Nghiên cứu thực trạng và đề xuất các giải pháp bảo vệ khu hệ chim tại khu bảo tồn thiên nhiêm đất ngập nước vân long, ninh bình

i

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

LÊ S D

NG

NGHIÊN C U TH C TR NG VÀ
XUT CÁC GI
I PHÁP B
O V
KHU H
CHIM T I KHU B
O TN THIÊN NHIÊN T NGP
N C VÂN LONG, TNH NINH BÌNH

LUN VN TH C S KHOA H C LÂM NGHI
P

THÁI NGUYÊN - 2013


TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG

I H C NÔNG LÂM

LÊ S D

NG

NGHIÊN C U TH C TR NG VÀ
XUT CÁC GI
I PHÁP B
O V
KHU H
CHIM T I KHU B
O TN THIÊN NHIÊN T NGP
N C VÂN LONG, TNH NINH BÌNH

Chuyên ngành: Lâm Hc
Mã s: 60.62.02.01

LUN VN TH C S KHOA H C LÂM NGHI
P

Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS. Lê S Trung

THÁI NGUYÊN - 2013


i

L I C

M

N

Trong su t quá trình h c t p và nghiên c u t i tr
ng

i h c Nông

Lâm Thái Nguyên, tôi luôn nh n 
c s
quan tâm d y d và ch bo ân cn
ca các thy giáo, cô giáo, s
ng h và giúp  nhit tình ca các b n ng
nghip, s
ng viên kp th
i ca gia ình và ng
i thân ã giúp tôi v
t qua
nhng tr ng i và khó khn  hoàn thành ch ng trình ào t o Th c s
chuyên ngành Lâm h c.
Nhân dp này, tôi xin 
c bày t s
cm n chân thành ti PGS.TS.
Lê S Trung - Tr
ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên ã h ng d n khoa

h c và t o m i i!u kin t t nh∀t cho tôi trong quá trình t# ch c th

c hin
lu n vn này.
Tôi xin chân thành cm n Ban Giám hiu nhà tr
ng, Phòng Qun lý
ào t o Sau  i h c, các Giáo s , Ti∃n s% h
p tác ging d y vi Phòng Qun
lý ào t o Sau  i h c, &c bit là các thy cô công tác t i Khoa Lâm nghip,
Tr
ng

i h c Nông Lâm Thái Nguyên.

Xin cm n Ban qun lý và cán b, công nhân viên và &c bit là ông
 Vn Các, giám  c khu Bo tn thiên nhiên ∀t ng p n c Vân Long,
huyn Gia Vi∋n, tnh Ninh Bình ã giúp  tôi trong vic i!u tra nghiên c u
th
c t∃  hoàn thành lu n vn này.
Trong quá trình nghiên c u th
c hin lu n vn, do i!u kin h n ch∃ v!
th
i gian, nhân l
c và nhng khó khn khách quan nên không tránh khi
nhng thi∃u sót. Tôi mong mu n nh n 
c nhng ý ki∃n óng góp quý báu
ca các thy, cô giáo, các nhà khoa h c và b n bè ng nghip  lu n vn

c hoàn thin hn. Xin chân thành cm n!
Thái nguyên, ngày 09 tháng 09 n m 2013
Tác gi

DANH MC CÁC CH VIT TT
Ting Vi t
UBND:

U( ban nhân dân

KBT:

Khu bo tn

BQL:

Ban qun lý

DSH:

a d ng sinh h c

N 32:

Ngh nh 32/2006/N - CP ngày 30 tháng 3 nm 2006

Nxb:

Nhà xu∀t bn

S VN:

Sách  Vit Nam

KBTTN:

Khu bo tn thiên nhiên

PCCCR:

Phòng cháy, cha cháy r)ng

Ting Anh
IUCN:

Hip hi Bo tn Thiên nhiên Qu c t∃

FZS:

Hi ng v t Frunkert Cng hòa liên bang

MAB:

Ch ng trình Con ng
i và Sinh quyn

WWF:

Qu Bo tn ng v t Hoang dã Qu c t∃

PRA:

Ph ng pháp ánh giá nhanh nông thôn có s

tham gia ca ng
i dân

WCMC:

Trung tâm giám sát Bo tn Th∃ gii

CITES:

Công c Qu c t∃ v! buôn bán ng th
c v t hoang dã nguy c∀p

FFI:

T# ch c bo tn ng th
c v t qu c t∃

c


M! ∀U
1. Tính c#p thit c∃a %& tài
Tri qua hn nm th p k( hình thành và phát trin, ∃n nay h th ng khu
bo tn thiên nhiên ca Vit Nam gm 165 khu r)ng &c d∗ng (bao gm 30
v
n qu c gia, 57 khu d
tr thiên nhiên, 13 khu bo tn loài, 45 khu r)ng
vn hóa, lch s+, môi tr
ng, 20 khu nghiên c u th
c nghim khoa h c) và 03

khu bo tn bin ch a 
ng các h sinh thái, cnh quan &c tr ng vi giá tr
tiêu biu cho h sinh thái trên c n, ∀t ng p n c và trên bin ã và ang

c xây d
ng trên kh,p các vùng mi!n c n c[8].

ây là nhng tài sn

thiên nhiên quý báu không ch có giá tr tr c m,t cho th∃ h hôm nay mà còn
là di sn ca nhân lo i mai sau.
Trong nhng nm qua, vi s
l l
c m i m&t ca các ngành, các c∀p và
s
h tr
qu c t∃ trong công tác bo tn thiên nhiên, nh∀t là trong nhng nm
#i mi ca ∀t n c, quá trình i!u tra, giám sát a d ng sinh h c, ! xu∀t
các gii pháp bo tn thiên nhiên t i các KBT thiên nhiên Vit Nam ã và
ang ti∃p c n, trao #i kinh nghim, hài hòa vi nhng thông l, tiêu chí qun
lý bo tn thiên nhiên qu c t∃. Tuy v y mi mt khu r)ng &c d∗ng có nhng
&c im &c tr ng riêng bit, nh ng th
ng có &c im chung là a hình
him tr khó i l i, kinh t∃ xã hi ch a phát trin.

&c im này ã gây ra

không ít khó khn và tr ng i cho công tác qun lý các khu r)ng &c d∗ng nói
chung và bo tn a d ng sinh h c nói riêng  n c ta.
Khu BTTN ∀t ng p n c Vân Long 

c thành l p theo Quy∃t nh s :
2888/Q -UBND ngày 18/12/2001 ca Ch tch UBND tnh Ninh Bình, có
t#ng din tích là 2.736ha, n−m trên a bàn 7 xã ca huyn Gia Vi∋n, tnh
Ninh Bình bao gm các xã Gia H ng, Liên Sn, Gia Hòa, Gia Vân, Gia L p,
Gia Tân và Gia Thanh.

ây là ni còn gi 
c nguyên v.n nhi!u din tích

r)ng núi á vôi t
nhiên vi nhi!u loài cây quý hi∃m 
c x∃p trong Sách 
Vit Nam[19] .


Vi kiu hình ô tr/ng gia các dòng sông, là mt trong nhng ô tr/ng
ln nh∀t ca tnh Ninh Bình, n−m v! phía ông Nam ca châu th# ng b−ng
B,c B. Các dãy núi á vôi chi∃m gn h∃t din tích khu bo tn, ch y theo
h ng Tây B,c- ông Nam, kéo dài t) Hòa Bình qua L c Thy v! Gia Vi∋n.
Kh i núi á vôi có  cao trung bình khong 200 mét, nh cao nh∀t x∀p x
500m so vi m
c n c bin và 
c bao b c xung quanh bi vùng ∀t ng p
n c và vùng h nông có thm th
c v t ng p n c. Tính a d ng sinh h c ca
khu bo tn là s
phong phú v! sinh cnh và h ng, th
c v t.

ây là ni

sinh s ng ca cng ng ng
i kinh a ph ng và dân di c t) Hòa Bình
xu ng, trình  dân trí ch a cao, thu nh p ch y∃u b−ng trng tr t, chn nuôi,
thu hái lâm sn ngoài g… Ngun s ng ca các h gia ình ít nhi!u còn d
a
vào r)ng.
Nhng &c im trên ã ch a 0n r∀t nhi!u nguy c, thách th c công tác
qun lý KBT Vân Long nói riêng và các khu r)ng &c d∗ng trên ph m vi toàn
tnh Ninh Bình nói chung, l
c l