng trưởng, lịch tiêm chủng.
+ Phòng và điều trị bệnh Chân – Tay - Miệng
+ Bé cần gì để lớn và khoẻ mạnh.
+ Hãy giúp bé giữ vệ sinh sạch sẽ.
+ Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ theo độ tuổi…
Qua đó phụ huynh được xem tranh ảnh kết hợp với những lời minh hoạ cụ
thể giúp họ dễ tiếp thu. Chính vì vậy, góc tuyên truyền ở các nhóm lớp thu hút
được nhiều phụ huynh đến quan sát, học tập và để việc làm này được thực hiện

thường xuyên tôi đã đề nghị nhà trường đưa vào tiêu chí thi đua hàng tháng hoặc
nêu những ý kiến nhận xét về góc tuyên truyền tạo nên tính thi đua trong tập thể
nhà trường.
b. Tuyên truyền thông qua các hội thi
Hội thi vốn là sân chơi bổ ích và hấp dẫn, tổ chức tốt hội thi là cách thức
tuyên truyền công tác chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao tới các
bậc cha mẹ. Vì vậy hàng năm trường chúng tôi rất chú trọng đến tổ chức các hội
thi và đã thu hút được sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh học sinh.
+ Năm học: 2013 - 2014: Hội thi: “Bé với môi trường thân thiện”
+ Năm học: 2014 - 2015: “Liên hoan gia đình, nhà trường và sức
khỏe trẻ thơ”
- 22 -


Hội thi đã tạo được sự chuyển biến cao trong nhận thức của mọi
người về công tác chăm sóc nuôi dưỡng, về phòng chống suy dinh dưỡng và
đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Nó đem đến cho các bậc cha mẹ và
cộng đồng những thông tin cần thiết, những cẩm nang chăm sóc sức khỏe
cho trẻ một cách hiệu quả và khẳng định được vị trí, tầm quan trọng của
giáo dục mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân
c. Tuyên truyền qua phương tiện thông tin đại chúng
Tôi thường xuyên kết hợp với Trạm y tế xã và ban văn hoá xã tuyên
truyền về công tác chăm sóc sức khoẻ và cách phòng tránh các bệnh dịch
theo các mùa và đặc biệt là các bệnh dịch truyền nhiễm hay lây lan để người
dân , phụ huynh học sinh và các em học sinh nắm được các triệu trứng, biểu
hiện của bệnh để phat hiện sớm và điều trị kịp thời.
IV . HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Sau khi áp dụng những biện pháp, kinh nghiệm trong việc quản lý và
chăm sóc sức khỏe học sinh, đồng thời nghiêm túc thực hiện những ý kiến chỉ
đạo của lãnh đạo, công tác y tế học đường trong nhà trường ngày một hoàn thiện

hơn.
Việc quản lý sức khỏe học sinh được cải tiến, có hiệu quả cao, hàng ngày
theo dõi chặt chẽ sức khỏe học sinh, không có biến cố bất thường. Trong các đợt
dịch bệnh tại địa phương đã kiểm soát được dịch bệnh trong trường học, chất
lượng sức khỏe học sinh nâng cao, khi học sinh phát bệnh nặng, cấp tính được
phát hiện kịp thời, chuyển tuyến trên điều trị nhanh chóng phục hồi. Đặc biệt các
bệnh học đường như: cận thị cong vẹo cột sống, bệnh nha học đường giảm giảm
hẳn, hiện tại chưa có học sinh mắc các dấu hiệu bất thường về tâm sinh lý. Tỷ lệ
học sinh nghỉ học do bệnh giảm nhiều, học sinh lên lớp học đều đặn hơn. Học
sinh biết yêu thương đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau trong. Các em có tiến bộ rõ rệt
sau khi được hướng dẫn giáo dục về ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh
cá nhân, bản thân mỗi em đã biết ăn ở sạch sẽ, tự chăm sóc bản thân. Tôi thực sự
vui mừng khi nhìn thấy những gương mặt sáng sủa vui tươi của các em trong
những ngày cuối năm học đã hoàn toàn thay thế những gương mặt, nghờ nghệch
nhếch nhác hôm nào. Đặc biệt kết quả này tạo được niềm tin của phụ huynh học
sinh đối với nhà trường góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và xây dựng
trường học thân thiện.
- 23 -


BẢNG TỔNG HỢP CÁC SỐ LIỆU SO SÁNH HAI NĂM HỌC

Trước khi thực hiện

Sau khi thực hiện đề tài

Năm học 2013-2014

Năm học 2014-2015

Số lượt Học sinh nghỉ
học do bệnh

35 lượt

24 lượt

Số học sinh Nằm viện

10 em

5 em

520 lượt

460 lượt

Tiêu chảy

7 ca

4 ca

Cận thị

4 em

3 em

Bệnh răng, miệng

85 ca

65 ca

Cúm, Sốt siêu vi

48 ca

40 ca

Viêm họng, hô hấp

32 ca

20 ca

Tên bệnh – dịch bệnh
và các tiêu chí CSSKHS

Số lượt khám điều trị
bệnh

- 24 -


C.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM VÀ KIẾN NGHỊ:

Sức khỏe là vốn quý nhất của con người, Đảng và Nhà nước giao cho
ngành y tế, cán bộ y dược có trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe
cho nhân dân, đây là việc làm cao quý. Y tế trường học có vai trò cực kỳ quan
trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe và khám chữa bệnh tuyến ban đầu cho
học sinh - những thế hệ tương lai của đất nước.
Qua thực hiện nhiệm vụ cán bộ y tế trường học bản thân tôi rút ra được bài
học kinh nghiệm như sau:
+ Để làm tốt công tác Y tế học đường, ngoài sự nỗ lực phấn đấu của cá
nhân, hàng năm phòng Y tế huyện cần tổ chức tập huấn về chuyên môn dành
cho cán bộ Y tế trường học. Cán bộ y tế trường học cần có được sự quan tâm
giúp đỡ của các trạm y tế xã nơi trường đóng.
+ Người cán bộ y tế phải có lương tâm y đức, thương yêu giúp đỡ học sinh
và mọi người vì đó là tiêu chuẩn động lực giúp ta hoàn thành mục tiêu, lý tưởng
và nhiệm vụ của giáo viên.
+ Dù ở nhiệm vụ nào mình cũng phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, nghiên
cứu học tập, trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp để nâng cao tay nghề cho bản
thân.
+ Luôn học tập và làm theo tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh,
theo lời căn dặn của Bác Hồ: “Mỗi người dân khỏe thì cả nước khỏe”, “ cán
bộ y tế là những chiến sĩ đánh giặc ốm, bảo vệ sức khang kiện giống nòi”.
cán bộ y tế trường học chúng ta cần phấn đấu khắc phực khó khăn, học tập
không ngừng để nâng cao trình độ trí tuệ, rèn luyện kỹ năng phục vụ công tác
chuyên môn nhằm thực hiện khẩu hiệu: “Tất cả vì tương lai con em chúng ta.
Tất cả vì học sinh thân yêu”
- Tăng cường các biện pháp quản lý đội ngũ nhân viên y tế làm công tác
chăm sóc sức khỏe ban đầu cho học sinh ở trường học, tạo điều kiện cho đội ngũ
này học tập, nâng cao tay nghề, tiếp cận kịp thời khoa học công nghệ mới trong
lĩnh vực y học để một phần đáp ứng nhu cầu công tác chăm sóc sức khoẻ ban
đầu cho học sinh.

- 25 -