sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học

PHÒNG GIÁO GD-ĐT KRÔNG ANA
TRƯỜNG MẪU GIÁO HOA CÚC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ HỌC TỐT MÔN
LÀM QUEN VĂN HỌC

Họ và tên: Nguyễn Thị Lệ Nga
Đơn vị công tác: Trường Mẫu giáo Hoa Cúc
Trình độ đào tạo: Đại học sư phạm mầm non
Môn đào tạo: Giáo dục mầm non

Krông Ana, tháng 03 năm 2015
1


MỤC LỤC
I.Phần mở đầu :.............................................................................................................3
I.1.Lý do chọn đề tài:...................................................................................................... 3
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài :.................................................................................3
I.3. Đối tượng nghiên cứu :............................................................................................ 4
I.4.Giới hạn phạm vi nghiên cứu:....................................................................................4
I.5.Phương pháp nghiên cứu :......................................................................................... 4
II.Phần nội dung :..........................................................................................................5
II.1.Cơ sở lí luận :........................................................................................................... 5
II.2.Thực trạng :...............................................................................................................6
II.3.Giải pháp, biện pháp :.............................................................................................10
II.4.Kết quả :..................................................................................................................17
III.Phần kết luận, kiến nghị :.....................................................................................18

III.1.Kết luận :.............................................................................................................. 18
III.2.Kiến nghị :............................................................................................................ 18
Tài liệu tham khảo ........................................................................................................20

2


I. Phần mở đầu
I.1. Lý do chọn đề tài:
- Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân,
chiếm một vị trí rất quan trọng. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở
ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người.
Thông qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ
vật, khám phá khoa học… sẽ giúp phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người
“Làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi
Mầm Non, vì thông qua hoạt động làm quen với tác phẩm văn học là loại hình nghệ
thuật đặc sắc đối với đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ. Từ buổi
ấu thơ ấy trẻ đã lớn lên bằng những tiếng ru “ầu ơ” và cũng lớn lên bằng những câu
câu chuyện thần tiên…và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững biết đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, biết
đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ. Ca dao, chuyện kể là tấm
gương mẫu mực về lời ăn, tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc
giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, yêu mến bạn bè, yêu cái
thiện, cái đẹp, ghét cái ác…và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức
trong sáng ở trẻ. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học “Làm quen văn học”
bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ tìm ra “Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn
làm quen văn học” với mục đích giúp trẻ dễ dàng hơn trong việc cảm nhận ngôn ngữ
nghệ thuật của thơ chuyện và biết thể hiện nó bằng chính ngôn ngữ, hành động của trẻ.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
Bậc hoc mầm non là nền móng kế tiếp sự phát triển của bậc tiểu học. Chính vì

vậy chất lượng Dạy - Học trong trường mầm non có ý nghĩa hết sức quan trọng. Để
việc dạy và học đối với học sinh đặc biệt là học sinh dân tộc thiểu số có hiệu quả.
Việc đầu tiên đối với giáo viên dạy vùng có học sinh đồng bào dân tộc thiểu số là phải
duy trì tốt sĩ số hàng ngày. Có như vậy mới đảm bảo và nâng cao được chất lượng dạy
và học trong nhà trường và ngành giáo dục trong giai đoạn đổi mới của đất nước ngày
nay.

3


Trong công tác giáo dục trẻ Mầm non thì việc phát triển ngôn ngữ cho là việc
làm thường xuyên không thể thiếu. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp và dùng
ngôn ngữ để bày tỏ nguyện vọng của mình đồng thời ngôn ngữ là công cụ của tư duy,
vì vậy việc phát triển vốn từ luyện phát âm và dạy trẻ nói đúng ngữ pháp… không thể
tách rời giữa các môn học cũng như các hoạt động của trẻ. Qua các năm học bản thân
tôi thấy rằng môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức,
giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ, kể chuyện làm giàu vốn từ cho
trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm văn học chỉ
có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng, cảm xúc của tác
giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa
dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực, độc lập, tự tin, sáng tạo, hình thành
tư duy, khả năng ghi nhớ có chủ định.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
- Học sinh lớp lá phân hiệu Buôn Trấp.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Học sinh lớp lá 5, 6 Trường Mẫu giáo Hoa Cúc
Làm quen tác phẩm văn học cho học sinh nói chung và trẻ đồng bào dân tộc
thiểu số nói riêng là phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ, khả năng trình bày có lô
gíc, có trình tự, chính xác và có hình ảnh nội dung.
I.5. Phương pháp nghiên cứu:

- Trong công tác giáo dục trẻ mầm non thì việc cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học là việc làm thường xuyên không thể thiếu. Văn học còn có tác dụng về mọi
mặc đối với trẻ như: Ngôn ngữ, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể lực và đặc biệt là ngôn
ngữ.
- Qua thực tế, thấy được khả năng làm quen văn học của trẻ ở phân hiệu tôi còn
hạn chế. Vì vậy tôi rất băn khoăn là phải làm thế nào để nâng cao chất lượng đọc, kể
diễn cảm, ngôn ngữ mạch lạc của trẻ, qua nhiều lần tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, học
hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, suy nghĩ, cùng với sự nỗ lực của bản thân, tôi mạnh
dạn thực hiện các phương pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen với tác phẩm
văn học cho trẻ như sau
* Phương pháp nghiên cứu tài liệu :
4


* Phương pháp trò chuyện :
* Phương pháp quan sát :
* Phương pháp dự giờ :
* Phương pháp điều tra:
II.

Phần nội dung
II.1. Cơ sở lí luận.
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 5 tuổi, đây là giai đoạn cuối tuổi mẫu

giáo chuẩn bị bước vào lớp 1 nên cần phải rèn luyện những kỹ năng cơ bản Giáo dục
có tầm quan trọng rất lớn đối với con người nhất là tuổi mầm non khi mới đến trường,
đòi hỏi những nhà giáo dục trẻ phải là người có đạo đức, mẫu mực, có trình độ, yêu
nghề, mến trẻ. Vì vậy môn làm quen văn học là một môn vô cùng quan trọng đối với
trẻ mầm non.
Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc

phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện
làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các
tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được
tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật
thật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá
nhân- tự tin- độc lập- sáng tạo- hình thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích,
những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo.
- Văn học là môn rất quan trọng đối với trẻ mầm non, là phương tiện phát triển
ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ để nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sử dụng từ
đúng lúc, đúng chỗ, không những thế mà việc dạy trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ
thuật như từ tượng hình, từ tượng thanh giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát,
khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Thông qua nội dung các tác phẩm giáo dục trẻ
biết yêu quý người hiền lành, biết ơn và kính yêu ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bè, biết
nhường nhịn em nhỏ.
Xuất phát từ những vai trò cụ thể đó cho nên hoạt động dạy trẻ làm quen với
văn học là môn học không thể thiếu trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì vậy
việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học là vấn đề quan trọng
trong đổi mới hình thức tổ chức giáo dục mầm non.
5


Làm quen với tác phẩm văn học chỉ ra mức độ, giới hạn, yêu cầu của việc cho
trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học qua nghệ thuật đọc và kể chuyện của cô giáo. Hoạt
động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật
phong phú trong tác phẩm, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có
ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự
cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ, kể
chuyện, chơi trò chơi đóng kịch; Cao hơn là tiến tới sáng tạo ra những vần thơ, câu
chuyện theo tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân
cách trẻ.

Trong mỗi tác phẩm văn học, thế giới mới của cuộc sống thực tại bao gồm thiên
nhiên, xã hội, con người được diển tả, biểu đạt, truyền đạt trong những hình thức đa
dạng độc đáo. Văn học nói về thế giới loài vật, cỏ cây, hoa lá, mọi hiện tượng thiên
nhiên, vủ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng nói về những gì gần gũi trong môi trường
sống của trẻ như làng quê, cánh đồng, dòng sông, phiên chợ, lớp học, khu phố,…Đây
cũng là đối tượng miêu tả của văn học làm nên sự phong phú, hấp dẫn của đời sống
tinh thần. Nhờ được nghe, tiếp xúc với một số lượng văn học, có những hiểu biết sơ
đẳng về văn học, đó là khả năng mô tả cuộc sống xung quanh phong phú, hấp dẫn
bằng những dạng thức khác nhau. Bước đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội
dung và hình thức giữa các thể loại thơ, chuyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được
cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng, nhà sư phạm còn cần giúp trẻ phân biệt được
hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ,
chuyện, nhân vật, hình ảnh…, giúp trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ
những suy nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ.
Tác phẩm văn học là một chỉnh thể nghệ thuật, cần giúp trẻ nhận biết các mối
quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái, tình huống và nhân vật; giữa lời kể, lời
thuật và ngôn ngữ nhân vật; Giữa không khí, âm sắc, giọng điệu chung của tác phẩm
văn học và hành động văn học, nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong
các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm.
Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát
triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ
hứng thú “đọc sách” kỹ năng đọc và kể tác phẩm.
II.2. Thực trạng
6


Tổ dân phố Buôn Trấp là một đơn vị thuộc vùng đặc biệt khó khăn.Với trên 50
% dân
số trong địa bàn là người dân tộc Ê Đê. Là vùng thuần nông, tỷ lệ hộ đói nghèo và cận
nghèo cao. Trình độ dân trí tương đối thấp vì thế việc nhận thức về quyền lợi và nghĩa

vụ học tập của một bộ phận không nhỏ người dân trong xã chưa cao.
Qua quá trình công tác nhiều năm trên địa bàn mà đa số học sinh là người dân
tộc thiểu số tôi nhận thấy:
a. Thuận lợi, khó khăn
* Thuận lợi:
Trong năm học vừa qua được sự quan tâm của nhà trường, lớp lá 5 của tôi có 2
cô/lớp
Nhìn chung giáo viên đều nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề, mến trẻ quan
tâm chăm sóc và giáo dục trẻ, giáo viên được đào tạo đạt chuẩn và trên chuẩn. Cơ sở
vật chất, trang thiết bị dạy học đầy đủ, phòng học rộng, thoáng, bàn ghế đẹp, đúng quy
cách, đồ dùng đồ chơi phong phú.
Phòng giáo dục, nhà trường luôn quan tâm tới mọi hoạt động của giáo viên nhất
là việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Các bậc phụ huynh đã có sự quan tâm đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ, vì vậy
hầu hết trẻ trong lớp đều nhanh nhen, tích cực.
* Khó khăn:
Về phía học sinh:
Học sinh còn bỡ ngỡ khi đến trường đến lớp cũng như tham gia vào các hoạt
động học tập và vui chơi. Đối với học sinh dân tộc vốn Tiếng Việt của các cháu còn
nghèo nên giao tiếp của các cháu còn nhiều hạn chế. Do đó khi bước vào lớp lá kiến
thức về Tiếng Việt của các cháu như một trang giấy trắng. Giáo viên rất vất vả trong
quá trình truyền thụ kiến thức cho các cháu vì người giáo viên vừa phải dạy Tiếng Việt
kết hợp dạy kiến thức cho học sinh. Bằng ngôn ngữ Tiếng Việt song vốn từ của các em
cũng chưa được phong phú, khả năng sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp đôi khi chưa
chính xác như cách dùng từ, nói thành câu trong giao tiếp thông thường. Do vốn từ
còn hạn chế nên các cháu thường rất khó khăn trong việc diễn đạt một vấn đề một cách
rõ ràng để người nghe dễ hiểu.
7

Về phía giáo viên:
Do bất đồng ngôn ngữ nên trong quá trình giảng dạy giáo viên thường rất vất
vả nhất là đối với các cháu học sinh mới chưa qua chương trình lớp chồi.
Về phía gia đình học sinh.
Do trình độ dân trí tương đối thấp cộng với nhiều hủ tục lạc hậu như làm cúng;
làm ma, kiêng … gia đình thường cho con em nghỉ học không lý do. Đời sống của đa
số nhân dân trong vùng còn gặp nhiều khó khăn nên vào mùa nương rẫy một bộ phận
nhỏ học sinh còn hay nghỉ học để đi rẫy với bố mẹ dẫn đến tỷ lệ chuyên cần của các
em chưa cao. Phần đa các bậc cha mẹ thường không quan tâm đến việc học tập của
con cái mà phó thác toàn bộ cho các cô giáo trong trường. Sự đầu tư cho con cái về
thời gian cũng như sách vở, đồ dùng học tập hầu như là không có. Mặt khác, trong
sinh hoạt gia đình hầu như các thành viên trong gia đình không bao giờ sử dụng tiếng
phổ thông mà hoàn toàn sử dụng tiếng mẹ đẻ trong quá trình giao tiếp. Vì vậy, các em
thường rất ngại khi giao tiếp bằng tiếng phổ thông.
b. Thành công, hạn chế
*Thành công :
- Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã thực hành thực tế tại phân hiệu tôi và
hiệu quả đem lại sau những lần áp dụng các biện pháp là trẻ phân hiệu tôi rất hứng thú
và phấn khởi khi được học môn làm quen văn học trẻ biết đọc thơ, kể chuyện theo
tranh minh họa diễn cảm thể hiện cảm xúc của nhân vật
*Hạn chế :
- Khi vận dụng đề tài này thì phải trải qua thực nghiệm tại lớp, tại thôn buôn đòi
hỏi phải có sự hợp tác của phụ huynh và thời gian mà thời gian của giáo viên rất hạn
chế.
Một số phụ huynh đồng bào dân tộc nhận thức còn kém không chịu hợp tác với
cô giáo trong quá trình giáo dục trẻ.
c.Mặt mạnh, mặt yếu
*Mặt mạnh :
- Khi tiến hành các biện pháp nhằm giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học đã
giúp trẻ có khả năng phát triển ngôn ngữ một cách chính xác và đúng nhất, phát triển

tốt về mặt ngôn ngữ từ đó trẻ sẽ phát triển tốt các mặt khác.
8


- Bên cạnh đó tôi cũng thường xuyên trò chuyện cùng trẻ để nắm bắt được các
nguyên nhân làm cho trẻ phát âm không chính xác và tìm ra hướng khắc phục.
*Mặt yếu :
- Một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm chăm sóc đến con em mình .
- Khả năng hiểu biết của trẻ còn hạn chế vì một số cháu chưa được học lớp 3 4 tuổi nên còn nhút nhát và nói Tiếng Việt chưa rõ.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
+ Nguyên nhân.
- Khi cho trẻ làm quen với tác phẩn văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát
triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ đặc biệt là phát triển ngôn ngữ, phát
triển ở trẻ hứng thú “đọc sách” kỷ năng đọc và kể tác phẩm..
- Do nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ đối với trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi, qua việc cho trẻ tiếp cận với các tác phẩm văn học sẽ góp phần giúp
trẻ phát triển về mọi mặt, nhất là phát triển về ngôn ngữ.
- Một điều quan trọng để giúp tôi thành công trong việc tìm ra các giải pháp,
biện pháp cho trẻ học tốt môn làm quen với tác phẩm văn học là hình thức tính chất
tiết học của giáo viên, nếu đồ dùng đẹp, hấp dẫn, đồ dùng thay đổi liên tục sáng tạo mà
hình thức tính chất tiết học khi được quan tâm đến thì kết quả tiết học sẽ rất cao và có
hiệu quả hơn.
- Trẻ Mầm Non không thể cảm nhận được nội dung nghệ thuật của bài thơ, câu
chuyện, khi thiếu sự tác động của cô giáo và người lớn xung quanh. Bởi trẻ chưa biết
đọc mà nhờ vào sự tổ chức, hướng dẫn qua giọng đọc kể của cô giáo làm cho tác phẩm
văn học đến với các cháu trở thành nhân tố giúp trẻ phát triển tư duy, trí tưởng tượng,
ngôn ngữ, thẩm mỹ hình thành nhân cách và giáo dục đạo đức cho trẻ.
+Yếu tố tác động.
- Đa số là con em đồng bào dân tộc Ê đê khả năng nhận thức của trẻ không
đồng đều, trẻ phát âm và nói Tiếng Việt chưa rõ, trẻ còn rụt rè, nhút nhát.

e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra
- Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao về chuyên môn của BGH nhà trường, cơ sở
vật chất, trang thiết bị dạy học đầy đủ, phòng học rộng, thoáng, bàn ghế đẹp, đúng quy
cách, đồ dùng đồ chơi phong phú. Bản thân tôi nhiều năm liền đều phụ trách lớp mẫu
giáo lớn, tham gia tích cực vào các đợt thao giảng, sinh hoạt chuyên môn do phòng
9


giáo dục và nhà trường tổ chức, từ đó bản thân tích lũy được một số kinh nghiệm để
giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học. Vì tôi nghĩ cần phát triển tốt về mặt ngôn ngữ
từ đó trẻ sẽ phát triển tốt các mặt khác. Do vậy mà tôi đã thực hiện thành công đề tài
mà tôi đã chọn khi áp dụng vào giảng dạy ở lớp tôi phụ trách thì 100% trẻ chậm đã
mạnh dạn tham gia vào các hoạt động, trẻ nói rõ ràng mạch lạc hơn, nói nhiều câu có
nghĩa đầy đủ.
Nhưng bên cạnh đó nhận thức của một số phụ huynh về tầm quan trọng của
việc rèn luyện các kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một chưa cao.
Một số trẻ người đồng bào dân tộc ê đê còn nhút nhát, ngại giao tiếp phát âm Tiếng
Việt không chuẩn. Vì vậy nên tôi gặp rất nhiều khó khăn trong việc thực hiện đề tài
này.
II.3. Giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
- Nhằm giúp cho trẻ khả năng ghi nhớ, khả năng hiểu biết của trẻ và phát triển
về mặt ngôn ngữ nói, phát âm của trẻ. Đây là một chuyên đề lớn, không kém phần
quan trọng khi thực hiện chuyên đề này giáo viên cần nghiên cứu kỹ tài liệu chuyên đề
bồi dưỡng thường xuyên tham gia dự giờ các tiết dạy thơ, chuyện để đúc rút kinh
nghiệm cho bản thân.
Từ đó tôi nhận thấy rằng việc phát triển ngôn ngữ cho học sinh dặc biệt là học
sinh đồng bào dân tộc có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo
đức, giáo dục thẩm mỹ. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân- tự tinđộc lập- sáng tạo- hình thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm
đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo.

- Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học.
- Giúp trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động.
- Giúp trẻ tiếp thu, củng cố những tri thức và kỹ năng một cách nhẹ nhàng.
- Giúp cho trẻ rất nhiều trong quá trình chơi trẻ sẽ phát triển ngôn ngữ tốt hơn.
- Giúp trẻ phát triển trí nhớ, tập trẻ quan sát có chủ định để ghi nhớ, tập trẻ trả
lời có lôgíc luyện đặt câu.

10


- Bằng nhiều hình thức tổ chức các hoạt động phong phú, hấp dẫn khác nhau
càng gây hứng thú thu hút trẻ, trẻ càng dễ tiếp thu dễ nhớ lâu quên, nhẹ nhàng lĩnh hội
kiến thức hơn.
Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy.
Làm, mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm
bảo tính khoa học .
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
* Tạo môi trường hoạt động cho trẻ kể chuyện sáng tạo.
Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết trong chương trình đổi mới
Hiện nay, nếu cô tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát
triển ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao. Vì thế ngay từ
đầu năm học tôi đã đi sâu vào tạo môi trường bằng cách đưa hình ảnh nhân vật của các
câu chuyện nổi bật vào góc văn học và một số góc trong và ngoài lớp học thể hiện trên
các mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số bộ truyện tranh ngoài chương trình để đưa vào
giảng dạy, vận động phụ huynh đóng góp truyện tranh đưa vào góc văn học cho trẻ
hoạt động thường ngày. Những câu chuyện được thể hiện trên các mảng tường trong
không gian to đã giúp trẻ dễ tri giác, trẻ được thảo luận, bàn bạc về câu chuyện đó. Từ
đó trẻ biết vận dụng những kiến thức đó vào kể chuyện sáng tạo một cách dễ dàng.
Ngoài việc tạo những bức tranh trên mảng tường, những tập truyện tranh chữ to tôi
còn đi sâu làm một số đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động như: một số con rối dẹt có

bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những truyện tranh cũ, những sản phẩm vẽ
của trẻ, cắt dán bìa cứng cho trẻ ghép tranh kể chuyện sáng tạo hoặc cắt rời các con vật
cho trẻ tự chọn các con vật đó để kể chuyện sáng tạo theo ý tưởng của mình. Điều đặc
biệt hơn nữa tôi đầu tư suy nghĩ và làm ra các loại rối tay cho trẻ hoạt động. Thực tế
tôi nhận thấy đồ dung làm bằng rối tay hầu như ở các lớp không có cho trẻ hoạt động,
qua nghiên cứu tìm tòi tôi đã vận dụng làm từ các quả bóng, chổi rơm, đĩa nhựa đồ
chơi, hộp sữa…để làm mặt con rối sau đó dùng vải hoặc len móc làm váy, thân tay để
khi trẻ sử dụng không bị thô và cứng. Các khuôn mặt có thể thay đổi tuỳ theo nội
dung, nhân vật của câu chuyện trẻ kể.
Qua cách nghĩ và làm như vậy tôi đã tạo ra một góc văn học với đầy đủ chủng
loại về đồ dùng trực quan đa dạng phong phú, đã giúp trẻ hứng thú tham gia vào hoạt
động và nhiều ý tưởng hay khi trẻ kể chuyện sáng tạo.
11


Bên cạnh đó trong giờ hoạt động ngoài trời tôi còn tận dụng những bức tranh
tường ở trong trường bằng cách gợi mở cho trẻ cùng nhau kể chuyện về những bức
tranh đó hoặc có các con vật trong sân trường tôi cũng gợi mở cho trẻ thi nhau kể
chuyện về các con vật đó…hình thức này đã giúp trẻ em có nhiều ý tưởng sáng tạo hay
và có ý thức thi đua để đạt kết quả tốt.
Tạo môi trường cho trẻ kể chuyện sáng tạo là một việc làm vô cùng quan trọng
bởi nó là chỗ dựa, là cơ sở vững chắc cho trẻ kể chuyện sáng tạo. Đòi hỏi cô giáo phải
biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các con vật ngộ nghĩnh, đáng yêu, đồng thời cũng phải
biết hướng lái, gợi mở cho trẻ có cảm xúc tích cực khi tham gia hoạt động kể chuyện
sáng tạo. Qua nội dung các bức tranh, các nhân vật, các con rối trẻ được xem và nói
lên nhận xét của mình về các đồ dùng đó. Như vậy ngôn ngữ cuả trẻ được phát triển
một cách phong phú và đa dạng.
* Làm quen với thể loại truyện kể kết hợp với các bộ môn khác:
- Theo phương pháp dạy học tích hợp với môn làm quen văn học có thể lồng
ghép, kết hợp với tất cả các môn khác và giúp cho các bộ môn khác trở nên sinh động

hơn. Ví dụ Môn âm nhạc hoạt động bổ trợ đề tài :câu truyện :”nhổ củ cải”Cho trẻ vận
động theo bài “ Củ cải trắng”. Ví dụ: Môn khám phá khoa học: chủ đề :động vật nuôi
trong gia đình, câu truyện “Gà trống, mèo con và cún con”.Trẻ biết tên, đặc điểm, nơi
sống của một số con vật nuôi trong gia đình.
Môn toán : Tên bài dạy :” Cao hơn- thấp- hơn, câu chuyện “cây khế”.trẻ áp
dụng được sự so sánh đặc điểm về ngoại hình của hai anh em .
Môn chữ cái : luyện phát âm qua trò chơi tìm chữ l-n-m cho trẻ phát âm.
* Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, ôn luyện thông qua lễ hội :
- Ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp giúp trẻ ổn định, thông qua cách
hoạt động tổ chức ngày lễ hội tổ chức cho trẻ hoạt động kể chuyện , đóng kịch, theo
một chương trình biểu diễn văn nghệ mà 100% trẻ được tham gia nhằm giúp trẻ hứng
thú với bộ môn làm quen với văn học thể loại truyện kể cho trẻ.
Ví dụ : Ngày hội 8-3 trẻ kể về em bé quàng khăn đỏ” hay ngày tết 1- 6 kể về
Bác Hồ với thiếu nhi , hay ngày 22-12 trẻ kể chuyện sáng tạo về chú bộ đội , hoặc hội
thi bé kể chuyện giỏi.
* Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ qua bộ môn làm quen văn học thể loại
truyện kể, tôi cho trẻ kể lại truyện, chơi đóng kịch và đóng vai theo chủ đề:
12


* Dạy trẻ kể lại truyện:
- Trẻ tái hiện lại một cách mạch lạc, diễn cảm tác phẩm văn học mà trẻ đã được
nghe. Trẻ sử dụng nội dung, hình thức ngôn ngữ đã có sẵn của các tác giả và của cô
giáo. Tuy nhiên yêu cầu trẻ không học thuộc lòng câu chuyện. Trẻ phải kể bằng ngôn
ngữ của chính mình, truyền đạt nội dung câu chuyện một cách tự do thoải mái nhưng
phải đảm bảo nội dung cốt truyện.
- Yêu cầu đối với trẻ:
- Kể nội dung chính của câu chuyện, không yêu cầu trẻ kể chi tiết toàn bộ nội dung
tác phẩm. Lời kể phải có các cấu trúc ngữ pháp. Khuyến khích trẻ dùng ngôn ngữ của
chính mình kể lại. Giọng kể diễn cảm, to, rõ, không ê a ấp úng, cố gắng thể hiện đúng

ngôn ngữ đối thoại hay độc thoại.
- Chuận bị: Tiến hành trước giờ học, kể chuyện cho trẻ nghe. Trước khi kể cô giao
nhiệm vụ ghi nhớ và kể lại.
- Tiến hành: Đàm thoại với trẻ về nội dung câu chuyện. Đàm thoại nhằm mục
đích giúp trẻ nhớ lại nội dung câu chuyện, giúp trẻ xây dựng dàn ý câu chuyện kể, lựa
chọn hình thức ngôn ngữ.
Ví dụ: Truyện cây khế: Theo con tính cách người em như thế nào?
+ Yêu cầu với câu hỏi: Đặt câu hỏi về tên nhân vật, thời gian, không gian, hành
động chính, lời nói, cá tính nhân vật, không nên đặt quá nhiều câu hỏi chi tiết vụn vặt.
Ví dụ: Truyện: Dê con nhanh trí: Dê mẹ dặn dê con như thế nào? Câu hỏi phải phù
hợp với trẻ cả về hình thức ngữ pháp và nhận thức. Khi đàm thoại cô cần lưu ý giới
thiệu cho trẻ biết thêm các từ đồng nghĩa những cụm từ thay thế để tạo điều kiện cho
trẻ lựa chọn từ để kể.
Tôi dùng ngôn ngữ ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với nhận thức của trẻ kể lại nội
dung tác phẩm: Cô kể diễn cảm, lời kể có các mẫu câu cần luyện cho trẻ. Mẫu truyện
của cô có tác dụng chỉ cho trẻ thấy trước kết quả trẻ cần đạt được: Về nội dung, độ dài,
trình tự câu chuyện.
Ví dụ: Câu chuyện cây khế: Ngày xửa ngày xưa có hai anh em nhà kia cha mẹ mất
sớm. Khi người anh lấy vợ, người anh không muốn ở chung với người em nữa. Người
13


anh tham lam chiếm hết ruộng vườn, trâu bò, nhà cửa của cha mẹ để lại, chỉ cho người
em một cây khế và một túp lều nhỏ.
- Thời gian đầu khi chưa quen trẻ kể theo mẫu của cô (hoặc đối với trẻ kém). Khi
trẻ đã quen cô khuyến khích trẻ kể bằng ngôn ngữ của mình.
Tôi đặc biệt lưu ý khi trẻ kể:
Trẻ phải quay mặt xuống các bạn, kể với tốc độ vừa phải, giọng rõ ràng, tư thế tự
nhiên. Trong quá trình kể, trẻ đứng sai tư thế, phát âm sai cô nên để trẻ kể xong mới
sửa cho trẻ.

Khi cô gọi trẻ lên, trẻ không kể, cô nên đặt câu hỏi gợi ý để trẻ trả lời giúp trẻ
mạnh dạn, có thói quen giao tiếp tốt.
Nếu trẻ quên, cô có thể nhắc hoặc đặt câu hỏi cho trẻ nhớ.
Trẻ kể xong, cô nhận xét, đánh giá truyện kể của trẻ, không nên để đến cuối giờ
trẻ sẽ quên mất những ưu nhược điểm của mình hay của bạn. Cô cần nhận xét đúng,
chính xác để có tác dụng khuyến khích, động viên trẻ, nhận xét cả về nội dung, ngôn
ngữ tác phong.
* Chơi đóng vai theo chủ đề:
- Khi chơi đóng vai theo chủ đề, trẻ phải tham gia vào cuộc nói chuyện với bạn để
phân vai, trao đổi với nhau trong khi chơi, trẻ bắt chước các nhân vật mà trẻ đóng vai,
làm cho ngôn ngữ đối thoại của trẻ thêm phong phú và đa dạng.
Ví dụ: Chủ đề: Gia đình: Nấu ăn: Trẻ tự phân vai chơi của mình: Mẹ đi chợ, nấu ăn,
chăm sóc các con, ba đi làm, ông bà kể chuyện cho các cháu nghe.
* Chơi đóng kịch:
- Tổ chức cho trẻ chơi đóng kịch là một phương pháp tốt để phát triển ngôn ngữ
đối thoại cho trẻ. Nội dung kịch được chuyển thể từ tác phẩm văn học mà trẻ đã được
làm quen. Trẻ làm quen với các mẫu câu văn học đã được gọt giũa chọn lọc. Khi đóng
kịch trẻ cố gắng thể hiện đúng ngữ điệu, tính cách nhân vật mà trẻ đóng, giúp ngôn
ngữ của trẻ mang sắc thái biểu cảm rõ rệt.
Ví dụ: Chủ đề: Gia đình, câu chuyện Tích Chu.
14


Cháu Y Phan đóng vai Tich Chu ( lúc đầu ham chơi, thái độ không vâng lời), sau
biết lỗi (tỏ thái độ biết nhận lỗi, giọng trầm): Bà ơi, bà đi đâu? Bà ở lại với cháu. Cháu
sẽ mang nước cho bà, bà ơi!
Cháu H’ Kim đóng vai bà (giong run run, dứt khoát): Bà đi đây! Bà không về
nữa đâu!
Cháu Mỹ đóng vai Bà Tiên (tính cách hay giúp đỡ mọi người, giọng dịu dàng,
nhỏ nhẹ): Nếu cháu muốn bà cháu trở lại thành người thì cháu phải đi lấy nước suối

tiên cho bà cháu uống. Đường lên suối tiên xa lắm, cháu có đi được không?...
* Sử dụng công nghệ thông tin vào môn làm quen văn học ( Dạy máy
chiếu ) cho trẻ:
- Để trẻ có nền móng vững chắc ngay từ nhỏ tôi đã tích cực tìm tòi, học hỏi để
luôn sáng tạo, đổi mới cách tổ chức các hoạt động cho trẻ. Nhằm tạo cơ hội tốt nhất để
trẻ được tham gia vào các hoạt động, trẻ tiếp thu kiến thức một cách chủ động giúp trẻ
được phát triển toàn diện cả về thể lực và trí tuệ. Với những hình thức cho trẻ hoạt
động như: Cho trẻ quan sát tranh vẽ … thích thú, trẻ sẽ tập trung chú ý, giờ hoạt động
làm quen thể loại truyện kể sẽ cho kết quả tốt nhất.
Ví dụ: Đề tài: Chuyện “Chú dê đen”
Tôi vào phần power point chọn slide show tạo trang trình diễn cho từng con vật
xuất hiện theo lời kể của cô (trẻ) và trình chiếu cho trẻ xem, trẻ lớp tôi rất thích thú,
tiết học trở nên sinh động hơn bởi những con vật từ từ xuất hiện. Đến phần trò chơi tôi
cài đặt các con vật như: dê đen, dê trắng, chó sói…. Đến trò chơi ảo thuật khác tôi cài
đặt các con vật lần lượt biến mất và đố trẻ con gì đã biến mất. Trẻ lớp tôi rất hào hứng
với những trò chơi này. Bên cạnh đó tôi còn lồng tiếng kêu của các con vật vào làm
cho tiết dạy thêm phần sinh động.
- Bằng nhiều hình thức tổ chức các hoạt động phong phú, hấp dẫn khác nhau
càng gây hứng thú thu hút trẻ, trẻ càng dễ tiếp thu dễ nhớ lâu quên, nhẹ nhàng lĩnh hội
kiến thức hơn. Chính vì vậy mà tôi đã mạnh dạn đưa một số kiến thức của mình về tin
học vào việc giảng dạy trên máy vi tính, sử dụng một số ứng dụng phần mềm vào việc
tổ chức các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học cho trẻ ở lớp tôi.
* Ngoài ra tôi còn kết hợp với phụ huynh để cùng hỗ trợ cho trẻ học tốt
môn làm quen văn học: Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là
15


gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một
biện pháp không thể thiếu. Phụ huynh chính là nhân tố quết định trong việc tạo nguồn
nhiên liệu của góc văn học để giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học.

Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi nêu tầm quan trọng của lĩnh vực phát
triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là thông qua hoạt động kể chuyện sáng tạo. Hàng
tháng tuyên truyền với phụ huynh qua các biểu bảng nêu lên nội dung về chủ đề, về
các câu chuyện sáng tạo của cô và trẻ. Qua đó phụ huynh thấy được ngôn ngữ của trẻ
phát triển như thế nào và có biện pháp kích thích sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ tại gia
đình.
Ví dụ: Cô trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện sáng tạo trẻ đã kể, yêu
cầu phụ huynh về nhà cho trẻ kể lại câu chuyện đó hoặc kích thích trẻ kể các câu
chuyện khác. Như vậy ngôn ngữ của trẻ được phát triển một cách phong phú và đa
dạng.
Huy động phụ huynh đóng góp, ủng hộ tạo góc văn học hoặc thu nhập những
nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm như báo hoạ mi, vải vụn, len vụn, các vỏ hộp, mút
xốp…kết hợp trong và ngoài giờ đón trả trẻ để trao đổi với phụ huynh.
Có thể nói công tác tuyên truyền với phụ huynh là một việc làm rất quan trọng
trong việc dạy trẻ kể chuyện sáng tạo để phát triển ngôn ngữ cho trẻ
c. Điều kiện để thực hiện các giải pháp, biện pháp :
Việc nghiên cứu và thử nghiệm các hình thức này được diễn ra song song trong
suốt quá trình thực hiện đề tài.
Đây là hình thức cơ bản cho trẻ làm quen với văn học. Các tác phẩm văn học
cho trẻ làm quen trong hoạt động này thường nằm trong chương trình, có nội dung phù
hợp với chủ đề đang thực hiện. Thời gian hoạt động này thường không nhiều. Vì vậy
trong giờ hoạt động này tôi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau để gây hứng thú
giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc thơ và đọc kể diễn
cảm. trong hoạt động này hình thức sử dụng đồ dùng trực quan rất có hiệu quả. Đồ
dùng trực quan có thể là tranh ảnh, mô hình, rối que, rối bóng, trang phục, sân khấu…
Vì vậy trong giờ hoạt động này tôi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau để gây hứng
thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc thơ và đọc kể diễn
cảm, hình thức sử dụng đồ dùng trực quan rất có hiệu quả. Đồ dùng trực quan có thể là
tranh ảnh, mô hình, rối que, rối bóng, trang phục, sân khấu…
16

d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
- Các giải pháp, biện pháp khi thực hiện đề tài có mối quan hệ mật thiết với
nhau, biện pháp này nó sẽ hỗ trợ cho biện pháp kia nhằm hòa quyện các nội dung lại
với nhau để đi đến một thể thống nhất là tìm ra các giải pháp tối ưu nhất nhưng vẫn
đảm bảo được tính chính xác, khoa hoc và lô gíc giữa các giải pháp và biện pháp.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Với những biện pháp tôi đã thực hiện cho lớp tôi trên đây đã đem lại cho lớp tôi
một số kết quả sau:
* Đối với trẻ: Hầu hết trẻ đều hứng thú học, đa số trẻ nay đã mạnh dạn hơn
trong khi đọc thơ, kể chuyện.
Tổng số

Kết

trẻ
21/22
21/22
22/22
22/22

quả
95,5%
95,5%
100%
100%

hoạt động
Trẻ đã phát âm chính xác hơn, ít sử dụng ngôn ngữ địa phương.

21/22

95,%

Trẻ biết kể chuyện , đọc thơ và phát huy khả năng tưởng

20/22

91%

NỘI DUNG
Trẻ mạnh dạn, tự tin trong tiết học
Trẻ phát âm chính xác
Trẻ nói rõ ràng mạch lạc hơn, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ
Đối với trẻ mới, yếu, chậm đã mạnh dạn tham gia vào các

tượng tốt.
* Đối với giáo viên:
- Giáo viên nắm chắc phương pháp, linh hoạt trong các tiết dạy, đúc rút được
nhiều kinh nghiệm cho bản thân.
*Đối với phụ huynh:
- Phụ huynh ngày càng tin tưởng hơn đến phương pháp giáo dục trẻ, có ý thức
đóng góp đồ dùng, đồ chơi cho hoạt động làm quen văn học. Giữa phụ huynh và giáo
viên đã có sự hợp tác tích cực.
II.4. Kết quả.
Qua một số biện pháp hữu ích tôi thấy đạt được kết quả như sau:
- 96% vốn từ của trẻ phát triển rõ rệt. Trẻ nói rõ ràng mạch lạc hơn, nói nhiều câu có
nghĩa đầy đủ. Trẻ đã phân biệt được ý nghĩa một số từ.

17


- 95% kinh nghiệm sống của trẻ đã phong phú hẳn lên, trẻ hứng thú tham gia học,
phát biểu, đọc thơ, kể chuyện và đóng kịch.
- 100% trẻ yếu, chậm đã mạnh dạn tham gia vào các hoạt động
- 90% trẻ biết kể chuyện sáng tạo và phát huy khả năng tưởng tượng tốt.
- 100% trẻ phát âm bằng Tiếng Việt tốt.
- 98% trẻ đã phát âm chính xác hơn, ít sử dụng ngôn ngữ địa phương.
Học tốt môn làm quen văn học là một việc làm thiết thực nhất trong chương
trình đổi mới hiện nay, đòi hỏi cô giáo phải có sự sáng tạo linh hoạt khi dạy trẻ, phải
có sự kiên trì rèn luyện giữa cô và trẻ thì sẽ đem lại kết quả cao.
III. Phần kết luận, kiến nghị :
III.1.Kết luận
Giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học là sự tổng hợp toàn bộ nội dung rèn
luyện ngôn ngữ. Nói mạch lạc chứng tỏ ngôn ngữ của trẻ đã đạt yêu cầu cao về mặt
biểu hiện âm thanh, từ diễn đạt, câu đúng ngữ pháp cũng như sự mạnh dạn tự tin trong
giao tiếp. Đề tài nghiên cứu này sẽ làm cơ sở vững chắc cho việc học tập của trẻ
những năm tiếp theo.
Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp trẻ học tốt môn làm quen văn
học Tôi rất mong được sự ủng hộ của các đồng nghiệp và của các cấp lãnh đạo.
III.2. Kiến nghị.
Để thực hiện tốt đề tài này chúng tôi là những người làm công tác giáo dục trực
tiếp giảng dạy ở nơi có hoàn cảnh khó khăn, đa số học sinh là con em đồng bào dân
tộc ê đê, phụ huynh chưa quan tâm đến tình hình học tập của các cháu. Để tiếp thu các
môn học ngày càng tốt hơn, hứng thú hơn. Rất mong muốn lãnh đạo cấp trên quan tâm
nhiều hơn nữa trong việc bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng để trẻ có thêm nhiều đồ dùng
để phục vụ cho tiết dạy.
- Hỗ trợ máy vi tính, đèn chiếu để áp dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy.
Bản thân giáo viên chúng tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa làm thêm đồ

dùng đồ chơi, tạo mọi điều kiện để trẻ tiếp thu bài được tốt hơn.
Để hoàn thành bài kinh nghiệm này, mặc dù được sự quan tâm giúp đỡ của các
chị em đồng nghiệp và đặc biệt của giáo viên chủ nhiệm cùng lớp. Nhưng không tránh
18


khỏi những thiếu sót rất mong được sự đóng góp ý kiến của ban lãnh đạo cấp trên và
các bạn đồng nghiệp để kinh nghiệm ngày càng tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn!
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tài liệu
1
- Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với
19

Tác giả
PGSTS: Lê Thị Phương

tác phẩm văn học

Thảo

2

- Phương pháp dạy trẻ học phát âm như thế nào

3

- Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 5-6 tuổi.

4

- Bồi dưỡng thường xuyên

5

- Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ

GSTS: Trần Văn Bình
GSTS: Đào Thanh Âm

PGSTS: Nguyễn Thị Bích
Loan

6
7

- Tìm hiểu tài liệu trên mạng

Tạp chí GDMN

20