sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5 6 tuổi

Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

MỤC LỤC

TT
I
I.1
I.2
I.3
I.4
I.5
II
II.1
II.2
a.
b.
c.
d.
e.
II.3
a.
b.
c.
d.
e.
II.4

III
III.1
III.2

TIÊU ĐỀ

TRANG

Phần mở đầu:
Lý do chọn đề tài
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Đối tượng nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung
Cơ sở lý luận
Thực trạng
Thuận lợi, khó khăn.
Thành công và hạn chế.
Mặt mạnh, mặt yếu.
Nguyên nhân.
Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà vấn
đề đã đặt ra.
Giải pháp, biện pháp
Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện
pháp
Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp.
Mối quan hệ giữa các giải pháp biện pháp.
Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu.
Kết quả
Đối với giáo viên.
Đối với trẻ.

Đối với phụ huynh.
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị
Đối với phòng Giáo Dục.
Đối với ban giám hiệu.

Người thực hiện.

1

2
2
3
4
4
4
4
4
4
4
6
6
7
8
8
8
9
15
15

15
16
17
17
17
17
17
19
19
19

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG LÀM QUEN CHỮ
CÁI CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 TUỔI.
I.Phần mở đầu.
I.1. Lý do chọn đề tài.
Mục tiêu của giáo dục Mầm Non là nuôi dạy chăm sóc và giáo dục trẻ phát triển
toàn diện theo 5 lĩnh vực. Việc hướng dẫn trẻ 5 tuổi làm quen chữ cái là một trong những
hoạt động đóng vai trò hết sức quan trọng.
Cho trẻ làm quen với chữ cái là cơ hội tốt để hình thành cho trẻ những năng lực
họat động thái độ ngôn ngữ,phát triển trí tuệ và kỹ năng làm quen chữ cái để giúp trẻ biết
đọc, biết tô viết chữ cái. Đây chính là một trong các lĩnh vực chuyên biệt cần phải chuẩn
bị cho trẻ trước khi vào lớp một.
Như chúng ta đã biết vụ giáo dục Mầm Non đã có những đổi mới, những chuyển
biến mới trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng với sự đổi mới của giáo dục Mầm Non nói chung,
hoạt động làm quen chữ cái cũng có những đổi mới đáng kể. Để dạy tốt hoạt động này

theo hướng đổi mới hiện nay đòi hỏi người giáo viên Mầm Non phải tự suy nghĩ để tìm
tòi ra biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
Làm quen chữ cái, chữ viết theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp
giáo dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động
gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, chữ viết, cần có sự
thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường chữ cái chữ viết và ngôn ngữ nói
một cách phong phú.
Bản thân tôi là một giáo viên được nhà trường phân công chăm sóc và dạy trẻ 5
tuổi. Qua những năm trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng trẻ làm quen với chữ cái
không phải là một việc dễ làm, cần đòi hỏi người giáo viên phải kiên trì, chịu khó biết

Người thực hiện.

2

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

vận dụng và linh họat, sáng tạo trong quá trình lên lớp để trẻ lĩnh hội đầy đủ kiến thức
của môn học, để từ đó trẻ tập trung chú ý và thực sự hứng thú họat động.
Được sự chỉ đạo tiếp tục thực hiện chuyên đề làm quen chữ cái của Bộ-Sở và
phòng giáo dục và tham khảo tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo
dục trẻ Mầm Non 5 tuổi theo hướng đổi mới. Cùng với các tiết dạy mẫu do phòng giáo
dục tổ chức. Tôi càng thấy rõ hoạt động làm quen chữ cái có vị trí quan trọng trong việc
giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Do đó, để dạy tốt hoạt động này giáo viên phải đạt được
những mục tiêu như:
- Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen chữ cái,
chữ viết.

- Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái theo chủ đề để phát
triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, tô viết chữ cái trước khi vào học lớp
một.
- Tự tin và có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen
với chữ cái theo chủ đề.
I.2.Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu của giáo dục Mầm Non là nuôi dạy chăm sóc và giáo dục trẻ phát triển
toàn diện theo 5 lĩnh vực. Trong đó bộ môn " làm quen với chữ cái" hết sức quan trọng và
cần thiết. Đối với trẻ mẫu giáo 5 tuổi nó giúp trẻ bước đầu làm quen và tập phát âm 29
chữ cái của "Tiếng việt" và cách tô đúng cách đúng nét chữ cái. Nó hỗ trợ trực tiếp và
tích cực cho bộ môn "Tiếng Việt" ở trường phổ thông. Việc dạy trẻ thông qua các trò
chơi, học tập, phù hợp với tính chất hoạt động của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi.
- Cho trẻ làm quen với chữ cái là chuẩn bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết tô viết chữ cái
cho trẻ.
- Việc dạy trẻ làm quen với chữ cái giúp trẻ hoạt động trí tuệ được phát triển, giúp trẻ
hình thành những cơ sở ban đầu của kỹ năng nghe đọc, nói Tiếng Việt.
- Nhiệm vụ chính của chúng ta là cho trẻ nhận biết và phát âm đúng 29 chữ cái.
Người thực hiện.

3

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

- Muốn thực hiện được nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết đó. Khi dạy trẻ môn học này tôi
đã sử dụng phương pháp "Học mà chơi, chơi mà học" là chính.
- Song ở lứa tuổi này nhận thức của trẻ là nhận thức cảm tính và tư duy trực quan hình
tượng nên tôi thấy rằng ngoài nhiệm vụ cho trẻ nhận biết và phát âm chữ cái, phải giáo

dục thẩm mỹ cho trẻ, hai nhiệm vụ này cần tiến hành song song.
I.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Học sinh lớp lá 2. Trường Mẫu giáo Họa Mi, xã Quảng Điền.
- Tổng số: 35 cháu
I.4. Giới hạn vi nghiên cứu.
- Học sinh trường Mẫu giáo Họa Mi, Xã Quảng Điền.
I.5. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp trực quan.
- Phương pháp đàm thoại.
- Phương pháp dùng lời.
- Phương pháp thực hành luyện tập.Phương pháp sử dụng trò chơi.
II. Nội dung.
II.1 Cơ sở lý luận.
Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 tuổi bước vào lớp 1 được tốt , ngoài việc giáo dục cho
trẻ phát triển toàn diện về 5 mặt thì việc chuẩn bị cho trẻ làm quen với chữ cái rất quan
trọng hổ trợ cho môn tiếng việt sau này. Nên tôi đã mạnh dạn đóng góp một số biện pháp
của mình vào, để nâng cao chất lượng môn làm quen chữ cái và chữ viết cho trẻ 5 tuổi.
Làm quen chữ cái theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp giáo dục
mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt động gần gũi và
có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, cần có sự thay đổi cách tổ chức
các hoạt động trong môi trường chữ cái và ngôn ngữ nói một cách phong phú.
II.2. Thực trạng
a/ Thuận lợi, Khó khăn:
Người thực hiện.

4

Dương Thị Kim Hiền.

Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

* Thuận lợi
Được BGH nhà trường mua sắm cho một số trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho
hoạt động, phòng học thoáng mát, có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động.

-Lớp luôn luôn được sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa
phương luôn quan tâm chăm lo cho công tác giáo dục.
-Hai giáo viên đứng lớp đều luôn yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình, năng động.
-Ban Giám hiệu đã có kế hoạch chỉ đạo chuyên đề làm quen với chữ cái, từ đó
giáo viên đứng lớp rất thuận tiện cho việc thực hiện kế hoạch.
-Lớp được trang bị bộ bàn ghế ngồi học đúng quy cách của Bộ Giáo dục và Đào
tạo đề ra, được trang bị ti vi, thuận lợi cho việc dạy và học.
-Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn. Biết sử dụng vi
tính và có sự đầu tư nghiên cứu bài trước khi lên lớp
- Đa số các cháu có cùng độ tuổi.
*Khó khăn:

Trong quá trình thực hiện chuyên đề bản thân tôi còn gặp nhiều khó khăn, một
số cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn, nhiều cháu còn nói ngọng, nói
lắp, nhận thức của trẻ chênh lệch nhau nên việc truyền thụ kiến thức gặp rất nhiều khó
khăn.
Ngoài điều kiện khó khăn trên ra, kinh tế của phụ huynh và giáo viên cũng như kinh
phí nhà trường còn hạn hẹp, việc đóng góp kinh phí để đầu tư cho hoạt động này rất hạn
chế dẫn đến không đủ điều kiện hỗ trợ cho việc học của trẻ. Từ đó tiết dạy chưa được
hấp dẫn, ít lôi cuốn trẻ.

Mặc dù trường đã mua sắm đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như đầu tư về chuyên
môn nhưng cũng chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập của chuyên đề "Làm
quen chữ cái". Bên cạnh đó phụ huynh ở trường tôi nghề nghiệp chính chủ yếu là làm

Người thực hiện.

5

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

nông nghiệp nên không ít phụ huynh chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của độ
tuổi mẫu giáo. Còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này. Cho con nghỉ học còn tuỳ tiện, đi
muộn về sớm, chưa chịu khó dạy thêm cho con ở nhà. Một số phụ huynh lại nôn nóng
trong việc học chữ của con em mình nên đã dạy trước tập viết dẫn đến việc tiếp thu
bài của tiết học không đồng đều, còn khi viết do phụ huynh dạy trước ở nhà nên viết
sai nét chữ, phát âm còn chưa chính xác một vài chữ cho trẻ.
Ví dụ : Như chữ b (bờ) thì phụ huynh tập trẻ phát âm là chữ (bê), hay chữ c(cờ)
thì phát âm thành chữ (xê)…
Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và
khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường
Số trẻ quá đông so với quy định, dẫn đến không đủ đồ dùng cho trẻ hoạt động.
Đứng trước tình hình như vậy, bản thân tôi còn buâng khuâng lo lắng và suy nghĩ,
tìm ra biện pháp để nâng cao chất lượng hoạt động làm quen chữ cái có hiệu quả hơn.
b. Thành công và hạn chế.
* Thành công:
Cô nắm vững phương pháp dạy môn làm quen chữ cái.
Cháu nhận biết được chữ cái nhanh và cháu hứng thú hoạt động tích cực, phát âm
chuẩn.
* Hạn chế:
Bên cạnh vẫn còn 1 số hạn chế như: Đồ dùng đồ chơi còn hạn chế chưa hấp dẫn và

lôi cuốn trẻ tối đa. Phụ huynh ép trẻ viết chữ trước chương trình chưa tập trung vào làm
quen và phát âm chữ
c. Mặt mạnh, mặt yếu.
* Mặt mạnh:
Cháu ham thích học chữ, tích cực hoạt động mọi lúc mọi nơi.
Cô nhiệt tình có kinh nghiệm nắm vững phương pháp dạy môn làm quen chữ cái
Người thực hiện.

6

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

và đầu tư nghiên cứu phương pháp dạy và sáng tạo trò chơi mới để tạo hứng thú cho trẻ,
làm đồ dùng để phục vụ tiết dạy có hiệu quả.
* Mặt yếu :
Đồ dùng ,đồ chơi còn hạn chế.
Đa số trẻ là con em dân nông thôn, trẻ còn nhút nhát khi tham gia vào hoạt động
Còn nhiều phụ huynh chưa quan tâm và chưa dành thời gian để dạy thêm cho trẻ
ở nhà, chưa phát âm chính xác một số chữ cái.
d. Nguyên nhân.
Do đa số cháu là con em lao động kinh tế thấp, tâm lí của phụ huynh đi học là
phải viết được nên ép trẻ viết chữ trước, kinh phí của cô cũng còn hạn chế, thời gian quá
ít để nghiên cứu và làm đồ dùng phục vụ môn học.
- Kết quả khảo sát đầu năm
Nội dung
Tốt
Khá

TB
Yếu
- Trẻ nhận biết và phát 5/35trẻ-14% 10/35trẻ-29% 15/35trẻ-43% 5/35 trẻ-14%
âm đúng
- Trẻ nhận biết từ và

5/35-14%

17/35- 49%

10/35-29%

- Trẻ cầm vở, để vở, ngồi 5/35-14%
tô đúng tư thế

10/35-29%

15/35-43%

7/35-14%

- Trẻ hứng thú tích cực 5/35-14%
tham gia hoạt động làm

10/35-29%

15/35-43%

5/35-14%

8/35-23%

1 7/35- 49%

5/35-14%

3/35-8%

tiếng

quen chữ viết
- Biết

cách

cầm 5/35-14%
sách, mở sách ra

Người thực hiện.

7

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

xem và quy trình đọc
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Nhằm xây dựng phong trào “Xây dựng trường học thân thiện-học sinh tích cực”

giáo viên dạy đưa lồng ghép chữ cái, chữ viết vào các hoạt động, chữ cái sẽ gắn với việc
học sau này trẻ dể dàng bước vào nền tảng kiến thức ban đầu cho trẻ.
Làm quen chữ cái và chữ viết cho trẻ mầm non là nhằm giúp trẻ chuẩn bị kiến thức
đầu tiên để vào lớp 1 phổ thông nhằm giúp trẻ nhận biết 29 chữ cái, luyện cách phát âm
chuẩn, hoàn thiện tiếng mẹ đẻ, hoàn thiện bộ máy phát âm, phát triển nhân cách của trẻ,
giúp trẻ hứng thú tham gia vào các giờ học và làm nền tảng cho việc học tập sau này.
Vì trẻ đa số là con em dân lao động , nên đa số phụ huynh của trẻ nghĩ theo cách của
mình rằng đi học là phải biết viết thật nhiều chữ chứ họ không nghĩ rằng tâm lý của trẻ là
vừa chơi vừa học “học mà chơi , chơi mà học” và trẻ chỉ làm quen và ở lứa tuổi trẻ và
chương trình giáo dục mầm non chỉ cho phép trẻ chỉ thuộc 29 chữ cái và phát âm đúng.
Nên từ đó cũng ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ và cũng như việc dạy của cô.
Trẻ nông thôn cũng chưa được tiếp xúc nhiều với ngoài xã hội trẻ còn nhút nhác
II.3. Giải pháp,biện pháp.
a.Mục tiêu của giải pháp, biện pháp.
Cháu nắm được 29 chữ cái và biết cách cầm bút tô thành thạo chữ cái, giúp trẻ phát
triển toàn diện về 5 mặt. Để trẻ bước đầu bước vào lớp 1 phổ thông thuận tiện.
Trẻ Phát âm và nắm vững được 29 chữ cái .
Nhằm hình thành kỹ năng nhận biết và phát âm đúng cho trẻ .
Giúp trẻ nhận biết và phân biệt nhanh các chữ cái.
Biết được môi trường chữ cái xung quanh trẻ.
Biết được cách cầm sách lật từng trang và cách đọc từ trên xuống dưới từ trái sang
phải…
Rèn khả năng chú ý , ghi nhớ có chủ định cho trẻ.
Người thực hiện.

8

Dương Thị Kim Hiền.

Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Hình thành năng lực hoạt động tư duy, trí tưởng tượng cho trẻ.
Thông qua các giờ học làm quen với chữ cái gây hứng thú phát huy tính tích cực cho
trẻ, tạo giờ học sôi nổi, nhẹ nhàng
Cho trẻ làm quen một số số kỹ năng đọc, viết tạo tiền đề cho trẻ chuẩn bị vào
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
Tạo môi trường chữ cái trong lớp.
Cho trẻ làm quen chữ cái qua góc thư viện
Về nội dung phương pháp
Việc ứng dụng công nghệ thông tin
Cho trẻ làm quen chữ cái, chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hằng ngày
của trẻ
Phối hợp với phụ huynh
Phương pháp kiểm tra đánh giá các hoạt động của trẻ.
Phương pháp Gây hứng thú phần tổ chức trò chơi chữ cái cho trẻ:
* Biện pháp 1:Tạo môi trường chữ cái trong lớp.

Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lạ đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự chú ý của trẻ.
Vì thế, việc tạo môi trường "Làm quen chữ cái" trong lớp học rất cần thiết để làm nổi
bật bộ môn và chuyên đề. Hàng ngày vào những lúc vui chơi hay rãnh rỗi tôi và trẻ
thường cắt dán chữ cái, các loại quả hay con vật để trang trí gọi theo chủ đề . Tranh ảnh
trang trí có màu sắc đẹp, hình ảnh rõ ràng, có nội dung giáo dục tốt và theo chủ đề, dưới
mỗi bức tranh đều có chữ viết kèm theo. Việc trang trí vừa làm đẹp cho phòng học vừa
tạo cho trẻ có điều kiện quan sát, nhận xét tranh ảnh, được làm quen với chữ cái ở tranh.
Tạo góc học tập mới hấp dẫn trẻ. Ở góc học tập tôi luôn thay đổi, học xong chữ cái
nào tôi viết 3 kiểu chữ (viết thường, in thường, in hoa) treo ở góc học tập để trẻ thường
xuyên được củng cố lại.
Giờ hoạt động ngoài trời cô cho trẻ ôn bài cũ, làm quen bài mới cô chuẩn bị tranh
Người thực hiện.

9

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

có các từ chứa các chữ cái đã học.
Giờ chơi hoạt động góc cô tổ chức cho trẻ chơi góc học tập tô nói chữ cái…. Nói
chung trong các hoạt động cô đều lồng ghép chữ cái và tạo mội trường chữ cái trong mọi
hoạt động để cho trẻ làm quen.
Tham mưu có sự hỗ trợ từ phòng giáo dục và đào tạo , địa phương, nhà trường, các
bậc phụ huynh các ban ngành đoàn thể địa phương đóng góp kinh phí hay trang thiết bị
cơ sở vật chất cho lớp.
Trang bị cho lớp máy tính to hơn để trẻ dể nhìn, kết nối mạng, cài đặt các phầm
mềm để cho trẻ làm quen với chữ cái trên máy.
Ngoài ra trang bị thêm một số đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho giờ học.
* Biện pháp 2: Cho trẻ làm quen chữ cái qua góc thư viện:
Ở góc thư viện tôi chuẩn bị nhiều truyện tranh, sách báo giành cho lứa tuổi Mầm
Non. Nhất là truyện tranh chữ to phù hợp với sự hiểu biết của trẻ. Tôi luôn thay đổi theo
chủ đề, không nên để một loạt các loại sách từ đầu đến cuối năm học trẻ sẽ nhàm chán và
không thích đọc.
Khi xem tranh truyện tôi tập cho trẻ đọc từ trái sang phải. Làm như vậy giúp trẻ tập
kể chuyện theo tranh, trẻ hiểu nội dung ý nghĩa của chữ cái, rèn luyện khả năng quan sát,
chú ý của trẻ.
Ví dụ: Chủ đề: Thế giới động vật
Tôi trưng bày sách, truyện tranh về các con vật.cùng với dòng chữ: “Thế giới động
vật” và các từ dưới tranh.
Vào các giờ hoạt động góc tôi thường tham gia “Đọc sách cùng trẻ” tôi hướng dẫn

trẻ cầm sách đúng hướng, cách mở sách, lật trang xem sách. Hướng dẫn trẻ việc đọc của
một trang sách: Đọc từ trái sang phải, từ trên xuống dưới.
* Biện pháp 3: Về nội dung phương pháp

Người thực hiện.

10

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Muốn cho trẻ học tốt hoạt động làm quen chữ cái chữ viết theo phương pháp mới,
điều trước tiên giáo viên phải nắm vững được nội dung, phương pháp, đổi mới phương
pháp theo chương trình giáo dục mầm non mới. Do vậy, những tiết thao giảng hoạt động
làm quen chữ cái nhằm để giúp giáo viên nắm vững phương pháp dạy.
Trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau. Với phương pháp lấy trẻ làm trung tâm, trẻ được trãi
nghiệm không gò ép trẻ làm cho giờ học đạt hiệu quả cao. Tôi thường tổ chức nhiều trò
chơi mới để gây hứng thú cho trẻ.
Tôi có kế hoạch làm thêm nhiều đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho chuyên đề làm
quen chữ cái chữ viết như: mỗi cháu có một bộ chữ cái rôky, bộ thẻ lô tô có từ kèm theo
tập trung ở các góc học tập cho trẻ xem, tìm hiểu và tập ghép các chữ thành từ, các nét
thành chữ. Ngoài ra, còn có các vật liệu: đất nặn, dây mềm, xốp…để trẻ tạo chữ. Cho trẻ
học mọi lúc mọi nơi để phát huy tính sáng tạo của trẻ…
* Biện pháp 4: ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy
Muốn thực hiện được ứng dụng công nghệ thông tin trong việc chăm sóc giáo dục
trẻ thì trước tiên giáo viên phải biết sử dụng máy tính để ứng dụng các phần mềm
Kidsmart, Happykid, Nutrikid . Bản thân tôi cũng đã biết sử dụng vi tính nên tôi đã vận
dụng công nghệ thông tin bằng cách tải những hình ảnh về máy và in ra để phục vụ vào

tiết dạy để nhằm giảm bớt kinh phí vào môn học, tuy hình ảnh màu sắc chưa được đẹp
nhưng kết quả đạt được trên trẻ cũng rất cao.
Ví dụ như: Để đổi cách tổ chức trò chơi “Tìm chữ cái trong từ dưới tranh” trước
đây là cô chỉ treo 1 tranh lên bảng cho cả lớp tìm chữ trong từ dưới tranh nhưng bây giờ
tôi phát cho mỗi trẻ 1 tranh cho trẻ tìm hay cho trẻ lên bấm chuột trực tiếp trên máy
tính.Vốn trẻ là rất thích được sờ mó nên trẻ sẽ tích cực hoạt động và mang lại hiệu quả
cao hơn.
Cô có thể tải và cài đặt ứng dụng các phần mềm Kidsmart, Happykid, Nutrikid, để
cho trẻ tiếp xúc và gây sự hứng thú cho trẻ làm quen.

Người thực hiện.

11

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

* Biện pháp 5: Cho trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động
hằng ngày của trẻ
Một trong những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng học tập nói chung và
hoạt động làm quen chữ cái nói riêng là giúp trẻ có điều kiện học tập mà không thấy
nhàm chán. Thông qua các giờ đón, trả trẻ tôi có thể cho trẻ xem một số tranh ảnh đẹp và
cho trẻ tìm chữ cái vừa học trong tranh.
Hoạt động thể dục: Đối với hoạt động thể dục giáo viên cũng có thể lồng ghép tích
hợp chữ cái nhằm cũng cố, luyện phát âm các chữ cái vừa học.
Ví dụ: Hoạt động: Bật xa 45cm
Tôi viết các chữ i,t,c trên sàn, cách nhau 45cm., cho trẻ bật vào các chữ cái viết
trên sàn từ chữ cái này sang chữ cái kia, đến chữ nào phát âm chữ đó.

Trong giờ hoạt động ngoài trời cho trẻ đọc thơ ca, hò vè luyện phát âm cho trẻ.
Ví dụ: Luyện phát âm r, n, l tôi cho cháu đọc bài đồng dao: "Rồng rắn”Trò chơi “chìm
nổi” Trò chơi “lên bờ xuống biển”….
Ví dụ: Con hãy tìm tên bạn có chữ cái đầu là L, H…Hay để cho trẻ có thể biết tên mình
là có chữ cái gì.Bằng cách tôi chụp hình trẻ và dán lên bảng dưới hình của trẻ tôi viết tên
trẻ để trẻ quan sát.
Ngoài việc dạy trẻ ở hoạt động làm quen chữ cái thông qua các hoạt động khác
như khám phá khoa học: cho trẻ đọc từ dưới tranh, gọi tên các con vật, đồ vật…nhằm
phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Hoạt động văn học: Cho cháu luyện đọc từ khó và đọc thơ theo đúng quy trình.đặt
tên cho nhân vật, điền chữ cái còn thiếu vào tên các nhân vật trong chuyện.
Hoạt động vui chơi: Thông qua việc “học mà chơi, chơi mà học”. Vì vậy, trong
giờ hoạt động góc tôi cũng lồng ghép chữ cái vào một cách nhẹ nhàng. Cho trẻ tô chữ,
xếp chữ.

Người thực hiện.

12

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Ví dụ: Chơi ở góc học tập thì tôi cho trẻ tô chữ in mờ rồi tô chữ in rỗng, hay chơi
góc dạy học thì tôi chọn cháu nào nhanh nhẹn đóng vai cô giáo và dạy trẻ học chữ cái và
tôi chọn những cháu còn yếu chưa thuộc chữ cái thì đóng vai học sinh….
* Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh
Trong các buổi họp phụ huynh lớp tôi, tôi đã giành thời gian để nhấn mạnh tầm
quan trọng của hoạt động làm quen chữ cái ở trẻ Mẫu giáo lớn như: Cho trẻ làm quen với

chữ cái là tổ chức thực hiện các hoạt động cho trẻ làm quen với việc đọc nhằm hình thành
một số kỹ năng cần thiết để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một không gò bó và ép trẻ phải học
trước chương trình như: cho trẻ viết trước.
Thông báo các nội dung cần thiết về làm quen chữ cái cho phụ huynh rõ. Giới
thiệu cho phụ huynh xem các mẫu chữ và cách phát âm một số chữ cho trẻ, những đồ
dùng, đồ chơi cần thiết để phục vụ hoạt động này. Từ đó phụ huynh sẽ thấy được vị trí
quan trọng của từng hoạt động đặc biệt là hoạt động làm quen chữ cái. Cần có những đồ
dùng đồ chơi phục vụ việc dạy học cho trẻ để trang bị cho trẻ kiến thức vững chắc vào
lớp một.
Từ đó tôi kêu gọi phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm ra
nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các môn học .
Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về việc học tập của từng trẻ, trao đổi với
phụ huynh cho phụ huynh nắm được về những chữ cái trẻ chưa thuộc và chưa thông thạo
nhờ phụ huynh giúp đỡ thêm cho cháu ở nhà.
*Biện pháp 7: Phương pháp kiểm tra đánh giá các hoạt động của trẻ.
Thống kê kết quả đầu năm
Vào đầu năm học tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát thống kê về hoạt động của trẻ để
nắm bắt khả năng nhận thức của từng trẻ cụ thể. Tôi thường xuyên quan sát trẻ, ghi chép
vào sổ để theo dõi, đánh giá quá trình phát triển những kĩ năng cần thiết chuẩn bị cho
việc đọc, viết của trẻ nhằm điều chỉnh các biện pháp giáo dục đối với từng cá nhân trẻ.

Người thực hiện.

13

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Tôi chia ra từng nhóm chữ theo từng thời kỳ và kiểm tra đánh giá thời kỳ đó trẻ đã
thuộc nhóm chữ đó chưa để có biện pháp ôn luyện cho trẻ.
VD: Như nhóm chữ có nét cong tròn và nét thẳng như chữ “a,ă,â,d,đ”,Chữ “b,q,p”
chữ “u,ư,n.m”….tôi sẽ cho đi cùng một nhóm để trẻ dể phân biệt.
Còn những trẻ nào hay quên chữ nào nhất thì tôi lấy chữ đó làm kí hiệu cho sách học
hằng ngày của trẻ, vì sách là hầu như trẻ được tiếp xúc gần hết các buổi trong tuần nên trẻ
sẽ dễ dàng nhớ nhanh hơn.
VD: Như cháu Lan cháu hay quên chữ d thì tôi sẽ lấy chữ d dán vào bìa sách học
của cháu và khi học tôi cho cháu đi lấy sách của mình thì trẻ sẽ tìm quyển sách nào có
chữ d là cháu biết đó là sách của mình và trẻ sẽ nhanh nhớ và sẽ in sâu chữ cái đó vào
trong đầu của mình một cách dể dàng và nhanh hơn, và cô cũng dể kiểm tra và đánh giá
trẻ tiện lợi.
* Biện pháp 8: Phương pháp tổ chức trò chơi chữ cái cho trẻ.
- Môn học làm quen chữ cái rất quan trọng về phương pháp thì không thể thiếu được
phần tổ chức trò chơi luyện tập cho trẻ, Trò chơi chữ cái chính là công cụ để ôn luyện cho
trẻ nhằm giúp trẻ cuảng cố kiến thức vừa học và ghi nhớ sâu hơn kiến thức qua trò chơi
trẻ có cảm giác thoải mái nhưng dể hiểu. Chính vì vậy tôi luôn tìm tòi những trò chơi
động tĩnh xen kẽ lẫn nhau để tạo cho trẻ thoải mái chống mệt mỏi.
Ví dụ: Cô đọc câu đố về quả mít (Chứa chữ m) kết hợp với gõ phách tre cho cháu trả
lời sau đó cháu đưa phách tre có chữ m lên và đọc làm cho tiết học sinh động hơn..
- Nhưng đối với trẻ thay đổi trò chơi vẫn chưa đủ mà trẻ còn cần những lời nói dịu
dàng, truyền cảm của cô. Chính vì vậy khi tổ chức các trò chơi cô phải nhẹ nhàng, gần
gũi với trẻ, đôi khi pha chút vẻ bí mật cộng với động tác tay của cô sẽ gây được hứng thú
Ví dụ: khi làm quen chữ h,k. Tôi vẽ bức tranh về các loại hoa như: hoa huệ (h), hoa
looa kèn (k), hoa hồng (h), … Tôi cho cháu chơi trò chơi “Ai nhanh tay hơn”
Cách chơi: Cô cho cháu đi đến bức tranh và giới thiệu về hình từng vẽ trong tranh,
cô giới thiệu từ và chữ cái vừa học có trong từ,sau đó cháu chơi trò chơi “Trời tối trời
Người thực hiện.

14

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

sáng” (cô lấy chữ cái vừa học cất vào và đố cháu chuyện gì vừa xảy ra). Cô cho cháu thi
nhau tìm chữ thiếu gắn vào gắn vào và gắn chấm tròn đỏ vào dưới chữ h, chấm tròn xanh
vào dưới chữ k (trong lúc bạn thực hiện, cô cho cháu đọc thơ, hoặc hát các bài có nội
dung theo chủ đề)…
Ví dụ: Để chơi trò chơi “Tìm chữ cái trong tranh” thay cho hình thức cô đưa từng
tranh ra giới thiệu từ sau đó cô cho cháu tìm chữ cái vừa học. Tôi đã để vài tranh xung
quanh lớp để cháu đi tìm và nói tranh vẽ gì? có chữ cái gì vừa học cho bạn xem đúng hay
sai.
- Tôi thấy đồ dùng dạy học, những trò chơi mới lạ là vấn đề cần thiết trong tiết học.
Ngoài ra những câu hò, vè, câu đố cũng sẽ tạo cho trẻ sự tư duy suy nghĩ giúp cho trẻ
không nhàm chán, trẻ tích cực tham gia hoạt động và tiếp thu bài nhanh.
- Bằng hình thức trên tôi thấy lớp tôi rất hứng thú tham gia trò chơi và giờ học vô
cùng sôi nổi, đạt kết quả.
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
Tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ làm quen chữ cái cho trẻ, như ngoài giờ hoạt động có
chủ đích ra, tôi giành cho trẻ thời gian làm quen với chữ cái nhiều hơn trong các hoạt
động khác ở mọi lúc mọi nơi và mọi thời điểm.
Luôn tạo và gây hứng thú cho trẻ tạo cho trẻ cảm giác thoải mái nhẹ nhàng khi tiếp
xúc và làm quen với các hoạt động không áp đặt trẻ.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
Sự liên kết giữa các giải pháp, biện pháp phải liên quan mật thiết với nhau.
VD: Cô tạo môi trường chữ phải phù hợp theo từng chủ đề và phải phù hợp với
phương pháp thực hiện phải có khoa học có tính lôgic với nhau….
Đối với trẻ mầm non cháu cũng rất dể nhớ nhưng lại mau quên, nếu không được tập

luyện thường xuyên và ôn luyện kỹ cháu sẽ quên ngay, nên cô phải có những biện pháp
sát thực, lên kế hoạch giáo dục trẻ kết hợp với huynh cùng quan tâm đến trẻ vừa học

Người thực hiện.

15

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

ở lớp và về nhà phụ huynh dành thêm thời gian kiểm tra cháu ở nhà để cùng nhau giúp trẻ
tiến bộ hơn và trẻ sẽ in sâu kiến thức vào bộ nhớ của trẻ
Các giải pháp, biện pháp cô đưa ra trẻ phải hiểu và thực hiện được một cách dể dàng
thoải mái không gây áp đặt và thu hút sự hứng thú ham học đối với trẻ .
e. Kết quả khảo nghiệm,giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.
- Kết quả khảo nghiệm cuối năm.
Nội dung
Tốt
- Trẻ nhận biết và phát 15/35-43%

Khá
15/35-43%

TB
05/35 -14%

Yếu
0

10/35-29%

20/35-57%

3/35-8%

2/35-6%

- Trẻ cầm vở, để vở, 20/35-57%
ngồi tô đúng tư thế

10/35-29%

5/35-14%

0

- Trẻ hứng thú tích cực 25/35-71%
tham gia hoạt động

10/35-29%

0

0

15/35-43%

0

0

âm đúng
- Trẻ nhận biết từ và
tiếng

làm quen chữ viết
- Biết cách cầm sách, 20/35-57%
mở sách ra xem và quy
trình đọc
* Giá trị khoa học:
* Đối với giáo viên:

Người thực hiện.

16

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Qua những nội dung và cách thức thực hiện đề tài tôi đã thấy được giá trị của kết
quả nghiên cứu .Tất cả giáo viên ở tổ khối lá nói chung và tôi nói riêng đều được nhận
thức về tầm quan trọng của hoạt động làm quen chữ cái. Đặc biệt là đã nắm vững nội
dung phương pháp, hình thức đổi mới của hoạt động này
Khác hẳn với trước đây , giờ hoạt động làm quen chữ cái bây giờ là một niềm say
mê sáng tạo của giáo viên, muốn thể hiện trí tuệ năng lực của mình qua một tiết dạy sinh
động, hấp dẫn trẻ. Qua sự nghiên cứu các biện pháp trên tôi thấy đã mang lại cho cho

ngành một giá trị đích thực cho môn làm quen chữ cái cho trẻ.
* Đối với trẻ:
Tôi thấy trẻ rất hứng thú khi tham gia hoạt động làm quen chữ cái và cũng như các
hoạt động khác có lồng ghép chữ cái vào trẻ nắm được và vững vàng hơn và nhớ lâu hơn.
II.4. Kết quả.
* Đối với giáo viên
Qua những năm trực tiếp giảng dạy trẻ, lúc mới bước vào giảng dạy phương pháp
của tôi chưa sáng tạo nên kết quả tiết dạy chưa cao.Từ khi sử dụng các biện pháp trên,
nghệ thuật lên lớp có sáng tạo linh hoạt trong các giờ lên lớp đã mang lại kết quả cao, tích
lũy được các kinh nghiệm khi chuẩn bị cho tiết dạy nắm được cách khai thác và tổng hợp
kiến thức kgoa học phù hợp với tiết dạy, bản thân tôi không ngừng phấn đấu học hỏi ở
bạn bè đồng nghiệp, các phương tiện thông tin đại chúng và phương tiện chủ yếu mang
lại giá trị khoa học cho đề tài đó là sự truyền thụ kiến thức chính xác của cô đến với trẻ,
đó là giá trị đích thực cho ngành. Trong năm vừa qua lớp tôi đã bàn giao chất lượng cuối
năm đạt được kết quả.Tôi sẽ tranh thủ thời gian để làm đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho
môn học có hiệu quả hơn.
* Đối với trẻ.
Sau thời gian dài thực hiện hình thức đổi mới giáo dục kết hợp với các phương pháp
"học mà chơi, chơi mà học" chất lượng so với những năm trước đạt cao hơn, trẻ đã phát

Người thực hiện.

17

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

âm đúng với những chữ cái nhanh, nhớ lâu.Và nắm được 29 chữ cái,cầm mở sách thành

thạo và nhanh nhẹn hơn
* Đối với phụ huynh:
Những năm chưa sử dụng các biện pháp phối hợp với phụ huynh quan tâm đến con
em mình thì đồ dùng cũng như việc học của trẻ chưa đạt. Nhưng từ khi phối hợp với phụ
huynh cùng giáo dục trẻ , thường xuyên trao đổi về tình hình học tập của trẻ đặc biệt là
môn “làm quen chữ cái” thì thấy sự học tập của trẻ phát triển rõ rệt, phụ huynh hiểu được
về tâm lý của trẻ và xem lại cách phát âm của mình để dạy cho con em mình tốt hơn,
không bắt trẻ phải viết nhiều như trước nữa đó cũng là một phần tạo cho cô giáo một
điểm tựa tốt để giáo dục và dạy trẻ tốt hơn về bộ môn làm quen với chữ cái.
III/ Kết luận, kiến nghị.
III.1/Kết luận
Bộ môn làm quen với chữ cái là một trong những môn học rất cần thiết và quan
trọng đối với trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi. Qua việc vận dụng một số trò chơi gây hứng thú cho
trẻ 5 -6 tuổi làm quen với chữ cái có tác dụng rất lớn đối với trẻ.
Thực hiện tốt việc cho trẻ " làm quen với chữ cái " giúp trẻ mầm non phát triển tốt
về mặt ngôn ngữ nói và viết, từ đó trẻ sẽ phát triển tốt các mặt khác từng bước thực hiện
được môi trường giáo dục đề ra, giúp trẻ 5 tuổi chuẩn bị vào trường phổ thông.
Cho trẻ làm quen chữ cái là một hoạt động vô cùng quan trọng đối với trẻ mẫu giáo
lớn. Vì thế là một giáo viên cần phải nắm được nội dung và phương pháp tổ chức hoạt
động này.
Trẻ nhận biết và phát âm chính xác 29 chữ cái tiếng việt theo kiểu mẫu in
thường và viết thường.
Rèn khả năng chú ý , ghi nhớ có chủ định cho trẻ.
Hình thành năng lực hoạt động tư duy, trí tưởng tượng cho trẻ.
Thông qua các giờ học làm quen với chữ cái gây hứng thú phát huy tính tích cực
cho trẻ, tạo giờ học sôi nổi, nhẹ nhàng

Người thực hiện.

18

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Trẻ được cung cấp thêm vốn từ về thế giới xung quanh.
Trẻ làm quen một số kỹ năng thực hành trên máy vi tính.
Cho trẻ làm quen một số số kỹ năng đọc, viết tạo tiền đề cho trẻ chuẩn bị vào
lớp 1.
* Ngoài ra nó còn có tác động đến giáo viên:
Mở rộng vốn hiểu biết và khả năng sáng tạo.Giáo viên có ý thức nghiên cứu, tìm tòi
học hỏi để nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn.
Giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp để truyền thụ kiến thức đến trẻ một
cách nhẹ nhàng, hiệu quả.
Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy tạo được hứng thú say mê vào
giờ học của trẻ.
Điều cần phải chú ý nhất đó là đồ dùng, cô phải có đồ dùng phục vụ cho tiết học, đồ
dùng phải phù hợp cho từng chủ đề , cho từng bài dạy, đảm bảo an toàn hợp vệ sinh có
tính khoa học, hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
Qua việc áp dụng biện pháp mới tôi nhận thấy: Giờ học không còn nặng nề, nhàm
chán như trước đây nữa không gò ép trẻ.
Với phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm” trẻ được khám phá, trãi nghiệm dễ dàng
gây hứng thú cho trẻ.
Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi giúp trẻ nâng
cao hiệu quả học tập.
III.2. Kiến nghị:
* Đối với phòng giáo dục
Quan tâm hơn nữa về cơ sở vật chất, để tạo điều kiện cho trường, lớp được khang
trang và sạch đẹp hơn.

* Đối với Ban giám hiệu nhà trường

Người thực hiện.

19

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Tạo điều kiện trong việc làm đồ dùng dạy học cho trẻ, tham mưu với các cấp cho
các lớp ở phân hiệu có sân chơi trồng nhiều cây xanh bóng mát để tạo cho trẻ môi trường
hoạt động, học tập tốt hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm đã rút ra được qua sự nghiên cứu của tôi vậy rất
mong sự góp ý của hội đồng khoa học tôi xin chân thành cảm ơn.
Quảng điền, ngày 20 tháng 03 năm 2015
Người viết

Dương Thị Kim Hiền

Người thực hiện.

20

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

CHỦ TỊCH HĐKH
(Ký tên, đóng dấu)

Người thực hiện.

21

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT

Tên tài liệu

Tác giả

1

- Sách hướng dẫn chăm sóc trẻ 5 tuổi theo Lê thị Ánh Tuyết- Phạm
chương trình đổi mới.

2

Mai Chi

- Các bài viết về tâm lý trẻ 5 tuổi trên mạng. Qua góp ý của bà Trần thị
qua bài “ Có nên dạy trẻ ở tuổi mầm Tâm Đan và các nhà tâm
non tập viết”

3

lý khác.

- Các tiết dạy mẫu do phòng tổ chức về
chương trình mầm non mới.

4

- Tham khảo ý kiến đồng nghiệp.

5

- Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho NXB Giáo dục-năm 2007

trẻ mầm non theo hướng tích hợp

6

- Qua nghiên cứu, thử nghiệm và sự tìm tòi
học hỏi của giáo viên.

Người thực hiện.

22

Dương Thị Kim Hiền.


Skkn: Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen chữ cái cho trẻ MG 5- 6 tuổi.

Người thực hiện.

23

Dương Thị Kim Hiền.